Tıp Alanında Kişisel Verilerin Açıklanması Suçu

İÇİNDEKİLER
İçindekiler
Üçüncü Baskıya Önsöz 7
İkinci Baskıya Önsöz 9
Teşekkür 11
Özet 13
Kısaltmalar 19
1. GİRİŞ VE KONUNUN SINIRLANDIRILMASI 21
2. SIR SAKLAMA VE KİŞİSEL VERİ KAVRAMI 27
2.1 SIR VE SIR SAKLAMA KAVRAMI 27
2.1.1 Tarihsel Bakış 27
2.1.2 Kavramlar 31
2.1.3 Sır 34
2.1.4 Sırrın Mesleğin Konusu İle İlgisi Olması 35
2.1.5 Sırrın Doğrudan Sırrın Sahibi Tarafından Verilmesi veya Sonradan Mesleki Uygulamada Öğrenilmesi 35
2.2 KİŞİSEL VERİDEN ÖNCE KİŞİLİK HAKKI KAVRAMI 36
2.2.1 Kişilik Hakkının Kişisel Veri ile ilişkisi 36
2.2.1.1 Kişilik hakkı 36
2.2.1.2. Kişisel Veriler ile Kişiliğin Korunması 37
2.3 KİŞİSEL VERİLERİN KORUNMASI BAĞLAMINDA ÖZEL YAŞAMIN GİZLİLİĞİ HAKKI 38
2.3.1 Kişisel Veri Kavramı 44
2.3.1.1 Bilgi 45
2.3.1.2 Kimliği Belirli veya Belirlenebilir Kişi 46
2.3.1.3 Bilginin Kişiye İlişkin Olması 49
2.4 SIR, MESLEK SIRRI KAVRAMI VE KİŞİSEL VERİ İLE İLİŞKİSİ 49
2.5 TIP ALANINDA KİŞİSEL VERİ KAVRAMI / SAĞLIK KİŞİSEL VERİSİ 51
2.6 VERİ/ HASSAS VERİ/ KİŞİYE ÖZEL VERİ 55
2.7 VERİ SORUMLUSU / VERİ İŞLEYEN 57
2.8 VERİ MADENCİLİĞİ/VERİ AÇLIĞI 59
2.9 VERİ GÜVENLİĞİ/ÖLÇÜLÜLÜK/AÇIKLIK 59
2.10 ANONİMLİK/GİZLİLİK SÖZLEŞMESİ 61
2.11 SAĞLIK PANOPTİKONU/DİJİTAL KİŞİLİK/DİJİTAL HASTANE 61
2.12. YAPAY ZEKA VE KİŞİSEL VERİLER 64
3. KİŞİSEL SAĞLIK VERİLERİNİN MAHREMİYETİ KAPSAMINDA BİLGİ EDİNME HAKKININ SINIRLARI 67
3.1 AVRUPA İNSAN HAKLARI MAHKEMESİ’NİN BİLGİ EDİNME HAKKINA BAKIŞ AÇISI 68
3.2 BİLGİ EDİNME HAKKINA DANIŞTAYIN BAKIŞ AÇISI 69
4. KİŞİSEL VERİLERİN KORUNMASINA İLİŞKİN DÜZENLEMELER 71
4.1 KİŞİSEL VERİLERİN KORUNMASINA İLİŞKİN ULUSLARARASI DÜZENLEMELER 71
4.1.1 Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü (OECD) 71
4.1.2 Birleşmiş Milletler 71
4.1.3 Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi 72
4.1.3.1 AİHS m. 8/1 Hükmü ve Pozitif Yükümlülük 72
4.1.3.2 AİHS m. 8/2’nin Yatay Uygulanması ve Müdahalenin Meşruluğu 73
4.1.3.3 Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin Tıbbi Kişisel Verilerin Korunması ile İlgili Kararları 73
4.1.4 Kişisel Verilerin Otomatik Olarak İşlenmesi Sırasında Gerçek Kişilerin Korunmasına İlişkin Sözleşme 77
4.1.5 Avrupa Birliği Veri Koruma Yönetmeliği (General Data Protection Regulation) 79
4.1.6 Avrupa Konseyi Siber Suç Sözleşmesi 82
4.1.7 Biyoloji ve Tıbbın Uygulanması Bakımından İnsan Hakları ve İnsan Haysiyetinin Korunması Sözleşmesi: İnsan Hakları ve Biyotıp Sözleşmesi 83
4.1.8 Avrupa’da Hasta Haklarının Geliştirilmesi Bildirgesi 84
4.1.9 Bilgisayarın Tıpta Kullanılmasına İlişkin Duyuru (1983, Venedik, İtalya) 84
4.1.10 Dünya Tabipler Birliği’nin Lizbon Hasta Hakları Bildirgesi’nin Gözden Geçirilmiş Şekli (Eylül 1995, Bali/Endonezya) 85
4.1.11 Lizbon Hasta Hakları Bildirgesi (1981–Lizbon/Portekiz) 85
4.1.12 Anne Hakları Bildirgesi 85
4.1.13 AB Temel Haklar Şartı 85
4.1.14 Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi’nin (97) 5 Sayılı Tavsiye Kararı 86
4.1.15 Hekimlik Ahlakı Uluslararası Yasası 87
4.1.16 Helsinki Bildirgesi 87
4.1.17 Sağlık Çalışanları İçin Sağlık Hizmetinde Gizliliğe ve Mahremiyete İlişkin Avrupa Rehber Kuralları 87
4.1.18 Diğer Uluslararası Mevzuat 88
4.2 TÜRK HUKUKUNDA DURUM 89
4.2.1. Anayasa 89
4.2.2 Türk Ceza Kanunu / Ceza Muhakemesi Kanunu 90
4.2.3 Kişisel Verilerin Korunması Kanunu 92
4.2.4 Kişisel Sağlık Verilerinin İşlenmesi ve Mahremiyetinin Sağlanması Hakkında Yönetmelik 94
4.2.5 Hasta Hakları Yönetmeliği 95
5. KİŞİSEL VERİLERİN HUKUKA AYKIRI OLARAK AÇIKLANMASI SUÇU 103
5.1 SAĞLIK ALANINDA KİŞİSEL VERİLERİN HUKUKA AYKIRI OLARAK AÇIKLANMASI (SIR SAKLAMA YÜKÜMLÜLÜĞÜNÜN İHLALİ) 103
5.1.1 Tıp Hukuku/Hasta/Hekim/Tedavi 103
5.1.2 Sağlık Personeli Kavramı/Sağlık Meslek Mensubu 103
5.1.3 Tıbbi Hizmet Dışında Kalan Hastane Personeli 104
5.1.4 Taşınabilir Sigorta Sistemi 105
5.1.5 Özel Hastaneler 105
5.2 TÜRKİYE'DE SAĞLIK ALANINDA KİŞİSEL VERİLERİN KAYIT ALTINA ALINDIĞI SİSTEMLER 106
5.2.1 Biyometrik Yöntemler 106
5.2.1.1 Tanım ve Çeşitleri 106
5.2.1.2 Kişisel Verilerin Biyometrik Yöntemlerle Elde Edilmesi 108
5.2.2 E–Nabız Projesi 110
5.2.2.1 Tanım ve Eleştiri 110
5.3 GENEL DURUM VE HUKUKSAL YARAR 111
5.3.1 Suçun Unsurları 111
5.3.1.1 Maddi Unsur 112
5.3.1.1.1 Kişisel Sağlık Verisi Kavramı 112
5.3.1.1.2 Kişisel Sağlık Verilerinin Kapsamı 114
5.3.1.1.3 Fail 117
5.3.1.1.4 Fiil 118
5.3.1.2 Manevi Unsur 121
5.3.2 Suçun Özel Görünüş Şekilleri 123
5.3.2.1 Teşebbüs 123
5.3.2.2 İştirak 124
5.3.2.3 İçtima 124
5.3.3 Hukuka Aykırılık Unsuru 125
5.3.3.1 Rıza (TCK m. 26/2) 125
5.3.3.2 Yanılgı 130
5.3.3.3 Zaruret Hali 130
5.3.4 Nitelikli Haller 132
5.3.4.1 Suçların Kamu Görevlisi Tarafından ve Görevinin Verdiği Yetki Kötüye Kullanılmak Suretiyle İşlenmesi (m. 137/1–a) 132
5.3.4.2 Suçun Belli Bir Meslek veya Sanatın Sağladığı Kolaylıktan Yararlanmak Suretiyle İşlenmesi (m. 137/1–b) 133
5.3.5. Yaptırım ve Zamanaşımı 133
6. BİLDİRİM YÜKÜMLÜLÜĞÜ 135
6.1 KİŞİSEL VERİLERİN HUKUKA AYKIRI OLARAK VERİLMESİ’NİN İSTİSNASI OLARAK BİLDİRME YÜKÜMLÜLÜĞÜNÜN SINIRLARI 135
7. SONUÇ VE DEĞERLENDİRME 141
EKLER 145
 SAĞLIK ÇALIŞANLARI İÇİN SAĞLIK HİZMETİNDE GİZLİLİĞE VE MAHREMİYETE İLİŞKİN AVRUPA REHBER KURALLARI 147
 KİŞİSEL VERİLERİN KORUNMASI KANUNU 153
 GILLBERG–İSVEÇ KARARI 173
 S. ve MARPER / BİRLEŞİK KRALLIK DAVASI 201
 KİŞİSEL VERİLERİN KORUNMASI HAKKINDA FEDERAL KANUN 237
 PECK–BİLEŞİK KRALLIK DAVASI 251
 N.B.B. BAŞVURUSU 269
Kaynakça 287
Kavramlar Dizini 291