Sağlık Sektöründe Mobbing ve Hukuki Korunma Yolları

Didem SAYAN

• ÖNSÖZ/ /V
• ÖZET/ /VII
• ABSTRACT/ /VIII
• İÇİNDEKİLER/ /IX
• TABLOLAR ve ŞEKİLLER/ /XIV
• KISALTMALAR/ /XV
• GİRİŞ/ /1
• A. / /Konunun Takdimi/ /1
• B. / /Çalışma Planı/ /4
• BİRİNCİ BÖLÜM
• MOBBİNG KAVRAMI VE TARİHSEL SÜREÇ
• I. / /MOBBİNG KAVRAMI/ /7
• A. / /Doktrindeki Tanımlar/ /11
• B. / /Mevzuattaki Tanımlar/ /15
• II. / /TARİHSEL SÜREÇ/ /17
• III. / /MOBBİNGE BENZER KAVRAMLAR/ /23
• A. / /Straining Kavramı/ /23
• B. / /Sinizm Kavramı/ /24
• VI. / /MOBBİNG TÜRLERİ/ /27
• A. / /Yukarıdan Aşağıya Doğru Mobbing (Downward Mobbing)/ /27
• B. / /Eşdeğerler Arasında Mobbing/ /29
• C. / /Aşağıdan Yukarıya Doğru Mobbing (Upward Mobbing)/ /31
• D. / /Cinsel Taciz Yoluyla Mobbing/ /31
• İKİNCİ BÖLÜM
• MOBBİNG SÜRECİ VE SONUÇLARI
• I. / /MOBBİNG NEDENLERİ/ /35
• A. / /Yöneticilerin Mobbing Yapma Nedenleri/ /37
• B. / /İş Arkadaşlarının Mobbing Yapma Nedenleri/ /39
• C. / /Alt Çalışanların Mobbing Yapma Nedenleri/ /39
• II. / /MOBBİNG SÜRECİ/ /41
• A. / /Etki Eden faktörler/ /41
• 1. / /Çatışma ve Mobbing/ /41
• 2. / /Şiddet ve Mobbing/ /45
• 3. / /Duygusal Zekâ ve Mobbing/ /46
• 4. / /Saldırganlık ve Mobbing/ /48
• B. / /Davranışları/ /49
• C. / /Aşamaları/ /53
• 1. / /Birinci Aşama (Anlaşmazlık Aşaması)/ /54
• 2. / /İkinci Aşama (Saldırgan Eylemler Aşaması)/ /55
• 3. / /Üçüncü Aşama (Yönetimin Katılımı Aşaması)/ /55
• 4. / /Dördüncü Aşama (Yanlış Yakıştırmalarla Damgalama Aşaması)/ /56
• 5. / /Beşinci Aşama (İşine Son Verilmesi Aşaması)/ /56
• D. / /Dereceleri/ /57
• 1. / /Birinci Derece Mobbing/ /57
• 2. / /İkinci Derece Mobbing/ /58
• 3. / /Üçüncü Derece Mobbing/ /59
• III. / /MOBBİNG AKTÖRLERİ/ /60
• A. / /Uygulayanlar (Saldırganlar)/ /60
• B. / /Mağdurları (Kurbanlar)/ /66
• C. / /İzleyicileri/ /74
• VI. / /MOBBİNGİN MUHTEMEL SONUÇLARI/ /75
• A. / /Aile Hayatına Etkileri/ /75
• B. / /Toplumsal Hayata Etkileri/ /76
• C. / /Hedef Çalışan Üzerine Etkileri/ /77
• D. / /Sağlık Üzerinde Etkileri/ /78
• E. / /İşyerine Etkileri/ /79
• F. / /Ekonomiye Etkileri/ /81
• ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
• SAĞLIK SEKTÖRÜNDE MOBBİNG
• I. / /SAĞLIK SEKTÖRÜNDE KENDİNE ÖZGÜ ÇALIŞMA DÜZENİ/ /83
• A. / /İş Yükü/ /83
• B. / /Stres/ /85
• C. / /Motivasyon/ /86
• II. / /MOBBİNG SUJELERİ/ /87
• A. / /Yöneticiler/ /88
• B. / /Doktorlar/ /88
• C. / /Hemşireler/ /90
• D. / /Kamuda Çalışan Sağlık Personelleri/ /93
• E. / /Özel Sektörde Çalışan Sağlık Personelleri/ /97
• III. / /SAĞLIK ÇALIŞANLARI ÜZERİNDE MOBBİNGDEN KAYNAKLANAN SONUÇLAR/ /99
• IV. / /MESLEKİ KONUM VE GÖREVLERİ İLE SAĞLIK SEKTÖRÜ İÇİNDE ÇALIŞANLAR ÜZERİNDE MOBBİNG UYGULAMALARI VE KARŞILAŞTIRMALARI/ /103
• A. / /Sağlık Çalışanları Üzerinde Mobbing Uygulaması/ /103
• B. / /Mesleki ve Konum Görevlerine Göre Sağlık Çalışanları/ /105
• C. / /Sonuç ve Öneriler/ /108
• DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
• MOBBİNGİN HUKUKİ BOYUTU
• I. / /MAĞDUR DURUMUNDAKİ SAĞLIK PERSONELİ HAKLARI/ /111
• A. / /Kişilik Hakkı/ /111
• B. / /Özel Yaşam Hakkı/ /114
• C. / /Sağlık Hakkı/ /116
• D. / /Çalışmaktan Kaçınma Hakkı/ /117
• E. / /Şikayet Hakkı/ /119
• F. / /Memur Olan Sağlık Personelinin Liyakat ve Kariyer Hakkı/ /120
• G. / /Güvenlik Hakkı/ /121
• H. / /Uygulamayı İsteme Hakkı/ /122
• I. / /Yer Değişikliği İsteme Hakkı/ /122
• II. / /MOBBİNGDEN KAYNAKLANAN SORUMLULUKLAR/ /123
• A. / /İdari Sorumluluk Türleri/ /123
• 1. / /Hizmet Kusuru/ /124
• 2. / /Kişisel Kusur/ /126
• 3. / /Mobbing Hizmet Kusuru mu, Kişisel Kusur mu Tartışması/ /127
• B. / /Mobbing Kapsamında İdari Sorumluluk Türleri/ /130
• 1. / /İdareye Şikayet Başvurusu/ /130
• 2. / /Kamu Görevlileri Etik Kuruluna Başvurusu/ /133
• 3. / /Psikolojik Tacizle Mücadele Kuruluna Başvurusu/ /134
• 4. / /Türkiye İnsan Hakları Kuruluna Başvurusu/ /136
• 5. / /Başbakanlık İletişim Merkezine Başvurusu/ /136
• 6. / /Kamu Denetçiliği Kurumu'na Başvurusu/ /137
• 7. / /Cumhuriyet Başsavcılığına Şikayet Başvurusu/ /139
• 8. / /İş Sağlığı ve Güvenliği Kuruluna Başvurusu/ /140
• C. / /Mobbing Kapsamında Hukuki Sorumluluk Türleri/ /141
• 1. / /Anayasa Hukuku/ /142
• 2. / /İş Hukuku/ /144
• 3. / /Ceza Hukuku/ /148
• a. / /Hakaret/ /149
• b. / /Eziyet/ /150
• c. / /İşkence/ /151
• d. / /Tehdit/ /151
• e. / /Yaralama/ /152
• f. / /İntihar/ /153
• g. / /Cinsel Saldırı/ /153
• h. / /Cinsel Taciz/ /154
• 4. / /Borçlar Hukuku/ /155
• 5. / /Medeni Hukuk/ /156
• III. / /MOBBİNGDE İSPAT SORUNU/ /156
• V. / /KARŞILAŞTIRMALI HUKUKTA MOBBİNG/ /160
• A. / /Türkiye'de/ /160
• B. / /AB Ülkelerinde/ /161
• C. / /Diğer Ülkelerde/ /163
• 1. / /İngiltere/ /164
• 2. / /Almanya/ /164
• 3. / /Fransa/ /165
• 4. / /İtalya/ /166
• 5. / /İsviçre/ /166
• 6. / /Avusturya/ /167
• 7. / /İsveç/ /167
• SONUÇ/ /169
• EKLER/ /177
• EK-1: İşyerinde Psikolojik Tacizin (Mobbingin) Önlenmesi/ /177
• EK-2: Hemşire Fulya/ /178
• EK-3: Necla Hemşire/ /182
• EK-4: Yaşanmış Bir Hemşire Örneği/ /185
• KAYNAKÇA/ /187

İnsanların ve toplumların hayatında büyük etkilere sahip olan saldırganlık davranışları, psikolojik bilimi yanında psikiyatri, sağlık, fizyoloji, antropoloji, hukuk, iktisadi ve idari bilim dallarını da içine alarak birçok dalda konu edilmiştir.
Psikiyatride doktorlar, insanların kendi küçük dünyalarında hastalıklarına dair anemnezlerini değerlendirerek teşhis bulmaya çalışırlar. Mobbing mağdurlarında da aynı bu şekilde yaşadıklarından mobbing gerçeğini gözler önüne sermek amaçlanmıştır. İnsanlar içinde sakladıkları duyguları elbet bir gün sözlü ya da davranışsal olarak yansıtırlar. Bu süreç içerisinde mobbing eylemlerle kendini gösterir.
Son yıllarda sıkça duyduğumuz mobbing kavramı hukuki açıdan da bakıldığında ve incelendiğinde mağdurlara yardımcı olacak hukuki içeriğe sahiptir. Konunun anayasa hukukundan dolaylı olarak anlatılmasından başlanarak iş hukuku, ceza, borçlar ve medeni hukukta yer aldığı gözlenmektedir.
Mobbingin başlangıcından, sağlık sektöründeki yeri ve hukuki alanındaki incelemelerin, mobbing mağduru sağlık çalışanlarına faydalı olmasını temenni ederiz.