İşyerinde Psikolojik Taciz Mobbing

İÇİNDEKİLER
İçindekiler
Önsöz 5
Özet 7
Kısaltmalar 13
Giriş 15
Birinci Bölüm
GENEL OLARAK İŞYERİNDE
PSİKOLOJİK TACİZ
§ 1. PSİKOLOJİK TACİZİN TARİHSEL GELİŞİMİ VE KAVRAM 19
I. Psikolojik Tacizin Tarihsel Gelişimi 19
II. Kavram 20
§ 2. PSİKOLOJİK TACİZİN BENZER KAVRAMLARDAN FARKI 26
I. Cinsel Taciz 26
II. Bullying (Zorbalık) 32
III. İşyerinde Stres 33
IV. Stalking (Haksız Takip) 34
§ 3. İŞYERİNDE PSİKOLOJİK TACİZ SÜRECİ VE TACİZE YOL AÇAN SEBEPLER 34
I. Psikolojik Tacizin Ortaya Çıkması Süreci 34
1. Leymann Modeli 35
2. İtalyan Modeli 37
II. İşyerinde Psikolojik Tacize Yol Açan Sebepler 39
1. Genel Olarak 39
2. Mağdurdan Kaynaklanan Nedenler 39
3. Failden Kaynaklanan Nedenler 40
4. İşyerinden Kaynaklanan Nedenler 40
§ 4. İŞYERİNDE PSİKOLOJİK TACİZİN SÜJELERİ 41
I. Failler (Psikolojik Taciz Uygulayanlar) 41
II. Mağdurlar (Psikolojik Tacize Maruz Kalanlar) 42
III. Psikolojik İzleyiciler 44
§ 5. İŞYERİNDE PSİKOLOJİK TACİZİN TEŞHİSİ VE DEĞERLENDİRİLMESİ 45
I. İşyerinde Psikolojik Taciz Olarak Nitelendirilebilecek Davranışlar 46
II. İşyerinde Psikolojik Tacizin Unsurları 49
1. İşyeri Unsuru 50
2. Düşmanca ve Ahlak Dışı Davranışlar 51
3. Süreklilik Unsuru 52
4. Kast Unsuru 52
§ 6. İŞYERİNDE PSİKOLOJİK TACİZİN ETKİSİ VE SONUÇLARI 53
I. İşyerinde Psikolojik Tacizin Mağdur Üzerindeki Etkisi ve Sonuçları 53
1. Birinci Derece Psikolojik Taciz 54
2. İkinci Derece Psikolojik Taciz 54
3. Üçüncü Derece Psikolojik Taciz 54
II. İşyerinde Psikolojik Tacizin İşyeri ve Toplum Üzerinde Etkisi ve Sonuçları 55
İkinci Bölüm
ULUSLARARASI HUKUKTA,
KARA AVRUPASI VE ANGLOSAKSON HUKUKUNDA
İŞYERİNDE PSİKOLOJİK TACİZ
§ 7. AVRUPA KONSEYİ VE AVRUPA BİRLİĞİ DÜZENLEMELERİNDE İŞYERİNDE PSİKOLOJİK TACİZ 57
I. Avrupa Konseyi Hukukunda İşyerinde Psikolojik Tacize İlişkin Düzenlemeler 57
1. Avrupa Sosyal Şartı ve 1996 tarihli Gözden Geçirilmiş Avrupa Sosyal Şartı 57
2. Göçmen İşçilerin Hukuki Statüsü Avrupa Sözleşmesi 60
II. Avrupa Birliği Hukukunda İşyerinde Psikolojik Tacize İlişkin Düzenlemeler 61
1. Avrupa Birliği Temel Haklar Şartı 61
2. Avrupa Birliği’nin 89/391/EC Sayılı Yönergesi 62
3. Avrupa Birliği’nin 2000/43/EC ve 2002/73/EC Sayılı Yönergeleri 63
4. Avrupa Birliği’nin 2000/78/EC Sayılı Yönergesi 65
5. Avrupa Parlamentosu’nun 2001/2339 Sayılı Tavsiye Kararı 66
6. Psikolojik Tacize Karşı Yükselen Bilinç Başlıklı Rapor 68
7. Avrupa Parlamentosu ve Avrupa Birliğinin 2006/54/CE Sayılı Direktifi 68
§ 8. ULUSLARARASI ÇALIŞMA ÖRGÜTÜ (ILO) SÖZLEŞMELERİNDE İŞYERİNDE PSİKOLOJİK TACİZ ÇALIŞMALARI 69
§ 9. KARA AVRUPASI VE ANGLO SAKSON HUKUKU 72
I. Bazı Kıta Avrupası Ülkelerindeki Düzenlemeler 72
1. Fransa 72
2. İsveç 74
3. Almanya 75
4. Belçika 76
5. İtalya 77
II. Anglosakson Hukuk Sistemindeki Düzenlemeler 78
1. Birleşik Krallıktaki Düzenlemeler 78
2. Amerika Birleşik Devletindeki Düzenlemeler 79
Üçüncü Bölüm
TÜRK HUKUKUNDA
İŞYERİNDE PSİKOLOJİK TACİZ
§ 10. TÜRK HUKUKUNDA İŞYERİNDE PSİKOLOJİK TACİZE İLİŞKİN DÜZENLEMELER 83
§ 11. İŞYERİNDE PSİKOLOJİK TACİZİN CEZAİ VE HUKUKİ BOYUTLARI 89
I. Cezai Sonuçları Bakımından 89
1. Genel Olarak 89
a. Kasten Yaralama Suçu 90
b. Eziyet Suçu 91
c. İş ve Çalışma Hürriyetinin İhlali Suçu 92
d. Ayrımcılık Suçu 93
e. Kişilerin Huzur ve Sükununu Bozma Suçu 94
f. Hakaret Suçu 95
g. Özel Hayatın Gizliliğini İhlal Suçu 96
2. İşyerinde Psikolojik Tacizle İlişkili Ceza Yargılamasının Hukuk Yargılamasına Etkisi 97
II. Hukuki Sonuçları Bakımından 99
1. İşverenin İşçiyi Gözetme Borcu 99
a. Genel Olarak 99
b. İşverenin Gözetme Borcuna İlişkin Hukuki Düzenlemeler 101
c. İşverenin Gözetme Borcunun İhlali Halinde Hukuki Sorumluluğu 106
d. Mağdur İşçinin Başvurabileceği Hukuki Yollar 109
aa. İş Görme Borcunu İfadan Kaçınma 109
bb. Tazminat Davaları 113
aaa. Maddi Tazminat 113
bbb. Manevi Tazminat 116
ccc. Destekten Yoksun Kalma Tazminatı 120
e. Sosyal Güvenlik Hukuku Bakımından Sonuçları 121
2. İşçinin Kişilik Hakları ve Korunması 125
a. Genel Olarak 125
b. Kişilik Hakkına İlişkin Düzenlemeler 126
c. Kişilik Hakkının İhlali Halinde Başvurulabilecek Hukuki Yollar 127
aa. Genel Olarak 127
bb. Koruyucu Davalar 129
aaa. Saldırının Önlenmesi Davası 129
bbb. Saldırıya Son Verilmesi Davası 130
ccc. Saldırının Hukuka Aykırılığının Tespiti Davası 131
ddd. Vekaletsiz İş Görme Davası 132
3. İşverenin Eşit İşlem Yapma Borcu 132
4. Açılacak Davalarda İspat Yükü 136
a. Genel Olarak İspat ve İspat Yükü 136
b. İspat Çeşitleri 138
aa. Doğrudan İspat 138
bb. Dolaylı İspat 139
c. Mobbing Davalarında İspat 139
5. Açılacak Davalarda Görev ve Yetki 144
a. Görev 144
b. Yetki 147
§ 12. İŞYERİNDE PSİKOLOJİK TACİZ NEDENİYLE İŞ SÖZLEŞMESİNİN FESHİ 147
I. İş Sözleşmesinin Haklı Nedenle Derhal Feshi 147
1. İşçinin İş Sözleşmesini Haklı Nedenle Feshi 149
2. İşverenin İş Sözleşmesini Haklı Nedenle Feshi 154
II. İş Sözleşmesinin Çalışma Koşullarında Değişiklik Nedeniyle Feshi 157
1. Genel Olarak 157
2. Mobbing ve Çalışma Koşullarında Esaslı Değişiklik 163
Sonuç 165
Kaynakça 171
Kavramlar Dizini 179