Satış Sözleşmesinde Satıcının Zapttan Sorumluluğu

İÇİNDEKİLER
İçindekiler
Önsöz 5
Kısaltmalar 15
Giriş 17
Birinci Bölüm
SATICININ ZAPTTAN SORUMLULUĞUNUN
TARİHÇESİ VE ZAPTTAN SORUMLULUKLA İLGİLİ KARŞILAŞTIRMALI HUKUKTAKİ YAKLAŞIMLAR
I. GENEL OLARAK 19
II. ROMA HUKUKU’NDA SATICININ ZAPTTAN SORUMLULUĞU 19
A. Genel Olarak 19
B. Satıcının Zapttan Sorumluluğu 21
C. Roma Hukuku’nda Zapttan Sorumlulukta Satıcının Sağladığı Teminat 22
1. Actio Auctoritatis İle Teminat 22
2. Stipulatio ve Stipulatio Habere Licere İle Teminat 23
D. Türk Borçlar Hukuku’ndan Farkı 24
III. İSLAM HUKUKU’NDA SATICININ ZAPTTAN SORUMLULUĞU 25
A. Genel Olarak 25
B. Satıcının Zapttan Sorumluluğu 28
C. Türk Borçlar Hukuku’ndan Farkı 29
IV. MİLLETLERARASI MAL SATIMINA İLİŞKİN SÖZLEŞMELER HAKKINDA BİRLEŞMİŞ MİLLETLER ANTLAŞMASI’NDA ZAPTTAN SORUMLULUK 30
A. Genel Olarak 30
B. Satıcının Zapttan Sorumluluğu 31
V. YABANCI ÜLKE HUKUKLARINDA SATICININ ZAPTTAN SORUMLULUĞU 35
A. İsviçre Hukuku’nda Satıcının Zapttan Sorumluluğu 35
1. Genel Olarak 35
2. İfa İhlalleri 36
a. İmkânsızlık 36
(1). Başlangıçtaki İmkânsızlık 36
(2). Sonraki İmkânsızlık 37
b. Gereği Gibi İfa Etmeme (Pozitif Sözleşme İhlali) 37
c. Temerrüt 38
d. Ayıplı İfa 39
3. Satıcının Zapttan Sorumluluğu 40
B. Alman Hukuku’nda Satıcının Zapttan Sorumluluğu 41
1. Genel Olarak 41
2. İfa İhlâlleri 42
a. İmkânsızlık 42
(1) Genel Olarak 42
(2) Gerçek İmkânsızlık 43
(3) Fiili imkânsızlık 44
(4) Özel Kişisel Nedenlerle İmkânsızlık 44
b. Kötü İfa 45
c. Ayıplı İfa 45
3. Satıcının Zapttan Sorumluluğu 45
C. İngiliz Hukuku’nda (Birleşik Krallık Hukuku) Satıcının Zapttan Sorumluluğu 46
1. Genel Olarak 46
2. Satıcının Zapttan Sorumluluğu 47
D. Avrupa Birliği Hukukunda Satıcının Zapttan Sorumluluğu 48
1. Genel Olarak 48
2. Avrupa Sözleşme Hukuku İlkeleri Açısından Satıcının Zapttan Sorumluluğu 50
3. Avrupa Ortak Satım Hukuku Tüzüğü Açısından Satıcının Zapttan Sorumluluğu 51
İkinci Bölüm
SATICININ ZAPTTAN SORUMLULUĞU
KAVRAMI, UYGULAMA ALANI VE İFA İHLALLERİ İÇİNDEKİ YERİ
I. ZAPTTAN SORUMLULUK KAVRAMI 55
A. Genel Olarak 55
B. Tanım 56
II. SATICININ ZAPTTAN SORUMLULUĞUNUN UYGULAMA ALANI 58
A. Türk Borçlar Kanunu’nda Satıcının Zapttan Sorumluluğu Hükümlerinin Uygulama Alanı 58
1. Taşınır Satışlarında İyiniyetli Alıcının Taşınıra Malik Olamadığı Durumlar 58
a. Genel Olarak 58
b. Zilyet Yardımcısının Zapttan Sorumluluğu 69
2. Üzerinde Rehin Hakkı Kurulmuş Bir Taşınırın Satışı 71
B. Türk Borçlar Kanunu’ndaki Satıcının Zapttan Sorumluluğuna İlişkin Hükümlerin Kıyasen Uygulandığı Diğer Alanlar 75
1. Katılma Alacağına Dâhil Bir Taşınırın Satışı 75
2. Terekeye Eklenecek Değerin Satışı 78
3. Mülkiyeti Muhafaza Kaydı ile Satışı 82
4. Taşınmaz Satışı 84
a. Genel Olarak 84
b. Taşınmazlarda Ayni Hakkın Kazanılması 85
(1) Şekil 85
(2) İyiniyetin Etkisi 86
5. Adi Ortaklıkta Ayni Sermaye Konması 88
a. Genel Olarak 88
b. Katılım Payı Koyulmasında Zapttan Sorumluluk 89
6. Eser Sözleşmesi 90
a. Genel Olarak 90
b. Yüklenicinin Zapttan Sorumluluğu 92
7. Yayım Sözleşmesi 95
a. Genel Olarak 95
b. Yayımlatanın Zapttan Sorumluluğu 96
8. Bağışlama Sözleşmesi 97
a. Genel Olarak 97
b. Bağışlayanın Zapttan Sorumluluğu 98
9. Alacağın Devri (Temliki) Sözleşmesi 102
a. Genel Olarak 102
b. Alacağı Devir Edenin Zapttan Sorumluluğu 104
10. Açık Arttırmayla Satış 105
a. Genel Olarak 105
b. Zorla (Cebri) Arttırma 105
c. İsteğe Bağlı Arttırma 106
d. Arttırmada Zapttan Sorumluluk 107
11. Kira Sözleşmesi 107
a. Genel Olarak 107
b. Kiraya Verenin Zapttan Sorumluluğu 108
C. Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’da Satıcının Zapttan Sorumluluğu 116
1. Genel Olarak 116
2. Tüketici İşlemi Niteliğinde Bir Satış Sözleşmesinde Satıcının Zapttan Sorumluluğa İlişkin Hükümlerinin Uygulanması 117
III. ZAPTIN İFA İHLALLERİ İÇİNDEKİ YERİ 118
A. Borçlunun Temerrüdü 119
B. Gereği Gibi İfa Etmeme 124
1. Geniş Anlamda Gereği Gibi İfa Etmeme 125
2. Dar Anlamda Gereği Gibi İfa Etmeme 125
C. Sübjektif İmkânsızlık 134
D. Görüşümüz 137
Üçüncü Bölüm
TÜRK BORÇLAR KANUNU’NA GÖRE
SATICININ ZAPTTAN SORUMLULUĞUNUN
ŞARTLARI VE ALICININ HAKLARI
I. SATICININ ZAPTTAN SORUMLULUĞUNUN MADDİ ŞARTLARI 139
A. Geçerli Bir Sözleşme 139
B. Taşınırın Teslimi 142
C. Satıcının Zapttan Sorumluluğunu Engelleyen Bir Durumun Bulunmaması 145
D. Zapta Konu Olan Mal Üzerinde Sözleşme Kurulması Sırasında Bir Hakkın Bulunması 147
E. Zaptı Sağlayacak Bir Hakkın Bulunması 148
1. Ayni Haklar 149
a. Mülkiyet Hakkı 150
b. Sınırlı Ayni Haklar 151
2. Etkisi Kuvvetlendirilmiş Kişisel Haklar 152
3. Alacak Hakları 155
a. Genel Olarak 155
b. Nispi Alacak Haklarının Güçlenmesi 156
(1) Zilyetlik Aracılığı İle Güçlenme 156
(2) Tasarrufun İptali Davası İle Güçlenme 158
F. Üçüncü Kişinin, Zaptı Sağlayan Üstün Haklardan Birisine Dayanması ve Alıcının Satış Konusu Malı Vermesi 160
1. Mahkeme Kararı ile Satış Konusu Malın Verilmesi 161
2. Mahkeme Kararı Olmaksızın Satış Konusu Malın Verilmesi 161
II. SATICININ ZAPTTAN SORUMLULUĞUNUN ŞEKLİ ŞARTLARI 167
A. Bildirim 167
1. Bildirimin Şekli ve İçeriği 169
2. Satıcının Davaya Katılması 170
B. İspat 172
III. TÜRK BORÇLAR HUKUKUNA GÖRE ZAPT SORUMLULUĞUNDA ALICININ HAKLARI 173
A. Genel Olarak 173
B. Tam Zapt Halinde Alıcının Hakları 174
1. Genel Olarak 174
2. Satış Konusu Maldan Elde Ettiği veya Elde Etmeyi İhmal Ettiği Ürünlerin Değeri İndirilerek, Ödemiş Olduğu Satış Bedelinin Faizi İle Birlikte Geri Verilmesinin İstenmesi 178
3. Satış Konusu Malı Zapt Eden Üçüncü Kişiden İsteyemeyeceği Giderlerin İstenmesi 183
4. Üçüncü Kişi Tarafından Aleyhine Açılmış Olan Davayı, Satıcıya Bildirmekle Kaçınılabilecek Olanlar Dışında Kalan Bütün Yargılama Giderleri İle Yargılama Dışındaki Giderlerin İstenmesi 184
5. Doğrudan Doğruya Satış Konusu Malın Zaptından Doğan Diğer Zararlar 187
a. Fiili Zarar 188
b. Yoksun Kalınan Kâr 189
c. Müspet Zarar 190
d. Menfi Zarar 191
e. Öğretide Doğrudan Zararın Kapsamını Açıklayan Görüşler 192
C. Kısmi Zapt Halinde Alıcının Hakları 194
1. Genel Olarak 194
2. Alıcının Tazminat İstemesi 195
3. Satıcının Bedelin Geri Verilmesini İstemesi 195
4. Üçüncü Kişiden İstenilemeyen Giderlerin İstenmesi 196
5. Yargılama Giderleri ile Yargılama Dışındaki Giderlerin İstenmesi 197
6. Diğer Zararların Tazmininin İstenmesi 197
7. Sözleşmenin Sona Erdirilmesinin İstenmesi 198
Dördüncü Bölüm
TÜRK BORÇLAR KANUNU’NA GÖRE
ZAPT SORUMLULUĞUNDA SÖZLEŞMENİN SONA ERMESİ, ZAMANAŞIMI, USÛL VE MİLLETLERARASI
ÖZEL HUKUK İLE İLGİLİ BAZI SORUNLAR
I. TÜRK BORÇLAR KANUNU’NA GÖRE ZAPT SORUMLULUĞUNDA SÖZLEŞMENİN SONA ERMESİ 201
A. Genel Olarak 201
B. Sözleşmeden Dönme 203
C. Görüşümüz 206
II. GÖREVLİ VE YETKİLİ MAHKEME 207
A. Görevli Mahkeme 208
1. Genel Olarak 208
2. Satıcının Zapttan Sorumluluğunda Görevli Mahkeme 211
B. Yetkili Mahkeme 212
1. Genel Yetki 213
2. Özel Yetki 214
3. Satıcının Zapttan Sorumluluğunda Yetkili Mahkeme 214
III. ZAMANAŞIMI İLE İLGİLİ SORUNLAR 215
A. Genel Olarak 215
B. Türk Borçlar Kanunu’ndaki Genel Zamanaşımı Süreleri 218
C. Zamanaşımının Kesilme Sebebi 219
D. Zamanaşımının İleri Sürülmesi 220
E. Zapt Durumunda Zamanaşımı 221
IV. MİLLETLERARASI ÖZEL HUKUK VE USUL HUKUKU AÇISINDAN BAZI SORUNLAR 222
A. Genel Olarak 222
B. Milletlerarası Özel Hukukta Sözleşmeye Uygulanacak Hukuk 223
1. Genel Olarak 223
2. İrade Özgürlüğü 226
3. Sözleşme Taraflarının Hukuk Seçimi Yapmamaları Halinde Yetkili Hukuk 227
4. Milletlerarası Mal Satımına İlişkin Sözleşmeler Hakkında Birleşmiş Milletler Antlaşması 229
Sonuç 233
Kaynakça 243
Kavramlar Dizini 256