Sebebi Gösterilmeyen Borç Tanıması

SEBEBİ GÖSTERİLMEYEN BORÇ TANIMASI

(Mücerret Borç İkrarı)

Bk. Mad.17



Özlem KARLI



- Sebebi Gösterilmeyen Borç Tanıması (Mücerret Borç İkrarı) Kavramı Ve Tarihi Gelişimi

- Hukuki Sebep Kavramı

- Sebebi Gösterilmeyen Borç Tanımasının Özellikleri

- Sebebi Gösterilmeyen Borç Tanımasının Hukuki Niteliği

- Sebebi Gösterilmeyen Borç Tanımasının Doğurduğu Hukuki Sonuçlar

- Sebebi Gösterilmeyen Borç Tanımasının Temel Borç İlişkisi Karşısındaki Konumu

- Sebebi Gösterilmeyen Borç Tanımasına Karşı Sebepsiz Zenginleşme Davası Ve Sebepsiz Zenginleşme Def'i

- Sebebi Gösterilmeyen Borç Tanımasının Bazı Özel Durumlar Açısından İncelenmesi

- Sebebi Gösterilmeyen Borç Tanımasının Benzer Kavramlarla Karşılaştırılması



İÇİNDEKİLER

Önsöz V

İçindekiler VII

Kısaltmalar XIII

GİRİŞ 1

BİRİNCİ BÖLÜM

SEBEBİ GÖSTERİLMEYEN BORÇ TANIMASI (MÜCERRET BORÇ İKRARI)

KAVRAMI ve TARİHİ GELİŞİMİ

I. Genel Olarak 3

1. Müspet Borç Tanıması - Menfi Borç Tanıması Ayırımı 5

2. Borç Tanıması - Borç Vaadi Ayınmı 7

3. Kıymetli Evrak Hukuku’nda Sebebi Gösterilmeyen

Borçlanma 9

II. Tarihi Gelişim . 12

a) Roma Hukuku 12

b) Alman Hukuka 16

c) Fransız Hukuku 17

d) İsviçre Hukuku 19

İKİNCİ BÖLÜM HUKUKİ SEBEP KAVRAMI

L Genel Kavram 21

IL Hukuki Sebep Çeşitleri 24

IIL Hukuki Sebep Kavramının Benzer Kavramlarla Karşılaştırılması... 25

A. Hukuki Sebep - Saik 25

I. Hukuki Sebep - Temel İlişki 27

II. Hukuki Sebep - Şart 29

III. Hukuki Sebep - Mükellefiyet 30

IV. Hukuki Sebep - işlem Temeli 30

V. Hukuki Sebep - Dava Sebebi - Davanın Hukukui Sebebi 31

IV. Sebebi Gösterilmeyen Borç Tanımasının Hukuki Sebebi 32

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM SEBEBİ GÖSTERİLMEYEN BORÇ TANIMASININ ÖZELLİKLERİ

I. Hukuki Niteliği 33

1. Kazandırma İşlemi Niteliği 33

2. Borçlanma İşlemi Niteliği 34

3. Sözleşme Niteliği 34

4. Bononun Durumu 38

n. Şekil 39

a) Genel Olarak 40

b) Sözleşme ile Kararlaştırılan Şekil 42

c) İspat Şekli 45

d) Sebebi Gösterilmeyen Borç Tanımasının Şekle Bağlı Olduğu

Durumlar 45

iı Hukuki Sebebin Bağışlama Sebebi Olması 46

1. Taşınmazlar Üzerindeki Bazı Haklar 49

2. Taşınmaz Mülkiyetinin Devri ya da Sınırlı Ayni Hakla Kayıtlanması 50

e) Bononun Durumu 50

a) Genel Olarak 50

b) Bononun Sebebi Gösterilmeyen Borç Tanımasına

Çevrilmesi (Tahvili^ 51

III. Konu 54

a) Genel Olarak 54

b) Taşınmazların Devri ya da Sınırlı Ayni Hakla Kayıtlanması 55

I. Şart ve Vade Kararlaştırılması 57

1. Bononun Durumu 58

IV. Borçlanma Sebebinin Gösterilmemesi 59

a) Genel Olarak 59

b) Bononun Durumu 61

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

SEBEBÎ GÖSTERİLMEYEN BORÇ TANİMASİNİN HUKUK! NİTELİĞİ

L Genel Olarak 63

n. Sebebi Gösterilmeyen Borç Tanımasının Hukuki Niteliği ile

İlgili Görüşler 64

1. Sebebe Bağlılık (îllilik) Görüşü 64

2. Sebepten Soyutluk (Mücerretlik) Görüşü 68

3. İradeye Dayanan Görüş 71

IH. Görüşümüz 72

IV. Bononun Durumu 73

BEŞlNCl BÖLÜM

SEBEBİ GÖSTERİLMEYEN BORÇ TANIMASININ DOĞURDUĞU HUKUKİ SONUÇLAR

I. Sebebi Gösterilmeyen Borç Tanımasının Kurucu Niteliği 75

a) Genel Olarak 75

b) Sebebi Gösterilmeyen Borç Tanımasını Açıklayıcı Sayan

Görüş 75

c) Sebebi Gösterilmeyen Borç Tanımasını Kurucu Sayan Görüş.... 76

d) Bononun Durumu 80

n. Sebebi Gösterilmeyen Borç Tanımasının İspat Hukuku

Açısından Taşıdığı Özellikler 80

A. İspat Yükünün Paylaştırılması 80

a) Genel Olarak T. 80

b) İspat Yükünün Tersine Çevrilmesi 82

c) Kanuni Karine Görüşü 83

I. Fiili Karine Görüşü 85

II. ispat Sözleşmesi Görüşü 87

III. Görüşümüz 89

B. İspatın Gerçekleştirilmesi 90

1. Sebebi Gösterilmeyen Borç Tanımasının Zamanaşımı Üzerine

Etkisi 94

a) Genel Kavram 94

b) BK. mad. 18 v e BK. mad. 133/b. 1 Ayırımı 95

c) Zamanaşımın Kesilmesinden Sonra işleyecek Yeni Süre 96

d) Sebebi Gösterilmeyen Borç Tanıması ve Zamanaşımından Feragat ilişkisi 97

2. Bononun Durumu 99

ALTINCI BÖLÜM SEBEBÎ GÖSTERİLMEYEN BORÇ TANIMASININ TEMEL BORÇ ÎLÎŞKÎSÎ KARŞISINDAKİ KONUMU

1. Genel Olarak 101

2. Sebebi Gösterilmeyen Borç Tanıması ve Borcun Yenilenmesi 102

3. Sebebi Gösterilmeyen Borç Tanıması ve ifa Uğruna Borçlanma 105

4. Bononun Durumu 109

YEDİNCİ BÖLÜM

SEBEBİ GÖSTERİLMEYEN BORÇ TANIMASINA KARŞI SEBEPSİZ ZENGİNLEŞME DAVASI VE SEBEPSİZ ZENGİNLEŞME DEF’l

a) Genel Olarak 111

b) Sebepsiz Zenginleşme Talebinin Sebebi Gösterilmeyen Borç Tanıması Açısından Taşıdığı Temel Özellikler 113

a) Hakkın Üçüncü Kişilere Karşı ileri Sürülememesi 114

b) Zenginleşenin İflası Durumunda Hakkın İflas Masasına Kaydolunması 115

c) Alacak Hakkının Doğumunun Fiil Ehliyeti ile ilgisi 115

d) irade Talebinin Niteliği 116

İÜ. Sebebi Gösterilmeyen Borç Tanımasına Karşı Sebepsiz

Zenginleşme Talebinin Türleri 116

I. Sebebi Gösterilmeyen Borç Tanımasının Hukuki Sebebinin Mevcut Olmaması ya da Geçersiz Olmasınan Kaynaklanan Sebepsiz Zenginleşme Talebi 117

1. Sebebi Gösterilmeyen Borç Tanımasının Hukuki Sebebi Üzerinde Anlaşma Olmamasından Doğan Sebepsiz Zenginleşmeler (dar anlamda condictio sine causa) 117

2. Borç Olmayan Şeyin îfası (condictio indebiti) 118

a) İfa Sebebiyle Kazandırma 119

b) Borcun Bulunmaması 119

c) ifanın Hataen Gerçekleştirilmiş Olması 120

II. Sebebi Gösterilmeyen Borç Tanımasının Gerçekleşmeyen Hukuki Sebebine Dayanan Sebepsiz Zenginleşmeler (condictio ob causam futuram, condictio causa data

causa non secuta) 122

III. Sebebi Gösterilmeyen Borç Tanımasının Sonradan Ortadan Kalkan Hukuki Sebebine Dayanan Sebepsiz Zenginleşmeler (condictio ob causam finitam) 124

IV. Sebebi Gösterilmeyen Borç Tanımasının Sebepsiz Zenginleşme

Talebinin ileri Sürülemeyeceği Durumlar Açısından incelenmesi... 124

1. Zamanaşımına Uğramış Bir Borcun Sebebi Gösterilmeyen

Borç Tanıması Yoluyla Tanınması 125

2. Ahlaki Bir Görevin Yerine Getirilmesi Amacıyla Sebebi Gösterilmeyen Borç Tanımasında Bulunulması 126

3. Kumar ve Bahis Borcu için Sebebi Gösterilmeyen Borç Tanımasında Bulunulması 127

4. Evlenme Tellallığından Doğan Borç için Sebebi Gösterilmeyen Borç Tanımasında Bulunulması 129

5. Hukuka ya da Ahlaka Aykırı Amaç için Sebebi Gösterilmeyen Borç Tanımasında Bulunulması 130

I. Sebepsiz Zenginleşmeden Kaynaklanan Taleplere Zamanın Etkisinin Sebebi Gösterilmeyen Borç Tanıması Açısından Değerlendirilmesi 135

1. Sebepsiz Zenginleşme Zamanaşımı 135

2. Sebepsiz Zenginleşme Def’i 137

II. Bononun Durumu 140

SEKİZİNCİ BÖLÜM SEBEBİ GÖSTERİLMEYEN BORÇ TANIMASININ BAZI ÖZEL DURUMLAR AÇISINDAN İNCELENMESİ

a) Sebebi Gösterilmeyen Borç Tanımasının Alacağın Temliki Hükümleri Karşısında Taşıdığı Özellikler 141

1. Genel Olarak 141

2. BK. mad. 18/H 142

3. BK. mad. 162/11 146

b) Beyaza (Boşa) İmza Durumu 147

c) Sebebi Gösterilmeyen Borç Tanımasının Cari Hesap Sözleşmesi Bünyesinde Ortaya Çıkması 150

DOKUZUNCU BÖLÜM SEBEBİ GÖSTERİLMEYEN BORÇ TANIMASININ BENZER KAVRAMLARLA KARŞILAŞTIRILMASI

a) ikrar 153

b) tkrar Sözleşmesi 156

c) Sulh Sözleşmesi 158

SONUÇ 160

KAYNAKÇA 164