%3
Akreditif Özelinde Üç Köşeli İlişkilerde Sebepsiz Zenginleşme Seda Kar

Akreditif Özelinde Üç Köşeli İlişkilerde Sebepsiz Zenginleşme


Basım Tarihi
2025-03
Sayfa Sayısı
297
Kapak Türü
Karton
Kağıt Türü
1.Hamur
Basım Yeri
Ankara
Stok Kodu
9786253810139
Boyut
16x24
Baskı
1



Dr. Öğr. Üyesi Seda KARA KILIÇARSLAN

 

İÇİNDEKİLER
 
Önsöz 
 
7
Kısaltmalar 
 
15
Giriş
 
 
§ 1. KONUNUN AMACI, ÖNEMİ, SINIRLANDIRILMASINDA İZLENECEK METOT 
 
19
I. Konunun Amacı ve Önemi 
 
19
II. Konunun Sınırlandırılmasında İzlenecek Metot 
 
24
III. Kullanılacak Terminoloji 
 
25
Birinci Bölüm
 
 
GENEL ESASLAR VE TEMEL KAVRAMLAR
 
 
§ 2. ÜÇ KÖŞELİ İLİŞKİ KAVRAMI 
 
27
I. Üç Köşeli İlişkilerin Kavramsal Esasları 
 
27
A. Çok Kişili İlişki ve Üç Köşeli İlişkiler 
 
27
B. Üç Köşeli İlişkilerin Nedenleri ve Karakteristik Özellikleri 
 
30
C. Üç Köşeli İlişkilerin Sınıflandırılması 
 
31
1. Dar ve Geniş Anlamda Üç Köşeli İlişki 
 
31
a. Dar Anlamda Üç Köşeli İlişki 
 
32
b. Geniş Anlamda Üç Köşeli İlişki 
 
33
2. Gerçek ve Gerçek Olmayan Üç Köşeli İlişki 
 
35
a. Gerçek Olmayan Üç Köşeli İlişki 
 
35
b. Gerçek Üç Köşeli İlişkiler 
 
36
II. Sözleşme Hukukunda Üç Köşeli İlişkiler 
 
37
A. Üçüncü Kişinin Fiilini Üstlenme 
 
38
B. Üçüncü Kişi Yararına Sözleşme 
 
40
C. Havale 
 
44
D. Kredi Kartı Sözleşmeleri 
 
47
E. Bağlı Krediler 
 
48
F. Sözleşmenin Devri 
 
49
G. Sözleşmeye Katılma 
 
50
H. Alacağın Devri 
 
50
I. Faktoring Sözleşmesi 
 
53
İ. Temsil 
 
54
J. Borcun Üstlenilmesi (Nakli) 
 
56
K. Kefalet 
 
58
§ 3. AKREDİTİF KAPSAMINDA KURULAN ÜÇLÜ İLİŞKİ 
 
60
İkinci Bölüm
 
 
GENEL OLARAK AKREDİTİF
 
 
§ 4. AKREDİTİFİN ORTAYA ÇIKIŞ SEBEPLERİ 
 
65
§ 5. AKREDİTİF KAVRAMI VE HUKUKİ NİTELİĞİ 
 
68
I. Akreditif Kavramı ve Terminoloji 
 
68
II. Akreditifin Hukuki Niteliği ve Benzer Hukuki Kurumlardan Farkı 
 
69
A. Havale Görüşü 
 
69
B. Kredi Mektubu (İtibar Mektubu) 
 
71
C. Sui Generis 
 
72
D. Soyut Borç Vaadi 
 
72
E. Birden Çok Bağımsız Sözleşmeden Oluştuğu Görüşü 
 
73
§. 6. AKREDİTİF İŞLEMİNİN UNSURLARI 
 
74
I. Üç Taraftan Oluşması 
 
74
II. En Az İki Sözleşmeden Oluşması 
 
75
III. Belge 
 
75
IV. Altta Yatan İlişkilerden Bağımsızlık 
 
76
§ 7. AKREDİTİF İŞLEMİNİN GENEL ÖZELLİKLERİ VE GEÇERLİLİK ŞARTLARI 
 
77
I. Akreditif İşleminin Özellikleri 
 
77
A. Temel İlişkinin Taraflarının Menfaatini Korumayı Amaçlar 
 
77
B. Ekonomik Amaçlara Hizmet Eder 
 
78
C. Üç Köşeli Bir İlişki Olması 
 
78
II. Akreditifte Geçerlilik Şartları ve Şekil 
 
79
A. Tüm Sözleşmeler Bakımından Aranan Geçerlilik Şartları 
 
79
1. Taraf Ehliyeti 
 
79
2. Konusu, Emredici Hukuk Kurallarına, Kamu Düzenine, Genel Ahlaka ve Kişilik Haklarına Aykırı ve İmkânsız Olmamalıdır 
 
81
3. Uygun İrade Beyanı 
 
88
a. Akreditif Amirinin İradesinin Uygunluğu 
 
93
b. Bankanın İradesinin Uygunluğu 
 
94
4. Muvazaanın Bulunmaması 
 
94
B. Temel İlişkinin Geçersizliği 
 
95
C. Akreditifin Geçersizliği 
 
95
§ 8. AKREDİTİFİN İŞLEYİŞİ 
 
96
§ 9. AKREDİTİF İŞLEMLERİNE KATILANLAR VE ARALARINDAKİ HUKUKİ İLİŞKİLER 
 
98
I. Amir ile Lehtar Arasındaki Temel İlişki 
 
99
A. Genel Olarak 
 
99
B. Akreditif Şartı 
 
100
C. Tarafların Akreditif Şartı Uyarınca Hak ve Borçları ve Borca Aykırılığa Bağlanan Sonuçlar 
 
104
II. Akreditif Amiri (Alıcı)ve Banka Arasındaki İlişki (Karşılık İlişkisi) ve Hükümleri 
 
108
A. Karşılık İlişkisinin Kuruluşu 
 
108
B. Hukuki Niteliği 
 
111
C. Sözleşmenin Taraflarının Hak ve Yükümlülükleri 
 
112
1. Akreditif Amirinin Hak ve Yükümlülükleri 
 
112
2. Amir Bankanın Hak ve Yükümlülükleri 
 
113
a. Akreditif Açma ve İhbar Yükümlülüğü 
 
113
b. Belgelerin İncelenmesi 
 
114
III. Amir Banka ile Lehtar Arasındaki İlişki (Edim İlişkisi) 
 
117
A. Edim İlişkisinin (Ödeme) Kuruluşu 
 
117
B. Taraflar Arasındaki İlişki 
 
121
Üçüncü Bölüm
 
 
GENEL OLARAK SEBEPSİZ ZENGİNLEŞME HÜKÜMLERİ VE
 
 
ÜÇ KÖŞELİ İLİŞKİLER İLE
 
 
AKREDİTİFTE SEBEPSİZ ZENGİNLEŞME
 
 
§ 10. SEBEPSİZ ZENGİNLEŞME HÜKÜMLERİNE GENEL BAKIŞ 
 
123
I. Sebepsiz Zenginleşme Türleri 
 
124
A. Edim Zenginleşmesi 
 
125
B. Edim Dışı Zenginleşmeler 
 
126
1. Müdahale Zenginleşmesi 
 
126
2. Masraftan Kurtulmadan Zenginleşme 
 
127
3. Rücu Zenginleşmesi(Borçtan Kurtulma Zenginleşmesi) 
 
127
II. Sebepsiz Zenginleşmenin Temel Koşulları 
 
127
A. Borçlunun Malvarlığında Bir Zenginleşme Meydana Gelmesi 
 
127
B. Zenginleşmenin Haklı Bir Sebebe Dayanmaması 
 
130
C. Fakirleşme ve Başkasının Hukuk Alanının İhlali 
 
134
D. Zenginleşme ve Zenginleştirici Olay Arasında İlliyet Bağı 
 
137
E. İade Talebinin İleri Sürülemediği Haller Bulunmamalı– Edimden Ötürü Zenginleşme İsteminin Engelleri 
 
138
1. Borçlanılmamış Edimin İradi İfası 
 
139
2. Hukuka veya Ahlaka Aykırı Amaçla Yapılan Kazandırmalar 
 
139
3. Zamanaşımına Uğramış Borcun İfası 
 
140
4. Ahlaki Görevin İfası 
 
141
5. Diğer Eksik Borçların İfası 
 
142
III. Sebepsiz Zenginleşmeden Doğan İade Talebinin Diğer Talepler Karşısındaki Durumu ve Taleplerin Yarıştırılması 
 
142
IV. Sebepsiz Zenginleşmeden Kaynaklanan İade Talebi 
 
144
A. Genel Olarak 
 
144
B. Geri Verme Borcunun Kapsamı 
 
145
1. Kötüniyetli Zenginleşenin Geri Verme Borcunun Kapsamı 
 
146
2. İyiniyetli Zenginleşenin Geri Verme Borcunun Kapsamı 
 
148
a. İade Edilecek Zenginleşmenin Hesaplanması 
 
148
b. Zenginleşenin İsteyebileceği Gider Kalemleri 
 
150
V. Sebepsiz Zenginleşme Davasının Zamanaşımı 
 
150
A. İki Yıllık Kısa Zamanaşımı 
 
150
B. On Yıllık Uzun Zamanaşımı 
 
151
C. Ceza Zamanaşımı 
 
151
D. Sebepsiz Zenginleşme Def’i 
 
152
§ 11. GENEL OLARAK ÜÇ KÖŞELİ İLİŞKİLERDE SEBEPSİZ ZENGİNLEŞME 
 
152
I. Giriş 
 
152
II. Üç Köşeli İlişkilerde Sebepsiz Zenginleşmeye Özgü Temel Kavramlar 
 
158
A. Sebepsiz Zenginleşme Zinciri(Edim Zinciri) 
 
158
B. Dolaylı ve Aracılı Zenginleşme 
 
159
1. Dolaylı Zenginleşme 
 
159
2. Aracılı Zenginleşme (Vasıtalı) 
 
160
C. Terminoloji 
 
161
1. Doğrudan Zenginleşme 
 
161
2. Müdahale Zenginleşmesi (Dolaylı Zenginleşme) 
 
162
3. Rücu Zenginleşmesi 
 
162
III. Üç Köşeli İlişkilerde Sebepsiz Zenginleşmeye İlişkin Temel Sorunun Ortaya Konuluşu 
 
163
A. Genel Olarak 
 
163
1. Giriş 
 
166
2. Belirli Vakıa Grupları 
 
169
a. Havalede Sebepsiz Zenginleşmenin Tasfiyesi 
 
169
b. Tam ve Eksik Üçüncü Kişi Yararına Sözleşmelerde Sebepsiz Zenginleşme Tasfiyesi 
 
174
c. Alacağın Devri Halinde Sebepsiz Zenginleşmenin Tasfiyesi 
 
177
d. Kefalet Sözleşmesinde Sebepsiz Zenginleşmenin Tasfiyesi 
 
179
e. Üçüncü Şahsın İfasında Sebepsiz Zenginleşme Tasfiyesi 
 
181
C. Üç Köşeli İlişkilerde Sebepsiz Zenginleşmeye Sebebiyet Veren Durumlar ve Müdahale Zenginleşmesinde İade Talebinin İkincilliği 
 
185
1. Belirli Hukuki İlişkiler Bakımından 
 
185
2. Kanunen Müdahale Zenginleşmesinin İkincilliği 
 
190
D. Üç Kişilik İlişkilerde Sebepsiz Zenginleşmenin Tasfiyesinin Dogmatik Dayanakları 
 
192
1. Üç Köşeli İlişkilerde Edim Kavramının Fonksiyonu 
 
192
2. Edim Kavramı Çerçevesinde Üç Köşeli İlişkiler Altında Yatan Hukuki İlişkilerin Geçersizliğinden Doğan Tasfiye Sistemleri 
 
194
a. Karşılık İlişkisi (Borçlu ve Üçüncü Kişi Arasında) 
 
195
b. Bedel İlişkisi (Alacaklı ve Borçlu Arasında) 
 
195
c. Kazandırma (Edim) İlişkisi (Alacaklı ve Üçüncü Kişi Arasında) 
 
196
d. Çifte Geçersizlik 
 
197
3. Edim Kavramından Vazgeçilmesi 
 
198
4. Sistemi Taşıyan Tutamak Noktaları ile Soruna Yaklaşım 
 
200
5. Değerlendirme ve Doğrudan Müdahale (Durchgriff) Durumları 
 
204
§ 12. AKREDİTİFTE SEBEPSİZ ZENGİNLEŞME 
 
207
I. Akreditifte Sebepsiz Zenginleşmenin Önemi 
 
207
II. Akreditifte Sebepsiz Zenginleşmenin Tasfiyesi 
 
208
A. Sebepsiz Zenginleşmede Uygulanacak Hukukun Tespiti 
 
209
1. Sübjektif Bağlama Kuralları (Taraf İradelerine Göre Yetkili Hukukun Seçimi) 
 
209
2. Objektif Bağlama Kuralları 
 
210
a. Genel Olarak 
 
210
b. Akreditifte Bireysel Hukuki İlişkiler Bakımından Zenginleşme Statüsünün Belirlenmesi 
 
211
bb. Amir Banka ve Akreditif Amiri Arasında Zenginleşmenin Tasfiyesi 
 
212
cc. Amir Banka ile Muhabir Banka Arasındaki Zenginleşmenin Tasfiyesi 
 
212
B. Akreditifte Sebepsiz Zenginleşme Halleri 
 
213
1. Temel İlişkinin Geçersizliği 
 
214
a. Akreditifin Temel İlişkiden Bağımsızlığı 
 
214
b. Temel İlişkinin Geçersiz Olduğu Haller 
 
215
aa. Genel Olarak 
 
215
bb. Temel İlişkiden Doğan Borcun Hiç veya Gereği Gibi İfa Edilmemesi Halleri
 
 
(Aliud ve Ayıplı İfa) 
 
217
c. Temel İlişkinin Geçersizliğinde Genel Kural ve İstisnai Haller 
 
220
aa. Genel Kural 
 
220
bb. Temel İlişkiden Doğan Savunmaların İleri Sürülebileceği İstisnai Haller 
 
225
aaa. Sebebe Bağlı Akreditif Talimatı 
 
226
bbb. Temel İlişkideki Açık Geçersizlik 
 
227
ccc. Sahte veya Tahrif Edilmiş Belge 
 
230
2. Hakkın Kötüye Kullanılması 
 
230
a. Haksız Talep (Unberechtigkeit), Hakkın Kötüye Kullanılması (Rechtsmissbrauclichkeit) Halinin Ayırt Edilmesi 
 
230
b. Ödeme Talebine Karşı Hakkın Kötüye Kullanıldığı Savunmasının Şartları 
 
231
aa. Hakkın Kötüye Kullandığı Banka Açısından da Açık Olması 
 
232
bb. Likit Delillerle İspat 
 
232
cc. Temel İlişkiden Doğan Savunmanın “Ağırlıklı/Önemli” Olması 
 
235
aaa. Satıcının Süprüntü Mallarla Borcunu İfa Etmesi 
 
237
bbb. Teslim Edilen Malların Kalitesinin Çok Düşük Olduğunun Belirlenmesi 
 
237
ccc. Malların Ayıplı Olduğunun Belirlenmesi 
 
238
ddd. Belirlenen Malın Dışında Bir Gönderimin Yapılması 
 
239
eee. Temel İlişkinin Kanuna ve Ahlaka Aykırı Olması ya da Konusunun Suç Oluşturması 
 
239
fff. Temel İlişkinin Kesin Hükümsüz Olması veya İptal Edilmesi ya da Sözleşmeden Dönülmek Suretiyle Sözleşmenin Ortadan Kalkmış Olması 
 
242
ggg. UCP m. 15 Hükmünce Uygun Olmayan İbraz 
 
244
c. Bankanın Hakkın Kötüye Kullanılması Nedeniyle Ödemeyi Geri Çevirmesi ve Sebepsiz Zenginleşme 
 
246
3. Akreditife Uygun Olmayan Belgelere Rağmen Ödemede Sebepsiz Zenginleşme 
 
247
a. Bankanın Kendisini Borçlu Zannederek Eksik Belgelere Rağmen Ödemesi Hali 
 
247
aa. Genel Şart 
 
247
bb. Özel Şartlar 
 
248
aaa. Bankanın Hataen Ödeme Yapması 
 
248
bbb. Bankanın Kendisini Borçlu Sanarak Ödemesi 
 
249
cc. Sebepsiz Zenginleşme Tasfiyesi 
 
250
b. Akreditifte Bankanın Uygun Olmayan Belgelere Rağmen Ödemesinde Hataya Dayanamayacağı Haller 
 
251
4. Akreditifin Geçersizliği 
 
254
a. Genel Olarak Akreditifin Geçersizliği 
 
254
b. Bankanın Geçerli Olmayan Talimata Rağmen Ödemesi 
 
256
aa. Akreditif Bedelini Gönderecek Olan Bankanın Yanlış Kişinin Hesabından Bedeli Çekmesi 
 
259
bb. Amir Bankanın Gerçek Dışı (Sahte veya Tahrif Edilmiş) Talimatlardan Dolayı Sorumluluğu 
 
260
c. Ödeme Talimatının Yanlış İcrası 
 
261
aa. Ödeme Tutarının Yanlış Hesaba Aktarılması Hali 
 
261
bb. Bankanın Fazla Ödemede Bulunması 
 
262
cc. Akreditif Bedelinin Yetkili Olmayan Kişi Tarafından Tahsil Edilmesi 
 
263
dd. Akreditif Amirinin İflası 
 
265
5. Çifte Geçersizlik 
 
266
Sonuç 
 
269
Kaynakça 
 
279
Kavram Dizini 
 
295
Kapat