Karşılaştırmalı Hukukta ve Türkiye' de Olağanüstü Hal Rejimi
KARŞILAŞTIRMALI HUKUKTA VE TÜRKİYE´DE OLAĞANÜSTÜ HAL REJİMİ
Selin ESEN
- Genel Olarak Olağanüstü Hal
- Yabancı Ülkelerde Olağanüstü Hal Rejimleri
- Türkiye'de Olağanüstü Hal Rejimi Ve İcra Organının İstisnai Yetkileri
• İÇİNDEKİLER
• KISALTMALAR-XVII
• GİRİŞ-1
• BİRİNCİ BÖLÜM
• GENEL OLARAK OLAĞANÜSTÜ HAL
• I. -Olağanüstü Hal Kavramı-5
• II. -Batı Demokrasilerinde Olağanüstü Halin Tarihi-9
• 1. -Roma Cumhuriyeti Dönemi-9
• 2. -Ortaçağ Dönemi-12
• 3. -Ortaçağ Sonrası Dönem-13
• 3. 1. -Zaruret Hakkı Yaklaşımı-18
• 3. 2. -Alman Öğretisinde Zaruret Hakkı Staatnotrecht-20
• 3. 3. -Siyasi Yaklaşım-24
• III. -Günümüzde Olağanüstü Hal Yetkilerine İlişkin Modeller-26
• 1. -Anayasal Model-26
• 2. -Yasama Modeli-29
• 3. -Hukuk Dışı Önlemler Modeli-31
• 4. -Değerlendirme-33
• IV. -Olağanüstü Hal Yönetim Rejimlerinin Meşruiyetine İlişkin Temel Koşullar-34
• 1. -Yasallık-35
• 2. -İlan ve Bildirim-37
• 3. -Neden-38
• 3. 1. -Siyasi Bunalım-39
• 3. 2. -Ekonomik Bunalım-39
• 3. 3. -Doğal Afet ya da Mücbir sebep-39
• 4. -Yetkileri Kullanacak Kişilerin Belirlenmesi-40
• 5. -Süre ve Yerle Sınırlı Olma-41
• V. -Olağanüstü Hallerin Pozitif Hukuk Üzerindeki Etkileri-43
• 1. -Yürütme Organının Takdir Yetkisinin ve Düzenleme Alanının Genişlemesi-43
• 2. -Hak ve Özgürlüklerin Sınırlanması-44
• 3. -Olağanüstü Hallerin Sözleşmelere ve Borçlara Etkisi-46
• İKİNCİ BÖLÜM
• YABANCI ÜLKELERDE OLAĞANÜSTÜ HAL REJİMLERİ
• I. -Genel Olarak-49
• II. -Liberal Demokrasilerden Örnekler-50
• 1. -Amerika Birleşik Devletler-50
• 1. 1. -Genel Olarak-50
• 1. 2. -Siyasi Bir Nedene Dayanan Olağanüstü Hal-54
• 1. 3. -Toplumsal Olaylar Nedeniyle Olağanüstü Hal-57
• 1. 4. -Ekonomik Bunalım Nedeniyle Olağanüstü Hal-60
• 1. 5. -Doğal Afet Nedeniyle Olağanüstü Hal-61
• 1. 6. -Olağanüstü Halin Denetimi-62
• a-Siyasi Denetim-62
• b-Yargısal Denetim-64
• 2. -Birleşik Krallık-71
• 2. 1. -Olağanüstü Halin Hukuki Kaynakları-71
• 2. 2. -Sıkıyönetim Martial Law-74
• 2. 3. -Savaş Zamanı Olağanüstü Hal-75
• 2. 4. -Savaş Zamanı Dışında Olağanüstü Hal-79
• 2. 5. -Terörle Mücadele Yasaları-81
• 2. 6. -Olağanüstü Halin Denetimi-85
• a-Siyasi Denetim-85
• b-Yargısal Denetim-85
• 3. -Fransa-87
• 3. 1. -Tarihçe-87
• 3. 2. -V. Cumhuriyet Dönemi-93
• a-Anayasanın 16. Maddesi-94
• b-Sıkıyönetim Etat de Siege-95
• c-Olağanüstü Hal Etat DUrgence-96
• ç-Olağanüstü Halin Denetimi-96
• ça-Siyasi Denetim-96
• çb-Yargısal Denetim-97
• 4. -Federal Almanya-98
• 4. 1. -Tarihçe-98
• 4. 2. -1949 Bonn Anayasası-102
• 4. 3. -Olağanüstü Halin Denetimi-106
• a-Siyasi Denetim-106
• b-Yargısal Denetim-107
• 5. -İspanya-108
• 5. 1. -Alarm Hali-108
• 5. 2. -Olağanüstü Hal-110
• 5. 3. -Sıkıyönetim-111
• 5. 4. -Olağanüstü Halin Denetimi-113
• a-Siyasi Denetim-113
• b-Yargısal Denetim-114
• III. -Kısmi Liberal Demokrasilerden Örnekler-115
• 1. -Arjantin-115
• 1. 1. -Sıkıyönetim-115
• 1. 2. -Olağanüstü Halin Denetimi-118
• a-Siyasi Denetim-118
• b-Yargısal Denetim-119
• 2. -Rusya Federasyonu-121
• 2. 1. -Sovyetler Birliği Dönemi-121
• 2. 2. -Günümüzde Hukuki Çerçeve ve Uygulama-126
• 2. 3. -Olağanüstü Halin Denetimi-129
• a-Siyasi Denetim-129
• b-Yargısal Denetim-130
• 3. -Kolombiya-132
• 3. 1. -Savaş Hali-133
• 3. 2. -İç Karışıklık Hali-133
• 3. 3. -Olağanüstü Hal-133
• 3. 4. -Olağanüstü Halin Denetimi-135
• a-Siyasi Denetim-135
• b-Yargısal Denetim-136
• ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
• TÜRKİYEDE OLAĞANÜSTÜ HAL REJİMİ VEİCRA ORGANININ İSTİSNAİ YETKİLERİ
• I. -Osmanlı-Türk Anayasalarında Olağanüstü Hal Rejimi-139
• 1. -1876 Kanun-u Esasi Dönemi-139
• 2. -1921 Teşkilat-ı Esasiye Kanunu Dönemi-143
• 3. -1924 Anayasası Dönemi-146
• 3. 1. -Mevzuattaki Düzenlemelere Göre Olağanüstü Hal Rejimi-146
• 3. 2. -Sıkıyönetim Uygulamaları-149
• 3. 3. -Olağanüstü Hallerde Yürütme Organına Tanınan İstisnai Düzenleme Yetkileri-150
• a-1567 Sayılı Türk Parasının Kıymetini Koruma Hakkında Kanun-151
• b-3780 Sayılı Milli Korunma Kanunu-153
• c-1567 Sayılı ve 3780 Sayılı Yasalara Dayanarak Yapılan İşlemlerin Hukuki Niteliği ve Yargısal Denetimi-158
• 4. -1961 Anayasası-159
• 4. 1. -Sıkıyönetim-160
• 4. 2. -Olağanüstü Haller-161
• 4. 3. -Ayrı Bir Olağanüstü Yönetim Usulü Olarak Yürütme Organının Üniversitelere Müdahalesi-162
• 4. 4. -Olağanüstü Yönetim Usullerinin Denetimi-168
• II. -1982 Anayasasına Göre Olağanüstü Hal Rejimi-174
• 1. -1982 Anayasasına Göre Olağanüstü Yönetim Usulleri-174
• 2. -Olağanüstü Hal İlanı-175
• 2. 1. -Neden-175
• 2. 2. -Yetki-180
• 2. 3. -Usul ve Biçim-186
• 2. 4. -Konu-187
• 2. 5. -Amaç-187
• 3. -Olağanüstü Hallerde Yürütme Organına Tanınan Yetkiler-187
• 3. 1. -Ağır Ekonomik Bunalım-187
• 3. 2. -Doğal Afet ve Tehlikeli Salgın Hastalıklar-187
• 3. 3. -Yaygın Şiddet Hareketlerine İlişkin Ciddi Belirtiler ya da Şiddet Olayları-189
• a-2935 Sayılı Yasaya Göre Tanınan Yetkiler-189
• b-Olağanüstü Hal Bölge Valiliğine Tanınan Yetkiler-191
• 3. 4. -Olağanüstü Hal Süresince Yetkili Kurum ve Kuruluşlar Arasında İşbirliği ve Yardımlaşma-196
• 3. 5. -Olağanüstü Halde Silah Kullanma Yetkisi-203
• 3. 6. -Geçici Güvenlik Bölgesi Uygulaması-204
• 4. -Yürütme Organının Vatandaşlar için Para, Mal ve Çalışma Yükümlülükleri Koyması-207
• 4. 1. -Çalışma, Mal ve Para Yükümlülüğü Kavramları-208
• 4. 2. -2935 Sayılı Olağanüstü Hal Kanununa Göre Para, Mal ve Çalışma Yükümlülükleri-212
• 4. 3. -2935 Sayılı Olağanüstü Hal Kanunu Dışındaki Diğer Yasalarla Getirilen Çalışma ve Mal Yükümlülükleri-214
• 4. 4. -Olağan Dışı Vergi Kanunlarının Anayasaya Uygunluğu Sorunu-217
• 4. 5. -Olağanüstü Hallerde Yükümlülüklerin Yerine Getirilmesi-227
• a-Yükümlülüklerin Duyurulması-227
• b-Yükümlülüklerinin Teslim Alınması-227
• c-Yükümlülüklerin Karşılığının Saptanması-229
• ç-Geçici Olarak Alınan Malların Geri Verilmesi ve Yükümlülüklerin Karşılıklarının Ödenmesi-230
• d-Yaralanma, Sakatlanma ve Ölüm-231
• e-Kayıt ve Belgelerin Saklanması-232
• 4. 6. -2935 Sayılı Yasaya Göre Olağanüstü Hallerde Uygulanacak Yaptırımlar-232
• 5. -Olağanüstü Hallerde Düzenleme Yetkisi-233
• 5. 1. -Yasayla Düzenleme-233
• 5. 2. -Olağanüstü Hal Kanun Hükmünde Kararnamesiyle Düzenleme-234
• a-Yetki-235
• b-Neden-237
• c-Biçim ve Usul-238
• ç-Konu-245
• d-Süre-258
• e-Yer-261
• 6. -Olağanüstü Halin Uygulanmasında Yetkili Organlar-261
• 6. 1. -Genel Olarak-261
• 6. 2. -Olağanüstü Hal Bölge Valiliği-262
• 6. 3. -Olağanüstü Hal Kurulu ve Büroları-267
• a-Başbakanlık Olağanüstü Hal Koordinasyon Kurulu-267
• b-Bölge Olağanüstü Hal Kurulları-269
• c-İl ve İlçe Olağanüstü Hal Büroları-270
• 7. -Olağanüstü Halin Uygulanmasına İlişkin Diğer Düzenlemeler-271
• 7. 1. -Olağanüstü Hale İlişkin Harcamaların Karşılanması-271
• 7. 2. -Olağanüstü Hal Süresince Alınan Kararların İlanı-271
• 8. -Olağanüstü Halin Sona Ermesi-272
• 9. -Olağanüstü Halin Denetimi-272
• 9. 1. -Olağanüstü Hal İlanı İşleminin Denetimi-274
• a-Bakanlar Kurulunun Olağanüstü Hal İlanı Kararının Denetimi-274
• b-Türkiye Büyük Millet Meclisinin Onay Kararının Denetimi-275
• 9. 2. -Olağanüstü Hale ilişkin Yasa Gücünde İşlemlerin Denetimi-276
• a-Olağanüstü Hale İlişkin Yasaların Denetimi-276
• b-Olağanüstü Hal Kanun Hükmünde Kararnamelerinin Denetimi-277
• ba-Siyasi Denetim-277
• bb-Yargısal Denetim-277
• c-Olağanüstü Hal Süresince Yapılan İşlemlerin Denetimi-286
• SONUÇ-291
• KAYNAKÇA-299
