İÇİNDEKİLER İçindekiler Önsöz 7 Kısaltmalar Cetveli 19 Giriş 21 I. Bölüm MUVAZAA KAVRAMI, TÜRLERİ, BENZER KAVRAMLARDAN FARKI VE MİRAS BIRAKANIN MUVAZAALI HUKUKİ İŞLEMLERİ KAVRAMI I. MUVAZAA KAVRAMI 25 A. Genel Olarak 25 B. Tanımı 27 C. Unsurları 29 1. İrade İle Beyan Arasındaki Uygunsuzluk (Görünürdeki İşlem) 30 a. İrade İle Beyan Arasındaki Uygunsuzluğa İlişkin Teoriler 31 aa. İrade Teorisi 31 bb. Beyan Teorisi 31 cc. Güven Teorisi 32 b. Aldatma Kastı 32 2. Muvazaa Niyeti 33 3. Muvazaa Anlaşması 33 4. Gizli İşlem 36 D. Çeşitleri 36 1. Genel Olarak 36 2. Mutlak Muvazaa 37 3. Nisbi Muvazaa 38 a. Sözleşmenin Niteliğinde Muvazaa 39 b. Konuda Muvazaa 39 c. Şahısta Muvazaa 41 E. Muvazaanın Mevzuatta Düzenlenişi 43 1. Genel Olarak 43 2. İsviçre Borçlar Kanunu 43 3. Alman Medeni Kanunu 44 4. Fransız Medeni Kanunu 44 5. Türk Borçlar Kanunu 45 F. Muvazaanın Hüküm ve Sonuçları 45 1. Genel Olarak 45 2. Görünürdeki İşlem Açısından 45 3. Gizli İşlem Açısından 47 G. Muvazaanın Benzer Hukuki Kavramlarla Karşılaştırılması 48 1. İnançlı İşlemle Karşılaştırılması 48 a. Genel Olarak 48 b. İnançlı İşlem 49 c. İnançlı İşlemin Unsurları 50 d. Muvazaa İle İnançlı İşlemin Karşılaştırılması 51 2. Nam–ı Müstear İle Karşılaştırılması 53 a. Genel Olarak 53 b. Nam–ı Müstear Kavramı 53 c. Nam–ı Müstearın Unsurları 54 d. Muvazaanın Nam–ı Müstear ile Karşılaştırılması 54 3. Kanuna Karşı Hile İle Karşılaştırılması 55 a. Genel Olarak 55 b. Kanuna Karşı Hile 56 c. Kanuna Karşı Hilenin Unsurları 56 d. Muvazaa İle Kanuna Karşı Hilenin Karşılaştırılması 56 4. Zihni Kayıt İle Karşılaştırılması 57 a. Genel Olarak 57 b. Zihni Kayıt 58 c. Zihni Kaydın Unsurları 58 d. Muvazaa İle Zihni Kaydın Karşılaştırılması 58 H. Muvazaanın Mümkün Olmadığı Hukuki İşlemler 59 II. MUVAZAANIN MİRAS HUKUKU BAKIMINDAN GÖRÜNÜMLERİ 60 A. Genel Olarak 60 B. Miras Bırakan Tarafından Yapılan İşlemin Türüne Göre 61 1. Şekli Anlamda Ölüme Bağlı Tasarruflar Bakımından 61 a. Vasiyetname Bakımından 61 b. Miras Sözleşmesi Bakımından 61 2. Maddi Anlamda Ölüme Bağlı Tasarruflar Bakımından 62 3. Sağlar Arası İşlemler Bakımından 62 C. Miras Bırakan Tarafından Yapılan İşlemin Etki Ettiği Kişilere Göre 62 1. Mirasçılar Bakımından 62 2. Üçüncü Kişiler Bakımından 63 III. MİRAS BIRAKANIN MUVAZAALI HUKUKİ İŞLEMLERİ 63 A. Genel Olarak 63 B. Miras Bırakanın Muvazaalı Hukuki İşlemlerinin Unsurları 64 1. Görünürdeki İşlem 64 2. Muvazaa Anlaşması 65 3. Mirasçılardan Mal Kaçırma Amacı 65 4. Gizli İşlem 67 C. Miras Bırakanı Muvazaalı Hukuki İşlem Yapmaya Sevk Eden Durumlar 68 1. Genel Olarak 68 2. Miras Bırakanın Yaşlılığında ve Ölümünden Kısa Süre Önce Muvazaalı Temlik Yapılması 69 3. Erkek Evlat–Kız Evlat Meselesi 69 4. İkinci Eş Faktörü 71 5. Psikolojik ve Sosyolojik Sebepler 72 D. Miras Bırakanın Muvazaalı Hukuki İşlemleri 73 1. Genel Olarak 73 2. Geniş Anlamda Miras Bırakanın Mal Kaçırma Amacıyla Yapmadığı Muvazaalı Hukuki İşlemleri 74 3. Dar Anlamda Miras Bırakanın Mal Kaçırma Amacıyla Yaptığı Muvazaalı Hukuki İşlemleri 78 4. Yargıtay’ın Görüşü 80 II. Bölüm DAR ANLAMDA MİRAS BIRAKANIN MUVAZAALI HUKUKİ İŞLEMLERİ I. GENEL OLARAK 83 II. İŞLEMİN NİTELİĞİNDE MUVAZAA KAVRAMI 84 A. Genel Olarak 84 B. İşlemin Niteliği de Muvazaanın Farklı Görünümleri 85 1. Satış Sözleşmesi Yoluyla 85 a. Satış Sözleşmesinin Tanımı 85 b. Satış Sözleşmesinin Unsurları 86 aa. Mal 86 bb. Bedel 87 cc. Anlaşma 87 c. Satış Sözleşmesinin Şekli 87 d. Satış Sözleşmesinin Türleri 88 aa. Taşınır Satış Sözleşmesi 88 bb. Taşınmaz Satışı Sözleşmesi 89 2. Bağışlama Sözleşmesi Yoluyla 89 a. Bağışlama Sözleşmesinin Tanımı 90 b. Bağışlama Sözleşmesinin Unsurları 90 aa. Kazandırıcı İşlem Olması 90 bb. Bağışlama Sebebi 90 c. Bağışlama Sözleşmesinin Türleri 91 aa. Koşullu Bağışlama 91 bb. Yüklemeli Bağışlama 91 cc. Yerine Getirilmesi Bağışlayanın Ölümüne Bağlı Bağışlama 91 dd. Bağışlayana Dönme Koşuluyla Bağışlama 92 ee. Karma Bağışlama 93 3. Ölünceye Kadar Bakma Sözleşmesi Yoluyla 94 a. Tanımı 94 b. Unsurları 94 aa. Tarafların Karşılıklı Olarak Edim İfa Borcu Altına Girmesi 95 bb. Sözleşmenin Süresi 95 cc. Tarafların Anlaşması 95 4. Edinilmiş Mallara Katılma Rejimi Sözleşmesi Yoluyla 96 5. Evlat Edinme Yoluyla 97 6. Karşı Taraf Adına Kurulan Şirket Lehine Satış Sözleşmesi Gösterilerek Gerçekleşen Muvazaa 99 7. Borç Senedi Düzenlenmesi Yoluyla Muvazaa 99 8. Mahkeme Kararı İle Muvazaa 100 9. Miras Bırakanın Bedelini Ödeyerek Satın Aldığı Taşınmazı Bedelsiz Olarak Üçüncü Kişi Adına Tescil Ettirmesi 102 10. Miras Sözleşmesi Yoluyla Muvazaa 102 11. Ömür Boyu Gelir Sözleşmesi Yoluyla Muvazaa 103 III. MİRASÇILARIN İŞLEMİN NİTELİĞİ YÖNÜNDEN MUVAZAA İDDİALARI 103 A. Genel Olarak 103 B. Satış Sözleşmesinde Muvazaa İddiaları 104 1. Taşınmaz Satışlarında Muvazaa 104 a. Taşınmaz Satışlarında Muvazaanın Unsurları 105 aa. Mal Kaçırma Amacı 105 bb. Taşınmaz Devrinde Üçüncü Kişiden Yararlanma 106 2. Tapuya Kayıtlı Olmayan Taşınmaz Satışı 107 3. Miras Bırakanın Kadastro Teknisyeni Huzurunda Zilyet Adına Tapu Muvafakat Etmesi 108 4. Taşınır Satışında Muvazaa 109 C. Bağışlama Sözleşmesinde Muvazaa İddiaları 110 D. Ölünceye Kadar Bakma Sözleşmesinde Muvazaa İddiaları 112 E. Edinilmiş Mallara Katılma Rejimi Sözleşmesinde Muvazaa İddiaları 113 F. Evlat Edinme Yoluyla Gerçekleşen Hukuki İşlemlerde Muvazaa İddiaları 116 G. Miras Sözleşmelerinde Muvazaa İddiaları 118 H. Ömür Boyu Gelir Sözleşmesinde Muvazaa İddiaları 119 IV. MİRASÇILARIN MUVAZAA İDDİALARININ İŞLEMİN NİTELİĞİ YÖNÜNDEN DEĞERLENDİRİLMESİ 119 A. Genel Olarak 119 B. Yargıtay Uygulaması Bakımından 120 1. Genel Olarak 120 2. Yargıtay Tarafından Miras Bırakanın Muvazaalı Hukuki İşlemi Olarak Kabul Gören Durumlar 121 3. Yargıtay Tarafından Miras Bırakanın Muvazaalı Hukuki İşlemi Olarak Nitelendirmediği Durumlar 123 a. Miras Bırakanın Üçüncü Kişiye Bedelini Ödeyerek Satın Aldıklarını Mirasçısı Adına Tescil Ettirmek İstemesi 123 b. İntifa Hakkı Tesisi 124 c. Uzun Süreli Kira Sözleşmesi Yapılması 125 d. Miras Bırakan Tarafından Borç Senedi Tanzim Edilmesi 126 e. Miras Bırakan Tarafından Gerçekleştirilen Kooperatif Hisse Devri 126 C. Kanaatimiz 127 V. KONUDA MUVAZAA İDDİALARI İLE DAR ANLAMDA MUVAZAA MEYDANA GELİP GELMEYECEĞİ SORUNU 141 A. Konuda Muvazaa Kavramı 141 B. Konuda Muvazaa İle Dar Anlamda Miras Bırakanın Muvazaalı Hukuki İşlem Meydana Getirip Getirmeyeceği Sorununun İncelenmesi 142 VI. ŞAHISTA MUVAZAA İDDİALARI İLE DAR ANLAMDA MUVAZAA MEYDANA GELİP GELMEYECEĞİ SORUNU 145 III. Bölüm MİRAS BIRAKANIN MUVAZAALI HUKUKİ İŞLEMLERİNİN SONUÇLARI I. GENEL OLARAK 151 II. GÖRÜNÜRDEKİ İŞLEM BAKIMINDAN 151 A. Yokluk Görüşü 151 B. Klasik Butlan Görüşü 152 C. Kendine Özgü Geçersizlik Görüşü 153 D. Kanaatimiz 153 III. GÖRÜNÜRDEKİ İŞLEMİN GEÇERLİ OLMASI 154 A. Muvazaalı İşlemin Tescile Güvenerek Hak Kazanan Üçüncü Kişilere Etkisi 154 B. Dürüstlük Kuralının Muvazaalı Hukuki İşleme Etkisi 155 1. Hileli Anlaşma “Kollussion” 156 2. Sözleşmenin İçeriği ve Miras Bırakanın Muvazaalı Hukuki İşlemleri 157 C. TBK m. 19/2 Hükmünün Muvazaalı Hukuki İşlemlere Etkisi 158 IV. GİZLİ İŞLEM 158 A. Gizli İşlemin Geçersizliği 158 1. Klasik Butlan Görüşü 159 2. Yokluk Görüşü 159 3. Kendine Özgü Geçersizlik Görüşü 160 4. Kanaatimiz 160 B. Gizli İşlemin Geçerliliği 161 C. Gizli İşlemin Geçerli Hale Getirilmesinin Mümkün Olup Olmaması Meselesi 162 V. GENİŞ ANLAMDA MİRAS BIRAKANIN MUVAZAALI HUKUKİ İŞLEMLERİNİN SONUÇLARI 163 A. Genel Olarak 163 B. Açılabilecek Davalar 164 1. Mirasın Denkleştirilmesi Davası 164 2. Tenkis Davası 166 VI. DAR ANLAMDA MİRAS BIRAKANIN MUVAZAALI HUKUKİ İŞLEMLERİNİN SONUÇLARI 167 A. Mirasın Denkleştirilmesi Davası 167 B. Tenkis Davası 167 C. Yolsuz Tescilin Düzeltilmesi Davası 168 1. Davacının Belirlenmesi Meselesi 170 2. Mirasçılar Yolsuz Tescilin Düzeltilmesi Davasını Açamaz 172 3. Mirasçılar Sadece Külli Halef Sıfatıyla Dava Açabilir 173 4. Mirasçılar Yolsuz Tescilin Düzeltilmesi Davasını Açabilir 173 5. Davalı 176 6. Görevli ve Yetkili Mahkeme 177 7.Yolsuz Tescilin Düzeltilmesi Davası ve Tenkis Davasının Yarışması Meselesi 178 8. Yolsuz Tescilin Düzeltilmesi Davası İle Tenkis Davasının Kademeli Açılması Meselesi 179 D. Muvazaa Türlerine Göre Değerlendirme 180 VII. HUKUKİ İŞLEMİN MUVAZAALI OLDUĞUNUN BELİRLENMESİ SONUCU TALEP EDİLEBİLECEKLER 181 A. Genel Olarak 181 B. Tescilin Düzeltilmesi ve Tescil Talebi 181 C. Bedelin Tazmini Talebi 182 D. Ehliyetsizliğin İleri Sürülmesi 183 E. Muvazaalı Hukuki İşlemin Temsilci Aracılığı İle Gerçekleştiğinin İleri Sürülmesi 184 VIII. MİRAS BIRAKANIN MUVAZAALI HUKUKİ İŞLEMLERİNİN İSPATI MESELESİ 185 A. Muvazaanın İspatı 186 B. Miras Bırakanın Muvazaalı Hukuki İşlemlerinin İspatı 188 1. Tarafların Muvazaalı Hukuki İşlemi İspatı 188 2. Üçüncü Kişilerin Muvazaalı Hukuki İşlemi İspatı 189 Sonuç 191 EK–1: YARGITAY İÇTİHADI BİRLEŞTİRME KARARI 01.04.1974 TARİH VE 1/2 SAYILI 197 EK–2: YARGITAY İÇTİHADI BİRLEŞTİRME KURULU KARARI 22.05.1987 TARİH VE 4/5 SAYILI 201 EK–3: YARGITAY İÇTİHADI BİRLEŞTİRME KURULU KARARI 16.03.1990 TARİH VE 1989/1 E., 1990/2 K. SAYILI 207 Kaynakça 221
