Medeni Hukuk

Prof. Dr. Serap HELVACI

Prof. Dr. Fulya ERLÜLE

Medeni Hukuk dersi okutulan Fakülte ve Yüksekokullara kaynak sağlama ihtiyacına yönelik olarak kaleme alınmış olan kitabın Giriş Kısmında, “Genel Bilgiler”, “Medeni Hukuk’un Kaynakları ve Uygulanması” ile “Medeni Hukukun Temel Kavramlar”ına yer verilmiş; kitapta Kişiler Hukuku Kısmında Gerçek Kişiler kapsamında, “Kişiliğin Başlangıcı ve Sona Ermesi”, “Hak ve Fiil Ehliyeti”, “Hısımlık ve Yerleşim Yeri”, “Kişilik Hakkı ve Kişiliğin Korunması”, “Ad ve Adın Korunması”, “Kişisel Durum Sicili” konularına; Tüzel Kişiler kapsamında ise “Tüzel Kişilere İlişkin Genel Hükümler” “Dernekler” ve “Vakıflar” konularına yer verilmiştir.
Kitabın Aile Hukuku Kısmında, “Giriş”, “Nişanlılık”, “Evlenme”, “Boşanma”, “Evliliğin Genel Hükümleri”, “Eşler Arasındaki Mal Rejimi”, “Soybağı”, “Aile Topluluğu” ve son olarak da “Vesayet” konuları ele alınmıştır.
Kitap, amacı doğrultusunda dipnotsuz olarak kaleme alınmış ancak kitabın yazılmasına kaynak oluşturan eserler kaynakçada belirtilmiştir.

İÇİNDEKİLER

KİTAP HAKKINDA III
ALTINCI BASIYA ÖNSÖZ VII
BEŞİNCİ BASIYA ÖNSÖZ IX
ÖNSÖZ XI
KISALTMALAR XIII

G İ R İ Ş
 MEDENÎ HUKUK’UN  KAYNAKLARI VE UYGULANMASI
 TEMEL KAVRAMLAR

BİRİNCİ BÖLÜM
GENEL BİLGİLER

I. HUKUK KAVRAMI 3
II. KAMU HUKUKU-ÖZEL HUKUK AYIRIMI 3
A. Kamu Hukukunun Dalları 4
1. Anayasa Hukuku 4
2. İdare Hukuku 4
3. Ceza Hukuku 4
4. Ceza Usul Hukuku 4
5. Vergi Hukuku 4
6. Devletler Genel Hukuku 5
B. Özel Hukukun Dalları 5
1. Medenî Hukuk 5
2. Ticaret Hukuku 5
3. Devletler Özel Hukuku 5
C. Karma Nitelik Taşıyan Hukuk Dalları 5
1. İş Hukuku 5
2. İcra ve İflâs Hukuku 5
3. Medenî Usul Hukuku 6
D. Toprak Hukuku 6
III. MEDENÎ HUKUK HAKKINDA GENEL BİLGİLER 6
A. Medenî Hukuk’un Konusu 6
1. Kişiler Hukuku 6
2. Aile Hukuku 6
3. Miras Hukuku 6
4. Eşya Hukuku 7
5. Borçlar Hukuku 7
B. Türkiye’de Medenî Hukuk’un Tarihî Gelişimi 7

İKİNCİ BÖLÜM
MEDENÎ HUKUK’UN KAYNAKLARI VE UYGULANMASI

I. HUKUKTA KAYNAK KAVRAMI 9
II. MEDENÎ HUKUK’UN YÜRÜRLÜK KAYNAKLARI 9
A. Asıl Kaynaklar 10
1. Kanun 10
2. Kanun hükmünde kararname 10
3. Cumhurbaşkanlığı kararnamesi 11
4. Tüzük 11
5. Yönetmelik 12
B. Tamamlayıcı Kaynaklar (Örf ve âdet hukuku) 12
      1. Süreklilik 12
      2. Genel inanç 12
      3. Devlet yaptırımı 12
III. KANUNLARIN UYGULANMASI 13
A. Kanunların Yer Bakımından Uygulanması 13
 B. Kanunların Zaman Bakımından Uygulanması 13
C. Kanunların Anlam Bakımından Uygulanması 14
1. Uygulama yolları 14
a. Kanunun sözü ve özüyle uygulanması 14
aa. Sözüyle uygulanması 14
bb. Özüyle uygulanması 15
b. Kanunların kıyas yoluyla uygulanması 15
2. Kanunların anlamının saptanması 15
D. Kanunlardaki Hükümlerin Niteliklerine Göre Uygulanması 16
1. Genel hükümler-Özel hükümler 16
2. Emredici hükümler-Yedek hükümler 16
a. Emredici hükümler 16
b. Yedek hükümler 16
aa. Tamamlayıcı hükümler 17
bb. Yorumlayıcı hükümler 17
IV. HÂKİMİN HUKUK YARATMASI VE HÂKİMİN TAKDİR 
       YETKİSİ 17
A. Hâkimin Hukuk Yaratması 17
1. Şartları 18
a. Kanunda boşluk bulunması 18
aa. Açık boşluk-Örtülü boşluk 18
bb. Bilinçli boşluk-Bilinçsiz boşluk 18
b. Örf ve Âdet Hukuku kuralının bulunmaması 18
2. Hâkimin hukuk yaratırken uyması gereken hususlar 18
3. Hâkimin hukuk yaratırken yararlanabileceği kaynaklar 19
a. Bilimsel görüşler 19
b. Yargı kararları 19
B. Hâkimin Takdir Yetkisi 20

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
MEDENÎ HUKUKUN TEMEL KAVRAMLARI

I. HAK KAVRAMI 21
II. HAK KAVRAMININ ÇEŞİTLERİ 21
A. Konularına Göre Haklar 21
1. Malvarlığı hakları 21
a. Alacak hakları 22
b. Aynî haklar 22
aa. Mülkiyet hakkı 22
bb. Sınırlı aynî haklar 23
aaa. İrtifak hakları 23
aaaa. Eşyaya bağlı irtifak hakları 23
bbbb. Kişisel irtifak hakları 23
aaaaa. Kişiye bağlı irtifak hakları 23
bbbbb. Düzensiz kişisel irtifak hakları 24
bbb. Rehin hakları 25
ccc. Taşınmaz yükü 25
c. Maddî değeri olan yenilik doğuran haklar 25
aa. Yenilik doğuran haklar 25
    bb. Yenilik doğuran hakların çeşitleri 25
aaa. Kurucu yenilik doğuran haklar 26
bbb. Değiştirici yenilik doğuran haklar 26
ccc. Bozucu yenilik doğuran haklar 26
cc. Yenilik doğuran hakların ortak özellikleri 26
dd. Malvarlığında yer alan yenilik doğuran haklar 27
d. Malî yönleri ile fikrî haklar 27
2. Kişi varlığı hakları 27
B. İleri Sürülebilecekleri Çevreye Göre Haklar 28
1. Mutlak haklar 28
2. Nisbî haklar 28
a. Alelâde nisbî haklar 28
b. Etkisi kuvvetlendirilmiş nisbî haklar 28
C. Kullanma Yetkilerine Göre Haklar 29
D. Hak Sahibinin Belirlenme Şekline Göre Haklar 29
1. Bağımsız haklar 30
2. Bağlı haklar 30
a. Eşyaya bağlı haklar 30
b. Alacağa bağlı haklar 30
c. Borç ilişkisine bağlı haklar 30
d. Bir topluluğa mensup olmaya bağlı haklar 30
III. HAKLARIN KAZANILMASI 30
A. Hukukî Olay, Hukukî Fiil ve Hukukî İşlem Kavramları 31
1. Hukukî olay 31
2. Hukukî fiil 31
3. Hukukî işlem 32
a. Hukukî işlemin unsurları 32
aa. İrade beyanı 32
aaa. İrade beyanı çeşitleri 32
aaaa. Açık irade beyanları-Örtülü irade beyanları 33
bbbb. Yöneltilmesi gereken irade beyanları-Yöneltilmesi 
          gerekmeyen irade beyanları 33
bb. Hukukî sonuç 33
b. Hukukî işlem çeşitleri 33
aa. Gerekli irade beyanı sayısı açısından hukuki işlemler 33
aaa. Tek taraflı hukukî işlemler 33
bbb. İki taraflı hukuki işlemler (Sözleşmeler) 34
ccc. Kararlar 34
bb. Malvarlığına yaptıkları etki açısından hukuki işlemler 34
aaa. Borçlandırıcı işlemler 34
bbb. Tasarruf işlemleri 34
ccc. Kazandırıcı işlemler 35
cc. Hüküm ifade edeceği an açısından hukukî işlemler 35
c. Hukukî işlemin geçerlilik şartları 35
aa. Bütün hukukî işlemlerde aranan geçerlilik şartları 36
aaa. Ehliyet 36
bbb. Hukukî işlemin konusunun emredici hukuk kurallarına, 
         kamu düzenine, genel ahlâka, kişilik haklarına aykırı  
         olmaması ve konusunun imkânsız olmaması 36
ccc. Hukukî işlemi meydana getiren irade beyanlarının 
       sakat olmaması 36
ddd. Hukukî işlemin muvazaalı olmaması 36
bb. Bazı hukukî işlemlerde aranan geçerlilik şartları 36
aaa. Şekil şartı 37
bbb. Tasarruf yetkisi 37
ccc. Sebebe bağlı tasarruf işlemlerinde tasarruf işleminin 
       dayandığı borçlandırıcı işlemin geçerli olması 37
ddd. Karşılıklı borç yükleyen sözleşmelerde aşırı 
        yararlanmanın bulunmaması 37
d. Bazı hukukî işlemlerin hüküm doğurması için gerekli    
     tamamlayıcı unsurlar 37
e. Hukukî işlemlerin geçersizliği 38
aa. Yokluk 38
bb. Kesin hükümsüzlük 38
cc. İptal edilebilirlik 39
dd. Noksanlık 40
B. Hakların Kazanılmasının Şekilleri 40
1. Aslen kazanma 40
2. Devren kazanma 40
3. Tesisen kazanma 40
IV. HAKLARIN KAZANILMASINDA İYİNİYETİN ROLÜ 41
A. İyiniyet Kavramı 41
B. İyiniyetin Rolü 41
C. İyiniyetin İspatı 42
V. HAKLARIN KULLANILMASINDA DÜRÜSTLÜK KURALINA 
      UYMA ZORUNLULUĞU VE HAKKIN KÖTÜYE 
      KULLANILMASI YASAĞI 42
VI. HAKLARIN KORUNMASI 44
A.Talep 44
B. Dava 44
1. Dava çeşitleri 44
a. Eda davaları 44
b. Tespit davaları 45
c. Yenilik doğuran davalar 45
2. Davaya karşı savunma yolları 45
3. Dava ve savunmanın ispatı 46
C. Cebrî İcra 47
VII. HAK SAHİBİNİN HAKKINI KENDİSİNİN KORUMASI 47
A. Haklı Savunma 47
B. Zorunluluk Hali 48
C. Hakkını Kendi Gücüyle Koruma 49
VIII. HAKLARIN KAYBEDİLMESİ 49

K İ Ş İ L E R   H U K U K U
GİRİŞ

I. KİŞİ KAVRAMI 53
A. Gerçek Kişiler 53
B. Tüzel Kişiler 53
II. KİŞİLİK KAVRAMI 53
III. KİŞİLER HUKUKUNUN TEMEL İLKELERİ 54

G E R Ç E K   K İ Ş İ L E R

BİRİNCİ BÖLÜM
KİŞİLİĞİN BAŞLANGICI VE SONA ERMESİ

I. KİŞİLİĞİN BAŞLANGICI 57
A. Doğum 57
1. Doğumun tamamlanmış olması 57
2. Çocuğun sağ doğması 57
B. Ceninin Durumu 58
C. Henüz Ana Rahmine Düşmemiş Olanların Durumu 58
II. KİŞİLİĞİN SONA ERMESİ 58
A. Ölüm 58
1. Ölüm karinesi 59
2. Birlikte ölüm karinesi 60
B. Gaiplik 60

İKİNCİ BÖLÜM
HAK VE FİİL EHLİYETİ

I. HAK EHLİYETİ 63
A. Kavram 63
B. Hak Ehliyetinin Temel İlkeleri 63
1. Genellik ilkesi 63
2. Eşitlik ilkesi 63
C. Hak Ehliyetinin Sınırlanması 64
1. Yaş 64
2. Cinsiyet 64
3. Akıl hastalığı 64
4. Ayırt etme gücünden yoksunluk 65
5. Şeref ve haysiyet 65
6. Soybağı 65
7. Yabancılık 65
II. FİİL EHLİYETİ 65
A. Kavram 65
B. Şartları 66
1. Ergin olmak 66
a. Normal erginlik 66
b. Evlenme ile kazanılan erginlik 66
c. Mahkeme kararı ile kazanılan erginlik 67
aa. Onbeş yaşın doldurulmuş olması 67
bb. Küçüğün istemde bulunması 67
cc. Küçük velâyet altında ise velisinin rızası 67
dd. Küçük vesayet altında ise vesayet ve denetim makamının 
      izni 67
ee. Küçüğün menfaatinin gözetilmesi 67
2. Ayırt etme gücüne sahip olmak 67
a. Kavram 67
b. Ayırt etme gücünü ortadan kaldıran sebepler 68
aa. Yaş küçüklüğü 68
bb. Akıl hastalığı 68
cc. Akıl zayıflığı 68
dd. Sarhoşluk 68
ee. Benzer sebepler 69
3. Kısıtlı olmamak 69
a. Kavram 69
b. Kısıtlama sebepleri 69
aa. Akıl hastalığı veya akıl zayıflığı 69
bb. Savurganlık, alkol veya uyuşturucu madde bağımlılığı, 
      kötü yaşama tarzı, kötü yönetim 69
cc. Özgürlüğü bağlayıcı ceza 69
dd. İstek üzerine 69
C. Fiil Ehliyeti Yönünden Kişilerin Ayırımı 70
1. Ehliyetliler 70
a. Tam ehliyetliler 70
b. Sınırlı ehliyetliler 70
aa. Oy danışmanlığı 70
bb. Yönetim danışmanlığı 71
cc. Karma danışmanlık 71
2. Ehliyetsizler 71
a. Tam ehliyetsizler 71
aa. Hukuka uygun fiillerde bulunabilme ehliyeti 72
aaa. Kural 72
bbb. İstisnalar 73
aaaa. Bir irade açıklamasına gerek olmadan doğan
         hukukî sonuçlar 73
bbbb. Hakkın kötüye kullanılması 73
cccc. Evlenme 73
    dddd. Ölüme bağlı tasarruflar 73
bb. Hukuka aykırı fiillerden sorumlu tutulabilme ehliyeti 74
aaa. Kural 74
bbb. İstisnalar 74
aaaa. Kusursuz sorumluluk halleri 74
bbbb. Hakkaniyet sorumluluğu 74
cccc. Ayırt etme gücünden geçici olarak yoksun olanların 
          hukukî sorumluluğu 74
b. Sınırlı ehliyetsizler 75
aa. Hukuka uygun fiillerde bulunabilme ehliyeti 75
aaa. Yasal temsilcinin rızasına bağlı işlemler 75
bbb. Yasal temsilcinin rızasına bağlı olmayan işlemler 76
aaaa. Karşılıksız kazanmalar 76
bbbb. Kişiye sıkı sıkıya bağlı haklar 76
cccc. Başkalarını temsil 76
ccc. Ehliyetin genişletilmesi 77
ddd. Yasak olan hukukî işlemler 77
bb. Hukuka aykırı fiillerden sorumlu tutulabilme ehliyeti 77

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
HISIMLIK VE YERLEŞİM YERİ

I. HISIMLIK 79
A. Kavram 79
B. Çeşitleri 79
1. Kan hısımlığı 79
2. Kayın hısımlığı 80
3. Evlât edinmeden doğan hısımlık 80
C. Hısımlığa Bağlanan Hukukî Sonuçlar 80
II. YERLEŞİM YERİ 81
A. Kavram 81
B. Yerleşim Yerine Hâkim Olan İlkeler 82
1. Yerleşim yerinin tekliği ilkesi 82
2. Yerleşim yerinin zorunluluğu ilkesi 82
C. Yerleşim Yerinin Çeşitleri 82
1. İradî yerleşim yeri 82
2. Saymaca yerleşim yeri 83
3. Yasal yerleşim yeri 83

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
KİŞİLİK HAKKI VE KİŞİLİĞİN KORUNMASI

I. KİŞİLİK HAKKI 85
A. Tanım 85
B. Nitelikleri 85
C. Kişilik Hakkının Konusunu Oluşturan Değerler 86
1. Hayat ve sağlık 86
2. Vücut bütünlüğü 86
a. Mobbing 87
b. Tıbbî müdahaleler 87
c. Organ ve doku nakli 88
d. Cinsel faaliyete ilişkin müdahaleler 89
3. Hayat alanı 89
4. Şeref ve haysiyet 91
5. Resim ve ses 92
6. Ad 93
D. Cesedin Durumu 93
II. KİŞİLİĞİN KORUNMASI 94
A. Kişiliğin Hukukî İşlemle Saldırılara Karşı Korunması 94
1. Hak ve fiil ehliyeti açısından 94
2. Özgürlükler açısından 94
B. Kişiliğin Hukuka Aykırı Fiille Saldırılara Karşı Korunması 95
1. Hukuka aykırılık 95
2. Hukuka uygunluk sebepleri 95
a. Kişilik hakkı zedelenen kimsenin rızası 96
b. Daha üstün nitelikte özel yarar 96
c. Kamusal yarar 96
d. Kanunun verdiği yetkinin kullanılması 96
3. Kişiliğe hukuka aykırı saldırı hâlinde açılabilecek davalar 97
a. Koruyucu davalar 97
aa. Saldırı tehlikesinin önlenmesi davası 98
bb. Saldırıya son verilmesi davası 98
cc. Saldırının hukuka aykırılığının tespiti davası 98
b. Tazminat davaları 98
aa. Maddî tazminat davası 99
bb. Manevî tazminat davası 99
cc. Kazancın geri verilmesi davası 100

BEŞİNCİ BÖLÜM
AD VE ADIN KORUNMASI

I. AD KAVRAMI 101
II. ADIN ÇEŞİTLERİ 101
A. Zorunlu Adlar 101
1. Soyadı 101
2. Öz ad 102
B. Zorunlu Olmayan Adlar 102
1. Müstear ad 102
2. Lâkap 102
III. ADIN DEĞİŞTİRİLMESİ 103
IV. ADIN KORUNMASI 104
A. Adın Kullanılmasının Çekişmeli Olması 104
B. Adın Haksız Kullanılması 104
1. Kavram 104
2. Davalar 104
a. Önleme davası 104
b. Son verme davası 104
c. Maddî tazminat davası 105
d. Manevî tazminat davası 105

ALTINCI BÖLÜM
KİŞİSEL DURUM SİCİLİ

I. GENEL OLARAK 107
II. ÇEŞİTLERİ 107
A. Doğum Kütüğü 107
B. Ölüm Kütüğü 107
C. Evlenme Kütüğü 108
D. Boşanma Kütüğü 108
E. Aile Kütüğü 108
III. DÜZELTME 109
IV. SORUMLULUK 109

T Ü Z E L   K İ Ş İ L E R

BİRİNCİ BÖLÜM
TÜZEL KİŞİLERE İLİŞKİN GENEL HÜKÜMLER

I. TÜZEL KİŞİ KAVRAMI 113
II. TÜZEL KİŞİ KAVRAMININ UNSURLARI 113
A. Örgütlenme Unsuru 113
B. Sürekli Amaç Unsuru 113
C. Hukuk Düzeni Tarafından Tüzel Kişiliğin Tanınması Unsuru 114
III. TÜZEL KİŞİLERİN ÇEŞİTLERİ 114
A. Kamu Hukuku Tüzel Kişileri 114
B. Özel Hukuk Tüzel Kişileri 114
C. Kamu İktisadî Teşebbüsleri 115
IV. TÜZEL KİŞİLERE İLİŞKİN GENEL KURALLAR 115
A. Tüzel Kişilerin Kuruluşu 115
1. Serbest kuruluş sistemi 115
2. Tescil sistemi 115
3. İzin sistemi 116
B. Tüzel Kişilerin Ehliyeti 116
1. Tüzel kişilerin hak ehliyeti 116
2. Tüzel kişilerin fiil ehliyeti 116
C. Tüzel Kişilerin Yerleşim Yeri 117
D. Tüzel Kişilerin Sona Ermesi 117

İKİNCİ BÖLÜM
DERNEKLER

I. DERNEK KAVRAMI 119
II. DERNEK ÇEŞİTLERİ 119
A. Alelâde Dernekler-Kamu Yararına Çalışan Dernekler 119
B. Ticarî İşletme İşleten Dernekler-Ticarî İşletme İşletmeyen 
     Dernekler 120
 C. Dar Anlamda Dernek-Dernek Birlikleri 120
D. Çocuk Dernekleri 121
III. DERNEĞİN KURULUŞU VE TÜZEL KİŞİLİK 
        KAZANMASI 121
IV. DERNEĞİN AMACI 121
V. DERNEK ÜYELİĞİ 122
A. Üyelik Şartları 122
1. Kurucu üye olabilme şartları 122
2. Kurulmuş olan derneğe üye olabilme şartları 123
B. Üyelik Hak ve Yükümlülükleri 123
1. Üyelik hakları 123
a. Katılma hakları 123
b.Yararlanma hakları 123
c. Korunma hakları 123
2. Üyelik yükümlülükleri 124
a. Aidat ödeme yükümlülüğü 124
b. Dernek düzenine uyma ve sadakat yükümlülüğü 124
C. Üyelik İlişkisinin Sona Ermesi 124
1. Kendiliğinden sona erme 124
2. Üyelikten çıkma (istifa) 125
3. Üyelikten çıkarma (ihraç) 125
VI. DERNEĞİN ORGANLARI 125
A. Genel Kurul 126
B. Yönetim Kurulu 126
C. Denetim Kurulu 126
VII. DERNEKLERİN FAALİYETLERİNİN SINIRLANMASI 127

VIII. DERNEKLERİN DEVLET TARAFINDAN 
            DENETLENMESİ 127
IX. DERNEĞİN SONA ERMESİ 128
A. Kendiliğinden Sona Erme 128
B. Derneğin Kendini Feshetmesi 129
C. Derneğin Mahkeme Kararı ile Feshedilmesi 129
D. Derneğin Sona Ermesinin Sonuçları 129

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
VAKIFLAR

I. VAKIF KAVRAMI 131
II. VAKFIN ÇEŞİTLERİ 131
A. Olağan Vakıflar 131
B. Kamuya Yararlı Vakıflar 131
C. İstihdam Edilenlere ve İşçilere Yardım Vakıfları 132
D. Aile Vakıfları 132
III. VAKIFTA MAL UNSURU 132
IV. VAKIFTA AMAÇ UNSURU 133
V. VAKFIN KURULUŞU 133
A. Vakıf Kurma İşlemi 133
B. Vakıf Kurma İşleminde Ehliyet 134
VI. VAKIFTA TÜZEL KİŞİLİK UNSURU 134
VII. VAKFIN ÖRGÜTÜ 135
A. Vakfın Zorunlu Organı:Yönetim Organı 135
1. Yönetim organının oluşumu 135
2. Yönetim organının görevleri 135
3. Vakıf yöneticilerinin görevden alınmaları 135
B. Vakfın Seçimlik Organları 135
VIII. VAKFIN YÖNETİM ŞEKLİNİN, AMACININ VE 
            MALLARININ DEĞİŞTİRİLMESİ 136
IX. VAKFIN DENETİMİ 136
X. VAKFIN SONA ERMESİ 137
A. Vakfın Kendiliğinden Sona Ermesi 137
B. Vakfın Mahkeme Kararı ile Sona Ermesi 137
C. Vakfın Alacaklıların veya Saklı Pay Sahibi Mirasçıların İtirazı   
     Üzerine Sona Ermesi 138
XI. VAKFIN SONA ERMESİNİN SONUÇLARI 138

A İ L E   H U K U K U
GİRİŞ

I . AİLE VE HUKUK 141
II. AİLE HUKUKU’NUN TEMEL İLKELERİ 141

BİRİNCİ BÖLÜM
NİŞANLILIK

I. TERİM 143
II. NİŞANLANMANIN HUKUKÎ NİTELİĞİ 143
A. Nişanlanmanın Bir Önsözleşme Olduğu Görüşü 143
B. Nişanlanmanın Bir Karar Olduğu Görüşü 143
C. Nişanlanmanın Bir Sözleşme Olduğu Görüşü 144
III. NİŞANLANMANIN MEYDANA GELMESİ 144
A. Nişanlanma İradesi 144
B. Nişanlanma Ehliyeti 145
C. Nişanlanma Engelleri 146
1. Aynı cinsiyetten olma 146
2. Hısımlık 146
3. Akıl hastalığı 146
4. Mevcut evlilik 146
IV. NİŞANLANMANIN HÜKÜMSÜZLÜĞÜ 147
A. Yokluk 147
B. Butlan 147
1. Ehliyetsizlik 147
2. Evlenme vaadinin emredici hukuk kurallarına, ahlâk ve âdaba
    aykırı olması, evlenmenin imkânsız olması 147
3. Muvazaa 147
C. İrade Bozukluğu 148
V. NİŞANLILIĞIN HÜKÜMLERİ 148
A. Evlenme Yükümlülüğü 148
B. Sadakat Yükümlülüğü 148
C. Nişanlılığa Bağlanan Diğer Hukukî Sonuçlar 149
VI. NİŞANLILIĞIN SONA ERMESİ 149
VII. NİŞANLILIĞIN SONA ERMESİNİN SONUÇLARI 150
A. Hediyelerin Geri Verilmesi 151
1. Şartları 151
2. Geri vermenin kapsamı 152
3. Zamanaşımı 152
B. Maddî Tazminat 152
C. Manevî Tazminat 154

İKİNCİ BÖLÜM
EVLENME

I. EVLENMENİN HUKUKÎ NİTELİĞİ 155
II. EVLENMENİN ŞARTLARI 155
A. Esasa İlişkin Şartlar 155
1. Evlenme ehliyeti 155
a. Evlenme yaşı 155
aa. Olağan evlenme yaşı 156
bb. Olağanüstü evlenme yaşı 156
b. Ayırt etme gücü 156
c. Yasal temsilcinin izni 156
2. Evlenme engelleri 157
a. Kesin evlenme engelleri 157
aa. Yakın hısımlık 157
bb. Akıl hastalığı 158
cc. Mevcut evlilik 158
b. Kesin olmayan evlenme engelleri 158
aa. Bekleme süresi 158
bb. Bulaşıcı hastalıklar 158
B. Şekle İlişkin Şartlar 159
1. Evlenmeden önceki işlemler 159
a. Başvuru ve başvuru makamı 159
b. Başvurunun incelenmesi ve reddi 159
c. Redde itiraz 160
d. Evlenme izni belgesi 160
2. Evlenme töreni 160
3. Evlenmeden sonraki işlemler 161
III. EVLENMENİN HÜKÜMSÜZLÜĞÜ 161
A. Yokluk 161
1. Evlenmenin ayrı cinsten kişiler arasında yapılmamış olması 161
2. Evlenmenin evlendirme memuru önünde yapılmamış olması 162
3. Tarafların evlendirme memuru önünde hazır olmamaları 162
B. Butlan 162
1. Mutlak butlan 162
a. Sebepleri 162
aa. Evlenme sırasında başka biriyle evli bulunma 163
bb. Ayırt etme gücünden sürekli yoksunluk 163
cc. Akıl hastalığı 163
dd. Evlenmeye engel olacak derecede hısımlık 163
b. Dava 163
2. Nisbî butlan 163
a. Sebepleri 163
aa. Ayırt etme gücünden geçici yoksunluk 164
bb. İradeyi sakatlayan haller 164
aaa. Yanılma 164
bbb. Aldatma 164
ccc. Korkutma 165
cc. Yasal temsilcinin izninin bulunmaması 165
b. Dava 165
C. Butlan Kararının Sonuçları 166
IV. EVLENMENİN BUTLANINI GEREKTİRMEYEN 
       SEBEPLER 166
A. Bekleme Süresine Uymama 166
B. Şekil Kurallarına Uymama 166

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
BOŞANMA

I. ÖZEL BOŞANMA SEBEPLERİ 167
A. Zina 167
1. Şartları 168
a. Evli olma 168
b. Eşinden başka bir kimse ile cinsel ilişkide bulunma 168
c. Kusurlu olma 168
2. Dava hakkını ortadan kaldıran sebepler 169
a. Af 169
b. Hak düşürücü sürenin geçmesi 169
B. Hayata Kast, Pek Kötü veya Onur Kırıcı Davranış 169
1. Tanımı 169
a. Hayata kast 169
b. Pek kötü davranış 170
c. Onur kırıcı davranış 170
2. Dava hakkını ortadan kaldıran sebepler 170
a. Af 170
b. Hak düşürücü sürenin geçmesi 170
C. Suç İşleme ve Haysiyetsiz Hayat Sürme 170
1. Küçük düşürücü bir suç işleme 171
2. Haysiyetsiz hayat sürme 171
D. Terk 171
E. Akıl Hastalığı 172
1. Eşlerden birinin iyileşmesine olanak bulunmayan bir akıl 
    hastalığına tutulması 172
2. Hastalığın iyileşmesine olanak bulunmadığının resmî sağlık
    kurulu raporuyla tespit edilmiş olması 172
3. Ortak hayatın diğer eş için çekilmez hale gelmesi 172
II. GENEL BOŞANMA SEBEPLERİ 173
A. Evlilik Birliğinin Sarsılması 173
1. Evlilik birliği temelinden sarsılmalı 173
2. Ortak hayat çekilmez hale gelmeli 173
3. Davacının daha fazla kusurlu olduğu itirazı yapılmamış olmalı 173
B. Eşlerin Boşanma Konusunda Anlaşmaları 174
C. Ortak Hayatın Yeniden Kurulamaması 174
III. BOŞANMA DAVASI 175
A. Davanın Konusu 175
B. Yargılama Usulü 175
C. Geçici Önlemler 176
D. Boşanma kararı ve sonuçları 176
1. Eşler açısından sonuçları 176
2. Çocuklar açısından sonuçları 177
3. Malî sonuçları 177
a. Maddî tazminat 178
b. Manevî tazminat 178
c. Yoksulluk nafakası 178

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
EVLİLİĞİN GENEL HÜKÜMLERİ

I. EVLİLİĞİN GENEL HÜKÜMLERİ 179
A. Eşlerin Hak ve Yükümlülükleri 179
1. Genel olarak 179
2. Konutun seçimi, birliğin yönetimi ve giderlere katılma 179
3. Kadının soyadı 180
4. Eşlerin meslek ve işi 180
B. Birliğin Temsili 180
1. Eşlerin temsil yetkisi 180
2. Sorumluluk 181
3. Temsil yetkisinin kaldırılması veya sınırlanması 181
4. Temsil yetkisinin geri verilmesi 181
C. Eşlerin Hukukî İşlemleri 182
1. Kural 182
2. Aile konutu 182
D. Evlilik Birliğinin Korunması 182
1. Eşler birlikte yaşarken ailenin geçimi için yapılacak parasal 
    katkının belirlenmesi 183
2. Birlikte yaşamaya ara verilmesi 183
3. Borçlulara ait önlemler 184
4. Tasarruf yetkisinin sınırlanması 184

BEŞİNCİ BÖLÜM
EŞLER ARASINDAKİ MAL REJİMİ

I. MAL REJİMİ KAVRAMI 185
A. Yasal Mal Rejimi- Seçimlik Mal Rejimi Ayırımı 185
B. Mal Rejimi Sözleşmesi 185
II. EDİNİLMİŞ MALLARA KATILMA REJİMİ 186
III. MAL AYRILIĞI 188
IV. PAYLAŞMALI MAL AYRILIĞI 188
V. MAL ORTAKLIĞI 189

ALTINCI BÖLÜM
SOYBAĞI

I. SOYBAĞI KAVRAMI 191
II. SOYBAĞININ KURULMASI 191
A. Çocuk ile Ana Arasında Soybağının Kurulması 191
B. Çocuk ile Baba Arasında Soybağının Kurulması 192
1. Ana ile evlilik 192
a. Çocuğun doğumundan önce evli olma 192
aa. Babalık karinesi 192
aaa. Çocuğun evlilik devam ederken doğması 192

bbb. Çocuğun evlilik devam ederken ana rahmine 
        düşmesi 193
bb. Babalık karinelerinin çakışması 193
cc. Soybağının reddi 194
aaa. Soybağının reddi sebepleri 194
aaaa. Çocuğun ana rahmine evlilik içinde düşmesi 194
aaaaa. Cinsel ilişkinin imkânsız olduğunun ispatı 194
bbbbb. Nedensellik bağının bulunmadığının ispatı 195
bbbb. Çocuğun ana rahmine evlenmeden önce veya ayrı 
          yaşama sırasında düşmesi 195
aaaaa. Çocuğun ana rahmine evlenmeden önce 
          düşmesi 195
bbbbb. Çocuğun ana rahmine ayrı yaşama sırasında 
            düşmesi 196
cccc. Babalık karinesinin yeniden canlanması 196
dd. Soybağının reddi davası 196
aaa. Soybağının reddi davasının tarafları 196
aaaa. Davacı 196
bbbb. Davalı 197
bbb. Yetkili ve görevli mahkeme 198
ccc. Dava açma süresi 198
b. Çocuğun doğumundan sonra evlenme 198
2. Tanıma 199
a. Tanımanın geçerlilik şartları 199
aa. Ehliyet 199
bb. Şekil 199
cc. Çocuğun bir başka erkekle soybağının bulunmaması 200
b. Tanımanın gerçekleşebileceği zaman 200
c. Tanımanın geçersizliği 200
aa. Tanımanın kesin hükümsüzlüğü 200
bb. Tanımanın irade sakatlığı sebebi ile iptali 200
cc. Tanımanın ilgili kişiler tarafından açılacak iptal davası ile 
     geçersiz hale getirilmesi 200
3. Babalık hükmü 201
a. Babalık davasında taraflar 202
aa. Davacı 202
bb. Davalı 202
b. Babalık davasında ispat 202
aa. Davacının ispat yükü 202
bb. Davalının ispat yükü 202
aaa. Baba olmanın olanaksızlığının ispatı 203
bbb. Üçüncü kişinin baba olma olasılığının daha fazla olduğunun ispatı 203
c. Babalık davasının süresi 203
d. Yetkili ve görevli mahkeme 204
e. Babalık davasının sonucu 204
aa. Doğum giderleri 205
bb. Doğumdan önceki ve sonraki altışar haftalık geçim
     giderleri 205
cc. Gebelik ve doğumun gerektirdiği diğer giderler 205
C. Evlât Edinme Yoluyla Soybağının Kurulması 205
1. Küçüklerin evlât edinilmesi 206
a. Genel şartlar 206
aa. Küçüğün bir yıl süreyle bakılmış ve eğitilmiş olması
     koşulu 206
bb. Evlât edinmenin küçüğün yararına olması 206
cc. Evlât edinenin diğer çocuklarının yararlarının 
      zedelenmemesi 206
b. İlgililere ilişkin şartlar 207
aa. Evli kişilerin evlât edinmesi 207
aaa. Eşlerin birlikte evlât edinmesi 207
bbb. Eşlerden birinin diğer eşin çocuğunu evlât edinmesi 207
ccc. Eşlerin tek başına evlât edinmesi 207
bb. Tek başına evlât edinme 208
c. Evlât edinen ile edinilen arasındaki yaş farkı 208
d. Küçüğün rızası 208
e. Küçüğün ana ve babasının rızası 208
2. Erginlerin ve kısıtlıların evlât edinilmesi 209
a. Genel olarak 209
b. Erginlerin ve kısıtlıların evlât edinilmesine ilişkin şartlar 209
aa. Evlât edinilenin ergin veya kısıtlı olması 209
bb. Evlat edinenin altsoyunun açık muvafakatinin bulunması 209
cc. Evlât edinilenin evli olması halinde eşinin rızası 210
dd. Evlât edinen ve evlât edinilen açısından Türk Medenî 
      Kanunu’nun aradığı belli koşullardan birinin gerçekleşmiş 
      olması 210
3. Evlât edinmenin şekli ve usulü 210
4. Evlât edinmenin hükümleri 211
5. Evlât edinme ilişkisinin sona ermesi 211
a. Rızanın bulunmaması 211
b. Diğer noksanlar 212
6. Hak düşürücü süre 212

III. SOYBAĞININ HÜKÜMLERİ 212
A. Soybağının Velâyet Hakkına Bağlı Olmayan Hükümleri 212
1. Soyadı 212
2. Karşılıklı yükümlülükler 213
3. Çocuk ile kişisel ilişki kurulması 213
4. Ana babanın çocukların bakım ve eğitim giderlerini karşılama 
    yükümlülüğü 213
B. Soybağının Velâyet Hakkına Bağlı Hükümleri 214
1. Velâyet hakkının tanımı 214
2. Velâyet hakkının kapsamı 214
a. Çocuğun şahsına ilişkin hak ve yükümlülükler 214
b. Çocuğun mallarına ilişkin hak ve yükümlülükler 215
3. Velâyetin kaldırılması 215

YEDİNCİ BÖLÜM
AİLE TOPLULUĞU

I. NAFAKA YÜKÜMLÜLÜĞÜ 217
II. EV DÜZENİ 218
A. Genel Olarak 218
B. Ev Başkanlığı 218
C. Ev Başkanının Yetki ve Yükümlülükleri 218
1. Ev başkanının sorumluluğu 219
III. AİLE MALLARI 219
A. Aile Vakfı 219
B. Aile Malları Ortaklığı 220
C. Aile Yurdu 220

SEKİZİNCİ BÖLÜM
VESAYET

I. VESAYET KAVRAMI 221
A. Vesayet Organları 221
B. Vesayeti Gerektiren Haller 221
1. Küçüklük 221
2. Kısıtlama 222
a. Kısıtlama sebepleri 222
b. Kısıtlama kararı ve kararın sonuçları 222
C. Vasi Atanması 223
D. Kayyımlık ve Yasal Danışmanlık 223
1. Kayyımlık 223
2. Yasal danışmanlık 224
E. Koruma Amacıyla Özgürlüğün Kısıtlanması 224
II. VESAYETİN YÖNETİMİ 225
A. Vasinin Hakları 225
1. Vasilikten kaçınma hakkı 225
2. Ücret isteme hakkı 225
B. Vasinin Görevleri 225
C. Vesayet Dairelerinin Görevleri 226
1. Şikayet ve itirazları inceleme 226
2. İzin verme 226
3. Rapor ve hesapları inceleme 227
D. Vesayet Organlarının Sorumluluğu 227
III. VESAYETİN SONA ERMESİ 227
A. Vesayetin Sona Ermesine Neden Olan Haller 227
1. Vesayetin kendiliğinden sona ermesi 227
2. Vesayetin mahkeme kararı ile sona ermesi 228
B. Vasilik Sıfatının Sona Ermesine Neden Olan Haller 228
C. Vesayetin Sona Ermesinin Sonuçları 229
KAYNAKÇA 231