İÇİNDEKİLER İçindekiler Üçüncü Baskıya Önsöz 5 İkinci Baskıya Önsöz 7 Önsöz 9 BİRİNCİ BÖLÜM 1982 ANAYASASI’NA GÖRE SİYASİ PARTİLER I. ANAYASAL KONUM 19 II. SİYASİ PARTİ KAVRAMI, PARTİ SİSTEMLERİ VE SINIFLANDIRMA SORUNU 23 A. Siyasi Parti Kavramı ve Gelişimi 23 1. Kavram 23 2. Siyasi Parti Faaliyetlerinin Çerçevesi ve Temel İşlevleri 28 B. Siyasi Partilerin Sınıflandırılması 33 1. Yapılarına Göre Kadro/Kitle partileri 34 2. İşlevlerine Göre Bireysel Temsil /Sosyal Bütünleşme Partileri 35 3. Diğer Bazı Kıstaslara Göre 35 a. Toplayıcı (hepsini yakala) Parti 37 b. Kartel Partileri 37 c. Geçici Partiler (Hülle Partisi ve Yedek Parti) 40 C. Parti Sistemleri 45 D. "Partisiz Demokrasi" Tezleri 47 III. SİYASİ PARTİLER HUKUKU 52 A. Siyasi Partilerin Hukuki Niteliği 53 B. Siyasi Parti Kuruluşu ve Üyelik 57 C. Siyasi Partilerin Teşkilatlanması ve Organları 62 1. Siyasi Partilerin Taşra Teşkilatları 64 a. Belde ve Köy/Mahalle 64 b. İlçe Teşkilatı 65 c. İl Teşkilatı 66 2. Siyasi Partilerin Merkez Teşkilatı 66 a. Büyük Kongre 66 b. Genel Başkan 70 c. Merkez Karar ve Yönetim Kurulu 71 d. Merkez Disiplin Kurulu 71 3. Siyasi Parti Grupları 72 4. Yan Kuruluşlar 76 5. Seçim İttifakları 77 D. Siyasi Partiler Bakımından Yasaklar ve Sınırlar 79 1. Amaçlar ve Faaliyetlerle İlgili Yasaklar 80 2. Parti Teşkilatlanmasına İlişkin Yasaklar 81 E. Siyasi Partilerin Kapatılması 82 F. Propaganda (Siyasi Partilerin Kitle İletişim Araçlarından Yararlanması) 91 G. Siyasi Partilerin Finansmanı ve Mali Denetimi 93 H. ‘Parti İçi Demokrasi’ ve Aday Belirleme Yöntemleri 102 1. Önseçim 107 2. Merkez Yoklaması 111 3. Teşkilat Yoklaması 112 4. Kontenjan Adaylığı 113 I. Türkiye’de Siyasi Partilerin Kronik/Güncel Sorunları 113 İKİNCİ BÖLÜM SEÇİM HUKUKU I. SEÇİM HUKUKU KAVRAMI VE GELİŞİMİ 117 A. Kısa Tarihçe ve Kavramsal Çerçeve 117 B. Seçim Hukuku ve İlkeler 125 1. Genel Oy İlkesi 129 2. Bireysel Oy İlkesi 130 3. Eşit Oy (bir seçmen, bir oy) İlkesi 131 4. Zorunlu Oy /Serbest Oy İlkesi 133 5. Oyun Gizliliği (gizli oy) İlkesi 134 6. Dürüst Oy İlkesi (Açık Sayım ve Döküm) 134 7. Zorunlu Oy/ Serbest Oy İlkesi 135 8. Hukuki Güvence (Seçimlere Yargı Yönetimi ve Denetimi) İlkesi 135 a. Seçimlerin Yönetimi Modelleri 135 b. Seçimlerin Denetimi veya Uyuşmazlıkların Çözümü Modelleri 138 c. Seçme Hakkı (Seçmen Olma) Şartları 140 d. Seçim Hukukunun Kaynakları 142 e. Yüksek Seçim Kurulu ve Diğer Kurullar 146 aa. Yüksek Seçim Kurulu 146 bb. İl Seçim Kurulu 150 cc. İlçe Seçim Kurulu 150 dd. Sandık Kurulu 151 ee. Yurt dışı İlçe Seçim Kurulu 152 II. SEÇİM SİSTEMLERİ 153 A. Çoğunluk Sistemleri 157 1. Basit Çoğunluk (Tek Adlı Tek Turlu Çoğunluk) Sistemleri 157 2. İki Turlu Tek Adlı Çoğunluk Sistemleri 158 3. Listeli Çoğunluk (Blok Oy/ Parti Blok Oy) Sistemleri 159 4. Tercihli Oy (Tek Turlu Çoğunluk (Alternatif Oy) Sistemi 159 5. Borda Sayım Sistemi 161 B. Nisbi (Orantılı) Temsil Sistemi 161 1. Tam Orantılı (Ülke Esası) Temsil Sistemleri 165 2. Yaklaştırmalı (Seçim Çevresi Esası) Orantılı Temsil Sistemleri 166 3. D’Hondt Sistemi 167 C. Karma Sistemler 168 D. Seçim Barajı (%10) 169 E. Türkiye’de Uygulanan Seçim Sistemleri ve Etkileri 174 1. Seçim Sisteminin Siyasi Partiler Üzerindeki Etkisi ve Parti İttifakları 176 2. Türkiye (Ülke Seçim Çevresi) Milletvekilliği Önerileri 179 F. Seçim Türlerine İlişkin Kavramlaştırmalar 180 1. Seçimin Başlangıcı (zamanlama) Bakımından 180 a. Normal Genel Seçim (Zamanında) 180 b. Seçimlerin Yenilenmesi (Erken Genel Seçim) 181 c. Ara Seçim 186 d. Seçimlerin Ertelenmesi 187 2. Seçim Sonuçları Bakımından 187 a. Kurucu Seçim 187 b. Kritik seçim 188 III. SEÇİM BİLİMİ VE ‘GERRYMANDERİNG’ 188 A. Diğer Seçim Hileleri 192 B. Özel Oy Kullanma Şekilleri 194 C. Öteleme Mekanizması 195 D. Seçim Yasakları Rejimi 196 IV. PARLAMENTO SEÇİMLERİ 199 A. İllere ve Seçim Çevrelerine Göre Milletvekili Sayılarının Hesaplanması 199 B. Milletvekili Seçilme Yeterliliği 200 C. ‘İktidar Paradoksu’ ve ‘Oynaklık Katsayısı’ 202 D. Seçim Hukuku Bağlamında Doğrudan Demokrasi Araçları 204 1. Halk Vetosu 204 2. Halkın Girişimi 204 3. Halkın Geri Çağırması (Temsilcinin Azli) 205 4. Referandum (Halkoylaması) 206 E. Cumhurbaşkanı Seçimi 208 V. TÜRKİYEDE SEÇİM HUKUKUNUN KRONİK /GÜNCEL SORUNLARI 210 GENEL DEĞERLENDİRME 217 Kaynakça 221 Kavram Dizini 229
