Sermaye Piyasası Hukukunda İzahnameden Doğan Sorumluluk
İÇİNDEKİLER
ÖNSÖZ VE TEŞEKKÜR 5
İÇİNDEKİLER 7
KISALTMALAR CETVELİ 13
GİRİŞ 15
BİRİNCİ KISIM
SERMAYE PİYASASI HUKUKUNDA KAMUYU AYDINLATMA İLKESİ VE BİR KAMUYU AYDINLATMA BELGESİ OLARAK İZAHNAME
SERMAYE PİYASASI VE SERMAYE PİYASASI HUKUKU 21
Sermaye ve Piyasa Kavramları 21
Sermaye 21
Piyasa 23
Sermaye Piyasası 26
Sermaye Piyasalarının Tarihî Gelişim Süreci 26
Sermaye Piyasalarının Dünyadaki Tarihî Gelişim Süreci 27
Sermaye Piyasasının Türkiye’deki Tarihî Gelişim Süreci 29
Sermaye Piyasasının Önemi 33
Sermaye Piyasası Hukuku 37
Sermaye Piyasası Hukuku Nev’i Şahsına Münhasır Bir Hukuk Dalıdır 38
Sermaye Piyasası Hukuku Bir İlkeler Bütününden Müteşekkildir 41
Yatırımcının Korunması İlkesi 41
Kurumsal Yönetim İlkesi 44
Kamuyu Aydınlatma İlkesi 49
KAMUYU AYDINLATMA İLKESİNE DAİR ESASLAR 50
Teorik Arka - Plan: Asimetrik Bilgi Sorunu 50
Kamuyu Aydınlatma İlkesinin Ortaya Çıkışı ve Tekâmülü 55
İngiliz Hukuku 55
Amerika Birleşik Devletleri Hukuku 59
Kara Avrupası Hukuku 63
Türk Hukuku 67
Kamuyu Aydınlatma İlkesinin Tanımı ve Mahiyeti 72
Tanım 72
İlgi Çevresi 75
Yatırımcılar 77
Bireysel Yatırımcılar 77
Kurumsal Yatırımcılar 78
Yatırımcının Tüketici Sıfatı 79
İç Paydaşlar 81
Dış Paydaşlar 82
Kamu ve Genel İktisadî Düzen 84
Kamuyu Aydınlatma İlkesi Çerçevesinde Açıklanacak Bilginin Özellikleri 86
Gerçeklik (Doğru ve Dürüst Bir Görünüm Verme) 88
Tam (Eksiksiz) Olma 89
Anlaşılabilir Olma 90
Tarafsızlık 92
Mukayese Edilebilir Olma 94
Bağımsız Denetimden Geçmiş Olma 95
Bilgi Taşkınlığı 97
Kamuyu Aydınlatma İlkesi ile Bilgi Alma ve İnceleme Hakkının
Karşılaştırılması 101
Zorunlu Kamuyu Aydınlatma Anlayışına Yöneltilen Tenkitler 104
Tenkitler 105
Tenkitler Hakkındaki Görüşlerimiz 110
Kamuyu Aydınlatma Belgeleri 116
BİR KAMUYU AYDINLATMA BELGESİ OLARAK İZAHNAME 120
Tanım 120
İzahname Hazırlama Yükümlülüğü 121
İzahnamenin Konusu: Sermaye Piyasası Araçları 121
Tanım ve Kapsam 122
Sermaye Piyasası Araçlarının Türleri 127
Menkul Kıymetler 127
Tanım 128
Menkul Kıymet Türleri 133
aa. Pay (Hisse) Senetleri ve Pay Benzeri Menkul
Kıymetler 133
bb. Borçlanma Araçları 136
aaa. Tahviller 137
bbb. Finansman ve Kıymetli Maden Bonoları 141
ccc. Teminatlı Menkul Kıymetler 142
ddd. Varlığa ve İpoteğe Dayalı Menkul Kıymetler 143
eee. Gayrimenkul Sertifikaları 144
fff. Kira Sertifikaları (Sukuk) 145
cc. Yabancı Sermaye Piyasası Araçları ve Depo
Sertifikaları ile Yabancı Yatırım Fonu Payları 146
aaa. Yabancı Sermaye Piyasası Araçları 147
bbb. Depo Sertifikaları 149
ccc. Yabancı Yatırım Fonu Payları 151
dd. Varantlar ve Yatırım Kuruluşu Sertifikaları 152
aaa. Varantlar 152
bbb. Yatırım Kuruluşu Sertifikaları 154
ee. Türev Araçlar 155
Yatırım Sözleşmeleri ve Diğer Sermaye Piyasası Araçları 157
Yatırım Sözleşmeleri 157
Diğer Sermaye Piyasası Araçları 160
Halka Arz ve Borsada İşlem Görme 160
Halka Arz 160
Borsada İşlem Görme 164
İzahname Hazırlama Muafiyeti 165
İzahnamenin Şekli ve İçeriği 167
İzahnamenin Şekli 168
İzahnamenin İçeriği 170
İzahnameden Sorumlu Olacak Kimseler 172
İzahnamenin Özeti 172
İhraççıya Dair Kurumsal Bilgiler 174
Finansal Bilgiler 175
Sermaye Piyasası Araçlarına Dair Bilgiler 177
Risk Faktörleri 178
Kâr Tahminleri ve Beklentiler 179
İlişkili Taraf İşlemleri 180
Önemli Sözleşmeler 181
Halka Arz ve Borsada İşlem Görmeye Dair Hususlar 182
Kural Olarak İzahnamede Yer Alması Gereken Bir Bilgiye Yer Verilmemesinin Şartları 183
İzahnamede Yapılan Atıflar 185
İzahnamenin Onaylanması 186
Başvuru ve Kurulun İncelemesi 186
Kurula Başvurunun Neticesi 188
İzahnamenin Yayımlanması ve İlanı 189
İzahnamenin Geçerlilik Süresi 191
İzahnamenin Hukukî Niteliği 192
İKİNCİ KISIM SORUMLULUĞA DAİR ESASLAR
MUKAYESELİ HUKUK BAKIMINDAN MÜESSESEYE GENEL BAKIŞ 199
Amerika Birleşik Devletleri 199
Avrupa 205
İngiltere 205
Almanya 207
Avrupa Birliği 210
Müessesenin Türk Hukukunda Düzenlenişi 213
2499 Sayılı Kanun Dönemi 214
6362 Sayılı Kanun Dönemi 217
DERECELİ SORUMLULUK SİSTEMİ VE SORUMLULUĞUN İZAFE
EDİLEBİLECEĞİ KİMSELER 219
Dereceli Sorumluluk Sistemi 219
Sorumluluğu İzafe Edilebileceği Kimseler 222
İhraççı 222
Tüzel Kişiler 223
Sermaye Piyasası Kanunu’na Tâbi Yatırım Fonları 228
İhraççı Sayılanlar 229
Gayrinizamî İzahname 233
Halka Arz Eden 235
Lider Aracı Kurum (Lider Aracı Kuruluş) 237
Halka Arza Aracılık Sözleşmesi 238
Türleri 239
Aracılık Yüklenimi 239
En İyi Gayret Aracılığı 241
Hukukî Niteliği 242
Aracılık Konsorsiyumu ve Lider Aracı Kurum 244
Aracı Kuruluş Sorumluluğunun Nazarî Temelleri 245
Garantör 250
İhraççının Yönetim Kurulu Üyeleri 253
SerPK m. 10/1 Bağlamında Olmaksızın Kendilerine Sorumluluk İzafe Edilebilecek Kimseler. 255
İzahnamede Yer Alan Raporları Hazırlayan Kişi ve Kuruluşlar 256
İhraççının Yöneticileri ve Fiilî Organlar 259
Sermaye Piyasası Kurulu 261
SORUMLULUĞUN ŞARTLARI 262
Hukuka Aykırılık 262
İzahnamede Yer Alan Yanlış Bilgiler 263
İzahnamede Yer Alan Yanıltıcı Bilgiler 263
İzahnamede Yer Alan Eksik Bilgiler 264
Zarar 265
Genel Olarak Zarar Kavramı 265
İzahnamede Doğan Sorumluluk Bakımından Zarar Teorileri 266
Sermaye Piyasası Araçlarının Satın Alınması ile Oluşan Farazî
Zarar Görüşü 266
Fiilî (İktisadî) Zarar Görüşü 269
Pozitif Hukuk Bakımından Zarar 270
Farklı İhtimaller Dairesinde Zararın Varlığı 270
SerPK m. 32/4 Bağlamında Zarar 271
Genel Hükümler Dairesinde Zarar 271
Zararın Söz Konusu Olmadığı Hâller 273
Tazminat 274
Genel Olarak 274
Farklılaştırılmış Teselsül 277
İlliyet Bağı 279
Genel Olarak İlliyet Bağı Kavramı 279
İzahnameden Doğan Sorumluluk Bağlamında İlliyet Bağı 281
İşlem ve Zarar Nedenselliği Kavramları 281
Sermaye Piyasasının Nev’i Şahsına Münhasır Yapısı Karşısında
İlliyet Bağı 285
Merî Mevzuat Dairesinde İlliyet Bağı 287
Genel Bakış 287
İlliyet Bağı Karinesi (SerPK m. 32/4) 288
İlliyet Bağının Bulunmadığına Dair Kurtuluş Beyyineleri 290
Yatırım Kararının İzahnameye Dayanmaması (SerPK m.
32/5-a) 290
İzahnamedeki Hukuka Aykırı Bilgilendirmenin Yatırımcı Tarafından Bilinmesine Rağmen İşlem Yapılması (SerPK m.
32/5-b) 291
İzahnamedeki Hukuka Aykırı Bilgilendirmenin Yatırım Kararından veya İşlem Yapılmadan Önce Düzeltilmesi (SerPK
m. 32/5-c) 293
İzahnamedeki Hukuka Aykırı Bilgi Olmasaydı Dahi
Yatırımcının Zarara Uğrayacak Olması (SerPK m. 32/5- ç) 294
İzahnamedeki Hukuka Aykırı Bilgilendirmenin Esaslı
(Önemli) Olmaması 295
Kusur 296
İhraççının Sorumluluğunda Kusur 296
İkinci Dereceden Sorumlular Bakımından Kusur 299
Genel Bakış 299
İkinci Dereceden Sorumluların Özen Yükümlülüğüne Uygun Davrandıklarına Dair Savunmaları (Due Dilligence Defence) 301
İzahnamenin İhtisasî ve İhtisasî Olmayan Kısımları 302
Halka Arz Edenlerin Özen Yükümlülüğüne Dair Savunmaları 305
Aracı Kuruluşların Özen Yükümlülüğüne Dair Savunmaları 305
İhraççının Yönetim Kurulu Üyelerinin Özen Yükümlülüğüne
Dair Savunmaları 308
SORUMLULUĞUN SINIRLANDIRILMASI VE KALDIRILMASI 311
ZAMANAŞIMI 312
İZAHNAMEDEN DOĞAN SORUMLULUĞUN HUKUKÎ NİTELİĞİ 313
USUL HUKUKU BAKIMINDAN İZAHNAMEDEN DOĞAN SORUMLULUK 317
İzahnameden Doğan Sorumluluk Davasının Niteliği. 317
Dava Şartları 320
Taraflar 321
Davacı 323
Davalı 325
Görevli ve Yetkili Mahkeme 326
Görevli Mahkeme 327
Yetkili Mahkeme 329
Tahkim 331
Alternatif Uyuşmazlık Çözüm Yolları 335
SONUÇ 339
KAYNAKÇA 347
