Sosyal Adalet ( Tarihsel ve Kurumsal Bir Bakış )

"SOSYAL ADALET ( TARİHSEL VE KURUMSAL BİR BAKIŞ )



Yard. Doç. Dr. Sezgin Seymen ÇEBİ



Sosyal Adalet kavramı üzerine gerçekleştirilen bu çalışma, John Rawls'ın Adalet Kuramı üzerine yazarın yaptığı doktora çalışmasına da dâhil olmak üzere, uzun yıllardır üzerinde düşündüğü, uğraştığı ve anlamaya çalıştığı Sosyal Adalet kavramını toplumsal bir değer olarak ele alan ve ona tarihsel ve kuramsal bir perspektifle yaklaşan bir eser niteliğindedir.



Bu çalışma, ülkemizde sosyal adalet değerinin güncel ve entelektüel yaşamda artık üzerinde ciddi olarak düşünülen ve tartışılan bir değer olması yolunda ufak da olsa bir katkı yaparsa amacına ulaşmış olacaktır. Basit anlatım içeren bir seviyede yazılmış bu kitabın tüm okurların kitaplığında bulunması gereken bir kitap olma özelliğini taşımaktadır.



ÖNSÖZ.............................................................................................VII

İÇİNDEKİLER.................................................................................IX

GİRİŞ...................................................................................................15

Birinci Bölüm

Antik Dönemde Sosyal Ada let

Genel Olarak ...........................................................................27

ANTİK YAKIN DOĞU’DA SOSYAL ADALET....................37

ANTİK MISIR’DA SOSYAL ADALET.....................................51

ANTİK ÇİN’DE SOSYAL ADALET..........................................58

ANTİK YUNAN’DA SOSYAL ADALET.................................74

Genel Olarak..............................................................................74

Homeros Sonrası Grek Dünyası............................................79

Platon ve Sosyal Adalet............................................................90

Aristoteles ve Sosyal Adalet....................................................95

STOA OKULU, CİCERO VE ANTİK ROMA’DA

SOSYAL ADALET ........................................................................113

ERKEN İSLAM TOPLUMU’NDA SOSYAL ADALET.....115

MODERN ZAMANLAR ÖNCESİ BATI

ORTAÇAĞINDA SOSYAL ADALET..................................... 127

Genel Olarak........................................................................... 127

Aziz Augustine ve Sosyal Adalet........................................ 128

İÇİNDEKİLER

X

Aristoteles ve Augustine’in Sosyal Adalet

Anlayışlarının Karşılaştırılması .........................................131

Aziz Thomas Aquinas .......................................................... 133

İkinci Bölüm

Modern Zamanlarda Sosyal

Adalet

Yeni Bir Dünya, Yeni Bir Etik...............................................141

T. Hobbes ve Doğal ve İlahi Adaletten Sözleşmeye

Dayanan Adalete Geçiş......................................................... 144

John Locke ve Aristokrasinin Kuramsal Çözülüşü........ 150

J.J. Rousseau ve Toplumsal Eşitsizliklerin Kaynağı

Sorunu....................................................................................... 153

SOSYAL ADALET KAVRAMINA İLİŞKİN

BAZI YETKİN YAKLAŞIMLAR..................................... 156

Genel Olarak........................................................................... 156

Hume ve Fayda-Adalet İlişkisinin Kuruluşu....................157

John Stuart Mill ve Bir İlke Olarak Eşitlikçilik............... 166

Vilfredo Pareto ve Güç İlişkileri Dünyasında Bir

Kurgu Olarak Adalet .............................................................176

Britanya İdealizmi ve Sosyal Bireyin Kendisini

Gerçekleştirmesi Olarak Adalet......................................... 183

Üçüncü Bölüm

İd eolojiler ve Sosyal Ada let

Genel Olarak.....................................................................................193

LİBERTERYENİZM.................................................................... 199

Genel Olarak........................................................................... 199

XI

Öz-Sahiplik (Self-Ownership) ve (Mutlak)

Mülkiyet Hakkı...................................................................... 201

R. Nozick’in Devlet Anlayışı............................................... 207

Kamusal Seçim Teorisi..........................................................215

Hak Kazanma (Entitlement) Kuramı.................................218

Hak Kazanma ve Sorumluluk............................................. 224

Ahlaki (Moral) Atomizm..................................................... 232

Ana Akım Liberteryenizm ve Dağıtıcı Adalet................. 235

Sol Liberteryenler...................................................................240

Mülkiyete Yönelik Realist-Fonksiyonalist Yaklaşım

ve Etkileri................................................................................. 242

Öz Sahiplik Kavramına Yönelik Farklı Bakışlar............. 245

Sol Liberteryenler ve Liberal Eşitlikçiler...........................251

Liberteryenizm Liberalizm midir?..................................... 257

Liberalism ve Liberteryenizm Karşılaştırması .............. 258

LİBERAL ADALET KURAMLARI....................................... 265

Genel Bir Bakış............................................................................... 265

Kamusal İyi...................................................................................... 271

Hukukun ve Politik Otoritenin Kamusal Niteliği.................. 272

John Rawls ve Hakkaniyet Olarak Adalet................................ 285

Orijinal Pozisyon.................................................................... 288

Özgürlüğün Önceliği İlkesi .................................................291

En Az Avantajlı Grup............................................................. 293

Adaletin Siyasal Olarak Kavranması (Siyasal Adalet

Anlayışı)................................................................................... 294

Saf Süreçsel Adalet (Pure Procedural Justice)................. 297

Hakkaniyet Olarak Adalet (Justice as Fairness) ve

Sosyal İşbirliği ........................................................................ 298

Düşünsel Denklik (Reflective Equilibrium) ve

Ampirik İnançlar ................................................................... 299

Kaynak Paylaşımı Olarak Adalet: Kaynak Eşitlikçiği .......... 302

Haketme Olarak Adalet: Haketme (Desert) Kuramı............ 307

XII

Liberal Kuramda Sosyal Adalete İlişkin Bazı

Alternatif Yaklaşımlar....................................................................311

KOMÜNİTERYENİZM..............................................................317

Genel Olarak............................................................................317

Komüniteryen İtirazlar ve Çözüm Önerileri................... 320

SOSYALİZM VE SOSYAL ADALET............................. 330

Genel Olarak........................................................................... 330

Devletsiz ve Hukuksuz Bir Toplum................................... 337

Sosyalist Bir Hukuk ve Adalet Anlayışı Mümkün mü?.343

REFAH DEVLETİNE YÖNELİK ELEŞTİRİLER..... 356

Dördüncü Bölüm

Sosyal Ada lete İlişkin Hak

Temelli Yaklaşımlar

Genel Olarak.................................................................................... 365

SOSYAL VE KÜLTÜREL HAKLAR .................................... 369

Genel Olarak........................................................................... 369

Bağımlılık Sorunu.................................................................. 370

T.H. Marshall ve Sosyal Hak Kavramı...................................... 373

Sosyal Hak ve Sosyal Adalet Temelinde Kültürel

Haklara Genel Bir Bakış............................................................... 377

Genel Olarak........................................................................... 377

Kültürel Hak Kavramı .......................................................... 379

Feminizm ve Sosyal Adalet ................................................ 386

Irksal Eşitlik Sorunu, Azınlık Hakları ve Sosyal

Adalet........................................................................................ 394

Çevre Adaleti...........................................................................404

Sosyal Adalet ve Kent............................................................407

Hak Temelli Yaklaşımın Liberal ve Sosyalist

İdeolojilerdeki Yeri..........................................................................415

XIII

Genel Olarak............................................................................415

Hukuk Devleti İlkesi, Hayek ve Liberalizm .....................416

Hukuk Devleti İlkesi ve Sosyalizm.....................................421

Sosyalist Sistemde İnsan Haklarının Yeri........................ 428

Beşinci Bölüm

Sosyal Ada lete İlişkin Bilimsel

ve Alternatif Yaklaşımlar

Genel Olarak....................................................................................443

SOSYAL ADALET VE SOSYAL BİLİMLER....................... 445

Genel olarak............................................................................. 445

Sosyal Adaleti Gerçekleştirme Araçları Olarak

Pazarlık ve Tahkim.................................................................474

Bazı Analitik Bakışlar .....................................................474

YAPISALCILIK (CONSTRUCTIVISM)...................... 487

SEZGİCİLİK (INTUITIONISM) ................................... 490

SOSYAL ADALET; SÜREÇSEL Mİ

SONUÇSAL MI?................................................................... 492

BİR ERDEM OLARAK ADALET................................... 500

ULUSLARARASI SOSYAL ADALET........................... 503

Post Modern Eleştiriler..........................................................513

ELEŞTİREL KURAM VE SOSYAL ADALET.............516

SONUÇ............................................................................................ 523

KAYNAKÇA.................................................................................. 535

DİZİN................................................................................................581"