%1
Sigorta Hukuku Ders Kitabı Tamer Bozkurt

Sigorta Hukuku Ders KitabıGözden Geçirilmiş ve Güncellenmiş 13. Baskı


Basım Tarihi
2022-01
Sayfa Sayısı
385
Kapak Türü
Cilt
Kağıt Türü
1.Hamur
Basım Yeri
Ankara
Stok Kodu
9786050507430
Boyut
16x24
Baskı
13



İÇİNDEKİLER

13 BASKI İÇİN ÖN SÖZ XI

İÇİNDEKİLER XIII

KISALTMALAR CETVELİXXVII

BİRİNCİ BÖLÜM

GENEL OLARAK SİGORTA HUKUKU

§1 GENEL OLARAK SİGORTACILIK VE SİGORTA HUKUKU1

§2 SİGORTA SÖZLEŞMESİNİN TANIMI, UNSURLARI, ÖZELLİKLERİ,

SİGORTA HUKUKU ALANINDA YAPILAN TASNİFLER VE

SİGORTA SÖZLEŞMESİNDEKİ İLGİLİ KİŞİLER VE TEMEL

KAVRAMLAR4

I GENEL OLARAK4

II SİGORTA SÖZLEŞMESİNİN TANIMI VE UNSURLARI5

A Tanım ve Temel Kavramlar5

1 Tanım5

2 Ruhsat Almayan Sigortacı ile Yapılan Sözleşme8

3 Karşılıklı (Mütüel) Sigorta 10

III SİGORTA HUKUKU ALANINDA YAPILAN TASNİFLER 14

A Genel Olarak 14

B Ana Ayırım: Zarar Sigortaları-Meblağ Sigortaları 15

1 Zarar Sigortaları 15

2 Meblağ Sigortaları 26

IV TEMEL KAVRAMLAR ve İLGİLİ KİŞİLER 31

A Genel Olarak 31

B Sigortacı 31

C Sigorta Ettiren-Sigortalı-Lehtar 31

XIV İçindekiler

1 Genel Olarak 31

2 Zarar Sigortalarında “Sigorta Ettiren”-“Sigortalı” 33

a Genel Olarak 33

b Kendi Ad ve Hesabına Zarar Sigortası 33

c Sigorta Sözleşmesinin Sigortalıdan Başka Bir Kişi Tarafından

Yapılması 34

aa Genel Olarak 34

bb Başkası Hesabına Sigorta (Üçüncü Kişi Lehine Sigorta) 35

3 Meblağ Sigortalarında Sigorta Ettiren-Sigortalı ve Lehtar

Kavramları 42

a Genel Olarak 42

b Sigorta Ettiren-Sigortalı 42

c Lehtar 43

4 Sigorta Ettirenin Dışındakilerin Bilgisi ve Davranışının Sigorta

Sözleşmesi Üzerindeki Etkisi 47

D Sigorta Bedeli-Sigorta Değeri ve Sigorta Tazminatı Kavramları

[Özellikle Zarar Sigortalarında] 48

1 Sigorta Bedeli 48

2 Sigorta Değeri (Menfaat Değeri) 50

3 Sigorta Tazminatı 52

4 Değerlendirme 53

E Prim 53

F Riziko (Tehlike) 54

1 Rizikonun Caiz Olması Esası 55

2 Rizikonun Gerçekleşmesinde Kusurun Etkisi 55

3 Rizikonun Gerçekleştiğini veya Gerçekleşme Olanağı

Kalmadığını Bilme Olgusu 56

4 Sigortacının Sorumluluğunun Başlamasından Önce Rizikonun

Gerçekleşmesi (İmkânsızlık) 57

G Menfaat 58

İçindekiler XV

İKİNCİ BÖLÜM

SİGORTA TEŞKİLATI VE DENETİM ORGANLARI

(SİGORTA ŞİRKETLERİ, SİGORTA ARACILARI, SİGORTA EKSPERLERİ,

SİGORTACILIKTA TAHKİM VE DENETİM)

§3 SİGORTA ŞİRKETLERİ 61

I GENEL OLARAK 61

II ÖZEL KOŞULLAR 62

§4 SİGORTA ARACILARI 68

I GENEL OLARAK 68

II SİGORTA ACENTELERİ 70

A Genel Olarak 70

B Kavram, Tanım ve Unsurlar 70

1 Kavram ve Tanım 70

2 Unsurlar 71

a Bağımsızlık 71

b Bir Sigorta Şirketinin Ad ve Hesabına Aracılık Yapması veya

Bizzat Sözleşme Kurmak Amacıyla Görevlendirilmesi 72

c Sözleşme 73

d Belli Bir Yer veya Bölgede Faaliyette Bulunması 73

e Meslek Edinme ve Devamlılık 73

f Sigorta Sözleşmesinin Kurulması Sırasında ve Sonrasında

Bazı Görevler Üstlenmek 74

C Sigorta Acentesi Olabilmenin Koşulları 74

1 Gerçek Kişilerde Acenteler İçin Koşullar 74

2 Tüzel Kişi Acentelerde Aranan Koşullar 75

D Sigorta Acentelerinin Yükümlülük ve Sorumlulukları 76

1 Sigorta Acentelerinin Uygunluk Belgesi Alma ve Levhaya Kayıt

Yükümlülüğü 76

2 Acentelik Dışında Bir Ticarî Faaliyette Bulunma Yasağı 77

3 Ticarî Faaliyetlerini İyiniyetli Olarak Yürütme, Sigortalıları

Yanıltmama 77

4 Belli Kişileri Ortak Olarak Kabul Edememe ve Çalıştıramama 79

XVI İçindekiler

5 Sır Saklama 79

6 Meslekî Sorumluluk Sigortası Yaptırma 80

7 Asgarî Sermaye 80

8 Tüketiciye Karşı Sorumluluk 80

E Sigorta Acentelerinin Hakları, Yetkilerini Kullanması ve

Faaliyetlerinin İcrası ile İlgili Hususlar 82

1 Hakları 82

a Ücret 82

b Portföy Tazminatı (Denkleştirme İstemi) 83

2 Acentelik Yetkilerinin Tecil-İlânı, Kaldırılması ile Faaliyetlerin

İcrası ile İlgili Hususlar 83

a Acentelik Yetkilerinin Verilmesi/Tescil-İlânı 83

b Primlerin Tahsili ve Sigorta Poliçelerinin Düzenlenmesi 84

III SİGORTA ve REASÜRANS BROKERLERİ 84

A Genel Olarak 84

B Kavram, Tanım ve Unsurlar 85

1 Kavram ve Tanım 85

2 Unsurlar 85

a Sigorta Ettireni Temsil Yetkisine Sahip Olma 85

b Bağımsızlık 85

c Aracılık Yapma 86

d Ücret 86

3 Hukukî Nitelik 86

C Sigorta Brokeri Olabilmenin Koşulları 87

1 Gerçek Kişilerde Koşullar 87

2 Tüzel Kişilerde Aranan Koşullar 88

D Sigorta Brokerlerinin Yükümlülük ve Sorumlulukları 89

1 İzin 89

2 Başka Ticarî İşle Uğraşamama 89

3 Aracılık Görevini En İyi Şekilde Yerine Getirme 89

4 Ödeme Yapamama ve Faaliyet Esasları 90

İçindekiler XVII

5 Menfaat Temin Edememe 91

6 Meslekî Sorumluluk Sigortası Yaptırma 91

7 Ticaret Unvanı ile İlgili Yükümlülük 91

§5 AKTÜERLER VE SİGORTA EKSPERLERİ 92

I AKTÜERLER 92

II SİGORTA EKSPERLERİ 93

A Tanım 93

B Gerçek ve Tüzel Kişi Eksperler 93

C Faaliyet ile İlgili Esaslar 94

§6 SİGORTACILIKTA DENETİM 95

I GENEL OLARAK 95

II SİGORTACILIK VE ÖZEL EMEKLİLİK DÜZENLEME VE

DENETLEME KURULU ve OLUŞUMU 97

III KURUMUN GÖREVLERİ 98

§7 SİGORTACILIKTA TAHKİM 99

I GENEL OLARAK 99

II TAHKİM KOMİSYONUNA ÜYELİK ve KOMİSYONA BAŞVURU 101

A Komisyona Üyelik 101

B Başvuru Süreci 102

III TAHKİM SİSTEMİNİN İŞLEYİŞİ VE KARAR VERİLMESİ 103

A Genel Olarak 103

B Kesin ve İtiraza veya Kanun Yoluna Tâbi Kararlar 103

C Başvuru Süreci ve Karar Verilmesi 104

D Başvurunun Dikkate Alınmayacağı Haller 106

E Hakemlerin Nitelikleri ve Yükümlülükleri 106

XVIII İçindekiler

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

SİGORTA SÖZLEŞMESİ, SÖZLEŞMENİN KURULMASI VE SONA ERMESİ,

SÖZLEŞMENİN BAŞLANGICI, SİGORTA POLİÇESİ,

SİGORTA SÖZLEŞMESİNİN HÜKÜMLERİ, SÖZLEŞME ÖZGÜRLÜĞÜ

İLE ZORUNLU SİGORTALAR

§8 SİGORTA SÖZLEŞMESİ VE BU SÖZLEŞMENİN KURULMASI 109

I GENEL OLARAK 109

II ÖZELLİKLERİ 112

III SÖZLEŞMENİN ŞEKLİ ve KURULMASI 116

A – Genel Olarak 116

B – Sigorta Sözleşmesinin Mesafeli Olarak Kurulması 118

IV SİGORTA POLİÇESİ 121

A Genel Olarak 121

B İçeriği 123

1 Genel Olarak 123

2 Poliçenin Teslimi ve Sigortacının Sorumluluğu 125

V SİGORTA SÖZLEŞMESİNİN BAŞLANGICI 127

A Şeklî Başlangıç 127

B Teknik Başlangıç 127

C Maddî Başlangıç 128

1 Genel Olarak 128

2 İstisnalar 128

a Kara ve Denizde Eşya Taşıma Sigortaları 128

b Geçici Sigorta Koruması-Geçmişe Etkili Sigorta 130

c Zorunlu Sorumluluk Sigortalarındaki İstisna 132

VI SİGORTA SÖZLEŞMESİNİN HÜKÜMLERİ 133

A Genel Olarak 133

B Sigorta Sözleşmesinin Hükümleri ile İlgili Düzenlemeler 134

1 Sigortanın Kapsamı, Süresi ve Dönemi 134

2 Sigorta Sözleşmesinin Feshi ve Sözleşmeden Cayma 135

a Genel Olarak 135

İçindekiler XIX

b Sigorta Ettirenin Sözleşmeyi “Feshi” veya Sözleşmeden

“Cayması “ 137

aa Sigortacının Malî Durumundaki Sarsıntılar ile Yetkisinin

Kaldırılması Durumuna İlişkin Fesih Hakkı 137

aaa Sigortacının Konkordato İlân Etmesi – Faaliyet

İzninin Kaldırılması 137

bbb Sigortacının Aciz Hâlinde Olması, Takibin

Semeresiz Kalması 137

bb Ayarlama Şartlı Sigortalarda Özel Fesih 138

cc Sigortacının Sözleşmeden Kısmen Cayması veya

Sözleşmeyi Kısmen Feshetmesi 139

dd Sigortacının Sorumluluğu Başlamadan Önce Özel

Cayma Hakkı 140

ee Sigorta Şirketlerinin Birleşme, Devir ve Portföy Devirleri 140

c Sigortacının Sözleşmeyi Feshi veya Sözleşmeden Cayması 141

aa Sigorta Ettirenin Konkordato İlân Etmesi 141

bb Sigortacının Kısmî Fesih veya Cayma Olanağı 141

cc Sigorta Ettirenin Aczi 141

dd Prim Ödemede Temerrüt 142

ee Beyan Yükümlülüklerinin İhlâli 142

3 Sigorta Sözleşmesinin Sona Ermesi ve Sonuçları 144

a Genel Olarak 144

b Sonuçlar ve Zamanaşımı 145

VII SİGORTA HUKUKUNDA SÖZLEŞME ÖZGÜRLÜĞÜ ve

ZORUNLU SİGORTALAR 147

A Genel Olarak 147

B Türk Hukukunda Zorunlu Sigortalar ve Örnekleri 148

1 Genel Olarak 148

2 Kanunla Getirilen Zorunlu Sigortalar 152

a 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu 152

b 2920 sayılı Sivil Havacılık Kanunu 154

c 5070 sayılı Elektronik İmza Kanunu 155

d 4925 Sayılı Karayolu Taşıma Kanunu 155

XX İçindekiler

e 5188 sayılı Özel Güvenlik Hizmetlerine Dair Kanun 156

f 5411 sayılı Bankacılık Kanunu 156

g 5015 sayılı Petrol Piyasası Kanunu 157

h 5307 sayılı Sıvılaştırılmış Petrol Gazları (Lpg) Piyasası Kanunu

ve Elektrik Piyasası Kanunu’nda Değişiklik Yapılmasına Dair

Kanun 157

i 6305 Sayılı Afet Sigortaları Kanunu 158

j 5312 sayılı Deniz Çevresinin Petrol ve Diğer Zararlı Maddelerle

Kirlenmesinde Acil Durumlarda Müdahale ve Zararların

Tazmini Esaslarına Dair Kanun 159

k 2872 sayılı Çevre Kanunu 160

l Diğer Örnekler 161

3 Bakanlar Kurulu Kararları 164

4 Yönetmelik ve Tebliğlerle (!) Getirilen Zorunlu Sigortalar 165

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

TARAFLARIN SİGORTA SÖZLEŞMESİNDEN

DOĞAN YÜKÜMLÜLÜK ve KÜLFETLERİ

§9 YÜKÜMLÜLÜK ve KÜLFETLER 169

I GENEL OLARAK 169

II SİGORTACININ BORÇ ve YÜKÜMLÜLÜKLERİ 172

A Rizikoyu Taşıma Yükümlülüğü 172

B Sigorta Poliçesi Verme Yükümlülüğü 173

C Giderleri Ödeme Yükümlülüğü 174

D Sigorta Tazminatı veya Bedelini Ödeme Yükümlülüğü 175

1 Genel Olarak 175

2 Kısmî Ödemeler 179

3 Kusurun Etkisi 180

E Aydınlatma Yükümlülüğü 180

1 TTK Açısından 180

2 “Sigorta Sözleşmelerinde Bilgilendirmeye İlişkin Yönetmelik”

Açısından 181

İçindekiler XXI

a Genel Olarak ve Amaç 181

b Bilgilendirmeye İlişkin Genel İlkeler 182

c Bilgilendirme ile Yükümlü Olanlar ve Yanlış Bilgilendirme 182

d Kamuya Duyuru 183

III SİGORTA ETTİRENİN BORÇ ve KÜLFETLERİ 185

A Prim Ödeme Borcu 185

1 Genel Olarak 185

2 Prim Ödeme Borçlusu ve Alacaklısı 186

3 Prim Ödeme Zamanı 188

5 Prim Ödemede Temerrüt 196

a Genel Olarak 196

B Beyan Yükümlülüğü 203

1 Sözleşmenin Yapılması Sırasında 203

a Genel Olarak ve Yükümlülüğün Kapsamı 203

b Yaptırım: Cayma veya Prim Farkı 206

aa Genel Olarak 206

aaa Rizikonun Gerçekleşmesinden Önce 207

bbb Rizikonun Gerçekleşmesinden Sonra 207

bb Caymanın Şartları, Şekli, Süresi ve Hükümleri 208

aaa Koşullar 208

bbb Caymanın Şekli, Süresi ve Hükümleri 212

cc Cayma Hakkının Olmaması ve Düşmesi 213

c Teklifin Yapılması ile Kabul Arasındaki Değişiklikler 214

2 Sözleşme Süresi İçinde [Rizikonun Ağırlaştığını Bildirim] 216

a Genel Olarak 216

b Sigortacının Hakları: Fesih veya Prim Farkı 217

aa Genel Olarak 217

bb Koşullar 217

aaa Rizikonun Gerçekleşmesinden Önce 217

bbb Rizikonun Gerçekleşmesinden Sonra 220

cc Fesih Hakkının Düşmesi 222

XXII İçindekiler

3 Riziko Gerçekleştiğinde Bildirim 224

C Bilgi Verme ve Sigortacının Araştırma Yapmasına İzin Verme

Yükümlülüğü 225

D Koruma Yükümleri 226

E Sigortacının İncelemesine İzin Verme Yükümü 228

F Zarar Gören Mal ve Zararın Gerçekleştiği Yerde Değişiklik

Yapmama Yükümlülüğü 229

G Sözleşmede Öngörülen Yükümlülüklerin İhlâli 229

IV KANUNUN UYGULAMA ALANI ile KORUYUCU HÜKÜMLER 231

A Uygulama Alanı 231

B Koruyucu Hükümler 231

BEŞİNCİ BÖLÜM

TÜRK TİCARET KANUNU’NUN SİGORTA KİTABININ SİSTEMATİĞİ

ve SİGORTA TÜRLERİNE İLİŞKİN ÖZEL HÜKÜMLER

§10 SİSTEMATİK 235

§11 ZARAR SİGORTALARI238

I GENEL OLARAK ve TÜRLERİ 238

II MAL SİGORTALARI 239

A Genel Olarak 239

B Mal Sigortalarına Hâkim Olan Genel İlkeler ve Bu İlkelerin

Görünüm Şekilleri 240

1 Genel Olarak 240

2 Menfaat İlkesi, Kapsam ve Sigorta Sözleşmesini Yapabilecek Kişiler 241

a Genel Olarak 241

b Kapsam 241

c Menfaatin Sahipleri ve Sigorta Sözleşmesini Yapabilecek Olanlar 242

aa Genel Olarak 242

bb Üçüncü Kişi Lehine Sigorta 243

cc Menfaat Üzerindeki Sınırlamalar 244

aaa Sınırlı Aynî Hak 245

bbb Haciz 254

İçindekiler XXIII

3 Tazminat İlkesi ve Bu İlkenin Uygulama Ayakları 254

a Genel Olarak 254

b Uygulama Alanı 255

aa Genel Olarak 255

bb Sigorta Değeri-Sigorta Bedeli İlişkisi: Aşkın ve Eksik

Sigorta 258

aaa Aşkın Sigorta 258

bbb Eksik Sigorta (Menfaat Değerinin Altında Sigorta) 261

cc Birden Çok Sigorta 265

aaa Genel Olarak ve Koşulları 265

bbb Müşterek Sigorta (Koasürans) 267

ccc Kısım Kısım Sigorta (Kısmî Sigorta) 270

ddd Çifte Sigorta 273

4 Halefiyet İlkesi 279

a Genel Olarak Halefiyet 279

b Sigortacının Halefiyeti 281

C Sigorta Edilen Menfaatin Sahibinin Değişmesi 288

III SORUMLULUK SİGORTALARI 292

A Genel Olarak 292

B Sorumluluk Sigortalarında Sözleşmenin Konusu ve Kapsamı 295

C Sorumluluk Sigortalarında Taraflar Arasındaki İlişki ve Tarafların

Hak ve Yükümlülükleri 297

1 Genel Olarak 297

2 Sigortacının 298

a Hukukî Koruma Sağlama 298

b Sigorta Ettirene Yardım Sunma 299

c Diğer 301

3 Sigorta Ettirenin 302

a Bildirim 302

b Diğer 303

4 Üçüncü Kişinin 303

a Genel Olarak 303

XXIV İçindekiler

b Doğrudan Dava Hakkı 304

c Bilgi Verme Yükümlülüğü 305

D Halefiyet 306

E Zamanaşımı 307

F Sorumluluk Sigortalarına Uygulanacak Hükümler 308

IV ZARAR SİGORTALARINDA KORUYUCU HÜKÜMLER 309

V ZORUNLU SORUMLULUK SİGORTALARI İLE İLGİLİ ÖZEL

HÜKÜMLER 311

A İlke 311

B Zarar Görenle İlişkide İfa Yükümlülüğü 311

VI BAZI SORUMLULUK SİGORTALARINDAN ÖRNEKLER 313

A 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’ndaki Zorunlu Malî

Sorumluluk Sigortası ile İlgili Temel Bilgiler 313

B Meslekî Sorumluluk Sigortası 316

ALTINCI BÖLÜM

CAN SİGORTALARI

§12 CAN SİGORTALARI 319

I GENEL OLARAK 319

II TÜRLERİ 319

A Hayat Sigortaları 319

1 Genel Olarak 319

2 Taraflar, İlgili Kişiler ve Temel Kavramlar 320

a Genel Olarak 320

aa Sigorta Ettiren - Sigortalı 320

bb Lehtar 323

aaa Genel Olarak 323

bbb Dönülebilir ve Dönülemez Lehtar Tayini 325

ccc Lehtarın Hak Sahipliğine İlişkin Yorum Kuralı 326

aaaa Genel Olarak 326

bbbb Sigorta Bedelinin Paylaşımı 327

cccc Lehtarın Belirlenmemiş Olması 327

dddd Lehtarın İstem Hakkını Kazanamaması 327

İçindekiler XXV

ddd Lehtarın Sigorta Ettiren Yerine Geçmesi 328

aaaa Genel Olarak 328

bbbb Lehtar Belirtilmesi veya Belirtilmemesi 328

cccc Koşullar ve Sonuç 328

cc Sigorta Değeri 329

b Kendi Adına Hayat Sigortası - Başkası Hesabına Hayat Sigortası 330

3 Türleri 332

a Ölüm ve Hayatta Kalma Rizikosuna Karşı Sigorta 332

b Grup Sigortaları 333

aa Genel Olarak 333

bb Kanıt 334

cc Lehtarı Atama Yetkisi 334

dd Teminatın Devamı 334

ee Düzenleme 335

c Tontin 335

4 Hayat Sigortalarında Tarafların Durumu 336

a Genel Olarak 336

b Sigorta Ettirenin 336

aa Yükümlülükler 336

aaa Genel Olarak 336

bbb Beyan Yükümlülüğü 337

aaaa Yanlış Yaş Beyanı 337

bbbb Sözleşmenin Kurulması Sırasındaki Beyan

Yükümünün İhlâli 338

cccc Sözleşmenin Devamı Süresince Beyan

Yükümlülüğünün İhlâli 339

ccc Doktor Muayenesi 340

bb Haklar 340

aaa Sigortadan Ayrılma, Ödünç Alma ve Primden Muaf

Hâle Gelen Sigorta [Tenzil] 340

aaaa Genel Olarak 340

bbbb Sigortadan Ayrılma 341

XXVI İçindekiler

cccc Ödünç 342

dddd Prim Ödenmesinden Muaf Sigorta [Tenzil] 343

bbb Lehtar Atama 344

ccc Sözleşmeden Cayma 344

ddd Sigortalının İntiharı ve Öldürülmesi 345

aaaa İntihar 345

bbbb Sigorta Ettiren veya Lehtarın “Sigortalıyı”

Öldürmesi 346

eee Sigortacının İflâsında 347

c Sigortacının 347

B Kaza Sigortası 348

1 Genel Olarak ve Kapsam 348

2 Uygulanacak Hükümler 349

C Hastalık ve Sağlık Sigortası 350

1 Genel Olarak, Amaç, Kapsam ve Lehtar 350

a Genel Olarak 350

b Lehtar 351

c Bekleme Süresi 351

d Çocuk veya Evlatlığın Kapsama Girmesi 352

2 Kapsam 352

a Hastalık Sigortasında 352

b Sağlık Sigortasında 353

3 Sigorta Değeri 354

4 Bilgi İsteme Hakkı 354

5 Hastalık ve Sağlık Sigortasına Uygulanacak Hükümler 355

III KORUYUCU HÜKÜMLER 355

POLİÇE ÖRNEKLERİ 359

KAYNAKÇA 373

Yorum yaz
Bu kitaba henüz yorum yapılmamış.
Kapat