Sigorta Hukukunda Alternatif Çözüm Yolları ve Tahkim Usulü

Önsöz 

İkinci Baskıya Önsöz 

Kısaltmalar 

Giriş 

§ 1. SİGORTA SÖZLEŞMELERİNE GENEL BAKIŞ 

I. GENEL OLARAK 

II. GENEL OLARAK SİGORTA SÖZLEŞMELERİ 

III. SİGORTA SÖZLEŞMESİNİN HUKUKİ NİTELİĞİ 

IV. SİGORTA POLİÇESİ, DİĞER SİGORTA DOKÜMANLARI VE BUNLARIN HUKUKİ KONUMLARI 

A. Sigorta Poliçesi 

B. Diğer Sigorta Dokümanları 

1. Geçici (Muvakkat) Sigorta İlmühaberi 

2. Sigorta Sertifikası 

3. Zeyilname 

V. GENEL OLARAK SİGORTA SÖZLEŞMELERİNİN TASNİFİ 

A. Zarar sigortaları ve Can (Tutar) Sigortaları 

1. Zarar sigortaları 

2. Can (Tutar) Sigortaları 

VI. SİGORTA SÖZLEŞMESİNİN SÜRESİ 

A. Genel Olarak 

B. Şekli Süre 

C. Sorumluluk Süresi (Maddi Süre) 

Ç. Teknik Süre 

D. Geçmişe Etkili Sigorta 

§ 2. UYUŞMAZLIK (İHTİLAF) ÇÖZÜM YÖNTEMLERİ 

I. GENEL OLARAK DEVLET MAHKEMELERİ 

II. ALTERNATİF UYUŞMAZLIK ÇÖZÜM YÖNTEMLERİ 

A. Genel Olarak 

B. Türleri 

1. Arabuluculuk 

2. Uzlaşma 

3. Tahkim 

a. Genel Olarak 

b. Tahkim Tarihçesi 

c. Tahkimin Hukuki Niteliği 

d. Tahkimin Diğer Uyuşmazlık Çözüm Yöntemlerinden Farkları 

aa. Tahkim ve Yargılama 

bb. Tahkim ve Uyuşmazlıkların Dostane Çözüm Yöntemleri 

cc. Tahkim ve Hakem Bilirkişilik 

dd. Tahkimin Olumlu Yönleri 

e. Tahkimin Türleri 

aa. Yabancı Tahkim 

bb. Milletlerarası Tahkim (Dış Tahkim) 

cc. İç Tahkim 

aaa. Genel Olarak 

bbb. Mecburi Tahkim (Zorunlu Tahkim) 

ccc. İhtiyari (İsteğe Bağlı) Tahkim 

dd. Kurumsal Tahkim 

§ 3. SİGORTACILIKTA TAHKİM 

I. KARŞILAŞTIRMALI HUKUK SİSTEMLERİNDE SİGORTA TAHKİMİ 

A. Alman Sigorta Ombudsman Sistemi (Versicherungsombudsmann) 

B. İngiliz Sigorta Ombudsman Sistemi (FOH.) 

C. İsveç Alternatif Uyuşmazlık Çözüm Sistemi 

D. Fin Alternatif Uyuşmazlık Çözüm Sistemi 

E. Türk Hukukunda Sigorta Tahkim Usulü 

1. Genel Olarak 

2. Sigortacılık Kanunu Genel Gerekçesi 

3. Sigortacılık Kanunu 30’uncu Madde Gerekçesi 

4. Sigortacılık Kanunu’nda Değişiklik Yapan 6327 Sayılı Kanun Madde 48 Gerekçesi 

5. Sigortacılıkta Tahkimde Tahkim Sözleşmesi 

a. Genel Olarak 

b. Tahkim Sözleşmesinin Tarafları 

c. Sigortacılıkta Tahkim Sözleşmesinin Şekli 

6. Sigortacılıkta Tahkimin Tahkimle İlgili Diğer Kanunlarla İlişkisi 

7. Sigortacılık Tahkiminin Diğer Tahkim Türleri Arasındaki Yeri 

a. Sigorta Tahkimin İhtiyari Olması 

b. Sigorta Tahkimin İradi olması 

c. Sigorta Tahkimin Kurumsal Yapısı 

§4. SİGORTACILIKTA TAHKİM USULÜNÜN OLUŞUMU VE İŞLEYİŞİ 

I. SİGORTA TAHKİM KOMİSYONU 

A. Genel Olarak 

B. Sigorta Tahkim Komisyonun Oluşumu 

C. Tahkim Komisyonun Görevleri 

Ç. Sigorta Tahkim Komisyonuna Başvuru Şartları 

D. Sigorta Tahkim Komisyonuna Başvuru Şekli 

E. Sigorta Tahkim Komisyonuna Başvuru Ücretleri 

F. Tahkim Görevlileri 

1. Genel Olarak 

2. Komisyon Müdürü 

3. Sigorta Raportörü ve Başvurunun Raportör Tarafından İncelenmesi 

II. SİGORTA HAKEMİ SAFHASI 

A. Genel Olarak 

B. Sigorta Hakeminin Nitelikleri (Hakemlerde Aranan Şartlar) 

C. Hakem Yargılamasında Yargılamaya Hâkim Ortak İlkeler 

1. Hakemin Tarafsızlığı ve Görevden Yasaklanması (Tarafsızlık İlkesi) 

2. Hakemin Reddi Sebepleri 

3. Hakemin Çekilme Sebepleri 

Ç. Hakem Yargılaması Usulü Hukuku 

1. Sigorta Uyuşmazlık Hakeminin Görevlendirilmesi 

2. Uyuşmazlık Hakemlerinin Uyuşmazlığı Sonuçlandırma (Karar Verme) Süresi 

3. Sigorta Tahkim Yargılamasının Tarafları 

a. Genel Olarak 

b. Davacı / Başvuran Taraf 

c. Davalı / Sigorta Kuruluşu 

d. Tarafların İddia ve Savunma Hakkı 

4. Yargılamanın İşleyişi 

a. Genel Olarak 

b. Evrak Üzerinden Karar Verilmesi 

c. Delillerin İbrazı ve İncelenmesi 

d. Tebligat Usulü 

e. Tahkimde Davanın İhbarı ve Davaya Müdahale 

f. Tahkim Yargılamasını Sona Erdiren Taraf İşlemleri 

aa. Feragat 

bb. Kabul 

cc. Sulh 

dd. Sulh Sonrası Ek Karar Verilmesi 

g. Tahkimde Geçici Hukuki Koruma Tedbirleri 

h. Sigorta Tahkim Yargılamasında SBM Online Sisteminin Kullanılması 

5. Uyuşmazlık Hakem Kararı 

a. Genel Olarak 

b. Maddi Hukuk Kurallarının Uygulanması 

c. Karar Öncesi Başvurunun Geri Alması 

ç. Uyuşmazlık Hakem Kararının Tavzihi, Düzeltilmesi ve Tamamlanması 

d. Uyuşmazlık Hakem Kararların Taraflara Tebliği ve Saklanması 

e. Uyuşmazlık Hakem Kararının İcrası 

6. Sigorta İtiraz Hakem Heyeti Görevlendirilmesi 

a. İtiraz Hakem Heyetine Başvuru 

7. Temyiz Yolu 

a. Temyiz Edilemeyen Kararlar 

b. Kötü niyetli ıslah ile Kesinlik Sınırının altında kalması hali 

c. İptal Davası 

d. Bozma Kararına Karşı Direnme 

e. Karar Düzeltme 

8. Yargılamanın İadesi 

9. Sigorta Tahkim Sisteminde Vekâlet Ücreti ve Yargılama Giderleri 

a. Genel Olarak Sigorta Tahkimde Vekâlet Ücreti Tartışmaları ve Görüşümüz 

aa. Genel Olarak Sigorta Tahkimde Vekâlet Ücreti Tartışmaları 

bb. Görüşümüz 

b. Tarafların Sulh Olmaları Halinde Yargılama Giderleri ve Vekâlet Ücreti 

c. Feragat ve Kabul Halinde Yargılama Giderleri ve Vekâlet Ücreti 

§ 5. SİGORTACILIK UYUŞMAZLIKLARINDA ARABULUCULUK 

I. SİGORTACILIK UYUŞMAZLIKLARINDA ASLİYE TİCARET MAHKEMESİNDE DAVA AÇMANIN ARABULUCULUK DAVA ŞARTINA TABİ OLMASI MESELESİ 

A. Genel Olarak Ticari Dava Kavramı ve Sigorta Sözleşmesinden Kaynaklanan İhtilafların Kural Olarak Ticari Dava Olması 

B. Ticari Davalarda Dava Şartı Olarak Arabuluculuk 

II. SİGORTACILIK UYUŞMAZLIKLARINDA SİGORTA TAHKİMDE DAVA AÇILMADAN ÖNCE ARABULUCULUĞUN DAVA ŞARTI OLUP OLMADIĞI HUSUSU 

§ 6. DAVA ŞARTI EKSİKLİĞİ / USULDEN RED 

§ 7. ANAYASA MAHKEMESİNİN 17/7/2020 TARİHLİ VE E.:2019/40; K.:2020/40 SAYILI KARARI İLE DANIŞTAY 8. DAİRE 2020/6495 SAYILI GENEL ŞART BAZI HÜKÜM VE EKLERİNİN YÜRÜTMESİNİN DURDURULMASINA DAİR KARARININ TRAFİK SİGORTASI GENEL ŞARTLARINA ETKİSİ 

I. ÜÇÜNCÜ KİŞİ YARARINA SÖZLEŞME OLAN TRAFİK POLİÇELERİNDE GENEL ŞARTLARIN DEĞERLENDİRİLMESİ 

II. ANAYASA MAHKEMESİ KARARININ GERİYE YÜRÜMEZLİĞİ PRENSİBİ IŞIĞINDA KARARDAN ETKİLENECEK UYUŞMAZLIKLARIN TESPİTİ 

§ 8. MALULİYET RAPORLARI 

I. KAZA TARİHİ İTİBARİYLE GEÇERLİ YÖNETMELİK 

II. SAĞLIK KURULU RAPORU 

A. Sağlık Kurulu Zorunluluğu 

B. Adli Tıp Ana Bilim Dallarının Sağlık Kurulu Olup Olmadığı Yönünde Değerlendirme 

C. İtiraz Edilen Adli Tıp Raporlarının Denetlenmesi Gerekliliği 

III. İKAMETGAHA YAKIN SAĞLIK KURULUNDAN RAPOR ALMA ZORUNLULUĞU 

IV. MALULİYET RAPORLARININ ISRARLA AYNI KURUMLARDAN ALINMASI 

V. ORTAPEDİK YARALANMALARDA SÜREKLİ SAKATLIĞIN TESPİTİ 

VI. MALULİYET RAPORLARINDA OLMASI GEREKEN BİZZAT MUAYENE ZORUNLULUĞU 

VII. MALULİYET RAPORU DÜZENLEYEN SAĞLIK KURULUNDA MALULİYETİN İLGİLİ OLDUĞU ALANDA UZMAN DOKTOR BULUNMASI ZORUNLULUĞU 

VIII. ADLİ TIP KURUMU RAPOR ÜCRETİ 

VIII. TEDAVİ GİDERLERİNİN BELGELENDİRİLMESİ VE GEÇİCİ BAKICI GİDERİ SÜRESİNİN İSPAT YÜKÜ HUSUSU 

§ 9. BEDENİ TAZMİNATLARDA MUHTEMEL BAKİYE ÖMÜR (BİLİNMEYEN DÖNEM) İÇİN ESAS ALINACAK YAŞAM TABLOSU 

§ 10. TEKNİK FAİZ 

I. GENEL OLARAK 

II. YARGITAY KARARININ DEĞERLENDİRİLMESİ (Yargıtay: 17. Hukuk Dairesi 22/12/2020 E. 2019/5206, K. 2020/8874) 

§ 11. MADDİ TAZMİNAT KAPSAMINDA KAZANÇ KAYBI TALEBİ 

§ 12. FAİZ 

I. FAİZ BAŞLANGIÇ TARİHİ 

II. FAİZ TÜRÜNÜN BELİRLENMESİ 

§ 13. ŞİKAYETTEN VAZGEÇME VE UZLAŞMANIN ETKİSİ 

§ 14. ZAMANAŞIMI 

§ 15. USUL HUKUKU İYİNİYET KURALLARININ TAHKİMDE UYGULANMASI 

§ 16. USULE İLİŞKİN VERİLEN SÜRELERİN DEĞERLENDİRİLMESİ 

I. ARA KARAR İLE VERİLEN KESİN SÜRE 

II. VERİLEN SÜRENİN TARAFLARA / VEKİLE BİLDİRİMİ 

III. SÜRENİN HESAPLANMASI 

A. Genel Olarak 

B. Salgın Sebebiyle Sürelerin Durdurulmasının Sigorta Tahkim Yargılamasına Etkisi 

1. Zamanaşımı ve hak düşürücü süreler bakımından 

2. Sigorta Tahkim Yargılaması Açısından Değerlendirme 

§ 17. CEVAP DİLEKÇESİNDE SÜRE 

§ 18. KEP. ÜZERİNDEN YAPILAN KARAR TEBLİGATLARIN DEĞERLENDİRİLMESİ 

§ 19. HAKEM KARARINDA MADDİ HATALARIN DEĞERLENDİRİLMESİ 

§ 20. TAHKİM DAVASININ AÇILMASININ SONUÇLARI 

§ 21. ADLİ TIP RAPOR ÜCRETİNİN ASIL ALACAK TUTARINA EKLENMESİ SORUNU 

§ 22. GÜVENCE HESABININ SORUMLULUĞU AÇISINDAN PLAKASI TESPİT EDİLEMEYEN, ARAÇ TÜRÜ BELİRLİ OLMAYAN, TESCİLSİZ ARAÇLARA İLİŞKİN HUSUSLARIN DEĞERLENDİRİLMESİ 

§ 23. ASGARİ ÜCRET DEĞERLENDİRİLİRKEN HÜKÜM TARİHİNE EN YAKIN TARİHTEKİ NAZARA ALINMALIDIR. 

§ 24. MANEVİ TAZMİNAT 

§ 25. YABANCILIK UNSURU İÇEREN BAŞVURULARDA MÖHUK 48/1 MADDESİ UYARINCA TEMİNAT GÖSTERME ZORUNLULUĞU / USUL RED 

§ 26. DAVA DİLEKÇESİNDE TALEBE KONU MALULİYET ORANI KAPSAMINDA TALEPLE BAĞLI OLUNMASI HUSUSU 

§ 27. SİGORTA KURULUŞU TARAFINDAN YAPILAN ÖDEMEYİ GÖSTERİR BELGENİN SONRADAN İBRAZ EDİLMESİ 

§ 28. SİGORTA KURULUŞU TARAFINDAN YAPILAN ÖDEMENİN MAHSUP EDİLMESİ SIRASINDA UYGULANMASI GEREKEN YÖNTEMİN DEĞERLENDİRİLMESİ 

§ 29. SİGORTA TAHKİM YARGILAMASI ÖNCESİ GENEL MAHKEMELERE İNTİKAL ETMİŞ UYUŞMAZLIĞIN YENİDEN SİGORTA TAHKİM YARGILAMASI HUZURUNDA GÖRÜLEMEYECEĞİ HUSUSU 

§ 30. ZMSS GENEL ŞARTLAR 2015 DEĞİŞİKLİĞİ ÖNCESİ İŞLETENİN KENDİ KUSURUNA DENK GELEN TAZMİNAT TALEPLERİ ZORUNLU TRAFİK POLİÇESİ TEMİNATI DIŞINDA KABUL EDİLMESİ GEREKTİĞİ HUSUSU 

§ 31. ARACIN GEÇMİŞ HASAR KAYITLARININ SİGORTA ŞİRKETİNE BAŞVURU ESNASINDA SUNULMAMASI 

§ 32. SÜRÜCÜ VE YOLCU ARASINDA ARKADAŞLIK İLİŞKİSİ SABİT İSE TAŞIMANIN MENFAAT KARŞILIĞI YAPILDIĞINI İSPAT ETME YÜKÜNÜN DAVACIDA OLMASI HUSUSU 

§ 33. MÜTERAFİK KUSURUN İSPATINA İLİŞKİN HUSUSLAR 

§ 34. MALULİYET ORANINA İTİRAZLARIN DEĞERLENDİRİLMESİNE İLİŞKİN HUSUSLAR 

§ 35. BELİRSİZ ALACAK DAVASI AÇILIRKEN DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN ÖNEMLİ HUSUSLAR 

§ 36. ZARAR GÖREN HAK SAHİBİNE AYLIK BAĞLANIP BAĞLANMADIĞI HUSUSUNUN ARAŞTIRILMASI VE TESPİTİ HALİNDE MAHSUP EDİLMESİ GEREKTİĞİ HUSUSU 

§ 37. TRAFİK SİGORTASI GENEL ŞARTLARININ ÜÇÜNCÜ KİŞİ YARARINA SÖZLEŞME KAPSAMINDA BAĞLAYICILIĞI 

I. GENEL OLARAK 

II. ARAÇ İŞLETENİNİN TEHLİKE SORUMLULUĞUNUN SİGORTALANMASI GEREKSİNİMİ 

III. TRAFİK ZORUNLU MALİ SORUMLULUK SİGORTASINDA ÜÇÜNCÜ KİŞİLER 

IV. TRAFİK SİGORTASI GENEL ŞARTLARI MUHTEVASI 

V. TRAFİK SİGORTASI GENEL ŞARTLARININ HUKUKİ MAHİYETİ TÜRK BORÇLAR KANUNU GENEL İŞLEM ŞARTLARI BAKIMINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ 

VI. SİGORTA HUKUKUNDA SÖZLEŞME SERBESTİSİ İLKESİNİN SINIRLANDIĞI HALLER 

VII. SİGORTA UYUŞMAZLIKLARINDA UYGULANACAK HÜKÜMLER VE SIRASI 

A. Emredici Hükümler 

B. Sözleşme Hükümleri 

C. Emredici Olmayan Ticari Hükümler 

D. Ticari Örf ve Âdet 

E. Genel Hükümler 

VIII. SİGORTA PRİM MİKTARININ TESPİTİ 

A. Genel Olarak 

B. Prim Ödeme Borcu ve Prim Bedelinin Belirlenmesi 

C. Trafik Sigortalarında Primin Belirlenmesi Bakımından Dikkate Alınması Gereken Hususlar 

IX. SİGORTA GENEL ŞARTLARININ BELİRLENMESİ VE ZORUNLU TRAFİK MALİ MESULİYET SİGORTASI BAKIMINDAN ÖNEMİ 

X. TRAFİK SİGORTA SÖZLEŞMELERİNDE ZARAR VE TAZMİNATIN HESAPLANMASINDA DİKKATE ALINMASI GEREKEN İLKELER VE UNSURLAR 

XI. ANAYASA MAHKEMESİNİN KTK. NUN BAZI MADDELERİNİ İPTAL KARARI VE YARGITAY KARARLARINDA RİZİKO TAZMİNATININ BELİRLENMESİ KONUSUNDA KABUL EDİLEN ESASLARA İLİŞKİN DÜŞÜNCELERİMİZ: 

XII. GENEL DEĞERLENDİRME 

Sonuç 

Yararlanılan Kaynaklar 

Kavram Dizini