Sigorta Sözleşmesinde Sözleşme Öncesi Beyan Yükümlülüğüne Aykırılık ve Sonuçları
Yrd. Doç. Dr. İbrahim AĞSAKAL
- | Beyan Yükümlülüğü ve Sınırları |
- | Beyan Yükümlülüğüne Aykırılık |
- | Beyan Yükümlülüğüne Aykırılığın Sonuçları |
- | Beyan Yükümlülüğüne Aykırılığın Sonuçlarına Yönelik Ortak Hükümler |
BİRİNCİ BÖLÜM
BEYAN YÜKÜMLÜLÜĞÜ VE SINIRLARI
I. -TARİHİ GELİŞİM-5
II. -BEYAN YÜKÜMLÜLÜĞÜ KAVRAMI-8
A. -Genel Olarak-8
B. -Önemli Hususlar-10
C. -Önemliliğin Belirlenmesi-15
D. -Önemli Sayılan Hususlar-21
1. -Sigortalı Mala veya Sigortalının Şahsına İlişkin Önemli Hususlar-21
2. -Sigortalı Malı Kullanılma Şekli veya Sigortalı Şahsın Mesleği-25
3. -Sigortacının Sigorta Ettirene Halef Olma İmkânı-26
III. -SÖZLEŞME ÖNCESİ BEYAN YÜKÜMLÜLÜĞÜNÜN DÜZENLENMESİNİN GEREKÇESİNE YÖNELİK İLERİ SÜRÜLEN GÖRÜŞLER-26
A. -Sigorta Sözleşmesinin Özelliği-26
B. -Sigortacılık Tekniğinin Gereği-32
IV. -HUKUKÎ NİTELİĞİ-33
V. -BEYAN YÜKÜMLÜLÜĞÜNDE USÛL-38
A. -Mevcut Sistemler-38
1. -Beyan Usûlü-38
2. -Liste Usûlü-40
3. -Karma Sistem-42
B. -Türk Ticaret Kanunu'nun Sistemi-43
VI. -BEYAN YÜKÜMLÜLÜĞÜNÜN ŞEKLİ-47
VII. -BEYAN YÜKÜMLÜLÜĞÜNÜN SINIRLARI-48
A. -Beyan Yükümlülüğünün Şahıs Bakımından Sınırları-48
B. -Beyan Yükümlülüğünün Zaman Bakımından Sınırları-50
1. -Genel Olarak-50
2. -Birden Çok Sigortada-54
3. -Hayat Sigortalarında-54
VIII. -BEYANLA YÜKÜMLÜ KİŞİLER-56
A. -Sigorta Ettiren-56
B. -Riziko Şahsı-58
C. -Sigortalı-59
D. -Temsilci-63
IX. -BEYANININ YAPILACAĞI KİŞİ-69
A. -Sigortacı-69
1. -Tek Bir Sigorta Şirketi İle Yapılan Sözleşmelerde-69
2. -Birden Çok Sigorta Şirketi ile Yapılan Sözleşmelerde-71
a. -Müşterek Sigorta-72
b. -Çifte Sigorta-75
c. -Kısmi Sigorta-80
B. -Temsilci-80
X. -SİGORTA SÖZLEŞMESİNDE SONRADAN YAPILAN DEĞİŞİKLİKLERİN BEYAN YÜKÜMLÜLÜĞÜNE ETKİSİ-86
XI. -SÖZLEŞMENİN YENİLENMESİNİN BEYAN YÜKÜMLÜLÜĞÜNE ETKİSİ-87
XII. -TEKLİF YAPILMASI İLE KABUL ARASINDAKİ DEĞİŞİKLİKLERİ BEYAN YÜKÜMLÜLÜĞÜ-89
İKİNCİ BÖLÜM
BEYAN YÜKÜMLÜLÜĞÜNE AYKIRILIK
I. -BEYAN YÜKÜMLÜLÜĞÜNÜN OBJEKTİF VE SUBJEKTİF İHLÂLLERİ-95
II. -BEYAN YÜKÜMLÜLÜĞÜNDE İHLÂLİN YORUMU-96
III. -BEYAN YÜKÜMLÜLÜĞÜNÜN İHLÂL HALLERİ-99
A. -Bildirilmesi Gereken Hususları Bildirmemek-100
B. -Eksik Beyan-106
C. -Yanlış Beyan-108
D. -Susma-109
E. -Beyanın Temsilciye Yapılmasının Beyan Yükümlülüğünün İhlali Hallerine Etkisi-111
IV. -BEYAN YÜKÜMLÜLÜĞÜNÜ İHLÂLDE KUSUR-113
A. -Beyan Yükümlülüğünün Kasten İhlali-113
B. -Beyan Yükümlülüğünün İhmâlle İhlâli-121
V. -BEYAN YÜKÜMLÜLÜĞÜNÜ İHLÂLDE İLLİYET (BAĞLANTI) PRENSİBİ-123
A. -İleri Sürülen Görüşler-123
B. -Türk Ticaret Kanunu'nda Benimsenen Sistem-125
1. -Genel Olarak-125
2. -Bağlantının Sonuçları-127
a. -Tazminat Borcunun Tamamen Ortadan Kalkması-127
b. -Tazminat Borcunun Kısmen Ortadan Kalkması-127
3. -Bağlantının İspat Yükü-129
4. -Bağlantının Olmaması-131
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
BEYAN YÜKÜMLÜLÜĞÜNE AYKIRILIĞIN SONUÇLARI
I. -GENEL OLARAK-133
II. -SÖZLEŞME KURULMADAN ÖNCE-136
A. -Sözleşmeyi Kurmaktan Vazgeçme-136
B. -Teklif Ettiği Primi Arttırma-138
III. -RİZİKO GERÇEKLEŞMEDEN ÖNCE-139
A. -Cayma-139
1. -Cayma Beyanı-139
a. -Hukukî Mahiyeti-139
b. -İçeriği-143
aa. -İhlalin Öğrenilmesi ve Öğrenilmiş Sayılması-143
bb. -Cayma Beyanında Cayma Gerekçesinin Yer Alması-148
c. -Zamanı-150
d. -İspatı-154
2. -Sonuçları-154
a. -Primin İadesi-154
b. -Primlerin Sigortacıda Kalması-155
3. -Kısmi Cayma (Akdin Bölünmesi Sorunu)-159
B. -Primin Yükseltilmesi Suretiyle Sözleşmeye Devam Edilmesi-161
IV. -RİZİKO GERÇEKLEŞTİKTEN SONRA-163
A. -Tazminattan İndirime Gitme-163
B. -Tazminat Borcunun Ortadan Kalkması-167
1. -Şartları-168
a. -Bağlantı-168
b. -Sigorta Ettirenin Kusuru-169
c. -Zamanı-171
V. -SİGORTA TAZMİNATINI ÖDEDİKTEN SONRA-172
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
BEYAN YÜKÜMLÜLÜĞÜNE AYKIRILIĞIN SONUÇLARINAYÖNELİK ORTAK HÜKÜMLER
I. -AYKIRILIK BEYANINDA YETKİLİ ŞAHIS-175
II. -AYKIRILIK BEYANININ ŞEKLİ-177
III. -SİGORTA POLİÇESİNİN DEVRİ-178
IV. -SİGORTA SÖZLEŞMESİNİN DEVRİ-180
V. -SİGORTACININ AYKIRILIĞA BAĞLANAN SONUÇLARDAN YARARLANMA İMKÂNINI KAYBETMESİ-182
A. -Sürenin Geçirilmiş Olması-182
B. -Cayma Hakkının Kullanılmasından Vazgeçilmiş Olması-183
C. -Beyan Yükümlülüğünü İhlâle Sigortacının Sebebiyet Vermiş Olması-186
D. -Sigortacının Gerçek Duruma Vakıf Olması-193
E. -Sorulan Bir Sorunun Cevapsız Bırakılmış Olması-199
F. -Sigortacının Rizikoyu Değerlendirme Yükümlülüğünü İhlal Etmesi-201
SONUÇ-205
KAYNAKÇA-211