Sınai Haklarla KarşılaştırmalıFikri Haklar
Prof. Dr. Ahmet M. KILIÇOĞLU
BİRİNCİ BÖLÜM
GENEL OLARAK FİKRİ MÜLKİYET HAKLARI
§ 1. KAVRAM - TANIM - ÖNEMİ
I. Kavram - Tanım
A. Kavram
1. Fikri Mülkiyet Kavramı
2. Mülkiyet Hakkından Farkı
3. Fikri Mülkiyetin Türleri
a) Sınai Haklar
aa) Ürünler Üzerindeki Haklar
aaa) Patentler-Faydalı Modeller
bbb) Tasarımlar
ccc) Entegre Devre Topografyaları
ddd) Yeni Bitki Çeşitleri Islahçı Hakları
bb) Ayırt Edici İşaretler ve Adlar Üzerindeki Haklar
aaa) Markalar
bbb) Coğrafi İşaretler ve Geleneksel Ürün Adı
ccc) İşletme Adı
ddd) Ticaret Ünvanı
eee) Alan Adları
fff) Fikir ve Sanat Eserlerine İlişkin
İşaret ve Adlar
b) Fikri Haklar
aa) Kavram
bb) Fikri Hak - Telif Hakkı Kavramları
4. Fikri Mülkiyette Korumanın Konusu
a) Estetik Nitelikteki Ürünler (Schöpfungen
Aesthetischer Natur)
b) Teknik Nitelikteki Ürünler
(Schöpfungen Technischer Natur)
c) Ayırt Edici İşaretler ve Adlar
d) Fikri Haklar
B. Tanım
II. Fikri Mülkiyet Hakkının Önemi
§ 2. YASAL DÜZENLEME
I. Sınai Haklar Alanında
A. Uluslararası Anlaşmalar
1. Genel Nitelikli Uluslararası Anlaşmalar
a) Sınai Mülkiyetin Korunmasına Dair
Paris Sözleşmesi
b) Dünya Fikri Mülkiyet Teşkilatı (WIPO)
Kuruluş Anlaşması
2. Uluslararası Tescile İlişkin Anlaşmalar
a) Patent İşbirliği Anlaşması
(Patent Cooperation Treaty -PCT)
b) Avrupa Patent Sözleşmesi
c) Madrid Anlaşmasına İlişkin Protokol
d) Tasarımların Uluslararası Tesciline İlişkin
Lahey Anlaşması
e) Mikroorganizmaların Uluslararası Saklanmasına
İlişkin Budapeşte Anlaşması
3. Uygulamaya Yönelik Anlaşmalar
a) Patentlerin Uluslararası Sınıflandırılmasına
İlişkin Strasbourg Anlaşması (IPC)
b) Marka Tescilinde Eşyaların ve
Hizmetlerin Uluslararası Sınıflandırılmasına
İlişkin Nis Anlaşması
c) Markaların Figüratif Elemanlarının
Sınıflandırılmasına İlişkin Viyana Anlaşması
d) Tasarımların Sınıflandırılmasına İlişkin
Locarno Anlaşması
e) Marka Kanunu Anlaşması
(TLT- Trademark Law Treaty)
f) Patent Kanunu Anlaşması
(PLT- Patent Law Treaty)
4. Dünya Ticaret Örgütü (WTO) Kuruluş
Anlaşması ve TRIPS
B. Ulusal Mevzuat
1. Sınai Mülkiyet Kanunu’ndan Önceki Dönem
a) Patentlerde
b) Markalarda
c) Endüstriyel Tasarımlarda
d) Coğrafi İşaretlerde
e) Entegre Devre Topoğrafyalarda
f) Yeni Bitki Çeşitleri Islahçı Haklarında
2. Sınai Mülkiyet Kanunu
II. Fikri Haklar Alanında
A. Uluslararası Anlaşmalar
1. Bern Birliği Anlaşması
2. Dünya Fikri Mülkiyet Teşkilatı (WIPO) Kuruluş
Anlaşması (Stockholm Sözleşmesi)
3. Dünya Telif Hakları Anlaşması
4. Roma Sözleşmesi
5. Avrupa Topluluğu Hukukunda Fikri Haklar
İle İlgili Direktifler
B. Ulusal Mevzuat
1. Tarihsel Gelişim
a) 1850 Tarihli Encümen-i Daniş Nizamnamesi
b) Türk Hukukunda Fikri Haklar Alanındaki
ilk Yazılı Hukuk Kaynağı 1857
Tarihli Hakkı Telif Nizamnamesi'dir
c) 1910 Tarihli Hakkı Telif Kanunu
2. Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu
a) 2936 Sayılı Yasa ile 1983 Yılında Yapılan
Değişiklik
b) 4110 Sayılı Yasa İle Yapılan Değişiklikler
aa) Değişiklik İhtiyacı
bb) Değişiklikle İlgili Çalışmalar
cc) Değişiklik Sonrası Topluluk Komisyonunun
Yeni Değişiklik Talepleri
dd) Yasanın Dil Konusunda Yapmak
İstediği Değişiklikler
ee) Eser Gruplarıyla İlgili Olarak
Yapılan Değişiklikler
aaa) İlim ve Edebiyat Eserleriyle İlgili
Olarak
bbb) Güzel Sanat Eserleriyle İlgili
Değişiklik
ccc) İşlenmeler İle İlgili Değişiklik
ff) Eser Sahibi İle İlgili Olarak Yapılan
Değişiklik
gg) Manevi Haklarla İlgili Değişiklik
hh) Mali Haklarla İlgili Değişiklik
aaa) Çoğaltma Hakkıyla İlgili Olarak
bbb) Yayma Hakkıyla İlgili Olarak
ii) Koruma Süreleriyle İlgili Değişiklik
jj) Eser Sahipliğinden Doğan Haklara Getirilen Kısıtlamalarla İlgili Değişiklikler
aaa) Eğitim Öğretim Amacına Yönelik
Kısıtlamaya İlişkin Değişiklik
bbb) Şahsen Kullanmaya İlişkin
Değişiklik
ccc) Bestekarlar Lehine Kısıtlamaya
İlişkin Değişiklik
kk) Hükümete Tanınan Yetkilerle İlgili Değişiklik
aaa) Meslek Birliklerinin Kurulması
bbb) Radyo ve Televizyon Yayınlarında Telif Haklarıyla İlgili Değişiklik
ccc) Fikir ve Sanat Eserlerinin
İşaretlenmesi
ll) Eser Sahipliğinden Doğan Haklara Tecavüz
Nedeniyle Açılacak Davalarla İlgili
Değişiklikler
mm) Tazminat Davasıyla İlgili Değişiklik
nn) Ceza Davalarıyla İlgili Değişiklik
oo) Komşu Haklarla İlgili Değişiklik
aaa) Genel Olarak
bbb) Komşu Hakların Kapsamı ve
Süreleriyle İlgili Değişiklik
ccc) Yönetmelik Çıkartılması Zorunluluğu
pp) Basım ve Yayımlarda Eser Sahipliğinin
Resmen Kanıtlanması Zorunluluğuna
İlişkin Yeni Düzenleme
rr) Yetkili Mahkeme Konusunda Yapılan
Değişiklik
ss) Koruma Süreleri ve Hangi Eserlere
Uygulanacağı Konusundaki Düzenleme
c) 4630 Sayılı Yasa ile Yapılan Değişiklikler
d) 5101 Sayılı Yasa ile Yapılan Değişiklikler
aa) Korsanlıkla Mücadele
aaa) Korsan Satış Yapılan Yerlerde
Satış Yasağı
bbb) Eserlerin Dolum, Çoğaltım ve Satışını Yapanların Sertifikalandırılmaları
ccc) Korsanlıkla Mücadele İçin Belediyelerin
Mali Açıdan Güçlendirilmesi
bb) Radyo ve Televizyon Kuruluşlarına Karşı Eser Sahipliğinden Doğan Hakların Korunması
aaa) Radyo ve Televizyon Yayınlarıyla Eser Sahipliğinden Doğan Hakların İhlalinin Önlenmesi
bbb) Radyo Televizyon Kuruluşlarının Eserleri Yayımlarken İzin Alma Zorunluluğu
ccc) Radyo ve Televizyon Kuruluşlarına
Getirilen Yükümlülükler Bakımından
cc) Haklara Tecavüzün Önlenmesi Amacıyla
Bandrol Sistemi
dd) Eser Sahipliğinin İspatını Kolaylaştırmak
Amacıyla Eserlerin Kayıt ve
Tescil Edilebilmesi
ee) Eserlerin Umuma Açık Yerlerde
Kullanılmasının Hak Sahipleri İle
Sözleşme Yapılması Koşuluna Bağlanması
ff) Meslek Birlikleri İçin Getirilen Yenilikler
aaa) Meslek Birliklerinin Yükümlülükleri
ve Tarife Tesbitleri
bbb) Meslek Birliklerinin Denetimleri
ccc) Süreli Olmayan Yayınlarla İlgili
Yayınevlerinin ve Dağıtıcıların
da Meslek Birliği Kurabilmeleri
gg) Güzel Sanat Eserlerinin Satış Bedellerinden
Pay Verilmesi
hh) Hakların İhlali Nedeniyle Suç ve
Cezalar Konusunda Yapılan Değişiklikler
aaa) Manevi Hakların İhlaline
İlişkin Suçlarda Ceza İndirimi
bbb) Mali Hakların İhlaline İlişkin
Suçlarda Ceza İndirimi
ccc) Bağlantılı Haklarla İlgili Yeni
Suçlar ve Cezalar
ddd) Diğer Suçlarda Değişiklikler
eee) Suçların Şikayete Bağlı Olmaları
Konusunda Yapılan Değişiklik
ii) Musiki, Güzel Sanat Eserleri ve Süreli Olmayan Yayınlarda Bandrol Yapıştırılması
Konusunda Yenilikler
jj) Bandrol İle İlgili Suçlar ve Cezalar
kk) Saldırıya Uğrayan Eserlerin İçerikten
Çıkartılması
ll) 5846 Sayılı Yasaya Eklenen Yeni Hükümler
mm) Hakların Etkin Bir Şekilde Korunması
Amacıyla Ortak Veri Tabanı Oluşturulması
nn) Engelliler Lehine Bir Adet İzinsiz
Çoğaltım Hakkı
(Eser Sahipliğinden Doğan Hakka
Engelliler Lehine Getirilen Kısıtlama)
3. Sinema Filmlerinin Değerlendirilmesi
ve Sınıflandırılması İle Desteklenmesi
Hakkında Kanun
4. Çoğaltılmış Fikir ve Sanat Eserlerini Derleme
Kanunu
5. Borçlar Kanunumuzun Yayım Sözleşmesine
İlişkin Hükümleri
İKİNCİ BÖLÜM
FİKRİ HAKLARLA SINAİ HAKLARIN KARŞILAŞTIRILMASI
§ 3. BENZERLİKLERİ
I. Yenilik Niteliği Bakımından
II. Koruma Süreleri Bakımından
III. Devir Edilebilmeleri Bakımından
IV. Sözleşmelerin Yazılı Geçerlilik Şekline Tabi Olmaları
Bakımından
V. Miras Yoluyla İntikal Edebilmeleri Bakımından
VI. Haklara Saldırı Halinde Hukuksal Koruma Yolları
Bakımından
VII. Haksız Fiillere Karşı Açılacak Davalarda
Yetkili Mahkeme Bakımından
§ 4. FARKLILIKLARI
I. Amaçları Bakımından
II. Hak Sahipliğinin Doğumu Bakımından
III. Hakkı Kullanma Zorunluluğu Bakımından
IV. Hakkın Türleri Bakımından
V. Koruma Sürelerinin Farklılığı Bakımından
VI. Birden Fazla Hak Sahipliğinin Türleri Bakımından
1) Fikri Haklarda:
a) Paylı Eser Sahipliği
b) Elbirliği Halinde Eser Sahipleri
2) Sınai Haklarda:
a) Eski KHK’lardaki düzenlemeler:
b) Yeni SMK muzdaki düzenleme:
aa) Genel Olarak
bb) Tasarımlarda
VII. Hakkın Hükümsüzlüğü veya İptaline
Karar Verilmesi Yaptırımları Bakımından
§ 5. ESER, SINAİ HAK KONUSU OLABİLİR Mİ?
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
ESER - ESER TÜRLERİ - ESER NİTELİĞİNDE OLMA KOŞULU ARANMAYAN BAZI YARATIMLARA İLİŞKİN ÖZEL KORUMA YOLLARI
§ 6. ESER
I. Kavram
A. Eser Sözleşmesinde Eser Kavramı
B. Fikri Haklarda Eser Kavramı
II. Tanımı - Unsurları
A. Subjektif Unsur (Sahibinin Hususiyetini Taşıma)
B. Objektif Unsur (Yasada Öngörülen Eser
Gruplarında Yer Alma)
C. Alenileşme ve Yayımlanmış Olma Unsuru
1. Eserde Alenileşme
2. Eserde Yayımlanma
3. Basın Kanunu'nun Saklı Tutulan Hükümleri
§ 7. ESER TÜRLERİ
I. Ayrımın Önemi
II. Eser Türleri
A. İlim ve Edebiyat Eserleri
B. Müzik (Musiki) Eserleri
C. Güzel Sanat Eserleri
D. Sinema Eserleri
III. İşlenmeler ve Derlemeler
§ 8. ESER NİTELİĞİNDE OLMA KOŞULU ARANMADAN
HAKSIZ REKABET VEYA KİŞİLİK HAKLARINA İLİŞKİN
HÜKÜMLERE GÖRE KORUNAN YARATIMLAR
I. Fikri Haklar ve Korunması
A. Fikri Hakların Konusu (Eser)
B. Diğer Hukuksal Yollarla Korunan Fikir ve
Sanat Ürünleri
1. Eser Sayılan Fikir ve Sanat Ürünleri
2. Eser Sayılmayan Fikir ve Sanat Ürünleri
II. Haksız Rekabet Hükümlerine Göre Korunan Eser
Dışındaki Düşünce Ürünleri
A. Ad ve Alametler (ayırt edici işaretler)
B. İşaret, Resim ve Ses
1. İşaret, Resim ve Ses Üzerindeki Haklar
2. Eser Niteliğinde Olmayan Fotoğraflar,
Resimler, Sinema Eserleri
III. Kişilik Hakkı Kapsamında Koruma
A. Mektuplar
B. Resim ve Portreler
1. Bir Resim veya Portrenin Varlığı
2. Resim veya Portrenin Eser Niteliğinde Olma
Koşulunun Aranmaması
3. Resmeden veya Çizenin ve Resmedilen veya Çizilenin
Rızası veya Ölümlerinin Üzerinden On Yıl Geçmiş Olması
ya da Rızanın Aranmayacağı bir Resim veya
Portrenin Bulunması
a) Rıza
b) Ölümün Üzerinden On Yıl Geçmesi
c) Rızanın Aranmayacağı Haller
aa) Ülkenin Siyasi ve İçtimai (Sosyal) Yaşamında
Rol Oynayan Kişilerin Resimleri
bb) Tasvir Edilen Kimselerin İştirak Ettiği Geçit Resmi
veya Resmi Tören Yahut Genel Toplantıları
Gösteren Kimseler
cc) Günlük Olaylara İlişkin Resimlerin Haber Konusu Olmasında Resmedilenin Rızası Aranmaz
4. Teşhir veya Umuma Arzın Kişilik Hakkını İhlal Etmemesi
IV. Ad ve Alametlerin (Ayırt Edici İşaretlerin) Korunması
A. Genel Olarak Ad ve Ayırt Edici İşaretlere İlişkin Koruma
1. Kişi Adlarının Kişilik Hakkı Olarak Korunması
2. Ad ve Ayırt Edici İşaretin Marka Olarak Korunması
B. Eserle İlgili Ad ve İşaretlerin Korunması
1. Eserin Ad ve İşaretlerinin Değiştirilmesine
Karşı Korunması
2. Eserin Ad ve İşaretlerinin Başka Alanlarda Kullanılması
a) Bir Eserle İlgili Ad ve İşaretin, Çoğaltılmış Nüshaların Şekillerinin Bulunması
b) Ad, Alamet ve İşaretin Eser Niteliğinde Olmasının Aranmaması
c) Ad-Alamet ve Şekillerin Ayırt Edici Niteliğe
Sahip Olması
d) Ad ve İşaretin Başka Bir Eserde ya da
Çoğaltılmış Nüshalarında Kullanılması
e) Eserin Ad ve Alametlerinin Kullanılmasının
“İltibas” Yaratması
f) Tecavüz Edenin Tacir Olmasının Gerekmemesi
C. Hüküm ve Sonuçları
1. Haksız Rekabete Dayanan Korumanın
Eser Sahipliğinden Doğan Korumadan Farkları
2. Haksız Rekabet Nedeniyle Açılabilecek Davalar
a) Kusur ve Zarar Koşulunu Gerektirmeyen Davalar
b) Kusur ve Zarar Koşulunu Gerektiren Davalar
aa) Maddi Tazminat Davası
bb) Manevi Tazminat Davası
c) Hükmün İlanı
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
ESER ÜZERİNDE HAK SAHİPLERİ
§ 9. ESER SAHİBİ
I. Eser Sahipliğinde Yaratma Ölçüsü
A. Asıl Eserde
B. İşlenme ve Derlemede
1. Asıl Eserin Varlığı
2. Yasada Sınırlı Bir Şekilde Sayılmış Olan Bir
İşlenme veya Derlemenin Yaratılmış Olması
3. İşleyen veya Derleyen Tarafından Yaratılma
II. Eser Sahipliği Karinesi
A. Sahibinin Adı Belirtilen Eserlerde
1. Yayınlanmış Nüshalarda
2. Güzel Sanat Eserlerinde
3. Tanıtım Yapılan Eserlerde
B. Sahibinin Adı Belirtilmeyen Eserlerde Hakları
Kullanabilme Karinesi
III. Çalışanların Fikri Mülkiyet Hakları
A. Fikri Haklarda (Eser Sahibine Ait Yetkileri Kullananlar)
1. Gerçek Kişilerde
2. Tüzel Kişilerde
B. Sınai Haklarda
1.Tasarımlarda
2. Patentlerde
a) Hizmet Buluşu ve Serbest Buluş
b) Yükseköğretim Kurumlarında Gerçekleştirilen
Buluşlar (SMK.md.121)
c) Kamu Destekli Projelerde Ortaya
Çıkan Buluşlar
3. Entegre Devre Topografyalarında
4. Yeni Bitki Çeşitlerinde
IV. Birlikte Hak Sahipliği
A. Fikri Haklarda Birlikte Eser Sahipliği
2. Birlikte Eser Sahipliğinin Türleri
a) Paylı Eser Sahipliği
b) Elbirliği Eser Sahipliği (Eser Sahipleri Birliği)
aa) Kavram, Niteliği, Koşulları
bb) Eserle İlgili İşlemlere İzin Verme
cc) Tecavüzlere Karşı Tek Başına Hareket Yetkisi
dd) Eser Sahiplerini Bir Araya Getirenin
Hakları Kullanma Yetkisi
ee) Elbirliği Eser Sahipliğine Neden
Olmayan Katkılar
3. Birlikte Eser Sahipliğinin Kaynakları
a) Anlaşmaya Dayanan Birlikte Eser Sahipliği
b) Yasadan Kaynaklanan Birlikte Eser Sahipliği
4. Birlikte Eser Sahiplerinden Birinin Ölümü (md.64)
B. Sınai Haklarda Birlikte Hak Sahipliği
1. Eski KHK’lerdeki Düzenleme
a) Patentlerde (md.85)
b) Endüstriyel Tasarımlarda
c) Markalarda
d) Coğrafi İşaretlerde
2. Yeni SMK.ndaki Düzenleme
3. Entegre Devre Topografyalarında
4. Yeni Bitki Çeşitlerinde
§ 10. BAĞLANTILI HAK SAHİBİ
I. Kavram ve Önemi
II. Bağlantılı Hak Türleri
A. Komşu Haklar
1. İcracı Sanatçılar
a) Öncelikle Gerçek Kişiler, İcracı Sanatçı
Olabilirler
b) İcraya Elverişli Bir Eserin Bulunması
c) Eserin İcracı Sanatçı Tarafından İcra Edilmesi
d) Eser Özgün Bir Biçimde İcra Edilmiş Olmalıdır
e) Eser Sahibinden İzin Alınmış Olması
2. Fonogram Yapımcıları
3. Radyo-Televizyon Yayıncıları Hakları
B. Filmlerin İlk Tesbitini Gerçekleştiren Film Yapımcıları
1. Kavram - Önemi
2. Koşulları
§ 11. MESLEK BİRLİKLERİ
§ 12. ESER ÜZERİNDE DEVLETE TANINMIŞ OLAN HAK VE YETKİLER
I. Kültür Bakanlığı'na Tanınan Yetkiler (md.19)
II. Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu Gereğince Hak ve Yetkiler
III. Devletin Faydalanma Yetkisi (md.46)
IV. Kamuya Mal Etme Yetkisi (md.47)
BEŞİNCİ BÖLÜM
ESER VE BAĞLANTILI HAK SAHİPLİĞİNDEN DOĞAN HAKLAR
§ 13. ESER SAHİPLİĞİNDEN DOĞAN HAKLAR
I. Genel Olarak
II. Manevi - Mali Hak Kavramları
III. Manevi ve Mali Haklar Arasında Farklar
A. Nitelikleri Bakımından
B. Hak Sahibinin Ölümü Halinde Hakkı Kullanma
Yetkisine Sahip Kişiler Bakımından
C. Hukuksal İşlemlere Konu Olmaları Bakımından
D. Miras Yoluyla İntikal Bakımından
E. Haciz, Rehin ve Cebri İcra Bakımından
IV. Manevi Haklar
A. Umuma Arz Yetkisi
1. Umuma Arzın İçerdiği Yetkiler
a) Eserin Umumun Bilgisine Sunulması Yetkisi
b) Eseri Umuma Tanıtma Yetkisi
2. Eser Sahibinin Yetkisini Başkasına Devri
B. Sahibinin Adını Belirtme Yetkisi
(Eser Sahibi Olarak Tanıtılma Yetkisi)
C. Eserde Değişiklik Yapılmasını Yasaklama Yetkisi
D. Esere Ulaşma (Eserin Zilyet ve Maliklerinden Eserden
Yararlanmayı Talep Yetkisi) Eseri Bozma, Yok Etme,
Eser Sahibine Zarar Verme Yasağı – Eseri Geçici Olarak
Alma Hakkı
V. Mali Haklar
A. İşleme Hakkı
B. Çoğaltma Hakkı
C. Yayma Hakkı
D. Temsil Hakkı
E. Yayımlama Hakkı (İşaret Ses ve Görüntü Nakline
Yarayan Araçlarla Umuma İletim Hakkı)
F. Güzel Sanat Eserlerinin Satış Bedelinden
Pay Talep Hakkı (md.45)
1. Koşulları
2. Sonuçları
a) Eser Sahibinin İkinci Dereceye Kadar Bu
Derece Dahil Yasal Mirasçıları
b) Eser Sahibinin Sağ Kalan Eşi
§ 14. BAĞLANTILI HAK SAHİPLİĞİNDEN DOĞAN HAKLAR
I. İcracı Sanatçıların Hakları
A. İcracı Sanatçıların Manevi Hakları
B. İcracı Sanatçının Mali Hakları
II. Fonogram Yapımcılarının Hakları
A. Çoğaltma Hakkı
B. Yayma Hakkı
C. Temsil Hakkı
D. Umuma İletim Hakkı
III. Radyo ve Televizyon Kuruluşlarının Yayınları
Üzerindeki Haklar
A. Tespit Hakkı
B. Çoğaltma Hakkı
C. Yayma Hakkı
D. Temsil Hakkı
E. Umuma İletim Hakkı
IV. Film Yapımcılarının Hakları
A. Çoğaltma Hakkı
B. Yayma Hakkı
C. Temsil Hakkı
D. Umuma İletim Hakkı
ALTINCI BÖLÜM
ESER SAHİPLİĞİNDEN DOĞAN HAKLARA İLİŞKİN HUKUKSAL İŞLEMLER
§ 15. FİKRİ MÜLKİYET HAKLARINA İLİŞKİN HUKUKSAL İŞLEMLER
I. Hukuksal İşlemler
A. Fikri Mülkiyet Haklarına İlişkin Sağlararası
veya Ölüme Bağlı Tasarrufa Dayanan
Hukuksal İşlemler
B. Fikri Mülkiyet Haklarına İlişkin Sözleşmeler
1. Hakkın Devrine İlişkin Sözleşmeler
2. Kullanım Hakkının Devrine İlişkin Sözleşmeler
a) Kavram ve Karşılaştırma
b) Ruhsat Ya da Lisans Sözleşmesinin
Hukuksal Niteliği
II. Fikri Haklar Alanında Mali Hakların ve Kullanım
Hakkının Devrine İlişkin Sözleşmeler
A. Mali Hakların Devrine İlişkin Sözleşmeler
1. Mevcut Ya da İleride Vücuda Getirilecek
Eserlerin Mali Haklarının Devrine İlişkin
Sözleşmeler (md.50)
a) Mevcut Eserler İçin
b) İleride Vücuda Getirilecek Eserler İçin
aa) İleride Vücuda Getirilecek Eserler
İçin Sözleşmenin Geçerliliği
bb) İleride Vücuda Getirilecek Eser İçin
Akdedilen Sözleşmenin Hukuksal
Niteliği (Eser Sözleşmesi)
2. İleride Çıkartılacak Yasa İle Tanınacak
Mali Hakların Peşinen Devrine İlişkin
Sözleşmelerin Geçersizliği
3. Mali Hakları Devredenin Garanti Sorumluluğu
a) Hakkın Mevcut Olduğunu Garanti (md. 53)
b) Devir Yetkisi Olmayandan Devir Alanın İyiniyetinin Korunmaması Bu Durumda Devredenin Devir Alana
Karşı Sorumluluğu (md.54)
B. Mali Haklara İlişkin Lisans Sözleşmesi
1. Ruhsatın (lisansın) Türleri
a) Basit Ruhsat: Devreden Başkalarına da
Devir Yetkisine Sahiptir (md.56)
b) Tam Ruhsat: Devreden Başkalarına da Devir
Yetkisine Sahip Değildir
2. Ruhsatın Hukuksal Niteliği
3. Sözleşmeden Cayma Hakkı (md.58)
a) Koşulları
aa) Maddi Koşullar
bb) Şekli Koşullar
b) Sonuçları
c) Cayma Hakkından Vazgeçme ya da Bu
Hakkı Kısıtlama
III. Yazılı Geçerlilik Koşulu (md.52)
IV. Sınai Haklar Alanında Hakkın ya da Kullanım
Hakkının Devrine İlişkin Sözleşmeler
A. Genel Olarak Hakkın Devri ve Lisans İle İlgili
Ortak Hükümler
1. Hakkın Devri (SMK.md.148/1,4,5)
2. Lisansın Devri (SMK.md.125-127)
B. Özel Olarak Hakkın ve Lisansın Devrine
İlişkin Düzenleme
1. Markalarla İlgili Olarak
2. Tasarımlarla İlgili Olarak
3. Patentle - Faydalı Modelle İlgili Olarak
C. Devir Eden veya Lisans Verenin Sorumluluğu
D. Entegre Devre Topografyalarında
E. Yeni Bitki Çeşitlerine İlişkin Islahçı Haklarında
§ 16. YAYIM SÖZLEŞMESİ
I. Kavram-Tarafları Tanım –Unsurları
A. Kavram
B. Tarafları
1. Eser sahibi (Yayımlatan)
2. Yayımcı
C. Tanımı ve unsurları
1. Bir fikir ve sanat eserinin bulunması
2. Yayımlatanın (Eser sahibi ya da halefinin)
eseri yayımlamak üzere yayımcıya bırakması
3. Yayımcının eseri çoğaltma ve yaymayı üstlenmesi
II. Şekli -Tarafların Edimleri ve Benzer Sözleşmelerle
Karşılaştırılması-Hukuksal Niteliği
A. Şekli
B. Tarafların Edimleri
C. Benzer sözleşmelerle karşılaştırılması
1. Diğer iş görme sözleşmeleri ile
2. Mali hakların devri sözleşmesi ile
a) Şekil Koşulları Bakmından.
b)Konuları Bakımından
c)Amaçları Bakımından
D. Hukuksal Niteliği
III. Hüküm ve Sonuçları
A. Yayımlatan (Eser sahibi veya halefleri) bakımından
1. Hakların geçişi ve Hakların Varlığını
Garanti Sorumluluğu
2. Yayımlatanın sözleşme konusu eser
üzerinde tasarruf hakkı ve sınırları
3. Eserde düzeltme ve iyileştirme hakkı
4. Telif bedeli hakkı
a) Bedelin belirlenmesi
b) Ödeme zamanı,satış hesapları ve
bedelsiz nüsha talep hakkı
B. Yayımcı bakımından
1. Yayımcının basım sayısı ve baskı adedine
ilişkin hakkı
2. Eser sahibine ait eserleri toplu basma;
toplu eserleri ayrı basma yasağı
IV. Sözleşmenin Sona Ermesi
A. Eserin Yok Olması
B. Basılan Eserin Yok Olması
C. Kişisel sebeplerle sona erme
(Eser sahibinin eseri yaratmasının imkansızlaşması)
V. Sipariş Üzerine Yayım Sözleşmesinde Eser Sahipliği
YEDİNCİ BÖLÜM
ESERLE İLGİLİ HAK SAHİPLİKLERİNE GETİRİLEN SINIRLANDIRMALAR (HUKUKA UYGUNLUK SEBEPLERİ)
§ 17. ESER SAHİPLİĞİNDEN DOĞAN HAKLARA GETİRİLEN SINIRLANDIRMALAR (HUKUKA UYGUNLUK SEBEPLERİ)
I. Kamu Düzeni
II. Kamu Yararı
A. Yasalar - İçtihatlar
B. Umumi Yerlerdeki Konuşmalar - Söylevler
C. Temsil
D. Eğitim - Öğretim Amacına Yönelik Seçme ve Toplama
Eserler Yaratma - Okul Radyolarında Kullanma
E. İktibas (Alıntı)
F. Gazete Yayınları
1. Bir Basın Açıklamasının Varlığı
a) Haberler
aa) Özel Çabayı Gerektirmeyen Haberler
bb) Özel Çabayı Gerektiren Haberler
b) Yorumlar - Köşe Yazıları
aa) İktibas Yasağı Konulmamışsa
bb) İktibas Yasağı Konulmuşsa
2. İktibasın Gösterilmesi
G. Fikir ve Sanat Eserlerine İlişkin Haberler (md.37)
III. Özel Yarar
A. Şahsen Kullanma (md.38)
1. Genel Olarak Şahsen Kullanma
a) Eser Çoğaltılmış Olmalıdır
b) Çoğaltma Şahsen Kullanma İle Sınırlı Olmalıdır
c) Kâr Amacının Bulunmaması
d) Hak Sahibinin Meşru Menfaatlerine Haklı Sebep
Olmadan Zarar Vermemesi ya da Eserden Normal Yararlanmaya Aykırı Olmaması
2. Bilgisayar Programlarının Şahsen Kullanılması
3. Özel Olarak Engelliler Lehine Çoğaltma Hakkı
a) Koşulları
b) Sonuçları
B. Kopya ve Teşhir
C. Eserlerin ve Bağlantılı Hak Konularının
Umuma Açık Yerlerde Kullanım ve İletimi (md.41)
D. 2863 Sayılı Kanun’un 43. Maddesine Göre
Yayım Hakkı
§ 18. BAĞLANTILI HAKLARA İLİŞKİN SINIRLANDIRMALAR (HUKUKA UYGUNLUK SEBEPLERİ)
§ 19. KORUMA SÜRELERİ
I. Manevi Haklarda
II. Mali Haklarda
A. Koruma Süreleri
1. 4110 Sayılı Yasadan Önce
a) Genel Olarak
b) Özel Olarak
aa) Tercümelerde
bb) Tüzel Kişilerde
cc) El İşleri-Fotoğraflar-Küçük El Sanatları
Sinema Eserleri
2. 4110 sayılı Yasadan Sonra (md.27;
Bağlantılı Haklar İçin 82/5-6)
a) Koruma Sürelerinin Etkisi
b) Koruma Süreleri
c) Sürelerin İşlemeye Başlama Tarihi
aa) Ölüm
bb) Alenileşme
cc) Asıl ve İşleme Eserler ile Birlikte
Eser Sahipliğinde
dd) Forma ve Fasikül Halinde Yayım
Yayımlanan Eserlerde
d) Sürelerin Hesabı
e) Bağlantılı Haklarda Koruma Süreleri
B. Koruma Sürelerine İlişkin Sözleşmelerde Geçersizlik
SEKİZİNCİ BÖLÜM
HAKLARIN ZOR ALIM – ALIM - ÖN ALIM KONUSU OLMASI
§ 20. FİKRİ HAKLARDA
§ 21. SINAİ HAKLARDA
I. Alım Hakkı
A. Patentlerde
B. Tasarımlarda
C. Entegre Devre Topoğrafyasında (md.8)
D. Yeni Bitki Çeşitlerine İlişkin Islahçı Hakkında
II. Zorunlu Lisans
A. Patentlerde
B. Entegre Devre Topoğrafyasında
III. Önalım Hakkı
A. Entegre Devre Topoğrafyalarında
B. Yeni Bitki Çeşitlerine İlişkin Islahçı Hakkında
DOKUZUNCU BÖLÜM
HAKLARIN MİRAS YOLUYLA İNTİKALİ
§ 22. FİKRİ HAKLARDA
I. Manevi Haklarda
A. Eseri Umuma Arz ve Eser Sahibinin Adını
Belirtme Yetkisi
1. Eser Sahibinin Tayin Ettiği Kişi
2. Eser Sahibi Bir Kişi Tayin Etmemişse
a) Vasiyeti Tenfiz Memuru
b) Eş ve Çocuklar
c) Atanmış Mirasçılar
d) Ana - Baba
e) Kardeşler
II. Mali Haklarda
III. Bağlantılı Haklarda
§ 23. SINAİ HAKLARDA
ONUNCU BÖLÜM
FİKRİ HAKLARIN İHLALİNDE
HUKUKSAL KORUMA YOLLARI
§ 24. FİKRİ HAKLARIN İHLALİ
§ 25. KUSUR VE ZARAR KOŞULUNU GEREKTİRMEYEN
DAVALAR
I. Diğer Hukuk Dallarında
A. Kişilik Hakkının Korunmasında
B. Sınai Hakların Korunmasında
1. Sınai Haklara Tecavüz Nedeniyle Açılabilecek
Davalar
2. Tazminat - İtibar Tazminatı - Yoksun Kalınan
Kazanç
a) Tazminat
b) İtibar Tazminatı
aa) Eski KHK’lerdeki Düzenleme
bb) SMK’ndaki Düzenleme
c) Yoksun Kalınan Kazanç
II. Fikri Haklar Alanında
A. Kusur ve Zarar Koşulunun Gerekmemesi
B. Dava Türleri
1. Tespit Davası
a) Genel Olarak
b) Özel Olarak (md.I5/f.3)
2. Durdurma Davası (Tecavüzün Ref'i Davası)
(md.66-68e) (Beseitigungsklage)
a) Genel Koşulları ve Sonuçları
aa) Genel Koşuları
aaa) Eser Sahipliğinden Doğan Hakların
Saldırıya Uğraması
bbb) Saldırının ya da Etkilerinin
Devam Etmesi
ccc) Saldırıda Bulunanın (Haksız Fiil Failinin) Kusurunun ve Eser Sahibinin Zararının Aranmaması
bb) Genel Sonuçları - Özel İhtiyati Tedbir
b) Manevi Hakların İhlali Halinde Durdurma Davası
aa) Eseri Kamuya Açıklama Yetkisi (Veröffentlichungsrecht) Bakımından
bb) Adın Belirtilme Yetkisi (Anerkennung der Urheberschaft) Bakımından
aaa) Özel Koşulları
bbb) Sonuçları
cc) Eserde Değişiklik Yapılmasını Yasaklama
(Entstellung des Werkes) Yetkisi
aaa) Genel Olarak
bbb) Güzel Sanat Eserlerinde
c) Mali Hakların İhlali Halinde Durdurma
Davası (Saldırının Durdurulması Davasının
Bir Türü Olarak Telif Tazminatı)
3. Önleme Davası (Tecavüzün Men'i Davası)
(md.69) (Unterlassungsklage)
a) Düzenleme Yeri ve Kavram
b) Durdurma Davasından Farkı
c) Koşulları
d) Sonuçları
aa) Genel Olarak
bb) Özel İhtiyati Tedbir Kararı
4. Kazancın İadesi Davası (md.70/f.3)
(Klage zur Herausgabe des Gewinns)
a) Amacı - Niteliği-Koşulları
b) Manevi Hakların İhlalinde Kazancın İadesi
c) Fikri Haklarda Davalının Elde Ettiği Kazancın
İadesi Talebiyle Sınai Haklarda Öngörülen
Yoksun Kalınan Kazancın Karşılaştırılması
§ 26. KUSUR VE ZARAR KOŞULUNU GEREKTİREN DAVALAR
I. Kusur ve Zarar Koşulu
II. Manevi ve Mali Haklara Göre Kusur ve Zarar
Koşuluna Bağlı Davalar
A. Manevi Haklarda
1. Maddi Tazminat (Schadenersatz)
2. Manevi Tazminat (Genugtuungsklage)
a) Maddede Yapılan Değişiklik ve Sebebi
b) Koşulları
c) Sonuçları
B. Mali Haklarda
1. Manevi Tazminat
2. Maddi Tazminat
§ 27. HÜKMÜN İLANI (Bekanntmachung Urteils)
A. Kişilik Hakkının Korunmasında
B. Fikri Haklarda
C. Sınai Haklarda
1. Eski KHK’lerdeki Düzenleme
2. SMK.ndaki Düzenleme
§ 28. SORUMLU KİŞİLER
I. Haksız Eylemin Faili
II. Failin Eyleminden Sorumlu Tutulan Kişiler
A. Özel Hüküm
B. Diğer Hükümler
1. TBK. md. 66 Hükmü
2. 5187 sayılı Basın Kanunu'nun 13. Maddesi
§ 29. İHTİYATİ TEDBİRLER
I. Özel Düzenleme İhtiyacı
A. Sınai Haklar Alanında
B. Fikri Haklar Alanında
1. Saldırının Durdurulması ve Önlenmesi Davasında
Özel İhtiyati Tedbir
2. Genel İhtiyati Tedbir
a) Uygulama Alanı
b) Tedbir Talep Etmeye Yetkili Kişiler
c) Koşulları
aa) Zarar veya Zarar Tehlikesi
bb) Talepte Bulunanın Haklı Olma İhtimalinin
Yüksek Olması
d) Sonuçları
aa) Bir işin Yapılması ya da Yapılmaması
Kararı
bb) İşin Yapıldığı Yerin Kapatılması veya
Açılması Kararı
cc) Kalıpların ve Çoğaltılma Araçlarının
Zaptedilmesi
3. Genel İhtiyati Tedbirin Bir Türü Olarak
Gümrüklerde Geçici El Koyma
§ 30. SINAİ MÜLKİYET HAKKININ TÜKETİLMESİ
I. Kavram
II. Fikri Haklarda
III. Sınai Haklarda
A. Eski KHK’lerdeki Düzenleme
B. Entegre Devre Topoğrafyalarında
C. Yeni Bitki Çeşitleri ve Islahçı Haklarında
D. Yeni Sınai Mülkiyet Kanunu’ndaki Düzenleme
§ 31. DAVA AÇILAMAYACAK KİŞİLER
ONBİRİNCİ BÖLÜM
ZAMANAŞIMI
§ 32. GENEL OLARAK ZAMANAŞIMI
§ 33. ZAMANAŞIMININ KOŞULLARI
I. Zamanaşımına Elverişli Bir Borç Bulunmalıdır
II. Borç Muaccel Olmalıdır
III. Yasada Öngörülen Süreler Dolmuş Olmalıdır
IV. Borçlu Zamanaşımı Savunmasında Bulunmalıdır
§ 34. BENZER KURUMLARLA KARŞILAŞTIRMA
A. Hak Düşürücü Süre İle
B. Koruma Süreleri İle
§ 35. SINAİ HAKLARDA HAK DÜŞÜRÜCÜ - ZAMANAŞIMI SÜRELERİ
I. Sınai Haklarda Hak Düşürücü Süreler
II. Sınai Haklarda Zamanaşımı Süreleri
§ 36. FİKİR VE SANAT ESERLERİ HUKUKUNDA ZAMANAŞIMI
I. Alman Hukukunda
II. İsviçre Hukukunda
III. Türk Hukukunda
A. Fikir ve Sanat Eserleriyle İlgili Sözleşme
İlişkisinden Doğan Sorumluluklarda
B. Fikir ve Sanat Eserleriyle İlgili Haksız Fiillerden
Doğan Sorumluluklarda Zamanaşımı
a) Süreler
aa) Kısa Zamanaşımı Süresi
bb) Uzun Zamanaşımı Süresi
cc) Ceza Zamanaşımı Süresi
aaa) Koşulları
bbb) Ceza Zamanaşımının Uygulanacağı
Kişiler
ccc) Süresi
ddd) Ceza Zamanaşımı Süresinin
Uygulanmasına İlişkin Bazı Sorunlar
C. Farazi Sözleşme İlkesinin Uygulandığı Hallerde
Zamanaşımı Sorunu
D. Elde Edilen Kazancın Geri Verilmesinden
Doğan Sorumlulukta
E. Zamanaşımını Durduran ve Kesen Sebepler
1. Zamanaşımını Durduran Sebepler
2. Zamanaşımını Kesen Sebepler
F. Fazlaya İlişkin Hakları Saklı Tutmanın
Zamanaşımına Etkisi
G. Tesbit Davasının Zamanaşımına Etkisi
IV. Sınai Haklarda Zamanaşımı
ONİKİNCİ BÖLÜM
5846 SAYILI YASANIN YENİDEN DÜZENLENMESİ GEREĞİ
FİKRİ VE SINAİ HAKLARIN KARŞILAŞTIRILMASINA
İLİŞKİN TABLOLAR
ULUSLARARASI ANLAŞMALARA İLİŞKİN TABLOLAR
BİLİRKİŞİ RAPORLARI
KAYNAKÇA
