Şirket Faaliyetleri Kapsamında İşlenen Suçlarda Şirket Yetkililerinin Ceza Hukuku Sorumluluğunun Esasları

Dr. Öğr. Üyesi Serkan MERAKLI

İçindekiler
Önsöz
7
Kısaltmalar
21
Birinci Bölüm
ŞİRKET FAALİYETLERİ KAPSAMINDA İŞLENEN SUÇLARDA
ŞİRKET YETKİLİLERİNİN SORUMLULUĞU KAVRAMI,
KONUNUN EKONOMİ CEZA HUKUKU İLE İLİŞKİSİ VE TEMEL KAVRAMLAR
I. “ŞİRKET FAALİYETLERİ KAPSAMINDA İŞLENEN SUÇLAR”DA ŞİRKET YETKİLİLERİNİN SORUMLULUĞU KAVRAMI ve BU KAVRAMIN EKONOMİ CEZA HUKUKU İLE OLAN BAĞLANTISI
25
A. Şirket Yetkililerinin Sorumluluğu Kavramının Anlamı ve Kapsamı
25
B. Şirket Yetkililerinin Sorumluluğu Terimi
32
C. Şirket Yetkililerinin Sorumluluğu Kavramının Ekonomi Ceza Hukuku Kökeni
34
D. Şirket Yetkililerinin Sorumluluğu Kavramının Meslekî Suç– Şirket Suçu Ayrımı İle İlişkisi
37
E. Şirket Yetkililerinin Sorumluluğu Kavramının İsnadiyet İle İlişkisi
38
F. Şirket Yetkililerinin Sorumluluğu Kavramının Türk Hukukundaki Konumu
41
II. ŞİRKET YETKİLİLERİNİN SORUMLULUĞU KAVRAMI İLE BENZERLİK TAŞIYAN KAVRAMLAR
41
A. Tüzel Kişilerde Organ ve Temsilcinin Ceza Hukuku Sorumluluğu
41
1. Genel Olarak
41
2. Anlamı ve Kapsamı
42
3. Özgü Suçun İşlenmesi Koşulu
45
4. Tüzel Kişi Tarafından Yetkilendirilmiş Olma ve Tüzel Kişinin Temsili İle İlgili Bir İşlem ya da Faaliyet Gerçekleştirme Koşulu
46
5. Yetkisiz Temsil (Fiili Temsil) Durumları
48
B. Tüzel Kişiliği Haiz Şirketlerin Doğrudan Ceza Hukuku Sorumluluğunun Tesisi Hususu
51
1. Genel Olarak
51
2. Tüzel Kişiler Hakkında Ceza Yaptırımı Uygulanması İle İlgili Eğilimler
54
a. Genel Olarak
54
b. Tüzel Kişiler Hakkında Ceza Yaptırımı Uygulanmasının Lehinde Olan Görüşler
54
c. Tüzel Kişiler Hakkında Ceza Yaptırımı Uygulanmasının Aleyhinde Olan Görüşler
58
d. Görüşümüz
59
III. ŞİRKET YETKİLİLERİNİN SORUMLULUĞU KAVRAMININ CEZA SORUMLULUĞUNUN ŞAHSİLİĞİ İLKESİ BAKIMINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ
61
İkinci Bölüm
ŞİRKET YETKİLİLERİNİN CEZA HUKUKU SORUMLULUĞUNUN
GENEL HÜKÜMLER BOYUTU: ŞİRKET YETKİLİLERİNİN
CEZA HUKUKU SORUMLULUĞUNUN HUKUKİ ESASI ve KOŞULLARI
I. ŞİRKET YETKİLİLERİNİN CEZA HUKUKU SORUMLULUĞUNUN DOGMATİK AÇIDAN SINIFLANDIRILMASI
67
A. Şirket Yetkilisinin Kendi Gerçekleştirdiği Eylemlerden Doğan Sorumluluğunun Şirket Yetkililerinin Ceza Hukuku Sorumluluğu Kapsamında Kalıp Kalmadığı Sorunu
67
B. Şirket Yetkilisinin Şirket Faaliyetleri Kapsamında Bir Başkasının Gerçekleştirdiği Eylemlerden Doğan Sorumluluğu Bağlamında Şirket Yetkililerinin Ceza Hukuku Sorumluluğu Kavramına Genel Bakış
71
C. Şirket Yetkililerinin Ceza Hukuku Sorumluluğu Konusunun Genel Hükümler ve Özel Hükümler Boyutu
71
II. ŞİRKET FAALİYETİ KAPSAMINDA ÜÇÜNCÜ KİŞİLERİN İŞLEDİKLERİ EYLEMLERDEN ŞİRKET YETKİLİLERİNİN KASTA DAYALI SORUMLULUĞU
73
A. Suçun Unsurları Yönünden İnceleme
73
1. Genel Olarak
73
2. Eylem (Maddi Unsur)
74
a. Hareket
74
aa. Genel Olarak
74
bb. Hareket İle İlgili Özellik Gösteren Hususlar
74
aaa. İcrai– İhmali Hareket
74
bbb. Fiziksel ve Fiili Hareket İmkanının Varlığına Rağmen İhmali Hareket Gerçekleştirme
76
b. Netice
79
c. Nedensellik Bağı– Objektif İsnadiyet
79
aa. Nedensellik Bağı
79
bb. Objektif İsnadiyet
82
aaa. Genel Olarak
82
bbb. Risk Bağlantısının Bulunmaması
83
ccc. Riskin Azaltılması
83
ddd. Yükümlülüklere Aykırılık İlişkisi Bulunmaması
87
eee. Failin Kendisini veya Bir Başkasını Tehlikeye Sokan Hareketinin Neticeye Yol Açması
87
fff. Organizasyon Yükümlülüklerinin Kapsamının Objektif İsnadiyete Etkisi
88
d. Garantörlük
91
aa. Genel Olarak
91
bb. İhmali Hareketten Sorumluluğun Koşullarına Genel Bakış
91
cc. Garantörlüğün Tespitinde İşlevsel Yaklaşım ve Şirket Yetkililerinin Sorumluluğu Bakımından Garantörlük
97
aaa. Garantörlüğün Tespitinde İşlevsel Yaklaşım
97
bbb. Şirket Yetkililerinin Sorumluluğu Kavramı Bakımından Garantörlük Türleri
101
ccc. Koruma Garantörlüğü
101
aaaa. Koruma Garantörlüğünün Anlamı ve Kapsamı
101
bbbb. Şirket Faaliyetleri Bünyesinde Koruma Yükümlülüğünün Sözleşme Yoluyla ya da Fiilen Gönüllü Üstlenilmesi
102
cccc. Tüzel Kişi Şirketin Organı Olma Statüsünden Kaynaklanan Koruma Yükümlülüğü
106
dddd. Kanunlarda Öngörülen Düzenlemeler Neticesinde Zorunlu Olarak Görevlendirilen Şirket Yetkililerinin Koruma Yükümlülükleri
108
eeee. Tehlike Kaynağı Olarak Şirket Faaliyetleri
109
ffff. Ara sonuç
111
ddd. Gözetim Garantörlüğü
112
aaaa. Gözetim Garantörlüğünün Anlamı ve Kapsamı
112
bbbb. Üçüncü Kişilerin Faaliyetlerinin Gözetimi ve Kontrolü Yükümlülüğü
115
cccc. Tehlikeli Konular Üzerinde Fiili ya da Hukuki Olarak Hakimiyet Sahibi Olmak
117
dddd. Ön Gelen Tehlikeli Hareket Durumunda Gözetim Yükümlülüğü ve Hatalı Ürün Sorumluluğu
117
dd. Garantörlük Konumu Kapsamında Yetki Devri (Delegasyon Yönetimi)
120
aaa. Genel Olarak
120
bbb. Şirket Organizasyonunda Yetki Paylaşımına Dayalı Yönetim
123
aaaa. Yetki Paylaşımına Dayalı Yatay Hiyerarşi (Yatay Delegasyon)
123
bbbb. Alt Kademedekilere Yetki Devrine Dayalı Dikey Hiyerarşi (Dikey Delegasyon)
128
cccc. Şirketin Yönetim Organının Yönetim veya Temsil Yetkisini Devrettiği Durumlarda Atanan Temsilciye Hiyerarşik Olarak Bağlı Şirket Çalışanlarının İşledikleri Suçların Yönetim Organı Üyelerine İsnat Edilebilirliği (Zincirleme Delegasyon)
133
ee. Şirketlerin Organizasyon Yapısı Karşısında Garantörlük
135
aaa. Genel Olarak
135
bbb. Kurul Kararı Alınan Durumlar
136
ccc. Şirketlerde Organizasyon Yapısının Şirket Bünyesinde İşlenen Suçlarda Garantörlüğün Tespitine Etkisi
138
ddd. Şirket Bünyesinde Hukuk Normlarına Uyum (=Compliance) Departmanı Kurulması
140
aaaa. Ceza Hukuku Alanında Risk Yönetimi ve Hukuk Normlarına Uyum (=Compliance) Kavramı
140
bbbb. Hukuk Normlarına Uyum (=Criminal Compliance) ve İç Denetim Departmanları Arasındaki Fark
144
cccc. Criminal Compliance Departmanı Kurulmasının Yönetim Organı Üyelerinin Garanti Yükümlülüklerine ve Ceza Sorumluluklarına Etkisi
147
e. Şirket Faaliyeti İle İlgili Eylem Kavramı
150
aa. Genel Olarak
150
bb. Şirket Faaliyeti İle İlgili Eylem Kavramının Dayanağı
151
cc. Şirket Faaliyeti İle İlgili Eylem Kavramının Kapsamı
152
cc. Şirket Faaliyeti İle İlgili Eylem Kavramının Sınırları
153
aaa. Bir Fırsatın Değerlendirilmesi Şeklinde İşlenen Eylemler
153
bbb. Firma Politikası Gereği Şirket Faaliyeti Dışındaki Eylemlerin Emredilmesi
153
ccc. Şirket Çalışanlarına Verilen Yetkinin Kötüye Kullanılması
154
dd. Şirket Faaliyeti Kapsamı Dışında Kalsa Da Sürekli Şekilde Gerçekleştirilen ve Şirket Yetkililerinin Haberdar Olduğu Eylemler
154
f. Neticeyi Önleme Yükümlülüğü Bulunan Kişinin Neticeyi Önleme İmkan ve İktidarının Bulunması Koşulu
158
aa. Genel Olarak
158
bb. Neticeyi Önleme İmkan ve İktidarının Bulunup Bulunmadığının Tespitinde Faydalanılacak Kriterler
159
aaa. Genel Olarak
159
bbb. Genel Olarak Makul ve Saydam Bir İş ve Organizasyon Dağılımı Yapılmış Olması
159
ddd. Dört Göz İlkesi (=İki Kişi İlkesi) Doğrultusunda Yönetim
161
eee. Çalışanların Liyakata Dayalı, Dikkatli, Özenli Seçimi ve Denetimi
163
fff. Çalışanların Düzenli Olarak Bilgilendirilmeleri ve Eğitimleri
164
ggg. Şirketin İç İşleyişinin Düzenli Olarak Kontrol Edilmesi ve Takibi (Etkin Bir Şirket İçi İletişim Sisteminin Bulunması)
165
hhh. Denetim ve Yönetim Organlarının Raporlama Yükümlülükleri ve Yetkinlikleri
166
ııı. Tespit Edilen Eksiklikler ya da Hatalar Karşısında Müdahalede Bulunulması (Uyarı, Talimat Gibi)
167
iii. Kuralların İhlali Halinde Gerekirse Yaptırım Uygulama ve Usulsüzlükler Durumunda Olayın Takibi
168
jjj. Uzmanların ya da Yönetici Konumunda Bulunan Çalışanların Uyarılarının Dikkate Alınıp Alınmadığı
169
3. Manevi Unsur (Sübjektif İsnadiyet)
170
a. Kast
170
aa. Unsurları
170
bb. Olası Kast
171
cc. Yönetim Organı Üyelerinin Bilinçli Körlük Durumları (=willful blindness)
173
dd. Özel Kast
177
b. Uygulamada İspat Zorlukları
178
aa. Genel Olarak
178
bb. Kastın Bilme Unsurunun İspatı
179
cc. Kastın İsteme Unsurunun İspatı
181
dd. Özel Kastın İspatı
183
c. Şirket Organizasyonunda Hukuk Normlarına Uyum (=Compliance) Departmanının Kurulmasının Kastın Tespitine Etkisi
184
d. Hata
185
aa. Genel Olarak
185
bb. Çerçeve Normlar Bakımından Hata
186
cc. Tipikliğin Normatif Unsurlarına Yer Veren Suçlarda Hata
188
4. Hukuka Aykırılık
190
a. Genel Olarak
190
b. İlgilinin Rızası
190
aa. Genel Olarak
190
bb. Şirket Ortaklarının Göstereceği Rızanın Etkisi
191
cc. İlgilinin Rızası Hukuka Uygunluk Sebebinde Kişisel ve Kişiler Üstü Menfaatlerin Yarışması Durumu
192
dd. İş Kazaları Durumunda İlgilinin Rızası
192
aa. Genel Olarak
195
bb. Üretimin Sürdürülebilmesi ya da İşçilerin Çalışmaya Devam Edebilmesi İçin İşlenen Suçlar
195
cc. İşçinin İşini Kaybetmemek İçin İşlediği Suçlar
197
d. Meşru Savunma
199
e. Hakkın Kullanılması
200
g. Resmi Makam İzni
202
aa. Anlamı
202
bb. Resmi Makam İzninin Hukuka Aykırı Yollarla Elde Edilmesi Durumunda İznin Ceza Sorumluluğuna Etkisi
204
5. Kusurluluk
209
a. Genel Olarak
209
b. Cebir ve Şiddet– Korkutma ve Tehdit Altında İşlenen Suçlar
210
d. Haksızlık Hatası
213
aa. Anlamı
213
bb. Kaçınılmazlığın Tespiti
214
cc. Alman Uygulamasından Bir Örnek: Mannesmann/Vodafone Davası
216
d. Yığın Etkisi Altında İşlenen Suçlar
219
B. Suçun Özel Görünme Şekilleri
220
1. Şirket Faaliyetleri Kapsamında İşlenen Suçlarda Şirket Yetkililerinin İştirake Dayalı Sorumluluğu
220
a. Genel Olarak
220
b. Faillik ve İştirak Hükümlerinin Sınırlandırılması
221
aa. Genel Olarak
221
bb. Eylem Üzerinde Hakimiyet Teorisi
221
cc. Özel Yükümlülük Teorisi
221
dd. Garantörlük Türleri Arasında Ayrım Gözetme Teorisi
222
ee. Eylem Üzerinde Potansiyel Hakimiyet Teorisi
223
ff. Görüşümüz
223
c. Birlikte Faillik
225
aa. Genel Olarak
225
bb. Şirket Yetkilisinin İcrai Hareketi Bakımından
225
cc. Şirket Yetkilisinin İhmali Hareketi Bakımından
226
aaa. İcrai ve İhmali Harekette Bulunanların Birlikte Faillikleri
226
bbb. Birden Fazla Şirket Yetkilisinin İhmali Hareketleri İle Birlikte Faillik
232
d. Dolaylı Faillik
234
aa. Genel Olarak
234
bb. Organizasyon Hakimiyetine Dayalı Dolaylı Faillik
234
aaa. Anlamı
234
bbb. Organizasyon Hakimiyetine Dayalı Dolaylı Faillik Kavramının Şirket Faaliyetleri Kapsamında İşlenen Suçlara Uygulanabilirliği
237
e. Azmettirme
245
f. Yardım Etme
249
aa. Genel Olarak
249
bb. Şirket Yetkilisinin İcrai Hareketi Bakımından
250
cc. Şirket Yetkilisinin İhmali Hareketi Bakımından
252
dd. Şirket Yetkilisinin Şirket Faaliyetleri Kapsamında İşe Özgü Nitelikteki (Görünüşte İşin Gereği Olan/Nötr) Davranışlarının Yardım Etme Bakımından Değerlendirilmesi
253
aaa. Şirket Çalışanının İşe Özgü Nitelikteki Davranışlarının Yardım Etme Bakımından Değerlendirilmesi
253
bbb. Şirket Yetkilisinin veya Organlarının İşe Özgü Nitelikteki Davranışlarının Yardım Etme Bakımından Değerlendirilmesi
256
2. Teşebbüs
257
a. Genel Olarak
257
bb. Garantör Konumundaki Şirket Yetkilisinin İhmali Hareketiyle Bir İcra Suçuna Teşebbüsü
257
aaa. Genel Olarak
257
bbb. Suç İşlenme İhtimalini Doğuran Denetim ve Tedbir Mekanizmalarındaki Eksikliklerin Şirket Yetkililerine İhmali Suretiyle İcra Suçuna Teşebbüs Olarak İsnat Edilebilirliği
258
ccc. Bir Şirket Çalışanı Tarafından Şirket Faaliyetleri Kapsamında Bir Suça Teşebbüs Edilmesi ve Garantör Konumundaki Şirket Yetkilisinin Buna Müdahale Etmemesi
259
ddd. Şirket Faaliyetleri Kapsamında Gerekli İş Sağlığı ve Güvenliği Önlemlerinin Alınmaması Sebebiyle Çalışanların Yaralanmaları ya da Hayatlarını Kaybetmeleri İhtimali Bakımından İhmali Harekete Dayalı Teşebbüs
261
3. İçtima
265
a. Genel Olarak
265
b. Zincirleme Suç
265
c. Fikri İçtima
268
III. ŞİRKET FAALİYETİ KAPSAMINDA ÜÇÜNCÜ KİŞİLERİN İŞLEDİKLERİ EYLEMLERDEN ŞİRKET YETKİLİLERİNİN TAKSİRE DAYALI SORUMLULUĞU
268
A. Genel Olarak
268
B. Hatalı Ürün Üretiminden Kaynaklanan Neticelerden Şirket Yetkililerinin Taksirli Sorumlulukları: Kurul Halinde Verilen Kararlardan Sorumluluk
270
1. Genel Olarak
270
2. Şirket Bünyesinde Kurul Halinde Alınan Kararlarda Nedensellik Bağı
270
C. Şirket Yetkililerinin Bir İş Kazasının Meydana Gelmeyeceği Düşüncesiyle İş Sağlığı ve Güvenliği Önlemlerini Gereği Gibi Almama Eylemlerinin Taksire Dayalı İsnadiyeti
274
D. Taksirli Suçlarda Objektif Özen Yükümlülüğü İhlalinin Sınırları ve Ortadan Kalkabileceği Haller
277
1. Genel Olarak
277
2. Eylemin Toplumsal Uygunluğu (=Sozialadäquates Verhalten)
279
3. İzin Verilen Riskin Gerçekleşmesi
280
4. Güven İlkesi
281
E. Taksirli Suçlarda Yetki ve Sorumluluğun Delegasyon Yoluyla Devredildiği Durumlarda Hareket Yükümlülüğünün Sınırları
283
F. Şirket Faaliyetleri Kapsamında İşlenen Suçlarda Şirket Yetkililerinin Özen Yükümlülüklerinin Tespitinde “Bottom Up” ve “Top Down” Yaklaşımları ve Bu Yaklaşımların Taksirli Suçlardan Doğan Sorumluluğa Etkisi
286
G. Bilinçli Körlük (=wilful blindness) Durumlarında Şirket Yetkililerinin Sorumluluğu
290
Üçüncü Bölüm
ŞİRKET YETKİLİLERİNİN CEZA HUKUKU SORUMLULUĞUNUN
ÖZEL HÜKÜMLER BOYUTU: ŞİRKET YETKİLİLERİNİN
ŞİRKET FAALİYETLERİ İLE İLGİLİ YÜKÜMLÜLÜK İHLALLERİNİN
TCK ÖZEL HÜKÜMLER VE YAN CEZA HUKUKUNDA
OLUŞTURABİLECEĞİ SUÇ TİPLERİ (DE LEGE LATA VE DE LEGE FERENDA)
I. GENEL AÇIKLAMA
293
II. ŞİRKET YETKİLİLERİNİN GÖREVLERİ İLE İLGİLİ YÜKÜMLÜLÜK İHLALLERİNİN HİÇBİR ÖZEL SUÇ TİPİ İLE DÜZENLENMEMESİ
293
III. ŞİRKET YETKİLİLERİNİN GÖREVLERİ İLE İLGİLİ YÜKÜMLÜLÜK İHLALLERİNİN TEHLİKE SUÇU (GERÇEK İHMALİ SUÇ) OLARAK AYRICA DÜZENLENMESİ
294
IV. ŞİRKET YETKİLİLERİNİN GÖREVLERİ İLE İLGİLİ YÜKÜMLÜLÜK İHLALLERİNİN BİR KABAHAT OLARAK DÜZENLENMESİ: ALMAN KABAHATLER KANUNU § 130 ÖRNEĞİ
296
A. Alman Kabahatler Kanunu § 130’un Koşulları
296
1. Alman Kabahatler Kanunu § 130 Madde Metni
296
2. Baraj Niteliğini Haiz Kabahat Tipi (Yedek Sorumluluk Türü)
297
3. Fail: İşletme Ya da Şirket Sahibi (Şirket Yetkilileri)
300
4. Denetim Yükümlülüğünün İhlali İle Şirket Faaliyetleri Kapsamında İşlenen Suç Arasında Nedensellik Bağı ve Objektif İsnadiyetin Bulunmasının Gerekliliği
301
5. Manevi Unsur
302
a. Genel Olarak
302
b. Denetim Yükümlülüğünün Yerine Getirildiğinin Kabul Edilebilmesi İçin Gerekli Koşullar
302
B. Alman Kabahatler Kanunun § 130’da Düzenlenen Kabahat İle Korunan Hukuki Değer
304
C. Alman Kabahatler Kanunun § 130’da Düzenlenen Kabahatin Niteliği
305
D. Alman Kabahatler Kanunu § 130’a Getirilen Eleştiriler
306
1. Belirlilik İlkesine Aykırı Olduğu Eleştirisi
306
2. Kusur İlkesine Aykırı Olduğu Eleştirisi
307
3. Kapsamına Yönelik Eleştiriler
308
E. Alman Kabahatler Kanunu § 130 Düzenlemesinin Bir Hukuk Normlarına Uyum (=Compliance) Normu Olduğu Düşüncesi
308
F. Türk Hukuku Bakımından Bu Tür Bir Norma Yer Verilmesi Düşüncesinin Değerlendirilmesi
309
V. ŞİRKET YETKİLİLERİNİN GÖREVLERİ İLE İLGİLİ YÜKÜMLÜLÜK İHLALLERİ BAKIMINDAN GÖREVİ KÖTÜYE KULLANMA NİTELİĞİNDEKİ BİR SUÇ TİPİNE YERİLMESİ: KOOPERATİFLER KANUNU M. 62/3 ÖRNEĞİ
313
A. Kooperatifler Kanunu m. 62/3’teki Düzenlemenin Genel Özellikleri
313
1. Genel Olarak
313
2. Belirlilik İlkesi Bakımından Sorunlar
316
B. Kooperatifler Kanunu m. 62/3’ün Şirket Yetkililerinin Ceza Hukuku Sorumluluğu Kavramı İle İlişkisi
318
C. Yargıtay’ın Yaklaşımı ve Bu Yaklaşımın Eleştirisi
319
1. Sorunun Tespiti
319
2. Yargıtay’ın Yaklaşımının Eleştirisi
321
a. Yargıtay’ın Türettiği “İhmali Aşan İcrai Eylem Kavramı”
321
b. Kooperatif Faaliyetleri Sırasında İşlenen Suçların Kooperatif Yetkililerine İsnat Edilebilirliğinin Tartışılmaması
322
VI. GENEL BİR SUÇ TİPİ YERİNE HER BİR İHMALÎ NİTELİKTEKİ HAKSIZLIK ALANI BAKIMINDAN İLGİLİ ÖZEL KANUNLARDA ÖZEL SUÇ TİPLERİNE YER VERİLMESİ: TTK M. 62/1– (D) ÖRNEĞİ
323
A. Genel Olarak
323
B. TTK m. 62/1– (d)’de Yer Verilen Suç Tipinin Şirket Yetkililerinin Sorumluluğu Bakımından Gösterdiği Özellikler
324
1. İhmal Suretiyle İcra Suçu
324
2. Şirket Faaliyetleri Kapsamında İşlenen Suçun Şirket Yetkililerine İsnadiyeti
325
C. Düzenlemenin Eleştirisi
328
VII. ŞİRKET YETKİLİLERİNİN GÖREVLERİ İLE İLGİLİ TAKSİRLİ YÜKÜMLÜLÜK İHLALLERİ BAKIMINDAN AYRI BİR TAKSİRLİ SUÇ TİPİNE YER VERİLMESİ
329
VIII. YETKİNİN KÖTÜYE KULLANILMASINA DAYALI İNANCI KÖTÜYE KULLANMA SUÇUNA YER VERİLMESİ: ALMAN CEZA KANUNU § 266 ÖRNEĞİ
331
A. Alman Ceza Kanunu § 266’daki İnancı Kötüye Kullanma Suç Tipinin Genel Özellikleri
331
1. Alman Ceza Kanunu § 266’daki Suç Tanımı ve Terim
331
2. Suç Politikası Açısından Taşıdığı Anlam ve Belirlilik İlkesi İle Bağdaşıp Bağdaşmadığı Sorunu
332
3. Suçla Korunan Hukuki Değer
336
4. Yükümlülük Suçu ve Özgü Suç Niteliği
337
5. Yetkiyi Kötüye Kullanma Seçimlik Hareketi
338
6. Güven İhlaline Dayanan Seçimlik Hareket
340
7. Suçun İhmali Davranışla İşlenebilirliği
342
8. İnancı Kötüye Kullanma Suçunun Riskli İşlemler Karşısındaki Konumu
344
B. TCK’da Alman Ceza Kanunu § 266’daki İnancı Kötüye Kullanma Suç Tipine Benzer Bir Düzenlemeye Yer Verilmesi Gerekliliği ve Meselenin Şirket Yetkililerinin Sorumluluğu Bakımından Anlamı
346
1. TCK m. 155’teki Güveni Kötüye Kullanma Suçunun Konusunu Sadece “Mal” Kavramının Oluşturması Sorunu
346
2. TCK m. 155/2’deki “Başkasının Mallarını İdare Etmek Yetkisinin Gereği Olarak Tevdi ve Teslim Edilmiş Eşya Hakkında İşlenme” Unsurunun Mesele Bakımından Değerlendirilmesi
349
3. TCK m. 155’te Mal Kavramı Yerine “Malvarlığı Değeri” Kavramına Yer Verilmesinin Sorunun Çözümü Bakımından Elverişliliği
351
4. Yargıtay’ın Yaklaşımı ve Bu Yaklaşımın Eleştirisi
351
5. TCK m. 155’teki Güveni Kötüye Kullanma Suçunun Oluşması İçin Malın Zilyetliğinin Hukuki Anlamda Devrinin Yeterli Olması Mevcut Sorunu Ortadan Kaldırmakta Mıdır?
354
6. Meselenin Şirket Yetkililerinin Sorumluluğu Kavramı Bakımından Değerlendirilmesi
355
7. Görüşümüz
357
G. Ara Değerlendirme
359
Sonuç
363
Kaynakça
397
Kavramlar Dizini
429