Şirketler Hukuku Genel Esaslar

Prof. Dr. Hasan Pulaşlı

İçindekiler
IX
İÇİNDEKİLER
SEKİZİNCİ BASKIYA ÖNSÖZ V
ÖNSÖZ VII
İÇİNDEKİLER IX
BİBLİYOGRAFYA XLIX
KISALTMALAR LXXXIII
GİRİŞ
ŞİRKET DERNEK VAKIF KAVRAMLARI
§1 ORTAKLIK KAVRAMI VE DİĞER KURUMLAR
I GENEL OLARAK TOPLULUKLAR 3
II ŞİRKET, DERNEK VE VAKIF KAVRAMLARI 3
III ŞİRKETLERİN TÜRLERİ 6
A ADÎ ŞİRKET ฀ TİCARET ŞİRKETİ 6
B ŞAHIS ŞİRKETLERİ ฀ SERMAYE ŞİRKETLERİ 8
BİRİNCİ BÖLÜM
ADÎ ORTAKLIK
§ 2 ADÎ ORTAKLIĞIN KURULUŞU VE TÜRLERİ
I GENEL OLARAK YAPILAN DEĞİŞİKLİKLER 11
II ADÎ ORTAKLIĞIN TANIMI VE UNSURLARI 12
A SÖZLEŞME 13
1 Kural: Sözleşmenin Yazılı Olması Gerekmez 13
2 İstisna: Şeklin Zorunlu Olduğu Haller 14
a İradî Şekil 14
b Resmî Şeklin Zorunlu Olduğu Haller 14
i Taşınmaz Malın Adi Şirkete Sermaye Olarak Konulması 14
ii Motorlu Taşıt Araçlarının Adi Ortaklığa Sermaye Olarak
Konulması 16
iii Sınai ve Mülkiyet Haklarının Sermaye Olarak
Konulması 16
B KİŞİ 17
C MÜŞTEREK AMAÇ 18
D SERMAYE 19
1 Sermaye Olarak Konulabilecek Değerler 19
2 Katılma Paylarının Nakdî Değerlerinin Tespiti 20
3 Şekle İlişkin Usul 20
İçindekiler
X
E MÜŞTEREK AMAÇ DOĞRULTUSUNDA BİRLİKTE ÇABA
SARF EDİLMESİ (AFFECTIO SOCIETATIS) 22
III ADÎ ŞİRKETİN KURULUŞU 23
IV İSVİÇRE HUKUKUNDA ADİ ORTAKLIK TASFİYE HÜKÜMLERİNİN
EVLİLİK DIŞI BİRLİKTE YAŞAMANIN SONA ERMESİNDE
UYGULANMASI 24
§ 3 ADÎ ŞİRKETLERDE İÇ İLİŞKİLER
I ORTAKLARIN YÜKÜMLÜLÜKLERİ 26
A SERMAYE KOYMA YÜKÜMÜ 26
B ZARARA KATILMA YÜKÜMÜ 28
1 Şirket Alacaklılarına Karşı Sorumluluk 28
2 Zarara Katılmaya İlişkin Kurallar 29
C ŞİRKETİ YÖNETME YÜKÜMÜ 29
D REKABET YASAĞI 30
E ÖZEN GÖSTERME YÜKÜMÜ 30
II ORTAKLARIN HAKLARI 31
A KÂR PAYI İSTEME HAKKI 31
B ÜCRET, FAİZ, AVANS VE MASRAFLARI İSTEME HAKKI 32
C TASFİYE PAYINI İSTEME HAKKI 32
D İTİRAZ HAKKI 32
E DENETİM HAKKI 32
III ŞİRKETİN YÖNETİMİ 33
IV ORTAKLIK İŞLERİNİ İNCELEME 34
V ORTAKLIK SIFAT VE HAKLARININ DEVRİ 34
§ 4 ADÎ ŞİRKETTE DIŞ İLİŞKİLER
I GENEL OLARAK TEMSİL 37
II TEMSİLİN ÇEŞİTLERİ 37
A DOĞRUDAN TEMSİL 37
B DOLAYISIYLA TEMSİL 38
C YETKİSİZ TEMSİL 38
III TEMSİL YETKİSİNİN SONA ERMESİ VE SONUÇLARI 39
IV ORTAKLIK MALLARI 39
A TÜRK HUKUKUNDA 39
B İSVİÇRE VE ALMAN HUKUKUNDA 40
İçindekiler
XI
§ 5 ADÎ ŞİRKETİN SONA ERMESİ
I SONA ERME HALLERİ 42
A ORTAK AMACIN GERÇEKLEŞMESİ VEYA
GERÇEKLEŞMESİNİN İMKÂNSIZ DURUMA GELMESİ 42
B ORTAĞIN ÖLÜMÜ 42
C ORTAKLARDAN BİRİNİN TASFİYE PAYI HAKKINDA CEBRİ
İCRA UYGULANMASI, ORTAĞIN İFLÂSI VEYA
KISITLANMASI 42
D ORTAKLARIN OYBİRLİĞİ KARARIYLA 43
E SÜRENİN SON BULMASI 43
F BİR ORTAĞIN FESİH BİLDİRİMİNDE BULUNMASIYLA 43
G MAHKEME KARARI İLE FESİH 44
II SONA ERMENİN HÜKÜMLERİ 45
III TASFİYE 45
IV TASFİYENİN USULÜ 47
V ZAMANAŞIMI 48
İKİNCİ BÖLÜM
TİCARET ŞİRKETLERİ HAKKINDA GENEL HÜKÜMLER
§ 6 GENEL HÜKÜMLER
I GENEL HÜKÜM KAVRAMI 51
II TİCARET ŞİRKETLERİNİN TANIMI VE TÜRLERİ 51
III TÜZEL KİŞİLİK 52
IV TÜZEL KİŞİLİK KAZANMANIN SONUÇLARI 53
A BAĞIMSIZ MALVARLIĞI 53
B TİCARET UNVANI 53
C YERLEŞİM YERİ (MERKEZ) 53
D VATANDAŞLIK 54
V TİCARET ŞİRKETLERİNİN EHLİYETİ 54
A HAK EHLİYETİ 54
B İŞLEM EHLİYETİ 56
1 İşlem Ehliyetinin Kazanılması 56
2 Organ Kavramı ve Kapsamı 56
VI TİCARET ŞİRKETLERİNDE SERMAYE 58
A SERMAYE OLARAK KONULABİLECEK DEĞERLER 58
B SERMAYENİN TÜRÜ, TAAHHÜDÜ VE ÖDENMESİ 59
1 Nakit ve Senetlerin Devri ve Ödenmesi 59
2 Ayın Sermayenin Taahhüdü ve İlgili Sicillere Şerh Edilmesi 61
a Taşınmazların ve Sınai Mülkiyet Haklarının Taahhüt ve İlgili
Sicillere Şerh Edilmesi 61
İçindekiler
XII
b Taşınırların Güvenilir Kişiye Teslim Edilmesi 63
3 Şahsî Emek-Fikir Sermayesi 64
4 Ticari İşletme 66
5 Elektronik Ortamlar, Alanlar, Adlar ve İşaretler 66
C İHTİYATÎ TEDBİR 67
D NAKDİ SERMAYE BORCUNUN ÖDENMEMESİ ŞİRKETİN
FAİZ VE TAZMİNAT TALEBİ 67
VII ZAMANAŞIMI 67
VIII UYGULANACAK MUHAKEME USULÜ 68

§ 7 TİCARET ŞİRKETLERİNDE YAPISAL DEĞİŞİKLİKLER
I BİRLEŞME 69
A BİRLEŞMENİN TEMEL İLKELERİ 69
1 Malvarlıklarının Birleşmesi 69
2 Tasfiyenin Önlenmesi 70
B BİRLEŞME TÜRLERİ 70
1 Devralma Şeklinde Birleşme 71
2 Yeni Kuruluş Şeklinde Birleşme 72
C GEÇERLİ BİRLEŞMELER 72
1 Genel Olarak 72
2 Birleşme Kombinasyonları 72
D BİRLEŞMEDE ORTAKLIK PAYLARI VE HAKLARININ
KORUNMASI 74
1 Genel Olarak 74
2 Ortaklık Payının ve Haklarının Devamlılığı 75
a Devrolunan Şirketin Ortaklarına Devralan Şirkette Eşit
Değerde Paysahipliği Hakkı Verilmesi 75
b Malvarlığının Değerlendirilmesinde Önem Taşıyan Hususlar 76
3 Devamlılık İlkesinin İstisnaları 76
a Denkleştirme Ödemesi 76
b Ayrılma Akçesi 77
E BİRLEŞME İŞLEMLERİ 78
1 Birleşme Sözleşmesi 78
2 Birleşme Sözleşmesinin İçeriği 79
F SERMAYE ARTIRIMI VE BİRLEŞEN ŞİRKETLERİN
BİLANÇOLARI 81
1 Sermaye Artırımı 81
2 Bilânçolar 83
3 Birleşme Raporu 84
4 Birleşmeye İlişkin Belgelerin İncelemeye Sunulması ve
Malvarlığındaki Değişiklikler 85
İçindekiler
XIII
G BİRLEŞME KARARI 87
1 Genel Olarak 87
2 Birleşme Kararına İlişkin Nitelikli Nisaplar 88
H BİRLEŞMENİN KESİNLEŞMESİ 89
İ ALACAKLILARIN KORUNMASI 91
1 Genel Olarak 91
2 Alacaklılara Bildirim Yapılması 92
3 Ortakların Şahsî Sorumluluğu 93
J İŞÇİLERİN KORUNMASI 94
K ÖZEL ŞARTLARDAKİ BİRLEŞMELER 94
1 Malî Durumun İyileştirilmesine İlişkin Birleşmeler 94
2 Mali Durumun Düzeltilmesi Amacını Gütmemesi Sebebiyle
Birleşmenin Caiz Olmadığı Haller 97
L TİCARÎ İŞLETMENİN BİR TİCARET ŞİRKETİYLE BİRLEŞMESİ 98
M SERMAYE ŞİRKETLERİNDE KOLAYLAŞTIRILMIŞ
BİRLEŞMELER 99
1 Uygulama Alanı 99
2 Kolaylıklar100
N BİRLEŞMEYE KATILAN ŞİRKETLERİN PAY DURUMLARI VE
DEĞİŞİM ORANI 102
II BÖLÜNME104
A BÖLÜNME KAVRAMI VE MALVARLIĞININ GEÇİŞİNDE
TEMEL İLKE104
1 Kavram 104
2 Bölünmede Hak ve Yükümlülüklerin “Tek İşlemle ve
Kendiliğinden” «uno actu et ipso iure» Geçişi 105
B BÖLÜNMENİN TÜRLERİ106
1 Tam Bölünme 106
2 Kısmî Bölünme107
C BÖLÜNMEDE TEHLİKE ARZ EDEN DURUMLAR 110
D BÖLÜNME OLANAKLARI111
1 Geçerli Olan Bölünmeler111
2 Geçerli Olmayan Bölünmeler 112
E BÖLÜNMENİN UYGULANMASINA İLİŞKİN İŞLEMLER112
1 Sermaye Değişiklikleri 113
a Sermayenin Azaltılması113
b Sermaye Artırımı 114
c Yeni Kuruluş 115
d Ara Bilânço115
2 Bölünme İşlemleri 115
İçindekiler
XIV
a Bölünme Sözleşmesi116
b Bölünme Plânı 116
3 Bölünme Sözleşmesinin veya Plânının Şekli116
4 Bölünme Sözleşmesi veya Plânını Hazırlamaya Yetkili Organ117
5 Bölünme Sözleşmesi veya Plânının İçeriği117
F BÖLÜNMEDE TAHSİS DIŞI KALAN MALVARLIĞININ
HUKUKÎ DURUMU VE BORÇLARINDAN SORUMLULUK120
G BÖLÜNME RAPORU 121
1 Genel Olarak121
2 Raporun Zorunlu İçeriği 121
H BÖLÜNME BELGELERİNİN İNCELENMESİ122
İ MALVARLIĞINDAKİ DEĞİŞİKLİKLERLE İLGİLİ BİLGİLER123
J BÖLÜNME KARARI 124
K HAK SAHİPLERİNİN KORUNMASI 126
1 Ortaklık Paylarının ve Haklarının Korunması 126
2 Paysahipliği Haklarının Devamı126
3 Özel Haller129
L ŞİRKET ALACAKLILARININ KORUNMASI130
M ÇALIŞANLARIN KORUNMASI131
N BÖLÜNMENİN GEÇERLİLİK KAZANMASI 133
1 Ticaret Siciline Tescil ve İlân 133
2 Tapu Siciline Bildirim 133
III TÜR DEĞİŞTİRME 134
A GENEL OLARAK134
B TÜR DEĞİŞTİRMENİN TEMEL UNSURLARI 135
C TÜR DEĞİŞTİRMENİN ÇEŞİTLERİ 135
1 Yeni Kuruluş Yoluyla Tür Değiştirme 136
2 Hukukî Kabuk Değiştirmek Suretiyle Tür Değiştirme 136
D GEÇERLİ OLAN TÜR DEĞİŞTİRMELER137
E GEÇERLİ OLMAYAN TÜR DEĞİŞTİRMELER138
F ŞAHIS ŞİRKETLERİNİN TÜR DEĞİŞTİRMESİNE İLİŞKİN ÖZEL
DÜZENLEME139
G TÜR DEĞİŞTİRME İÇİN YAPILMASI GEREKEN İŞLEMLER139
1 Yeni Türdeki Şirketin Kuruluşuna İlişkin Hükümlere Uyulması 140
2 Ara Bilânço Hazırlanması141
3 Tür Değiştirme Plânı141
4 Tür Değiştirme Raporu 141
5 Ortakların İnceleme Hakkı142
6 Tür Değiştirme Kararı142
7 Tescil ve İlan 143
İçindekiler
XV
H MENFAAT SAHİPLERİNİN KORUNMASI143
1 Ortakların Korunması 143
2 Şirket Alacaklılarının Korunması 143
3 Çalışanların Korunması 144
İ TÜR DEĞİŞTİRMENİN SONUÇLARI 145
J ORTAK HÜKÜMLER146
1 Ortaklık Payının ve Hakkının İncelenmesi 146
2 Birleşme, Bölünme ve Tür Değiştirmenin İptali147
3 Birleşme, Bölünme Ve Tür Değiştirmeye İlişkin İşlemdeki
Eksikliğin Sonuçları148
4 Sorumluluk 148
IV ŞİRKETLERDE YAPI DEĞİŞİKLİĞİNDE SİCİLLER ARASI
İŞBİRLİĞİNE İLİŞKİN İŞLEMLER149
A TEBLİĞİN AMACI149
B MÜDÜRLERİN VE İLGİLİ SİCİLLERİ TUTAN KURUMLARIN
BİLDİRİM YÜKÜMLÜKLERİ 150
C BİLDİRİLECEK HUSUSLAR VE BİLDİRİM ŞEKLİ 151
D BİLDİRİM ÜZERİNE SİCİLLERDE YAPILACAK İŞLEMLER 152
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
ŞİRKETLER TOPLULUĞU
§ 8 ŞİRKETLER TOPLULUĞU HUKUKU
I İŞLETMELER VEYA ŞİRKETLER ARASINDAKİ MERKEZÎ
YOĞUNLAŞMA VE BUNLARIN UYGULAMAYA YANSIMASI 155
A GENEL OLARAK155
B İŞLETMELER ARASI MERKEZÎ YOĞUNLAŞMA OLGUSU 155
II ŞİRKETLER TOPLULUĞU157
A KAVRAM 157
B ŞİRKETLER TOPLULUĞU İLE HOLDİNG ŞİRKET
ARASINDAKİ FARKLILIKLAR157
III ŞİRKETLER TOPLULUĞU İLİŞKİSİNDEKİ
BELİRLEYİCİ UNSURLAR158
A KONTROL 159
B TİCARET ŞİRKETİ 159
IV İSTİSNAİ HALLER 160
V ŞİRKETLER TOPLULUĞUNUN TÜRLERİ 161
A FİİLÎ ŞİRKETLER TOPLULUĞU 161
1 Hâkimiyet ve Kontrol İlişkisinin Kesin Olduğu Hal161
2 Hâkimiyet İlişkinin Nispî Olduğu Hal162
3 Dolaylı Hâkimiyet 163
B SÖZLEŞMEYE DAYALI ŞİRKETLER TOPLULUĞU 163
İçindekiler
XVI
VI KARŞILIKLI KATILMALAR 165
A BASİT KARŞILIKLI İŞTİRAKLER 165
B NİTELİKLİ KARŞILIKLI İŞTİRAKLER 166
C KARŞILIKLI İŞTİRAKLERE BAĞLANAN SONUÇLAR167
1 Kısıtlamaya Tabi Olacak Şirket168
2 İştirak Durumunun Tespiti168
3 İştirak Oranlarının Hesaplanması 169
4 Oy Haklarının Hesaplanması 172
D BİLDİRİM, TESCİL VE İLÂN YÜKÜMLÜLÜKLERİ173
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
KOLLEKTİF ŞİRKET
§ 9 KOLLEKTİF ŞİRKETİN TANIMI VE KURULUŞU
I KOLLEKTİF ŞİRKETİN TANIMI VE UNSURLARI179
A TİCARİ İŞLETME 179
B TİCARET UNVANI179
C KİŞİ UNSURU 180
D SORUMLULUK181
1 Sınırsız181
2 İkinci Derecede181
3 Müteselsil 181
E TÜZEL KİŞİLİK 182
II KOLLEKTİF ŞİRKETİN KURULUŞU182
A ŞİRKET SÖZLEŞMESİ 182
1 Şekli182
2 Zorunlu Kayıtlar 182
B TESCİL VE İLÂN183
III KURULUŞ İŞLEMLERİNDEKİ EKSİKLİKLER 184
IV ŞİRKETİN EHLİYETİ 185
§ 10 KOLLEKTİF ŞİRKETİN SONE ERMESİ VE TASFİYESİ
I TASFİYENİN ŞİRKET ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ187
A HAK EHLİYETİNE ETKİSİ187
B ŞİRKETİN TEMSİLİNDEKİ DEĞİŞİKLİK187
II TASFİYENİN ORTAKLARARASI İLİŞKİLERE ETKİSİ188
III SONA ERME HALLERİ 188
A FESİH SEBEPLERİ 188
1 Ortaklar Kararı ile Fesih 188
2 Bir Ortağın Feshi İhbar Etmesi189
İçindekiler
XVII
3 Mahkeme Kararıyla Fesih189
a Haklı Sebeplerle Bir Ortağın Fesih Talebinde Bulunması189
b Ortağın Kişisel Alacaklısının Talebi190
c Kuruluş İşlemlerindeki Eksiklikler190
d Ortağın Sermaye Borcunu Ödememesi 191
B SONA ERME 191
1 Şirketin İflâsı 192
2 Şirket Sermayesinin 2/3’ünün Kaybedilmesi192
3 Şirketin Başka Bir Şirketle Birleşmesi 192
4 Ortaklardan Birinin İflası192
5 Sürenin Dolması 192
6 Şirket Amacının Elde Edilmesi veya Edilmesinin İmkânsız
Olması193
7 Bir Ortağın Ölümü veya Kısıtlanması 193
C İSTİSNALAR193
IV SONA ERMENİN SONUÇLARI 194
A TESCİL VE İLÂN194
B ORTAKLARIN TEMSİL VE YÖNETİM YETKİSİNİN ERMESİ195
C SONA ERMENİN ŞİRKETİN EHLİYETİNE ETKİSİ 195
D ORTAKLARIN BİRİNCİ DERECEDE SORUMLU OLMALARI195
V ŞİRKETİN TASFİYESİ195
VI TASFİYE MEMURLARI 196
A SEÇİM VE ATAMA 196
B TASFİYE MEMURUNUN TESCİL VE İLÂNI196
C GÖREVDEN ALMA196
1 Tasfiye Memurunun Ortak Olması Halinde196
a Sona Ermeden Önce Atanma halinde 196
b Sona Ermeden Sonra Atanma Halinde 197
2 Tasfiye Memurunun Üçüncü Kişi Olması Halinde197
3 Mahkemece Atanma Halinde197
D TASFİYE MEMURUNUN İŞLEM BİÇİMİNE İLİŞKİN
HÜKÜMLER, DEVİR YASAĞI VE VEKİL ETME197
E TEMSİL YETKİSİ 197
F TEMSİL YETKİSİNİN GENİŞLETİP DARALTILMASI 198
G ÜCRETİ198
H SORUMLULUĞU198
İ TASFİYE MEMURLARININ GÖREVLERİ 199
İçindekiler
XVIII
BEŞİNCİ BÖLÜM
KOMANDİT ŞİRKETLER
§ 11 ADÎ KOMANDİT ŞİRKET
I ADÎ KOMANDİT ŞİRKETİN TANIMI VE UNSURLARI205
A TİCARİ İŞLETME 205
B TİCARET UNVANI205
C ORTAKLARIN TÜRLERİ206
1 Komandite Ortaklar 206
2 Komanditer Ortaklar206
D SERMAYE 206
E TÜZEL KİŞİLİK 207
II ADÎ KOMANDİT ŞİRKETİN KURULUŞU207
A ŞİRKET SÖZLEŞMESİ VE İÇERİĞİ 207
1 Kişi Unsuru208
2 Şirket Türü208
3 Şirketin Ticaret Unvanı ve Merkezi209
4 Şirketin Konusu 209
5 Sermaye 209
6 Temsil210
B İMZALARIN ONAYLANMASI 210
C TESCİL VE İLÂN210
III KOMANDİT ŞİRKETTE ORTAKLARARASI İLİŞKİLER 210
A İÇ İLİŞKİ210
1 Ortakların Kişisel Nitelikteki Hakları ve Borçları 210
a Yönetim Hakkı 211
b Denetim Hakkı212
i Olağan Denetim Hakkı 212
ii Olağanüstü Denetim Hakkı 212
c Denetim Hakkının Sınırlandırılması213
d Rekabet Yasağı213
2 Ortakların Mali Nitelikteki Hakları ve Borçları213
a Sermaye Koyma Borcu213
b Kâr ve Zarara Katılma 214
c Tasfiye ve Ayrılma Payı 214
B DIŞ İLİŞKİ (TEMSİL) 214
C ORTAKLARIN SORUMLULUĞU215
1 Komandite Ortağın Sorumluluğu215
2 Komanditer Ortağın Sorumluluğu 215
a Genel Olarak215
b Komanditer Ortağın Sınırsız Sorumlu Olduğu Haller 216
İçindekiler
XIX
i Komanditer Ortağın Adının Şirket Unvanına Girmesi 216
ii Ortaklık Adına İşlemlere Girişme 217
iii Komanditerin Şirketin Sicile Tescilinden Önce İşlemler
Yapması217
IV ORTAKLAR ARASINDAKİ DEĞİŞİKLİKLER 218
A KOMANDİTER ORTAĞIN ŞİRKETTEN AYRILMASI 218
B KOMANDİTER ORTAĞIN ÖLÜMÜ VEYA KISITLANMASI218
C TÜZEL KİŞİ KOMANDİTERİN SONA ERMESİ218
D KOMANDİTE ORTAĞIN ŞİRKETTEN ÇIKMASI VE
ÇIKARILMASI 219
V SONA ERME VE TASFİYE220
A GENEL OLARAK220
B KOMANDİT ŞİRKETE ÖZGÜ SONA ERME SEBEPLERİ220
C TASFİYE221
D TÜR DEĞİŞTİRME 221
§ 12 SERMAYESİ PAYLARA BÖLÜNMÜŞ KOMANDİT ŞİRKET
I TANIM VE HUKUKİ YAPISI 222
II KURULUŞ İŞLEMLERİNDEKİ SAFHALAR223
A ŞİRKET SÖZLEŞMESİNİN DÜZENLENMESİ, İMZASI VE
İMZALARIN NOTERCE ONANMASI 223
B TESCİL VE İLÂN224
III PAYLI KOMANDİT ŞİRKETİN İŞLEYİŞİ225
A YÖNETİCİLERİN SEÇİMİ VE ATANMASI 225
B YÖNETİCİLERİN AZLİ226
C GENEL KURUL 226
IV REKABET YASAĞI 227
V DENETÇİLER227
VI ORTAKLAR ARASINDAKİ DEĞİŞİKLİKLER 227
VII SONA ERME VE TASFİYE228
ALTINCI BÖLÜM
ANONİM ŞİRKETLER HUKUKUNA GİRİŞ
§ 13 TÜZEL KİŞİLİĞE GİDEN YOL VE ÖN ŞİRKET
I TİCARET ŞİRKETLERİNİN KURULUŞ SÜRECİNE İLİŞKİN
SAFHALAR VE HUKUKİ OLUŞUMLAR231
II TÜRK VE YABANCI HUKUK SİSTEMLERİNDE ÖN ŞİRKET233
A TÜRK HUKUKUNDA233
B İSVİÇRE HUKUKUNDA234
C ALMAN HUKUKUNDA235
İçindekiler
XX
III ÖN ŞİRKETİN OLUŞMADIĞI HALLER236
IV ÖN ŞİRKETİN SÜRESİ237
V ÖN ŞİRKETTE SORUMLULUK 238
§ 14 ANONİM ŞİRKETİN İKTİSADÎ FONKSİYONU
I ANONİM ŞİRKETİN İKTİSADÎ FONKSİYONU239
II ANONİM ŞİRKETİN YARARLARI VE SAKINCALARI 240
§ 15 ANONİM ŞİRKETİN TEMEL İLKELERİ
I ÇOĞUNLUK İLKESİ 242
II HAKLARDAN SERMAYEYE KATILMA ORANINA GÖRE
YARARLANMA İLKESİ 243
III MALVARLIĞININ KORUNMASI İLKESİ244
IV DEVLETİN İLGİLENMESİ İLKESİ245
V KAMUYU AYDINLATMA İLKESİ246
A GENEL OLARAK246
B SERMAYE PİYASASI KANUNU SİSTEMİNDE KAMUYU
AYDINLATMA 247
VI DIŞARIDAN DENETLEME İLKESİ247
VII YABANCI BİR MALVARLIĞINI İŞLETME İLKESİ248
VIII EŞİT İŞLEM KURALI249
IX EMREDİCİ HÜKÜMLER251
A EMREDİCİ HÜKÜM KAVRAMI VE ANLAMI 251
B EMREDİCİ HÜKÜMLERİN DÜZENLENDİĞİ 340 MADDENİN
KAYNAĞI VE KAYNAĞINDAN FARKLILIĞI 252
C EMREDİCİ DÜZENLEMELER VE SAPABİLME OLANAĞI253
D EMREDİCİ HÜKÜMLERE AYKIRILIĞIN SONUÇLARI255
§ 16 ANONİM ŞİRKETİN TANIMI, KURULUŞU VE
KURULUŞTAN DOĞAN SORUMLULUK
I TANIM 260
II UNSURLAR 260
A UNVAN260
B SERMAYE VE PAYLAR 261
1 Sermaye Sistemleri 261
a Esas Sermaye Sistemi261
b Kayıtlı Sermaye Sistemi 263
2 Sermayenin Paylara Bölünmüş Olması 264
İçindekiler
XXI
C ŞİRKETİN MALVARLIĞIYLA SORUMLU OLMASI 265
D ORTAKLARIN SINIRLI SORUMLU OLMASI265
E KONU VE AMAÇ 266
F TÜZEL KİŞİLİK 267
III ANONİM ŞİRKETİN KURULUŞU VE KURULUŞ TÜRLERİ267
A ANİ KURULUŞ 268
B PAYLARIN HALKA ARZI TAAHHÜT EDİLEREK KURULUŞ269
1 Hükmün Konuluş Amacı 269
2 Halka Arz Edilecek payların Oranı270
3 Halka Arz270
a Halka Arz Edilecek Payların Tamamının Tüm Kurucular
Tarafından Taahhüt Edilmesi 271
b Halka Arz Edilecek Payların Bir Bölümünün Bir Kısım
Paysahipleri Tarafından Taahhüt Edilmesi271
4 Halka Arzın Süresi272
5 Sorumluluk 272
IV KURUCULAR 273
A KURUCULARIN TANIMI273
B KURUCU SAYISI273
C KURUCULARIN NİTELİĞİ 274
V KURULUŞ BELGELERİ 275
VI KURULUŞ İŞLEMLERİ 276
A ESAS SÖZLEŞME276
1 Şekil ve Niteliği276
2 Asgari İçeriği 278
B ESAS SÖZLEŞMEYE YAZILABİLECEK DİĞER HUSUSLAR 283
C PAY BEDELERİNİN ÖDENMESİ283
D (GEREKİYORSA) BAKANLIK İZNİ284
E BAKANLIĞIN DÜZENLEME VE DENETLEME YETKİSİ285
F ESAS SÖZLEŞMENİN TESCİL VE İLÂNI 286
1 Tescilin Süresi 286
2 Tescili Talep Edebilecek Kişiler ve İlanın İçeriği287
3 Sicil Müdürünün Yetki ve Görevi287
4 Sicil Müdürünün Kararına Karşı İtiraz 288
G TESCİLİN ETKİLERİ288
VII KURULUŞTAKİ EKSİKLİKLER VE HUKUKÎ SONUÇLARI 289
A SİCİLİN SAĞLIĞA KAVUŞTURMA İLKESİ 289
B ŞİRKETİN KANUNA AYKIRI KURULUŞU NEDENİYLE
FESHİNİN DAVA EDİLMESİ 290
1 Dava Şartları290
2 Süre291
3 Dava Açmaya Yetkili Olanlar291
İçindekiler
XXII
4 Mahkemenin Yetkisi291
5 Mahkeme Kararının Etkisi292
VIII ŞİRKETİN TESCİLDEN ÖNCE KENDİ ADINA YAPILAN İŞLEMLERİ
DEVRALMASI 293
A SÜRE293
B YETKİLİ ORGAN 293
IX KURULUŞTAN DOĞAN SORUMLULUKLA İLGİLİ ORTAK
HÜKÜMLER 294
A KURULUŞTAN ÖNCEKİ İŞLEMLER294
B TESCİL ÖNCESİ İŞLEMLERİN HUKUKÎ DURUMU295
C İŞLEM YAPANLAR VE TAAHHÜTLERE GİRİŞENLER 295
X KANUNA KARŞI HİLE (KURULUŞTAN SONRA DEVRALMA)296
A DÜZENLEMENİN AMACI296
B UYGULANMA ŞARTLARI297
C GEÇERLİLİK ŞARTLARI 298
D YAPILAN İŞLEMLERİN HUKUKÎ DURUMU299
E AKTİF DAVA EHLİYETİNE SAHİP OLANLAR VE SÜRE300
XI KURULUŞUNDAN DOĞAN SORUMLULUK300
A SORUMLU OLANLAR300
B SORUMLULUK SEBEPLERİ300
C YAPTIRIM VE DAVACILAR 301
D ZAMANAŞIMI SÜRESİ301
§ 17 ANONİM ŞİRKET İLE PAYSAHİPLERİ ARASINDAKİ
BORÇ İLİŞKİSİ
I PAYSAHİPLERİNİN ŞİRKETE BORÇLANMASI 302
II BORÇLANMA YASAĞINA AYKIRI DAVRANMANIN YAPTIRIMI303
YEDİNCİ BÖLÜM
ANONİM ŞİRKETİN ORGANİZASYONU
§ 18 ANONİM ŞİRKETİN ORGANSAL YAPISI VE İŞLEYİŞİ
I ORGANSAL DÜZEN307
II ORGANLAR ARASI YETKİ BÖLÜŞÜMÜ 307
III GENEL KURUL308
A TANIM 308
B NİTELİK 308
C DEVREDİLEMEYEN YETKİLER 309
D YETKİLERİN SINIRI311
1 Üçüncü Kişilerin Hakları311
2 Diğer Organların veya Kişilerin Münhasır Yetkileri 311
İçindekiler
XXIII
3 Azınlık Hakları ve Bireysel Haklar311
4 İmtiyazlı Paylar311
IV GENEL KURULUN TÜRLERİ 312
A OLAĞAN GENEL KURUL312
B OLAĞANÜSTÜ GENEL KURUL 313
V TEK PAYSAHİPLİ ANONİM ŞİRKETLERDE GENEL KURUL VE BUNA
İLİŞKİN SORUNLAR314
A ÇAĞRININ ŞEKLİ 314
B TOPLANTI BAŞKANI SEÇİMİ VE TOPLANTI
TUTANAĞININ İÇERİĞİ 314
C ANONİM ŞİRKETİN PAYSAHİBİ YAPISINA GÖRE BAZI
İŞLEMLERİN YAPILIP YAPILMAMASI SORUNLARI315
1 Hazır Bulunanlar Listesinin Hazırlanması315
2 Tek Kişi Anonim Şirket Genel Kurulunda Tüm Payların Temsil
Edilmesi316
3 Tek Kişi Anonim Şirkette İbra Kararı Alınamaması Sorunu317
VI ELEKTRONİK ORTAMDA GENEL KURUL 319
VII GENEL KURULUN TOPLANTIYA ÇAĞRILMASI321
A ÇAĞRIYA YETKİLİ OLANLAR321
1 Yönetim Kurulu321
2 Azınlık Paysahipleri321
3 Tek Bir Pay Sahibi322
4 Tasfiye Memurları 322
5 Kayyım 322
6 Genel Kurul 323
B ÇAĞRININ ŞEKLİ VE DİĞER ŞARTLAR 323
1 Çağrılı Genel Kurul Toplantısına İlişkin İşlemler 323
a Çağrının Şekli ve Usulü323
b İlânın İçeriği 324
c Paysahiplerinin İncelemesine Sunulacak Belgeler324
2 Çağrısız Genel Kurul Toplantısı 325
C GÜNDEM VE GÜNDEME BAĞLILIK İLKESİ 326
D GÜNDEME BAĞLILIK İLKESİNİN İSTİSNALARI327
1 Haklı Sebeplerin Varlığında Yönetim Kurulu Üyelerinin
Görevden Alınması327
2 Yönetim Kurulu Üyelerinin Görevden Alınması ve Yenilerinin
Seçiminin Yılsonu Tablolarının Müzakeresi İle İlgili Sayılması327
3 Genel Kurul Toplantısının Ertelenmesi 327
4 Paysahiplerinin Özel Denetim İstemesi 328
İçindekiler
XXIV
5 Bir Paysahibine Genel Kurul Dışında Bilgi Verilmesi
Durumunda, Talep Halinde Diğer Paysahiplerine Bilgi Verilmesi329
6 Sermayenin Yetersiz Kalması Durumunda Gündemde Olmasa
Bile Genel Kurulda Görüşülmesi329
E BAKANLIĞIN YÖNETMELİĞİNE GÖRE TOPLANTININ
YAPILAMAMASI HALLERİ 329
F TOPLANTININ ERLENMESİ HALLERİ330
VIII GENEL KURULA KATILACAK KİŞİLER 331
IX OY HAKKININ KULLANILMASI332
A PAYSAHİBİNİN OY HAKKINI BİZZAT KULLANMASI 332
B TEMSİLCİ ARACILIĞIYLA OY KULLANILMASI333
C BİREYSEL TEMSİL333
D TEVDİ EDEN TEMSİLCİSİ338
X KARAR ALINMASI 340
A TOPLANTI NİSAPLARI 340
1 Adî Toplantı Nisabı 340
2 Özel Toplantı Nisapları341
a Genel Nitelikteki Esas Sözleşme Değişikliğinde Toplantı ve
Karar Nisapları 341
b Sermayenin En Az %75’inin Olumlu Oylarıyla Karar
Alınmasını Gerektiren Esas Sözleşme Değişiklikleri; 342
c Payları Borsada İşlem Gören Anonim Şirketlerde343
3 Karar Nisapları 343
4 Esas Sözleşme Değişikliğinde Özel Nitelikteki Toplantı ve
Karar Nisapları 343
a Sermayenin %100’ünün Toplantıda Hazır Bulunması ve
Oybirliği ile Karar Alınması Gerektiren Esas Sözleşme
Değişiklikleri 343
b Tasfiyeden Dönülmesine İlişkin Özel Nisap 343
c Haklı Sebeplerin Varlığında Ortakların Yeni Pay Alma
Haklarının Sınırlandırılması Veya Tamamen Kaldırılmasında 344
d Ticaret Şirketlerinde Yapısal Değişikliklerde344
5 İmtiyazlı Pay Sahipleri Özel Kurulu344
B USULE İLİŞKİN İŞLEMLER345
1 Toplantı Tutanağı 345
2 Tutanağa Eklenecek Belgeler 346
3 Tutanağın Ticaret Siciline Tescil ve İlanı347
XI GENEL KURUL KARARLARININ SAKATLIĞI347
A YOKLUK VE BUTLAN 347
1 Yokluk Kavramı ve Halleri347
2 Butlan Kavramı ve Halleri349
İçindekiler
XXV
B TÜRK TİCARET KANUNU’NDAKİ BUTLAN HALLERİ 350
1 Vazgeçilmez ve Bertaraf Edilemez Paysahipliği Haklarının
İhlâline İlişkin Butlan Sebepleri 351
a Genel Kurula Katılma Hakkının Sınırlandırılması veya
Kaldırılması 351
b Oy Kullanma ve İptal Davası Açma Hakkının
Sınırlandırılması veya Kaldırılması 352
c Bilgi Alma ve Denetleme Hakkının Sınırlandırılması veya
Kaldırılması 353
2 Anonim Şirketin Temel Yapısını Bozan Kararlar354
a Kavram 354
b Kapsamı354
3 Sermayenin Korunması Hükümlerine Aykırılık 355
4 Şeklî Eksiklik Nedeniyle Hükümsüzlük 355
5 Hükümsüzlüğün İleri Sürülmesi 356
C İPTAL357
1 Genel İptal Sebepleri 358
a Kanuna Aykırı Kararlar 358
b Esas Sözleşme Hükümlerine Aykırı Kararlar 359
c Dürüstlük Kurallarına Aykırı Kararlar359
2 Özel İptal Sebepleri 360
a Tevdi Eden Temsilcinin Bildirimde Bulunmaması 360
b Toplantı Başkanının Tevdi Eden Temsilcisinin Bildirimini
Genel Kurulda Bir Paysahibinin Talebine Rağmen
Açıklamaması 361
c Genel Kurula Murahhas Üyelerden Hiçbirinin veya Bir
Yönetim Kurulu Üyesinin Katılmamış Olması362
d Genel Kurula Denetçinin Katılmamış Olması 362
XII İPTAL DAVASINDA TARAFLAR 362
A DAVACILAR362
1 Pay Sahipleri362
a Toplantıya Katılan Pay Sahipleri363
b Toplantıya Katılmayan Pay Sahipleri 363
i Davetin Usulsüz Yapılmış Olması363
ii Gündemin Gereği Gibi İlân Edilmemiş Olması364
iii Yetkisiz Kişilerin Genel Kurula Katılması364
iv Müktesep ve Vazgeçilmez Hakların İhlâli365
c Davacı Sıfatı Bakımından Özel Haller 366
i Dava Açılmasından Sonra Payın Devri Halinde366
ii Pay Sahibinin Şirketten Iskatı Halinde 367
İçindekiler
XXVI
iii Pay Senedi Üzerinde İntifa Hakkı Tesis Edilmiş Olması
Halinde 367
d Pay Senetleri Üzerinde Sınırlı Bir Aynî Hak ve Kişisel Bir
Hakkın Bulunması Halinde367
e Pay Üzerinde Hapis Hakkı Bulunması Halinde368
f Pay Senedi Üzerinde Elbirliği Mülkiyeti veya Paylı Mülkiyet
Hakkı Bulunması Halinde369
2 Yönetim Kurulu370
3 Yönetim Kurulu Üyeleri370
4 Sermaye Piyasası Kurulu370
B DAVALI371
C DAVANIN İLÂN EDİLMESİ371
XIII KÖTÜNİYETLE DAVA AÇILMASI HALİNDE SORUMLULUK372
§ 19 YÖNETİM KURULU
I YÖNETİM KURULU ÜYELİĞİNİN NİTELİLERİ373
A ÜYELİĞE SEÇİLME KOŞULLARI373
1 Gerçek Kişiler Bakımından 373
a Tam Ehliyetli Olmak 373
b Seçilme Engellerinin Olmaması 374
2 Tüzel Kişiler Bakımından374
a Tüzel Kişi Adına Sicile Tescil ve İlân Edilecek Gerçek
Kişinin Seçimi 374
b Tüzel Kişilerin Yönetim Kurulunda Bir Gerçek Kişi ile
Temsil Edilmesi375
B TESCİL VE İLÂN375
II ÜYE SAYISI VE GÖREV SÜRESİ 376
III ÜYELİK SIFATININ KAZANILMA ŞEKİLLERİ 378
A KURAL: GENEL KURULCA SEÇİM 378
B DİĞER YÖNTEMLER379
1 Esas Sözleşme ile Atama 379
2 Yönetim Kurulunca Geçici Üye Seçimi (Kooptation) 379
3 Kamu Tüzel Kişilerinin Üye Seçmesi380
4 Sermaye Piyasası Kurulunca Atama380
IV YÖNETİM KURULU ÜYELİĞİ SIFATININ KAYBEDİLMESİ381
A KENDİLİĞİNDEN SONA ERME 381
B İSTİFA381
C GÖREVDEN ALMA (AZİL)383
D GÖREVDEN AYRILMANIN SİCİLE BİLDİRİLMESİ 384
V YÖNETİM KURULUNDA TEMSİL EDİLME İMKÂNLARI385
A «BELİRLİ PAY GRUPLARI» 385
İçindekiler
XXVII
B ÖZELLİK VE NİTELİKLERİYLE BELİRLİ GRUP OLUŞTURAN
PAYSAHİPLERİ387
C AZINLIK388
D YÖNETİM KURULU ÜYESİNİN BELİRLİ PAYSAHİPLERİ
ARASINDAN SEÇİLMESİ VEYA ADAY ÖNERME HAKKI 389
VI YÖNETİM KURULUNUN GÖREV VE YETKİLERİ391
A GENEL OLARAK391
B DEVİR VE FERAGAT EDİLEMEZ, ALINAMAZ NİTELİKTEKİ
GÖREV VE YETKİLER391
1 Şirketin Üst Düzeyde Yönetimi ve Bunlarla İlgili Gerekli
Talimatların Verilmesi392
a Üst Düzeyde Yönetim 392
b Talimat Verilmesi393
2 Şirket Yönetim Teşkilatının Belirlenmesi394
3 Muhasebe Sisteminin, Finansal Denetimin ve Plânlamanın
Düzenlenmesi 394
a Muhasebe Sistemi394
b Finansal Denetim395
c Finansal Planlama395
4 Yönetimle Görevli Müdürlerin ve İmza Yetkisini Haiz Kişilerin
Atanmaları ve Görevden Alınmaları395
5 Yönetimle Görevli Kişilerin Üst Gözetimi 396
6 Yıllık Faaliyet Raporu ile Genel Kurul Toplantılarının
Hazırlanması397
7 Borca Batıklık Durumunda Mahkemeye Bildirimde Bulunma397
VII YÖNETİM KURULUNCA OLUŞTURULACAK KOMİTE VE
KURULLAR 398
A DENETİM KOMİTESİ 399
B RİSKİN ERKEN SAPTANMASI VE YÖNETİMİ KOMİTESİ399
VIII YÖNETİM KURULU KARARLARININ SAKATLIĞI400
A BATIL YÖNETİM KURULU KARARLARI400
1 Eşit İşlem Kuralına Aykırı Kararlar401
2 Anonim Şirketin Temel Yapısına veya Sermayenin Korunması
İlkesine Uymayan Kararlar402
3 Paysahiplerinin Vazgeçilmez Nitelikteki Haklarını İhlâl Eden
veya Bunların Kullanılmalarını Kısıtlayan veya Güçleştiren
Kararlar403
4 Diğer Organların veya Kişilerin Devredilmez Yetkilerine Giren
Konulardaki Kararlar403
B YÖNETİM KURULU KARARLARININ İPTALİ SORUNU 404
1 Türk Ticaret Kanunu’na Göre Yönetim Kurulu Kararının İptali 404
2 Sermaye Piyasası Kanununa Göre Yönetim Kurulu
Kararlarının İptali 405
İçindekiler
XXVIII
IX YÖNETİM HAKININ DEVREDİLMESİ406
A YÖNETİM VE YÖNETİCİ KAVRAMI406
B YÖNETİMİN DEVRİ407
C İÇ YÖNERGE 408
1 Anlamı ve Hazırlanışı 408
2 İç Yönergenin İçeriği410
X TEMSİL YETKİSİNİN KULLANMA ŞEKLİ VE DEVRİ 411
A TEMSİL YETKİSİNİN KAPSAM VE SINIRLANMASI 411
1 Temsil Yetkisinin Kapsamı 411
2 Temsil Yetkisinin Sınırlandırılması415
B YÖNETİM KURULU ÜYELİKLERİNİN BOŞALMASI HALİNDE
DİĞER TEMSİLCİLERİN YETKİLERİ 416
C TEMSİL YETKİSİNİN KULLANILMASI 417
1 İmza Şekli417
2 Münferiden Şirketi Temsil Kuralı ve Diğer Haller417
D TEMSİL YETKİSİNİN MURAHHASLARA DEVREDİLMESİ418
E YÖNETİM KURULUNUN TEK KİŞİDEN OLUŞMASI HALİNDE
TEMSİL YETKİSİNİN ÜÇÜNCÜ BİR KİŞİYE DEVREDİLMESİ419
F TİCARİ VEKİL VEYA DİĞER TACİR YARDIMCILARININ
ATANMASI 421
XI YÖNETİM KURULU ÜYELERİNİN HAK VE YÜKÜMLERİ424
A KİŞİSEL NİTELİKLİ HAKLARI 424
1 Yönetim Hakkı 424
2 Temsil Hakkı 424
3 Bilgi Alma Hakkı424
a Toplantı Esnasında Bilgi İsteme Hakkı ve Sınırları425
b Toplantı Dışında Bilgi Alma Hakkı426
c Şirketin Defter ve Dosyalarının İncelenmesi427
d Yönetim Kurulu Kararı428
e Mahkemeye Müracaat 428
f Yönetim Kurulu Başkanının Bilgi İsteme Hakkı428
B MALÎ NİTELİKLİ HAKLARI429
1 Huzur Hakkı 429
2 Ücret 429
3 Kazanç Payı (Tantiemé) ve Prim 430
a Kavram 430
b Dağıtım Koşulları 431
c Kazanç Payının Kötüniyetle Alınmasının Müeyyidesi 431
d Zamanaşımı 432
4 İkramiye432
İçindekiler
XXIX
C YÜKÜMLÜLÜKLERİ432
1 Yönetim Yükümü 432
2 Gözetim Yükümü 433
3 Özen Yükümü433
4 Özen Yükümünün Ölçüsü434
5 Tedbirli Yönetici Ölçütü ve Business Judgment Rule İlkesi 435
6 “İşadamı Kararı” (Business Judgment Rule) İlkesinin Koşulları437
a Bir İşletmesel Karar (İş İnsanı Kararı) Olmalıdır 438
b YK Üyesi Kararın Alınmasında Tarafsız ve Bağımsız Olmalı
veya Üçüncü Kişinin Etkisi Altında Olmamalıdır 439
c Makul Ölçüde Araştırma Yapılmış ve Gerektiğinde Uzman
Kişilerden Tüm Bilgiler Alınmış Olmalıdır439
d Şirketin Menfaatine Hareket Edilmiş Olmalıdır 440
e İyiniyetle Hareket Edilmiş Olmalıdır 440
7 Yönetim Kurulu Üyelerinin Sadakat Yükümü441
a Genel Olarak441
b Tek Kişi Anonim Şirketlerde442
c Sadakat Yükümünün Kapsamı 442
D SORUMLULUK SİGORTASI YAPTIRILMASI443
1 Genel Olarak443
2 Sigorta Miktarı444
E YASAK İŞLEMLER 445
1 Şirket İle İşlem Yapma Yasağı 445
a Kapsam445
b Yaptırım445
2 Şirkete Borçlanma Yasağı 446
3 Şirket ile Rekabet Yapma Yasağı 447
a Konusu447
b Yaptırımı 447
c Zamanaşımı 448
d Sorumluluğa Etkisi 448
4 Görüşmelere Katılma Yasağı449
a Menfaat Çatışması Olan Haller449
b Yaptırım449
F SERMAYENİN KAYBI VEYA BORCA BATIK OLMA
DURUMUNU MAHKEMEYE BİLDİRME YÜKÜMÜ 449
1 Ticaret Bakanlığının TTK’nın 376 Maddesinin Uygulanmasına
İlişkin 592018 Tarihli Tebliğine Göre Bildirim449
2 Sermaye Kaybı ve Borca Batıklık kavramları 450
İçindekiler
XXX
a Sermaye Kaybı 450
b Borca Batıklık451
3 Yönetim Kurulunun Yapması Gereken İşlemler452
a Sermaye Kaybı Halinde452
b Sermaye İle Kanuni Yedek Akçeler Toplamının En Az
Yarısının Karşılıksız Kalması Halinde 453
c Sermaye İle Kanuni Yedek Akçeler Toplamının En Az Üçte
İkisinin Zarar Sebebiyle Karşılıksız Kalması Halinde454
d Borca Batık Olma Halinde455
4 Esas Alınacak Finansal Tablolar456
5 Sermayenin Kaybı veya Borca Batık Olma Durumunda
Birleşmeye Katılma 456
6 Konkordato Talep Edilmesi veya İflâsa Karar Verilmesi 456
XII ANONİM ŞİRKETTE MÜDÜRLER457
§ 20 ANONİM ŞİRKETLERDE DENETİM
I DENETÇİLERLE İLGİLİ YENİ DÜZENLEMEYE GENEL BAKIŞ459
II DENETÇİ OLABİLME KOŞULLARI460
III DENETÇİ SEÇİMİ460
A GENEL KURULCA DENETÇİ SEÇİMİ460
B MAHKEME TARAFINDAN DENETÇİ ATANMASI 461
C YÖNETİM KURULUNCA GEÇİCİ DENETÇİ SEÇİMİ 463
IV DENETÇİNİN GÖREVDEN ALINMASI VE ÇEKİLMESİ 463
A GÖREVDEN ALMA463
B GÖREVDEN ALMA SEBEPLERİ465
C DENETÇİNİN GÖREVİ KABUL ETMEMESİ VE DİĞER
SEBEPLER465
1 Görevden Çekilme465
2 Görevin Reddedilmesi veya İfa Edilememesi466
V DENETÇİNİN EN FAZLA SEÇİLEBİLECEĞİ SÜRE 466
VI DENETÇİ OLMAYI ENGELLEYEN HALLER 467
VII DENETÇİNİN GÖREVLERİ468
A DENETÇİYE VERİLMESİ GEREKEN BELGE VE BİLGİLER 468
B DENETİMİN KONUSU VE KAPSAMI 469
C DENETİM RAPORU VE İÇERİĞİ 470
D DENETÇİNİN GÖRÜŞ YAZISI471
1 Olumlu Görüş Yazısı 472
2 Sınırlı Olumlu Görüş Yazısı 472
3 Görüş Vermekten Kaçınma 473
4 Olumsuz Görüş Yazısı473
İçindekiler
XXXI
VIII ŞİRKET İLE DENETÇİ ARASINDAKİ GÖRÜŞ AYRILIĞI474
A GÖRÜŞ AYRILIĞININ İÇERİĞİ474
B GÖRÜŞ AYRILIĞININ MAHKEMECE GİDERİLMESİ 474
§ 21 PAYSAHİPLİĞİ HAKLARI ÇERÇEVESİNDE
ANONİM ŞİRKETLERDE ÖZEL DENETİM
I PAYSAHİPLERİNİN ÖZEL DENETİM İSTEME HAKKI 475
A ÖZEL DENETİMİN NİTELİĞİ VE İŞLEVİ 475
B ÖZEL DENETİMİN AMACI476
C ÖZEL DENETİM İSTEMİNİN GENEL KURULCA KARARA
BAĞLANMASI477
D MAHKEMEDEN ÖZEL DENETÇİ ATANMASINI İSTEMEYE
YETKİLİ OLANLAR478
1 Genel Kurulun Özel Denetçi İstemini Kabul Etmesi Halinde 478
2 Genel Kurulun Özel Denetçi İstemini Reddetmesi Halinde 479
E ÖZEL DENETÇİ ATANMASINA İLİŞKİN ŞEKLİ VE MADDÎ
KOŞULLAR480
1 Şekli Koşullar 480
2 Maddi Koşullar 480
3 Mahkemenin Karar Vermesi483
4 Mahkemece Uzman Bir Kişinin Özel Denetçi Olarak Atanması484
F ÖZEL DENETİM RAPORUNUN HAZIRLANMASI 486
1 Birinci Safha: Özel Denetçinin Rapor Taslağını Hazırlaması486
a Özel Denetçiye Bilgi Verilme Yükümü486
b Bilgilerin Kapsamı486
c İhtilâf Halinde Yargıcın Karar Vermesi 486
d Şirket Organlarının Raporun Yazılmasında Etkili Olabilmesi486
e Raporun Hazırlanması 487
f Özel Denetçiye Karşı Sır Saklama Yükümü Geçerli Değildir487
2 İkinci Safha: Özel Denetçinin Raporunu Mahkemeye Sunması ve
Şirketin Raporun Yazılmasına Müdahale Etme Olanağı 488
a Raporun İçeriği488
b Raporun Mahkemeye Sunulması ve Şirketin Müdahalesi 488
3 Tamamlayıcı Soru Sorma Olanağı ve Yargıcın Kararı 488
4 Özel Denetçinin Nihaî Raporu488
5 Raporun İşleme Konulması 489
İçindekiler
XXXII
SEKİZİNCİ BÖLÜM
ESAS SÖZLEŞME DEĞİŞİKLİKLERİ
§ 22 GENEL OLARAK ESAS SÖZLEŞME DEĞİŞİKLİKLERİ
I GENEL OLARAK493
II ESAS SÖZLEŞME DEĞİŞİKLİĞİ İŞLEMLERİ 493
A DEĞİŞİKLİK METNİNİN YÖNETİM KURULUNDA KARARA
BAĞLANMASI VE NOTERDEN ONAYLANMASI494
B GEREKİYORSA KANUNDA ÖNGÖRÜLEN İLGİLİ
KURUMLARDAN İZİN ALINMASI494
C ESAS SÖZLEŞME DEĞİŞİKLİĞİNİN GENEL KURULDA
KARARA BAĞLANMASI495
D GEREKİYORSA İMTİYAZLI PAYSAHİPLERİ ÖZEL
KURULUNUN ONAY VERMESİ 496
E TESCİL VE İLÂN496
§ 23 ESAS SERMAYENİN ARTIRILMASI
I ESAS SERMAYE ARTIRIMININ SEBEPLERİ 497
II SERMAYE ARTIRIMININ ÖN KOŞULLARI498
A PAY TAAHHÜTLERİNİN TAMAMI YERİNE GETİRİLMİŞ
OLMALIDIR498
B BİLÂNÇODA SERMAYEYE EKLENMESİNE MEVZUATIN İZİN
VERDİĞİ FONLAR BULUNMAMALIDIR 499
III YÖNETİM KURULUNUN BEYANI500
IV ESAS SERMAYE SİSTEMİNDE SERMAYE ARTIRIMI İŞLEMİNE
İLİŞKİN ŞEMA 501
V SERMAYE ARTIRIM TÜRLERİ 502
A ESAS SERMAYE SİSTEMİNDE SERMAYE ARTIRIMI 503
B KAYITLI SERMAYE SİSTEMİNDE SERMAYE ARTIRIMI504
1 Genel Olarak504
2 Kayıtlı Sermayenin İşlevi 505
3 Kayıtlı Sermayenin Özellikleri 505
a Zamansal Olarak Sınırlama 506
b Miktar Olarak Sınırlama506
C ŞARTA BAĞLI SERMAYE ARTIRIMI 508
1 Kara Avrupa Hukukundaki Yeri508
2 Şartlı Sermaye Artırımının Uygulama Çevresi509
3 Opsiyon Hakkının Tanındığı Borçlanma Araçları 510
4 Şartlı Sermaye Artırımındaki Sınırlamalar 510
a Ayın Karşılığı Şarta Bağlı Sermaye Artırımı Yapılamaz 510
İçindekiler
XXXIII
b Kısmî Ödeme Mümkün Değildir 511
c Şarta Bağlı Olarak Artırılan Sermaye, Şirket Sermayesinin
Yarısıyla Sınırlıdır 511
VI SERMAYE ARTIRIM KARARININ İPTALİ VEYA
BUTLANININ SONUÇLARI 512
A SERMAYE ARTIRIM KARARI TİCARET SİCİLİNE TESCİL
EDİLMEMİŞSE 512
B SERMAYE ARTIRIM KARARI TİCARET SİCİLİNE TESCİL
EDİLMİŞSE 512
1 Tescilin Sonuçları 512
2 İptal Edilmiş Artırılan Sermayeye Göre Kâr Payı Dağıtılması
Halinde Hukukî Durum 513
§ 24 ESAS SERMAYENİN AZALTILMASI
I GENEL OLARAK514
II ESAS SERMAYENİN AZALTILMA TÜRLERİ515
A KURUCU VEYA EFEKTİF AZALTMA 515
B AÇIKLAYICI VEYA BASİT AZALTMA 515
C SERMAYENİN AZALTILMASI VE TEKRAR MEVCUT TUTARA
YÜKSELTİLMESİ515
DOKUZUNCU BÖLÜM
ANONİM ŞİRKETLERDE PAY VE PAY SAHİPLİĞİ
§ 25 ANONİM ŞİRKETLERDE PAY VE PAY SENETLERİ
I PAY KAVRAMI 519
II PAY SENEDİNİN TÜRLERİ VE DEVİR ŞEKLİ520
A NAMA YAZILI PAY SENETLERİNİN DEVRİ520
B GERÇEK NAMA YAZILI PAY SENETLERİNİN DEVRİ521
C HAMİLE YAZILI PAY SENETLERİNİN ÇIKARILMASI, DEVRİ
VE PAYDAN DOĞAN HAKLARIN KULLANILMA ŞARTLARI522
D ESAS SERMAYENİN BİR PARÇASI OLARAK PAY526
E PAYSAHİPLİĞİ MEVKİİ OLARAK PAY 527
E ORTAKLIK HAKLARINI İÇEREN BELGE OLARAK PAY 528
III PAY (SENETLERİ) ÇEŞİTLERİ 529
A KARŞILIKLARI BAKIMINDAN PAY 529
1 Nakit Karşılığı Pay 529
2 Ayın Karşılığı Pay 529
B OY HAKKI BAKIMINDAN PAY529
C OY HAKKININ ETKİSİ VE BUNA İLİŞKİN SİSTEMLER530
1 Yaygın Oy Sistemi530
2 Birikimli Oy Sistemi530
İçindekiler
XXXIV
D İTİBARÎ DEĞERLİ PAY VE İTİBARÎ DEĞERDEN YOKSUN PAY 532
1 Primli (Agiolu) Pay532
2 İtibarî Değeri Olmayan Pay 533
IV İMTİYAZLI PAY 533
A İMTİYAZ KAVRAMI 533
B İMTİYAZIN TANINMA KOŞULLARI 534
1 İmtiyaz Esas Sözleşme İle Tanınabilir535
2 İmtiyazın Konusu ve Kapsamı ve Konusu Esas Sözleşmede
Açıkça Belirtilmelidir 535
3 İmtiyaz Oransallık İlkesinden Sapılarak Tanınabilir 536
4 Kamu Aleyhine İmtiyaz Tesis Edilemez 537
5 İmtiyaz Paya ve Paysahiplerine Tanınır537
a Kural: İmtiyaz Paya Tanınır 537
b İstisna: İmtiyaz Paysahiplerine de Tanınabilir538
C İMTİYAZ OLUŞTURULABİLECEK KONULAR540
1 Malvarlığı Haklarında İmtiyaz540
a Kâr Payında İmtiyaz 540
b Tasfiye Payında İmtiyaz 541
c Rüçhan Hakkında İmtiyaz 541
2 Oy Hakkında İmtiyaz542
3 Oy Hakkındaki İmtiyazın Sınırı542
4 İmtiyazın Etkisiz Olduğu Haller 543
5 Yönetim Kurulunda Temsil Edilmeye İlişkin İmtiyaz545
VI İMTİYAZLARIN KORUNMASI545
A İMTİYAZLI PAYSAHİPLERİ ÖZEL KURULU545
B ÖZEL KURULUN TOPLANMASI VE KARAR ALMASI546
C ÖZEL KURULUN TOPLANAMAMASI HALİNDE GENEL
KURUL KARARININ HUKUKÎ DURUMU 547
VII ÖZEL KURUL KARARLARININ İPTALİ VE HUSUMET 547
§ 26 ANONİM ŞİRKETİN KENDİ PAYLARINI İKTİSAP VE
REHİN OLARAK KABUL ETMESİ
I YENİ DÜZENLEMENİN KAYNAKLARI548
II ŞİRKETİN KENDİ PAYLARINI İKTİSAP ETMESİNİN TEMEL
İLKELERİ550
III ŞİRKETİN KENDİ PAYLARINI İKTİSAP VEYA REHİN OLARAK
KABUL ETMESİNİN SEBEPLERİ 550
IV ŞİRKETİN KENDİ PAYLARINI İKTİSAP ETMESİNİN YARAR VE
SAKINCALARI551
A YARARLARI551
B SAKINCALARI 554
İçindekiler
XXXV
V ŞİRKETİN KENDİ PAYLARINI İKTİSAP VEYA REHİN OLARAK
KABUL ETMESİNİN KOŞULLARI VE SINIRLARI 556
A GENEL KURULUN YÖNETİM KURULUNA YETKİ
VERMESİNİN GEREKLİ OLDUĞU HAL556
1 İktisap ve Rehnin Sınırı 556
2 Şirketin Net Aktif Miktarı Yasada Öngörülenden Az
Olmamalıdır556
3 İktisap Edilecek Payların Bedeli Tamamen Ödenmiş Olmalıdır 557
B GENEL KURULUN YETKİ VERMESİNE GEREKLİ OLMAYAN
HAL VE YÖNETİM KURULUNUN BİLDİRİM ZORUNLULUĞU 557
1 Yakın ve Ciddi Bir Kayıptan Kaçınma Hali 557
2 İlk Genel Kurulda Bildirim Zorunluluğu558
VI İKTİSAP VEYA REHİN ALMA YASAĞININ İSTİSNALARI 558
A PAYLARIN ESAS SERMAYENİN AZALTILMASI KARARINA
DAYANILARAK DEVRALINMASI559
B BİR KANUNÎ SATIN ALMA YÜKÜMÜ NEDENİYLE
PAYLARIN ŞİRKETE GEÇMESİ 559
C PAYLARIN ŞİRKET ALACAĞININ ÖDENMESİ İÇİN CEBRİ
İCRADAN DEVRALINMASI560
D PAYLARIN DEVİR VEYA REHİN ALINMASININ ESAS
SÖZLEŞMEYE GÖRE ANONİM ŞİRKETİN İŞLETME
KONUSUNA GİREN İŞLEMLERDEN OLMASI 560
E DEVRALMANIN İVAZSIZ OLMASI 562
VII ŞİRKETİN KENDİ PAYLARINI ELDEN ÇIKARMASI 562
VIII KURALA AYKIRI İKTİSAP HALİNDE ELDEN ÇIKARMA 563
IX KENDİ PAYLARINI TAAHHÜT YASAĞI 564
X ŞİRKETİN KENDİ PAYLARINI İKTİSAP AMACIYLA FİNANSAL
DESTEK VERME YASAĞI565
A KANUNA KARŞI HİLE 565
B ANONİM ŞİRKETİN, PAYLARININ İKTİSAP EDİLEBİLMESİ
İÇİN AVANS, ÖDÜNÇ VEYA TEMİNAT VERMESİ YASAĞI 566
XI ŞİRKETİN ELİNDEKİ PAYLARA İLİŞKİN HAKLARIN
HUKUKİ DURUMU566
XII YASAĞA AYKIRILIĞIN SONUÇLARI 568
XIII KARŞILIKLI KATILMALAR VE ANA–YAVRU ŞİRKET
İLİŞKİSİNDEKİ SORUNLAR568
§ 27 PAYSAHİBİNİN HAKLARI
I PAYSAHİPLİĞİ HAKLARININ TÜRLERİ570
A MALVARLIĞI HAKLARI 570
1 Kâr Payı Hakkı 570
İçindekiler
XXXVI
a Kavram 570
b Kâr Payı Hakkının Anlamı 570
c Türk Ticaret Kanunu Sistemine Göre Kâr Payı
Dağıtılmasının Şartları571
d Kâr Payının Dağıtım Zamanı ve Muacceliyet572
e Zamanaşımı 573
2 Kâr Payı Avansı Alma Hakkı 573
a Tebliğe Göre Kâr Payı Avansı Dağıtımının Şartları573
b Kâr Payı Avansı Tutarı ve Hesaplanması 574
c Kâr Payı Avansı Ödenmesi İşlemleri574
d Kâr Payı Avansı İşlemlerinde Yönetim Organının Görevleri574
3 Tasfiye Payı Hakkı 574
a Kavram 574
b Müktesep Hak Niteliği575
c Tasfiye Payının Dağıtım Şekli575
4 Hazırlık Devresi Faizi576
5 Rüçhan Hakkı 576
6 Önerilmeye Muhatap Olma Hakkı577
7 Bedelsiz Payı Edinme Hakkı 578
8 Tesislerden Yararlanma Hakkı 578
B KATILMA HAKLARI 579
1 Genel Kurula Katılma Hakkı 579
2 Konuşma Hakkı 579
3 Oy Hakkı 580
a Kavram 580
b Bağlam Halinde Oy Hakkının Kullanılma Sorunu 580
c Oy Hakkı İle Pay Bedelinin Ödenmesi Arasındaki İlişki 581
d Oy Hakkından Yoksunluk 581
e Oy Hakkının Donduğu Haller582
4 Bilgi Alma Hakkı582
5 Bilgi Alma Hakkının Sınırları584
a Mutlak Şirket Sırrı584
b Nispi Şirket Sırrı585
6 Bilgi Alma Hakkının Mahkeme Vasıtasıyla Kullanılması585
7 İnceleme Hakkı586
8 Dava Hakkı586
a Dava Koşulları587
b Süre587
İçindekiler
XXXVII
§ 28 PAYSAHİBİNİN BORÇ VE YÜKÜMLÜLÜKLERİ
I PAYSAHİBİNİN ASLÎ BORCU 588
A KAPSAMI VE NİTELİĞİ 588
1 Tek Borç İlkesi 588
2 Tek Borç İlkesinin İstisnaları589
B BORCUN KAYNAĞI VE MUACCEL OLMASI 590
1 Borcun Kaynağı590
2 Borcun Muaccel Olması 590
C SERMAYE BORCUNUN İFA EDİLMEMESİNİN HUKUKÎ
SONUÇLARI 592
1 Genel Olarak592
2 Ödemeye Davet 592
3 Temerrüde Düşenin Şirket İle Organik Bağının Kesilmesi 592
4 Muaccel Sermaye Borcunun Zamanaşımına Uğraması 594
II YAN EDİM YÜKÜMÜ594
A KAVRAM 594
B YAN EDİM YÜKÜMÜNÜN KOŞULLARI595
C YAN EDİM YÜKÜMÜNÜN İFA EDİLMEMESİNİN SONUCU596
D YAN EDİM YÜKÜMÜNÜN SONA ERMESİ596
III SADAKAT YÜKÜMLÜLÜĞÜ 597
IV SIR SAKLAMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ 598
A ŞİRKET SIRRI KAVRAMI VE KAPSAMI 598
B YAPTIRIMI598
ONUNCU BÖLÜM
ANONİM ŞİRKETLERDE SONA ERME VE TASFİYE
§ 29 ANONİM ŞİRKETİN SONA ERME SEBEPLERİ VE TÜRLERİ
I KAVRAM601
II SONA ERME HALLERİ 601
III SONA ERME SEBEPLERİ 602
A GENEL OLARAK SONA ERME SEBEPLERİ 602
1 Esas Sözleşmedeki Sürenin Sona Ermesinden Sonra Şirketin
Faaliyetini Durdurması (TTK m 529/1)602
2 İşletme Konusunun Elde Edilmesi veya Elde Edilmesinin
İmkânsız Hale Gelmesi (TTK m 529/1 b) 603
3 Esas Sözleşmede Öngörülmüş Herhangi Bir Sona Erme
Sebebinin Gerçekleşmesi (TTK m 529/1 c)604
a Esas Sözleşmede Öngörülen Bir Sebebin Gerçekleşmesiyle
Kendiliğinden Sona Erme604
b Esas Sözleşmede Mahkeme Kararıyla Feshin
Gerçekleşmesinin Öngörülmesi605
İçindekiler
XXXVIII
4 Genel Kurul Kararı ile Sona Erme606
5 Anonim Ortaklığının İflâsı (TTK m 529/1e) 606
6 Kanun Tarafından Öngörülen Diğer Haller 607
a Kamu Düzenine veya İşletme Konusuna Aykırı İşlemlerde
veya Muvazaalı İş ve Faaliyetlerde Bulunmak (TTK m
210/3)607
b Bütün Payların Anonim Şirket Tarafından İktisap Edilmesi 608
c Esas Sermayenin Üçte İkisinin Kaybedilmesi, Şirketin Sona
Ermesi (TTK m 376/2) 608
d Kuruluşta Kanun ve Esas Sözleşme Hükümlerine Aykırılık 609
e Şirket Amacının Kanuna veya Ahlâka Aykırı Hale Gelmesi609
f Anonim Şirketin Uyruğunun Değişmesi, Merkezin Yurt
Dışına Nakli610
B ÖZEL SONA ERME SEBEPLERİ610
1 Organlardan Birisinin Eksik Olması (TTK m 530)610
2 Birleşme (TTK 529/1, f) 611
3 Haklı Sebeplerle Fesih611
a Hükmün Amacı ve Niteliği611
b Haklı Sebep Kavramı ve Halleri612
c Dava Şartları615
d Yargıcın Takdir Hakkını Kullanırken İncelemesi Gereken
Olgular617
e Aile Tipi Şirketlerde Aile Bireyleri Arasındaki İlişkilerin
Temelden Çökmüş Olmasının Fesih Davasında Önemi 619
f İsviçre Federal Mahkemesinin Anonim Şirketin Haklı
Sebeplerle Feshine İlişkin İki Önemli Kararı 620
g Yargıtay’ın Konuya İlişkin Kararları621
§ 30 ANONİM ŞİRKETİN TASFİYESİ
I KANUNDAKİ TASFİYEYE İLİŞKİN YENİLİKLER628
II KOLAYLAŞTIRILAN TASFİYE HALLERİ629
III TASFİYE HALİNDEKİ ANONİM ŞİRKETİN HUKUKİ DURUMU 629
A TÜZEL KİŞİLİK DEVAM EDER 629
B ANONİM ORTAKLIKTA TASFİYE GAYESİ GEÇERLİ OLUR 629
C ORGANLARIN VARLIĞI DEVAM EDER630
1 Yönetim Kurulu630
2 Genel Kurul 630
D PAY SAHİPLERİNİN HAKLARI DARALIR 631
E TASFİYEYE TASFİYE MEMURLARI YETKİLİ OLUR631
F ANONİM ŞİRKETİN KÂR ELDE ETMEK AMACI PASİFLEŞİR631
İçindekiler
XXXIX
IV TASFİYE İŞLEMLERİ632
A TASFİYENİN TESCİL VE İLÂNI 632
B TASFİYE MEMURLARININ ATANMASI632
1 Esas Sözleşme ile Atama 633
2 Genel Kurul Kararı İle Atanma 633
3 Mahkeme Kararı ile Atama633
4 Yasa Gereği Tasfiye Görevinin Yüklenilmesi 634
V TASFİYESİZ SONA ERME HALLERİ 634
ONBİRİNCİ BÖLÜM
ANONİM ŞİRKETLER HUKUKUNDA SORUMLULUK
§ 31 ANONİM ŞİRKET YÖNETİCİLERİ VE DENETÇİLERLE İLGİLİ
YENİ SORUMLULUK SİSTEMİ
I SORUMLULUĞA İLİŞKİN YENİLİKLER VE MEHAZ KANUNDAN
FARKLILIKLAR 637
II SORUMLULUK HALLERİ 639
A BELGELERİN DOĞRU OLMAMASI 639
B SERMAYE HAKKINDA YANLIŞ BEYANLAR VE ÖDEME
YETERSİZLİĞİNİN BİLİNMESİ 640
C DEĞER BİÇİLMESİNDE YOLSUZLUK 641
D HALKTAN PARA TOPLAMAK 642
III SORUMLULARIN ÇEVRESİ643
A ANONİM ŞİRKET643
B KİŞİSEL OLARAK YÖNETİM KURULU ÜYELERİ 643
IV YÖNETİM KURULU ÜYELERİNİN HUKUKİ SORUMLULUĞU 645
A DOĞRUDAN ZARARLARDAN SORUMLULUK 645
1 Doğrudan Zarar645
a Kavram 645
b Davanın Özelliği646
c Dava Masrafları 647
B DOLAYISIYLA ZARARLARDAN SORUMLULUK647
1 Dolayısıyla Zarar Kavramı 647
2 Davanın Niteliği ve Koşulları649
3 Dava Masrafları 649
V TEK KİŞİLİK ANONİM ŞİRKETLERDE YÖNETİM KURULU
ÜYESİNİN DURUMU649
A SORUNUN ORTAYA ÇIKIŞI649
B TEK KİŞİLİK ANONİM ŞİRKETLERDE YÖNETİM KURULU
ÜYESİ VE YÖNETİCİLERİN SORUMLULUĞUNA İLİŞKİN
İSVİÇRE FEDERAL MAHKEMESİNİN 905 2008 TARİH VE 6B54/2008 SAYI KARARI651
İçindekiler
XL
VI YÖNETİM KURULU ÜYELERİ VE YÖNETİCİLERİN
SORUMLULUĞUNUN NİTELİKLERİ 654
A KUSUR SORUMLULUĞU 654
B KUSURUN NİTELİĞİ655
C KUSUR VE İSPAT SORUNU 657
1 Görevin İfasında Kusur ve Bunun İspatı Sorunu 657
2 Görevin Özensiz Devredilmesinde Sorumluluk660
3 Görevin Yetkisiz Devredilmesinde Sorumluluk 661
D KONTROL DIŞINDAKİ OLAY VE İŞLEMLERDEN
SORUMSUZLUK SORUNU 663
VII MÜTESELSİL SORUMLULUK665
A TESELSÜLÜN ANLAM VE KAPSAMI 665
B FARKLILAŞTIRILMIŞ TESELSÜL667
C ZARARIN TAMAMI İÇİN DAVA AÇILMASI 669
1 Zararın Tamamı Kavramı 669
2 Birlikte Dava ve Türk Borçlar Kanunu’nun 51 ve 52
Maddelerinin Uygulanması670
D HER DAVALININ BİREYSEL SORUMLULUK TUTARININ
BELİRLENMESİ 671
1 Dış İlişkideki Kusura Göre Her Davalının Bireysel Teselsül
Tavanının Belirlenmesi671
2 Mahkeme Tarafından Her Davalı İçin Bireysel Sorumluluk
Tavanının Tespit Edilmesi672
3 Dış İlişkide Müteselsil Davalıların Bireysel Sorumluluk
Tutarlarının Hesaplanmasına İlişkin Formül ve Şema673
E DAVA MASRAFLARI 676
F FARKLILAŞTIRILMIŞ TESELSÜLÜN UYGULANMASINA
İLİŞKİN ÖRNEKLER676
1 İsviçre Hukukunda676
2 Türk Hukukunda678
3 İsviçre Federal Mahkemesinin Farklılaştırılmış Teselsüle İlişkin
Kararları679
G FARKLILAŞTIRILMIŞ TESELSÜLDE SORUMLULAR
ARASINDAKİ RÜCU İLİŞKİSİ 681
VIII DAVA VE TALEP HAKKI OLAN KİŞİLER 683
A İFLÂS DIŞINDA683
1 Paysahipleri 683
2 Katılma İntifa Senetleri ve Oydan Yoksun Pay Senedi Sahipleri 683
3 Şirket 684
a Davalılar ve Dava Koşulları 684
İçindekiler
XLI
b Sorumluluk Davasında Şirketin Temsili Sorunu 686
4 Şirket Alacaklıları687
5 Azınlık 687
B İFLÂS HALİNDE 688
IX DAVA AÇMA SÜRESİ 689
X YÖNETİM KURULUNUN ÜST GÖZETİM GÖREVİNDEN
KAYNAKLANAN UYUM (COMPLİANCE) SORUMLULUĞU 689
A UYUM (COMPLİANCE) KAVRAMI689
B COMPLİANCE’IN AMACI690
C TÜRK MEVZUATINDA COMPLİANCE’IN YERİ691
XI SORUMLULUĞUN SONA ERMESİ694
A İBRA694
1 Kavram ve Hukukî Nitelik694
2 İbranın Etkisi 696
3 İbranın Kapsamı 697
4 İbra Kararında Oydan Yoksunluk701
5 İbranın Sorumluluk Davalarına Etkisi 703
a Şirketin Dava Hakkı Açısından 703
b Doğrudan Uğranılan Zararlar Açısından 703
c Paysahiplerinin ve Alacaklıların Dolayısıyla Zararları
Açısından704
6 Kuruluş ve Sermaye Artırımında İbra705
7 İbra Kararlarının Sakatlığı 705
B HAK DÜŞÜRÜCÜ SÜRE VE ZAMANAŞIMI706
1 Hak Düşürücü Süre706
2 Zamanaşımı 706
§ 32 DENETÇİLERİN SORUMLULUĞU
I GENEL OLARAK707
II DENETÇİLER VE HUKUKİ KONUMU 707
III DENETÇİNİN SORUMLULUĞU 708
A SORUMLULUĞUN KAPSAMI 708
B DENETÇİLERİN YÜKÜMÜ709
C SORUMLULUĞUN MİKTARI709
D MÜTESELSİL SORUMLULUK 709
IV ÖZEL DENETÇİNİN SORUMLULUĞU 710
İçindekiler
XLII
ONİKİNCİ BÖLÜM
LİMİTED ŞİRKET
§ 33 LİMİTED ŞİRKETE İLİŞKİN DÜZENLEMELERİN
DEĞERLENDİRİLMESİ, TANIM VE NİTELİKLER
I LİMİTED ŞİRKETE İLİŞKİN GELİŞMELER VE DEĞİŞİKLİKLER 713
II TANIM VE NİTELİKLER714
A TANIM 714
B ORTAK SAYISI VE NİTELİĞİ 715
1 Ortak Sayısı 715
2 Ortakların Nitelikleri 716
C TİCARET UNVANI717
D ESAS SERMAYE 718
E ESAS SERMAYE PAYI 718
1 Esas Sermaye Payının Anlamı ve Bölünmezlik İlkesi718
2 Limited ve Anonim Şirket Pay Kavramları Arasındaki
Farklılıklar 719
3 Esas Sermaye Payı veya Buna İlişkin Olarak Çıkarılan Senetler
Üzerinde İntifa ve Rehin Hakkı Kurulması ve Payın Haczi 721
F SINIRLI SORUMLULUK 725
G TİCARİ İŞLETME 727
H KONU VE AMAÇ 727
I TÜZEL KİŞİLİK 727
§ 34 LİMİTED ŞİRKETİN KURULUŞU
I LİMİTED ŞİRKETİN KURULUŞU 728
II KURULUŞ AŞAMALARI 729
A ŞİRKET SÖZLEŞMESİNİN HAZIRLANMASI 729
1 Yazılı Şekil 729
2 İmzaların Ticaret Sicili Müdürlüğünde Yetkilendirilmiş
Personelin Huzurunda İmzalanması 729
3 Şirket Sözleşmesinde Bulunması Zorunlu Kayıtlar 730
a Ticaret Unvanı 732
b Merkez733
c İşletme Konusu734
d Sermaye 734
B TESCİL VE İLAN736
1 Tescil Başvurusu ve İlgili Belgeler736
2 Tescil Edilecek Hususlar 736
3 Tescil İçin Öngörülen Süre738
4 Tescilin Sonuçları 739
5 Tescilden Önce Şirket Adına Yapılan İşlem ve Giderlerden
Sorumluluk 739
İçindekiler
XLIII
§ 35 LİMİTED ŞİRKETİN YAPISI VE PAYSAHİPLİĞİ
I GENEL OLARAK740
A SERMAYE ORTAKLIKLARINA ÖZGÜ UNSURLAR VE
İSTİSNALAR740
1 Ortakların Şirketin Kamu Borçlarından Sorumlu Olması740
2 Ek Ödeme ve Yan Edim Yükümü 741
3 Esas Sermayenin Belirli Olması 741
4 Anonim Şirketlere Yapılan Yollamalar 741
5 Denetim 742
6 Haksız Alınan Kâr Payının İadesi742
B KİŞİ ORTAKLIKLARINA ÖZGÜ UNSURLAR742
1 Şirketten Çıkma ve Çıkarılma742
2 Esas Sermaye Payına Karşılık Çıkarılan Senetlerin Niteliği
İtibariyle Pay Senedi İşlevini Haiz Olmaması 742
3 Esas Sermaye Payının Devrinin Yasaklanabilir Olması 743
4 Limited Şirket Ortaklarının Rekabet ve Bağlılık Yükümü 743
5 Haklı Sebebin Varlığı Halinde Yöneticilerin Yönetim ve Temsil
Haklarının Sınırlandırılması veya Kaldırılmasının Mahkemeden
Talep Edilebilmesi744
II PAY DEFTERİ 744
A İÇERİĞİ744
B ŞEKLİ744
C HUKUKÎ NİTELİĞİ745
D PAY DEFTERİNİ TUTMAYA YETKİLİ OLANLAR VE İBRAZI
GEREKLİ BELGELER745
III ORTAKLIK HAK VE SIFATININ KAZANILMASI745
A ASLEN İKTİSAP 745
B DEVREN İKTİSAP VE BUNA İLİŞKİN İLKELER746
1 Esas Sermaye Payının Devredilebilir Olması ve Sınırlanması 746
2 Payın Devir İşlemi ve Şekle İlişkin Şartlar747
a Yazılı Şekil 747
b Şekle Aykırılığın Hukukî Sonuçları 748
3 Genel Kurulun Pay Devrini Onaylaması 750
a Genel Kurul Onayının Hukuki Niteliği750
b Genel Kurulun Toplantıya Çağrılması veya Elden Doalştırma
Yoluyla Karar Alınması752
c Nisap753
4 Pay Defterine Kayıt 753
5 Ticaret Siciline Tescil 755
6 Devrin Reddedilmesi 756
İçindekiler
XLIV
7 Reddin Hukukî Sonuçları 756
8 Devrin Esas Sözleşme Üzerindeki Etkisi757
9 Devir Yasağı757
C YASAL BAĞLAMIN ETKİSİZ OLDUĞU HALLER 758
1 6102 Sayılı Ticaret Kanunundaki Düzenleme 758
2 Ticaret Kanununun Madde 596/3 Düzenlemenin Eleştirisi 759
3 Üç Aylık Sürenin Hukukî Niteliği 761
D BİR SERMAYE PAYININ BİRDEN FAZLA ORTAĞA AİT
OLMASI761
E ŞİRKETİN KENDİ PAYINI İKTİSAP ETMESİNİN KOŞULLARI 762
1 Devrin Maddi Şartları762
2 Devir Şekli764
IV ORTAKLIK HAK VE SIFATININ YİTİRİLMESİ764
A GENEL OLARAK764
B ÇIKMA765
1 Çıkmaya İlişkin Yenilikler765
2 Esas Sözleşmesi İle Çıkma Hakkının Tanınması765
3 Haklı Sebeplerin Varlığında Çıkma767
a Haklı Sebep Kavramı767
b Haklı Sebebin Kaynağı ve Ortağın Kusuru 770
c Haklı Sebebe Dayanılarak Çıkma Hakkının Kullanılması771
4 Çıkmaya Katılma771
C ÇIKARILMA773
1 Şirket Sözleşmesinde Öngörülen Sebeplere Dayanılarak Ortaklar
Genel Kurul Kararıyla Çıkarma773
2 Haklı Sebeplerle Şirketin Feshinin Dava Edilmesi Halinde
Mahkemenin Ortağın Çıkmasına Karar Vermesi777
3 Çıkarılan Ortağın Ortaklar Genel Kurul Kararının İptalini Dava
Etme Hakkı777
4 Haklı Sebebe Dayanılarak Şirketin Talebi Üzerine Mahkeme
Kararıyla Çıkarma 778
5 Yargıtay Kararlarına Göre Haklı Sebeplerle Çıkma veya
Çıkarılma 779
D AYRILMA AKÇESİ 780
1 Ayrılma Akçesinin Tutarı 780
2 Ayrılma Payının Hesaplanmasında Esas Alınacak Tarih780
3 Ayrılma Akçesinin Muaccel Olması782
V ORTAKLIKTAN AYRILMANIN SONUÇLARI783
VI ORTAKLARIN HAKLARI784
A MALVARLIĞI HAKLARI 784
İçindekiler
XLV
1 Kâr Payı Hakkı 784
a Hesaplanması784
b Korunması 786
2 Tasfiye Payı Hakkı 786
3 Yeni Pay Alma Hakkı787
4 Veto Hakkı787
a Statüsel Veto Hakkı787
b Yasal Veto Hakkı788
5 Esas Sermaye Payının Devredilebilirliğine İlişkin Hak789
B KATILMA HAKLARI 789
1 Genel Kurula Katılma, Öneride Bulunma Hakkı789
2 Oy Hakkı 790
3 Genel Kurul Kararlarının Hükümsüzlüğü ve İptalini Dava Etme
Hakkı 791
4 Çıkma Hakkı791
5 Haklı Sebeplerle Ortaklığın Feshini İsteme Hakkı 791
6 Bilgi Alma ve İnceleme Hakkı 792
7 Özel Denetçi Atanmasını İsteme Hakkı794
8 Azınlık Hakkı 796
VII ORTAKLARIN BORÇ VE YÜKÜMLÜLÜKLERİ796
A ORTAKLARIN BORÇ YÜKÜMLÜLÜKLERİNDEKİ
YENİLİKLER796
B BAĞLILIK YÜKÜMÜ797
1 Sır Saklama Yükümü797
2 Rekabet Yasağı 797
C EK ÖDEME YÜKÜMÜ798
1 Ek Ödeme Yükümünün Şirket Sözleşmesinde Öngörülmesi798
2 Ek Ödeme Yükümünün Ödenmesinin İstenilmesine İlişkin Haller 799
3 Ek Ödeme Yükümünün Devam Etmesi800
4 Ek Ödemenin Geri Ödenmesi 801
D YAN EDİM YÜKÜMÜ801
1 Niteliği ve Konusu801
2 Esas Sözleşmede Yan Edim Yükümünün Açık ve Tam Olarak
Belirlenmesi802
3 Yan Edim Yükümünün Sonradan Oluşturulması veya
Kapsamının Genişletilmesi802
VIII ORTAKLARIN SORUMLULUĞU802
A TÜRK TİCARET KANUNUNA GÖRE802
B 6183 SAYILI AMME ALACAKLARININ TAHSİL USULÜ
HAKKINDAKİ KANUNA (AATUHK) GÖRE 803
İçindekiler
XLVI
1 Kamu Alacağı Kavramı 803
2 Kanunî Temsilcilerin Sorumluluğu804
3 Ortakların Sorumluluğu 805
4 Kamu Borcunu Ödeyen Ortağın Diğer Ortaklara Rücu Etmesi 806
5 Tahsil Edilemeyen Kamu Alacağının Takibinde Kanuni
Temsilciler İle Ortaklar Arasında Bir Önceliğin Olup Olmadığı
Sorunu807
§ 36 LİMİTED ORTAKLIĞIN ORGANSAL YAPISI VE İŞLEYİŞİ
I GENEL KURUL809
A GENEL KURULA İLİŞKİN YENİ DÜZENLEMENİN ESASLARI809
B GENEL KURULUN YETKİLERİ 810
C GENEL KURULUN TOPLANMA ZAMANI812
D GENEL KURULU TOPLANTIYA ÇAĞIRMAYA YETKİLİ
OLANLAR 812
1 Müdürler 812
2 Azınlık 813
E GENEL KURULUN TOPLANTIYA ÇAĞRILMASI 813
1 Toplantı ve Davete İlişkin Koşullar813
2 Elektronik Ortamda Genel Kurul813
3 Toplantı Yapılmaksızın Sirküler Karar Alınma Olanağı ve Buna
İlişkin Koşullar 814
4 Çağrısız Genel Kurul 814
F GENEL KURUL KARARLARI VE NİSAPLAR815
1 Toplantıda temsil Edilen Oyların Salt Çoğunluğuyla Alınabilen
Olağan Genel Kurul Kararları815
2 Ağırlaştırılmış Çifte Nisapla Alınması Gereken Önemli Kararlar815
3 Ağırlaştırılmış Karar Nisabı816
G GENEL KURUL KARARLARININ HÜKÜMSÜZLÜĞÜ VE
İPTALİ820
II YÖNETİM VE TEMSİL821
A ŞİRKETİN YÖNETİMİ VE TEMSİLİNDEKİ YENİLİKLER821
B MÜDÜRLERE İLİŞKİN DÜZENLEMELER 821
C MÜDÜRLÜK SIFATININ KAZANILMASI 821
1 Esas Sözleşmeyle Atanma 821
2 Genel Kurulunca Seçim822
D MÜDÜRLERİN HUKUKİ NİTELİKLERİ822
E TEMSİL YETKİSİNİN KAPSAMI VE SINIRLANDIRILMASI 823
1 Temsil Yetkisinin Kapsamı 823
2 Temsil Yetkisinin Sınırlandırılması823
İçindekiler
XLVII
F MÜDÜRLERİN GÖREV VE YETKİLERİ 824
G MÜDÜRLERİN KURUL OLUŞTURMASI HALİNDE BAŞKAN
MÜDÜRÜN ÜSTÜN OYU825
III YÖNETİM VE TEMSİL YETKİSİNİN KALDIRILMASI VEYA
SINIRLANDIRILMASI826
A KANUNDAKİ DÜZENLEME826
B MÜDÜRLÜK GÖREVİNİN DİĞER SONA ERME HALLERİ 827
1 Kendiliğinden Sona Erme827
2 Türk Ceza Kanununda Öngörülen Suçtan Dolayı Hapis Cezasıyla
Cezalandırılma Halinde Sona Erme829
3 Belirli Süreli Seçilme Halinde Sürenin Dolması Halinde Sona Erme829
4 Bağımsız Denetime Tabi Limited Şirkette Denetçinin Denetim
Raporunda Olumsuz Görüş Belirtmesi Halinde Sona Erme 831
5 İstifa Halinde Sona Erme831
a Yargıtay’ın Görüşü832
IV MÜDÜRLERİN ÖZEN, BAĞLILIK YÜKÜMÜ VE REKABET YASAĞI834
A ÖZEN YÜKÜMÜ834
B BAĞLILIK YÜKÜMÜ836
C REKABET YASAĞI837
D ORTAKLARA EŞİT İŞLEM YAPMA YÜKÜMÜ 838
V TİCARÎ TEMSİLCİ VE TİCARÎ VEKİLLER 839
A TİCARÎ TEMSİLCİ VE TİCARÎ VEKİLLERİN ATANMASI839
B GÖREVDEN ALMA VE YETKİLERİN SINIRLANDIRILMASI840
C SINIRLI YETKİLİ TİCARİ VEKİL VEYA DİĞER TACİR
YARDIMCILARINI ATANMASI841
V MÜDÜRLERİN SORUMLULUĞU841
A ŞİRKETİN, ORTAKLARIN VE ALACAKLILARIN
ZARARLARINDAN DOLAYI HUKUKİ SORUMLULUK841
1 Yasal Düzenleme841
2 Sorumluların Çevresi842
3 Sorumluluğun Şartları842
4 Sorumluluktan Kurtulma Halleri 843
a Bir İşletmesel Karar (İş İnsanı Kararının (Business Judgment
Rule) Olmalıdır843
b İbra 845
B COMPLIANCE (UYUM) SORUMLULUĞU 845
C MÜDÜRLERİN ŞİRKETİN KAMU BORÇLARINDAN
SORUMLULUĞU847
İçindekiler
XLVIII
§ 37 LİMİTED ORTAKLIKTA DENETİM
I GENEL OLARAK848
II TÜRK TİCARET KANUNUNDAKİ DURUM848
§ 38 ESAS SÖZLEŞME DEĞİŞİKLİĞİ
I ESAS SÖZLEŞME DEĞİŞİKLİĞİNİN ANLAMI VE ÖNEMİ849
II GENEL OLARAK ŞİRKET SÖZLEŞMESİ DEĞİŞİKLİĞİ849
A DEĞİŞİKLİK METNİNİN HAZIRLANMASI850
B DEĞİŞİKLİĞİN GENEL KURULUNCA KARARA BAĞLANMASI850
C TESCİL VE İLÂN851
III ÖZEL SÖZLEŞME DEĞİŞİKLİKLERİ 851
A ESAS SERMAYENİN ARTIRILMASI, SEBEP VE ŞEKİLLERİ851
B SERMAYE ARTIRIMINDA İZLENECEK YOL852
1 Değişikliğe İlişkin Metnin Hazırlanması 852
2 Genel Kurul Kararı 853
3 Rüçhan Haklarının Kullanılması 853
4 Artırılan Pay Bedellerinin Ödenmesi854
5 Değişikliğin Tescil ve İlânı854
C SERMAYENİN AZALTILMASI 854
§ 39 LİMİTED ŞİRKETİN SONA ERMESİ VE TASFİYE
I LİMİTED ŞİRKETİN TASFİYESİNE İLİŞKİN DÜZENLEME857
II FESİH VE SONA ERME SEBEPLERİ857
III SONA ERMENİN ÖNLENMESİ858
IV SONA ERMENİN TESCİL VE İLÂNI858
V TASFİYE858
VI TASFİYESİZ FESİH858
§ 40 ANONİM ŞİRKET HÜKÜMLERİNE YAPILAN YOLLAMALAR859
KAVRAM DİZİNİ861
MADDE DİZİNİ871