Sosyal Güvenlik Hukukunda Primler ve Prim Teşvikleri
Murat YETİK
Bu çalışma, iki kısımdan oluşmaktadır. İlk kısımda sosyal güvenlik hukukunda primler, ikinci kısımda ise 2018 yılı itibari ile yürürlükte bulunan prim teşvikleri konusu ele alınmıştır. Prim teşvikleri kısmında uygulamalara yön vermesi açısından örneklerle anlatım yapılmış ve konuya ilişkin Kurum genelgelerine yer verilmiştir.
İÇİNDEKİLER
TABLOLAR LİSTESİ XIX
KISALTMALAR XXI
GİRİŞ 1
BİRİNCİ KISIM
SOSYAL GÜVENLİK HUKUKUNDA PRİMLER
BİRİNCİ BÖLÜM
SOSYAL GÜVENLİĞİN FİNANSMANI
1.1. GENEL OLARAK 5
1.2. FİNANSMAN KAYNAKLARI 7
1.2.1. Vergilerle Finansman 8
1.2.2. Primlerle Finansman 9
1.2.2.1. Prim Kavramı ve Genel Olarak Prim 9
1.2.2.2. Prim Çeşitleri 12
1.2.2.2.1. Ödeyenlere Göre Primler 12
1.2.2.2.1.1. Sigortalıların Finansmana Katılma Nedenleri 13
1.2.2.2.1.2. İşverenlerin Finansmana Katılma Nedenleri 14
1.2.2.2.1.3. Devletin Finansmana Katılma Nedenleri 15
1.2.2.2.2. Çoklu Prim (Sigorta Kollarına Göre Ayrı Prim) - Tek Prim 16
1.2.2.2.2.1. Çoklu Prim 16
1.2.2.2.2.2. Tek Prim 17
1.2.2.2.3. Nispi Prim - Mutlak Prim 18
1.2.2.2.3.1. Nispi Prim 18
1.2.2.2.3.2. Mutlak (Maktu) Prim 18
1.2.2.2.4. Safi (Net) Prim - Gayrisafi (Brüt) Prim 19
1.2.2.2.4.1. Safi Prim 19
1.2.2.2.4.2. Gayrisafi Prim 19
1.2.2.3. Primlerin Hukuki Niteliği 20
1.2.2.4. Primlerin Yansıması 23
1.2.2.4.1. Bağımlı Çalışanların Primlerinin Yansıtılması 24
1.2.2.4.2. İşveren Primlerinin Yansıtılması 24
1.2.2.4.3. Bağımsız Çalışanların Primlerinin Yansıtılması 25
1.2.2.4.4. Devlet Primlerinin Yansıtılması 26
1.2.3. Karma Finansman 27
1.2.4. Türk Sosyal Güvenlik Sisteminin Finansmanı 28
1.2.4.1. Gelirler Açısından Bakış 28
1.2.4.2. Giderler Açısından Bakış 32
1.2.4.3. Türk Sosyal Güvenlik Sisteminin Finansal Dengesi 34
1.2.4.4. Sosyal Güvenlik Kurumu Bütçesinden Ayrık Bir Düzenleme
Olarak İşsizlik Sigortası Fonu ve Esnaf Ahilik Sandığı 36
1.2.4.4.1. Gelirler Açısından Bakış 36
1.2.4.4.2. Giderler Açısından Bakış 39
1.2.4.4.3. İşsizlik Sigortası Fonunun Mali Dengesi ve Fon Büyüklüğü 40
1.3. FİNANSMAN YÖNTEMLERİ 41
1.3.1. Kapitalizasyon ya da Biriktirme Yöntemi
(Funded Method) 42
1.3.2. Dağıtım ya da Yılı Yılına Finansman Yöntemi (Pay As You
Go –PAYG- Method) 44
1.3.3. Finansman Yönteminin Seçimi 46
1.3.4. Sosyal Güvenlik Fonlarının Değerlendirme İlkeleri 49
1.3.4.1. Likidite (Akışkanlık-Nakde Çevrilebilirlik) İlkesi 49
1.3.4.2. Karlılık (Randıman) İlkesi 50
1.3.4.3. Emniyet (Güvenlik) İlkesi 51
1.3.5. Türkiye’de Uygulanan Finansman Yöntemi 52
İKİNCİ BÖLÜM
TÜRK SOSYAL GÜVENLİK HUKUKUNDA PRİM
TÜRLERİ VE ORANLARI
2.1. GENEL OLARAK 55
2.2. KISA VADELİ SİGORTA KOLLARI PRİMİ 55
2.3. UZUN VADELİ SİGORTA KOLLARI PRİMİ 61
2.4. GENEL SAĞLIK SİGORTASI PRİMİ 67
2.5. İŞSİZLİK SİGORTASI PRİMİ 70
2.6. SOSYAL GÜVENLİK DESTEK PRİMİ 73
2.7. BAZI KAMU GÖREVLİLERİ ADINA ÖDENEN ÖZEL PRİMLER 77
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
PRİM MATRAHI (SİGORTA PRİMİNE ESAS KAZANÇLAR TOPLAMI) VE HESAPLANMASI
3.1. GENEL OLARAK 79
3.2. PRİM MATRAHINI OLUŞTURAN GÜNLÜK KAZANCIN BELİRLENMESİ VE ALT VE ÜST SINIRLARI 79
3.3. PRİM MATRAHININ BELİRLENMESİ 83
3.3.1. Genel Olarak 83
3.3.2. Hizmet Akdiyle Çalışanlar Bakımından Prim Matrahı 84
3.3.2.1. Prim Matrahına Dahil Edilecek Kazançlar 84
3.3.2.1.1. Sigortalının İlgili Ayda Hak Ettiği Ücretler 84
3.3.2.1.2. Prim, İkramiye ve Bu Nitelikteki Her Çeşit İstihkaktan İlgili Ay
İçinde Yapılan Ödemeler 87
3.3.2.2. Kısmen Prim Matrahına Dahil Edilmeyecek Kazançlar 89
3.3.2.2.1. Yemek Parası (Yardımı) 89
3.3.2.2.2. Çocuk Zammı (Yardımı) 90
3.3.2.2.3. Aile Zammı (Yardımı) 91
3.3.2.2.4. İşverenler Tarafından Sigortalılar Adına Ödenen Özel Sağlık
Sigortası Primleri ve Bireysel Emeklilik Katkı Payları 92
3.3.2.3. Prim Matrahına Dahil Edilmeyecek Kazançlar 93
3.3.2.3.1. Ayni Yardımlar 93
3.3.2.3.2. Ölüm, Doğum ve Evlenme Yardımları 94
3.3.2.3.3. Görev Yollukları 94
3.3.2.3.4. Seyyar Görev Tazminatı, Kıdem Tazminatı, İş Sonu Tazminatı
veya Kıdem Tazminatı Mahiyetindeki Toplu Ödemeler ve Keşif
Ücreti 94
3.3.2.3.5. İhbar Tazminatı 95
3.3.2.3.6. Kasa Tazminatı 95
3.3.2.3.7. Kötü Niyet Tazminatı ve İşe Başlatmama Tazminatı 95
3.3.3. Bağımsız Çalışanlar Bakımından Prim Matrahı 96
3.3.4. Kamu Görevleri Bakımından Prim Matrahı 98
3.3.5. İsteğe Bağlı Sigortalılar Bakımından Prim Matrahı 100
3.3.6. Yalnızca Genel Sağlık Sigortasına Tabi Olanlar Bakımından Prim
Matrahı 100
3.3.7. Diğer Bazı Sigortalılar Bakımından Prim Matrahı 103
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
HİZMETLERİN KURUMA BİLDİRİLMESİ: AYLIK PRİM VE HİZMET BELGESİ (APHB)
4.1. GENEL OLARAK 105
4.2. AYLIK PRİM VE HİZMET BELGESİNİN DÜZENLENMESİ 107
4.2.1. Hizmet Akdiyle Çalışanlar (Kanun md. 4/1/a Sigortalıları) Bakımından 108
4.2.1.1. İşveren ve İşyerine İlişkin Bilgiler 109
4.2.1.2. Sigortalılara İlişkin Bilgiler 110
4.2.1.2.1. Sigortalıların Sosyal Güvenlik Sicil Numaraları ile Ad Soyadları 110
4.2.1.2.2. Sigortalıların Prim Gün Sayıları 110
4.2.1.2.3. Eksik Gün Nedenlerinin Bildirilmesi 112
4.2.1.2.4. Diğer Bilgiler 115
4.2.1.3. Belgeye İlişkin Bilgiler 115
4.2.2. Kamu Görevlileri (Kanun md. 4/1/c Sigortalıları) Bakımından 115
4.2.2.1. İlk Kez 5510 Sayılı Kanunun Yürürlüğe Girmesinden Sonra
Sigortalı Olanlar Bakımından 115
4.2.2.2. 5510 Sayılı Kanunun Yürürlüğe Girdiği Tarihten Önce
Sigortalı Olanlar Bakımından 116
4.3. AYLIK PRİM VE HİZMET BELGESİNİN KURUMA VERİLME
ŞEKLİ VE SÜRESİ 117
4.3.1. Aylık Prim ve Hizmet Belgelerinin Kuruma Verilme Şekli: “e-
Sigorta Projesi” 117
4.3.2. Aylık Prim ve Hizmet Belgelerinin Kuruma Verilme Süresi 118
4.3.2.1. Hizmet Akdiyle Çalışanlar (Kanun md. 4/1/a Sigortalıları)
Bakımından 118
4.3.2.2. Kamu Görevlileri (Kanun md. 4/1/c Sigortalıları) Bakımından 123
4.3.2.3. Sigortalı Çalıştırılmadığı Hususunun Kuruma Bildirilmesi 124
4.4. YASAL SÜRESİ GEÇİRİLDİKTEN SONRA KURUMA VERİLEN
AYLIK PRİM VE HİZMET BELGELERİ 125
4.5. AFET VE DİĞER MÜCBİR SEBEP HALLERİNDE AYLIK PRİM
VE HİZMET BELGESİNİN VERİLMESİNİN ERTELENMESİ 126
4.6. AYLIK PRİM VE HİZMET BELGESİNİN KURUMCA RESEN
DÜZENLENMESİ 128
4.7. KURUMA BİLDİRİLMEDİĞİ DÜŞÜNÜLEN HİZMETLERİN
TESPİTİNE İLİŞKİN ÖZEL BİR DÜZENLEME: ASGARİ
İŞÇİLİK İNCELEMESİ 130
4.7.1. Genel Olarak 130
4.7.2. Asgari İşçilik Tespit Komisyonu 131
4.7.3. Kurumun Denetim ve Kontrolle Görevli Memurlarınca Asgari İşçilik
Miktarının Saptanması 132
4.7.4. Primlerin Kurumca Resen Tahakkuku 132
4.7.5. Asgari İşçilik Tespitine İtiraz 133
4.7.6. Uzlaşma 134
4.8. AYLIK PRİM VE HİZMET BELGESİ KAYNAKLI İDARİ
PARA CEZALARI 135
4.9. HİZMET AKDİYLE ÇALIŞAN SİGORTALILARIN
HİZMETLERİN BİLDİRİLMESİNDE YENİ BİR DÖNEM:
MUHTASAR VE PRİM HİZMET BEYANNAMESİ 136
BEŞİNCİ BÖLÜM
PRİMLERİN ÖDENMESİ
5.1. GENEL OLARAK 143
5.2. PRİM ÖDEME YÜKÜMLÜLERİ 143
5.3. PRİMLERİN ÖDENME SÜRESİ 146
5.3.1. Hizmet Akdiyle Çalışanlar Bakımından 146
5.3.2. Bağımsız Çalışanlar Bakımından 150
5.3.3. Kamu Görevlileri Bakımından 151
5.4. PRİMLERİN ÖDENMESİNE İLİŞKİN ESASLAR 152
5.5. PRİM TAHSİLATINI KOLAYLAŞTIRICI DÜZENLEMELER 156
5.6. PRİMLERİ SÜRESİNDE ÖDEMEMENİN YAPTIRIMI:
GECİKME CEZASI VE GECİKME ZAMMI 161
5.7. PRİMLERİN ÖDENMESİNDE BİRLİKTE SORUMLULUK 164
5.7.1. İşveren Vekilinin Sorumluluğu 164
5.7.2. Asıl İşveren Alt İşveren İlişkisinde Sorumluluk 165
5.7.3. Geçici İş İlişkisinde Sorumluluk 165
5.7.4. İşyerinin Devri Halinde Yeni İşverenin Sorumluluğu 165
5.7.5. Üst Düzey Yöneticilerin Sorumluluğu 167
5.8. PRİM BORÇLARININ ERTELENMESİ, TECİL VE
TAKSİTLENDİRİLMESİ İLE YENİDEN YAPILANDIRILMASI 169
5.8.1. Afet ve Diğer Mücbir Sebep Hallerinde Primlerin Ödenme
Süresinin Ertelenmesi 169
5.8.2. Prim Borcunun Tecil ve Taksitlendirilmesi 170
5.8.3. Prim Borçlarının Yeniden Yapılandırılması (Taksitlendirilmesi) 171
5.9. PRİM BORÇLARINDA ZAMANAŞIMI 172
5.10. YERSİZ ALINAN PRİMLERİN İADESİ 175
İKİNCİ KISIM
PRİM TEŞVİKLERİ
1. GENEL OLARAK 181
2. UZUN VADELİ SİGORTA KOLLARI PRİMİ İŞVEREN
HİSSESİNİN 5 PUANININ HAZİNECE KARŞILANMASI (5510
SAYILI KANUN MD. 81/1/I) 183
2.1. Genel Olarak 183
2.2. Teşvikten Yararlanma Şartları 184
2.2.1. Kapsamdaki Sigortalılar 184
2.2.2. Kapsamdaki İşyerleri 184
2.2.2.1. Genel Olarak 184
2.2.2.2. 5335 Sayılı Kanunun 30. Maddesinin 2. Fıkrasında Yer Alan
İşyerleri 186
2.2.2.3. Devlet İhale Kanunu İle Kamu İhale Kanununa ve Uluslararası
Anlaşma Hükümlerine İstinaden Yapılan Alım ve Yapım İşleri 188
2.2.2.4. 4734 Sayılı Kamu İhale Kanunundan İstisna Olan Alım ve
Yapım İşleri 189
2.2.3. Yasal Süresi İçinde Aylık Prim ve Hizmet Belgesinin 5510 Sayılı
Kanun Türü Seçilerek Kuruma, Muhtasar ve Prim Hizmet
Beyannamelerinin ise Maliye Bakanlığına Verilmesi 190
2.2.4. Tahakkuk Eden Sigorta Primlerinin Yasal Süresi İçinde Ödenmesi 191
2.2.5. İşverenin Kendisinden veya Alt İşvereninden Dolayı Kuruma
Prim, İdari Para Cezası ile Bunlara İlişkin Gecikme Zammı ve
Gecikme Cezası Borcu Bulunmaması ya da Borçlarının
Yapılandırılmış Olması 191
2.2.5.1. İşverenin Kendisinden Kaynaklı Prim, İdari Para Cezası, Gecikme
Zammı ve Gecikme Cezası 191
2.2.5.2. Alt İşverene Ait Prim, İdari Para Cezası, Gecikme Zammı ve
Gecikme Cezası 193
2.2.5.3. İşverenin ya da Alt İşverenin Prim, İdari Para Cezası, Gecikme
Zammı ve Gecikme Cezası Borcunu Yapılandırması 194
2.3. Teşvikin Kapsam ve Miktarının Belirlenmesi 194
2.4. Muvazaalı İşlemler 196
2.5. Teşvikin Kesilmesi 196
2.5.1. Genel Olarak 196
2.5.2. Teşvikten Yararlanamama Süresinin Başlangıcı 199
2.5.3. Eksik Gün ya da Eksik SPEK Bildirimi Nedeniyle Teşvikin
Kesilmemesi 200
2.5.4. Alt İşverenin Kayıt Dışı İşçi Çalıştırmasının Asıl İşverene Etkisi 200
2.6. Teşvikin Diğer Teşviklerle Birlikte Uygulanması 201
2.7. Kanunun Geçici 20. Maddesindeki Banka ve Sigorta Şirketleri ile Bazı
Oda ve Borsaların Kurmuş Olduğu Sigorta Sandıkları İçin Beş Puanlık
Teşvik Uygulaması 201
2.7.1. Genel Olarak 201
2.7.2. Teşvikten Yararlanabilme Koşulları 202
3. BAĞIMSIZ ÇALIŞAN SİGORTALILARIN UZUN VADELİ
SİGORTA KOLLARI PRİMLERİNİN 5 PUANININ HAZİNECE
KARŞILANMASI (5510 SAYILI KANUN MD. 81/1/J) 204
3.1. Genel Olarak 204
3.2. Teşvikten Yararlanma Koşulları 205
3.2.1. Kapsamdaki Sigortalılardan Olma 205
3.2.2. Sigortalının, Prim, İdari Para Cezası ile Bunlara İlişkin Gecikme
Cezası ve Gecikme Zammı Borcunun Bulunmaması ya da
Borçlarının Yapılandırılmış Olması 205
3.3. Teşvikin Kapsam ve Miktarının Belirlenmesi 206
4. YURT DIŞINA GÖTÜRÜLEN/GÖNDERİLEN SİGORTALILAR
ADINA ÖDENECEK OLAN GENEL SAĞLIK SİGORTASI PRİMİ
İŞVEREN HİSSESİNİN 5 PUANININ HAZİNECE KARŞILANMASI
(5510 SAYILI KANUN MD. 81/1/İ) 207
4.1. Genel Olarak 207
4.2. Teşvikten Yararlanma Şartları 208
4.2.1. Kapsamdaki Sigortalılar 208
4.2.2. Kapsamdaki İşyerleri 209
4.2.3. Yasal Süresi İçinde Aylık Prim ve Hizmet Belgesinin 06486 Sayılı
Kanun Türü Seçilerek Kuruma, Muhtasar ve Prim Hizmet
Beyannamelerinin ise Maliye Bakanlığına Verilmesi 210
4.2.4. Tahakkuk Eden Sigorta Primlerinin Yasal Süresi İçinde Ödenmesi 210
4.2.5. İşverenin Kuruma Prim, İdari Para Cezası ile Bunlara İlişkin
Gecikme Zammı ve Gecikme Cezası Borcu Bulunmaması ya da
Borçlarının Yapılandırılmış Olması 211
4.3. Teşvikin Kapsam ve Miktarının Belirlenmesi 211
4.4. Teşvikin Kesilmesi 212
4.5. Teşvikin Diğer Teşviklerle Birlikte Uygulanması 212
5. GELİŞMEKTE OLAN BÖLGELERDEKİ İŞVERENLERİN
ÇALIŞTIRDIKLARI SİGORTALILAR ADINA ÖDEYECEĞİ UZUN
VADELİ SİGORTA KOLLARI PRİMİ İŞVEREN HİSSESİ
TEŞVİKİNE İLAVETEN UYGULANAN PRİM TEŞVİKİ (5510
SAYILI KANUN MD. 81/2) 213
5.1. Genel Olarak 213
5.2. Teşvikten Yararlanma Şartları 214
5.2.1. Teşvik Kapsamındaki İl ve İlçeler 214
5.2.2. Kapsamdaki Sigortalılar 215
5.2.3. Kapsamdaki İşyerleri 215
5.2.4. Yasal Süresi İçinde Aylık Prim ve Hizmet Belgesinin 46486-
56486-66486 Sayılı Kanun Türleri Seçilerek Kuruma, Muhtasar
ve Prim Hizmet Beyannamelerinin ise Maliye Bakanlığına
Verilmesi 216
5.2.5. Tahakkuk Eden Sigorta Primlerinin Yasal Süresi İçinde Ödenmesi 217
5.2.6. İşverenin Kanun md. 81/1/ı Bendinde Yer Alan Beş Puanlık Prim
Teşvikinden Yararlanması 218
5.2.7. İşverenin Türkiye Genelinde Kuruma Prim, İdari Para Cezası
ile Bunlara İlişkin Gecikme Zammı ve Gecikme Cezası Borcu
Bulunmaması ya da Borçlarının Yapılandırılmış Olması ile Alt
İşverenin Borçlarından Doğan Sorumluluk 218
5.2.8. E-Borcu Yoktur Aktivasyon Başvurusu 219
5.3. Teşvikin Kapsam ve Miktarının Belirlenmesi 219
5.4. Teşvikin Kesilmesi 220
5.5. Teşvikin Diğer Teşviklerle Birlikte Uygulanması 221
6. YATIRIMLARDA DEVLET YARDIMLARI HAKKINDA
KARARLAR UYARINCA UYGULANAN TEŞVİK (5510 SAYILI
KANUN EK MD. 2) 221
6.1. Genel Olarak 221
6.2. Teşvikten Yararlanma Şartları 222
6.2.1. Teşvik Kapsamındaki İşletmeler ve Yararlanacakları Teşvikin Kapsamı 222
6.2.2. Teşvik Kapsamındaki Sigortalılar 223
6.2.3. Yasal Süresi İçinde Aylık Prim ve Hizmet Belgesinin 16322-26322
Sayılı Kanun Türleri Seçilerek Kuruma, Muhtasar ve Prim Hizmet
Beyannamelerinin ise Maliye Bakanlığına Verilmesi 224
6.2.4. Tahakkuk Eden Sigorta Primlerinin Yasal Süresi İçinde Ödenmesi 225
6.2.5. İşverenin Türkiye Genelinde Kuruma Prim, İdari Para Cezası
ile Bunlara İlişkin Gecikme Zammı ve Gecikme Cezası Borcu
Bulunmaması ya da Borçlarının Yapılandırılmış Olması ile Alt
İşverenin Borçlarından Doğan Sorumluluk 225
6.2.6. İşverenin 6183 Sayılı Kanun Md. 22/A Uyarınca Maliye Bakanlığı
Tahsilat Dairelerine Müracaat Tarihinden Önceki 15 Gün İçinde
Vadesi Geçmiş Borcunun Bulunmaması 226
6.3. Teşvikten Yararlanılmaya Başlanacak Tarih 227
6.4. Teşvikten Yararlanılabilecek Azami Süreler ve Azami Prim Tutarları 227
6.5. Teşvikin Kapsam ve Miktarının Belirlenmesi 229
6.6. Teşvikin Kesilmesi 230
6.7. Teşvikin Diğer Teşviklerle Birlikte Uygulanması 231
7. GENÇ VE KADIN İSTİHDAMI İLE MESLEKİ BELGESİ OLAN
SİGORTALI İSTİHDAMI TEŞVİKİ (4447 SAYILI KANUN
GEÇİCİ MD. 10) 231
7.1. Genel Olarak 231
7.2. Teşvikten Yararlanma Şartları 232
7.2.1. Kapsamdaki Sigortalılar 232
7.2.1.1. Sigortalının 01.03.2011 ila 31.12.2020 Tarihleri Arasında İşe
Alınmış Olması 232
7.2.1.2. Sigortalının 18 Yaşından Büyük Olması 233
7.2.1.3. Sigortalının İşe Alınmadan Önceki Son 6 Ayda Kuruma
Bildirilmemiş Olması 233
7.2.1.4. Sigortalının Fiilen Çalışması 234
7.2.1.5. Sigortalıların Teşvik Kapsamı Dışında Olmaması 234
7.2.2. Kapsamdaki İşyerleri 234
7.2.3. Teşvikten Yararlanılacak Sigortalının, İşyerinin Son 6 Aydaki
Ortalama Sigortalı Sayısına İlaveten İstihdam Edilmesi 235
7.2.4. Yasal Süresi İçinde Aylık Prim ve Hizmet Belgesinin 06111
Sayılı Kanun Türü Seçilerek Kuruma Verilmesi 237
7.2.5. Tahakkuk Eden Sigorta Primlerinin Yasal Süresi İçinde Ödenmesi 237
7.2.6. İşverenin Kuruma Prim, İdari Para Cezası ile Bunlara İlişkin
Gecikme Zammı ve Gecikme Cezası Borcu Bulunmaması ya da
Borçlarının Yapılandırılmış Olması ile Alt İşverenin Borçlarından
Doğan Sorumluluk 238
7.2.7. Teşvikten Yararlanmak İçin Kuruma Başvurmak 239
7.3. Teşvikten Yararlanma Süreleri 240
7.3.1. 18 Yaşından Büyük ve 29 Yaşından Küçük Erkekler ile 18
Yaşından Büyük Kadın Sigortalılar Bakımından Teşvikten
Yararlanma Süresi 240
7.3.2. 29 Yaşından Büyük Erkek Sigortalılar Bakımından Teşvikten
Yararlanma Süresi 241
7.3.3. Hizmet Akdiyle Kanun md. 4/1/a Bendi Kapsamında Çalışırken
Mesleki Yeterlilik Belgesi Alanlar ya da Mesleki ve Teknik Eğitim
Veren Orta veya Yükseköğretimi Bitirenler Bakımından Teşvikten
Yararlanma Süresi 242
7.3.4. Teşvikten Yararlanma Süresine İlişkin Ortak Hükümler 242
7.4. Teşvikin Miktar ve Kapsamının Belirlenmesi 243
7.5. Teşvikin Kesilmesi 244
7.6. Geçici 20. Madde Kapsamındaki Sandıkların Teşvikten Yararlanması 245
7.7. Muvazaalı İşlemlerin Önlenmesi 245
8. İŞBAŞI EĞİTİM PROGRAMLARINI TAMAMLAYANLARIN
İSTİHDAMINA YÖNELİK TEŞVİK (4447 SAYILI KANUN
GEÇİCİ MD. 15) 245
8.1. Genel Olarak 245
8.2. Teşvikten Yararlanma Şartları 247
8.2.1. Sigortalının 31.12.2018 Tarihine Kadar Başlatılan İşbaşı Eğitim
Programını Tamamlamış Olması 247
8.2.2. Sigortalının İşbaşı Eğitim Programının Sona Ermesini İzleyen 3
Ay İçinde İşe Alınması 247
8.2.3. Sigortalının 23.04.2015 ve Sonraki Tarihlerde İşe Alınması 248
8.2.4. Sigortalının 18 Yaşından Büyük ve 29 Yaşından Küçük Olması 248
8.2.5. Sigortalının Bitirmiş olduğu İşbaşı Eğitim Programına Uygun
Alanda İşe Alınması 249
8.2.6. İşyerinin Özel Sektöre Ait Olması 249
8.2.7. Sigortalının İşe Alındığı Yıldan Önceki Takvim Yılında
Çalıştırılan Ortalama Sigortalı Sayısına İlaveten İstihdam
Edilmesi 249
8.2.8. Yasal Süresi İçinde Aylık Prim ve Hizmet Belgesinin 06645
Sayılı Kanun Türü Seçilerek Kuruma Verilmesi 251
8.2.9. Tahakkuk Eden Sigorta Primlerinin Yasal Süresi İçinde
Ödenmesi 252
8.2.10. İşverenin Kuruma Prim, İdari Para Cezası ile Bunlara İlişkin
Gecikme Zammı ve Gecikme Cezası Borcu Bulunmaması ya da
Borçlarının Yapılandırılmış Olması ile Alt işverenin
Borçlarından Doğan Sorumluluk 252
8.2.11. Kuruma Başvuruda Bulunmak 253
8.3. Teşvikten Yararlanma Süreleri 254
8.4. Teşvikin Miktar ve Kapsamının Belirlenmesi 254
8.5. Teşvikin Kesilmesi 255
8.6. Muvazaalı İşlemlerin Önlenmesi 256
9. ENGELLİ İSTİHDAMINA YÖNELİK TEŞVİK (4857 SAYILI
KANUN MD. 30) 256
9.1. Genel Olarak 256
9.2. Teşvikten Yararlanma Şartları 258
9.2.1. Özel Sektör İşvereni Olmak 258
9.2.2. Kapsam Dışı Sigortalılardan Olmama 258
9.2.3. Kuruma Başvuru 259
9.2.4. Yasal Süresi İçinde Aylık Prim ve Hizmet Belgesinin 14857 ve
54857 Sayılı Kanun Türü Seçilerek Kuruma Verilmesi 259
9.2.5. Tahakkuk Eden Sigorta Primlerinin Yasal Süresi İçinde Ödenmesi 260
9.3. Teşvikin Kapsam ve Miktarının Hesaplanması 261
9.4. Geçici 20. Madde Kapsamındaki Sandıkların Teşvikten Yararlanması 262
9.5. Teşvikin Kesilmesi 263
10. ARAŞTIRMA VE GELİŞTİRME FAALİYETLERİNİN
DESTEKLENMESİNE YÖNELİK TEŞVİK (5746 SAYILI
KANUN MD. 3/3) 263
10.1. Genel Olarak 263
10.2. Teşvikten Yararlanma Şartları 265
10.2.1. Kapsamdaki İşyerleri 265
10.2.2. Kapsamdaki Sigortalılar 266
10.2.3. Kuruma Başvuruda Bulunmak 267
10.2.4. Yasal Süresi İçinde Aylık Prim ve Hizmet Belgesinin 5746
Sayılı Kanun Türü Seçilerek Kuruma Verilmesi 268
10.3. Teşvikten Yararlanılmaya Başlanacak Tarih 268
10.4. Teşvikin Kapsam ve Miktarının Belirlenmesi 269
10.5. Teşvikin Kesilmesi 270
11. İŞSİZLİK ÖDENEĞİ ALANLARI İŞE ALAN İŞVERENLERE
YÖNELİK TEŞVİK (4447 SAYILI KANUN MD. 50/5) 270
11.1. Genel Olarak 270
11.2. Teşvikten Yararlanma Şartları 271
11.2.1. Teşvik Kapsamındaki İşyerleri 271
11.2.2. Teşvik Kapsamındaki Sigortalılar 271
11.2.3. Sigortalının 01.10.2009 ve Sonraki Tarihlerde İşe Alınmış Olması 272
11.2.4. Sigortalının İşe Alındığı Tarihte İşsizlik Ödeneği Almaya Hak
Kazanmış Olması 272
11.2.5. Sigortalının, İşe Alındığı Tarihten Önceki 6 Ayın Ortalama
Sigortalı Sayısına İlaveten İstidam Edilmesi 272
11.2.6. Sigortalının İşten Ayrıldığı İşyerinden Farklı Bir İşyerinde
Çalışması 273
11.2.7. Yasal Süresi İçinde Aylık Prim ve Hizmet Belgesinin 15921
Sayılı Kanun Türü Seçilerek Kuruma Verilmesi 274
11.2.8. Tahakkuk Eden Sigorta Primlerinin Yasal Süresi İçinde Ödenmesi 274
11.3. Teşvikten Yararlanılacak Süre 275
11.4. Teşvikin Kapsam ve Miktarının Belirlenmesi 276
11.5. Teşvikin Diğer Teşviklerle Birlikte Uygulanması 277
11.6. Teşvikin Kesilmesi 278
12. KÜLTÜR YATIRIMLARI VE GİRİŞİMLERİNE YÖNELİK
TEŞVİK (5225 SAYILI KANUN MD. 5) 278
12.1. Genel Olarak 278
12.2. Teşvikten Yararlanma Şartları 279
12.2.1. Kapsamdaki İşyerlerinden Olma 279
12.2.2. Kapsam Dışındaki Sigortalılardan Olmama, Teşvikten
Yararlanılabilecek Azami Sigortalı Sayısına Dahil Olma ve Fiilen
Çalışma 279
12.2.3. Kuruma Başvuruda Bulunma 280
12.2.4. Yasal Süresi İçinde Aylık Prim ve Hizmet Belgesinin 25225-
55225 Sayılı Kanun Türleri Seçilerek Kuruma Verilmesi 281
12.2.5. İşverenin Türkiye Genelinde Kuruma Prim, İdari Para Cezası ile
Bunlara İlişkin Gecikme Zammı ve Gecikme Cezası Borcu
Bulunmaması ya da Borçlarının Yapılandırılmış Olması 282
12.3. Teşvikten Yararlanılacak Süre 282
12.4. Teşvikin Kapsam ve Miktarının Belirlenmesi 282
12.5. Teşvikin Kesilmesi 283
13. ASGARİ ÜCRET DESTEĞİ (5510 SAYILI KANUN GEÇİCİ MD. 75) 283
13.1. Genel Olarak 283
13.2. Sağlanan Destekten Yararlanma Şartları 286
13.2.1. 01.01.2017 ve Önceki Tarihlerde Tescil Edilmiş Olan İşyerleri Bakımından 286
13.2.1.1. Kapsamdaki Sigortalılar 286
13.2.1.2. Kapsamdaki İşyerleri 286
13.2.1.3. Sağlanan Destekten Yararlanılabilecek Prim Gün Sayısı Toplamı 287
13.2.1.4. Yasal Süresi İçinde Aylık Prim ve Hizmet Belgesinin Kuruma,
Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamelerinin ise Maliye
Bakanlığına Verilmesi 287
13.2.1.5. İşverenin Kuruma Prim, İdari Para Cezası ile Bunlara İlişkin
Gecikme Zammı ve Gecikme Cezası Borcu Bulunmaması ya da
Borçlarının Yapılandırılmış Olması 288
13.2.1.6. 2017 Yılı İçin Prime Esas Kazancın Eksik ya da Hiç Bildirilmemiş
Olması 288
13.2.2. 01.01.2017-31.12.2017 Tarihleri Arasında Tescil Edilecek Olan
İşyerleri Bakımından 289
13.2.2.1. Kapsamdaki Sigortalılar 289
13.2.2.2. Kapsamdaki İşyerleri 289
13.2.2.3. Destekten Yararlanılabilecek Prim Gün Sayısı Toplamı 289
13.2.2.4. Yasal Süresi İçinde Aylık Prim ve Hizmet Belgesinin Kuruma,
Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamelerinin ise Maliye
Bakanlığına Verilmesi 290
13.2.2.5. Tahakkuk Eden Sigorta Primlerinin Yasal Süresi İçinde Ödenmesi 291
13.2.2.6. İşverenin Kuruma Vadesi Geçmiş Borcunun Bulunmaması ya da
Borçlarının 6183 Sayılı Kanun md. 48 Çerçevesinde Yapılandırılmış
Olması 291
13.2.2.7. İşyerinde Kayıt Dışı İstihdam ya da Sahte Sigortalı Bildirimi
Olmaması 292
13.3. Sigorta Primlerinin İşçi ve İşveren Hisselerinin Tamamının Diğer
Teşvikler Kapsamında Devlet Tarafından Karşılandığı Durumlardaki
Uygulama 292
13.4. Desteğin Kapsam ve Miktarının Belirlenmesi 292
13.5. Muvazaalı İşlemlerin Önlenmesi 293
14. İŞ KAZALARININ ENGELLENMESİNE YÖNELİK TEŞVİK (4447 SAYILI KANUN EK MD. 4) 294
15. SOSYAL YARDIM ALANLARIN İSTİHDAMINA İLİŞKİN DESTEK (3294 SAYILI KANUN EK MD. 5) 296
16. SOSYAL HİZMETLER KAPSAMINDAKİLERİN İSTİHDAMINA YÖNELİK TEŞVİK (2828 SAYILI KANUN EK MD. 1) 299
17. İŞKUR’A KAYITLI İŞSİZLERİN 01.01.2018-31.12.2020 TARİHLERİ ARASINDA İLAVE İSTİHDAMINA YÖNELİK TEŞVİK (4447 SAYILI KANUN GEÇİCİ MD. 19) 302
18. İMALAT SEKTÖRÜNDEKİ KÜÇÜK İŞYERLERİNDE İŞE ALINANLARIN İLAVE İSTİHDAMINA YÖNELİK TEŞVİK (4447 SAYILI KANUN GEÇİCİ MD. 20) 305
19. TEŞVİK UYGULAMALARINA İLİŞKİN ORTAK HÜKÜMLER 308
19.1. Geriye Dönük Teşvik Uygulamaları 308
19.2. Devamlı İşyeri Sigortalıları ile Yapılan İhale Konusu İşlerde Teşvik Uygulaması 310
KAYNAKÇA 311
YARARLANILAN DİĞER KAYNAKLAR 321
