Spor Tahkim Mahkemesi (Cas) ve Kararlarının İptali

Av. Dr. Aytekin GÜRBÜZ

İÇİNDEKİLER

GİRİŞ 1

BİRİNCİ BÖLÜM

CAS ve CAS’TA İCRA EDİLEN UYUŞMAZLIK ÇÖZÜM YOLLARI

I. CAS (Spor Tahkim Mahkemesi) 5

A. Genel Olarak CAS 5

B. CAS’ın Kuruluşu . 8

C. CAS’ın Nitelikleri . 10

D. CAS’ta Uyuşmazlıkların Çözümüne Dair Çalışan Organlar 12

1. Uluslararası Spor Tahkim Konseyi (“ICAS”) 12

2. Spor Tahkim Mahkemesi (“CAS”) 14

E. CAS’a Yapılan Başvurular, CAS İçtihat Hukuku ve “Lex Sportiva” 15

1. CAS’a Yapılan Başvurular . 15

2. CAS İçtihat Hukuku ve “Lex Sportiva” Kavramı 16

F. Genel Olarak CAS Kodu . 18

II. CAS’ta İcra Edilen Uyuşmazlık Çözüm Yolları ve Usul Kuralları 23

A. Tahkim 23

1. Genel Olarak 23

2. Tahkim Çeşitleri ve CAS Özelinde İncelenmesi . 25

a. İhtiyari Tahkim – Zorunlu Tahkim . 26

b. Milli Tahkim – Milletlerarası Tahkim 32

c. Kurumsal Tahkim – Ad Hoc Tahkim . 36

3. Tahkime Elverişlilik ve CAS Özelinde İncelenmesi . 38

a. Genel Olarak Tahkime Elverişlilik . 38

b. Türk Hukukunda Tahkime Elverişlilik . 39

c. İsviçre Hukukunda Tahkime Elverişlilik 40

d. Spor ile İlgili Uyuşmazlıklarda Tahkime Elverişlilik 42

4. CAS Tahkim Usulüne İlişkin Kurallar . 44

a. İlk Derece ve Temyiz Tahkim Yargılamaları Ortak Usul Kuralları . 44

aa. Kuralların Uygulanması (“Application of the Rules”) 45

bb. Tahkim Merkezi (“Seat”) . 45

cc. Tahkim Dili . 46

dd. Temsil ve Destek 48

ee. Bildirimler ve İletişim . 49

ff. Süreler 50

gg. Geçici ve Koruyucu Tedbirler 52

b. İlk Derece (Olağan) Tahkim Yargılaması Usul Kuralları 56

aa. Genel Olarak . 56

bb. Tahkime Başvuru ve Cevap 57

cc. Üçüncü Kişilerin Tahkime Katılması 59

dd. Gizlilik 61

ee. Uygulanacak Hukuk 62

ff. Yazılı ve Sözlü Yargılama . 62

c. Temyiz Tahkim Yargılaması Usul Kuralları 65

aa. Genel Olarak . 65

bb. Temyiz Başvurusu ve Cevap 66

cc. Uygulanacak Hukuk 71

dd. Yazılı ve Sözlü Yargılama 72

5. CAS Anti-Doping Tahkim Yargılaması Kuralları . 73

a. Genel Olarak . 73

b. ADD Tahkim Kuralları 74

6. Ad Hoc Tahkim Kuralları 75

B. Arabuluculuk . 77

C. Uzlaşma . 79

İKİNCİ BÖLÜM

HAKEM KARARI KAVRAMI, CAS HAKEM KARARLARI VE BU KARARLARA KARŞI İPTAL DAVASININ İNCELENMESİ

I. Hakem Kararı Kavramı 81

A. Genel Olarak 81

B. Hakem Kararlarının Hukuki Niteliği 82

C. Hakem Kararlarının Çeşitleri 84

1. Nihai ve Kısmi Kararlar . 85

2. Ara Kararlar . 87

3. Geçici Hakem Kararları . 87

II. CAS Hakem Kararları . 88

A. Genel Olarak . 88

B. CAS Hakem Kararlarının İçeriği 89

C. İlk Derece Tahkim Yargılaması Sonucu Verilen Hakem Kararları 94

D. Temyiz Tahkim Yargılaması Sonucu Verilen Hakem Kararları 95

E. Dopinge Dair Tahkim Yargılaması Sonucu Verilen Hakem Kararları 96

F. Ad Hoc Tahkim Yargılaması Sonucu Verilen Hakem Kararları . 100

III. CAS Hakem Kararları Dışındaki CAS Kararları. 100

A. ICAS Tarafından Verilen Kararlar 101

B. CAS Genel Direktörü Tarafından Verilen Kararlar 102

C. CAS Mahkeme Kalemi Tarafından Verilen Kararlar . 104

IV. CAS Hakem Kararlarına Karşı Başvuru Yolları . 105

A. İptal Davası . 105

1. Genel Olarak 105

2. İsviçre Hukukunda İptal Davası . 109

a. İsviçre Hukukunda İptal Davasının Yeri 109

b. İsviçre Hukukuna Göre İptal Davasının Açılacağı Mahkeme 110

c. İptal Davasının Şartları . 111

aa. Genel Olarak . 111

bb. İptal Davası Açmaya Ehil Kişiler . 111

cc. İptal Davası Açılabilecek Karar Çeşitleri 114

dd. İptal Davası Açabilmek İçin Dava Değeri Sınırlaması . 119

ee. İptal Davası Açabilmenin Süre Yönünden İncelenmesi . 121

ff. İptal Davasına Başvuru 124

gg. İptal Davasının Hakem Kararının İcrasına Etkisi . 126

hh. İptal Davasında Uygulanan Yargılama Usulü 129

ii. İptal Davası Açma Hakkından Feragat . 131

jj. İptal Davasında Yargılama Masrafları ve Teminat Verilmesi . 135

kk. İptal Davası Sonucu Verilebilecek Kararlar . 137

3. Türk Hukukunda İptal Davası 140

a. Türk Hukukunda İptal Davasının Yeri . 140

b. Türkiye’den Verilmiş Çeşitli Kararlar Açısından İFM’de İptal Edilebilirlik 142

aa. Gençlik ve Spor Bakanlığı Tahkim Kurulu Tarafından Verilen Kararlar Açısından . 143

bb. TFF Tahkim Kurulu Tarafından Verilmiş Kararlar Açısından 149

cc. TMOK Tarafından Verilen Kararlar Açısından 154

B. Diğer Başvuru Yolları . 155

1. Hakem Kararına Karşı: Yorumlama ve Düzeltme . 156

2. Kesinleşmiş Hakem Kararına Karşı: Yargılamanın İadesi 158

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

CAS HAKEM KARARLARINA KARŞI İPTAL NEDENLERİ VE KESİNLEŞEN CAS KARARLARININ TANIMA ve TENFİZİ

I. Hakem Kararlarına Karşı İptal Nedenleri 161

A. Genel Olarak İptal Nedenleri 161

B. İsviçre Hukukunda Yer Alan İptal Nedenlerine Genel Bakış . 162

II. CAS Hakem Kararlarının İptal Nedenleri 164

A. Hakem Seçiminde veya Hakem Heyetinin Oluşturulmasında Usule Aykırılık 164

1. Genel Olarak 164

2. CAS Usul Kurallarında Yer Alan Konuya İlişkin Düzenlemeler 165

a. Hakemlerin Tarafsızlığı ve Bağımsızlığı ile Niteliklerine İlişkin Usul Kuralları 165

b. Hakeme İtiraz, Hakemlerin Görevden Alınması ve Hakem Değişikliğine İlişkin Usul Kuralları . 168

c. Hakem Seçim Usul Kuralları 170

aa. İlk Derece Tahkim Usulüne Göre Hakem Seçim Usul Kuralları 170

bb. Temyiz Tahkim Usulüne Göre Hakem Seçim Usul Kuralları 172

cc. Anti-Doping ve Ad-Hoc Daireleri Hakem Seçim Usul Kuralları 174

3. Hakemlerin Tarafsızlığı ve Bağımsızlığı Bağlamında Karşılaşılan Çeşitli Durumların Değerlendirilmesi . 175

a. Genel Olarak . 175

b. Hakem Sayısının Usule Aykırı Belirlenmesi . 177

c. Hakemler, Taraflar ve Avukatlar Arasındaki Yakın İlişkiler . 178

d. Bir Hakemin Aynı Kişilerce Birden Fazla Kez Seçilmesi . 180

B. Hakem Heyetinin Yetki Konusunda Yanlış Karar Vermesi . 183

1. Genel Olarak 183

2. CAS’ın Yetkili Olabilme Şartları . 183

a. İlk Derece Tahkim Dairesi’nin (İDTD) Yetkisi . 184

aa. Spor ile İlgili Bir Uyuşmazlık Olması Şartı 184

bb. CAS Tahkim Anlaşmasının Bulunması Şartı . 187

aaa. Tahkim Anlaşmasının Yazılı Olma Şartı . 187

bbb. Sözleşmede Yer Alan Bir Hükümle Tahkim Anlaşmasının Yapılması 188

ccc. Sözleşmede Olmasa Bile Sonradan Bir Tahkim Anlaşması Yapılması 189

b. Temyiz Tahkim Dairesi’nin (TTD) Yetkisi . 190

aa. Sportif Kurum ve Kuruluşların Statü veya Talimatlarında Yer Alan Bir Düzenleme Bulunması Şartı . 190

bb. Temyiz Edilebilir Bir Kararın Olması Şartı 191

cc. Temyiz Öncesi Tüm Hukuki Yolların Tüketilmiş Olması Şartı 195

dd. Temyize Süresinde Başvurma Şartı 196

c. Anti-Doping Dairesi’nin (ADD) Yetkisi 197

d. Ad-Hoc Dairesi’nin (AHD) Yetkisi . 200

3. Hakemlerin Kendi Yetkilerine Kendilerinin Karar Vermesi . 200

4. Hakemlerin Yetkisiz Oldukları Halde Yetkili Olduklarına Karar Vermesi veya Hakemlerin Yetkili Oldukları Halde Yetkili Olmadıklarına Karar Vermesi . 202

C. Hakem Heyetinin Talep Edilenden Fazlasına Karar Vermiş Olması, Talep Edilenden Farklı Bir Şeye Hükmetmesi ya da Talep Edilen Konularda Karar Vermemiş Olması 206

1. Genel Olarak 206

2. Talep Edilenden Fazlasına Karar Verme veya Talep Edilenden Farklı Bir Şeye Hükmetme 207

3. Talep Edilen Konularda Karar Vermeme 209

D. Temel Usuli İlkelerin İhlal Edilmiş Olması 212

1. Genel Olarak 212

2. Eşit Davranılma İlkesi 213

3. Dinlenilme Hakkı . 217

E. Kamu Düzenine Aykırılık . 222

1. Genel Olarak 222

2. Kamu Düzeni Kavramı 223

3. Usule İlişkin Kamu Düzenine Aykırılık 226

4. Esasa İlişkin Kamu Düzenine Aykırılık . 227

III. CAS Hakem Kararlarının İcrası 234

A. Genel Olarak CAS Hakem Kararlarının Tanınması ve Tenfizi 235

B. CAS Hakem Kararlarının Türkiye’de Tanınması ve Tenfizi . 237

1. Genel Olarak 237

2. CAS Hakem Kararlarının Türkiye’de Tanıma ve Tenfizinin “1958 Tarihli Yabancı Hakem Kararlarının Tanınması ve Tenfizi Hakkında New York Konvansiyonu”, “5718 sayılı Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında Kanunu” ve “Doğrudan Uygulanabilirlik” Açısından İncelenmesi 238

3. Değerlendirmemiz 241

SONUÇ . 245

CAS KARARLARINA KARŞI İPTAL DAVASI AÇILMIŞ VE İSVİÇRE FEDERAL MAHKEMESİ TARAFINDAN HÜKME BAĞLANMIŞ GÜNCEL BAZI EMSAL KARARLARIN TÜRKÇE ÖZETLERİ: . 259

KAYNAKÇA . 315