İmar Davaları Rehberi

Suat Şimşek

İlhami Hazar

Çalışma, imar hukukuyla ilgilenen belediye personeli, hukukçular, akademisyenler, avukatlar ve hâkimler için imar mevzuatı kapsamında açılabilecek davaların tüm yönleriyle incelenmesi açısından kaynak kitap niteliğindedir.

Çalışmada imar hukuku kapsamında açılacak belli başlı davalar (imar planları, parselasyon işlemleri, ifraz-tevhit işlemleri, yapı ruhsatı ve kullanma izni işlemleri, inşaat durdurma ve yıkım işlemleri, imar para cezalarına karşı açılabilecek davalar), idari dava sistematiğine göre açıklanmıştır.

Bu kapsamda bu işlemlerdeki muhtemel hukuka aykırılık nedenleri, bu işlemlere karşı açılacak iptal davalarında ön koşullar, davanın esasının görülmesi, bilirkişi görevlendirilmesi, yürütmenin durdurulması, davanın karara bağlanması, idari yargı kararının uygulanması ve uygulanmaması halinde yapılacak işlemler, Danıştay içtihatları ışığında açıklanmıştır. Ayrıca her bölümün sonunda bölümde ele alınan konuyla ilgili itiraz ve dava dilekçelerine yer verilmiştir.

Kitap, imar planlarına, parselasyon işlemlerine, ayırma ve birleştirme işlemlerine, yapı ruhsatı-kullanma izni işlemlerine, tehlike arz eden yapıların yıkılması işlemlerine ve para cezalarına karşı açılacak davalar olmak üzere yedi bölümden oluşmaktadır.

(Tanıtım Bülteninden)

Konu Başlıkları

İmar Planlarına İtiraz ve Dava
Parselasyon (Arazi ve Arsa Düzenlemesi) İşlemlerine İtiraz ve Dava
Ayırma, Birleştirme, Terk, İhdas İşlemleriyle İlgili Davalar
Yapı Ruhsatı ve Kullanma İzniyle İlgili İşlemlere İtiraz ve Dava
İnşaat Durdurma ve Yıkım İşlemlerine Karşı İtiraz ve Dava
Tehlike Arz Eden Yapıların Yıktırılmasına İlişkin İşlemlere Karşı İtiraz ve Dava
İmar Para Cezalarına Karşı Açılacak Davalarla İlgili Temel Hususlar

İçindekiler

Yazar Özgeçmişleri 7
Önsöz 9
Dördüncü Baskıya Önsöz/İmar Mevzuatındaki Değişiklikler 11
Şekiller ve Tablolar Listesi 50
Birinci Bölüm
İMAR PLANLARINA İTİRAZ VE DAVA
I. İMAR PLANI KAVRAMI VE TÜRLERİ 51
A. Giriş 51
B. İmar Planı Kavramı 51
C. İmar Planlarının Önceliği 53
1. Planlı Alanlar İmar Yönetmeliğinin İmar Planına ve İdarelerin İmar Yönetmeliklerine Göre Evveliyatla Uygulanacak Hükümleri 53
2. İmar Planlarının Öncelikle Uygulanacağı Hususlar 54
3. İdarelerin İmar Yönetmelikleri 54
4. Planlı Alanlar İmar Yönetmeliğinin Diğer Hükümleri 54
D. Plan Amacında Kullanma Zorunluluğu 55
E. İmar Planı Türleri 55
1. Metropoliten Alan Planları 56
2. Mekânsal Strateji Planları 58
3. Çevre Düzeni Planları 59
4. Nazım İmar Planları 61
5. Uygulama İmar Planları 64
F. Plan Değişiklikleriyle İlgili Kavramlar 65
1. Plan Revizyonu (Revizyon İmar Planı) 65
2. Plan Değişikliği 65
3. İlave İmar Planı 65
II. İMAR PLANLARINDA MUHTEMEL HUKUKA AYKIRILIK NEDENLERİ 65
A. Planların Yetkisiz Kamu İdaresi Tarafından Yapılması 66
1. Metropoliten Alan Planlarında Yetki 72
2. Çevre Düzeni Planlarında Yetki 73
a. Çevre ve Şehircilik Bakanlığının Çevre Düzeni Planı Yapma Yetkisi 73
b. Yerel Yönetimlerin Çevre Düzeni Planı Yapma Yetkisi 74
c. Yerel Yönetimlerce Süresinde Yapılmayan Çevre Düzeni Planlarının Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Tarafından Yapılması 75
d. Çevre Düzeni Planları Konusunda Özel Yetkiler 75
3. Nazım ve Uygulama İmar Planlarında Yetki 76
a. Belediye ve Mücavir Alan Sınırları İçerisinde Nazım ve Uygulama İmar Planı Yapma Yetkisi 76
b. Belediye ve Mücavir Alan Sınırları Dışında Nazım ve Uygulama İmar Planı Yapma Yetkisi 77
c. Büyükşehirlerde Nazım ve Uygulama İmar Planı Yapma Yetkisi 80
(1) Nazım İmar Planları Yapma Yetkisi 80
(2) Uygulama İmar Planlarının İlçe Belediyeleri Tarafından Yapılması 81
(3) Süresi İçerisinde İlçe Belediyesi Tarafından Yapılmayan Uygulama İmar Planlarının Büyükşehir Belediyesi Tarafından Yapılabilmesi 81
(4) Kanunlarla Büyükşehir Belediyelerine Verilmiş Görevlerin Yerine Getirilmesi Amacıyla Yapılacak Planlarda Büyükşehir Belediyelerinin Yetkili Olması 82
(5) Büyükşehir Mücavir Alanlarında Plan Yapma Yetkisi 82
(6) İlçe Belediyesi Ait Planlama Yetkisinin Büyükşehir Belediyesine Devredilebilmesi 83
d. Merkezi İdarenin Görevli ve Yetkili Olduğu Kamu Hizmetleri ile Kamu Yatırımları İçin Gerekli Alanlarda Planlama Yetkisi 83
(1) Merkezi İdarenin Yetkisi Dâhilindeki Kamu Yatırımları ve Tesisleri İçin Gerekli Alanlarda Planlama Yetkisi 84
(2) Kamu ve Özel Sektör Ortaklığı (PPP) Yatırımları İçin Gereken Alanlarda Planlama Yetkisi 84
(3) Kamu Yapıları ve Enerji Tesisleriyle İlgili Alt Yapı, Üst Yapı ve İletim Hatlarına İlişkin İmar Planlarında Planlama Yetkisi 85
(4) Resmi Bina ve Tesisler Konusunda Çevre ve Şehircilik Bakanlığının Yetkileri 85
(5) İçişleri Bakanlığının İhtiyaç Duyacağı Taşınmazlarda Planlama Yetkisi 87
e. Kentsel Dönüşüm Alanlarında Planlama Yetkisi 87
(1) Belediye Sınırları İçinde İlan Edilen Kentsel Dönüşüm Alanlarında 87
(2) Büyükşehir Sınırları İçinde İlan Edilen Kentsel Dönüşüm Alanlarında 88
(3) Kentsel Dönüşüm ve Gelişim Alanlarında Toplu Konut İdaresi Başkanlığının Yetkisi 88
f. Gecekondu Kanunu’na Tabi Alanlarda Planlama Yetkisi 89
(1) Gecekondu Kanunu’na Tabi Bölgeler 89
(2) Gecekondu Alanlarında Plan Türleri 90
(3) Gecekondu Kanunu’na Tabi Bölgelerde Genel Yetki Kuralı 90
(4) Büyükşehir Belediyelerinde Gecekondu Kanunu’na Tabi Alanlarda Yetki 92
(5) Gecekondu Alanlarında Belediyeler Tarafından Hazırlanan Islah ve İmar Planlarını Onaylama Yetkisi 92
(6) Gecekondu Alanlarında Çevre ve Şehircilik Bakanlığının Yetkisi 92
g. Toplu Konut Alanlarında Planlama Yetkisi 94
h. 2981 sayılı Kanun Kapsamında Kalan Yerlerde 95
(1) 2981 sayılı Kanunun Uygulama Alanı 96
(2) Islah İmar Planı Yapılabilecek Alanlar 96
(3) Islah İmar Planlarının Onayı 98
i. Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun Kapsamında Kalan Alanlarda Planlama Yetkisi 99
(1) Taşınmaz Maliklerinin Dönüşüm Yaptıkları Durumda Planlama ve Plan Uygulama Yetkisi 99
(2) Maliklerin Dönüşümü Yapmadığı Durumlarda Çevre ve Şehircilik Bakanlığının Yetkili Olması 100
(3) Çevre ve Şehircilik Bakanlığının TOKİ Başkanlığını veya Belediyeleri Yetkilendirmesi 100
(4) Terör Nedeniyle 6306 Sayılı Kanun Kapsamında Afet Riskli Bölge Olarak Belirlenen Alanlarda 101
j. Şehirlerin Marka Değerini Artırmaya Yönelik Projeler İçin Gerekli Alanlarda Planlama Yetkisi 102
k. Kültür ve Turizm Koruma ve Gelişme Bölgeleri ile Turizm Alan ve Merkezlerinde Planlama Yetkisi 102
(1) Genel Yetki Kuralı 102
(2) Kültür ve Turizm Koruma ve Gelişme Bölgeleri ile Turizm Alan ve Merkezlerinde Özelleştirme Kapsamındaki Kuruluşlara Ait Taşınmazlarda 103
l. Sit Alanlarında Planlama Yetkisi 104
(1) Genel Olarak Koruma Amaçlı Plan Yapma Yetkisi 104
(2) Kültür ve Turizm Koruma ve Gelişme Bölgelerinde Koruma Amaçlı Plan Yapma Yetkisi 105
(3) Atatürk Orman Çiftliğinde Koruma Amaçlı Plan Yapma Yetkisi 105
(4) Sit Alanında Kalan Taşınmazlarda Özelleştirme İdaresi Başkanlığının Planlama Yetkisi 105
m. Milli Parklarda Planlama Yetkisi 105
n. Özelleştirme Kapsamındaki İdarelere Ait Taşınmazlarda Planlama Yetkisi 107
(1) Genel Olarak 107
(2) Hizmet Özelleştirmesine Ait İmar Planları 107
(3) Kıyıda ve Turizm Alanlarında Kalan Yerlerde İmar Planları 107
o. Özel Çevre Koruma Bölgelerinde Planlama Yetkisi 109
p. GAP Projesi Kapsamında Kalan Yerlerde Planlama Yetkisi 109
q. Afet Bölgelerinde Planlama Yetkisi 110
r. Boğaziçi Alanında Planlama Yetkisi 112
s. Kıyılarda ve Sahil Şeritlerinde Planlama Yetkisi 114
(1) Kıyılarda Yapılacak Planlarda Genel Yetki 114
(2) Turizm Amaçlı Konularda Kültür ve Turizm Bakanlığının Yetkisi 115
(3) Özelleştirme Kapsamındaki Taşınmazlarda Özelleştirme İdaresi Başkanlığının Yetkisi 116
(4) Kıyılardaki Endüstri Bölgelerinde Plan Onaylama Yetkisi 117
t. Organize Sanayi Bölgelerinde Planlama Yetkisi 117
u. Endüstri Bölgelerinde Planlama Yetkisi 117
(1) Genel 117
(2) Özel Endüstri Bölgelerinde 118
v. Teknoloji Geliştirme Bölgelerinde Planlama Yetkisi 118
w. Türk Boğazlar Bölgesinde Planlama Yetkisi 120
x. Kuzey Ankara Kentsel Dönüşüm Projesi Kapsamında Kalan Alanlarda Planlama Yetkisi 120
y. Haydarpaşa Limanında Planlama Yetkisi 121
z. TCDD Mülkiyetinde Bulunan Taşınmazlarda Planlama Yetkisi 121
(1) Atatürk Orman Çiftliğinde Planlama Yetkisi 122
(2) 1164 sayılı Kanun Kapsamında Kalan Alanlarda Planlama Yetkisi 122
(3) Olimpiyat Köyünde Planlama Yetkisi 123
(4) 6292 Sayılı Kanununa Göre Belirlenen Proje Alanlarında Planlama Yetkisi 123
(5) Patlayıcı Madde Üretmek/İşlemek Üzere Kurulacak Tesislerde Planlama Yetkisi 124
(6) Balıkçı Barınaklarında Planlama Yetkisi 125
(7) Çanakkale Savaşları Gelibolu Tarihi Alanında (Gelibolu Tarihi Yarımadası Milli Parkında) Planlama Yetkisi 125
(8) Yalova Termal Kaplıcalarında Planlama Yetkisi 126
(9) Türk Silahlı Kuvvetlerine Ait Savunma ve Eğitim Amaçlı Alanlarda Planlama Yetkisi 126
(10) Atatürk Kültür Merkezinde Planlama Yetkisi 127
(11) İzmir Expo Alanında Planlama Yetkisi 127
(12) İskan Kanunu Kapsamında Yapılacak Uygulamalarda Planlama Yetkisi 128
B. Planların Kamu İdaresinin Yetkili Olmayan Birimleri Tarafından Onaylanması 128
1. Çevre Düzeni Planlarında Plan Onama Yetkisi 129
2. Nazım ve Uygulama İmar Planlarında Plan Onama Yetkisi 129
a. Belediye Sınırları İçinde 129
b. Büyükşehir Belediyelerinde 129
c. Belediye Sınırları Dışında 130
C. Planın Yetkili Olmayan Kişiler Tarafından Hazırlanması 130
1. Genel Olarak Müellif Şartı 130
2. Müelliflerin Nitelikleri 133
3. Müelliflerin Derecelendirilmeleri 134
4. Yeterlik Belgesinin Verilmesi ve Sicillerin Tutulması 136
5. Yeterlik Belgesinin İptali 137
6. Müelliflerin Sorumlulukları 138
D. Planlama Alanının Mevzuata Uygun Şekilde Belirlenmemesi 138
1. Mekânsal Strateji Planlarında Planlama Alanının Belirlenmesi 138
2. Çevre Düzeni Planlarında Planlama Alanının Belirlenmesi 139
3. Nazım ve Uygulama İmar Planlarında Planlama Alanının Belirlenmesi 139
E. Planların Gerekli Verilerin Tam Olarak Toplanmadan Hazırlanması 139
1. Genel Olarak Veri Toplama Zorunluluğu 139
2. Jeolojik–Jeoteknik Etüt Raporlarının Hazırlanması 141
3. Mekânsal Strateji Planı İçin Gerekli Veriler 142
4. Çevre Düzeni Planları İçin gerekli Veriler 143
5. Nazım İmar Planları İçin Gerekli Veriler 143
6. Uygulama İmar Planları İçin Gerekli Veriler 144
F. Halihazır Haritası Bulunmayan veya Güncel Olmayan Alanlarda Plan Yapılması 144
G. Gerekli İzinlerin Alınmaması 146
1. Tarım Arazileri İçin İzin Alınmaması 147
a. Mutlak Tarım Arazileri, Özel Ürün Arazileri, Dikili Tarım Arazileri ve Sulu Tarım Arazilerinin Tarım Dışı Amaçlarla Planlanması 147
b. Diğer Tarım Arazileri 148
c. Tarımsal Amaçlı Planlamalarda İzin 148
2. Meralar İçin İzin Alınmaması 148
a. Mera Kanunu’nun Yürürlüğe Girmesinden Önce Nazım İmar Planı Kapsamına Alınan Meralar 150
b. Mera Kanunu’nun Yürürlüğe Girmesinden Sonra İzin Alma Zorunluluğu 151
(1) Talep 151
(2) İnceleme 151
(3) Mera Komisyonu ve Defterdarlığın Uygun Görüşü 152
(4) Tescil 153
3. Organize Sanayi Bölgesi, Endüstri Bölgesi, Sanayi Sitesi ve Teknoloji Geliştirme Bölgesi ve Sanayi Alanları İçin İzin Alınmaması 154
4. Vakıf Taşınmazları İçin İzin Alınmaması 154
5. Mezarlıklar İçin İzin Alınmaması 154
6. Su ve Kanalizasyon Alt Yapısı (Sadece İstanbul İçin) 155
7. Hava Alanları İçin İzin Alınmaması 155
8. Şehir İçi Yolların Karayolları ile Bağlantısı İçin İzin Alınmaması 156
9. Gelibolu Tarihi Yarımadası Milli Parkında İzin 156
10. Devlet Ormanlarında ve Özel Ormanlarda Planlama İçin İzin Alınması 156
H. Bilimsellik İlkesine Aykırılık: Analiz ve Sentez Yapılmadan Plan Hazırlanması 157
İ. Kurum Görüşlerinin Alınmaması ve Eşik Analizi Yapılmaması 157
J. Planların Şehircilik İlkelerine Uygun Olarak Hazırlanmaması 158
1. Kazanılmış Hakların Korunmaması veya Dikkate Alınmaması 158
2. Planlama Sürecine Katılımın Sağlanmaması 159
3. Kentsel Asgari Standartların (Sosyal ve Teknik Altyapı İçin Gerekli Alanların) Ayrılmaması 159
a. Genel Olarak Sosyal ve Teknik Altyapı Alanlarının Belirlenmesi 159
b. Sosyal ve Teknik Alt Yapı Alanlarının İlgili Kamu İdaresinin Mülkiyetinde Bulunan Taşınmazlar Dikkate Alınarak Belirlenmesi 164
c. İbadet Yerlerinin Ayrılması 164
d. İmar Planlarında Otopark Alanlarının Ayrılmasıyla İlgili İlkeler 165
(1) Otopark Yönetmeliğine Uyulması Zorunluluğu 165
(2) Otopark İhtiyacının Parselinde Karşılanması 165
(3) İmar Parseli Büyüklüklerinin Otoparklar Dikkate Alınarak Belirlenmesi 167
(4) İmar Planlarında Park Et–Devam Et Otoparklarının Düzenlenme Esasları 167
(5) Parselinde Otopark Yapılmayacak Güzergahların Belirlenmesi 167
(6) Diğer Hususlar 167
e. İtfaiye Alanlarının Ayrılması 168
f. Fonksiyon Bölgelerinin Yeşil Kuşaklarla Ayrılması 168
g. Pazaryerlerinin Belirlenmesinde Dikkat Edilecek Hususlar 168
h. Toptancı Hallerinin Planlanması 169
ı. Atıksu Toplama ve Uzaklaştırma Sistemlerinin Planlanmasında Uyulması Gereken Esaslar 169
4. Hizmet Etki Alanı ve Yürüme Mesafelerine Uygun Planlama Yapılmaması 170
5. Araç Trafiğinin Azaltılması ve Toplu Taşımaya Ağırlık Verilmesi Hususlarına Dikkate Edilmemesi 172
6. Çevresel Gürültünün Dikkate Alınmaması 172
7. LPG ve Akaryakıt İstasyonlarında Tampon Bölge Oluşturulmaması 173
8. Özellik Arz Eden Alanlarda Kurum Görüşlerinin Plana Yansıtılmaması 175
9. Demiryolları Yapı Yaklaşma Mesafesine Uyulmaması 175
10. Karayolu Güzergahlarının Dikkate Alınmaması 175
11. Jeotermal Kaynaklar ve Doğal Mineralli Sular Koruma Alanı Etüt Raporlarının Dikkate Alınmaması 176
12. Ham Petrol Boru Hattı Güzergahlarının Dikkate Alınmaması 176
13. Ormanlarda Yapılacak Planlamalarda Orman Kanunu’na Aykırı Plan Yapılması 177
14. Yenilenebilir Enerji Kaynak Alanı Olarak Belirlenecek Taşınmazların Kullanımını ve Verimliliğini Etkileyecek Plan Yapılması 178
15. Milli Parklarda Uyulması Gereken İlkelere Uyulmaması 179
16. Sivil Savunma Bakımından Uyulması Gereken Hususlara Uyulmaması 181
17. Zeytincilik Alanlarında Dikkate Alınması Gereken Hususlara Uyulmaması 184
18. Çanakkale Savaşları Gelibolu Tarihi Alanında Yapılacak Planlarda Dikkate Alınması Gereken Hususlara Uyulmaması 184
19. Boğaziçi Alanında Uyulması Gereken Esaslara Uyulmaması 185
20. Islah İmar Planı Yapımı Esaslarına Uyulmaması 188
21. Yağmursuyu Toplama, Depolama ve Deşarj Sistemlerinin Planlanması 189
22. Bisiklet Yolu Zorunluluğu 190
23. DSİ Tarafından Belirlenen Kret Kotunun Dikkate Alınması 191
24. Akarsu Yatakları Mücavirlerindeki İmar Plan Çalışmalarında Taşkın Sınırlarının Dikkate Alınması 192
K. Plan Revizyon ve Değişikliklerinde Şehircilik İlkelerine Uyulmaması 192
1. Plan Değişikliklerinin ve Revizyonlarının Sebep Unsuru: Kamu Yararı Dışında Amaçlarla Plan Değişikliği Yapılması 193
a. Çevre Düzeni Planlarında Revizyon ve Değişikliklerin Sebep Unsuru 193
b. İmar Planlarında İlave, Revizyon ve Değişikliklerin Sebep Unsuru 194
(1) Yeni Planlama Alanlarına İhtiyaç 194
(2) Üst Ölçekli Plana Uygunluğu Sağlama 194
(3) Kamu Yararı ve Zorunluluk 194
2. Plan Ana Kararlarının, Plan Sürekliliğinin, Bütünlüğünün, Sosyal ve Teknik Altyapı Dengesinin Bozucu Plan Değişikliği Yapılması 195
3. Sosyal ve Teknik Alt Yapının Bozulması Sonucu Doğuraca Plan Değişikliği Yapılması 196
a. Zorunluluk 197
b. Sosyal ve Teknik Alt Yapı Değişikliklerinde İlgili Yatırımcı Bakanlık veya Kuruluşların Görüşü Alınması 199
c. Eşdeğer Alan Ayrılması 202
4. Kat Adedi veya Bina Yüksekliğini Artıran İmar Planı Değişikliklerinde Komşu Parsellerin Haklarının İhlal Edilmemesi 203
5. İmar Yollarıyla İlgili Plan Değişikliklerinde Yönetmelikte Belirtilen Hususlara Uyulmaması 204
6. Karayolu ve Çevresine İlişkin Olarak Yapılacak Planlarda Karayolları Genel Müdürlüğünün Görüşünün Alınmaması 204
7. Milli Savunma Bakanlığına Tahsisli Taşınmazlarda Görüş Alınmaması 205
8. Tekel Niteliğinde Hizmet Sunan Kamu İdarelerinin İhtiyaçlarının Dikkate Alınmaması 207
9. Plan Müellifinin Uygun Görüşünün Alınmaması 208
L. Planların Planlama Esaslarına Aykırı Olması 209
1. Üst Ölçekli Planı Bulunmayan Alanlarda Plan Yapılması 209
2. Üst Ölçekli Plana Aykırılık: Plan Hiyerarşisi ve Kademelenme 215
a. Genel Olarak Planlama Hukukunda Kademelenme 216
b. Planlama Kademeleri Arasında Hiyerarşi İlkeleri 218
c. Hiyerarşi İlkesinin Gerekçeleri 218
d. Genel Olarak Üst Ölçekli Plana Uygunluk Zorunluluğu 220
e. Plan Silsilesinin Bütünlük Arz Etmesi 224
f. Plan Ölçeğinden Kaynaklanan Farklılıklar 224
g. Sonradan Değiştirilen Üst Ölçekli Plana Uyum Zorunluluğu 226
h. Üst Ölçekli Mekânsal Planların Sosyo–Ekonomik Planlara Uygunluğu 227
ı. Nazım İmar Planlarının Üst Ölçekli Planlara Uygunluğu 227
i. Üst Ölçekli Planda Bulunmayan Hususlar 230
j. Üst Ölçekli Planı Olmasına Rağmen Süresi İçinde Alt Ölçekli Planın Yapılmaması 231
k. İmar Kanunu Gereğince Hazırlanan Planlar ile Özel Kanunlar Gereğince Hazırlanan Planlar Arasındaki Hiyerarşi 231
3. Her Planın Niteliğine Uygun Olarak Hazırlanmaması 232
4. Mekânsal Uyum 234
5. Esneklik 234
M. Kamu Yararı Amacı Dışında Plan ve Plan Değişikliği Yapmak 234
1. Genel Olarak Mekânsal Planların Amacı: Kamu Yararı ve Hukuk Devleti İlkesi 235
a. Genel Olarak 235
b. Doğal, Tarihi ve Kültürel Değerlerinin Koruma ve Kullanma Dengesinin Sağlanması 237
c. Yapıların ve Çevrenin Kalitesinin Artırılması 238
d. Engelliler, Çocuklar ve Yaşlıların Yaşam Koşullarının Dikkate Alınması 238
2. Alt Ölçekli Planı Yönlendirmek 238
3. Mekânsal Strateji Planları Açısından Özel Amaçlar 238
4. Çevre Düzeni Planlarında Amaç Yönünden Hukuka Aykırılık Halleri 239
N. Bölgeleme ve Yapılaşma Koşullarının Belirlenmemesi veya Mevzuata Uygun Olarak Belirlenmemesi 240
1. Kullanım Bölgelemesi 243
2. Yoğunluk Bölgelemesi 244
3. Yapının Şeklinin ve Arsa Üzerinde Kapsayacağı Alana İlişkin Sınırlamaların Belirlenmesi 246
a. Yapı Nizamı 246
(1) Ayrık Nizam 247
(2) Blok Nizam 247
(3) Bitişik Nizam 248
b. TAKS ve KAKS 248
(1) TAKS 250
(2) KAKS 252
c. Bahçe Mesafeleri ile Bina Cepheleri ve Derinliklerinin Belirtilmesi 255
d. Diğer Mevzuatta Yer Alan Sınırlamalar 259
4. Yükseklik Bölgelemesi 259
O. Planların Mevzuata Uygun Şekilde (Pafta, Lejant, Açıklama Raporu, Plan Hükümleri) Oluşturulmaması 261
1. Pafta 261
2. Gösterim 262
3. Plan Notları 263
4. Plan Açıklama Raporu 265
P. Planların Onaylanmasındaki Hatalar 266
1. Gerçek ya da Tüzel Kişiler Tarafından Hazırlanan Planların İdareye Sunulması ve İdarece Değerlendirilmesindeki Hatalar 266
2. Belediye ve Mücavir Alan Sınırları İçerisinde 267
a. Meclis Onayı 267
b. Kararların Belediye Başkanına Gönderilmesi 267
c. Büyükşehir Belediyesi Olan Yerlerde Kararların Büyükşehir Belediyesine Gönderilmesi 269
d. Kararların Mülki Amire Gönderilmesi 271
3. Belediye Sınırları Dışında 271
a. Onay 271
b. Kararın Valiye Gönderilmesi 272
III. İMAR PLANLARININ İLANI VE BU PLANLARA İTİRAZ 273
1. Genel Olarak İmar Planlarının İlanı ve İtiraz 273
a. İlan 273
b. İmar Planlarına İtiraz 274
c. İtirazın Yapılacağı ve İtirazı Karara Bağlayacak Merci 274
d. İtirazı Karara Bağlama Süresi 275
e. İtirazın Karara Bağlanması 275
2. Toplu Konut Kanunu’na Göre Onaylanan Planların İlanı ve İtiraz 275
3. 775 sayılı Kanun Kapsamında Hazırlanan Islah Planlarının İlanı ve İtiraz 276
4. Turizm Amaçlı Planların İlanı ve İtiraz 277
5. Koruma Amaçlı Planların İlanı ve İtiraz 280
a. Koruma Amaçlı Planların İlanı 280
b. Koruma Amaçlı İmar Planına İtiraz 280
c. Koruma Bölge Kurullarınca Alınan Kararlara İtiraz 280
d. Islah İmar Planlarına İtiraz 281
6. OSB Planlarının İlanı ve İtiraz 282
7. Teknoloji Geliştirme Bölgelerinde Hazırlanan Planların İlanı ve İtiraz 282
8. Terör Nedeniyle 6306 Sayılı Kanun Kapsamında Afet Riskli Bölge Olarak Belirlenen Alanlarda Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Tarafından Yapılan Planların İlanı ve İtiraz 283
IV. İMAR PLANLARINA KARŞI AÇILACAK İPTAL DAVASININ ÖN KOŞULLARI 283
A. Görevli Yargı 284
B. Yetkili Mahkeme 284
C. Ehliyet 288
1. Taşınmaz Maliklerinin Dava Açma Ehliyeti 289
2. Malik Olmamakla Birlikte Plandan ya da Plan Değişikliğinden Doğrudan Etkilenenler 291
3. Kiracının Dava Açma Ehliyeti 292
4. Kent ya da Semt Sakinlerinin Dava Açma Ehliyeti 292
5. Plan Müelliflerinin Dava Açma Ehliyeti 297
6. Meslek Odalarının Dava Açma Ehliyeti 297
7. Baroların Dava Açma Ehliyeti 300
8. Derneklerin Dava Açma Ehliyeti 302
9. Ormanları İlgilendiren Konularda Orman Genel Müdürlüğünün Dava Açma Ehliyeti 306
10. Aynı Tüzel Kişiliğe Dahil Kamu İdarelerinin Dava Ehliyeti 306
11. Taşınmazı Bir Başka Kamu İdaresine Devreden Kamu İdaresi 308
12. Tapu Tahsis Belgesi Sahibinin Dava Açma Ehliyeti 309
13. Zilyedin Dava Açma Ehliyeti 310
14. Belediye Başkanının Dava Açma Ehliyeti 313
15. Büyükşehir Belediye Başkanının Dava Ehliyeti 314
16. Mülki Amirlerin Belediye Meclisi Kararlarına Karşı Dava Açma Ehliyeti 314
17. Valinin Dava Açma Ehliyeti 316
18. Belediye Meclisi Üyelerinin Dava Açma Ehliyeti 317
19. Siyasi Parti Teşkilatlarının Dava Açma Ehliyeti 321
20. Yatırımcıların Dava Açma Ehliyeti 322
21. Sendikaların Dava Açma Ehliyeti 324
22. Bakanlıklar Tarafından Onaylanan Planları İlan Etmekle Yükümlü İdarelerin Dava Açma Ehliyeti 326
D. Dava Açma Süresi 327
1. İmar Planlarına İtiraz Edilmemişse Dava Açma Süresi 327
2. İmar Planlarına İtiraz Edilmişse Dava Açma Süresi 330
3. İYUK 11. Maddenin Uygulanması 335
4. Uygulama İşlemi Üzerine Planlara Dava Açılması 339
a. Genel Kural 339
b. Uygulama İşlemi Olarak Kabul Edilen Uygulamalar 341
5. Plan Değişikliği Talep Edilmişse 345
6. İşlem Yok Hükmünde İse 347
E. İşlemin Kesin ve Yürütülmesi Zorunlu İşlem Olup Olmadığı 347
1. Genel Olarak 347
2. İlan Edilmeyen Planların Kesin ve Yürütülmesi Zorunlu İşlem Olup Olmadığı 347
3. Bir Başka Kurumun Onayına Tabi İmar Planlarının Kesin ve Yürütülmesi Zorunlu İşlem Niteliği 351
F. Husumet 351
G. Birden Fazla İdari İşleme Karşı Tek Dilekçe ile Dava Açılması 352
V. İMAR PLANLARINA KARŞI AÇILACAK DAVALARDA DAVANIN ESASININ GÖRÜLMESİ VE SONUCA BAĞLANMASI 353
A. İmar Planlarına Karşı Açılacak Davalarda Bilirkişilik Meselesi 353
1. Çözümü Teknik Bilgi Gerektiren Konularda Bilirkişi Görevlendirilmesinin Zorunlu Olması 353
2. İmar Planlarına karşı Açılacak Davalarda Bilirkişi Olarak Görevlendirilebilecekler 356
3. Özellik Arz Eden Planlara Karşı Açılacak Davalarda Bilirkişi Kurulunda Uzman Bulundurulması Zorunluluğu 357
4. İmar Planlarına karşı Açılacak Davalarda Bilirkişi İncelemesi ve Raporuyla İlgili Özellik Arz Eden Hususlar 358
B. İmar Planlarına Karşı Açılacak Davalarda Yürütmenin Durdurulması 361
C. İmar Planlarına Karşı Açılacak Davanın Esasının Görülmesi 365
D. İmar Planlarına Karşı Açılan Davalarda Temyiz 369
E. İmar Planlarının İptal Edilmesinin Sonuçları 369
1. İmar Planların İptali 369
2. Plan Değişikliklerinin İptali 372
VI. İMAR PLANINA İTİRAZ DİLEKÇESİ ÖRNEĞİ 374
VII. İMAR PLANINA DAVA DİLEKÇESİ ÖRNEĞİ 376
İkinci Bölüm
PARSELASYON (ARAZİ VE ARSA DÜZENLEMESİ)
İŞLEMLERİNE İTİRAZ VE DAVA
I. GENEL OLARAK PARSELASYON İŞLEMLERİ 379
A. Yasal Dayanak 379
B. Arazi ve Arsa Düzenlemesinin Tarihçesi 384
II. ARAZİ VE ARSA DÜZENLEMESİ İŞLEMLERİNDE MUHTEMEL HUKUKA AYKIRILIK NEDENLERİ 388
A. Arazi ve Arsa Düzenlemesinde Sebep (Hukuki Dayanak) Yönünden Hukuka Aykırılık Halleri 388
1. İmar Planı Bulunmayan Alanlarda Parselasyon Yapılması 389
2. Parselasyon İşleminin İmar Planına Uygun Olmaması 391
3. İdarelerin Arazi ve Arsa Düzenlemesi Yapmaya Zorlanıp Zorlanmayacağı 393
4. Uygulama İmar Planının Yargı Kararıyla İptal Edilmesi Durumu 398
5. Uygulama İmar Planı Değişikliği Durumu 399
B. Arazi ve Arsa Düzenlemesi İşlemlerinde Amaç Yönünden Hukuka Aykırılık: İnşaata Elverişli Parsel Üretmek Dışında Amaçlarla Parselasyon Yapmak 399
1. Arazi ve Arsa Düzenlemesi İşlemlerinin Genel Amacı: Kamu Yararının Sağlanması 399
2. Arazi ve Arsa Düzenlemesi İşlemlerinin Asli Amacı ve Bu Amacın Ortaya Çıkardığı Gereklilikler: İnşaata Elverişli İmar Parseli Üretmek 400
a. Yapılaşmaya Elverişli Parsel Tahsis Zorunluluğu 406
b. Artık Parsel Oluşturulmaması Gerekliliği 408
c. Müstakil Parsel Oluşturma Zorunluluğu 408
d. İnşaat Yapmaya Elverişli Parsel Üretilmesi Mümkün Olmayan Alanların Düzenlemeye Tabi Tutulamaması 409
3. Arazi ve Arsa Düzenlemesi İşlemlerinin Tali Amacı 410
C. Arazi ve Arsa Düzenlemesinin Yetkisiz Kamu İdaresi Tarafından Yapılması 410
1. Genel Yetki Kuralları 411
a. Belediye ve Mücavir Alan Sınırları İçinde/Dışında 411
b. Büyükşehir Belediyesi Olan Yerlerde 411
(1) Genel Kural: Parselasyon Yapmaya İlçe Belediyelerinin Yetkili Olması 411
(2) Büyükşehir Belediyelerinin Parselasyon Yapmaya Yetkili Olduğu Durumlar 412
(3) İlçe Belediyelerinin Yaptığı Parselasyon İşlemlerinin Büyükşehir Belediyesinin Onayına Tabi Olması 412
(a) Büyükşehir Belediyesinin Onay ve Denetim Yetkisinin Niteliği 412
(b) Parselasyon İşlemlerini Büyükşehir Belediyesine Gönderme Zorunluluğu 412
(c) Gönderme Zorunluluğunun Kapsamı 414
(d) Gönderme Zamanı 414
(e) Büyükşehirlerde Onay Mercii 414
(f) Büyükşehir Belediyesinin 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunun 7/b Maddesindeki Denetim Yetkisinin Kapsamı 414
c. 2981 sayılı Kanun Kapsamında Kalan Alanlarda 415
2. Özel Yetki Kuralları 416
a. Teknoloji Geliştirme Bölgeleri 416
b. Organize Sanayi Bölgelerinde 417
(1) Genel Olarak 417
(2) Tarıma Dayalı İhtisas Organize Sanayi Bölgeleri 417
c. Endüstri Bölgelerinde 418
d. TCDD’ye Ait Taşınmazlarla İlgili Yetkiler 419
e. Gecekondu Alanlarında 420
f. Atatürk Kültür Merkezi Alanında 422
g. Kültür ve Turizm Koruma ve Gelişme Bölgeleri ile Turizm Alan ve Merkezlerinde 422
h. Merkezi İdarenin Görevli ve Yetkili Olduğu Kamu Hizmetleri ile Kamu Yatırımları İçin Gerekli Alanlarda 423
(1) Merkezi İdarenin Yetkisi Dâhilindeki Kamu Yatırımları ve Tesisleri İçin Gerekli Alanlarda 423
(2) Kamu ve Özel Sektör Ortaklığı (PPP) Yatırımları İçin Gereken Alanlarda 423
(3) Kamu Yapıları ve Enerji Tesisleriyle İlgili Alt Yapı, Üst Yapı ve İletim Hatlarına İlişkin İmar Planlarında 424
(4) Resmi Bina Tesisler Konusunda Çevre ve Şehircilik Bakanlığının Yetkileri 424
(5) İçişleri Bakanlığının İhtiyaç Duyacağı Taşınmazlar 424
i. Atatürk Orman Çiftliğinde 424
j. Haydarpaşa Limanı ile İlgili Yetkiler 424
k. Kentsel Dönüşüm Alanlarında 425
l. Kuzey Ankara Kentsel Dönüşüm Projesi Kanunu Kapsamında Kalan Yerler 425
m. Özel Çevre Koruma Bölgelerinde 425
n. Toplu Konut Alanlarında 426
o. GAP Projesi Kapsamında Kalan Yerlerde Planlama 427
p. 1164 Sayılı Kanun Kapsamında Kalan Alanlarda 428
q. 2981 sayılı Kanun Kapsamında Kalan Yerlerde 428
r. Tabii Afetlerle İlgili Kanunlar Kapsamındaki Yerlerde 428
s. Boğaziçi Alanında Planlama 428
t. Özelleştirme Programındaki Kuruluşlara Ait Taşınmalarda 429
(1) Genel Olarak 429
(2) Hizmet Özelleştirmesine Ait İmar Planları 429
u. Şehirlerin Marka Değerini Artırmaya Yönelik Projeler İçin Gerekli Alanlarda 429
v. Milletvekilleri Lojmanları 430
w. Türk Boğazlar Bölgesinde 430
x. Olimpiyat Köyünde 431
y. 6292 Sayılı Kanununa Göre Belirlenen Proje Alanlarında 431
z. Kamu ve Özel Sektör Yatırımları İçin Gereken Alanlarda 431
(1) Patlayıcı Madde Üretmek/İşlemek Üzere Kurulacak Tesislerde 431
(2) Türk Silahlı Kuvvetlerine Ait Savunma ve Eğitim Amaçlı Alanlarda 432
(3) Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun Kapsamında Kalan Alanlarda 432
(4) Milli Parklarda 433
(5) İskan kanunu Kapsamında Yapılacak Uygulamalarda 433
(6) Türk Silahlı Kuvvetlerine Ait Savunma ve Eğitim Amaçlı Alanlarda 433
(7) Çanakkale Savaşları Gelibolu Tarihi Alanında (Gelibolu Tarihi Yarımadası Milli Parkında) 434
(8) Balıkçı Barınaklarında 434
(9) Patlayıcı Madde Üretmek/İşlemek Üzere Kurulacak Tesislerde 434
D. Parselasyon İşleminin, Kamu İdarelerinin Parselasyon Yapmaya Yetkili Organları Tarafından Yapılmaması 434
1. Belediyelerde 434
2. İl Özel İdarelerinde 437
3. Diğer İdarelerde 438
E. Parselasyon İşleminin Teknik Açıdan Yeterli Olmayan Personel Tarafından Yapılması 438
1. Meslek Türü Açısından Gereklilik 438
2. Mesleki Yeterlilik Şartı 439
3. İdarenin Parselasyon İşlemini Kendisinin Yapması Durumunda Müellifin Memur ya da Diğer Kamu Görevlisi Olması Şartı 441
F. Parselasyon Yapılırken Tapudaki Mülkiyet Durumunun Dikkate Alınmaması 441
G. Parselasyon İşlemlerinde Düzenleme Alanının Hatalı Tespiti 443
1. Arazi ve Arsa Düzenlemesi Yapılabilmesi İçin İmar Planı Şartı 444
2. Düzenleme Sonucu Oluşturulacak İmar Parseli Sayısının Bir Önceki Yıl Verilen İnşaat Ruhsatından Az Olmaması Gerekliliği 446
3. Yapılaşmış Alanla İrtibatlı ve Şehrin Gelişme Yönündeki Alanların Tercih Edilmesi 447
4. Düzenleme Alanının, Düzenleme Ortaklık Payının Dengeli Çıkmasını Sağlayacak Şekilde Belirlenmesi 447
5. Bir İmar Adasından Küçük Alanda Parselasyon İşlemi Yapılamaması 451
6. Düzenleme Alanında Bulunan Tüm Parsellerin Uygulamaya Dahil Edilmesi Gerekliliği 453
H. Mera, Yaylak ve Kışlaklar İçin İzin Alınmaması ve Bunların Parselasyonda Hatalı Tescil Edilmesi 454
1. Mera Kanunu’nun Yürürlüğe Girmesinden Önce İmar Planları Kapsamında Kalan Meralar 456
2. Mera Kanunu’nun Yürürlüğe Girmesinden Sonra İmar Planları Kapsamında Kalan Meralar 461
İ. Sit Alanları İçin İzin Alınmaması 462
J. Düzenleme Sınırının Hatalı Geçirilmesi 463
1. Düzenleme Sınırının Geçirilmesiyle İlgili Kurallar 463
2. Düzenlemeye Giren Parsellerin Belirlenmesi 465
3. Düzenleme Sınırının ve Ayırma Çaplarının Encümen Tarafından Onaylanması 467
K. Düzenlemeye Tabi Tutulan Parsellerde Yüzölçümü Düzeltmesinin Hatalı Yapılması 468
1. Yüzölçümü Kontrolünün Zorunluluğu 468
2. Yüzölçümü Kontrolünün Şekli 469
3. Yüzölçümü Düzeltmesinin Şekli 470
a. Tecviz Dahilinde Kalan Yüzölçümü Farklılıkları 470
b. Tecvizi Aşan Fakat Kaba Olmayan Yüzölçümü Farklılıkları 471
c. Kaba Hatalar 472
(1) Tapudaki Yüzölçümünün Yanlış Yazılmış Olması 475
(2) Ölçü, Sınırlandırma, Tersimat ve Hesaplamalardan Doğan Hatalar 476
(3) Sayısallaştırmadan Sırasında Tespit Edilen Hatalar 478
d. Kısmen Düzenlemeye Tabi Tutulan Parsellerde Yapılacak İşlem 478
L. Düzenleme Ortaklık Payı ile İlgili Hatalar 478
1. Hiç Hesaplanmadan Yasal Sınırdan DOP Alınması 479
2. Düzenleme Ortaklık Payı Oranının İmar Planı ya da Meclis Kararıyla Belirlenerek Kesinti Yapılması 480
3. Düzenleme Ortaklık Payının Hatalı Hesaplanması 481
a. Umumi Hizmetlere Ayrılacak Alanın Hesabı 482
(1) Umumi Hizmet Alanları Toplamında Dikkate Alınacak (DOP’tan Karşılanabilecek) Alanlar 483
(2) Şahıslar Tarafından Yapılan Bağışların Umumi Hizmetler Alanı Toplamından Düşülmesi 483
(3) Kapanan Yolların DOP’tan Düşülüp Düşülmesi 484
(4) Hazine ya da Belediye Tarafından Umumi Hizmetler İçin Tahsis Edilen Alanların DOP’tan Düşülmesi 484
(5) Kamulaştırılacak Alanların Düşülmesi 485
(6) Düzenleme Alanında Kalan Park, Yeşil Alan Gibi Tescil Harici Alanların Düşülmesi 485
b. Düzenleme Alanının (Katılım Kütlesinin) Yüzölçümünün Belirlenmesi 485
(1) İhdasların Katılım Kütlesine Dahil Edilmesi 486
(2) Daha Önceden DOP Kesintisi Yapılmış Eski İmar Parsellerinin Düşülmesi 486
(3) Değer Artışı Olmayan Parsellerin Katılım Kütlesinden Düşülmesi 486
(4) Şahıslar Tarafından Bağışlanan Alanların Katılım Kütlesinden Düşülmesi 487
(5) Hazine ya da Belediye Tarafından Umumi Hizmet Alanları İçin Terk Edilen Parsellerin Katılım Kütlesinden Düşülmesi 487
(6) Kamulaştırılacak Alanın Katılım Kütlesinden Düşülmesi 488
c. Düzenleme Ortaklık Payının Hesap Şekli 488
d. Düzenleme Ortaklık Payının Yasal Orandan Fazla Çıkması Durumunda Yapılması Gereken İşlemler 488
(1) Tescil Harici Alanların ve Kamu Mülkiyetindeki Taşınmazların DOP Hesabında Değerlendirilmesi 489
(2) DOP İçin Kamulaştırma Yapılması 490
(3) DOP İçin Yapılacak Kamulaştırmaların Trampa Yoluyla Sağlanması 491
e. Düzenleme Ortaklık Payının Bedele Dönüştürülmesi 492
f. Üzerinde Yapılaşma Olan Parsellerde Düzenleme Ortaklık Payı Kesintisinin Yapılaşma Olmayan Kısımdan Yapılması 493
4. DOP Kesintisinin ve Dağıtımının Hatalı Yapılması ve DOP’tan Oluşan Alanların Hatalı Şekilde Tescili 494
a. Genel Olarak Kesinti Şekli 494
b. DOP’tan Oluşan Alanların Tescili 495
5. Hesaplamada Bulunan Orandan Fazla Düzenleme Ortaklık Payı Alınması 496
6. Parselasyon Yapılmadan Düzenleme Ortaklık Payı Alınması 497
7. Değer Artışı Olmayan Parsellerden DOP Alınması 499
8. Daha Önceden DOP Alınmış Parsellerden İkinci Kez DOP Alınıp Alınmayacağı 501
9. Daha Önceden Terk Yapılan Parsellerden DOP Alınıp Alınmayacağı 504
10. Düzenleme Ortaklık Payının Tüm Parsellerden Eşit Şekilde Alınmaması 511
11. Düzenleme Ortaklık Payından Oluşması Gereken Yerlerin Hazine’den veya Şahıslardan Karşılanması 513
12. Düzenleme Ortaklık Payından Karşılanmaması Gereken Alanların DOP’tan Karşılanması 517
a. Kanun’da Sayılanlar 519
(1) Yollar 519
(2) Meydanlar 519
(3) Parklar 519
(4) Yeşil Alanlar 520
(5) Çocuk Bahçeleri 521
(6) Otoparklar 522
(7) Milli Eğitim Bakanlığına Bağlı Öğretime Yönelik Eğitim Tesis Alanları 522
(8) İbadet Yerleri 522
(9) Karakollar 522
(10) Su Yolları 523
(11) Sağlık Bakanlığına Bağlı Sağlık Tesis Alanları 523
(12) Pazaryerleri 523
(13) Semt Spor Alanları 524
(14) Ağaçlandırılacak Alanlar 525
(15) Rekreasyon Alanı Olarak Ayrılan Parseller ve Mesire Alanları 525
(16) Toplu Taşıma İstasyonları ve Durakları 525
(17) Resmî Kurum Alanı ve Belediye Hizmet Alanı 526
(18) Mezarlık Alanı, Sosyal ve Kültürel Tesis Alanı 526
(19) Taşkın Kontrol Tesis Alanları 526
b. Kanun’da Sayılmayanlar 526
13. Düzenleme Ortaklık Payının, Mülkiyet Hakkına ve Anayasaya Aykırı Olup Olmadığı 527
M. Umumi Hizmet Alanları İçin Kamulaştırılacak Alanın Hatalı Hesaplanması 528
1. Genel Olarak 528
2. Kamulaştırılacak Alanın Hesap Edilmesi 529
3. Kamulaştırma Oranının ve Her Bir Parselden Kamulaştırılacak Alanın Hesaplanması 530
4. DOP Kesintisi Yapılan ve İkinci Kez Düzenlemeye Tabi Tutulan Parsellerden Kamulaştırılacak Alan Kesintisi Yapılması 530
5. Kamulaştırılacak Alanların Temin Edilmesi 531
6. Kamulaştırılacak Alanların Tescili 532
N. Kamu Tesisleri Alanına Tahsis (Kop) Hatalı Hesaplanması 533
O. Aynı Yerden Parsel Verilmesi İlkesine Uyulmaması 534
1. Genel Olarak Aynı Yerden Parsel Verilmesi Zorunluluğu 534
2. Hak Sahiplerine Aynı Yerden Parsel Tahsisi Olanağını Kaldıran Durumlar 538
a. Hukuki Zorunluluk Halleri 540
(1) Kadastro Parselinin Düzenleme Ortaklık Payından Oluşturulması Gereken Alanda Kalması 540
(2) Kadastro Parselinin Umumi Hizmet Alanlarında Kalması 541
(3) Kadastro Parselinin Özel Mülkiyete Konu Olamayacak Alanda Kalması 542
(4) Kadastro Parselinin Resmi Hizmet Alanlarında Kalması 543
b. Teknik Zorunluluk Halleri 543
(1) Aynı Parselden Yer Tahsis Edilmesi Gereken Birden Fazla Parsel ya da Hak Sahibi Bulunması 544
(2) Müstakil İmar Parseli Oluşturamayacak Parseller 544
c. Fiili Zorunluluk Halleri 547
(1) Taşınmazın Yapı Yapılamayacak Alanlarda Kalması 547
(2) Mevcut Kullanım Şeklinden Farklı Bir Amaca Ayrılmış Alanda Kalan Taşınmazların Durumu 547
3. Başka Yerden Parsel Verilirken Dikkat Edilecek Hususlar 549
a. En Yakın Yerden Parsel Verilmesi İlkesi 550
b. Eşdeğer Yer Verilmesi İlkesi 551
c. İlkeler Çatışması 553
P. Hisse Çözümü (Ferdileştirme) Yapılması 553
1. Paydaşların Anlaşmaları Halinde Ferdileştirme 554
2. Kayden Hisseli Fiilen Müstakil Parseller 556
3. Ek 1. Madde Uygulamaları 557
a. Genel Olarak Ek 1. Madde Uygulamaları 557
b. Ek 1. Madde Uygulamalarının Şartları 559
c. Şartların Denetimi 564
4. 2981/10–c Uygulamasında Hisse Çözümü 564
Q. Korunmasında Sakınca Olmayan Yapıların Tek Bir İmar Parselinde Bırakılmaması ve İmar Parsellerinin Yapılaşma Dikkate Alınarak Oluşturulması 567
R. Müstakil Parsel Verilmesi Zorunluluğu 567
1. Genel Olarak 567
2. Hisselendirmenin Mümkün Olduğu Durumlar 571
S. Hisse Yerine Bedel Verilmesi 572
1. 2981 sayılı Kanun Uyarınca Yapılacak İşlemlerde 572
2. 3194 sayılı İmar Kanunu’nun 18. Madde Uyarınca Yapılacak İşlemlerde 574
T. Tarıma Elverişli Olmayan Tescil Harici Alanların Hazine Adına İhdasen Tescil Edilmemesi 575
U. Genel Sular ve Bunların Metrukatı 577
V. Mevzuata Göre Mümkün Olmadığı Halde Bazı Kamu Mallarının Parselasyona Tabi Tutulması 577
1. Kıyılarda Parselasyon Yapılması 579
2. Ormanlarda Parselasyon Yapılması 580
3. Mezarlıkların İmar Uygulamasına Tabi Tutulması 582
4. Sulak Alanların Düzenlemeye Tabi Tutulması 583
5. Askeri Yasak Bölgelerin ve Güvenlik Bölgelerinin Parselasyona Tabi Tutulması 584
W. Hizmet Mallarında Kamu Hizmetinin Devamını Engelleyecek Şekilde İmar Uygulaması Yapılması 585
1. Genel Olarak 585
2. Parselasyon Öncesi Resmi Kurum Alanı Olarak Kullanılan Hazine Taşınmazlarının Parselasyondaki Durumu 587
X. Daha Önceden İmar Uygulamasına Tabi Tutulmuş Taşınmazların İmar Planı Değişikliği Olmadan İkinci Kez Parselasyona Tabi Tutulması 587
Y. Hazine Adına Tescil Edilmesi Gereken Bazı Kapanan Yolların Hazine Adına İhdasen Tescil Edilmemesi 590
1. İmar Kanunu’nun 11. Maddesi veya Büyük Şehir Belediyelerinin Yönetimi Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin Değiştirilerek Kabulü Hakkında Kanun’un 7. Maddesi Kapsamında Terk Edilen Yerlerin Durumu 591
2. Karayolları Genel Müdürlüğü Tarafından Satın Alma, Kamulaştırma veya Maliye Bakanlığından Devralınmak Suretiyle Edinilen ve Sonrasında Yol Ağı İçin Terk Edilen Yollar 592
3. Turizmi Teşvik Kanunu Kapsamında Kalan Yollar 593
4. Afet Bölgesi İçinde İmar Planına Göre İnşaat Alanında Kalan Yollar 594
5. Savunma ve Emniyet Hizmetleri Kullanımında Olan Alanlarda Kapanan Yollar 594
Z. Düzenleme Alanındaki Kapanan Yolların Düzenleme Ortaklık Payı Hesabında Değerlendirilmemesi 595
1. Asgari Parsel Büyüklüğü Kuralına Uyulmaması 596
2. Parsellerin Hatalı Oluşturulması ve Cetvellerin Hatalı Düzenlenmesi 596
a. Her Bir Parselden İmar Parsellerine Yapılacak Tahsis Miktarının Belirlenmesi 596
b. Parselasyon Açıklama Raporunun Düzenlenmesi 596
c. Parselasyon Planı Paftasının Hazırlanması 597
d. İmar Adalarının ve Parsellerinin Numaralandırılması 598
e. Cetvellerin Düzenlenmesi 598
(1) Özet Cetveli 598
(2) Mal Sahipleri Araştırma Özet Formu 600
(3) Tescile Esas Dağıtım Cetveli 602
(4) Tescil Sayfası 603
(5) İrtifak Hakkı Cetveli ve Yapı–Muhdesat Cetveli 604
3. Parselasyonun Onayının Hatalı Şekilde Yapılması 605
III. ARAZİ VE ARSA DÜZENLEMESİ İŞLEMLERİNİN TESCİLİ, TEBLİĞİ VE BU İŞLEMLERE İTİRAZ 608
A. İmar Uygulamasının Tapuya Tescili, Beyan ve Şerhlerin Nakli 608
1. Genel Olarak Tescilin Şekli 608
2. Mülkiyeti Davalı Yerlerde İmar Uygulamasının Tescil Şekli 609
3. Tescildeki Hatanın Parselasyon İşleminin İptaline Neden Olup Olmayacağı 610
B. Arazi ve Arsa Düzenlemesi İşlemlerinin İlanı ve Tebliği 610
1. Arazi ve Arsa Düzenlemesi İşlemlerinin İlanı 610
2. Genel Tebligat Zorunluluğu 611
3. Vakıflar Genel Müdürlüğüne Tebligat Zorunluluğu 615
C. Arazi ve Arsa Düzenlemesi İşlemlerine İtiraz 616
1. İtirazın Yapılacağı Merci 616
2. İtirazı Karara Bağlanması İçin Süre 617
3. İtirazı Karara Bağlanması 617
IV. ARAZİ VE ARSA DÜZENLEMESİ İŞLEMLERİNE KARŞI AÇILACAK İPTAL DAVASININ ÖN KOŞULLARI 617
A. Görev ve Yetki 618
1. Görevli Yargı 618
2. Yetkili Mahkeme 620
B. İdari Merci Tecavüzü 621
C. Ehliyet 621
1. Tapu Maliklerinin Ehliyeti 622
a. Genel Olarak 622
b. Taşınmazı Düzenleme Alanı Dışında Bırakılan Malikin Dava Açma Ehliyetti 623
c. Parselasyona Tabi Tutulan Taşınmazı Sonradan Edinen Kişinin Dava Açma Ehliyeti 624
d. Paylı Mülkiyette Bulunan Taşınmazlar Açısından Paydaşların Dava Açma Ehliyeti 626
e. Elbirliği Mülkiyetinde Bulunan Taşınmazlar Açısından Ortakların Dava Açma Ehliyeti 626
f. Tapu Malikleri Açısından Menfaatin Devamı Şartı 627
2. Malik Olmayan Kişilerin Ehliyeti 627
a. Meslek Odalarının ve Semt/Mahalle/Kent Sakinlerinin Dava Açma Ehliyeti 628
b. Zilyedin Dava Açma Ehliyeti 629
c. Sınırlı Ayni Hak Lehtarının Dava Açma Ehliyeti 630
d. Kuvvetlendirilmiş Alacak Hakkı Sahiplerinin Dava Açma Ehliyeti 630
e. Alacak Hakkı Sahiplerinin Dava Açma Ehliyeti 631
f. Yapı Sahiplerinin Dava Açma Ehliyeti 632
g. Yatırımcıların Dava Açma Ehliyeti 633
h. Taşınmazın Mülkiyetini Tescilden Önce İktisap Eden Kişilerin Dava Açma Ehliyeti 634
i. Satış Vaadi Alacaklısının Dava Açma Ehliyeti 635
j. Ormanlar İçin Orman Genel Müdürlüğünün Dava Açma Ehliyeti 637
D. Parselasyon İşleminin Kesin ve İcrai İşlem Niteliği 638
E. Dava Açma Süresi 640
1. Encümene İtiraz Edilmişse Dava Açma Süresi 641
2. Encümene İtiraz Edilmemişse Dava Açma Süresi 645
3. İşlem Yok Hükmünde İse Dava Açma Süresi 652
4. İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 11. Maddesine Göre Başvuru Halinde Dava Açma Süresi 654
5. Terör Nedeniyle 6306 Sayılı Kanun Kapsamında Afet Riskli Bölge Olarak Belirlenen Alanlarda Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Tarafından Yapılan Planlara Karşı Açılacak Davalarda Süre 657
F. Husumet 657
G. Dilekçenin 2577 sayılı Kanun’un 5. Maddesine Uygun Olması 658
1. Birden Fazla İşleme Karşı Tek Dilekçe ile Dava Açılması 660
2. Birden Fazla Kişinin Tek Dilekçe ile Dava Açması 663
V. DAVANIN ESASININ GÖRÜLMESİ 664
A. Parselasyon İşlemlerini Nasıl İnceleyebilirim? Belgeleri Nasıl Temin Edebilirim? 664
B. Arazi ve Arsa Düzenlemesine Karşı Açılacak Davalarda Bilirkişi Müessesi 665
1. Arazi ve Arsa Düzenlemesinde Bilirkişiye Başvurulmasını Gerektiren Haller 666
2. Arazi ve Arsa Düzenlemesi İşlemlerine Karşı Açılacak Davalarda Bilirkişi Olarak Görevlendirilebilecekler 668
C. Yürütmenin Durdurulması 668
D. İptal Davasının Karara Bağlanması 670
1. Uygulama İmar Planı– Arazi ve Arsa Düzenlemesi İşlemi 670
2. Arazi ve Arsa Düzenlemesinin Kısmen mi, Tamamen mi İptal Edileceği Sorunu 673
3. İptal Kararının Tapu Siciline Etkisi 676
E. Parselasyona İlişkin İlk Derece Mahkeme Kararlarının Temyizi 679
VI. ARAZİ VE ARSA DÜZENLEMESİ İŞLEMLERİNİN İPTALİNE İLİŞKİN YARGI KARARININ YERİNE GETİRİLMESİ 679
A. Genel Olarak 679
B. Yerine Getirme Zorunluluğu 680
C. Yargı Kararının Yerine Getirilmesi İçin İdareye Başvuru 681
1. İdareye Başvurunun Zorunlu Olup Olmadığı 681
2. Başvuruda Süre ve Zaman Aşımı 682
D. Yerine Getirme Şekli 683
1. Şekil Eksikliklerinin Düzeltilmesi 683
2. Maddi Hataların Düzeltilmesi 684
3. Parsel Bazlı İptal Kararlarının Uygulanması 684
4. Parselasyonun Tamamının veya Encümen Kararının İptal Edilmesi Halinde Yapılması Gereken İşlemler 685
5. İptal Kararından Önce Mülkiyeti Değişen Taşınmazların Durumu 686
6. İptal Kararından Sonra Mülkiyeti Değişen Taşınmazların Durumu 686
7. Düzenleme Ortaklık Payının İadesi Meselesi 688
8. DOP’un Bedele Dönüştürülmesi Karşılığında Tahsil Edilen Tutarların İadesi 689
E. Yargı Kararının Uygulanamaması Halinde Tazmin 689
F. Yargı Kararının Yerine Getirilmemesi Halinde Açılabilecek Davalar 689
1. İmar Uygulaması Sonucu Oluşan Parsellerin İptali ile Eski Kaydın İhyası Davası Açılması 692
a. Eski Kaydın İhyası Davası Açılması İçin Parselasyonun İdari Yargı Kararı ile İptal Edilmesi Gerekliliği 694
b. Yok Hükmünde Olan Parselasyonlar İçin Doğrudan İmar Uygulaması Sonucu Oluşan Parsellerin İptali ile Eski Kaydın İhyası Davası Açılması 696
c. Husumet 696
d. Kararın Sonuçları 697
2. Tapu Müdürlüğüne İdari Yargı Kararının Uygulanması Amacıyla Yapılan Başvurunun Reddi Yönündeki İşleme Karşı İptal Davası Açılması 700
3. Parselasyonun İptaline İlişkin Yargı Kararını Uygulamayan İdare Aleyhine Tazminat Davası Açılması 703
a. Genel Olarak 703
b. Tam Yargı Davasının Ön Koşulları 703
(1) Görev ve Yetki 703
(2) İdari Merci Tecavüzü (İdareye Başvurunun Zorunlu Olup Olmadığı) 703
(3) Ehliyet 708
(4) İdari Davaya Konu Olacak Kesin ve Yürütülmesi Gereken Bir İşlem Olup Olmadığı 708
(5) Süre 708
(a) Tam Yargı Davası Açma Süresi 708
(b) Sürenin Başlangıcı 708
(6) Husumet 708
c. Tam Yargı Davasının Esası 708
VII. PARSELASYON (ARAZİ VE ARSA DÜZENLEMESİ) İŞLEMLERİNE İTİRAZ DİLEKÇESİ ÖRNEĞİ 710
VIII. PARSELASYON (ARAZİ VE ARSA DÜZENLEMESİ) İŞLEMLERİNE DAVA DİLEKÇESİ ÖRNEĞİ 712
Üçüncü Bölüm
AYIRMA, BİRLEŞTİRME, TERK,
İHDAS İŞLEMLERİYLE İLGİLİ DAVALAR
I. GİRİŞ 715
A. Yasal Dayanak 715
B. İş Akış Süreci 716
C. Ayırma ve Birleştirme İşlemlerinde Yetki 716
1. Belediye ve Mücavir Alan Sınırları İçinde 716
2. Belediye ve Mücavir Alan Sınırları Dışında 717
3. Özelleştirme Kapsamına Alınan İdarelere Ait Taşınmazlarda 718
4. 6292 Sayılı Kanununa Göre Belirlenen Proje Alanlarında 718
II. AYIRMA VE BİRLEŞTİRME İŞLEMLERİNDE MUHTEMEL HUKUKA AYKIRILIK NEDENLERİ 718
A. Talep Olmadığı Halde İlgili İdare Tarafından Resen Ayırma ve Birleştirme Yapılması 718
B. Maliklerin Tamamının Başvurusu Olmadan İşlem Yapılması 721
C. Gerekli Şartlar Sağlandığı Halde Ayırma ve Birleştirme Başvurusunun Reddi 722
1. Ayırma ve Birleştirme İşlemleri İçin Malikler Tarafından Harita Yaptırılmış Olması 722
2. Ayırmanın İmar Planında ve İmar Mevzuatında Öngörülen Şartlarının Sağlanması 723
a. İmar Planı Bulunan Alanlarda Ayrıma/Birleştirme Şartları 724
(1) İfraz/Tevhitte İmar Planına Uygunluk 724
(2) İfraz/Tevhitte Parselasyon Şartı 724
(3) İfraz/Tevhitte Asgari Parsel Büyüklüklerine Uygunluk Şartı 728
(4) İfraz/Tevhitte Yapı Estetiğini ve Sokak Silüetini Bozmama Şartı 728
(5) Kademe Hattına Uygunluk Şartı 728
(6) İfrazda Yola Cephe Şartı 729
(7) Afet Alanlarında İfraz Yasağı 729
(8) Farklı Yapılaşma Koşullarına Sahip Parsellerin Tevhidi 730
(9) Kamu Hizmetleri İçin veya Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca Yapılan İfraz/Tevhitler 730
b. Belediye ve Mücavir Alan Sınırları İçinde İmar Planı Bulunmayan Yerlerde Ayırma İşleminin Şartları 731
c. Belediye Mücavir Alan Sınırları Dışında Planı Bulunmayan Köy ve Mezraların Yerleşik Alanlarında Ayırma İşleminin Şartları 731
d. Belediye ve Mücavir Alan Sınırları İçinde ve Dışındaki Yerleşme Alanı Dışında Kalan (İskan Dışı) Alanlarda Ayırma İşleminin Şartları 732
e. Özel Mevzuatıyla Getirilen Kısıtlamalar 733
(1) Taşınmaz Kültür ve Tabiat Varlıklarında Ayırma İşlemi 733
(2) Tarım Arazilerinde Ayırma İşleminin Şartları 733
(3) Özel Ormanlarda Ayırma İşleminin Şartları 734
(4) Arazi Toplulaştırması Yapılan Yerlerde Ayırma İşleminin Şartları 734
(5) Özelleştirme Kapsamındaki Kuruluşlara Ait Taşınmazlar 734
(6) Taşkömürü Havzasındaki Taşınmaz Malların İktisabına Dair Kanun 735
(7) Yapı Yasaklı Alanlar 735
(8) Taşınmaz Kültür ve Tabiat Varlıklarında Ayırma İşlemi 735
(9) Tarım Arazilerinde Ayırma İşleminin Şartları 735
(10) Özel Ormanlarda Ayırma İşleminin Şartları 736
(11) Arazi Toplulaştırması Yapılan Yerlerde Ayırma İşleminin Şartları 736
3. Ayırma ve Birleştirme İşlemleri Nedeni ile DOP Talep Edilmesi 736
4. Ayırma ve Birleştirmenin Yola Terk veya Kamulaştırma Şartına Bağlanamaması 737
5. Ayırma ve Birleştirme Harcının Hatalı Olarak Tahsil Edilmesi 739
a. Genel Olarak Ayırma ve Birleştirme Harcı 739
b. İstisnalar 739
c. Tarife 741
7. Ayırma ve Birleştirme İşlemlerinde Yüzölçümü Hataları 742
D. Ayırma ve Birleştirme Dosyasının Süresi İçerisinde Onaylanmaması 742
E. Ayırma ve Birleştirme Dosyasının Belediye veya İl Encümeni Dışındaki Organlarca Karara Bağlanması 742
III. AYIRMA VE BİRLEŞTİRME İŞLEMLERİYLE İLGİLİ AÇILACAK İPTAL DAVASININ ÖN KOŞULLARI 743
A. Görev ve Yetki 744
B. İdari Merci Tecavüzü 745
C. Ehliyet 745
D. İdari Davaya Konu Olacak Kesin ve Yürütülmesi Gereken Bir İşlem Olup Olmadığı 745
E. Süre 745
F. Husumet 746
G. Dilekçenin İYUK’un 5. Maddesine Uygun Olup Olmadığı 746
IV. AYIRMA VE BİRLEŞTİRME İŞLEMLERİYLE İLGİLİ AÇILACAK İPTAL DAVASININ ESASININ GÖRÜLMESİ VE KARARA BAĞLANMASI 746
A. Bilirkişi Görevlendirilmesi 746
B. Muhtemel Hukuka Aykırılıklar 746
C. Davanın Karara Bağlanması 747
D. Kararın Temyizi veya İstinafı 747
Dördüncü Bölüm
YAPI RUHSATI VE KULLANMA İZNİYLE İLGİLİ
İŞLEMLERE İTİRAZ VE DAVA
I. GİRİŞ 749
A. İş Akış Şeması 749
B. Ruhsat Verme Yetkisi 750
1. Belediye Sınırları İçinde ve Dışında 751
2. Merkezi İdarenin Görevli ve Yetkili Olduğu Kamu Hizmetleri ile Kamu Yatırımları İçin Gerekli Alanlarda 752
3. Şehirlerin Marka Değerini Artırmaya Yönelik Yatırımlarda 753
4. Gecekondu Alanlarında Çevre ve Şehircilik Bakanlığının Yetkisi 754
5. Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun Kapsamında Kalan Alanlarda 754
a. Genel Yetki 754
b. Terör Nedeniyle 6306 Sayılı Kanun Kapsamında Afet Riskli Bölge Olarak Belirlenen Alanlarda 755
6. Kentsel Dönüşüm Alanlarında 755
7. Kültür ve Turizm Koruma ve Gelişme Bölgeleri ile Turizm Alan ve Merkezlerinde 755
8. Atatürk Kültür Merkezinde 756
9. Özelleştirme Kapsamındaki Kuruluşlara Ait Taşınmazlarda 756
10. Haydarpaşa Limanında 756
11. 5104 sayılı Kanun Kapsamında Kalan Yerlerde 756
12. Türk Boğazlar Bölgesinde 757
13. Organize Sanayi Bölgelerinde 757
14. Teknoloji Geliştirme Bölgelerinde 758
15. Endüstri Bölgelerinde 758
16. Özel Endüstri Bölgelerinde 759
17. Boğaziçi Öngörünüm Bölgesinde 759
18. Özel Çevre Koruma Alanında Kalan Yapılar 759
19. Kıyılarda, Doldurma ve Kurutma Suretiyle Elde Edilen Alanlarda 760
20. 7269 sayılı Kanun Kapsamında Kalan Yerlerde 760
21. Büyükşehirlerdeki Akaryakıt İstasyonlarında 760
22. Alışveriş Merkezlerinde 760
C. Ruhsat Alma Zorunluluğu 761
D. Ruhsat Alınmasını Gerektirmeyen Durumlar 762
1. Yapı Kavramına Dahil Olmayan İnşaatlar 762
2. Kamu Kuruluşlarınca Yaptırılacak Enerji, Ulaşım ve Benzeri Tesisler 766
3. Erişme Kontrolü Uygulanan Karayolu Sınırları İçinde Kurulacak Tesisler 769
4. Basit Tamirat 770
a. Taşıyıcı Sistemi Etkilememek 771
b. Kapalı Alan Oluşturmamak 773
c. Belediye İmar Yönetmeliklerine Uygun Olmak 776
d. Kat Mülkiyeti Kanunu’na Uygunluk 776
5. Belediye ve Mücavir Alan Sınırı Dışında Bulunan Köy Yerleşik Alanlarındaki Yapılar 777
a. Belediye ve Mücavir Alan Sınırları Dışındaki Köylerde Yapılmış Olmak 777
b. Köy Yerleşik Alanının Tespit Edilmiş Olması Gerekliliği 778
c. Köy Yerleşme Planının Yapılmamış Olması 780
d. Yapının, Köy Nüfusuna Kayıtlı ve Köyde Sürekli Oturan Kişilerce Yapılmış Olması Gerekli Değildir 780
e. Yapılacak Yapının Yönetmelikte Belirtilen Şartları Taşıması 782
(1) TAKS 782
(2) Bahçe Mesafeleri 782
(3) Bina Cepheleri ve Derinlikleri 782
(4) Bina Yükseklikleri 783
(5) Binalara Kot Verilmesi 783
(6) Bir Parsele Birden fazla Yapı Yapılması 783
(7) Binalarda Bulunması Gereken Unsurlar 783
f. Yapının Konut ve Hayvancılık Amaçlı Yapılmış Olması 784
g. Valilik İncelemesinin Yapılmış ve Muhtarlığa Bildirimin Yapılmış Olması 784
6. Büyükşehir Belediyesinde Mahalleye Dönüşen 5000’den Az Nüfuslu Köylerde Yapılacak Yapılar 784
7. Halk Konutları 785
8. 2981 Sayılı Kanun Kapsamına Giren Yapıların Durumu 785
9. Şantiye Binaları 788
10. Plansız Alanda Bulunan Madencilik Tesisleri 790
11. İstinat Duvarları 790
12. Seralar 790
13. Baz İstasyonlarında Ruhsat 790
II. YAPI RUHSATI VE KULLANMA İZNİYLE İLGİLİ İŞLEMLERDE MUHTEMEL HUKUKA AYKIRILIK NEDENLERİ 793
A. Projelerin Hazırlanması İçin Temin Edilmesi Gereken Belgelerin Verilmemesi 794
1. Jeolojik–Jeoteknik Etüt Raporunun Verilmesi 794
2. Kanal Kotu Tutanağının Verilmesi 795
B. İmar Durumu Belgesinin Hatalı Verilmesi 795
1. Gerekli Koşullar Gerçekleştiği Halde İmar Durumu Belgesinin Verilmemesi 797
a. İmar Durumu Belgesi Verilmesi İçin İmar Planı Zorunluluğu ve İmar Parseline Dönüşme Şartı 797
b. Parselasyon İşlemleri Davalı Alanlarda İmar Durumu Belgesi ve Ruhsat Verilmesi 799
c. Alt Yapı Hizmetlerinin Götürülmüş Olması 799
d. Kayıt ve Suret Harcının Yatırılmış Olması 799
(1) Genel Olarak Kayıt ve Suret Harcı 799
(2) İstisnalar 799
(3) Tarife ve Matrah 800
2. İmar Durumu Belgesinin İmar Planına ve İmar Mevzuatına Aykırı Olması 801
a. Genel Olarak İmar Planına ve İmar Mevzuatına Uygunluk Şartı 801
b. Üst Ölçekli Planı Değiştirilmiş Alanlarda İmar Planına Uygunluk 801
d. Çizim Tekniğine Uygunluk