Suçta Netice
Dr. Öğr. Üyesi İlhan BULUT
İÇİNDEKİLER
TAKDİM 7
ÖNSÖZ 9
İÇİNDEKİLER 11
KISALTMALAR 17
GİRİŞ 19
BİRİNCİ BÖLÜM
NETİCE KAVRAMINA İLİŞKİN GENEL BİLGİLER
I GENEL OLARAK 23
II FARKLI DİSİPLİNLER IŞIĞINDA NETİCE KAVRAMI 25
A Doğa Bilimleri Açısından Netice Kavramı 25
B Felsefi Açıdan Netice Kavramı 29
C Ahlâk Felsefesi Açısından Netice (Sonuç) Kavramı 34
1 Genel Olarak 34
2 Erdem Ahlâkı 36
3 Deontolojik Ahlâk 38
4 Sonuççu Ahlâk (Consequantalizm) 43
a Genel Olarak 43
b Faydacı Ahlâk Teorisi 45
aa Faydacı Teoriye Yönelik Eleştiriler 47
bb Faydacı Teorinin Ceza Hukukuna Yansıması 48
5 Değerlendirme 49
III NETİCE KAVRAMINA HUKUKÎ YAKLAŞIM 50
A Genel Olarak Netice Kavramı 50
B Ceza Hukukunda Objektivist ve Sübjektivist Yaklaşımlar ve Netice 54
C Netice Hakkındaki Kuramlar ve Neticenin Tanımı 62
1 Genel Olarak 62
2 Netice Hakkındaki Kuramlar 63
3 Türk Hukuku’nda Neticenin Tanımlanması 67
4 Karşılaştırmalı Hukukta Neticenin Tanımlanması 71
a İtalyan Hukuku 71
12 İçindekiler
b Alman Hukuku72
5 Değerlendirme 78
D Ceza Hukukunun Tarihsel Gelişiminde Netice Kavramı 80
E Ceza Hukukundaki Neticenin Mahiyeti86
1 Zarar Kavramı86
a Zararın Tanımı ve İçeriği 87
b Zararın Temel İşlevleri91
c Ceza Hukukunda Zarar ve Ahlâkî (Moral) Argümanlar 93
d Cezalandırmanın Esasını Zarar Kavramına Göre Belirleyen
Öğretiler 96
aa Hukukî Değer (Rechtsgut) Öğretisi97
bb Zarar İlkesi (Harm Principle)102
cc Offensivita İlkesi104
2 Tehlike Kavramı105
İKİNCİ BÖLÜM
NETİCE KAVRAMININ SUÇ TEORİSİNDEKİ YERİ VE İŞLEVLERİ
I GENEL OLARAK111
II SUÇ TEORİSİNDE SUÇUN UNSURLARI KAVRAMI VE NETİCENİN YERİ 113
A Genel Olarak Suçun Unsurları Kavramı113
B Kavramsal Çerçeve ve Tarihsel Gelişim113
1 Klasik Suç Teorisi 115
2 Neo Klasik Suç Teorisi 117
3 Finalist Suç Teorisi118
C Suç Unsurlarının Kapsamı ve Tasnifi 120
III NETİCENİN TİPİKLİK İÇERİSİNDEKİ YERİ VE İŞLEVLERİ 125
A Netice ve Hareket İlişkisi126
1 Hareket Kavramının Suç Teorisindeki İşlevleri 127
2 Hareket Teorileri ve Hareket-Netice İlişkisine Etkisi 128
a Klasik (Nedensel) Hareket Teorisi129
b Finalist Hareket Teorisi130
c Sosyal Hareket Teorisi 132
d Değerlendirme 133
3 Hareket ve Netice İlişkisine İlişkin Temel Tartışmalar134
a Hareket ve Neticenin Birbirinden Ayrılması 134
b Neticesiz Suç Olabileceğini Kabul Edenlerin Görüşleri 138
c Neticesiz Suç Olamayacağını Kabul Edenlerin Görüşleri 139
İçindekiler 13
d Değerlendirme 141
4 Netice ve Hareket Haksızlığı 143
a Genel Olarak 143
b Teorik Gelişim 145
c Radikal Finalist Yaklaşım ve Netice Haksızlığına İlişkin Eleştiriler 148
d Radikal Finalist Görüşe Yönelik Eleştiriler 151
B Netice ve Suçun Konusu 156
1 Genel Olarak 156
2 Neticenin Belirlenmesinde Suçun Konusunun Önemi 158
C Tipik Netice ve Neticeye Göre Suçların Tasnifi 160
1 Tipik Netice 160
2 Neticeli Suçlar (Maddi Suçlar) – Sırf Hareket Suçları (Şekli Suçlar) 163
3 Tek Neticeli Suç – Seçimlik Neticeli Suç - Çok Neticeli Suç 169
4 Kesik Neticeli Suçlar (kupierte Erfolgsdelikte) 170
5 Zarar suçları ve Tehlike Suçları 172
a Kavramsal Çerçeve 172
b Zarar Suçları 173
c Tehlike Suçları 174
aa Somut Tehlike Suçları 177
bb Soyut Tehlike Suçları 183
6 Ani Suç – Mütemadi Suç 187
7 Neticesi Sebebiyle Ağırlaşmış Suçlar 190
a Genel Olarak 191
b Neticesi Sebebiyle Ağırlaşmış Suçlarda Netice Kavramının
Rolüne İlişkin Tartışmalar 195
c Neticesi Sebebiyle Ağırlaşmış Suçlarda Kusur İlkesi - Objektif
(Netice) Sorumluluk Tartışması 197
D Ceza Hukukunda Neticenin İsnadiyeti 203
1 Genel Olarak Netice ve Nedensellik Bağı 204
2 Nedensellik Teorileri 206
a İcrai Suçlar Bakımından 206
b İhmali Suçlar Bakımından 210
3 Somut Şekliyle Ortaya Çıkan Netice Öğretisi 212
E Netice ve Suçun Manevi Unsuru 217
1 Genel Olarak 217
2 Kast ve Netice İlişkisi 220
a Kastın Unsurları ve Kapsamı 220
14 İçindekiler
b Neticeye Göre Kastın Türlerinin Belirlenmesi 223
3 Netice ve Taksir İlişkisi 229
a Taksirli Suçların Genel Özellikleri 229
b Taksirli Suçların Haksızlık İçeriği ve Netice 234
IV NETİCE VE HUKUKA AYKIRILIK İLİŞKİSİ239
A Genel Olarak 240
B Hukuka Aykırılığın Konusu (Hareket-Netice)241
C Objektivist – Neticeci Yaklaşım ve Hukuka Uygunluk Nedenlerinin
Sübjektif Unsurları Meselesi 244
1 Objektivist – Neticeci Görüş245
2 Sübjektivist Görüş 247
V NETİCE VE KUSUR 250
A Genel Olarak Kusur İlkesi ve Kusurluluk 251
B Kusur ve Netice Sorumluluğu Arasındaki İlişki253
VI NETİCE VE SUÇUN ÖZEL GÖRÜNÜŞ BİÇİMLERİ 258
A Netice ve Teşebbüs258
B Gönüllü Vazgeçme Açısından Neticenin Önemi262
C İştirak ve Netice 267
1 Genel Olarak 267
2 İştirak Şekilleri ve Netice270
a Faillik 270
b Şeriklik ve Netice 273
aa Azmettirme ve Netice 274
bb Yardım Etme ve Netice 275
D İçtima ve Netice 276
1 Bileşik Suç ve Netice278
2 Zincirleme Suç ve Netice280
3 Fikri İçtima ve Netice283
VII NETİCE VE OBJEKTİF CEZALANDIRILABİLME ŞARTLARI 290
A Genel Olarak 290
B Netice ve Objektif Cezalandırılabilme Şartları Arasındaki İlişki 294
1 Haksızlık Öğretisinde Netice ve Objektif Cezalandırılabilme Şartları 294
2 Netice ile Objektif Cezalandırılabilme Şartlarının Birbirinden
Ayrılması 296
C Değerlendirme298
İçindekiler 15
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
NETİCENİN CEZA NORMLARININ UYGULAMA ALANINDAKİ
ÖNEMİ VE NETİCENİN MADDİ İŞLEVLERİ
I GENEL OLARAK 303
II NETİCENİN CEZA NORMLARININ UYGULAMA ALANINDAKİ İŞLEVLERİ 304
A Suçun İşlendiği Zamanın Belirlenmesinde Neticenin Rolü 304
B Suçun İşlendiği Yerin Belirlenmesinde Neticenin Rolü 306
C Dava Zamanaşımı Süresinin Başlama Anının Tespitinde Neticenin Rolü 310
D Cezanın Belirlenmesinde Netice 314
III CEZA MUHAKEMESİNDE NETİCENİN İŞLEVLERİ 319
A Mahkemenin Yer Yönünden Yetkisinin Tespitinde Neticenin İşlevi 319
B Neticenin Ceza Muhakemesindeki Sistematik ve Psikolojik İşlevi 321
C Geç Ortaya Çıkan Neticenin Ceza Muhakemesinin İşleyişine Etkisi 324
IV NETİCENİN MADDİ İŞLEVLERİ 328
A Neticenin İletim Fonksiyonu 329
B Neticenin Belirti Fonksiyonu 332
C Neticenin Seçme ve Ayıklama (Selektif) Fonksiyonu 337
D Neticenin Sosyal ve Psikolojik Etkileri 341
E Neticenin Sosyo-Psikolojik İsnadiyeti 344
F Neticenin Suç Siyaseti ile İlişkisi ve Yasa koyucu Üzerindeki Etkileri 348
SONUÇ 355
KAYNAKÇA 363