Sulh Sözleşmesi
Dr. Pınar GÜZEL
İÇİNDEKİLER
ÖNSÖZ .III
İÇİNDEKİLER . VII
KISALTMALAR CETVELİ . XIII
GİRİŞ1
I. Konunun Önemi ve Çalışmanın Amacı .1
II. Terminoloji ve Konunun Sınırlandırılması 9
BİRİNCİ BÖLÜM
SULH SÖZLEŞMESİ KAVRAMI VE SULH SÖZLEŞMESİNİN UNSURLARI
I. Sulh Sözleşmesi Kavramı 11
A. Sulh Sözleşmesinin Tanımı ve Tarihi Gelişimi11
1. Sulh Sözleşmesinin Tanımı.11
2. Sulh Sözleşmesinin Tarihi Gelişimi15
a. Roma Hukukundan Önce Sulh Sözleşmesi .15
b. Roma Hukuku Ve Sonrasında Sulh Sözleşmesi17
c. Cumhuriyet Öncesi Türk Hukukunda Sulh Sözleşmesi 23
d. Modern Hukukta Sulh Sözleşmesi 27
B. Sulh Sözleşmesinin Özel Bir Görünümü: Mahkeme İçi Sulh 33
1. Mahkeme İçi Sulh Kavramı ve Mahkeme İçi Sulhün Hukuki Niteliği .33
a. Mahkeme İçi Sulh Kavramı 33
b. Mahkeme İçi Sulhün Hukuki Niteliği .36
2.Mahkeme İçi Sulhe İlişkin Yasal Düzenleme ve Mahkeme İçi SulhünKuruluşu .40
a. Mahkeme İçi Sulhe İlişkin Yasal Düzenleme .40
b. Mahkeme İçi Sulhün Kuruluşu .48
(i) Genel Olarak 48
(ii)Mahkeme İçi Sulhün Kuruluşunun Tabi Olduğu Yargılama HukukuKurallarının Maddi Hukuka İlişkin Şekil Şartını Yerine Getirmesi 52
3. Mahkeme İçi Sulhün Hüküm ve Sonuçları .58
a. Genel Olarak Mahkeme İçi Sulhün Hüküm ve Sonuçları .58
b. Şarta Bağlı Olmayan Mahkeme İçi Sulhün Hüküm ve Sonuçları.59
(1) İlgili Davanın Sona Ermesi .59
(2) Mahkeme İçi Sulhün Kesin Hüküm Gibi Sonuç Doğurması 69
c.HMK m. 313/f. IV Uyarınca Gerçekleştirilen Şarta Bağlı Mahkeme İçi SulhünHüküm ve Sonuçları .74
4. Mahkeme İçi Sulhün Sona Erdirilmesi .77
a. Geçerli Olarak Kurulmuş Olan Mahkeme İçi Sulhün Sona Erdirilmesi .77
b.Mahkeme İçi Sulhün İrade Sakatlığı Veya Aşırı Yararlanma Sebebiyle İptali.80
5. Mahkeme İçi Sulhte Masraflar83
II. Sulh Sözleşmesinin Unsurları 87
A. Sulh Sözleşmesine Temel Teşkil Eden Mevcut Hukukî İlişki .88
1. Her Türlü Hukuki İlişkinin Sulh Sözleşmesine Temel Teşkil Edebilmesi88
2. Geçerli Bir Hukuki İlişkinin Varlığının Gerekli Olup Olmadığı 93
3.Mevcut Hukuki İlişkinin Tarafları İle Sulh Sözleşmesinin Taraflarının AynıOlması.96
a. Genel Olarak .96
b. Özellik Arz Eden Hukuki İlişkiler 98
B. Mevcut Hukukî İlişkiden Kaynaklanan Uyuşmazlık veya Belirsizlik101
1. Genel Olarak.101
2. Uyuşmazlık .103
3. Belirsizlik106
a.Sulh Sözleşmesi Açısından Belirsizlik Kavramı ve Uyuşmazlık Kavramı ileİlişkisi .106
b. Belirsizliğin Objektif veya Sübjektif Niteliği .110
C.Uyuşmazlığın veya Belirsizliğin Karşılıklı Fedakârlık Yoluyla GiderilmesineYönelik Taraf İradelerinin Uyuşması .112
1. Karşılıklı Fedakârlık .112
a. Fedakârlık .112
b. Fedakârlıkların Karşılıklılığının Tespiti120
2. Taraf İradelerinin Uyuşması .124
İKİNCİ BÖLÜM
SULH SÖZLEŞMESİNİN HUKUKÎ NİTELİĞİ VE BENZER HUKUKİ MÜESSESELERDEN AYIRT EDİLMESİ
I. Sulh Sözleşmesinin Hukukî Niteliği128
A. Sulh Sözleşmesinin Türev/Bağımlı İşlem Niteliği .128
B. Malvarlığı Üzerindeki Etkisi Bakımından Sulh Sözleşmesi 131
1. Genel Olarak.131
2. Sulh Sözleşmesinin Borçlandırıcı İşlem Olduğu Görüşü135
3. Sulh Sözleşmesinin Tasarruf İşlemi Olduğu Görüşü 138
4. Karma Görüş.139
5. Görüşlerin Değerlendirilmesi143
C. Sulh Sözleşmesinin Hukuki Sebebi ve Sebebe Bağlılığı152
D. Borç Altına Giren Taraf Sayısı Bakımından Sulh Sözleşmesi .155
E.Sulh Sözleşmesinin Türk Hukuk Mevzuatındaki Yeri ve Sulh SözleşmesineUygulanacak Hükümlerin Belirlenmesi 161
1. İsimli Sözleşme-İsimsiz Sözleşme Ayrımına İlişkin Genel Açıklamalar .161
2.Sulh Sözleşmesinin İsimsiz Sözleşme Olarak Nitelendirilmesi ve SulhSözleşmesine Uygulanacak Hükümlerin Belirlenmesi .166
a. Türk Hukuk Mevzuatında Sulh Sözleşmesine İlişkin Bazı Düzenlemeler 167
(1) Türk Borçlar Kanunu’nda ve Türk Medeni Kanunu’nda Sulh Sözleşmesi .167
(2) Türk Ticaret Kanunu’nda Sulh Sözleşmesi .167
(3)Karayolları Trafik Kanunu’ndan Kaynaklanan Sorumlulukta TazminatMiktarına İlişkin Sözleşme172
b.Sulh Sözleşmesinin İsimsiz Sözleşme ve Kendine Özgü Sözleşme OlarakNitelendirilmesi186
c.Sulh Sözleşmesine Uygulanacak Hükümlerin Belirlenmesi ve SulhSözleşmesinin Yorumlanması.190
II. Sulh Sözleşmesinin Benzer Hukuki Müesseselerden Ayırt Edilmesi 192
A. Sulh Sözleşmesinin İbradan Ayırt Edilmesi 192
B. Sulh Sözleşmesinin İkaleden Ayırt Edilmesi .195
C. Sulh Sözleşmesinin Yenilemeden Ayırt Edilmesi202
D. Sulh Sözleşmesinin Tadil Sözleşmesinden Ayırt Edilmesi207
E. Sulh Sözleşmesinin Borç Tanımasından Ayırt Edilmesi 210
F. Sulh Sözleşmesinin Konkordatodan Ayırt Edilmesi.215
G.Sulh Sözleşmesinin Feragatten, Davadan Feragatten ve Davayı Kabulden AyırtEdilmesi 218
H.Sulh Sözleşmesinin Arabuluculuk ve Doğrudan Görüşmeden Ayırt Edilmesi 223
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
SULH SÖZLEŞMESİNİN KURULMASI VE GEÇERLİLİĞİ
I. Sulh Sözleşmesinin Kurulması 232
A. Sulh Sözleşmesinin Konusu .232
1. Sözleşmenin İçeriğini Belirleme Serbestisi ve Sınırlamalar .232
2. Sulhe Elverişli Olmayan Hukuki İlişkiler .237
a. Genel Olarak .237
b.Kişiler Hukuku Ve Aile Hukuku Alanında Sulhe Elverişli Olmayan Hukukiİlişkiler .240
c. Miras Hukuku Alanında Sulhe Elverişli Olmayan Hukuki İlişkiler247
3.Taşınmaz Eşya Üzerindeki Ayni Hakların Sulh Sözleşmesine Konu Edilmesi 249
B. Sulh Sözleşmesinin Tarafları .251
1. Genel Olarak.251
2. Sulh Sözleşmesinde Ehliyet 254
3. Sulh Sözleşmesinde Yasal ve İradi Temsil .258
a. Yasal Temsil .258
b. İradi Temsil.261
c. Tüzel Kişilerin Temsili .263
d. Ticari Temsilcinin Yetkisi 266
E. İflas İdaresinin Yetkisi .268
C. Sulh Sözleşmesinin Şekli .269
II. Sulh Sözleşmesinin Geçerliliği 275
A. Genel Olarak Sulh Sözleşmesinin Geçerliliğinin Tabi Olduğu Koşullar .275
B. Sulh Sözleşmesinin Geçersizliğine Yol Açan Özellikli Durumlar .277
1. Hukuka Aykırılık 277
2. Ahlaka Aykırılık .281
3. İmkânsızlık .287
4. Aşırı Yararlanma.289
5. İrade Sakatlıkları.295
a. Yanılma.295
(1) Açıklamada Yanılma.295
(2) Saikte Yanılma ve Caput Non Controversum Kavramı 296
b. Aldatma ve Korkutma.308
(1) Aldatma.308
(2) Korkutma 310
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
SULH SÖZLEŞMESİNİN HÜKÜMLERİ, SULH SÖZLEŞMESİNDE İFA ENGELLERİ VE SULH SÖZLEŞMESİNİN SONA ERDİRİLMESİ
I. Sulh Sözleşmesinin Hükümleri .313
A. Maddi Hukuk İlişkilerine Etkisi.313
1. Sulh Sözleşmesinin Taraflar Bakımından Etkisi.313
a. Sulh Sözleşmesinin Taraflara Yüklediği Hak ve Borçlar313
b.Sulh Sözleşmesiyle Hukuki Uyuşmazlığın veya Belirsizliğin Bertaraf Edilmesi316
c. Sulh Sözleşmesinin Zamanaşımına Etkisi.322
2. Sulh Sözleşmesinin Üçüncü Kişilerin Hukuki Durumuna Etkisi332
a. Kural: Sulh Sözleşmesinin Nisbiliği .332
b. Sulh Sözleşmesinin Bazı Üçüncü Kişilerin Hukuki Durumuna Etkisi .334
(1) Sulh Sözleşmesinin Üçüncü Kişi Tarafından Verilen Teminatlara Etkisi.334
(2) Sulh Sözleşmesinin Müteselsil Borçluların Durumuna Etkisi.336
B. Sulh Sözleşmesinin Yargılamaya Etkisi.341
1.Sulh Sözleşmesinin Maddi Hukuk İşlemi Olması ve Mahkeme İçi SulheDönüştürülmesinin Yargılamaya Etkisi 341
2. Sulh Sözleşmesinin Geçersizliğinin Yargılamaya Etkisi 345
II. Sulh Sözleşmesinde İfa Engelleri.353
A. Genel Olarak 353
B. Sulh Sözleşmesinden Doğan Borcun İfasının İmkânsızlaşması .355
1. Borçlunun Sorumlu Olduğu İfa İmkânsızlığı355
2. Borçlunun Sorumlu Olmadığı İfa İmkânsızlığı.356
C. Sulh Sözleşmesinde Kötü İfa .359
D. Sulh Sözleşmesinde Borçlu Temerrüdü .362
III. Sulh Sözleşmesinin Sona Erdirilmesi .366
A. Sulh Sözleşmesinin Taraflarca Anlaşma Yoluyla Sona Erdirilmesi 366
B. Dönme Hakkının Sulh Sözleşmesinde Saklı Tutulması .366
SONUÇ.374
KAYNAKÇA .377
