BİRİNCİ BÖLÜM TİCARÎ SATIŞ KAVRAMI TACİRLER ARASI TİCARÎ SATIŞ SÖZLEŞMESİ TİCARÎ SATIŞIN TÜRLERİ §1. TİCARÎ SATIŞ KAVRAMI 21 I. Genel Olarak 21 II. Satışın Ticarî Olma Niteliğine İlişkin Görüşler 22 1. Malın Tekrar Satma Amacıyla Satım Sözleşmesi Konusu Olması 22 2. Satış Sözleşmesinin Taraflarının Tacir Olması 24 3. Satış Sözleşmesinin Ticarî İş Niteliğinde Olması 25 4. Kanunlarda Satışın Ticarî Satış Olarak Nitelendirilmesi 28 5. Yargıtay Kararlarına Göre Ticarî Satış 28 6. Görüşümüz 29 III. Ticarî Satışı Diğer Sözleşmelerden Ayıran Özellikler 35 IV. Ticarî Satışın Konusu 38 §2. TACİRLER ARASI TİCARÎ SATIŞ SÖZLEŞMESİ 42 I. Kurulması ve Şekli 42 II. Tacirler Arası Satış Sözleşmesinin Genel İşlem Şartları İçermesi 50 III. Ticarî Satışa Uygulanacak Hükümler 58 IV. Tacirler Arası Ticarî Satışta Tarafların Hak ve Borçları 59 1. Genel Olarak 59 2. Satıcı Tacirin Borçları 60 A. Zilyetliği Devir Borcu 60
B. Mülkiyeti Devir Borcu 63 C. Yan Borçlar 65 a) Satılanın Muhafazası Borcu 65 b) Aydınlatma ve Bilgi Verme Borcu 65 c) Gerekli Belgeleri Sağlama Borcu 66 d) Devir Giderlerini Ödeme Borcu 66 e) Satılanın İfa Yeri Dışına Götürme Borcu 67 f) Basiretli Bir Tacir Gibi Hareket Etme Borcu 68 D. Tacir Satıcının Satış Sözleşmesine Etki Eden Yükümlülükleri (Sorumlulukları) 69 a) Satıcının Ayıptan Doğan Sorumluluğu 69 b) Satıcının Zapttan Doğan Sorumluluğu 72 3. Alıcı Tacirin Borçları 73 A. Satış Bedelini (Semeni) Ödeme Borcu 73 B. Satılanı Teslim Alma (Devralma) Borcu 75 C. Yan Borçlar 77 a) Başka Yerden Gönderileni Saklama Borcu 77 b) Taşıma Giderlerini Ödeme Borcu 77 c) Zorunlu ve Faydalı Giderleri Ödeme Borcu 78 d) Menkulü Teslim Alma ve Senet Giderlerini Ödeme Borcu 79 e) Ambalajı Geri Gönderme Borcu 79 f) Satılanla İlgili Yükümlülüklere Katlanma Borcu 79 g) Bedel İçin Faiz Ödeme Borcu 79 h) Basiretli Bir Tacir Gibi Hareket Etme Borcu 80 D. Başka Yan Borçlar 80 4. Tacirler Arası Ticarî Satışta Temel Edimlerin İfa Zamanı 80 5. Tacirler Arası Ticarî Satışta İfa Yeri 84 §3. TİCARÎ SATIŞIN TÜRLERİ 85 I. Genel Olarak 85 II. Örnek Üzerine Satış 85 III. Beğenme Üzerine Satış 88 IV. Taksitle Satış 90 V. Açık Arttırma Yoluyla Satış. 91
İKİNCİ BÖLÜM SATICI TACİRİN ZİLYETLİĞİN TESLİMİ İLE MÜLKİYETİN DEVRİ BORCUNA AYKIRI DAVRANMASI VE SONUÇLARI §4. SATICI TACİRİN ZİLYETLİĞİN TESLİMİ BORCUNA AYKIRI DAVRANMASI 95 I. Genel Olarak 95 II. Satıcı Tacirin Temerrüdü 95 1. Belirli Süreli Olmayan Ticarî Satışlarda 97 A. Aynen İfa ve Gecikme Tazminatı İsteme 98 B. Aynen İfadan Vazgeçerek Müspet Zararın Tazminini İsteme 100 C. Sözleşmeden Dönme ve Menfi Zararın Tazminini İsteme 102 2. Belirli Süreli Ticarî Satışlarda 104 A. Kavram 104 B. Uygulanan Karine 105 C. Mütemerrit Satıcıdan Tazminat Talebi 109 3. Kısmî Temerrüt Hâli 112 A. Tek Seferde İfası Gereken Teslim Borcunda Kısmî Temerrüt 112 B. Art Arda Teslimli Satımda Kısmî Temerrüt 117 §5. SATICI TACİRİN MÜLKİYETİN DEVRİ BORCUNA AYKIRI DAVRANMASI 120 I. Genel Olarak 120 II. Ayıba Karşı Tekeffül 120 1. Alıcı Tacirin Malı Kabul Etmemesi 120 A. Alıcı Tacirin Malı Gözden Geçirmesi 121 a) Gözden Geçirmenin İçeriği ve Şekli 125 b) Gözden Geçirme Süresi 127 B. Ayıp İhbarı 131 a) Hukuki Niteliği 131 b) İhbarın İçeriği ve Şekli 133 c) İhbarın Süresi 137 d) İhbarın İspatı 144 C. Mesafe Satımlarında Getirilen Yükümlülükler 146 a) Satılan Malı Koruma 148 b) Satılan Malın Durumunu Tespit Ettirme 150 c) Satılan Malı Sattırma Yetki ve Yükümlülüğü 152
2. Ayıba Karşı Tekeffülden Doğan Haklar 154 A. Satılanın Geri Verilmesi Şartıyla Sözleşmeden Dönme 156 a) Genel Olarak 156 b) Satıcı Tacirin Bedeli İade Borcu 161 c) Yargılama Giderleri ve Diğer Giderleri Ödeme 164 d) Zararın Tazmini 166 aa) Doğrudan Zararlar 166 bb) Dolaylı Zararlar 168 B. Satış Bedelinin İndirilmesini Talep Etme 169 C. Satılanın Ayıpsız Benzeri İle Değiştirilmesini Talep Etme 172 D. Satılanın Ücretsiz Olarak Tamirini Talep Etme 174 3. Ayıba Karşı Tekeffülden Doğan Hakların Kullanımının Sınırları 176 A. Sözleşmeden Dönme Talebine Karşın Satış Bedelinin İndirilmesi veya Malın Tamir Edilmesi Kararı 176 B. Satılandaki Değer Eksikliğinin Satış Bedeline Yakın Olması Halinde Sadece Sözleşmeden Dönme ve Ayıpsız Benzeriyle Değiştirme Haklarının Kullanılabilmesi 179 C. Satıcı Tacirin Satılanı Ayıpsız Benzeriyle Değiştirmeyi Önermesi 181 D. Alıcı Tacirin Satılanın İadesini İmkânsızlaştırması 182 a) Satılanın Telef Olması veya Ağır Biçimde Zarara Uğraması 183 b) Satılanın Başkasına Temlik Edilmesi 184 c) Satılanın Biçiminin Değiştirilmesi 185 d) Satılanı Alıcının Kullanmaya Devam Etmesi 185 4. Satılanın Garantili Olması 186 5. Seçimlik Hakları Kullanma Süresi 190 III. Zapta Karşı Tekeffül 191 1. Satılanın Zapt Edilmesi 191 2. Zapttan Sorumluluğun Hukuki Niteliği 194 3. Zaptan Sorumluluğun Şartları 195 4. Zaptın İhbar ve İspatı 200 A. İhbar 200 B. İspat 203
5. Zapttan Sorumlulukta Alıcı Tacirin Hakları 207 A. Tam Zapt Halinde 207 a) Satış Bedelinin İadesini Talep Hakkı 208 b) Satılanı Elinden Alan Üçüncü Kişiden İsteyemeyeceği Giderler 211 c) Yargılama Giderleri İle Yargılama Dışındaki Giderler 212 d) Doğrudan Doğruya Uğranılan Diğer Zararlar 213 e) Dolaylı Zararlar 214 B. Kısmî Zapt Halinde 215 6. Zapttan Sorumluluğun Sınırlanması veya Kaldırılması 218 7. Zaptan Doğan Sorumlulukta Zamanaşımı 219 ÜÇÜNCÜ BÖLÜM ALICI TACİRİN SATILANI TESLİM (DEVİR) ALMA İLE SATIŞ BEDELİNİ İFA BORCUNA AYKIRI DAVRANMASI VE SONUÇLARI §6. ALICI TACİRİN SATILANI TESLİM ALMA BORCUNA AYKIRI DAVRANMASI 221 I. Genel Olarak 221 II. Alıcı Tacirin Satılanı Teslim Almada Temerrüdü 222 1. Temerrüdün Şartları 223 A. Satıcı Tacirin Satılanı Teslim Etmeyi Önermesi 223 B. Alıcı Tacirin Haklı Bir Neden Olmaksızın Teslimi Kabulden Kaçınması 227 2. Alıcı Tacir Temerrüdünün Sonuçları 229 A. Genel Olarak 229 B. Satıcı Tacirin Sağladığı Faydalar 230 a) Sorumluluğun Hafiflemesi 230 b) Hasarın Alıcıya Geçmesi 231 c) Satıcı Tacirin Temerrüdünün Sona Ermesi 231 d) Yapılan Masrafları İsteme Hakkının Doğması 231 C. Satıcı Tacirin Borçtan Kurtulması İmkânları. 232 a) Tevdi Hakkı 232 b) Malın Sattırılarak Bedelini Tevdi 235 III. Borçlu Temerrüdü Hükümlerinin Uygulanması 240
§7. ALICI TACİRİN SATIŞ BEDELİNİ İFA BORCUNA AYKIRI DAVRANMASI 241 I. Genel Olarak 241 II. Alıcı Tacirin Satılanın Bedelini Ödemede Temerrüdü 243 1. Temerrüdün Şartları 243 A. Alıcı Tacirin Borcu Satıcı Tacir İle Aynı Anda veya Satıcı Tacirin Teslim (Devir) Borcundan Önce Muaccel İse 243 B. Alıcı Tacirin Borcu Satıcı Tacirin Satılanı Teslim (Devir) Borcundan Sonra Muaccel İse 246 a) Belirli Vadeli Sözleşmelerde 250 b) Belirsiz Vadeli Sözleşmelerde 252 aa) Sözleşmede Hiç Vade Yoksa 252 aaa) Fatura veya Eş Değer Ödeme Talebinin Alınmasını Takip Eden Otuz Günün Sonunda 254 bbb) Faturanın veya Eş Değer Ödeme Talebinin Alınma Tarihi Belirsizse Malın Teslim Alınmasını Takip Eden Otuz Günlük Sürenin Sonunda 257 ccc) Alıcı Faturayı veya Eş Değer Ödeme Talebini Mal Tesliminden Önce Almışsa, Mal Teslim Tarihini Takip Eden Otuz Günlük Sürenin Sonunda 258 ddd) Kanunda veya Sözleşmede Mal veya Hizmetin Kabul veya Gözden Geçirme Usulünün Öngörüldüğü Haller 259 b) Sözleşmede Vade Olmasına Rağmen Hükme Aykırı İse 263 C. Bedelin Taksitle Ödenmesinin Kararlaştırıldığı Durum 266 2. Temerrüdün Sonuçları 274 A. TBK’ya Göre 274 B. TTK’ya Göre 279 a) Alıcının Borcunun Aynı Anda veya Teslim (Devir) Borcundan Önce Muaccel Olması Halinde 279 b) Alıcının Borcunun Satılanın Teslim (Devir) Borcundan Sonra Muaccel Olması Halinde 280
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM TİCARÎ SATIŞTA TARAFLARIN İFA EDİLMEMİŞ BORÇLARININ TALEP VE TAHSİLİ §8. SATILANIN TESLİMİ VE MÜLKİYETİ GEÇİRME BORCUNUN İFA EDİLMEMESİ 287 I. Genel Olarak 287 II. Satılanın Tesliminin İcrası 288 §9. SATIŞ BEDELİNİN İFA EDİLMEMESİ 290 I. Genel Olarak 290 II. Satış Bedelinin Dava Konusu Yapılması 291 III. Satış Bedelinin Takip Konusu Yapılması 292 IV. İtirazın İptali Davası. 294 1. İtirazın İptali Davasında İspat 295 A. Faturaya Dayalı İspat 295 B. Cari Hesap İle İspat 304 C. Ticarî Defterlerle İspat 307 D. Delil Başlangıcı İle İspat 314 2. Alıcı Tacirin İtirazın İptali Davasındaki Savunmaları 316 A. Ticarî İlişkinin Olmadığı Savunması 316 B. Ödemenin Yapıldığı veya Takas Savunması 316 C. Satılan Malın Ayıplı Olduğu Savunması 319 SONUÇ 321 KAYNAKÇA 339
