Tüm Yönleriyle Gayrimenkul Vergi Rehberi

Bu kitapta; vatandaşlarımızın gayrimenkul alım-satımı sırasında karşılaşılabilecekleri vergisel sorunlara, çözüm önerilerine ve konu hakkındaki yargı kararları ile idari görüşlerine yer verilmiştir.

Diğer taraftan vergisel yükümlülüklerin eksiksiz yerine getirilebilmesi ve olumsuz durumlarla karşılaşmamak için gayrimenkul alımsatım işlemlerinin vergilendirilmesi kapsamında; gelir vergisi, kurumlar vergisi, KDV ve tapu harçları yönünden açıklamalar yapılmıştır.

Ayrıca kira gelirleri elde eden mükellefler için; verginin nasıl hesaplanacağı, beyanın nasıl olacağı hakkındaki bilgiler yanında Emlak Vergisi Kanunu ile Değerli Konut Vergisi Uygulaması hakkındaki düzenlemelere yer verilmiştir.

 

 

 

 

 

İÇİNDEKİLER

ÖNSÖZ 

5

İÇİNDEKİLER 

7

KISALTMALAR 

19

BİRİNCİ BÖLÜM

GELİR VERGİSİ KAPSAMINDA GAYRİMENKUL SATIŞLARI

1. GELİR KAVRAMI VE GELİRİN ÖZELLİKLERİ 

21

2. GELİR VERGİSİ AÇISINDAN KAZANÇ VE İRADLAR 

25

3. GELİR VERGİSİ KANUNU KAPSAMINDA GAYRİMENKUL SATIŞLARINDAN

DOĞAN KAZANÇLARA İLİŞKİN DÜZENLEMELER 

26

3.1. Gelir Vergisi Kanunu 37. Maddesi Hükümleri 

26

3.1.1. Arsa Satışının Parsellemek Sureti Yapılması 

30

3.1.2. Kat Karşılığı İnşaat Sözleşmelerinin “Yıllara Sari İnşaat”

Kapsamında Değerlendirilmesi 

30

3.1.3. Müteahhidin Arsa Sahibine Daire Dışında Yapacağı Nakit ve

Kira Ödemelerinin Durumu 

31

3.1.4. Kat Karşılığı İnşaat Sözleşmesi İle Arsa Sahibine Verilen

Dairelerin Herhangi Bir Bedel Alınmaksızın Devri 

32

3.1.5. Sözleşme Gereği Fiilen Arsa Sahibine Ya Da Müteahhide Ait

Olmayan Bağımsız Bölümlerin Satışında Vergi 

32

3.1.6. İnşaat Devam Ederken Kat İrtifakı Kurulmak Suretiyle Yapılan

Teslimin Gelir Kaydı 

33

3.1.7. Hasılat Paylaşım Yöntemi 

34

3.1.7.1. Hasılat Paylaşım Yönteminin Hukuki Statüsü 

35

3.1.7.2. Hasılat Paylaşım Sözleşmesi 

35

3.2. GVK’nın Mükerrer 80. Maddesi Hükümleri 

36

3.3. GVK’nın 82. Maddesi Hükümleri 

45

4. VERASET YOLUYLA İKTİSAP EDİLEN GAYRİMENKULLERİN SATIŞI 

47

5. GELİR VERGİSİ GENEL TEBLİĞLERİ 

48

5.1. Gelir Vergisi Genel Tebliği (Seri No: 227) 

48

5.2. Gelir Vergisi Genel Tebliği (Seri No: 264) 

51

6. GAYRİMENKUL ALIM–SATIMI HAKKINDA DANIŞTAY KARARLARI 

52

6.1. Gayrimenkul Alım–Satım Faaliyetinden Elde Ettiği Kazancın Ticari Kazanç

Olarak Kabulü Hakkında Danıştay Kararı 

54

6.2. Arazi Vasfındaki 9 Adet Gayrimenkulün Farklı Yıllarında Satın Alınarak

Bir Kişiye Satışının Ticari Kazanç Olarak Kabul Edilemeyeceği Hakkında

Danıştay Kararı 

57

6.3. Gayrimenkul Alım Satımında % 20 Karlılık ve %80 Giderler Açısından

Değerlendirilmesi Hakkında Danıştay Kararı 

59

6.4. Bir Kısım Gayrimenkul Satış Hasılatı İçin Belge Düzenlemediği İçin 213 Sayılı

VUK’un 353/1 Md. Uyarınca Kesilen Özel Usulsüzlük Cezası Hakkında

Danıştay Kararı 

61

6.5. İvazsız Olarak İktisap Edilen Arsa Üzerine İnşa Edilen Binada Yer Alan

Bağımsız Bölümlerin Kat İrtifakı Halinde Satılmasından Elde Edilen

Kazanç Hakkında Danıştay Kararı 

64

6.6. Satın Alma Yoluyla İktisap Edilen Arazinin 5 Yıl İçerisinde Parsellendikten

Sonra Satışının Ticari Kazanç Olduğu Hakkında Danıştay Kararı 

67

6.7. Kat Karşılığı Arsanın Müteahhide Verilmesi ve İnşa Edilen Binada Arsa

Sahibinin Kat Sahibi Olması Hakkında Danıştay Kararı 

67

6.8. Satılan Bağımsız Bölümün, İktisap Bedeliyle Satış Bedeli Arasındaki

Farkın Beyan Edilmemesi Hakkında Danıştay Kararı 

70

6.9. Kat İrtifakının Kat Mülkiyetine Dönüştürülen Bağımsız Bölümün Satışından

Doğan Kazancın Beyan Dışı Bırakılması Hakkında Danıştay Kararı 

72

7. GAYRİMENKUL ALIM–SATIMINA İLİŞKİN GELİR İDARESİ ÖZELGELERİ 

77

7.1. Kefillik Üzerine İpotekli Olan Dükkanın Borcuna Karşılık Banka

Tarafından Gayrimenkulün Satın Alınmasında Fazla Tutarın Gayrimenkul

Sahibine Ödenmesi Hakkında Özelge 

79

7.2. Arsanın Kat Karşılığı Müteahhide Verilmesi Durumunda Elde Edilen

Gayrimenkullerin Satışının Vergilendirilmesi Hakkında Özelge 

81

7.3. Satış Bedeli Olarak Tapu Senedinde Belirtilen Gerçek Satış Bedelinin

mi, Yoksa Bu Değerden Daha Yüksek Olan Tapu Harcına Esas Alınan

Emlak Vergisi Değerinin mi Dikkate Alınacağı Hakkında Özelge 

83

7.4. Değer Artış Kazancının Tespitinde Maliyet Bedelinin Belirlenmesi ve

İndirilecek Giderler Hakkında Özelge 

85

7.5. Satın Alınan Tarihten Sonra Tapusu Yenilenen Dairenin Satılması

Halinde Değer Artış Kazancı Hesaplanıp Hesaplanmayacağı Hakkında

Özelge 

88

7.6. Satın Alınan Bahçeli Kargir Evin Yıkılarak Vasfının Arsa Olarak Tescil

Edilip Satışında Değer Artış Kazancı Yönünden İlk İktisap Tarihinin

7.7. Tarlanın Cins Tahsisi Yapılarak Vişne Bahçesi Dönüştürülmek Suretiyle Tapuda

Tescil Edildiği Tarihin İktisap Tarihi Olarak Kabul Edilmesi ve Taşınmazın 5

Yıl İçinde Satılmasından Elde Edilen Kazancın Vergilendirilmesi

Hakkında Özelge 

92

Gayrimenkulün, 2016 Yılında Tek Bir Şirkete Toplu Olarak Satılması

Durumunda Elde Edilecek Kazancın Vergilendirilmesi Hakkında Özelge 

94

7.9. Daire Numaralarındaki Hatanın Trampa Yoluyla Düzeltilmesi İşleminin

Değer Artışı Kazancı Yönünden Vergilendirilmesi Hakkında Özelge 

96

7.10. Vefa Hakkı Anlaşması Süresi Sonunda Geri Alınan Gayrimenkulün

Değer Artışı Kazancı Kapsamında Vergiye Tabi Olup Olmayacağı

Hakkında Özelge 

98

7.11. Gerekli Kültür Varlığı Olarak III. Grup Korunması Tescil Edilen

Gayrimenkulün Satışının Vergilendirmesi Hakkında Özelge 

99

7.12. İki Katlı Betonarme Zeytin Deposu ve Zeytinlik Olarak Kayıtlı

Gayrimenkulün Ortağı Bulunulan A.Ş’ye Sermaye Artırımında Ayni

Sermaye Olarak Kullanılmak Üzere Devredilmesi Hakkında Özelge 

101

7.13. Arsanın Kat Karşılığı Müteahhide Verilmesi ve Karşılığında Alınan

Dairelerin Çocuklarınıza Satılması Halinde Vergilendirilip

Vergilendirilmeyeceği Hakkında Özelge 

103

7.14. Mükellef Tarafından 1996 Yılında Amcadan (Taşınmaz Üzerinde Amca

Adına İntifa Hakkı Tesis Edilmesi Kaydıyla) Gayrimenkul Satın Alınması ve

2014 Yılında Amcanın Vefat Etmesi Nedeniyle 2015 Yılında İntifa

Hakkının Kaldırılarak Taşınmazın Satılması Hakkında Özelge 

105

7.15. İmar Planı İçerisinde Yer Alan Ancak İmar Uygulaması Henüz

Yapılmamış Gayrimenkullerin Satışında İktisap Tarihi Olarak Hangi

Tarihin Dikkate Alınacağı Hakkında Özelge 

107

7.16. Veraset ve Satın Alma Yoluyla Edinilen Taşınmazın Cins Tashihi

Sonrasında Satılması Durumunda Vergilendirilmesi Hakkında Özelge 

109

7.17. 3194 Sayılı Kanunun Geçici 16’ncı Maddesi Uyarınca İşyerine Dönüşen

Apartmana Ait Otopark Hissesinin Satışı Hakkında Özelge 

113

İKİNCİ BÖLÜM

GAYRİMENKUL ALIM SATIMINDA DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR

1. GAYRİMENKUL ALIM SATIMINDA DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR 

117

1.1. Gayrimenkulün Eski Vergi Borcu 

119

1.2. Gayrimenkulün Tapudaki Değeri 

120

1.3. Emlak Vergisi Bildirimi 

121

1.4. Gayrimenkulün Eş veya Çocuğa Devredilmesi 

123

1.5. İvazsız İntikallerde Verginin Hesaplanması 

124

1.6. Emlak Vergisi Değeri Tespit Yöntemine Eleştiriler 

124

1.7. Gayrimenkulün Gerçek Satış Değerinin Düşük Olması 

125

1.8. Satış Kazancının Vergilendirilmesi 

125

2. GAYRİMENKULÜN TAPUDAKİ DEĞERİNİN SONRADAN YÜKSELTİLMESİ 

126

3. KONUT KREDİSİ KULLANILIRKEN DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR 

127

3.1. Konutun Yeni Yapı (Sıfır) Olması Hali 

128

3.2. Konutun Eski Bir Yapı Olması Hali 

128

4. TAPU İŞLEMLERİNDE DÜZELTME (TASHİH) 

129

4.1. Tapu Sicil Müdürlüğü’nce Re’sen Düzeltme Yapılması 

129

4.2. İlgililerin Yazılı Muvafakatı İle Düzeltme 

130

5. TAPU HARCI İLE İLGİLİ SIKÇA SORULAN SORULAR 

131

5.1. Tapu Harcı Nedir? 

131

5.2. Tapu Harcının Ölçüsü Nedir? 

131

5.3. Tapu Harcını Kim Öder? 

131

5.4. Tapu Harcının Üzerinden Hesaplanacağı Matrah (Bedel) Nasıl

Belirlenir? 

132

5.5. Gayrimenkullerin Devrinde Ödenmesi Gereken Harcın Ölçüsü Nedir? 

132

5.6. Tapu Harcı Nereye Ödenir? 

132

5.7. Tapu Harcı Eksik Ödenirse Ne Olur? 

133

5.8. Gayrimenkulü Banka Kredisi ile Alırsam, Tapuda Hangi Değeri

Göstermem Gerekir? 

133

5.9. Müteahhitten Almış Olduğum Konut İçin Eksik Fatura Düzenlendi,

Tapuda Hangi Değeri Göstermeliyim? 

133

5.10. Alım Satıma Aracılık Edenlere Ödediğim Komisyon İçin Ne Tür Belge

Almalıyım? 

133

5.11. Gayrimenkulümü Sattım, Vergi Ödemem Gerekir Mi? 

134

5.12. Gayrimenkul Alım Satım İşlemimi Nerede Yapabilirim? 

134

5.13. Tapudaki İşlemlerim İçin Nasıl Randevu Alabilirim? 

134

5.14. SMS Uyarı Sistemi Nedir? 

134

5.15. Web Tapu Nedir? 

134

6. TAŞINMAZ TİCARETİ HAKKINDA YÖNETMELİK 

136

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

DİĞER KAZANÇ VE İRATLARIN VERGİLENDİRİLMESİ

1. DİĞER KAZANÇ VE İRATLAR 

155

2. DEĞER ARTIŞI KAZANÇLARI 

155

2.1. Kapsamı 

155

2.1.1. Menkul Kıymetlerin veya Diğer Sermaye Piyasası Araçlarının

Elden Çıkarılmasından Sağlanan Kazançlar 

156

2.1.2. 70 inci Maddenin Birinci Fıkrasının (5) Numaralı Bendinde Yazılı

Hakların (İhtira Beratları Hariç) Elden Çıkarılmasından Doğan

Kazançlar 

157

2.1.3. Telif Haklarının ve İhtira Beratlarının Müellifleri, Mucitleri ve

Bunların Kanuni Mirasçıları Dışında Kalan Kimseler Tarafından

Elden Çıkarılmasından Doğan Kazançlar 

158

2.1.4. Ortaklık Haklarının veya Hisselerinin Elden Çıkarılmasından

Doğan Kazançlar 

158

2.1.5. Faaliyeti Durdurulan Bir İşletmenin Kısmen veya Tamamen

Elden Çıkarılmasından Doğan Kazançlar 

158

Hariç) 70 inci Maddenin Birinci Fıkrasının (1), (2), (4) ve (7)

Numaralı Bentlerinde Yazılı Mal ve Hakların, İktisap Tarihinden

Başlayarak Beş Yıl İçinde Elden Çıkarılmasından Doğan

Kazançlar 

159

2.1.6.1. Gayrimenkul Alım–Satım İşlerinde Ticari Kazanç–Değer

Artışı Kazancı Ayrımı 

159

2.1.6.2. Mal ve Hakların İktisap Şekli 

160

2.1.6.3. Gayrimenkullerde İktisap Tarihinin Belirlenmesi 

161

2.1.6.4. Cins Tashihi Yapılan Gayrimenkuller ile Kat Karşılığı

Olarak Müteahhit veya Konut Yapı Kooperatiflerinden

Alınan Gayrimenkullerin Satılması Halinde İktisap

Tarihinin Belirlenmesi 

162

2.2. Safi Değer Artışı Kazancının Tespiti 

163

2.3. Değer Artışı Kazançlarında İstisna 

166

2.4. Vergilendirilmeyecek Değer Artışı Kazançları 

168

3. ARIZİ KAZANÇLAR 

169

3.1. Kapsamı 

169

3.2. Safi Arızi Kazancın Tespiti 

170

3.3. Arızi Kazançlarda İstisna 

170

4. YILLIK BEYANNAMEYE DAHİL EDİLEN KAZANÇ VE İRATLARDAN YAPILACAK

İNDİRİMLER 

172

5. BEYANNAMENİN VERİLME ZAMANI VE ŞEKLİ 

173

5.1. Tam Mükellefiyet 

174

5.1.1. Dijital Vergi Dairesi (Hazır Beyan Sistemi) 

175

5.2. Dar Mükellefiyet 

175

5.2.1. Münferit Beyanname 

176

6. VERGİNİN ÖDENME ZAMANI VE ŞEKLİ 

177

7. BEYAN EDİLMEYEN VERGİLER İÇİN CEZA VE FAİZ UYGULAMASI 

178

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

KURUMLAR VERGİSİ KAPSAMINDA GAYRİMENKUL GELİRLERİ

1. KURUMLAR VERGİSİNİN MÜKELLEFLERİ 

182

1.1. Sermaye Şirketleri 

182

1.2. İktisadi Kamu Kurumları 

182

1.3. Kooperatifler 

182

1.4. Dernek ve Vakıflara ait İktisadi İşletmeler 

183

1.5. İş Ortaklıkları 

183

2. KURUMLAR VERGİSİNDE MÜKELLEF TÜRLERİ 

183

2.1. Dar Mükellefiyet 

183

2.2. Tam Mükellefiyet 

184

3. KURUMLAR VERGİSİ KAPSAMINDA KOOPERATİFLER 

184

3.1. Kooperatiflerde Vergi Muafiyeti 

185

3.1.1. Sermaye Üzerinden Kazanç Dağıtılmaması 

185

3.1.2. Yönetim Kurulu Başkan Ve Üyelerine Kazanç Üzerinden Hisse

Verilmemesi 

186

3.1.3. Yedek Akçelerin Dağıtılmaması 

186

3.1.4. Sadece Ortaklarla İş Görülmesi 

186

3.2. Yapı Kooperatiflerinin Muafiyetinde Özel Şartlar 

187

3.3. Kurumlar Vergisinden Muaf Olan Kooperatiflerde Ortak Dışı İşlemlerin

Vergilendirilmesi 

188

4. KURUMLARIN AKTİFİNE KAYITLI TAŞINMAZLARINDA İSTİSNA 

190

4.1. Kurumların Aktiflerinde Yer Alan 15/7/2023 Tarihinden Önceki

Taşınmazların Durumu 

191

4.2. İstisnadan Yararlanacak Olanlar 

191

4.2.1. İstisnanın Uygulanmasına Konu Olacak İktisadi Kıymetler 

191

4.2.1.1. Taşınmazlar 

191

4.2.1.2. İştirak Hisseleri, Kurucu Senetleri ve İntifa Senetleri 

193

4.2.1.3. Rüçhan Hakları 

193

4.2.2. İstisna Uygulamasına İlişkin Şartlar 

193

4.2.2.1. İki Tam Yıl Süre İle Aktifte Bulundurulma 

193

4.2.2.1.1. Bedelsiz Olarak veya Rüçhan Hakkı

Kullanılmak Suretiyle Elde Edilen Hisse

Senetlerinde İktisap Tarihi 

194

4.2.2.1.2. Devir ve Bölünme Hallerinde İktisap Tarihi 

194

Tespiti 

195

4.2.2.1.4. Aynı Kuruma Ait İştirak Hisselerinin

İktisabında 2 Yıllık Sürenin Tespiti 

195

4.2.2.1.5. Sat–Kirala–Geri Al İşlemine veya Kira

Sertifikası İhracına Konu Edilen

Taşınmazların Üçüncü Kişilere Satışında 2

Yıllık Sürenin Tespiti 

195

4.2.2.2. Satış Kazancının Fon Hesabında Tutulması 

196

4.2.2.3. Fon Hesabında Tutulan Kazançların İşletmeden

Çekilmemesi 

199

4.2.2.4. Menkul Kıymet veya Taşınmaz Ticareti İle

Uğraşılmaması 

200

4.2.2.4.1. Kooperatiflerin Durumu 

201

4.2.2.4.2. Holding Şirketlerin Durumu 

202

4.2.3. Diğer Hususlar 

202

4.2.3.1. Taşınmazlar ile İştirak Hisselerinin Para Karşılığı

Olmaksızın Devir ve Temliki, Trampası ve

Kamulaştırılması 

202

4.2.3.2. Satış Vaadi Sözleşmesi İle Satışı Öngörülen

Taşınmazların Durumu 

203

4.2.3.3. Bedelsiz Olarak Elde Edilen Hisse Senetlerinin

Satışından Sağlanan Kazançların Durumu 

203

4.2.3.4. Grup Şirketleri Arasındaki İşlemlerin Durumu 

204

4.2.3.5. Kazancın Hesaplanması, Kur Farkı ve Vade Farklarının

Durumu 

204

5. SAT–KİRALA–GERİ AL İŞLEMLERİNDEN DOĞAN KAZANÇLARDA İSTİSNA

UYGULAMASI 

205

5.1. İstisnadan Yararlanacak Olanlar 

206

5.2. İstisna Uygulamasına Konu Olacak İktisadi Kıymetler 

206

5.2.1. Taşınmazlar 

207

5.2.2. Taşınırlar 

207

5.3. İstisnadan Yararlanma Şartları 

207

5.3.1. Taşınır veya Taşınmazın Kiralayanlara, Geri Kiralama Amacıyla

ve Sözleşme Sonunda Geri Alınması Şartıyla Satıldığı

Hususunun Sözleşmede Yer Alması 

207

5.3.2. Satış Kazancının Özel Fon Hesabında Tutulması 

207

5.3.3. Fon Hesabında Tutulan Kazancın İşletmeden Çekilmemesi 

208

5.4. İstisna Uygulaması 

209

5.4.1. Varlıkların Sat–Kirala–Geri Al Süreci Tamamlanmadan Üçüncü

Kişi ve Kurumlara Satılması Durumu 

213

5.4.2. İstisna Uygulamasında Başlangıç Tarihi 

214

6. TAM MÜKELLEF KURUMLARA YAPILAN ÖDEMELERDE VERGİ KESİNTİSİ 

215

6.1. Vergi Kesintisi Yapmakla Sorumlu Olanlar 

216

6.2. Vergi Kesintisi Oranına İlişkin Bakanlar Kuruluna Verilen Yetki 

216

6.3. Vergi Kesintisine Tabi Tutulacak Kazanç ve İratlar 

217

6.3.1. Birden Fazla Takvim Yılına Yaygın İnşaat ve Onarım İşlerine

İlişkin Olarak Yapılan Hakediş Ödemeleri 

217

6.3.1.1. Konsorsiyum Olarak Yapılan İşlere İlişkin Ödemelerin

Durumu 

217

6.3.2. Taşınmazların Kiralanması Karşılığında Yapılan Kira Ödemeleri 

220

6.3.2.1. Kooperatiflere Ait Taşınmazların Kiralanması

Karşılığında Yapılan Kira Ödemeleri 

220

6.3.2.2. Dernek veya Vakıflara Ait Taşınmazların Kiralanması

Karşılığında Yapılan Kira Ödemeleri 

221

6.3.2.3. Diğer Kurumlar Vergisi Mükelleflerine Ait Taşınmazların

Kiralanması Karşılığında Yapılan Kira Ödemeleri 

221

6.3.2.4. Devlete, Özel İdarelere, Belediyelere ve Köylere Ait

Taşınmazların Kiralanması Karşılığında Yapılan Kira

Ödemeleri 

221

7. KURUMLAR VERGİSİNİN VERGİLENDİRME DÖNEMİ VE BEYANI 

222

7.1. Beyannamenin Verilmesi 

223

7.2. Beyannamenin Verilme Zamanı 

224

7.3. Beyannamenin Verileceği Yer 

224

7.4. Beyannamenin Şekil, İçerik ve Ekleri 

224

7.5. Kooperatif Gelirlerinin Sadece Taşınmaz Kira Gelirlerinden ve Mevduat

Faizlerinden Oluşması Halinde Beyan 

224

BEŞİNCİ BÖLÜM

KATMA DEĞER VERGİSİ KAPSAMINDA GAYRİMENKUL SATIŞLARI

1. ARSA SAHİBİ TARAFINDAN MÜTEAHHİDE ARSA PAYI TESLİMİ 

233

2. MÜTEAHHİT TARAFINDAN ARSA SAHİBİNE KONUT VEYA İŞYERİ TESLİMİ 

233

3. İCRA DAİRELERİNDE YAPILAN SATIŞLAR 

235

4. ADİ ORTAKLIKLARDA VERGİLEME 

236

5. KISMİ TEVKİFATIN MAHİYETİ VE TEVKİFAT UYGULAYACAK ALICILAR 

237

5.1. Yapım İşleri ile Bu İşlerle Birlikte İfa Edilen Mühendislik–Mimarlık ve

Etüt–Proje Hizmetleri ve Tevkifat Uygulaması 

240

5.2. Yapı Denetim Hizmetleri ve Tevkifat Uygulayacak Alıcılar 

244

5.3. Tevkifat Uygulamasında Sınır 

244

5.4. Belge Düzeni 

245

5.5. Beyannamenin Düzenlenmesi 

246

5.5.1. Alıcıların Beyanı 

246

5.5.2. Satıcıların Beyanı 

247

6. GENEL VE ÖZEL BÜTÇELİ KAMU İDARELERİNE, İL ÖZEL İDARELERİNE,

BELEDİYELERE VE KÖYLERE BAĞIŞLANAN TESİSLERİN İNŞASINA İLİŞKİN

İSTİSNA 

248

6.1. İstisna Kapsamında Yer Alan Tesisler 

249

6.2. İstisnadan Yararlanacak Alıcılar 

250

6.3. İstisna Kapsamına Giren İşlemler 

250

6.4. İstisnanın Uygulanması 

251

6.5. KDV Ödenerek Yapılan Alımlarda Uygulama 

254

6.6. Bağış Yapacaklara İstisna Kapsamında Satış Yapanların Beyanı 

255

6.7. KDV Ödeyerek Mal ve Hizmet Alan Bağışçıların Beyanı 

255

6.8. Bağış Yapacaklara İstisna Kapsamında Satış Yapanlara İade 

255

6.9. KDV Ödeyerek Mal ve Hizmet Alan Bağışçılara İade 

256

6.10. Müteselsil Sorumluluk 

256

7. HAZİNENİN TAŞINMAZ TESLİMİ VE KİRALAMALARI, İRTİFAK HAKKI TESİSİ,

KULLANMA İZNİ VE ÖN İZİN VERİLMESİ İŞLEMLERİ, TOPLU KONUT İDARESİ

(TOKİ) BAŞKANLIĞININ ARSA VE ARAZİ TESLİMLERİ İLE BELEDİYE VE İL ÖZEL

İDARELERİNİN TAŞINMAZ SATIŞLARI 

257

8. İKİ TAM YIL SÜREYLE SAHİP OLUNAN İŞTİRAK HİSSELERİ VE TAŞINMAZLARIN

SATIŞI 

258

8.1. Taşınmaz Satışlarında İstisna Uygulaması 

260

8.1.1 15/7/2023 Tarihinden Önce Kurumların Aktifinde Yer Alan

Taşınmazların Satışında İstisna Uygulaması 

260

8.1.2 15/7/2023 Tarihinden İtibaren Kurumların Aktifine Kaydedilen

Taşınmazların Satışı 

264

8.2. İştirak Hisselerinin Satışında İstisna Uygulaması 

265

8.3. Bankalara, Finansal Kiralama ve Finansman Şirketlerine Borçlu

Olanların ve Kefillerinin Borçlarına Karşılık Yapılan Teslimlere İlişkin

İstisna Uygulaması 

265

9. KONUT FİNANSMANI AMACIYLA TEMİNAT GÖSTERİLEN VEYA İPOTEK

KONULAN KONUTLARIN TESLİMİ (MORTGAGE–TUTSAT) 

266

10. FİNANSAL KİRALAMA ŞİRKETLERİ, KATILIM BANKALARI İLE KALKINMA VE

YATIRIM BANKALARINCA, 6361 SAYILI KANUN KAPSAMINDA, TAŞINIR VEYA

TAŞINMAZLARIN BİZZAT KİRACIDAN SATIN ALINMASI, SATAN KİŞİLERE

KİRALANMASI VE KİRALAYANA SATILMASI (SAT–KİRALA–GERİ AL) İŞLEMİ 

267

11. ORGANİZE SANAYİ BÖLGELERİ VE KÜÇÜK SANAYİ SİTELERİNE TANINAN

İSTİSNA 

268

12. ÖZELLEŞTİRME KAPSAMINA ALINAN İKTİSADİ KIYMETLERİN TESLİM VE

KİRALANMASI İŞLEMLERİ 

269

13. KONUT YAPI KOOPERATİFLERİNİN ÜYELERİNE KONUT TESLİMLERİ İLE KONUT

YAPI KOOPERATİFLERİNE YAPILAN İNŞAAT TAAHHÜT İŞLERİ 

269

13.1. Konut Yapı Kooperatiflerinin Üyelerine Konut Teslimleri 

269

13.2. Konut Yapı Kooperatiflerine Yapılan İnşaat Taahhüt İşlerinde

İstisna/İndirimli Oran Uygulaması 

270

13.3. Konut Yapı Kooperatiflerinin Arsa (Kat) Karşılığı İnşaat İşlerinde KDV

Uygulaması 

272

13.4. İstisna Kapsamındaki İşlemlerde İndirim 

273

14. BİREYSEL EMEKLİLİK TASARRUF VE YATIRIM SİSTEMİNE TAŞINMAZ VE

İŞTİRAK HİSSESİ DEVRİ 

273

15. TAŞINMAZLARIN SOSYAL GÜVENLİK KURUMUNA DEVİR VE TESLİMİ İLE BU

TAŞINMAZLARIN SOSYAL GÜVENLİK KURUMU TARAFINDAN DEVİR VE

TESLİMLERİ 

274

16. BELEDİYE VE İL ÖZEL İDARELERİNİN 27/1/2017 TARİHİNDEN ÖNCE

YAPTIKLARI TAŞINMAZ SATIŞLARI 

274

17. İNDİRİMLİ ORANA TABİ BAZI MAL VE HİZMETLERE İLİŞKİN AÇIKLAMALAR 

275

17.1. Konut Yapı Kooperatiflerine Verilen İnşaat Taahhüt İşlerinde İndirimli

Oran Uygulaması 

279

17.2. Net Alan 

279

17.3. İndirimli Orana Tabi İşlemlerde İade Uygulaması 

279

17.3.1. İndirimli Orana Tabi İşlemlerde İade Sınırı 

281

17.3.2. Yapı Kullanma İzin Belgesi Bulunan ve Mülkiyeti Devredilen

Konutların Tesliminde İade 

282

ALTINCI BÖLÜM

KİRA GELİRİ ELDE EDENLERİN VERGİ BEYANI

1. KİRA GELİRİ 

283

2. KİRA GELİRİNE KONU MAL VE HAKLAR 

284

3. KİRA GELİRİNİN ELDE EDİLMESİ 

284

3.1. Kira Bedelinin Nakden Tahsil Edilmesi 

284

3.2. Kira Bedelinin Ayni Olarak Tahsil Edilmesi 

285

3.3. Kiraya İlişkin Tahsilat ve Ödemelerin Banka veya Posta İdaresi

Vasıtasıyla Yapılması 

285

4. KİRA BEDELİNİN HİÇ OLMAMASI VEYA DÜŞÜK OLMASI 

287

5. MESKEN KİRA GELİRLERİNDE İSTİSNA UYGULAMASI 

288

6. KİRA GELİRİNİN TESPİTİNDE İNDİRİLECEK GİDERLER 

290

6.1. Gerçek Gider Yönteminde İndirilecek Giderler 

290

6.1.1. Gerçek Gider Yönteminde İstisnadan Yararlanılması Halinde

İndirilecek Giderin Hesaplanması 

292

6.2. Götürü Gider Yönteminde Gider İndirimi 

292

7. ZARAR DOĞMASI HALİ 

293

8. KİRA ÖDEMELERİNDE VERGİ KESİNTİSİ 

293

9. KİRA GELİRİNİN BEYANI 

294

10. YILLIK BEYANNAMEYE DAHİL EDİLEN GELİRLERDEN YAPILACAK İNDİRİMLER 

295

10.1. Hayat/Şahıs Sigorta Primleri 

295

10.2. Eğitim ve Sağlık Harcamaları 

295

10.3. Bağış ve Yardımlar 

296

10.3.1. Beyan Edilecek Gelirin %5’i ile Sınırlı Olarak İndirilebilecek

Bağış ve Yardımlar 

296

10.3.2. Tamamı İndirilebilecek Bağış ve Yardımlar 

296

10.4. Sponsorluk Harcamaları 

297

10.5. Bireysel Katılım Yatırımcısı İndirimi 

298

10.6. Diğer Kanunlara Göre Tamamı İndirilecek Bağış ve Yardımlar 

298

11. BEYANNAMENİN VERİLME ZAMANI VE ȘEKLİ 

299

12. DİJİTAL VERGİ DAİRESİ (HAZIR BEYAN SİSTEMİ) 

300

13. UYGULANACAK VERGİ TARİFESİ 

300

14. KESİLEN VERGİLERİN MAHSUBU VE İADESİ 

301

15. VERGİNİN ÖDENME ZAMANI VE ŞEKLİ 

303

YEDİNCİ BÖLÜM

EMLAK VERGİSİ

1. EMLAK VERGİSİ HAKKINDA SIKÇA SORULAN SORULAR 

305

1.1. Emlak Vergisi İçin Nereye Başvurulur? 

305

1.2. Yeni Bir Gayrimenkul Alan İçin Emlak Vergi Bildirimine Ne Kadar Süre Var? 

305

1.3. Emlak Vergisi Bildirimi İçin Hangi Belgeler Gerekmektedir? 

305

1.4. Süresinde Emlak Vergi Bildirimi Yapmayan Mükellef Ceza İndirimden

Nasıl Faydalanır? 

305

Nelerdir? 

306

1.6. Emlak Vergisini İndirimli Ödeme Koşulları Var Mıdır? Varsa Koşulları

Nelerdir? 

306

1.7. Emeklilerin Vergi Muafiyetinden Yararlanma Şartları Nelerdir? 

306

1.8. Hiçbir Geliri Olmayanların Vergi Muafiyetinden Yararlanma Şartları

Nelerdir? 

307

1.9. Gazi, Şehit, Dul Ve Yetimlerin Vergi Muafiyetinden Yararlanma Şartları

Nelerdir? 

307

1.10. Engellilerin Vergi Muafiyetinden Yararlanma Şartları Nelerdir? 

307

1.11. Emlak Vergisi Hangi Dönemlerde Ödenmektedir? 

308

1.12. Emlak Vergisi Neye Göre Hesaplanır? 

308

1.13. Emlak Devri Söz Konusu İse Ne Yapılmalıdır? 

308

1.14. Kişi Ölürse Varisler Ne Yapmalıdır? 

308

1.15. Müteselsil Sorumluluk Nedir? 

308

1.16. Birden Fazla Meskende Hissesi Olan Emeklilere Vergi İndirimi

Uygulanır mı? 

309

1.17. Yazlıklar Muafiyet Kapsamında mı? 

309

1.18. Çalışan Emekliler Vergi Muafiyetinden Yararlanabilir mi? 

309

1.19. Meskende Bizzat Oturma Şartı Var mı? 

309

1.20. Yeni Emekli Olan Ne Zaman Yararlanmaya Başlar? 

309

1.21. Geriye Dönük Emlak Vergisi Muafiyeti Uygulanabilir mi? 

309

1.22. Emlak Vergisi Muafiyetinden 65 Yaş Aylığı Alanlar Yararlanabilir mi? 

310

1.23. Arsa Paylı Konutta Vergi Muafiyetinden Yararlanabilirler mi? 

310

1.24. Emekli Karı ve Kocaya Emlak Vergisi Muafiyeti Uygulanır mı? 

310

1.25. İki Ayrı Emekli Aylığı Alanlar Vergi Muafiyetinden Yararlanabilir mi? 

310

1.26. Emeklinin Kendine Ait Evi Kiraya Verip Eşine Ait Evde Oturması

Halinde Muafiyet Uygulanır mı? 

310

1.27. Emekli Karı Koca Ayrı Evleri İçin İndirimden Yararlanabilir mi? 

311

1.28. Evi Hisseli Olan Emekliye Muafiyet Var mı? 

311

1.29. Emlak Vergisi Zamanında Ödenmezse Cezai Yaptırımı Ne Olur? 

311

2. EMLAK VERGİSİ KANUNU 

311

SEKİZİNCİ BÖLÜM

DEĞERLİ KONUT VERGİSİ UYGULAMASI

1. DEĞERLİ KONUT VERGİSİNİN YASAL DAYANAĞI 

341

2. VERGİNİN KONUSU, VERGİ DEĞERİ VE MESKEN NİTELİKLİ TAŞINMAZ 

341

3. DEĞERLİ KONUT VERGİSİNDE MÜKELLEFİYET 

342

4. DEĞERLİ KONUT VERGİSİNDE MUAFLIKLAR 

343

5. DEĞERLİ KONUT VERGİSİNİN MATRAHI VE NİSPETİ 

345

6. DEĞERLİ KONUT VERGİSİNİN BEYANI, ÖDEME SÜRESİ VE ÖDEME YERİ 

348

KAYNAKÇA 

353