Ceza Muhakemesi Hukukunda Sanığın Hukuki Dinlenilme Hakkı

Abdullah Batuhan Baytaz

Bireyin, yargılamanın objesi olmaktan öteye geçemediği ve dolayısıyla sürece dahil olamadığı bir yargılamada, maddi gerçeğe ulaşılsa dahi, ne birey bakımından ne de toplum bakımından tatmin edici ve hukuki barışı sağlayacak nitelikte adil bir karar olmayacaktır. Bu nedenle bireyin hakkında yürütülen yargılamada izleyici pozisyonunda olmaması, ortaya koyduğu delillerle, yaptığı açıklamalarla muhakeme sürecinin sonunda verilecek karara katkıda bulunması gerekmektedir. Bu da ancak hukuki dinlenilme hakkının bireye sağlanmasıyla mümkün olacaktır. Nitekim hukuki dinlenilme hakkı, bilgilendirilme hakkı, açıklamada bulunabilme hakkı ve açıklamaların dikkate alınması hakkı şeklindeki üç unsuruyla bireyin yargılamanın yalnızca konusu olmadığını, muhakeme sürecini ve sürecin sonunda verilecek kararı etkileme imkanı olan bir süje olduğunu ortaya koymaktadır.(ARKA KAPAKTAN)

İÇİNDEKİLER

GİRİŞ
BİRİNCİ BÖLÜM
HUKUKİ DİNLENİLME HAKKINA DAİR TEMEL BİLGİLER
I. HUKUKİ DİNLENİLME HAKKI KAVRAMI VE TERİMİ
A. Hakka Genel Bakış
B. Kavram
II. HUKUKİ DİNLENİLME HAKKININ TEMELİ ve HUKUKİ NİTELİĞİ
A. Hakkın Temeli ve Amacı
B. Hukuki Niteliği
C. Hakkın İçeriği
III. HAKKIN TARİHSEL GELİŞİMİ
A. Antik Yunan Hukuku
B. Roma ve Kanon Hukuku
C. Batı Hukuku
D. İslam Hukuku
E. Türk Hukuku
IV. MUKAYESELİ HUKUKTA HUKUKİ DİNLENİLME HAKKI
A. Almanca Konuşan Ülkeler
B. Birleşik Krallık Hukuku
C. Amerika Birleşik Devletleri
D. Fransa
E. Diğer Ülkeler
V. ULUSLARARASI İNSAN HAKLARI BELGELERİNDE HUKUKİ DİNLENİLME HAKKI
A. İnsan Haklarının Korunmasına Yönelik Uluslararası Sözleşmeler
B. İnsan Haklarının Korunmasına Yönelik Bölgesel Anlaşmalar
C. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinde ve Mahkeme İçtihatlarında Hukuki Dinlenilme Hakkı
İKİNCİ BÖLÜM
BİLGİLENDİRİLME HAKKI
I. BİLGİLENDİRİLME HAKKI
A. Genel Olarak Bilgilendirilme Hakkı
B. Suç İsnadının Bildirilmesi
C. Dosyanın İncelenmesi
D. Muhakeme İşlemlerinin Bildirilmesi
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
AÇIKLAMADA BULUNABİLME HAKKI
I. AÇIKLAMADA BULUNABİLME HAKKI
A. Hukuki Niteliği
B. Susma Hakkı
C. Açıklamanın Şekli
D. Açıklamanın Zamanı
E. Açıklamanın Özgür İradeye Dayanması
F. Açıklamada Bulunabilme Hakkının Konusu
G. Açıklamada Bulunabilme Hakkının Kullanımı
H. Açıklamada Bulunabilme Hakkının Kullanımı İçin Gerekli Kolaylığın Sağlanması
I. Esas Hakkında Mütalaa, Savunma ve Son Sözün Sanığa Ait Olması
J. Verilen Kararlara Karşı Kanun Yoluna Başvurma
K. Tercümandan Yararlanma
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
AÇIKLAMALARIN DİKKATE ALINMASI HAKKI VE HUKUKİ DİNLENİLME HAKKININ İHLALİ
I. AÇIKLAMALARIN DİKKATE ALINMASI HAKKI
A. Genel Olarak
B. Hukuki Niteliği
C. Açıklamaların Dikkate Alınması Hakkının Kapsamı
D. Kararların Gerekçeli Olması
II. HUKUKİ DİNLENİLME HAKKININ İHLALİ
A. Genel Olarak
B. İhlalin Tespiti ve Düzeltilmesi
SONUÇ
KAYNAKÇA