Teşkilat, Planlama ve Uygulama Boyutlarıylaİmar Hukuku
Doç. Dr. Tahir MURATOĞLU
- | İmar Hukukunun Kaynakları |
- | İmar Teşkilatı |
- | İmar Hukukunda Planlar |
- | İmar Uygulamaları |
İÇİNDEKİLER
İçindekiler
Önsöz 5
Kısaltmalar 15
Birinci Bölüm
İMAR HUKUKUNA GİRİŞ
I. İMAR VE İMAR HUKUKU KAVRAMLARI 17
II. İMAR HUKUKUNUN HUKUK DİSİPLİNİ İÇİNDEKİ YERİ 19
III. HUKUK KURALLARI VE NORMLAR HİYERARŞİSİ 20
A. Anayasa 20
B. Kanunlar 23
C. Milletlerarası Sözleşmeler 26
D. Kanun Hükmünde Kararnameler 27
E. Cumhurbaşkanlığı Kararnameleri 29
F. Tüzükler 33
G. Yönetmelikler 35
H. Diğer Düzenleyici İşlemler 40
İkinci Bölüm
İMAR TEŞKİLATI
I. DEVLET TEŞKİLATI 43
A. Yasama 44
B. Yürütme 45
1. Genel Olarak Devletin Yürütme Teşkilatı 47
a. Merkez Teşkilatı 47
aa. Cumhurbaşkanı 47
bb. Bakanlıklar 48
cc. Bağlı Kuruluşlar 49
b. Mülki Teşkilat 49
aa. İl Teşkilatı 50
aaa. Vali 51
bbb. İl İdare Şube Başkanları 52
ccc. İl İdare Kurulu 52
bb. İlçe Teşkilatı 53
aaa. Kaymakam 53
bbb. İlçe İdare Şube Başkanları 54
ccc. İlçe İdare Kurulu 55
cc. Bucak Teşkilatı 55
c. Yurt Dışı Teşkilatı 56
2. İmar Hukuku Alanında Faaliyetlerde Bulunan Bakanlıklar 56
a. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı 56
aa. Düzenleme Yetkisi 57
bb. Planlama Yetkisi 61
cc. Uygulama Faaliyetlerinde Bulunma Yetkisi 62
dd. Destekleme ve Koordinasyon Yetkisi 66
ee. Denetim ve İdari Vesayet Yetkisi 67
aaa. Denetim ve İdari Vesayet 68
bbb. İmar Kanunu’nda Yer Alan Denetim ve İdari Vesayet Yetkileri 70
ccc. Cumhurbaşkanlığı Kararnameleri ve İdari Vesayet Yetkisi 72
ddd. 1 Sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinde Yer Alan Denetim ve İdari Vesayet Yetkileri 73
ff. Yaptırım Yetkisi 75
b. İçişleri Bakanlığı 76
c. Kültür ve Turizm Bakanlığı 76
d. Milli Savunma Bakanlığı 77
e. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı 78
f. Tarım ve Orman Bakanlığı 79
g. Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı 80
3. İmar Hukuku Alanında Faaliyetlerde Bulunan Bağlı Kuruluşlar 81
a. Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı 81
b. Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü 82
c. Türk Silahlı Kuvvetleri Genelkurmay Başkanlığı 82
C. Yargı 83
1. Anayasa Mahkemesi 83
2. Adli Yargı 84
3. İdari Yargı 87
4. Uyuşmazlık Mahkemesi 90
II. YERİNDEN YÖNETİM KURULUŞLARI 91
A. Yer Yönünden Yerinden Yönetim Kuruluşları 92
1. Belediyeler 93
a. Büyükşehir Belediye Teşkilatı Bulunmayan Yerlerdeki Belediyeler 94
aa. Belediyelerin Türleri 94
aaa. İl Belediyeleri 94
bbb. İlçe Belediyeleri 94
ccc. Belde Belediyeleri 94
bb. Belediyelerin Organları 95
aaa. Belediye Meclisi 95
bbb. Belediye Encümeni 96
ccc. Belediye Başkanı 98
cc. Belediyelerin Sınırları ve Mücavir Alan 98
dd. Belediyelerin İmar Hukuku Alanındaki Görev ve Yetkileri 101
b. Büyükşehir Belediye Teşkilatı Bulunan Yerlerdeki Belediyeler 104
aa. Belediyelerin Türleri 104
aaa. Büyükşehir Belediyeleri 104
bbb. Büyükşehir İlçe Belediyeleri 105
bb. Belediyelerin Organları 105
aaa. Büyükşehir Belediyelerinin Organları 105
(1) Büyükşehir Belediye Meclisi 105
(2) Büyükşehir Belediye Encümeni 109
(3) Büyükşehir Belediye Başkanı 110
bbb. Büyükşehir İlçe Belediyelerinin Organları 110
(1) Büyükşehir İlçe Belediye Meclisi 110
(2) Büyükşehir İlçe Belediye Encümeni 113
(3) Büyükşehir İlçe Belediye Başkanı 113
cc. Belediyelerin Sınırları ve Mücavir Alan 114
dd. Belediyelerin İmar Hukuku Alanındaki Görev ve Yetkileri 114
aaa. Büyükşehir Belediyelerinin İmar Hukuku Alanındaki Görev ve Yetkileri 114
bbb. Büyükşehir İlçe Belediyelerinin İmar Hukuku Alanındaki Görev ve Yetkileri 117
2. İl Özel İdareleri 119
a. İl Özel İdarelerinin Organları 120
aa. İl Genel Meclisi 120
bb. İl Encümeni 123
cc. Vali 124
b. İl Özel İdarelerinin İmar Hukuku Alanındaki Görev ve Yetkileri 124
3. Köy İdareleri 126
a. Köy İdaresinin Organları 127
aa. Köy Derneği 127
bb. Köy İhtiyar Meclisi 128
cc. Muhtar 129
b. Köy İdarelerinin İmar Hukuku Alanındaki Görev ve Yetkileri 130
B. Hizmet Yönünden Yerinden Yönetim Kuruluşları 131
1. Özelleştirme İdaresi Başkanlığı 131
2. Toplu Konut İdaresi Başkanlığı 132
3. Karayolları Genel Müdürlüğü 133
III. ÖZEL HUKUK TÜZEL KİŞİLERİ 135
A. Organize Sanayi Bölgeleri 136
B. Yapı Denetim Kuruluşları 137
Üçüncü Bölüm
İMAR HUKUKUNDA PLANLAR
I. PLAN VE PLANLAMA KAVRAMLARI 141
II. MEKANLA İLİŞKİLENDİRİLMEYEN PLANLAR 142
A. Kalkınma Planları 143
1. Mahiyeti ve Yapılış Usulü 143
2. Kalkınma Planlarının Bağlayıcılığı 144
3. Kalkınma Planlarının İçeriğinin Bağlayıcılık Yönünden Değerlendirilmesi 148
4. Kalkınma Planlarının Yargısal Denetimi 150
a. Anayasa Mahkemesi Denetimi 150
b. İdari Yargı Denetimi 153
B. Bölge Planları 157
1. Tanım ve Mahiyet 157
2. Bölge Planlarının Bağlayıcılığı 158
3. Bölge Planlarının Yargısal Denetimi 160
III. MEKANSAL PLANLAR 160
A. Mekansal Strateji Planları 161
1. Tanım 161
2. Plan Türleri 161
3. Yapılış Usulü 162
a. Yetki 162
b. Hukuk Kurallarına ve Üst Kademedeki Planlara Uygunluk 163
c. Planların Hazırlanmasında İşbirliği 163
d. Planların Şekli ve İçeriği 165
4. Planların Aleniyeti 166
5. Alt Kademe Planların Mekansal Strateji Planlarına Uygunluğunun Denetlenmesi 166
6. Mekansal Strateji Planlarının Yargısal Denetimi 167
B. Çevre Düzeni Planları 169
1. Tanım 169
2. Plan Türleri 169
a. Bölge veya Havza Düzeyindeki Çevre Düzeni Planları 170
b. İl Çevre Düzeni Planları 171
c. Diğer Çevre Düzeni Planları 174
3. Yapılış Usulü 176
a. Planların Hazırlanışı 176
b. Planların Onaylanması 178
c. Planların İlanı, İtirazlar ve Planların Kesinleşmesi 179
4. Planların Aleniyeti 179
5. Alt Kademe Planların Çevre Düzeni Planlarına Uygunluğunun Denetlenmesi 180
6. Çevre Düzeni Planlarının Yargısal Denetimi 181
C. İmar Planları 186
1. Tanım ve Mahiyet 186
2. Plan Türleri 186
a. Nazım İmar Planları 187
b. Uygulama İmar Planları 188
3. Yetki 188
a. Genel Yetki Kuralları 188
b. Özel Yetki Kuralları 191
aa. Kanunlarda Yer Alan Özel Yetki Kuralları 191
bb. Cumhurbaşkanlığı Kararnamelerinde Yer Alan Özel Yetki Kuralları 195
4. Yapılış Usulü 197
a. Planların Hazırlanışı 197
b. Planların Onaylanması 200
c. Planların İlanı, İtirazlar ve Planların Kesinleşmesi 203
5. Planların Aleniyeti 204
6. Planların İzlenmesi ve İncelenmesi 205
7. İmar Planlarının Yargısal Denetimi 205
Dördüncü Bölüm
PLANLARIN UYGULANMASI
I. İMAR PROGRAMLARI 209
A. Mahiyet ve Tanım 209
B. İmar Programı Yapma Zorunluluğu 210
C. İmar Programlarının Yapılışı ve Süresi 212
D. İmar Programlarının Hukuki Sonuçları 214
1. Kamulaştırma İşlemlerine Başlanması 214
2. Mevcut Kullanım Şeklinin Devamı 214
3. Emlak Vergisi Ödemeleri 215
4. İmar Programına Alınmayan Yerlerin Durumu 217
5. Muvakkat Yapı İzni Verilmesi 222
II. KAMUYA AİT TAŞINMAZLARIN DEVRİ 223
III. ARAZİ VE ARSA DÜZENLEMESİ 225
A. Tanım ve Mahiyet 225
B. Arazi ve Arsa Düzenlemesi Yetkisi 227
C. Arazi ve Arsa Düzenlemesi Süreci ve Usulü 227
1. Hazırlık İşlemleri 228
2. Parselasyon Planlarının Yapılması 229
3. İmar Parsellerinin Tapu Sicillerine Tescili 231
D. Düzenleme Ortaklık Payı 232
1. Tanım 232
2. Düzenleme Ortaklık Payının Kullanılacağı Yerler 233
3. Düzenleme Ortaklık Payı Miktarı 234
4. Düzenleme Ortaklık Payının Hesaplanması 236
a. Düzenleme Ortaklık Payı Oranının Tespiti 236
b. Daha Önce Düzenleme Ortaklık Payı Alınan Taşınmazların Durumu 237
c. Daha Önce Bedelsiz Pay Alınan Taşınmazların Durumu 237
d. Bağışlanan Arazi Parçalarının Bulunması veya Kamulaştırılması Gereken Miktar Yerine İdareye Ait Taşınmazların Tahsis Edilmesi 240
e. Bir Kısmı Kamulaştırılacak Olan Taşınmazlar 241
f. Düzenlemeden Önce Umumi Hizmetlerde Kullanılan Taşınmazlar 241
g. Kamu Tüzel Kişilerine Ait Taşınmazlar 242
5. Düzenleme Ortaklık Payının Bedele Dönüştürülmesi 242
6. Düzenleme Ortaklık Payının Hukuka Uygunluğu 243
E. Eksik Kalan Kısmın Tamamlanması 245
1. Eksik Kalan Kısmın Kamuya Ait Taşınmazlardan Karşılanması 245
2. Eksik Kalan Kısmın Kamulaştırma Yoluyla Tamamlanması 246
a. Kamulaştırılacak Taşınmazların Belirlenmesi 247
b. Kamulaştırma Sürecinde Başvurulabilecek Usuller 248
c. Eksik Kalan Kısmın Tamamlanması Amacıyla Yapılacak Kamulaştırmalarda Trampa Usulünün Ayırıcı Özellikleri 249
F. Umumi Hizmetlere Ayrılan Alanların Tescili 250
G. Kamu Ortaklık Payı 251
1. Tanım 251
2. Kamu Ortaklık Payına Konu Kullanımlar 252
3. Kamu Ortaklık Payı Miktarı 254
4. Kamu Ortaklık Payının Hesaplanması 254
5. Kamu Ortaklık Payının Hukuka Uygunluğu 255
H. Umumi Hizmet Alanlarına Rastlayan Ağaç ve Yapıların Durumu 256
I. İmar Parsellerine Rastlayan Ağaç ve Yapıların Durumu 258
IV. İFRAZ VE TEVHİT 262
A. Tanım 262
B. Şartlar 262
C. Yetki 264
D. Usul 266
V. ORTAKLIĞIN GİDERİLMESİ 267
VI. MÜSTAKİL İNŞAATA ELVERİŞLİ OLMAYAN TAŞINMAZLAR 270
Kaynakça 275
Kavramlar Dizini 279