Tanıma-Tenfiz Hukukunda Yeni Eğilimler: 2 Temmuz 2019 Tarihli Hukuki veya Ticari Konularda Yabancı Mahkeme Kararlarının Tanınması ve Tenfizi Hakkında Lahey Sözleşmesi
Çalışmamızın konusu olan bu sözleşme mahkeme kararları projesi olarak adlandırılan uzun bir sürecin ürünüdür. Lahey Milletlerarası Özel Hukuk Konferansı tarafından herhangi bir sözleşmeye konu edilmemiş tüm alanlarda alınmış mahkeme kararlarının tüm dünyada tenfiz edilebilmesi amacına yöneliktir. Ancak yapılan müzakerelerde devletlerin her alanda uzlaşamadıkları görülmüş ve bazı konular kısmen, bazı konular ise tamamen sözleşmenin kapsamı dışında bırakılmıştır. Kapsama alınan konular üzerinde de uzun müzakereler olmuş ve hem Müşterek Hukuk (Common Law) sistemindeki hem de Kıta Avrupası Hukuk (Civil Law) sistemindeki devletlerin anlayışlarının deyim yerindeyse ortası bulunmaya çalışılmıştır. "Dolaylı yetki kuralı" yöntemiyle hareket eden sözleşme, kararların tenfiz edilebilmesi için (yetki bakımından makul olduğu düşünülen) "belirli mahkemelerden" alınması gerektiği anlayışını benimsemiştir. Sözleşme sadece mahkeme kararlarının değil, belirli şartları sağlaması halinde arabuluculuk kararlarının da tenfizini sağlamaktadır. Belirtmek gerekir ki sözleşmenin tenfizini sağladığı arabuluculuk kararları ve Milletlerarası Arabuluculuk Uzlaşma Anlaşmalarının İcrasına İlişkin Birleşmiş Milletler Sözleşmesi - Singapur Arabuluculuk Sözleşmesi kapsamındaki kararlar farklıdırlar; iki sözleşme konu bakımından örtüşmemektedir.(ARKA KAPAKTAN)
İçindekiler
Giriş Birinci Bölüm Lahey Milletlerarası Özel Hukuk Konferansı'nın Mahkeme Kararları Projesi 1.1. Lahey Milletlerarası Özel Hukuk Konferansı'na Genel Bir Bakış 1.2. Mahkeme Kararları Projesi'nin Tarihçesi 1.2.1. Genel Olarak 1.2.2. İlk Denemeler ve 1 Şubat 1971 Tarihli Hukuki ve Ticari Konularda Yabancı Mahkeme Kararlarının Tanınması ve Tenfizi Hakkında Lahey Sözleşmesi 1.2.3. 1970 Sonrası Dönem ve 30 Haziran 2005 tarihli Mahkeme Seçimi Sözleşmelerine Dair Lahey Sözleşmesi 1.2.4. 2005 Sonrası Dönem İkinci Bölüm 2 Temmuz 2019 Tarihli Hukuki veya Ticari Konularda Yabancı Mahkeme Kararlarının Tanınması ve Tenfizi Hakkında Lahey Sözleşmesi 2.1. Genel Olarak 2.2. Sözleşme'ye Konu Olacak Kararların Taşıması Gereken Nitelikler 2.2.1. Mahkeme Tarafından Verilmiş Olma 2.2.2. Uyuşmazlığı Esastan Çözen Bir Karar Olma 2.2.3. Hukuki veya Ticari Bir Konuya İlişkin Olma (Sözleşme'nin Kapsamı) 2.3. Sözleşme'ye Göre Tanıma ve Tenfizin Şartları 2.3.1. Genel Olarak 2.3.2. Sözleşme'nin İzin Verdiği Olanak: Tenfiz Ülkesinin Daha Elverişli Tenfiz Şartları Çerçevesinde Tenfiz 2.3.3. Sözleşme'nin Öngördüğü Şartlar Çerçevesinde Tenfiz Üçüncü Bölüm Sözleşmedeki Tanıma Tenfiz Düzeninin Türk Hukuku ile Karşılaştırılması 3.1. Tenfiz Şartları Bakımından 3.1.1. Genel Olarak 3.1.2. Ön Şartların Karşılaştırılması 3.1.3. Olumlu Şartların Karşılaştırılması 3.1.4. Olumsuz Şartların Karşılaştırılması 3.2. Tenfiz Usulü Bakımından 3.2.1. Genel Olarak 3.2.2. Tenfiz Davalarında Teminat Yükümlülüğü 3.2.3. Tenfiz Dilekçesine Eklenecek Belgeler 3.2.4. Tenfiz Şartlarının İspatı Sonuç Kaynakça Ek : CONVENTION ON THE RECOGNITION AND ENFORCEMENT OF FOREIGN JUDGMENTS IN CIVIL OR COMMERCIAL MATTERS
