Tarım İşletmelerinin ve Arazilerinin Miras Yoluyla İntikali

İÇİNDEKİLER

ÖNSÖZ 7
KISALTMALAR CETVELİ 15
KAYNAKÇA 17

§ 1. GİRİŞ 25
KONUNUN TAKDİMİ, ÖNEMİ VE SINIRLANDIRILMASI 25
I. Konunun Takdimi 25
II. Konunun Önemi 26
III. Konunun Sınırlandırılması 28

BİRİNCİ BÖLÜM
TARIM İŞLETMESİ KAVRAMI, UNSURLARI, SINIFLANDIRILMASI, TİCARİ İŞLETME NİTELİĞİ VE İŞLETMEYE BAĞLANAN HUKUKİ SONUÇLAR
§ 2. TARIM İŞLETMESİ KAVRAMI 31
I. Genel Olarak 31
II. Tanımı 32
A. Doktrinde 33
B. Mevzuatta ve Mahkeme Kararlarında 35
C. Kanaatimiz 36
§ 3. TARIM İŞLETMESİNİN UNSURLARI 38
I. Genel Olarak 38
II. Tarım Faaliyeti 38
III. Üretim Faktörleri 41
A. Tabiat (Doğal Kaynaklar) 42
1) Toprak 42
a) Tarım Arazisi (Tarıma Elverişli Olan Toprak) 43
b) Tarıma Elverişli Olmayan Arazi 46
B. Sermaye 46
1) Çiftlik (Arazi) Sermayesi 48
2) İşletme Sermayesi 50
C. Emek (İşgücü) 52
D. Müteşebbis (Girişimci) 53

§ 4. TARIM İŞLETMELERİNİN SINIFLANDIRILMASI 55
I. Genel Olarak 55
II. Tarım İşletmelerinin Büyüklük Bakımından Sınıflandırılması 55
A. Sınıflandırmada Esas Alınan Kıstaslar 56
1) Üretim Faktörlerinin Esas Alınarak İşletme Büyüklüğünün Belirlenmesi 56
2) Gelirlerin Esas Alınarak İşletme Büyüklüğünün Belirlenmesi 58
B. Tarım İşletmelerinin Büyüklüklerine Göre Türleri 58
III. Tarım İşletmelerinin Hukukî Yapıları Bakımından Sınıflandırılması 62
IV. Tarım İşletmelerinin Üretim Kolu Bakımından Sınıflandırılması 62
§ 5. TARIM İŞLETMELERİNİN TİCARÎ İŞLETME NİTELİĞİ 64

§ 6. TARIM İŞLETMESİ İŞLETMENİN HÜKÜM ve SONUÇLARI 67
I. İşletmecinin Çiftçi Sayılması 67
II. İşletmecinin Tacir Çiftçi Sayılması 69

İKİNCİ BÖLÜM
TÜRK MEDENİ KANUNUNA GÖRE TARIM İŞLETMELERİNİN ÖZGÜLENMESİ
§ 7. GENEL OLARAK 71
§ 8. ÖZGÜLEMENİN TANIMI VE HUKUKÎ NİTELİĞİ 76
I. Özgülemenin Tanımı 76
II. Özgülemenin Hukukî Niteliği 77
A. Genel Olarak 77
B. Görüşler 77
C. Kanaatimiz 79
§ 9. ÖZGÜLEME İÇİN ARANAN ŞARTLAR 83
I. Genel Olarak 83
II. Ön Şart: Mirasın Paylaşılması 83
III. Objektif Şartlar 84
A. Terekede Tarım İşletmesi Bulunması 85
B. Tarım İşletmesinin Ekonomik Bütünlüğe Sahip Olması 86
C. Tarım İşletmesinin Yeterli Tarım Varlığına Sahip Olması 89

IV. Subjektif Şartlar 94
A. Mirasçı Olunması 94
B. Mirasçının Ehil Niteliğe Sahip Olması 97
C. Talep 98
V. Birden Fazla Mirasçının Özgüleme Talebi Halinde
Özgülemenin Hangisine Yapılacağının Tespiti 100
§ 10. ÖZGÜLEMENİN GERÇEKLEŞMESİ VE ÖZGÜLEMEDE ESAS ALINAN DEĞERLER 105
I. Özgülemenin Gerçekleşmesi 105
A. Özgüleme Kararı 105
1) İradî Özgüleme 106
a) Paylaşma Sözleşmesi ile Özgüleme 106
b) Elden Paylaşma ile Özgüleme 108
2) Kazaî Özgüleme 108
B. Tarım İşletmelerinin Özgülenmesi 111
1) Bölünmeksizin Özgüleme 112
2) Bölünmeksizin Özgülemenin İstisnaları 115
a) Birden Çok Yeterli Tarım Varlığına Sahip İşletmeler 116
b) Özel Alanlar 118
c) Tarım İşletmesinin Satılması 119
d) Tarım İşletmesinin Genel Hükümlere Göre
Paylaşılması 121
C. Taşınırların Özgülenmesi 122
D. Yan Sınai İşletmelerin Özgülenmesi 123
1) Tarım İşletmesi ile Birlikte Özgüleme 124
2) Tarım İşletmesinden Ayrı Özgüleme 125
3) Yan Sınai İşletmelerin Satışı 126
II. Özgülemede Esas Alınan Değerler 126
A. Gelir Değeri 128
B. Sürüm Değeri 130
C. İşletme İçin Taşıdığı Değer 131
§ 11. ÖZGÜLEMENİN HÜKÜM ve SONUÇLARI 132
I. Genel Olarak 132
II. Diğer Mirasçıların Paylarının Ödenmesi 132
A. Ödemenin Hukukî Niteliği 133
B. Payların Hesaplanması ve Ödenmesi 135
III. Özgüleme Yapılan Mirasçı ile Diğer Mirasçılar Arası İlişkiler 136
A. Özgülenen Mirasçının Paylaşmanın Ertelenmesini İstemesi 136
1) Kazanç Paylı Aile Malları Ortaklığı 138
a) Kurulması 139
b) Ortakların Hak ve Yükümlülükleri 140
c) Hükümleri 141
d) Sona Ermesi 142
(1) Genel Sona Erme Sebepleri 142
(2) Özgülemeye Bağlı Sona Erme Sebepleri 144
2) Ortaklığa Girmeyen Mirasçıların Durumu 145

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
TARIM ARAZİLERİNDE MÜLKİYETİN DEVRİ
§ 12. GENEL OLARAK 147
§ 13. MÜLKİYET DEVRİNİN TANIMI VE HUKUKÎ NİTELİĞİ 150
I. Tanımı 150
II. Hukukî Niteliği 151
§ 14. MÜLKİYETİN DEVRİ İÇİN ARANAN ŞARTLAR 154
I. Genel Olarak 154
II. Ön Şart: Mirasın Açılması 155
III. Terekede Tarım Arazisi Bulunması 157
IV. Mirasçı Bulunması 158
V. Talep 158
VI. Ekonomik Bütünlük 159
§ 15. DEVRİN YAPILMASI VE DEVİRDE ESAS ALINAN DEĞERLER 164
I. Mülkiyet Devrinin Yapılması 164
A. Tarım Arazilerinde Devrin Yapılması 164
1) Devir Kararı 164
2) Devir Usulleri 166
a) İradi Devir (Mirasçıların Anlaşması) 166
(1) Mirasçı/Mirasçılara Devir 168
(2) Aile Malları/Kazanç Paylı Aile Malları
Ortaklığı Kurulması 170
(3) Limited Şirketine Devir 172
(4) Üçüncü Kişilere Devir 175
b) Kazaî Devir 177
(1) Mirasçıların Mahkemeye Başvurması 177
(a) Mirasçı/Mirasçılara Devir 179
(b) Tarım Arazisinin Satışı 183
(2) İdarenin Mahkemeye Başvurması 184
B. Taşınırların Devri 188
C. Yan Sınai İşletmelerin Devri 189
II. Devirlerde Esas Alınacak Değerler 191
A. Gelir Değeri 192
B. Gerçek Değer 193
§ 16. DEVRİN HÜKÜM ve SONUÇLARI 195
I. Genel Olarak 195
II. Payların Ödenmesi 195
A. Mirasçı/Mirasçılara Devir Halinde 196
B. Aile Malları Ortaklığına Devir Halinde 200
C. Satış İle Üçüncü Kişilere Devir Halinde 200
III. Tarım Arazilerinin Korunması 201
A. Değer Artışının Ödenmesi 201
B. Bakanlıkça Alınabilecek Tedbirler 204

SONUÇ 207