Tarım Sektöründe Çalışanların Sosyal Güvenliği

İÇİNDEKİLER

BİRİNCİ KISIM
GENEL OLARAK SOSYAL GÜVENLİK VE TARIM SEKTÖRÜNDE SOSYAL GÜVENLİĞİN ÖNEMİ

BİRİNCİ BÖLÜM
GENEL OLARAK SOSYAL GÜVENLİK
§ 1. SOSYAL GÜVENLİK KAVRAMI, HAKKI VE AMACI 5
Sosyal Güvenlik Kavramı 5
Kavram Olarak 5
Sosyal Güvenlik Kavramının Ortaya Çıkışı 12
Sosyal Güvenlik Hakkı 16
Sosyal Güvenliğin Amacı 18
§ 2. SOSYAL GÜVENLİĞİN TARİHÇESİ 22
Genel Olarak 22
Modern Sosyal Güvenlik Sistemlerinin Doğuşu 22
İkinci Dünya Savaşı Sonrası Dönem 28
Beveridge Planı 28
Birleşmiş Milletler Belgeleri 30
İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi 30
Ekonomik, Sosyal ve Kültürel Haklar Milletlerarası
Sözleşmesi 31
ILO Sözleşme ve Tavsiye Kararları 31
Avrupa Sosyal Şartı 37
Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi 39
Avrupa Sosyal Güvenlik Kodu ve Sözleşmesi 39
Avrupa Birliği Düzenlemeleri 40
Ülkemizde Sosyal Güvenliğin Tarihi Gelişimi 43
Osmanlı İmparatorluğu Dönemi 43
Türkiye Cumhuriyeti Dönemi 49

İKİNCİ BÖLÜM
TARIM SEKTÖRÜNDE SOSYAL GÜVENLİĞİN ÖNEMİ
§ 3. TARIM SEKTÖRÜNDE SOSYAL GÜVENLİK İHTİYACI 73
§ 4. TARIM SEKTÖRÜNDE SOSYAL GÜVENLİK İHTİYACINI ORTAYA ÇIKARAN
RİSKLER 75
Genel Olarak 75
Tarım Sektörüne Mahsus Riskler 78
§ 5. TARIM SEKTÖRÜNDE SOSYAL GÜVENLİĞİN ÖNEMİNİ ORTAYA KOYAN
DİĞER NEDENLER 86
Tarım Sektörünün İstihdamdaki Önemi 86
Tarım Sektöründe Kayıt Dışılık 88
Tarım Sektöründe Çocuk İşçiliği 93
Tarım Sektöründe Kadın İşçiliği 103
Tarım Sektöründe Mevsimlik İşçiler 106

İKİNCİ KISIM
TARIM SEKTÖRÜNDE ÇALIŞANLAR

BİRİNCİ BÖLÜM TARIM KAVRAMI
§ 6. GENEL OLARAK 111
§ 7. ULUSAL HUKUKTA TARIM KAVRAMI 112
5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nda
Tarım Kavramı 112
2926 sayılı Tarımda Kendi Adına ve Hesabına Çalışanlar Sosyal
Sigortalar Kanunu’nda Tarım Kavramı 114
Tarım Kanunu’nda Tarım Kavramı 115
Ziraat Odaları ve Ziraat Odaları Birliği Kanunu ile Çiftçi Kayıt Sistemi Yönetmeliği’nde Tarım Kavramı 115
Gelir Vergisi Kanunu’nda Tarım Kavramı 115
İş Kanunlarında Tarım Kavramı 116
1475 sayılı İş Kanunu’nda Tarım Kavramı 116
4857 sayılı İş Kanunu’nda Tarım Kavramı 119
§ 8. ULUSLARARASI HUKUKTA TARIM KAVRAMI 125
İKİNCİ BÖLÜM
TARIMDA KENDİ ADINA VE HESABINA BAĞIMSIZ ÇALIŞANLAR
§ 9. SİGORTALI SAYILANLAR 127
Genel Olarak 127
2926 sayılı Kanun Kapsamındaki Sigortalılar 129

§ 10. SİGORTALILIĞIN ZORUNLULUĞU İLKESİ 129
§ 11. SİGORTALILIĞIN BAŞLANGICI 132
Genel Olarak 132
On Sekiz Yaşın Doldurulması ve Aile Reisliği Kavramı 133
Kanunun 4. Maddesinin Birinci Fıkrası Kapsamında Çalışmamak 137
Muafiyet Durumunun Ortadan Kalkması Sonrasında Sigortalılığın
Başlaması 139
Tevkifata İstinaden Sigortalılığın Başlatılması 140
Genel Olarak 140
5510 sayılı Kanun Öncesinde Tevkifat Uygulaması 140
Genel Olarak 140
Tarımda Kendi Adına ve Hesabına Bağımsız Çalışanlar
Tarafından Açılan Sigortalılığın Tespiti Davaları 145
Genel Olarak 145
Dava Açma Şartları 151
Kuruma Başvurma Zorunluluğu 151
Arabulucuya Başvurma Zorunluluğu 152
Dava Açma Süresi 153
Davanın Konusu 155
Deliller 157
Genel Olarak 157
Çiftçi Kayıt Sistemi 165
Davanın Tarafları 166
Davanın Hukuki Sonuçları 167
5510 sayılı Kanun Döneminde Tevkifat Uygulaması 168
Genel Olarak 168
Kesinti Yapmakla Yükümlü Olanlar ve Kesinti Bildirim Listesinin
Kuruma Verilmesi 173
Kesinti Oranı 174
Kesinti Muafiyet Belgesi 175
Hukuki ve Cezai Sorumluluk 176
§ 12. SİGORTALILIĞIN BİLDİRİLMESİ 178
§ 13. SİGORTALILIĞIN SONA ERMESİ 180
Genel Olarak 180
Tarımsal Faaliyetin Sona Ermesi 180
Altmış Beş Yaşın Doldurulması 181
Muafiyet Belgesi Alınması 182
§ 14. SİGORTA PRİMİ 187
Genel Olarak 187
Sigorta Priminin Ödenmemesi 189

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
ÖZEL SEKTÖRDE TARIM VEYA ORMAN İŞLERİNDE SÜREKSİZ İŞ SÖZLEŞMESİ İLE ÇALIŞANLAR
§ 15. SİGORTALI SAYILANLAR 191
Tarım İşçisi Kavramı 191
Sürekli-Süreksiz İş Ayrımı 192
Tarım veya Orman İşlerinde Çalışmak 199
Ek 5. Madde Kapsamındaki Sigortalılar 214
2925 sayılı Kanun Kapsamındaki Sigortalılar 221
§ 16. SİGORTALILIĞIN İSTEĞE BAĞLI OLMASI 226
§ 17. SİGORTALILIĞIN BAŞLANGICI 228
§ 18. SİGORTALILIĞIN BİLDİRİLMESİ 231
§ 19. SİGORTALILIĞIN SONA ERMESİ 234
Ek 5. Madde Kapsamındaki Sigortalılığın Sona Ermesi 234
2925 sayılı Kanun Kapsamındaki Sigortalılığın Sona Ermesi 236
§ 20. SİGORTA PRİMİ 238
Ek 5. Madde Kapsamındaki Sigortalıların Ödemesi Gereken Sigorta
Primi 238
2925 sayılı Kanun Kapsamındaki Sigortalıların Ödemesi Gereken Sigorta
Primi 240

ÜÇÜNCÜ KISIM
TARIM SEKTÖRÜNDE ÇALIŞANLARA SAĞLANAN HAKLAR

BİRİNCİ BÖLÜM
KISA VADELİ SİGORTA KOLLARI
§ 21. GENEL OLARAK 245
§ 22. İŞ KAZASI VE MESLEK HASTALIĞI SİGORTASI 248
Genel Olarak 248
İş Kazası ve Meslek Hastalığı Kavramları 254
İş Kazası 254
Meslek Hastalığı 262
İş Kazası ve Meslek Hastalığının Kurumu Bildirilmesi 267
İş Kazasının Kuruma Bildirilmesi 267
Meslek Hastalığının Kuruma Bildirilmesi 271
Tarım Sektöründe İş Kazası ve Meslek Hastalığının Bildirilmesi 273
Tarımda Kendi Adına ve Hesabına Bağımsız Çalışanlar
Tarafından İş Kazası ve Meslek Hastalığının Bildirilmesi 273

Ek 5. Madde Kapsamındaki Sigortalılar Açısından İş Kazası
ve Meslek Hastalığının Bildirilmesi 273
2925 sayılı Kanun Kapsamındaki Sigortalılar Açısından İş
Kazası ve Meslek Hastalığının Bildirilmesi 274
Bildirimin Yapılmaması 276
Sigorta Yardımları ve Koşulları 281
Genel Olarak 281
Geçici İş Göremezlik Ödeneği 283
Genel Olarak 283
Tarımda Kendi Adına ve Hesabına Bağımsız Çalışanlar 287
Ek 5. Madde Kapsamındaki Sigortalılar 287
2925 sayılı Kanun Kapsamındaki Sigortalılar 288
Sürekli İş Göremezlik Geliri Bağlanması 289
Genel Olarak 289
Tarımda Kendi Adına ve Hesabına Bağımsız Çalışanlar 291
Ek 5. Madde Kapsamındaki Sigortalılar 292
2925 Sayılı Kanun Kapsamındaki Sigortalılar 292
Sigortalının Ölümü Halinde Hak sahiplerine Gelir Bağlanması 294
Genel Olarak 294
Tarımda Kendi Adına ve Hesabına Bağımsız Çalışanlar 295
Ek 5. Madde Kapsamındaki Sigortalılar 296
2925 sayılı Kanun Kapsamındaki Sigortalılar 296
Evlenme ve Cenaze Ödenekleri 296
Evlenme Ödeneği 297
Genel Olarak 297
Tarımda Kendi Adına ve Hesabına Bağımsız Çalışanlar 297
Ek 5. Madde Kapsamındaki Sigortalılar 298
2925 sayılı Kanun Kapsamındaki Sigortalılar 298
Cenaze Ödeneği 298
Genel Olarak 298
Tarımda Kendi Adına ve Hesabına Bağımsız Çalışanlar 299
Ek 5. Madde Kapsamındaki Sigortalılar 299
2925 sayılı Kanun Kapsamındaki Sigortalılar 299
§ 23. HASTALIK SİGORTASI 300
Genel Olarak 300
Sigorta Yardımları ve Yararlanma Koşulları 303
Genel Olarak 303
Geçici İş Göremezlik Ödeneği 304

§ 24. ANALIK SİGORTASI 309
Genel Olarak 309
Sigorta Yardımları ve Yararlanma Koşulları 316
Geçici İş Göremezlik Ödeneği 316
Emzirme Ödeneği 321
İKİNCİ BÖLÜM
UZUN VADELİ SİGORTA KOLLARI
§ 25. GENEL OLARAK 327
§ 26. MALULLÜK SİGORTASI 332
Genel Olarak 332
Yararlanma Koşulları 334
Genel Olarak 334
Malul Olma 335
Belirli Bir Sigortalılık Süresi ve Prim Ödemiş Olma 339
Maluliyeti Nedeniyle Sigortalı Olarak Çalıştığı İşten Ayrıldıktan veya İşyerini Kapattıktan veya Devrettikten Sonra Kurumdan
Yazılı İstekte Bulunulması 340
5510 sayılı Kanunun Yürürlük Tarihinden Önce Sigortalı Olanlar 342
2925 sayılı Kanun Kapsamındaki Sigortalılar 342
2926 sayılı Kanun Kapsamındaki Sigortalılar 345
Sigorta Yardımları 349
Genel Olarak 349
Malullük Aylığı 350
Malullük Aylığı Alanların Çalışması 352
Genel Olarak 352
5510 sayılı Kanunun Yürürlük Tarihinden Sonra Sigortalı Olanlar 353
5510 sayılı Kanunun Yürürlük Tarihinden Önce Sigortalı Olanlar 356
§ 27. YAŞLILIK SİGORTASI 362
Genel Olarak 362
Yararlanma Koşulları 368
Genel Olarak 368
30.04.2008 Sonrası Dönem 369
30.04.2008 Tarihinden Önceki Dönem 374
08.09.1999 Tarihinden Önceki Dönem 374
Kanunun 4. Maddesinin Birinci Fıkrasının (a) Bendi
Kapsamındaki Sigortalılar 374
Genel Olarak 374
2925 sayılı Kanun Kapsamındaki Sigortalılar 375

Kanunun 4. Maddesinin Birinci Fıkrasının (b) Bendi
Kapsamındaki Sigortalılar 376
Genel Olarak 376
2926 sayılı Kanun Kapsamındaki Sigortalılar 376
Kanunun 4. Maddesinin Birinci Fıkrasının (c) Bendi
Kapsamındaki Sigortalılar 377
2. 08.09.1999-30.04.2008 Arası Dönem 377
Kanunun 4. Maddesinin Birinci Fıkrasının (a) Bendi
Kapsamındaki Sigortalılar 377
Genel Olarak 377
2925 sayılı Kanun Kapsamındaki Sigortalılar 381
Kanunun 4. Maddesinin Birinci Fıkrasının (b) Bendi
Kapsamındaki Sigortalılar 383
Genel Olarak 383
2926 sayılı Kanun Kapsamındaki Sigortalılar 385
Kanunun 4. Maddesinin Birinci Fıkrasının (c) Bendi
Kapsamındaki Sigortalılar 386
Sigorta Yardımları 388
Genel Olarak 388
Yaşlılık Aylığı 388
Genel Olarak 388
Geçiş Hükümleri 390
Prim Günü Eksik Olduğu Sonradan Tespit Edilenler 394
Yaşlılık Aylığının Hesaplanması 396
Yaşlılık Aylığı Alanların Çalışması 398
Genel Olarak 398
5510 sayılı Kanunun Yürürlük Tarihinden Sonra Sigortalı Olanlar 398
5510 sayılı Kanunun Yürürlük Tarihinden Önce Sigortalı Olanlar 401
Kanunun 4. Maddesinin Birinci Fıkrasının (a) Bendi
Kapsamında Sigortalı Olanların Yeniden Çalışması 402
Genel Olarak 402
2925 Sayılı Kanuna Tabi Olanların Yeniden Çalışması 404
Kanunun 4. Maddesinin Birinci Fıkrasının (b) Bendi
Kapsamında Sigortalı Olanların Yeniden Çalışması 405
Genel Olarak 405
2926 Sayılı Kanuna Tabi Olanların Yeniden Çalışması 405
Kanunun 4. Maddesinin Birinci Fıkrasının (c) Bendi
Kapsamında Sigortalı Olanların Yeniden Çalışması 405
Toptan Ödeme ve İhya 407

Genel Olarak 407
5510 sayılı Kanunun Yürürlük Tarihinden Sonra Sigortalı Olanlar 409
Tarımda Kendi Adına ve Hesabına Bağımsız Çalışanlar 409
Ek 5. Madde Kapsamındaki Sigortalılar 409
5510 sayılı Kanunun Yürürlük Tarihinden Önce Sigortalı Olanlar 410
2926 sayılı Kanun Kapsamındaki Sigortalılar 410
2925 sayılı Kanun Kapsamındaki Sigortalılar 410
§ 28. ÖLÜM SİGORTASI 411
Genel Olarak 411
Yararlanma Koşulları 413
Sigorta Yardımları 415
Genel Olarak 415
Ölüm Aylığı 417
Genel Olarak 417
5510 sayılı Kanunun Yürürlük Tarihinden Sonra Sigortalı Olanlar 427
Tarımda Kendi Adına ve Hesabına Bağımsız Çalışanlar 427
Ek 5. Madde Kapsamındaki Sigortalılar 427
5510 sayılı Kanunun Yürürlük Tarihinden Önce Sigortalı Olanlar 427
2926 sayılı Kanun Kapsamındaki Sigortalılar 427
2925 sayılı Kanun Kapsamındaki Sigortalılar 430
Evlenme Ödeneği 432
Genel Olarak 432
5510 sayılı Kanunun Yürürlük Tarihinden Sonra Sigortalı Olanlar 433
Tarımda Kendi Adına ve Hesabına Bağımsız Çalışanlar 433
Ek 5. Madde Kapsamındaki Sigortalılar 433
5510 sayılı Kanunun Yürürlük Tarihinden Önce Sigortalı Olanlar 433
2926 sayılı Kanun Kapsamındaki Sigortalılar 433
2925 sayılı Kanun Kapsamındaki Sigortalılar 433
Cenaze Giderlerinin Ödenmesi 434
Genel Olarak 434
5510 sayılı Kanunun Yürürlük Tarihinden Sonra Sigortalı Olanlar 435
Tarımda Kendi Adına ve Hesabına Bağımsız Çalışanlar 435
Ek 5. Madde Kapsamındaki Sigortalılar 435
5510 sayılı Kanunun Yürürlük Tarihinden Önce Sigortalı Olanlar 435
2926 sayılı Kanun Kapsamındaki Sigortalılar 435
2925 sayılı Kanun Kapsamındaki Sigortalılar 436
Ölüm Toptan Ödemesi ve İhya 436
Genel Olarak 436

5510 sayılı Kanunun Yürürlük Tarihinden Sonra Sigortalı Olanlar 437
Tarımda Kendi Adına ve Hesabına Bağımsız Çalışanlar 437
Ek 5. Madde Kapsamındaki Sigortalılar 437
5510 sayılı Kanunun Yürürlük Tarihinden Önce Sigortalı Olanlar 437
2926 sayılı Kanun Kapsamındaki Sigortalılar 437
2925 sayılı Kanun Kapsamındaki Sigortalılar 438
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
GENEL SAĞLIK SİGORTASI, İŞSİZLİK SİGORTASI, ESNAF AHİLİK SANDIĞI VE İSTEĞE BAĞLI SİGORTALILIK
§ 29. GENEL SAĞLIK SİGORTASI 439
Genel Olarak 439
Kanunun Kapsamı 446
Genel Olarak 446
Kapsam Dışında Kalanlar 454
Genel Sağlık Sigortalılığının Başlangıcı, Bildirimi ve Tescili 455
Genel Sağlık Sigortasından Sağlanan Haklar 460
Finansmanı Genel Sağlık Sigortası Tarafından Sağlanan Haklar 460
Genel Olarak 460
Yurt Dışında Tedavi 463
Yol Gideri, Gündelik ve Refakatçi Giderleri 464
Finansmanı Devlet Tarafından Sağlanmayan Sağlık Hizmetleri 465
Yararlanma Koşulları 466
Genel Olarak 466
Katılım Payı Alınması 473
Katılım Payı Alınan Haller 473
Katılım Payı Alınmayan Haller 474
§ 30. İŞSİZLİK SİGORTASI 476
Genel Olarak 476
Kapsamı 479
Kapsam Dışında Kalanlar 481
Sağlanan Haklar ve Yararlanma Koşulları 484
Genel Olarak 484
İşsizlik Ödeneği 484
Yarım Çalışma Ödeneği 487
§ 31. ESNAF AHİLİK SANDIĞI 492
Genel Olarak 492
Kapsamı 493
Sağlanan Haklar ve Yararlanma Koşulları 494
Prim 496

§ 32. İSTEĞE BAĞLI SİGORTALILIK 497
Genel Olarak 497
Yararlanma Koşulları 500
İsteğe Bağlı Sigortalılığın Başlaması ve Sona Ermesi 506
Prim 507
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
SİGORTALILIK HALLERİNİN BİRLEŞMESİ, AYLIK VE GELİRLERİN BİRLEŞMESİ, HİZMETLERİN BİRLEŞTİRİLMESİ, HİZMET BORÇLANMASI VE MAHRUMİYET
§ 33. SİGORTALILIK HALLERİNİN BİRLEŞMESİ, AYLIK VE GELİRLERİN BİRLEŞMESİ, HİZMETLERİN BİRLEŞTİRİLMESİ 511
Sigortalılık Hallerinin Birleşmesi 511
Aylık ve Gelirlerin Birleşmesi 520
Genel Olarak 520
5510 sayılı Kanunun Yürürlük Tarihi Öncesinde Sigortalı Olanların
Gelir ve Aylıklarının Birleşmesi 523
Genel Olarak 523
2926 Sayılı Kanuna Göre Bağlanmış Aylıklar 524
2925 sayılı Kanuna Göre Bağlanmış Aylıklar 525
Hizmetlerin Birleştirilmesi 526
Genel Olarak 526
5510 sayılı Kanunun Yürürlük Tarihinden Sonra Sigortalı Olanlar 527
5510 sayılı Kanunun Yürürlük Tarihinden Önce Sigortalı Olanlar 528
§ 34. HİZMET BORÇLANMASI 532
Genel Olarak 532
Sigortalıların Borçlanabileceği Süreler 535
Borçlanılan Sürelerin Statülerinin Belirlenmesi 541
Yurt Dışı Hizmet Borçlanmaları 542
§ 35. MAHRUMİYET 547
SONUÇ 549
KAYNAKÇA 557