Çalışmada, taşıyanın gemiyi denize, yola ve yüke elverişli bulundurma borcu bu alanı düzenleyen özel hukuk ve deniz idare hukukuna ilişkin milletlerarası sözleşmelerin düzenlemeleriyle karşılaştırmalı olarak incelenmiştir. Denize, yola ve yüke elverişlilik kavramları tanımlanırken milletlerarası sözleşme hükümlerinin yanı sıra çok sayıda yabancı mahkeme kararı özellikle İngiliz yargı kararları çerçevesinde değerlendirme yapılmış ve ulusal yargı kararları çerçevesinde de somut uyuşmazlıklarda bu kavramın hangi şekilde tanımlandığı tespit edilmeye çalışılmıştır. Taşıyanın gemiyi denize, yola ve yüke elverişli bulundurma borcunun hukuki niteliği ve ifa zamanı Türk hukuku, Anglo-Sakson hukuku ve milletlerarası sözleşmelerde yer alan düzenlemeler doğrultusunda ortaya konulmuştur. Taşıyanın geminin elverişsizliğinden kaynaklanan sorumluluğunun şartları ayrı ayrı ele alınmış, taşıyanın fiillerinden sorumlu olduğu kişiler de milletlerarası sözleşmeler ve Türk hukukunda yer alan hükümler çerçevesinde tanımlanarak taşıyanın bağımsız alt yüklenicilerin eylemlerinden sorumluluğu değerlendirilmiştir. Elverişsizlikten kaynaklanan sorumlulukta ispat külfetinin kimin üzerinde olacağı milletlerarası hukukta ve Türk hukukunda yer alan düzenlemeler çerçevesinde ve yargı kararları ile ortaya konmaya çalışılmıştır. Denize elverişlilik belgesi, liman çıkış belgesi ve klas kuruluşları tarafından verilen belgelerin ve ISM Kod kurallarının ispat külfetine etkisi de ayrıca irdelenmiştir.(ARKA KAPAKTAN) İÇİNDEKİLER GİRİŞ §1. Denize, Yola ve Yüke Elverişliliğe İlişkin Milletlerarası Sözleşme ve Türk Hukuku Düzenlemeleri I. GENEL OLARAK II. Anglo-Sakson Hukuku A. İngiliz Hukuku B. ABD Hukuku III. Milletlerarası Sözleşmeler A. Denizde Eşya Taşımasına İlişkin Milletlerarası Sözleşmeler B. Denize, Yola ve Yüke Elverişlilik ile İlişkili Diğer Milletlerarası Sözleşmeler IV. Türk Hukuku A. 6102 Sayılı Türk Ticaret Kanunu B. 4922 Sayılı Denizde Can ve Mal Koruma Hakkında Kanun C. Ticaret Gemilerinin Yükleme Sınırı Tüzüğü D. Gemiadamları ve Kılavuz Kaptanlar Yönetmeliği E. Gemilerin Teknik Yönetmeliği F. Diğer Düzenlemeler §2. Elverişlilik Kavramının Tanımı I. DENİZE, YOLA VE YÜKE ELVERİŞLİLİK A. Genel Olarak B. Denize Elverişli Gemi C. Yola Elverişli Gemi D. Yüke Elverişli Gemi §3. Taşıyanın Türk Hukuku ve Milletlerarası Sözleşmeler Çerçevesinde Gemiyi Denize, Yola ve Yüke Elverişli Bulundurma Borcunun Hukuki Niteliği ve İfa Zamanı I. HUKUKİ NİTELİĞİ A. Garanti Sorumluluğu (Absolute Obligation) B. Özen Borcu (Due Diligence) II. Taşıyanın Gemiyi Denize, Yola ve Yüke Elverişli Bulundurma Borcunun İfa Zamanı A. Lahey-Visby Kuralları B. Türk Hukuku C. Hamburg Kuralları D. Rotterdam Kuralları §4. Taşıyanın Gemiyi Denize, Yola ve Yüke Elverişli Bulundurma Borcunun İhlalinden Doğan Sorumluluğu I. TAŞIYANIN SORUMLULUĞUNUN ŞARTLARI A. Zarar B. Sorumsuzluk Sebeplerinin Değerlendirilmesi C. Nedensellik Bağı D. Elverişsizliğin Söz Konusu Olacağı Zaman E. Taşıyanın Eylemlerinden Sorumlu Olduğu Kişiler II. Taşıyanın Sorumluluğunun Sınırlandırılması ve Sorumluluğu Sınırlandırma Hakkının Kaybı A. Genel Olarak B. Sorumluluğun Sınırlandırılması C. Sorumluluğun Sınırlandırma Hakkının Kaybı §5. İspat Külfeti I. GENEL OLARAK II. LAHEY SÖZLEŞMESİ VE LAHEY VISBY KURALLARI A. Meydana Gelen Zararın İspatı B. Zararın Geminin Elverişsizliğinden Ötürü Meydana Geldiğinin İspatı C. Sorumluluğunu Bertaraf Etmek İsteyen Taşıyanın Öncelikle Makul Özen Borcunu Yerine Getirdiğini İspatlaması Gereği III. TÜRK HUKUKU A. İspata İlişkin TTK'da Yer Alan Karineler ve Bunların İspat Külfetine Etkisi IV. HAMBURG KURALLARI V. ROTTERDAM KURALLARI A. Birinci Aşama B. İkinci Aşama C. Üçüncü Aşama D. Dördüncü Aşama VI. DENİZE ELVERİŞLİLİK BELGESİ, LİMAN ÇIKIŞ BELGESİ VE KLAS KURULUŞLARI TARAFINDAN VERİLEN BELGELERİN İSPAT KÜLFETİNE ETKİSİ A. Denize Elverişlilik Belgesi B. Liman Çıkış Belgesi C. Klas Kuruluşları Tarafından Verilen Belgeler VII. ISM KOD KURALLARININ İSPAT KÜLFETİNE ETKİSİ A. Genel Olarak B. Lahey Sözleşmesi ve Lahey Visby Kuralları C. Türk Hukuku D. Hamburg Kuralları E. Rotterdam Kuralları SONUÇ KAYNAKÇA
