Tek Satıcılık Sözleşmesi ve Finansal Kiralama Sözleşmeleri

İÇİNDEKİLER

TEK SATICILIK SÖZLEŞMESİ

Avukat Mehmet AYGÜNEŞ, LLM

ÖNSÖZ 7

İÇİNDEKİLER 9

KISALTMALAR 17

GİRİŞ

KONU İLE İLGİLİ TEMEL KAVRAMLAR

§1- KONUNUN TAKDİMİ VE ÖNEMİ 19

I Konunun Takdimi 19

II Konunun Önemi 20

§2- TERMİNOLOJİ SORUNU VE TEK SATICILIK

SÖZLEŞMESİNİN TARİHÇESİ 20

I Terminoloji Sorunu 20

II Tek Satıcılık Sözleşmesinin Tarihçesi 22

BİRİNCİ BÖLÜM

TEK SATICILIK SÖZLEŞMESİNİN TANIMI,

UNSURLARI, HUKUKİ NİTELİĞİ VE

BENZER SÖZLEŞMELERDEN AYIRT EDİLMESİ

§3- TEK SATICILIK SÖZLEŞMESİNİN TANIMI 25

§4- TEK SATICILIK SÖZLEŞMESİNİN UNSURLARI 26

I Belirli Bir Bölgede Münhasır Satış Hakkı Tanıması 26

II Sürekli Borç Doğuran Bir Sözleşme Olması 27

10 İçindekiler

III Çerçeve Bir Sözleşme Olması 28

IV Tek Satıcının Kendi Ad ve Hesabına Hareket Etmesi 29

V Tek Satıcının Pazarlama, Dağıtım ve Sürümü Artırıcı

Faaliyetlerde Bulunma Yükümlülüğü 30

§5- TEK SATICILIK SÖZLEŞMESİNİN HUKUKİ NİTELİĞİ 31

I Genel Olarak 31

II Tek Satıcılık Sözleşmesinin İsimli veya İsimsiz Sözleşme

Niteliğinde Olup Olmadığının Değerlendirilmesi 32

A Genel Olarak İsimli – İsimsiz Sözleşme Kavramları 32

B Tek Satıcılık Sözleşmesinin Bu Tasnife Göre

Değerlendirilmesi 33

III Tek Satıcılık Sözleşmesinin Kendine Özgü Bir Sözleşme

Niteliğinde Olması 34

IV Tek Satıcılık Sözleşmesine Uygulanacak Hükümler 36

§6- TEK SATICILIK SÖZLEŞMESİNİN BENZER

SÖZLEŞMELERDEN AYIRT EDİLMESİ 39

I Tek Satıcılık Sözleşmesi ile Satış Sözleşmesi 39

II Tek Satıcılık Sözleşmesi ile Acentelik Sözleşmesi 40

III Tek Satıcılık Sözleşmesi ile Adi Ortaklık Sözleşmesi 41

IV Tek Satıcılık Sözleşmesi ile Hizmet Sözleşmesi 42

V Tek Satıcılık Sözleşmesi ile Komisyon Sözleşmesi 42

VI Tek Satıcılık Sözleşmesi ile Franchising Sözleşmesi 43

İçindekiler 11

İKİNCİ BÖLÜM

TEK SATICILIK SÖZLEŞMESİNİN TARAFLARI,

TARAFLARIN HAKLARI VE BORÇLARI VE

TEK SATICILIK SÖZLEŞMESİNİN SONA ERMESİ

§7- TEK SATICILIK SÖZLEŞMESİNİN TARAFLARI 45

§8- TEK SATICILIK SÖZLEŞMESİNDE TARAFLARIN HAK

VE BORÇLARI 46

I Üreticinin Hakları ve Borçları 46

A Üreticinin Hakları 46

B Üreticinin Borçları 46

1 Teslim Borcu 46

2 Tek Satıcıyı Destekleme ve Sadakat Borcu 47

3 Sözleşme Bölgesinde Doğrudan Satış Yapmama

Borcu 48

4 Malların Kalitesini Garanti Etme Borcu 48

II Tek Satıcının Hakları ve Borçları 49

A Tek Satıcının Hakları 49

B Tek Satıcının Borçları 49

1 Sözleşme Konusu Malları Satın Alma Borcu 49

2 Sürümü Arttırmak İçin Faaliyette Bulunma Borcu 51

3 Bilgi Verme Borcu 52

4 Müşteri Hizmetlerini Yerine Getirme Borcu 53

5 Üreticinin Talimatlarına Uyma Borcu 54

6 Üreticinin Menfaatlerini Koruma Borcu 55

a Sır Saklama Borcu 56

b Rekabet Borcu 57

§9- TEK SATICILIK SÖZLEŞMESİNİN SONA ERMESİ 58

I Genel Olarak 58

12 İçindekiler

II Sözleşmenin İptal ile Sona Ermesi 60

III Sözleşmenin Fesih ile Sona Ermesi 61

A Kısmi Fesih 61

B Değiştirme Amaçlı Fesih 62

C Olağan Fesih 62

D Olağanüstü Fesih 65

IV Sözleşmenin Ölüm, İflas veya Fiil Ehliyetinin Kaybı

Nedeni ile Sona Ermesi 68

SONUÇ 69

KAYNAKÇA 73

FİNANSAL KİRALAMA SÖZLEŞMELERİ

Avukat Hami YILMAZ, LLM

KISALTMALAR 79

GİRİŞ

KONUNUN TAKDİMİ, TERMİNOLOJİ SORUNU,

TARİHÇESİ VE FİNANSAL KİRALAMA SÖZLEŞMELERİNİN

BENZER SÖZLEŞMELERDEN AYIRT EDİLMESİ

§1- KONUNUN TAKDİMİ VE TERMİNOLOJİ SORUNU 81

I Konunun Takdimi 81

II Terminoloji Sorunu 82

§2- FİNANSAL KİRALAMA SÖZLEŞMESİNİN TARİHÇESİ 83

§3- FİNANSAL KİRALAMA SÖZLEŞMESİNİN BENZER

SÖZLEŞMELERDEN AYIRT EDİLMESİ 85

I Finansal Kiralama Sözleşmesinin Olağan Kira

Sözleşmesinden Farkı 85

II Finansal Kiralama Sözleşmesinin Taksitle Satış

Sözleşmesinden Farkı 86

İçindekiler 13

III Finansal Kiralama Sözleşmesinin Kullanım Ödüncü

(Ariyet) Sözleşmesinden Farkı 86

IV Finansal Kiralama Sözleşmesinin Tüketim Ödüncü (Karz)

Sözleşmesinden Farkı 87

BİRİNCİ BÖLÜM

FİNANSAL KİRALAMA SÖZLEŞMESİNİN TANIMI VE

UNSURLARI İLE KONUSU

§4- FİNANSAL KİRALAMA SÖZLEŞMESİNİN TANIMI VE

UNSURLARI 89

I Finansal Kiralama Sözleşmesinin Tanımı 89

II Finansal Kiralama Sözleşmesinin Unsurları 91

A Finansal Kiralama Kuruluşu Olarak Katılım Bankası,

Kalkınma ve Yatırım Bankası ile Finansal Kiralama

Şirketinin Varlığı 91

B Finansal Kiralama Kuruluşunun Finansal Kiralama

Konusu Malın Zilyetliğini Her Türlü Faydayı Sağlamak

Üzere Kiracıya Bırakması 92

C Finansal Kiralama Bedeli 93

D Tarafların Anlaşması 94

§5- FİNANSAL KİRALAMA SÖZLEŞMESİNİN KONUSU 94

I Taşınır Mal 94

II Taşınmaz Mal 95

III Bilgisayar Yazılımları 96

14 İçindekiler

İKİNCİ BÖLÜM

FİNANSAL KİRALAMA SÖZLEŞMESİNİN HUKUKİ NİTELİĞİ,

ŞEKLİ, AMACI VE ÖZELLİKLERİ

§6- FİNANSAL KİRALAMA SÖZLEŞMESİNİN HUKUKİ

NİTELİĞİ VE ŞEKLİ 99

I Finansal Kiralama Sözleşmesinin Hukuki Niteliği 99

A Genel Olarak 99

B Yabancı Hukuk Sistemlerinde Öne Sürülen Görüşler 99

1 Sözleşmenin Amacını Araştıran Görüş 100

2 Atipik Kira Sözleşmesi Görüşü 100

3 Karma Sözleşme Görüşü 101

4 Sui Generis Sözleşme Görüşü 101

C Türk Hukukunda Finansal Kiralama Sözleşmesinin

Hukuki Niteliği 102

II Finansal Kiralama Sözleşmesinin Şekli, Tescili ve Şerhi 103

§7- FİNANSAL KİRALAMA SÖZLEŞMESİNİN AMACI VE

ÖZELLİKLERİ 104

I Finansal Kiralama Sözleşmesinin Amacı 104

II Finansal Kiralama Sözleşmesinin Özellikleri 106

A Finansal Kiralama Sözleşmesi İsimli Bir Sözleşmedir 106

B Finansal Kiralama Sözleşmesi Tam İki Tarafa Borç

Yükleyen Bir Sözleşmedir 106

C Finansal Kiralama Sözleşmesi İvazlı Bir Sözleşmedir 107

D Finansal Kiralama Sözleşmesi Rızai Bir Sözleşmedir 107

E Finansal Kiralama Sözleşmesi Sürekli Bir Sözleşmedir 108

İçindekiler 15

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

FİNANSAL KİRALAMA SÖZLEŞMESİNİN TARAFLARI,

TARAFLARIN HAK VE BORÇLARI

§8- FİNANSAL KİRALAMA SÖZLEŞMESİNİN TARAFLARI 109

I Finansal Kiralama Kuruluşu 109

II Kiracı 112

§9- FİNANSAL KİRALAMA SÖZLEŞMESİNDE

TARAFLARIN HAKLARI VE BORÇLARI 113

I Kiralayanın Hakları ve Borçları 113

A Hakları 113

B Borçları 113

1 Finansal Kiralama Konusu Malın Satıcısı ya da Kiracı

ile Sözleşme Yapma Borcu (Sağlama Borcu) 114

2 Kiralananı Kiracıya Teslim Etme Borcu 114

3 Kiracının Kiralanandan Yararlanmasına Engel Olacak

Davranışlardan Kaçınma Borcu 115

4 Kiralananı Üçüncü Bir Kişiye Devretmeme Borcu 117

5 Finansal Kiralama Konusu Malı Sigorta Ettirme

Borcu 118

6 Finansal Kiralama Konusu Malın Mülkiyetini

Sözleşme Bitiminde Kiracıya Devretme Borcu 119

II Kiracının Hakları ve Borçları 119

A Hakları 119

B Borçları 120

1 Finansal Kiralama Bedelini Ödeme Borcu 120

2 Kiralananı Özenli Kullanma Borcu 121

3 Kiralananı Bakım ve Koruma Borcu 122

4 Kiralananın Sigorta Primlerini Ödeme Borcu 123

5 Kiralananın Hasarına Katlanma Borcu 123

16 İçindekiler

6 Finansal Kiralama Konusu Malın Zilyetliği ile

Kiracılık Sıfatını veya Sözleşmeden Doğan Hak ve

Yükümlülüklerini Devretmeme Borcu 124

7 Kiralananı Sözleşme Süresi Sonunda Geri Verme

Borcu 125

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

FİNANSAL KİRALAMA SÖZLEŞMESİNİN SONA ERMESİ VE

SONA ERMENİN SONUÇLARI

§10-FİNANSAL KİRALAMA SÖZLEŞMESİNİN SONA ERMESİ 127

I Sözleşmenin Olağan Sebeplerle Sona Ermesi 127

A Sözleşme Süresinin Dolması Nedeniyle Sona Erme 127

B Kiracının İflası, Ölümü veya Fiil Ehliyetini Kaybetmesi

Nedeniyle Sona Erme 128

C Kiracının Tasfiye Sürecine Girmesi Nedeniyle Sona

Erme 129

II Diğer Sona Erme Halleri 130

A Sözleşmenin İhlali Nedeniyle Sona Erme 130

B Sözleşmenin Önemli Sebeplerle Sona Ermesi 131

§11- SONA ERMENİN SONUÇLARI 132

SONUÇ 135

KAYNAKÇA 139

ÖZGEÇMİŞ 143