Temel Haklar Kişilik Hakları ve Ceza Hukuku
Prof. Dr. Kayıhan İçel
Prof. Dr. Yener Ünver
Arş. Gör. Kerem Öz
Anayasa'nın 12. maddesi temel hak ve özgürlüklerin niteliğini düzenlemektedir. Buna göre herkes, kişiliğine bağlı, dokunulmaz, devredilmez, vazgeçilmez temel hak ve hürriyetlere sahiptir. Temel hak ve hürriyetler kişinin topluma, ailesine ve diğer kişilere karşı ödev ve sorumluluklarını da ihtiva eder. Anayasa'nın 13. maddesi ise, temel hak ve hürriyetlerin, özlerine dokunulmaksızın yalnızca Anayasa'nın ilgili maddelerinde belirtilen sebeplere bağlı olarak sınırlanabileceğini öngördüğü gibi, bu sınırlamaların Anayasanın sözüne ve ruhuna, demokratik toplum düzeninin ve lâik Cumhuriyetin gereklerine ve ölçülülük ilkesine aykırı olamayacağını vurgulamıştır.
Anayasa'nın 17. maddesinden itibaren ise kişinin dokunulmazlığı, maddi ve manevi varlığı, kişi özgürlüğü ve güvenliği, özel hayatın gizliliği ve korunması, konut dokunulmazlığı, din ve vicdan hürriyeti, düşünceyi açıklama ve yayma hürriyeti, basın hürriyeti, toplantı hak ve hürriyetleri tüm kapsamı ile ayrıntılı bir şekilde düzenlenmiştir.
Belirtmek gerekir ki, Anayasa'nın temel hak ve özgürlükler konusunda yaptığı düzenlemeler çoğu devletin anayasalarındaki düzenlemelerden daha kapsamlıdır. Önemli olan, Anayasa'daki bu kapsamlı düzenlemelerin uygulanmasında uluslararası standartlara ve özellikle AİHM'in öngördüğü kriterlere uygunluğun sağlanmasıdır.
Kitapta; "Kişilik Hakları, Temel Haklar ve Ceza Hukuku" konusu ele alınıp, değişik yönlerden incelenmiştir. Bu bağlamda, yabancı ülkelerdeki bazı yasal düzenlemelerin yanı sıra Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nin insan hakları konusunu irdeleyen ve herkesi ilgilendirecek saptamalarda bulunan örnek kararları okuyucunun dikkatine sunulmuştur. Özellikle, AİHM'nin ifade özgürlüğü, basın özgürlüğü, özel yaşam hakkı konularında standart haline gelmiş görüşlerini yansıtan kararlarına kitapta yer verilmiştir. Ayrıca yine temel insan hakları konusuyla bağlantılı olarak, uluslararası düzeydeki bazı sözleşmeler de ele alınmıştır.