Tıbbi Uygulama Hatalarına İlişkin Tam Yargı Davalarında Zamanaşımı

İÇİNDEKİLER
İçindekiler
Önsöz 5
Kısaltmalar 11
Giriş 13
Birinci Bölüm
İDARENİN, TIBBİ UYGULAMA HATALARINDAN KAYNAKLANAN
MALİ SORUMLULUĞU
I. TIBBİ UYGULAMA HATALARINA İLİŞKİN TEMEL KAVRAMLAR 15
A. Tıbbi Müdahale (Uygulama) Kavramı ve Kapsamı 15
1. Tıbbi Müdahalenin Tanımı 15
2. Tıbbi Müdahalenin Kapsamı 19
B. Tıbbi Müdahalelerde Dikkate Alınacak Ölçütler (Tıbbi Standart) 21
C. Hatalı Tıbbi Uygulama (Tıbbi Malpraktis) ve Benzer Kavramlar 24
1. Hatalı Tıbbi Uygulama (Tıbbi Malpraktis) Kavramı ve Türleri 24
2. Komplikasyon 30
3. İzin Verilen Risk 36
II. İDARENİN MALİ SORUMLULUĞUNUN TEMEL ESASLARI 40
A. Hizmet Kusuru Kavramı 40
1. Hizmet Kusuru 40
a. Hizmet Kusurunun Özellikleri ve Sınıflandırılması 45
(1) Klasik Sınıflandırma 47
(i) Hizmetin Kötü İşlemesi 47
(ii) Hizmetin Geç ya da Yavaş İşlemesi 49
(iii) Hizmetin Hiç İşlememesi 49
(2) Sağlık Hizmeti Özelinde Hizmet Kusurunun Değerlendirilmesi 52
(i) Sağlık Hizmetinin Kuruluşu ve İşleyişi Bakımından Kusur Sorumluluğu 52
(ii) Hatalı Tıbbi Uygulamalardan Doğan Kusur Sorumluluğu 55
B. Kusursuz Sorumluluk Kavramı 56
1. Kusursuz Sorumluluğu Açıklayan İlkeler 56
a. Tehlike (Risk/Hasar) İlkesi 58
b. Kamu Külfetleri Karşısında Eşitlik İlkesi (Fedakarlığın Denkleştirilmesi İlkesi) 59
2. İdarenin Kusursuz Sorumluluğunun Kabul Edildiği Durumlar 60
a. Tehlikeli İşlerde İdarenin Kusursuz Sorumluluğu 60
b. Anarşi ve Terör Olaylarında İdarenin Kusursuz Sorumluluğu 60
c. Bayındırlık İşlerinde İdarenin Kusursuz Sorumluluğu 61
d. Hukuka Uygun İşlerde İdarenin Kusursuz Sorumluluğu 62
e. Kamu Hizmetlerine Katılmada İdarenin Kusursuz Sorumluluğu 62
3. Sağlık Hizmetlerinde Kusursuz Sorumluluk 63
a. Kan Ürünlerinden Doğan Sorumluluk 63
b. Fevkalade Tıbbi Yöntemlerden Doğan Sorumluluk 64
c. Tehlikeli Durumlar 64
d. Mesleki Risklerden Doğan Sorumluluk 65
e. İdarenin Arızi İşbirlikçilerinin Uğradığı Zararlardan Sorumluluk 66
C. Türk Hukukunda İdarenin Kusur Yönünden Mali Sorumluluğu 67
İkinci Bölüm
TIBBİ UYGULAMA HATALARINDAN KAYNAKLANAN
TAM YARGI DAVALARININ TEMEL ÖZELLİKLERİ
I. GENEL OLARAK TAM YARGI DAVASI KAVRAMI VE HUKUKİ NİTELİĞİ 75
A. İdari İşlemlerden Doğan Tam Yargı Davaları 76
B. İdari Eylemlerden Doğan Tam Yargı Davaları 78
C. İdari Sözleşmelerden Doğan Tam Yargı Davaları 79
II. HATALI TIBBİ UYGULAMADAN KAYNAKLANAN TAM YARGI DAVALARINDA ÖZELLİK ARZ EDEN HUSUSLAR VE KANUN YOLLARI 80
A. İlk İnceleme Aşamasında Özellik Arz Eden Hususlar 80
1. İdareye Ön Başvuru Koşulu 80
2. Görevli ve Yetkili Mahkeme 83
3. Dava Açma Ehliyeti 85
4. Süre 88
B. Kanun Yolları 91
1. İstinaf 91
2. Temyiz 95
III. HATALI TIBBİ MÜDAHALELERDEN KAYNAKLANAN TAM YARGI DAVALARINDA ZARARIN GİDERİLMESİ 96
A. Tazminat Ödenmesine İlişkin Genel Koşullar 96
B. Maddi ve Manevi Tazminat 102
1. Maddi Zarar ve Maddi Tazminat Kavramları 102
2. Maddi Tazminatın Kapsamı 104
3. Manevi Zarar ve Manevi Tazminat Kavramları 110
4. Manevi Tazminatın Kapsamı 112
5. Tazminat Ödeyen İdarenin Sağlık Personeline Rücu Etmesi 116
Üçüncü Bölüm
TIBBİ UYGULAMA HATALARINDAN KAYNAKLANAN TAM YARGI
DAVALARINDA ZAMANAŞIMININ, ADİL YARGILANMA HAKKI
ÇERÇEVESİNDE DEĞERLENDİRİLMESİ
I. GENEL OLARAK ZAMANAŞIMI VE HAK DÜŞÜRÜCÜ SÜRE KAVRAMLARI 125
A. Zamanaşımı 125
B. Hukuk Davalarında Zamanaşımı 126
C. Ceza Davalarında Zamanaşımı 130
1. Dava Zamanaşımı 130
2. Ceza Zamanaşımı 133
D. Hak Düşürücü Süre 136
E. Zamanaşımı ve Hak Düşürücü Süre Kavramlarının Karşılaştırılması 139
II. ADİL YARGILANMA HAKKI VE HAK ARAMA ÖZGÜRLÜĞÜ 140
A. Genel Olarak Adil Yargılanma Hakkı ve Hak Arama Özgürlüğü 140
B. İdari Yargıda Hak Arama Özgürlüğü ve Mahkemeye Başvurma Hakkı 143
C. İdari Yargı Kararlarının Uygulanması Zorunluluğu 146
D. Tıbbi Uygulama Hatalarına İlişkin Tam Yargı Davaları ile Adil Yargılanma Hakkı ve Hak Arama Özgürlüğünün Birlikte Değerlendirilmesi 149
III. ZAMANAŞIMININ, TIBBİ UYGULAMAYA BAĞLI TAM YARGI DAVALARI BAĞLAMINDA İNCELENMESİ 153
A. Eylemin İdariliği Kavramı 153
B. Tıbbi Uygulama Hatalarına Bağlı Tam Yargı Davalarında Zamanaşımının Başlangıcı 158
1. Tıbbi Uygulama Anı 159
2. Süreklilik Arz Eden Mağduriyetin Devam Ettiği Durumlarda Zamanaşımı Başlangıcı 163
3. Tıbbi Uygulama Hatasının Sonradan Öğrenildiği Durumlarda Zamanaşımı Süresinin Başlangıcı 170
C. Dava Açma Süresini Durduran Haller 183
1. Görevli Olmayan Yerlere Başvurma 184
2. İdari Makamların Sükûtu 192
3. Üst Makamlara Başvurma 195
IV. TIBBİ UYGULAMA HATALARINA İLİŞKİN TAM YARGI DAVALARINDA ZAMANAŞIMI VE ADİL YARGILANMA HAKKINA DAİR GÖRÜŞLER 197
A. Anayasa Mahkemesi’nin Görüşü 197
B. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin Görüşü 210
V. AVRUPA BİRLİĞİ HUKUKUNDA TAM YARGI DAVALARI VE ZAMANAŞIMI 214
Sonuç 219
Kaynakça 223
Kavramlar Dizini 241