Ticari DavalardaZorunlu Arabuluculuk
- | Ticarî Davalarda Dava Şartı (Zorunlu) Arabuluculuk |
- | Zorunlu Arabuluculuk ve Usûl Hukuku Sorunları |
- | Belirli Dava–Talep Türlerinin Zorunlu Arabuluculuğa Elverişliliği |
İÇİNDEKİLER
İçindekiler
İkinci Baskıya Önsöz 5
Birinci Baskıya Önsöz 6
Kısaltmalar 11
Giriş 13
Birinci Bölüm
TİCARÎ DAVALARDA DAVA ŞARTI
(ZORUNLU) ARABULUCULUK
I. MUTLAK TİCARÎ DAVALAR 19
A. Türk Ticaret Kanunu’nun Madde 4(1)–a–f Hükümlerinde Yer Alan Davalar 19
1. Türk Ticaret Kanunundan Doğan Davalar [TTK m. 4(1)–a] 19
a. Ticarî İşletme Hukukundan Kaynaklanan Davalar 19
aa. Ticaret Unvanının Korunması 19
bb. Haksız Rekabet Nedeniyle Tazminat Davası 21
cc. Ticarî Alacağa İlişkin Yabancı Mahkeme Kararının Tenfizi 22
b. Şirketler Hukukundan Kaynaklanan Davalar 23
aa. Şirketin İhyası 23
bb. OHAL KHK’sı ile Hazine Devredilen Şirketin Malvarlığının Kâr Payı Adı Altında Ortaklara Aktarılması Nedeniyle Hazine Tarafından Açılan Alacak Davası 25
cc. Kâr Payı/Tasfiye Payı Alacağı Davası 27
dd. Limited Şirket Ortaklığından Çıkmaya İzin ve Çıkma Payının Ödenmesi Davası 28
ee. Anonim Şirketin Nama Yazılı Hisse Senetlerinin İadesi, Olmadığı Takdirde İptali Davası 28
ff. Limited Şirketin Eski Ortağa Karşı Açacağı Alacak Davası 29
gg. Şirket Hisse Devrinden Kaynaklanan Davalar 30
hh. Şirket Yöneticisinin Sorumluluğuna Dayalı Tazminat Davaları (TTK m. 533) 32
c. Kıymetli Evrak Hukukundan Kaynaklanan Davalar 33
aa. Kambiyo Senetlerinden Kaynaklanan Alacak Davaları 33
bb. Kambiyo Senetlerinden Doğan Sebepsiz Zenginleşme Nedeniyle Tazminat Davası (TTK m. 732) 36
cc. Çek İstirdadı Davası (TTK m. 792) 43
dd. Kıymetli Evrak İptali Davaları 46
d. Taşıma İşlerinden Kaynaklanan Davalar 48
e. Sigorta Hukukundan Kaynaklanan Davalar: 53
aa. Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası 53
bb. Sigortacının Halefiyeti Nedeniyle Zarar Sorumluları Aleyhine Açılacak Rücu Davası (TTK m. 1472) 60
cc. Diğer Sigortalar 65
f. TTK m. 4(1)–a Kapsamında Olup Bir Tarafı Tüketici Olan ve 01.01.2019–28.07.2020 Tarihleri Arasında Açılan Davalar 70
2. Türk Medeni Kanunu’nun 962 ila 969’uncu Maddelerinden Doğan Davalar [TTK m. 4(1)–b] 74
3. Türk Borçlar Kanunu’nun Muayyen Hükümlerinden Kaynaklanan Davalar [TTK m. 4(1)–c] 76
a. TBK’nın Madde 202–203 Hükümlerindeki Malvarlığının veya İşletmenin Devralınması ile İşletmelerin Birleşmesi ve Şekil Değiştirmesinden Kaynaklanan Davalar 76
b. TBK’nın Madde 444 ilâ m. 447 Hükümlerindeki Rekabet Yasağından Kaynaklanan Davalar 80
c. TBK’nın Madde 487 ilâ 501 Hükümlerindeki Yayım (Neşir) Sözleşmesinden Kaynaklanan Davalar 93
d. TBK’nın Madde 515 ilâ 519 Hükümlerindeki Kredi Mektubu ve Kredi Emri ile İlgili Davalar 95
e. TBK’nın Madde 532 ilâ 545 Hükümlerindeki Komisyon Sözleşmesinden Kaynaklanan Davalar 96
f. TBK’nın Madde 547 ila 554’deki Ticari Vekiller ve Diğer Tacir Yardımcıları İçin Öngörülmüş Bulunan Hükümlerden Kaynaklanan Davalar 97
4. Fikrî Mülkiyet Hukukuna Dair Mevzuatta Öngörülen Davalar [TTK m. 4(1)–d] 101
5. Borsa, Sergi, Panayır ve Pazarlar ile Antrepo ve Ticarete Özgü Diğer Yerlere İlişkin Özel Hükümlerden Doğan Davalar [TTK m. 4(1)–e] 108
6. Bankalara, Diğer Kredi Kuruluşlarına, Finansal Kurumlara ve Ödünç Para Verme İşlerine İlişkin Düzenlemelerde Öngörülen Hukuk Davaları [TTK m. 4(1)–f] 111
a. Bir Tarafı Tüketici Olup 01.01.2019–28.07.2020 Tarihleri Arasında Açılan Davalar 111
b. TTK m. 4(1)–f Kapsamındaki Diğer Dava Türleri 127
B. Özel Kanun Hükümlerinden Doğan Davalar 140
1. Kooperatifler Kanunu’ndan Kaynaklanan Davalar 140
2. İcra ve İflâs Kanunu’ndan Kaynaklanan Davalar 143
a. Genel (Âdi) İflâs Yoluyla Takibe İtirazın Kaldırılması ve İflâs Davası (İİK m. 155–156) 143
b. Sıra Cetveline İtiraz (Kayıt Kabul ve Kayıt Terkin) Davaları 155
c. Tasarrufun İptali (İİK m. 277) 159
d. Adi Konkordatoda Çekişmeli Alacaklar Hakkında Dava (İİK m. 308/B) 165
3. 5957 Sayılı Kanundan Kaynaklanan Davalar 172
II. NİSPÎ TİCARÎ DAVALAR 174
A. Nispî Ticarî Davanın Tespitinde Tacir–Esnaf Tespiti 174
B. Teselsül Karinesi (TTK m. 7) Uyarınca Ticarî Dava Olan İşlemler 179
C. Kamu Tüzel Kişilerinin Taraf Olduğu Davalar 184
D. Kuruluş Kanunları Gereğince Özel Hukuk Hükümlerine Göre Yönetilmek veya Ticarî Şekilde İşletilmek Üzere Devlet ve Diğer Kamu Tüzel Kişileri Tarafından Kurulan Kurum ve Kuruluşlar 190
E. Nispî Ticarî Davalara Diğer Örnekler 197
III. TİCARÎ SAYILMASI İÇİN EN AZINDAN BİR TİCARÎ İŞLETMEYİ İLGİLENDİRMESİ GEREKEN DAVALAR 205
A. TBK’nın Madde 555 ila 560 Hükümlerindeki Havale İlişkisinden Kaynaklanan Davalar 205
B. TBK’nın Madde 561 ilâ 580 Hükümlerindeki Vedia (Saklama) Sözleşmesinden Kaynaklanan Davalar 209
C. Fikir ve Sanat Eserlerine İlişkin Haklardan Kaynaklanan Davalar 216
İkinci Bölüm
ZORUNLU ARABULUCULUK VE
USÛL HUKUKU SORUNLARI
I. GENEL OLARAK 219
II. DAVA ARKADAŞLIĞI 219
A. İhtiyarî Dava Arkadaşlığı (HMK m. 57, 58) 220
B. Mecburî Dava Arkadaşlığı (HMK m. 59, 60) 229
1. Miras Ortaklığı Yönünden 229
2. Adi Ortaklık Yönünden 237
III. KISMÎ DAVA 242
IV. DAVALARIN YIĞILMASI (OBJEKTİF DAVA BİRLEŞMESİ)(HMK M. 110) 245
V. TERDİTLİ DAVA (HMK M. 111) 258
VI. DAVADA İRADÎ TARAF DEĞİŞİKLİĞİ (HMK M. 124) 265
VII. KARŞI DAVA (HMK M. 132) 267
VIII. DAVANIN TAMAMEN ISLAHI (HMK M. 180) 275
IX. GENEL DAVA ŞARTLARI İLE ZORUNLU ARABULUCULUK ARASINDAKİ ÖNCELİK SORUNU 280
X. ARABULUCULUK DAVA ŞARTININ TAMAMLANABİLİR DAVA ŞARTI OLUP OLMADIĞI (HMK 115) 290
A. Görevsiz Mahkemede Dava Açılması Durumu 291
B. Farklı Yargı Yolu Mercileri Tarafından Görevsizlik Kararı Verilmesi Durumu 314
C. HMK’nın 115. Maddesi Uyarınca Arabuluculuk Dava Şartının Yargılama Aşamasında Tamamlanıp Tamamlanamayacağı 316
D. HUAK m. 18/A(2) Hükmü Uyarınca Arabuluculuk Son Tutanağının Sunulması İçin Verilecek Süre 327
XI. ARABULUCULUK MÜZAKERE SÜRECİNDEKİ USULÎ EKSİKLİKLERİN DAVA ŞARTININ MAHKEMEDE DEĞERLENDİRİLMESİNE ETKİSİ 333
XII. GEREKMEDİĞİ HALDE ARABULUCUYA BAŞVURULMASI HALİNDE KAMUDAN KARŞILANAN ARABULUCULUK ÜCRETİNDEN SORUMLULUK 346
XIII. ZORUNLU ARABULUCULUK SÜRECİNİN HAK DÜŞÜRÜCÜ SÜRE VE ZAMANAŞIMI SÜRELERİNE ETKİSİ 349
XIV. TAHKİM VE DİĞER ALTERNATİF UYUŞMAZLIK ÇÖZÜM YOLLARI 360
A. Tahkim Anlaşması ve Zorunlu Arabuluculuk 360
B. Tüketici Hakem Heyetleri ve Zorunlu Arabuluculuk 368
XV. ARABULUCULUK BAŞVURUSUNUN BORÇLU TEMERRÜDÜNÜ SAĞLAYIP SAĞLAMADIĞI 373
Üçüncü Bölüm
BELİRLİ DAVA/TALEP TÜRLERİNİN
ZORUNLU ARABULUCULUĞA ELVERİŞLİLİĞİ
I. GEÇİCİ HUKUKÎ KORUMA TALEPLERİ 377
II. İTİRAZIN İPTALİ (İİK M. 67) 387
A. İtirazın İptali Davasının Hukukî Niteliği 387
B. İtirazın İptali Davasının Zorunlu Arabuluculuk Yönünden Değerlendirilmesi 390
C. İtiraz Üzerine Durmuş Olan İlâmsız İcra Takibine, İcra Edilebilirlik Şerhi İçeren Arabuluculuk Anlaşma Belgesi ile Devam Edilip Edilemeyeceği 399
III. MENFÎ TESPİT DAVASI (İİK M. 72) 405
A. Genel Olarak 405
B. Menfî Tespit Davasının Zorunlu Arabuluculuk Kapsamında Olmadığına Dair Görüş ve Uygulamalar 406
1. Doktrin Görüşleri 406
2. Yargı Kararları 408
C. Menfî Tespit Davasının Zorunlu Arabuluculuk Kapsamında Olduğuna Dair Görüş ve Uygulamalar 420
1. Doktrin Görüşleri 420
2. Yargı Kararları 421
D. Değerlendirme ve Görüşümüz 430
IV. ÜÇÜNCÜ KİŞİ TARAFINDAN AÇILAN MENFÎ TESPİT (İİK M. 89) 436
Kaynakça 443
Kavram Dizini 447