Ticari Form Olarak Duyusal Doku Markaları
Doç. Dr. Sibel HACIMAHMUTOĞLU
İÇİNDEKİLER
KAYNAKÇAxııı
KISALTMALARxxvıı
BİRİNCİ BÖLÜM
DUYUSAL DOKU MARKASININ NİTELİĞİ VE
SİCİLDE GÖSTERİLEBİLİR OLMASI
I.Giriş1
II. Marka ve Diğer Fikri Mülkiyet Hakları5
A.Fikir ve Sanat Eseri 6
B.Patent 7
C.Tasarım (Tasarım Patenti)9
D. Fikri Mülkiyet Haklarının Tekelci Niteliği ve Rekabet Hukuku İlişkisi14
III.ABD Hukukunda Genel Olarak Marka ve
Duyusal Doku Markası19
A.Lanham Kanunu19
1.Marka Olabilecek İşaretler19
2. İşaretin Ticarette Kullanımı22
B. ABD İçtihat Hukuku ve Ticari Form Kavramı 23
C. Ürünün Bir Bütün Olarak Görünümü28
D. Ürünün Ambalajı30
1. Malın Ambalajının Şekli30
2. Dekor31
3. Ürünün Ambalajının Bir Bütün Olarak
Görünüm ve Etkisi33
E. Ürünün Rengi, Tek Başına Renk Ticari Formu 35
F. Duyusal Doku Markası ve Sicilde Gösterimi
(Temsili)38
1. Ürünün Bir Bütün Olarak Görünümü39
2. Ürünün Ambalajı41
a. Duyusal Doku Markası41
b. Ürünün Ambalajının Bir Bütün Olarak Görünüm ve
Etkisi43
3. Ürünün Duyusal Doku Yapısı43
4. İşaret Dili Olarak Duyusal Doku Markası44
IV. AB ve Türk Hukuku44
A. Marka Olabilecek İşaretler49
B. İşaretin Sicilde Gösterilebilir Olması49
1. Sieckmann Ölçütü56
2.İçeriği Olmayan Soyut Kavramın Markayı Oluşturan İşaret Olamayacağı: Dyson Ltd v Registrar of Trade Marks Kararı58
C. Marka Türleri61
1. Ürünün Biçimi (Ürünün Bir Bütün Olarak Görünümü) 63
a. Pozisyon Markası64
b. Yüzey Tasarım Markası64
2. Ürünün Ambalajı65
a. Malın Ambalajının Biçimi (Şekli)68
b. Dekor68
3. Ürünün Tek Başına Bir Unsurundan Oluşan
İşaret71
a. Tek Başına Renk71
b. Renk Kombinasyonu71
İKİNCİ BÖLÜM
DUYUSAL DOKU MARKASININ
AYIRT EDİCİ NİTELİĞİ
I. Genel Olarak İşaretin (Markanın) Ayırt
Edici Niteliği75
II. ABD Hukuku75
A.İşaretin (Markanın) Özü İtibariyle Ayırt Edici Niteliği Haiz Olması76
1. Abercrombie Ölçütü76
a. Özü İtibariyle Ayırt Edici Niteliği Haiz Olan Markalar78
b. Özü İtibariyle Ayırt Edici Niteliği Haiz Olmayan
İşaretler80
2. Seabrook Ölçütü83
B. Kullanımla Ayırt Edici Niteliğin (Secondary Meaning) Kazanılması ve Bunun Tespiti86
C.Ürünün, Tek Başına, Bir Unsurundan Oluşan İşaretin Ayırt Edici Niteliği: Qualitex Co v Jacobson Products Co Kararı91
1. In re Owens –Corning Fiberglass Corp Kararı91
2. Qualitex Co v Jacobson Products Co Kararı 93
D. Ürünün Ambalajının Bir Bütün Olarak Görünüm ve Etkisinden Oluşan İşaretin Ayırt Edici Niteliği: Two Pesos, Inc v Taco Cabana, Inc Kararı96
E. Ürünün Bir Bütün Olarak Görünümden Oluşan İşaretin Ayırt Edici Niteliği: Wal-Mart Stores, Inc v Samara Brothers Inc Kararı99
F. Ayırt Edici Niteliği Henüz Kazanmamış İşaretin
Ek Sicile Tescili104
III. AB ve Türk Hukuku106
A. Markanın Özü İtibariyle Ayırt Edici Niteliği
Haiz Olması 112
1. Özü İtibariyle Ayırt Edici Niteliği Haiz Olan Markalar114
2. Özü İtibariyle Ayırt Edici Niteliği Haiz Olmayan İşaretler118
a. Tanımlayıcı İşaretler118
b. Jenerik İşaretler 123
3. İlgili Alandaki Norm veya Geleneklerden Önemli Derecede Ayrılma Ölçütü130
B. Kullanımla Ayırt Edici Niteliğin (Secondary Meaning) Kazanılması ve Bunun Tespiti134
C.Ürünün, Tek Başına, Bir Unsurundan Oluşan İşaretin Ayırt Edici Niteliği: Libertel Groep v BV Benelux-Merkenbureau Kararı144
1. KWS Saat AG v OHIM Kararı144
2. Libertel Groep v BV Benelux-Merkenbureau Kararı145
D. Ürünün Bir Bütün Olarak Görünümünden (Ürünün Biçiminden) Oluşan İşaretin Ayırt Edici Niteliği149
E. Ürünün Ambalajından (Ürünün Ambalajının Biçiminden) Oluşan İşaretin Ayırt Edici Niteliği159
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
DUYUSAL DOKU MARKASININ
İŞLEVSEL OLMAMASI
I. Genel Olarak Marka Hukukunda
İşlevsellik Doktrini165
II.ABD Hukuku168
A. İşlevsellik Doktrininin Ana Felsefesi169
B. İşlevsellik Doktrininin Uygulama Kapsamı, İşlevsellik Ölçütü ve İşlevsel Ürün Özelliği173
1. Faydalı İşlevsellik173
2. Estetik İşlevsellik176
3. İşlevselliğin Belirlenmesinde Değerlendirilecek Unsurlar: Morton-Norwich Kararı178
4. Inwood (Faydalı) İşlevsellik Ölçütü181
5. Qualitex (Estetik) İşlevsellik Ölçütü184
a. İşlevsellik Ölçütü184
b.Rengin Tek Başına (Rengi Münhasıran İçeren İşaretin)
Marka Olarak Tescilinin Mümkün Olmadığını Savunan Teoriler187
6. TrafFix Devices Inc v Mktg Displays Inc Kararı189
a. İki Basamaklı İşlevsellik Ölçütü189
b. İzlenecek Usul194
7. TrafFix Kararı Sonrası Faydalı ve
Estetik İşlevsellik196
a. Valu Enginering Inc v Rexnord Corp Kararı 196
b. Christian Louboutin v Yves Saint Laurent America
Inc Kararı199
III.AB ve Türk Hukuku202
A. İşlevsellik Doktrininin Ana Felsefesi207
B. İşlevsellik Doktrininin Uygulama Kapsamı
İşlevsellik Ölçütü ve İşlevsel Ürün Özelliği211
1. Faydalı İşlevsellik215
a. Malın Doğası Gereği Ortaya Çıkan Şeklini ya da
Başka Bir Özelliğini Münhasıran İçeren İşaretler - Doğal Şekil İşlevselliği - 215
aa.Doğal Şekli Olan Mallar215
bb.Doğal Şekli Olmayan Mallar217
(bb.1 ) Aynı Tür Malın Başka Şekillerinin
Olması218
(bb.2) Malın İşlevi İçin Zorunlu Olan Unsurları 220
(bb.3) Malın İşlevi İçin Zorunlu Olmayan
Unsurları224
cc.Malın Doğası Gereği Ortaya Çıkan Başka bir Özelliğini Münhasıran İçeren İşaretler227
dd. Malın Ambalajının Şekli (Biçimi)229
b. Malın Teknik Sonucu İçin Zorunlu Olan Şeklini ya da Başka Bir Özelliğini Münhasıran İçeren İşaretler -Teknik Şekil İşlevselliği-231
aa. Münhasıran Esas Unsurların Teknik Sonuca
Etkisi231
bb. Şeklin ya da Başka Bir Özelliğin Teknik Sonuç
için Zorunlu Olması234
cc. İzlenecek Usul236
2. Estetik İşlevsellik242
a. Estetik İşlevsellik Ölçütü242
aa.Şeklin ya da Başka Bir Özelliğin Estetik Çekiciliğinin Tüketicinin Satın Alma Kararına Etkisi245
bb.Şeklin ya da Başka bir Özelliğin Esas Unsurlarının Münhasıran Mala Asli Değerini Vermek için Seçilmiş Olması 247
b. AB Marka Sisteminin İşleyişine İlişkin Rapor249
SONUÇ VE ÖNERİLER253