Ticari İşletme Hukuku

Dr. Öğr. Üyesi Tuğba ÇİFTÇİ

İÇİNDEKİLER

ÖNSÖZ 7

KISALTMALAR CETVELİ  9

İÇİNDEKİLER  11

1 BÖLÜM

GENEL OLARAK TİCARET HUKUKU

I KAVRAM VE ÖZELLİKLER 19

II TİCARET HUKUKU İLE İLGİLİ MEVZUAT 21

A Tarihsel Süreç 21

B İlgili Mevzuat 21

III TİCARET HUKUKUNUN TÜRK MEDENİ KANUNU VE

TÜRK BORÇLAR KANUNU İLE İLİŞKİSİ 28

IV TİCARET HUKUKUNA İLİŞKİN SİSTEMLER 29

2 BÖLÜM

TİCARİ İŞLETMENİN TESPİTİ, MALVARLIĞIMERKEZ VE ŞUBE KAVRAMLARI

I TİCARİ İŞLETME KAVRAMI VE UNSURLARI 31

II TİCARİ İŞLETMENİN MALVARLIĞI 35

III MERKEZ VE ŞUBE KAVRAMLARI 40

3 BÖLÜM

TİCARİ İŞLETME İLE İLGİLİ

HUKUKİ İŞLEMLER

I TİCARİ İŞLETMENİN DEVRİ 45

II TİCARİ İŞLETMENİN REHNİ 47

A Genel Olarak 47

12

B Rehin Hakkının Kuruluşu-Rehin Sözleşmesi-Sicile

Tescil 48

C Üzerinde Rehin Hakkı Kurulabilecek Taşınır Varlıklar 52

Ç Rehin Sözleşmesi Taraflarının Hak ve Yükümlülükleri 54

D Değer Tespiti 54

E Temerrüt Sonrası Haklar 55

F Rehin Hakkının Sona Ermesi 55

G Yaptırımlar 56

III TİCARİ İŞLETMENİN MİRAS YOLUYLA

GEÇMESİ 57

IV TİCARİ İŞLETME İLE İLGİLİ BİRLEŞME VE TÜR

DEĞİŞTİRME 57

4 BÖLÜM

TİCARİ İŞ VE TİCARİ HÜKÜM

I TİCARİ İŞ VE TİCARİ HÜKÜM KAVRAMLARI 59

II TİCARİ İŞLERE UYGULANACAK HÜKÜMLER 60

III TİCARİ İŞ SAYILMAYA BAĞLANAN HUKUKİ

SONUÇLAR 62

A Teselsül Karinesi 62

B Ticari İşlerde Faiz 62

C Zamanaşımı 65

Ç Ticari Hükümlerle Yasaklanmış İşlemler Kapsamında En

Yüksek Sınırı Aşan Sözleşmeler ile Mal ve Hizmet

Tedarikinde Geç Ödeme 65

5 BÖLÜM

TİCARİ YARGI

I GENEL OLARAK 67

II MUTLAK TİCARİ DAVALAR 67

II NİSPİ TİCARİ DAVALAR 68

III HAVALE, VEDİA VE FİKİR VE SANAT ESERLERİNE

İLİŞKİN HAKLARDAN DOĞAN VE HERHANGİ BİR

TİCARİ İŞLETMEYİ İLGİLENDİREN DAVALAR 68

IV DAVA ŞARTI ARABULUCULUK 69

13

V GÖREVLİ MAHKEME 70

VI YETKİLİ MAHKEME  71

VII YARGILAMA USULÜ 72

6 BÖLÜM

TACİR-ESNAF

I TACİR 75

A GERÇEK KİŞİ TACİR 75

B TÜZEL KİŞİ TACİR 76

C DİĞERLERİ 78

Ç TACİR SIFATININ KAYBEDİLMESİ 78

II ESNAF 80

A Kavram 80

B Esnaf ve Sanatkârlar Siciline Kayıt Zorunluluğu ve Sicil

İşlemleri 81

C Odaya Kayıt 83

Ç Esnaflar İçin Tacirlere İlişkin Uygulanacak Hükümler 85

7 BÖLÜM

TACİR OLMANIN HÜKÜMLERİ

I GENEL OLARAK 87

II TİCARET UNVANI SEÇME YÜKÜMLÜLÜĞÜNE TABİ

OLMA 87

III TİCARİ İŞLETMESİNİ TESCİL YÜKÜMLÜLÜĞÜNE TABİ

OLMA 87

IV TİCARİ DEFTERLERİ TUTMA YÜKÜMLÜLÜĞÜNE TABİ

OLMA 87

V İFLASA TABİ OLMA  88

VI BASİRETLİ BİR İŞ ADAMI GİBİ HAREKET ETME

YÜKÜMLÜLÜĞÜNE TABİ OLMA  89

VII TEMERRÜDE DÜŞÜRMEYE, SÖZLEŞMEYİ FESHE,

SÖZLEŞMEDEN DÖNMEYE İLİŞKİN İHBARLAR VEYA

İHTARLARIN ŞEKLİNE İLİŞKİN YÜKÜMLÜLÜĞE TABİ

OLMA 90

VIII TİCARİ İŞ KARİNESİNE TABİ OLMA 90

14

IX ÜCRET İSTEME HAKKI  91

X FATURA VE TEYİT MEKTUBU İLE İLGİLİ ÖZEL

HÜKÜMLERE TABİ OLMA 91

XI ÜCRET VE SÖZLEŞME CEZASININ İNDİRİLMESİNİ

TALEP EDEMEMEYE İLİŞKİN ÖZEL HÜKÜMLERE TABİ

OLMA 93

XII TİCARİ SATIŞ VE MAL DEĞİŞİMİNE İLİŞKİN ÖZEL

HÜKÜMLERE TABİ OLMA 93

XIII HAPİS HAKKINA İLİŞKİN ÖZEL HÜKÜMDEN

YARARLANMA 94

XIV TACİR ÇEKİ KULLANMA ZORUNLULUĞUNUN

BULUNMASI  95

XV YETKİ SÖZLEŞMESİ 95

XVI TİCARİ DEFTERLERİN İBRAZI VE DELİL OLMASINA

İLİŞKİN ÖZEL HÜKME TABİ OLMA 96

8 BÖLÜM

TİCARİ İŞLETMELERDE AYIRT EDİCİLİK

TİCARET UNVANI-İŞLETME ADI-MARKA

I TİCARET UNVANI 97

A Genel Olarak 97

B Ticaret Unvanının Yapısı 99

1 Genel İlkeler 99

2 Zorunlu Ek 99

a Yapısal Olarak Zorunlu Ekler 99

b Şube ve Tasfiye Ekleri 101

3 İhtiyari Ek 101

C Ticaret Unvanının Devamı ve Devri 101

Ç Bildirim Yükümlülüğü ve Yaptırımlar 102

D Ticaret Unvanının Korunması 103

II İŞLETME ADI 103

III MARKA 104

A Genel Olarak Marka ve Türleri 104

B Marka Olabilecek İşaretler 106

C Markanın Tescili 108

1 Marka Başvurusu ve Rüçhan Hakkı 108

15

2 Marka Tescilinde Mutlak Ret Nedenleri 111

3 Marka Tescilinde Nispi Ret Nedenleri 113

4 Tescil ve Tescilin Sağladığı Haklar 114

Ç Markanın Kullanılması 116

D Markaların Korunması 116

E Marka Hakkının Hukuki İşlemlere Konu Olması 120

F Marka Hakkının Sona Ermesi 121

G Görevli ve Yetkili Mahkeme 122

9 BÖLÜM

TİCARET SİCİLİ

I GENEL OLARAK TİCARET SİCİLİ VE TİCARET SİCİLİ

MÜDÜRLÜĞÜ 125

II TİCARET SİCİLİNE TESCİL 127

A Tescil İşlemleri 127

B Tescil İstemi 128

C İnceleme Yükümlülüğü 129

Ç Aleniyet İlkesinin Geçerli Olması 131

D Tescile Davet ve Ceza 131

III TESCİLİN SONUÇLARI 132

A Tescil ve İlanın Üçüncü Kişilere Etkisi 132

B Görünüşe Güven 132

C Sicile Güven İlkesinin Geçerli Olmaması Hususu 133

IV TESCİLDE SORUMLULUK VE YAPTIRIMLAR 133

10 BÖLÜM

TİCARİ DEFTERLER

I TİCARİ DEFTER TUTMA YÜKÜMLÜLÜĞÜNÜN YERİNE

GETİRİLMESİ 135

II TİCARİ DEFTERLERİ TUTMAKLA YÜKÜMLÜ OLANLAR

VE TUTULACAK DEFTERLER 137

III DEFTERLERİN TUTULMASI 139

IV ENVANTER 140

V AÇILIŞ BİLANÇOSU, YILSONU FİNANSAL

TABLOLARI141

16

VI BELGELERİN SAKLANMASI VE SAKLANMA

SÜRESİ 141

VII TİCARİ DEFTERLERİN İBRAZI VE DELİL

OLMASI 142

11 BÖLÜM

CARİ HESAP

I CARİ HESAP SÖZLEŞMESİNİN TANIMI VE ŞEKLİ 145

II CARİ HESABA GEÇİRİLEBİLECEK-GEÇİRİLEMEYECEK

ALACAKLAR 146

III BAKİYE 146

IV GEÇERLİ İLKELER 147

V CARİ HESABIN SONA ERMESİ 148

VI BAKİYENİN HACZİ 148

VII ZAMANAŞIMI 149

12 BÖLÜM

TACİR YARDIMCILARI

I GENEL OLARAK 151

II BAĞIMLI TACİR YARDIMCILARI 152

A TİCARİ TEMSİLCİ 152

1 Genel Olarak 152

2 Ticari Temsil Yetkisinin Kapsamı 153

3 Temsil Yetkisinin Sınırlandırılması 154

4 Temsil Yetkisinin Sona Ermesi 154

B TİCARİ VEKİL 155

1 Genel Olarak 155

2 Temsil Yetkisinin Sınırlandırılması 157

3 Temsil Yetkisinin Sona Ermesi 157

C PAZARLAMACI 158

1 Genel Olarak 158

2 Pazarlamacının Yükümlülükleri ve Yetkileri 158

3 İşverenin borç ve yükümlülükleri 159

4 Pazarlamacılık Sözleşmesinin Sona Ermesi 161

III BAĞIMSIZ TACİR YARDIMCILARI 162

17

A Acente 162

1 Acentenin Tanımı ve Türleri 162

2 Uygulanacak Hükümler 164

3 Acentenin Yetkileri ve Yetkisinin Sınırları 165

a Hakkı Koruyan Beyanları Müvekkili Adına Yapma

ve Kabul Yetkisi 165

b Dava Açma Yetkisi 165

c İnhisar 165

ç Özel ve yazılı yetki gerektiren hâller 165

d Yetkisizlik 166

4 Acentenin Borçları 166

5 Acentenin Hakları 167

6 Müvekkilin Borçları 169

7 Acentelik sözleşmesinin sona ermesi 169

a Sebepleri 169

b Denkleştirme istemi 170

c Rekabet yasağı anlaşması 171

B SİMSAR 172

1 Genel Olarak 172

2 Ücret 172

3 Simsarlığın Son Bulması 173

C KOMİSYONCU 173

1 Alım Satım Komisyoncusu 174

a Genel Olarak 174

b Komisyoncunun Borçları 174

c Komisyoncunun hakları 175

2 Taşıma İşleri Komisyoncusu 176

3 Diğer Komisyon İşleri 177

13 BÖLÜM

HAKSIZ REKABET

I GENEL OLARAK 179

II TTK’DA DÜZENLENEN ÖZEL HAKSIZ REKABET

HALLERİ 181

III HAKSIZ REKABET DAVALARI 184

A Haksız Rekabete Dayalı Olarak Açılabilecek Davalar 184

18

B Davacılar 185

C Davalılar 185

Ç Kararın ilanı 186

D Zamanaşımı 187

E İhtiyati tedbirler 187

F Ceza sorumluluğu 187

14 BÖLÜM

REKABET HUKUKU 189

I GENEL OLARAK 189

II REKABET HUKUKUNA İLİŞKİN BAZI

KAVRAMLAR 190

III REKABETİ SINIRLAYICI ANLAŞMA, UYUMLU EYLEM

VE KARARLAR 191

A Genel Olarak 191

B Muafiyet 194

IV HAKİM DURUMUN KÖTÜYE KULLANILMASI 196

V BİRLEŞME VEYA DEVRALMA  197

VI REKABET KURUMU  198

KAYNAKÇA 199