Ticari İşletme Hukuku

İÇİNDEKİLER
İçindekiler
3. Baskıya Önsöz 7
2. Baskıya Önsöz 9
Önsöz 11
Kısaltmalar 25
1. BÖLÜM
TİCARET HUKUKUNA GİRİŞ
I. TİCARET HUKUKUNUN ÖZGÜN KARAKTERİ 27
A. Ticaret Hukukunda Kamu Hukuku Müesseselerinin Yer Alması 28
B. Ticaret Hukukunun Konusu: Ticaret 30
C. Ticaret Hukuku – Ekonomi Hukuku Bağlantısı 31
D. Ticaret Hukukunun Birleştirilmesi Çabaları 32
II. TİCARET HUKUKUNUN TARİHÇESİ 35
III. TİCARET HUKUKUNUN ANA VE YAN DALLARI 36
IV. TİCARET HUKUKUNDA SİSTEMLER 37
A. Subjektif Sistem 37
B. Objektif Sistem 38
C. Modern Sistem 38
2. BÖLÜM
TİCARİ İŞLETME KAVRAMI
I. TİCARİ İŞLETMENİN UNSURLARI 41
A. Devamlılık Unsuru 41
B. Gelir Sağlama Hedefi Unsuru 42
C. Bağımsızlık Unsuru 43
D. Esnaf Faaliyetini Aşan Düzeyde Gelirin Hedeflenmesi Unsuru 44
II. TİCARİ İŞLETMENİN YAPISI 44
III. TİCARİ İŞLETMENİN ORGANİZASYONU 46
A. Merkez 46
1. Her Ticari İşletmenin Mutlaka Merkezi Olacak (Merkezin Mecburiyeti İlkesi) 46
2. Ticari İşletmenin Sadece Bir Merkezi Olabilecek (Merkezin Tekliği İlkesi) 47
3. Ticari İşletmenin Sahibi Gerçek Kişi Tacir Olduğunda Gerçek Kişi Tacirin Yerleşim Yeri ile Ticari İşletmenin Merkezinin Ayrılabileceği İlkesi 47
B. Şube 48
1. Şubenin Unsurları 49
a. Merkeze Aidiyet (Merkeze Bağlılık) 49
b. Dış İlişkiler Yönünden Bağımsızlık 49
c. Yer ve Yönetim Yönünden Ayrılık 51
d. Şubenin Ayrı Bir Sermayesi ve Ayrı Bir Muhasebesinin Bulunması 51
2. Şube Olmaya Bağlanan Özel Sonuçlar 52
a. Şube Merkezin Akıbetine Bağlıdır 52
b. Şube Bulunduğu Yerin Ticaret Siciline Tescil Edilir 52
c. Şubeler Ticaret Unvanlarında Zorunlu Ek Kullanırlar 52
d. Ticari Temsilcinin Yetkisi Şube İşleri ile Sınırlandırılabilir 52
e. Şubenin Yapmış Olduğu İşlemlerden Kaynaklanan Uyuşmazlıklar Farklı Hükümlere Tabidir 53
IV. TİCARİ İŞLETMENİN DEVRİ 55
A. Ticari İşletmenin Devrinin Gerçekleşmesi İçin Aşamalar 55
1. Ticari İşletme Devir Sözleşmesi 55
2. Rekabet Kurulunun İzni 56
3. Tescil ve İlan 57
B. Devrin Kapsamı 57
C. Devrin Hüküm ve Sonuçları 59
V. TİCARİ İŞLETMENİN REHNİ 62
A. Ticari İşletme Rehni İçin Ön Koşul 63
B. Ticari İşletme Rehin Sözleşmesi 63
1. Sözleşmenin Tarafları 63
2. Sözleşmenin Şekil Koşulu 64
3. Sözleşmenin İçeriği 64
C. Rehin Hakkı İçin Kurucu İşlem: Tescil 65
D. Rehnin Kapsamı 65
E. Rehnin Kuruluşunun Sonuçları 67
F. Ticari İşletme Rehin Hakkının Sona Ermesi 68
3. BÖLÜM
TİCARİ İŞ
I. KAVRAM 69
A. Tanım ve Unsurları 69
B. Ticari İş Karineleri 71
1. Ticari İş Karinesi 1 71
a. Gerçek Kişi Tacirler İçin Ticari İş Karinesi 1 72
b. Tüzel Kişi Tacirler İçin Ticari İş Karinesi 1 73
2. Ticari İş Karinesi 2 74
II. TİCARİ İŞ OLMAYA BAĞLANAN ÖZEL SONUÇLAR 77
A. Müteselsil Sorumluluk Karinesi 77
B. Müteselsil Kefalet Karinesi 79
C. Kısmi Butlan Hükümlerinin Farklı Şekilde Uygulanması 80
D. Ticari İşlerde Faiz 82
1. Faiz Türleri 82
a. Konusuna Göre Faiz Türleri 82
aa. Kapital Faiz (Anapara Faizi) 82
bb. Temerrüt Faizi (Gecikme Faizi) 82
b. Kaynağına Göre Faiz Türleri 83
aa. Akdi Faiz (Sözleşmesel Faiz) 83
bb. Kanuni Faiz 83
c. Hesaplanmasına Göre Faiz Türleri 83
aa. Basit Faiz 83
bb. Bileşik Faiz (Mürekkep Faiz) 83
2. Adi İş – Ticari İş Ayrımında Faiz 83
a. Ödünç Sözleşmelerinde Kapital Faizinin İstenebilmesi 83
b. Reeskont Faizinin Tercih Edilebilmesi 84
c. Bileşik Faizin Geçerlik Kazanabilmesi 84
d. Farklı Faiz Oranlarının Uygulanması 85
4. BÖLÜM
TİCARİ HÜKÜMLER VE TİCARİ YARGI
I. TİCARİ HÜKÜMLER 87
A. Ticari Hükümlerin Tespiti 87
B. Ticari İşten Kaynaklanan Uyuşmazlıkta Uygulanacak Hükümlerin Sıralaması 87
1. Kanunun Emredici Hükümleri 88
2. Sözleşme Hükümleri 88
3. Emredici Olmayan Ticari Hükümler 88
4. Ticari Örf Âdet Kuralları 88
5. Genel Hükümler 90
a. Ne Emredici ne de Ticari Olan Hükümler 90
b. Ticari Olmayan Örf Âdet Kuralları 90
c. Hâkimin Hukuk Yaratması 90
II. TİCARİ YARGI 91
A. Ticari Davalar 91
1. Mutlak Ticari Davalar 92
2. Havale, Saklama Sözleşmesi ve Fikir ve Sanat Eserlerine İlişkin Haktan Doğan Hukuk Davaları 94
3. Nispi Ticari Davalar 94
B. Ticari Davaların Görüleceği Mahkemeler 96
C. Ticari Davalarda Uygulanacak Özel Usul Kuralları 97
5. BÖLÜM
TACİR VE TACİR OLMAYA BAĞLANAN ÖZEL SONUÇLAR
I. TACİR KAVRAMI 99
A. Gerçek Kişi Tacir 99
1. Gerçek Kişi Tacir Sıfatının Unsurları 99
a. Bir Ticari İşletme Olacak 100
b. Bu Ticari İşletme İşletilecek 100
c. Bu Ticari İşletme Adına İşletilecek 101
d. Bu Ticari İşletme Kısmen Dahi Olsa İşletilecek 101
2. Küçük ve Kısıtlıların Tacir Sıfatı 102
3. Yasağa Rağmen Ticaretle Uğraşılması Halinde Tacir Sıfatının Kazanılması 102
B. Tüzel Kişi Tacirler 104
1. Ticaret Ortaklıkları 104
2. Amacına Ulaşmak İçin Ticari İşletme İşleten Dernekler 105
3. Amacına Ulaşmak İçin Ticari İşletme İşleten Vakıflar 106
4. Kendi Kuruluş Kanunları Gereğince Kamu Tüzel Kişileri Tarafından Kurulan Kurum ve Kuruluşlar 107
a. Kamu İktisadi Teşebbüsleri ve Bağlı Müesseseler 107
b. Kamu Tüzel Kişileri Tarafından Kurulan ve Tüzel Kişiliği Haiz Diğer Kurum ve Kuruluşlar 107
5. Donatma İştiraki 108
II. TACİR OLMAYA BAĞLANAN SONUÇLAR 108
A. İflasa Tabi Olmak 109
B. Ticaret Sicilinde Tescil Ettirmek 110
C. Odalara Kayıt Olmak 110
D. Ticari Defter Tutmak 111
E. Ticari İş Karinesi 1’e Tabi Olmak 111
F. Ticari Örf Âdet Kurallarına Tabi Olmak 111
G. Ücret ve Faiz İsteyebilmek 111
H. Fahiş Ücret ve Cezanın İndirilmesini İsteyememek 112
I. Basiretli İşadamı Gibi Davranmak 112
İ. Fatura Düzenlemek ve Vermek 113
J. Fatura ve Teyit Mektubuna İtiraz Etmek 114
K. Ticaret Unvanı Seçmek, Tescil Ettirmek ve Kullanmak 114
L. Hapis Hakkından Yararlanmada Kolaylık 114
M. İhbar ve İhtarların Belirli Şekilde Yapılması 115
III. ESNAFLARA DA UYGULANABİLEN HÜKÜMLER 115
6. BÖLÜM
TACİR YARDIMCILARI
I. BAĞIMLI TACİR YARDIMCILARI 119
A. Ticari Temsilci 119
1. Unsurları 119
2. Yetkisinin Kapsamı ve Sınırları 121
a. Kapsamı 121
b. Sınırları 121
aa. Doğal Sınırlar 121
bb. Kanuni Sınırlar 122
cc. İradi Sınırlar 123
3. Ticari Temsilciliğin Sona Ermesi 127
B. Ticari Vekil 129
C. Pazarlamacı 132
1. Unsurları 132
2. Pazarlamacının Hakları 135
a. Ücret Hakkı 135
b. Masrafları Talep Hakkı 135
c. Hapis Hakkı 136
d. Tekel Hakkı 136
3. Pazarlamacılığın Sona Ermesi 136
II. BAĞIMSIZ TACİR YARDIMCILARI 137
A. Simsar 137
1. TBK’daki Düzenlenişi 137
2. Unsurları 138
3. Diğer Tacir Yardımcılıkları ile Olan İlişkisi 139
4. Simsarın Görev ve Yetkileri 140
5. Simsarın Ücret ve Masrafları Talep Hakkı 141
6. Zamanaşımı 144
7. Sona Ermesi 145
B. Acente 145
1. Unsurları 145
2. Acentelikte Yetkisiz Temsil 149
3. Acentelik ile Kendine Özgü Sözleşmeler Arasındaki Benzerlikler ve Farklılıklar 149
4. Acentenin Borçları 150
5. Acentenin Ücret ve Masrafları Talep Hakkı 153
6. Acentenin Temsil Yetkisi 156
7. Acenteliğin Sona Ermesi 157
8. Acentelik İlişkisinin Sona Ermesinin Sonuçları 158
C. Komisyoncu 160
1. Unsurları 160
2. Komisyoncunun Borçları 161
3. Komisyoncunun Hakları 163
4. Komisyonculuğun Sona Ermesi ve Zamanaşımı 165
D. Taşıma İşleri Komisyonculuğu 165
7. BÖLÜM
TİCARET SİCİLİ
I. MEVZUAT 167
II. TİCARET SİCİLİ TEŞKİLATI 167
III. TİCARET SİCİLİNDE GERÇEKLEŞTİRİLEBİLECEK İŞLEMLER 168
IV. TESCİL İŞLEMİNİN GERÇEKLEŞTİRİLMESİ 169
A. Talep Üzerine Tescil 170
B. Re’sen ya da Bildirim Üzerine Tescil 172
V. TESCİLİN ETKİLERİ 173
A. Tescilin Kurucu–Bildirici Etkisi 173
B. Tescilin Olumlu–Olumsuz Etkisi 174
VI. İLAN 174
8. BÖLÜM
TİCARİ DEFTERLER
I. TİCARİ DEFTER TUTMA YÜKÜMLÜLÜĞÜNE TABİ OLANLAR 177
II. TİCARİ DEFTER TUTMA YÜKÜMLÜLÜĞÜNÜN KAPSAMI 178
III. TİCARİ DEFTERLERİN SAKLANMASI 181
IV. TİCARİ DEFTER TUTMA YÜKÜMLÜLÜĞÜNÜN YERİNE GETİRİLMEMESİNİN SONUÇLARI 184
V. TİCARİ DEFTERLERİN İNCELENMESİ 185
9. BÖLÜM
TİCARET UNVANI VE İŞLETME ADI
I. TİCARET UNVANI 187
A. Ticaret Unvanında Kabul Edilen Sistemler 188
B. Ticaret Unvanının Yapısı 189
1. Çekirdek 189
2. Ek 192
C. Ticaret Unvanının Maddi Gerçeklikteki Değişikliklerden Etkilenmemesi 194
D. Ticaret Unvanının Korunması 195
II. İŞLETME ADI 196
10. BÖLÜM
HAKSIZ REKABET
I. TÜRK HUKUKUNDA HAKSIZ REKABETİN DÜZENLENMESİ 199
II. TTK’YA GÖRE HAKSIZ REKABET 200
A. Kavram 200
B. Örnek Haksız Rekabet Uygulamaları 200
1. Dürüstlük Kuralına Aykırı Reklamlar ve Satış Yöntemleri ile Diğer Hukuka Aykırı Davranışlar 201
2. Sözleşmenin Taraflarından Birinin Sözleşmeyi İhlale veya Sona Erdirmeye Yöneltilmesi 202
3. Başkalarının İş Ürünlerinden Yetkisiz Yararlanma 202
4. İzinsiz Olarak Ele Geçirilen İş Bilgilerinin ve İş Sırlarının Kullanılması, İfşa edilmesi 202
5. İş Koşullarına Uyulmaması 203
6. Dürüstlük Kuralına Aykırı Genel İşlem Koşullarının Kullanılması 203
C. Haksız Rekabetin Hukuki Sonuçları 203
1. Hukuki Sorumluluk 203
a. Açılabilecek Davalar 204
aa. Men Davası 204
bb. Tespit Davası 204
cc. Sonuçların Ortadan kaldırılması (Refi) Davası 204
dd. Maddi Tazminat Davası 204
ee. Manevi Tazminat Davası 205
b. Davacılar 205
aa. Rakipler 205
bb. Müşteriler 205
cc. Mesleki ve Ekonomik Birlikler 205
c. Davalılar 206
aa. Haksız Rekabeti Gerçekleştiren Failler 206
bb. Failleri Çalıştıranlar 206
cc. Basın, Yayın, İletişim ve Bilişim Yoluyla İşlenen Haksız Rekabetlerde Davalılar 206
d. Mahkeme Kararının Üçüncü Kişiler Hakkında da Uygulanabilmesi 206
e. Zamanaşımı 207
2. Cezai Sorumluluk 207
11. BÖLÜM
CARİ HESAP
I. CARİ HESAP SÖZLEŞMESİNİN UNSURLARI 209
II. CARİ HESABA GEÇİRİLECEK VE GEÇİRİLEMEYECEK ALACAKLAR 209
III. CARİ HESAPTA SÜRELER 211
IV. CARİ HESAP SÖZLEŞMESİNİN İŞLEYİŞİ 211
V. BAKİYENİN KABULÜNÜN SONUÇLARI 212
VI. BAKİYENİN HACZİ 213
VII. CARİ HESAP SÖZLEŞMESİNİN SONA ERMESİ 213
TEST SORULARI 215
Kaynakça 229
Kavram Dizini 231