Ticari İşletme Hukuku

İÇİNDEKİLER
İçindekiler
Önsöz 7
2. Baskıya Önsöz 9
3. Baskıya Önsöz 11
4. Baskıya Önsöz 13
5. Baskıya Önsöz 15
6. Baskıya Önsöz 17
7. Baskıya Önsöz 19
Kısaltmalar 35
TİCARİ İŞLETME HUKUKU
§ 1. TİCARET HUKUKUNA GİRİŞ 37
I. DÜNYA TİCARET SİSTEMİNİN KURUMSAL YAPISI 37
II. TÜRK TİCARET HUKUKU 41
A. Ticaret Hukuku Kavramı 41
B. Ticaret Hukukunun Tarihçesi 43
C. Ticaret Hukukunun Sistemleri 44
1. Subjektif Sistem 44
2. Objektif Sistem 45
3. Modern Sistem 45
D. Ticaret Hukukunun Uluslararası Alanda Düzenlenişi 46
E. Türk Ticaret Hukukunun Gelişimi ve Türk Ticaret Kanunu’nun Sistematiği 48
1. Türk Ticaret Hukukunun Gelişimi 48
2. Türk Ticaret Kanunu’nun Sistematiği 50
§ 2. TİCARİ İŞLETME KAVRAMI 55
I. GENEL OLARAK 55
II. TİCARİ İŞLETME 56
A. Genel Olarak 56
B. Tanımı ve Unsurları 56
1. Tanımı 56
2. Unsurları 57
a. Gelir Sağlama Amacı 57
b. Devamlılık 58
c. Bağımsızlık 59
ç. Amaçlanan Gelirin Esnaf İşletmesi İçin Öngörülen Sınırı Aşan Düzeyde Olması 59
III. TİCARİ İŞLETMEDE MERKEZ VE ŞUBE KAVRAMLARI 61
A. Merkez 62
B. Şube 63
1. Tanımı ve Unsurları 63
2. Şube Olmaya Bağlanan Hukuki Sonuçlar 66
IV. TİCARİ İŞLETMENİN HUKUKİ NİTELİĞİ 66
A. Maddi Unsur 67
B. Maddi Olmayan Unsur 68
1. Genel Olarak 68
2. TTK’nın Saydığı Manevi Unsurlar 68
a. Ticaret Unvanı ve Diğer Fikri Mülkiyet Hakları 68
b. Hak ve Alacaklar 69
c. Kiracılık Hakkı 69
ç. Müşteri Çevresi (Portföyü) 69
V. TİCARİ İŞLETMENİN DEVRİ 70
VI. TİCARİ İŞLEMLERDE TAŞINIR REHNİ 74
A. Genel Olarak 74
B. Ticari İşlemlerde Taşınır Rehni Kanunu’na Genel Bakış 75
C. Özet 78
D. Ticari İşlemlerde Taşınır Rehni Kanununa İlişkin Değerlendirmemiz 79
§ 3. TİCARİ İŞLER VE TİCARİ İŞ OLMAYA BAĞLANAN HUKUKİ SONUÇLAR 81
I. TİCARİ İŞ KRİTERLERİ 81
A. TTK. m.3’e göre Ticari İşler 81
1. TTK’da Düzenlenen Bütün Hususlar 81
2. Bir Ticari İşletmeyi İlgilendiren Bütün İşlem ve Fiiller (Eylemler) 83
B. Türk Ticaret Kanunu m.19’a göre Ticari İşler 84
1. Ticari İş Karinesi 84
2. Taraflardan Biri İçin Ticari İş Niteliğinde Olan Sözleşmeler 85
C. Ticari İş Kavramı ile Ticari Dava Kavramı Arasındaki İlişki 89
II. TİCARİ İŞ SAYILMAYA BAĞLANAN ÖZEL SONUÇLAR 89
A. Ticari İşlerde Zamanaşımı 89
B. Ticari İşlerde Faiz 90
1. Faizin Çeşitleri 93
a. Niteliği Açısından Yapılan Faiz Ayrımı 93
aa. Kapital (Anapara) Faizi 93
ab. Temerrüt Faizi 93
b. Hesaplanması Bakımından Faiz 93
ba. Basit Faiz 93
bb. Mürekkep (Bileşik = Kombine) Faiz 94
c. Kaynağı Açısından Faiz 94
ca. İradi (Sözleşme veya Akdi) Faiz 94
cb. Kanuni Faiz 94
d. Ticari Nitelikte Olup Olmamasına göre Faiz (Ticari Faiz – Adi Faiz Ayrımı) 95
2. Ticari İşlerde Faizin Özellikleri 95
a. Sözleşmede Kararlaştırılmamış Olsa Dahi Faiz Yürütülmesi 95
b. Kapital Faiz Oranının Serbestçe Belirlenebilmesi 95
c. Mürekkep (Bileşik) Faiz veya Faize Faiz Yürütülmesi 97
ç. Temerrüt Faizinin İşlemeye Başlayacağı Tarih 98
3. Kanuni Faiz Oranları 98
a. Anapara Faizinde Kanuni Oran 99
b. Temerrüt Faizinde Kanuni Oran 99
c. Yabancı Para Borçlarında Kanuni Faiz Oranı 100
C. Ticari İşlerde Müteselsil Sorumluluk Esası 101
1. Genel Olarak 101
2. Müştereken Borç Altına Girme 101
3. Ticari Borçlara Kefalet 102
§ 4. TİCARİ HÜKÜMLER VE UYUŞMAZLIKLARA UYGULANMASI 105
I. TİCARİ HÜKÜMLER 105
II. TİCARİ İŞTEN KAYNAKLANAN UYUŞMAZLIĞIN ÇÖZÜMÜNDE UYGULANACAK HÜKÜMLERİN SIRASI 106
A. Emredici Hükümler 106
B. Sözleşme Hükümleri 107
C. Emredici Olmayan Ticari Hükümler 107
D. Ticari Örf ve Âdet 107
E. Genel Hükümler 109
§ 5. TİCARİ YARGI / TİCARİ DAVA 111
I. TİCARİ DAVA TÜRLERİ 111
A. Genel Olarak 111
B. Mutlak (Salt) Ticari Davalar 111
1. TTK. m.4 f.1 b.a – f’da Sayılan İşlerden Doğan Davalar 112
a. TTK’da Düzenlenen İş ve İşlemlerden Doğan Tüm Davalar 112
b. 4721 sayılı TMK’da Düzenlenen Bazı İş ve İşlemlerden Doğan Davalar 112
c. 6098 sayılı TBK’da Düzenlenen Bazı İş ve İşlerden Doğan Davalar 112
ç. Fikrî Mülkiyet Hukukuna Dair Mevzuattan Doğan İşler 112
d. Ticarete Ayrılmış Yerlere İlişkin Özel Düzenlemelerden Doğan İşler 113
e. Bankalar ve Diğer Finans Kuruluşlarına İlişkin Düzenlemelerden Doğan İşler 113
2. Özel Düzenlemelerdeki Açık Hüküm Gereğince Mutlak Ticari Sayılan Davalar 114
C. Her İki Tarafın da Ticari İşletmesiyle İlgili Olan Uyuşmazlıklardan Doğan Davalar (Nispi Ticari Davalar) 115
Ç. Havale, Saklama ve Fikir ve Sanat Eserlerine İlişkin Haklardan Doğan Davalar (Yarı Nispi Ticari Davalar) 116
II. TİCARİ DAVALARDA ARABULUCUK VE TİCARİ DAVALARIN GÖRÜLECEĞİ MAHKEMELER 116
A. Ticari Davalarda Arabuluculuk 116
1. Genel Olarak 116
2. Ticari Davalarda Arabulucuk 119
B. Ticari Davaların Görüleceği Mahkemeler 121
III. YARGILAMA USULÜ 123
Ticari İş, Ticari Dava, Ticari Davalarda Arabuluculuk Dava Şartı, Tüketici İşlemi, Tüketici İşlemlerinde Dava Şartı Olarak Arabuluculukla İlgili Özet Bilgi ve Uygulama Örnekleri 126
§ 6. TACİR VE TACİR OLMANIN SONUÇLARI 133
I. TACİR SIFATININ KAZANILMASI 133
A. Gerçek Kişilerde Tacir Sıfatının Kazanılması 133
1. Ticari İşletmenin Kısmen Dahi Olsa Kendi Adına ve Fiilen İşletilmeye Başlanması 134
2. Ticari İşletme Açmasına Rağmen Fiilen İşletmeye Başlamayan Gerçek Kişinin Tacir Sayılması 134
a. Fiilen İşletmeye Başlamadan Reklamlar Yapmak Suretiyle 134
b. Fiilen İşletmeye Başlamadan Ticaret Siciline Tescil ve TTSG.’de İlanıyla 134
c. Tacir Sayılmaya Bağlanan Sonuçlar 135
3. Gerçek Kişinin Tacir Gibi Sorumlu Olması 135
4. Ticaretten Yasaklanan Kişilerin Tacir Sıfatları 135
B. Tüzel Kişilerde Tacir Sıfatının Kazanılması 136
1. Ticaret Şirketleri 136
2. Ticari İşletme İşleten Dernekler 136
3. Ticari İşletme İşleten Vakıflar 137
4. Kendi Kuruluş Kanunları Gereğince Özel Hukuk Hükümlerine göre Yönetilmek veya Ticari Şekilde İşletilmek Üzere Kamu Tüzel Kişileri Tarafından Kurulan Kurum ve Kuruluşlar 137
a. Kamu İktisadi Teşebbüsleri ile Bunlara Ait Müesseseler 138
b. Özel Hukuk Hükümleri Uyarınca Yönetilen veya Ticari Şekilde İşletilen Diğer Kurum ve Kuruluşlar 138
C. Donatma İştiraki 139
Ç. Hakim Teşebbüsün Tacir Sıfatı 139
II. TACİR OLMANIN SONUÇLARI (TACİR OLMAYA BAĞLANAN HUKUKİ SONUÇLAR) 140
A. Ticaret Unvanı Seçme ve Kullanma 140
B. İflasa Tabi Olma 140
1. Kural 140
2. İstisnalar 141
C. Ticaret Siciline Kaydolma 142
Ç. Ticari Defterleri Tutma ve Saklama 142
D. Ticaret ve Sanayi Odalarına Kaydolma 142
E. Basiretli İş Adamı Gibi Hareket Etme 142
F. Ücret ve Faiz İsteme 144
G. Ticari İş Karinesine Tabi Olma 144
H. Fatura Verme 144
I. Ücret ve Cezai Şartın İndirilmesini İsteyememe 144
İ. Fatura ve Teyit Mektubuna Sekiz Gün İçerisinde İtiraz Etme 146
J. Ticari Örf ve Âdetin Uygulanması 146
K. İhtar ve İhbarları Belirli Şekillerde Yapma 146
L. Satış ve Mal Değişimlerinde Özel Hükümlere Tabi Olma 147
1. Kısım Kısım Yerine Getirilecek Satışlar 147
2. Alıcının Temerrüdü 147
3. Satılan veya Değişilen Malın Ayıplı Olması 148
M. Hapis Hakkından Yararlanmada Kolaylık 148
III. TACİR SIFATININ SON BULMASI 148
§ 7. ESNAF 151
§ 8. TİCARET SİCİLİ 153
I. TİCARET SİCİLİ ÖRGÜTÜ VE YÖNETİMİ 153
II. TİCARET SİCİLİNİN ALENİYETİ (KAMUYA AÇIKLIK PRENSİBİ) 154
III. SİCİL İŞLEMLERİ 155
IV. TESCİL PROSEDÜRÜ 155
A. Tescil Çeşitleri 155
1. Talep Üzerine Tescil 155
2. Re’sen veya Bildirim Üzerine Tescil 156
B. Sicil Müdürünün İnceleme Yetkisi 156
C. Sicil Müdürünün İncelemesinin Sonuçları 156
D. Muvakkat (Geçici) Tescil 157
V. TESCİLİN SONUÇLARI (SİCİLİN KAMUYA AÇIK OLMASININ SONUÇLARI) 157
A. Tescilin İzhari (Açıklayıcı) ve İhdasi (Yaratıcı) Sonuçları 157
1. Tescilin İzhari (Açıklayıcı) Sonucu 157
2. Tescilin İhdasi (Kurucu) Sonucu 158
B. Tescilin Müspet (Olumlu) ve Menfi (Olumsuz) Sonucu 158
1. Tescilin Müspet (Olumlu) Sonucu 158
2. Tescilin Menfi (Olumsuz) Sonucu 158
VI. TİCARET SİCİLİNDEN DOĞAN SORUMLULUK 159
A. Hukuki Sorumluluk 159
B. Cezai Sorumluluk 159
§ 9. TİCARET UNVANI VE DİĞER TİCARİ ADLAR 161
I. TİCARET UNVANI 161
A. Ticaret Unvanının Şekli 163
1. Gerçek Kişi Tacirin Ticaret Unvanı 163
2. Ticaret Şirketlerinin Ticaret Unvanı 163
a. Kolektif Şirket 163
b. Komandit Şirket 163
c. Anonim, Limited ve Kooperatif Şirketler 164
3. Tacir Sayılan Diğer Tüzel Kişiler 164
4. Donatma İştiraki 164
B. Zorunlu ve İhtiyari Ek Seçmede Kanuni Sınır 165
C. Ticaret Unvanının Korunması 166
1. Hukuki Sorumluluk 166
2. Cezai Sorumluluk 168
II. İŞLETME ADI 168
§ 10. MARKA 171
I. GENEL OLARAK 171
II. MARKANIN TÜRLERİ 171
A. Mal ve Hizmet Markası 172
1. Mal Markası 172
2. Hizmet Markası 172
B. Ferdi ve Ortak Marka 172
1. Ferdi Marka 172
2. Ortak Marka 172
C. Garanti Markası 173
III. MARKANIN TESCİLİ 175
A. Marka Olarak Tescil Edilebilecek İşaretler 175
1. Ayırt Edici Özelliği Olan, Konusunun Açık ve Kesin Olarak Anlaşılmasını Sağlayabilecek İşaretler Tescil Edilir 175
a. Sicile Tescil Edilebilir Bir İşaret Olması 175
b. Ayırt Edici Özelliği Olması 175
c. Konusunun Açık ve Kesin Olarak Anlaşılmasını Sağlayacak Nitelikte Olması 175
B. Tescili Reddedilecek İşaretler 175
1. Marka Tescilinde Mutlak Red Nedenleri 176
a. Genel Olarak 176
aa. Ayırt Edici Özelliği Olmayan, Konusunun Açık ve Kesin Olarak Anlaşılmasını Sağlayabilecek Nitelikte Olmayan İşaretler (SMK. m.4) 176
ab. Herhangi Bir Ayırt Edici Niteliğe Sahip Olmayan İşaretler 176
ac. Tasviri İşaretler 176
aç. Aynı veya Ayırt Edilemeyecek Kadar Benzer İşaretler 176
ad. Ticaret Alanında Herkes Tarafından Kullanılan veya Belirli Bir Meslek, Sanat veya Ticaret Grubuna Mensup Olanları Ayırt Etmeye Yarayan İşaretler 176
ae. Malın Şeklini veya Mala Asli Değerini Veren Şekli İçeren İşaretler 177
af. Halkı Yanıltacak İşaretler 177
ag. Paris Sözleşmesinin 2’nci Mükerrer 6’ncı Maddesine göre Reddedilecek İşaretler 177
ağ. Halka Mal Olmuş Diğer İşaretler 177
ah. Dinî Değerleri veya Sembolleri İçeren İşaretler 178
aı. Kamu Düzenine veya Genel Ahlaka Aykırı İşaretler 178
ai. Tescilli Coğrafi İşaretten Oluşan ya da Tescilli Coğrafi İşaret İçeren İşaretler (SMK. 5.i) 178
b. Mutlak Red Nedenlerine İlişkin İstisnalar 178
ba. Kullanım Yoluyla Ayırt Edicilik Kazanma 178
bb. Muvafakatname 179
2. Nispi Red Nedenleri 179
a. Tescil Edilmiş veya Tescil İçin Başvurusu Yapılmış Bir Marka ile Aynı veya Benzer Olan ve Aynı veya Benzer mal ya da hizmetleri kapsayan işaretler 179
b. Marka Sahibinin Ticari Vekili veya Temsilcisi Tarafından Marka Sahibin İzni Olmaksızın Markanın Kendi Adına Tescili İçin Başvuruda Bulunma 179
c. Tescilsiz Bir Marka veya Ticaret Sırasında Kullanılan Tescilsiz Başka Bir İşaret Sahibinin İtirazı 179
d. Paris Sözleşmesi Anlamında Tanınmış Markalar 180
e. Toplumda Belirli Tanınmışlık Düzeyine Ulaşmış Markalar 180
f. Tescil Başvurusu Yapılan Markanın Başkasına Ait Kişi İsmini, Ticaret Ünvanını, Fotoğrafını, Telif Hakkını veya Herhangi Bir Sınai Mülkiyet Hakkını İçermesi 180
g. Süresi İçinde Yenilenmeyen Ortak Marka veya Garanti Markasıyla Aynı veya Benzer Markaların Tesciline İlişkin Üç Yıl İçinde Yapılan Başvuru 180
ğ. Süresi İçinde Yenilenmeyen Markalarla Aynı veya Benzer Markaların Tescili İlişkin İki Yıl İçinde Yapılan Başvuru 181
h. Kötüniyetli Başvurular 181
B. Tescil Başvurusu, İncelenmesi ve İtirazlar 181
1. Tescil Başvurusu 181
a. Başvuruda Bulunacak Kişiler 181
b. Başvuruda Aranan Hususlar 181
ba. Başvuru Belgeleri, Başvurunun Sınıflandırılması ve Başvurunun Bölünmesi 182
baa. Başvuru Belgeleri 182
bab. Başvurunun Sınıflandırılması 182
bac. Başvurunun Bölünmesi 182
bb. Rüchan Hakkının Etkisi 182
bba. Rüçhan Hakkını Doğuran Hususlar 182
bbaa. Paris Sözleşmesi veya Dünya Ticaret Örgütüne Üye Devletlerde Yapılan veya Üye Devlet Uyruklarının Anlaşmalara Taraf Olmayan Ülkelerde Yaptıkları Başvurular 182
babb. Sergilerde Teşhir Edilen Markalar 183
bab. Rüçhan Hakkı Talebi ve Hükmü 184
bc. Madrid Protokolü Kapsamında Yapılan Uluslararası Marka Başvurularının Doğrudan Etkisi 184
2. Başvurunun İncelenmesi 184
a. Başvurunun Şeklen İncelenmesi ve Eksikliklerin Giderilmesi 184
b. Başvurunun Mutlak Ret Nedenleri Açısından İncelenmesi 185
3. Başvuruya İtiraz 185
a. Başvurunun Yayınlanması ve Üçüncü Kişilerin Görüşleri 185
aa. Başvurunun Bültende Yayınlanması 185
ab. Üçüncü Kişilerin Görüşleri 185
b. Yayıma İtiraz 186
c. Yayıma İtirazın İncelenmesi 186
4. Kurum Kararlarına İtiraz 187
a. İtiraz Edecek Kişiler 187
b. İtiraz Usulu 187
c. Karara İtirazların İncelenmesi 187
d. Kurumun Nihai Kararlarına Karşı Yargı Yolu 187
C. Tescilin Hüküm ve Sonuçları 188
1. Tescil 188
2. On Yıllık Koruma Süresi ve Yenileme 188
a. On Yıllık Koruma Süresi 188
b. Koruma Süresinin Devamı İçin Yenileme 188
IV. MARKA SAHİBİNİN HAK VE YÜKÜMLÜLÜKLERİ 189
A. Hakları 189
1. Marka Sahibinin Münhasır Hakları 189
a. İzinsiz Kullanılmasının Önleme 189
aa. Tescilli Marka ile Aynı Olan Herhangi Bir İşaretin, Tescil Kapsamına Giren Mal veya Hizmetlerde Kullanılması 189
ab. Halk Tarafından Tescilli Marka ile İlişkilendirilme İhtimali de Dâhil Karıştırılma İhtimali Bulunan Herhangi Bir İşaretin Kullanılması 189
ac. Tanınmış Tescilli Markaların Haklı Bir Sebep Olmaksızın Kullanılması 190
b. İşaretin Ticaret Alanında Kullanılmasını Yasaklama 190
ba. İşaretin, Mal veya Ambalajı Üzerine Konulması 190
bb. İşareti Taşıyan Malların Piyasaya Sürülmesi, Teslim Edilebileceğinin Teklif Edilmesi, Bu Amaçlarla Stoklanması veya İşaret Altında Hizmetlerin Sunulması ya da Sunulabileceğinin Teklif Edilmesi 190
bc. İşareti Taşıyan Malın İthal ya da İhraç Edilmesi 190
bç. İşaretin, Teşebbüsün İş Evrakı ve Reklamlarında Kullanılması 190
bd. İşaretin Aynı veya Benzerinin İnternet Ortamında Ticari Etki Yaratacak Biçimde Kullanılması 190
be. İşaretin Ticaret Unvanı ya da İşletme Adı Olarak Kullanılması 190
bf. İşaretin Hukuka Uygun Olmayan Şekilde Karşılaştırmalı Reklamlarda Kullanılması 190
2. Münhasır Hakların Sınırları 191
a. Markanın Üçüncü Kişiler Tarafından Dürüstçe ve Ticari Hayatın Olağan Akışı İçinde Kullanımı Engellenemez 191
aa. Gerçek Kişilerin Kendi Ad veya Adresini Belirtmesi 191
ab. Mal ve Hizmetlere İlişkin Açıklamalar 191
ac. Mal veya Hizmetin Kullanım Amacının Belirtilmesinin Gerekli Olduğu Hâllerde Kullanılması 191
b. Marka Hakkının Tükenmesi 191
B. Markayı Kullanma Yükümlülüğü 192
V. MARKAYLA İLGİLİ HUKUKİ İŞLEMLER 192
A. Devir 193
B. Rehin 194
C. Haciz 194
D. Lisans 194
VI. MARKA HAKKININ SONA ERMESİ 195
A. Koruma Süresinin Dolması ve Yenilememe 195
B. Marka Sahibinin Hakkından Vazgeçmesi 196
C. Markanın Hükümsüzlüğüne Karar Verilmesi veya İptal Edilmesi 196
1. Markanın Hükümsüzlüğü 197
a. Hükümsüzlük Halleri 197
aa. Kural: Mutlak veya Nispi Red Nedenlerinin Varlığı 197
ab. İstisnalar: Sonradan Ayırt Edici Nitelik Kazanma ve Sessiz Kalma 197
aba. Hükümsüzlük Talebinden Önce Ayırt Edici Nitelik Kazanmış Markalar Hükümsüz Kılınamaz 197
abb. Marka Sahibin, Markanın Kullanıldığını Bildiği veya Bilmesi Gerektiği Hâlde Bu Duruma Birbirini İzleyen Beş Yıl Boyunca Sessiz Kalması 198
abc. Hükümsüzlüğün Def’i Olarak İleri Sürülmesi 198
b. Hükümsüzlük Davası 198
2. İptal 199
a. İptal Halleri 199
aa. Markanın Türkiye’de Ciddi Bir Biçimde Kullanılmaması veya Beş Yıllık Süreyle Kesintisiz Ara Verilemesi Bir İptal Nedenidir 199
ab. Markanın Tescilli Olduğu Mal ve Hizmetler İçin Yaygın Hale Gelmesi 200
ac. Markanın Tescilli Olduğu Mal ve Hizmetlerin Özellikle Niteliği Kalitesi veya Coğrafi Kaynağı Konusunda Yanıltıcı Hale Gelmesi 200
ad. Ortak Marka veya Garanti Markasının Teknik Şartnameye Aykırı Kullanımı 200
b. İptal Talebinin İleri Sürülmesi 200
VII. MARKA HAKKININ KORUNMASI 201
A. Marka Hakkına Tecavüz Sayılan Fiiller 201
1. Marka Sahibinin İzni Olmaksızın, Markayı 7. Maddede Belirtilen Biçimlerde Kullanmak 202
2. Marka Sahibinin İzni Olmaksızın, Markayı veya Ayırt Edilemeyecek Kadar Benzerini Kullanmak Suretiyle Markayı Taklit Etmek 202
3. Marka Hakkına Tecavüz Oluşturan İşareti Taşıyan Ürünleri Ticarette Kullanmak 202
4. Marka Sahibi Tarafından Lisans Yoluyla Verilmiş Hakları İzinsiz Genişletme veya Bu Hakları Üçüncü Kişilere Devretmek 202
B. Marka Hakkına Tecavüzün Sonuçları 202
1. Özel Hukuk Sorumluluğu 202
a. Açılabilecek Davalar 202
aa. SMK. 149 Anlamında Açılacak Davalar 203
aaa. Fiilin Tecavüz Olup Olmadığının Tespitini 203
aab. Muhtemel Tecavüzün Önlenmesi 203
aac. Tecavüz Fiillerinin Durdurulmasını 203
aaç. Tecavüzün Kaldırılması 203
aad. Tazminat Davası ve Yoksun Kalınan Kazanç (SMK. m.150) 203
aada. Maddi ve Manevi Tazminat 203
aadb. Yoksun Kalınan Kazanç 204
aae. Ürünlere El Koyma veya Mülkiyetini Hakkı Tanınması 205
aaf. Ürünlerin İmhasını Talep Etme 205
aag. Tecavüzün Mevcut Olmadığına İlişkin Hak Sahibinden Görüş Sorma ve Cevap Verilmemesi Halinde Tespit Dava Açma (SMK. m.154) 205
ab. Kullanım Kanıtı Savunması 206
c. Davacı ve Davalı Sıfatı 206
ca. Davacı 206
cb. Davalı 207
ç. Görevli ve Yetkili Mahkeme 208
d. Zamanaşımı 208
2. Cezai Sorumluluk 208
§ 11. REKABET HUKUKU 211
I. GENEL OLARAK REKABET 211
II. REKABETE İLİŞKİN TÜRK HUKUKUNDA KANUNİ DÜZENLEMELER 211
A. Borçlar Kanundaki Düzenleme 211
B. İthalatta Haksız Rekabetin Önlenmesi Hakkında Kanun 212
C. Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun 213
D. Rekabetin Korunması Hakkında Kanun 213
1. Yasaklanan Faaliyetler 214
a. Rekabeti Sınırlayıcı Anlaşma, Uyumlu Eylemler ve Kararlar 214
b. Hakim Durumu Kötüye Kullanma 215
c. Birleşme ve Devralma Yoluyla Hakim Durum Yaratma veya Hakim Durumu Güçlendirme 215
2. Rekabet Kurulunun Yetkileri 215
3. Rekabetin Sınırlanmasının Özel Hukuk Alanındaki Sonuçları 216
a. Geçersizlik Yaptırımı 216
b. Tazminat 216
ba. Tazminat Hakkı 216
bb. Zararın Tazmini 217
bc. İspat Yükü 217
III. TÜRK TİCARET KANUNU VE HAKSIZ REKABET 217
A. TANIMI VE UNSURLARI 217
B. BAŞLICA HAKSIZ REKABET HÂLLERİ 219
C. HAKSIZ REKABETİN SONUÇLARI 228
1. Hukuki Sorumluluk 228
a. Hukuki Sorumluluğa İlişkin Davalar 228
aa. Tespit Davası 228
ab. Men Davası 228
ac. Sonuçların Ortadan Kaldırılması (Ref) Davası 229
aç. Maddi Tazminat Davası 229
ad. Manevi Tazminat Davası 229
b. Davacı ve Davalı Olabilme Ehliyeti 230
ba. Aktif Dava Ehliyeti (Davacı Olabilecekler) 230
baa. Zarar Gören veya Böyle Bir Tehlikeyle Karşılaşabilecek Olan Kimse 230
bbb. Müşteriler 230
bbc. Mesleki ve Ekonomik Birlikler 230
bb. Pasif Dava Ehliyeti (Davalı Olabilecekler) 231
bba. Fail 231
bbb. Çalıştıran (İstihdam Eden Kişi) 231
bbc. Basın, Yayın, İletişim ve Bilişim Kuruluşları 231
c. Kararların İlanı 232
d. Zamanaşımı 232
2. Cezai Sorumluluk 233
§ 12. TİCARİ DEFTERLER 235
I. KAVRAM 235
II. TİCARİ DEFTER TUTMA VE ENVANTER ÇIKARMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ 235
A. Defter Tutma Yükümlülüğü ve Tabi Olduğu Esaslar 235
1. Defter Tutma Yükümlülüğünün Kapsamı 236
2. Yükümlülüğün Konusu Olan Defterlerin Belirlenmesi 237
3. Defterlerin Tutulmasında Şekil Şartları 238
B. Envanter Çıkarmak Yükümlülüğü 238
III. AÇILIŞ BİLANÇOSU VE YILSONU FİNANSAL TABLOLARI 239
IV. TİCARİ DEFTER VE BELGELERİN SAKLANMASI YÜKÜMLÜLÜĞÜ 239
A. Genel Esaslar 239
B. Saklamanın Gerçekleştirileceği Ortam 240
C. Saklama Süresi 240
Ç. Defter ve Belgelerin Zayi Olması 240
V. TİCARİ DEFTER VE BELGELERİN HUKUKİ UYUŞMAZLIKLARDAKİ FONKSİYONU 241
A. Ticari Defterlerin İncelenmek Üzere İbrazı ve Teslimi 241
B. Ticari Defterlerin İspat Fonksiyonu 242
1. Genel Olarak 242
2. Ticari Defterlerin Sahibi Aleyhine Kanıt Olması 243
a. İbraz Edilmemesi İhtimali 243
b. İbraz Edilmesi İhtimali 243
3. Ticari Defterlerin Sahibi Lehine Kanıt Olması 244
VI. KAMU GÖZETİMİ, MUHASEBE VE DENETİM STANDARTLARI KURUMUNUN YETKİSİ 245
§ 13. CARİ HESAP 247
I. TANIMI, ŞEKLİ VE ESASLARI 247
II. CARİ HESAPTA BAKİYE 249
III. BAKİYENİN HACZİ 249
IV. CARİ HESABIN SONA ERMESİ 249
V. CARİ HESAPTA ZAMANAŞIMI 250
§ 14. TACİR YARDIMCILARI 251
I. BAĞIMLI TACİR YARDIMCILARI 251
A. Ticari Temsilci 251
1. Tanımı 251
2. Hukuki Niteliği 251
3. Tayini 252
a. Tayinin Şekli 252
b. Tayine Yetkili Kişi 253
c. Tayin Edilecek Kişi 254
4. Temsil Yetkisinin Kapsamı 254
a. Yetki Kapsamına Dâhil İşlemler 254
b. Ticari Temsilcinin Temsil Yetkisinin Doğal ve Kanuni Sınırlamaları 256
c. Temsil Yetkisinin Tacirin İradesi ile Sınırlandırılması 256
ca. Ticari Temsilcinin Yetkisinin Şube İşleriyle Sınırlandırılması 257
cb. Ticari temsilcinin Yetkisinin Birlikte Temsil Yoluyla Sınırlandırılması 257
5. Ticari Temsilcinin Rekabet Yasağına Tabi Olması 258
6. Ticari Temsilcinin Temsil Yetkisinin Sona Ermesi 258
a. Azil ve İstifa 258
b. Ölüm ve Fiil Ehliyetinin Kaybı 259
c. İflas 259
ç. İşletmenin Devri ve Tasfiyesi 260
B. Ticari Vekil 260
1. Tanım 260
2. Tayini 260
3. Yetkileri ve Sınırlandırılması 261
4. Rekabet Yasağı 262
5. Temsil Yetkisinin Sona Ermesi 262
C. Diğer Tacir Yardımcıları 263
1. Kavram 263
2. Yetkileri 263
3. Rekabet Yasağı ve Temsil Yetkisinin Sona Ermesi 264
Ç. Pazarlamacı 264
1. Tanımı 264
2. Pazarlamacılık İlişkisinin Kurulması 264
3. Pazarlamacının Yükümlülükleri 264
4. Pazarlamacının Yetkileri 265
5. Pazarlamacılık İlişkisinin Sona Ermesi 266
II. BAĞIMSIZ TACİR YARDIMCILARI 266
A. Simsar 266
1. Mevzuattaki Yeri 266
2. Simsarın Tanımı ve Unsurları 267
3. Ücrete Hak Kazanma, Ücretin Miktarının Belirlenmesi ve Masrafların Ödenmesi 268
4. Simsarın Haklarını Kaybetmesi 269
5. Simsarlık İlişkisinin Sona Ermesi ve Zamanaşımı 269
B. Acente 270
1. Tanımı 270
2. Unsurları 270
a. Tacirden Bağımsız Olması 270
b. Bir Ticari İşletme ile İlgili Olması 271
c. Belirli Bir Yer veya Bölge İçinde Faaliyetin İcra Edilmesi 271
ç. Faaliyetin Süreklilik Arz Etmesi ve Meslek Edinilmesi 271
d. Faaliyetin Bir Sözleşmeye Dayanması 271
e. Aracılık Etme veya Sözleşme Yapma Yetkisi 271
3. Acentenin Hakları 272
a. Tekel Hakkı – (İnhisar Hakkı) 272
b. Olağanüstü Masrafları İsteme Hakkı 272
c. Ücret ve Tahsil Komisyonu Hakkı 272
ç. Hapis Hakkı 274
4. Acentenin Temsil Yetkisinin Kapsamı 275
a. Beyanda Bulunma, Beyanları Kabul, Davacı ve Davalı Olabilme 275
b. Mal Bedellerini Kabul, Malları Teslim, Alacağın Yenilenmesi ve Alacağın Miktarının İndirilmesi 275
c. Sözleşme Yapma 276
ç. Acentenin Yetkisiz Temsilciliği 276
5. Acentenin Borç ve Yükümlülükleri 276
a. Rekabet Yasağı 276
b. Müvekkilinin İşlerini Görme ve Menfaatlerini Koruma 276
c. Haber Verme Yükümlülüğü 277
ç. Müvekkilinin Talimatlarına Uygun Hareket Etme 278
d. Önlemler Alma 278
e. Müvekkiline Ait Parayı Ödeme veya Teslim Etme 278
6. Acentelik Sözleşmesinin Sona Ermesi 278
a. Sona Erme Sebepleri 278
aa. Fesih 278
ab. Sürenin Dolması 279
ac. Ölüm, İflas ve Kısıtlanma 279
b. Sona Ermenin Sonuçları 279
ba. Genel Sonuçları 279
bb. Denkleştirme İstemi ve Rekabet Yasağı Anlaşması 279
bba. Denkleştirme İstemi 279
bbb. Rekabet Yasağı Anlaşması 281
7. Acentelik İlişkisine Tabi Bazı İş ve İşlemler 282
C. Alım Satım İşlerinde Komisyoncu 282
1. Hukukumuzdaki Düzenlenişi 282
2. Tanımı ve Unsurları 283
3. Komisyoncunun Hakları 283
a. Masrafları, Avansları ve Faizleri İsteme Hakkı 283
b. Ücret İsteme Hakkı 283
c. Hapis ve Malı Açık Artırma ile Sattırma Hakları 284
ç. Komisyoncunun Kendisiyle İşlem Yapma Hakkı 284
4. Komisyoncunun Borçları 285
a. Bildirme ve Sigortalama Borcu 285
b. Özen Borcu 285
c. Bedel ile İlgili Müvekkilinin Talimatına Uyma Borcu 285
ç. Veresiye Satmama ve Teslim Almadan Ödememe Borcu 286
d. Garanti Borcu 286
5. Komisyonculuk Sözleşmesinin Sona Ermesi 286
6. Zamanaşımı 287
Ç. Taşıma İşleri Komisyoncusu 287
1. Kavram 287
2. Komisyoncunun “Eşyanın Taşıtılması” Borcu 287
3. Gönderenin Bildirimde Bulunma Yükümlülüğü 288
4. Komisyoncunun Ücret Alacağının Muacceliyeti 288
5. Hapis Hakkı 288
6. Komisyoncunun Taşıma İşini Üzerine Alması 288
7. Taşıma İşleri Komisyoncusunun Sorumluluğu 288
8. Zamanaşımı 289
Yararlanılan Kaynaklar 291
Kavramlar Dizini 295