Ticari Uyuşmazlıklarda Arabuluculuk_{İhtiyari ve Dava Şartı (Zorunlu)}

İÇİNDEKİLER
ÖNSÖZ 7
İÇİNDEKİLER 11
KISALTMALAR 27
I. GENEL OLARAK ARABULUCULUK VE TEMEL İLKELER 29
A. Arabuluculuk Kavramı 29
B. Türk Hukukunda Arabuluculuğun Tarihçesi ve Amacı. 30
C. Arabuluculuk Sözleşmesi 34
D. 6325 sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu’nun
Kapsamı (Uygulama Alanı) 38
1. Yabancılık Unsuru 39
2. Özel Hukuka İlişkin Uyuşmazlık 47
3. Tarafların Üzerinde Serbestçe Tasarruf Edebilecekleri Uyuşmazlık 48
E. Arabuluculuğa İlişkin Temel İlkeler 50
1. İradilik 50
2. Gizlilik 53
3. Tarafsızlık ve Eşitlik 55
4. Dürüstlük ve Bilgi Sahibi Olma (Aydınlanmış Olma). 58
5. Farklı Sonuçlara Açık ve Esnek (Değişebilir) Olma 59
6. Hukuki Tavsiyelerde Bulunamama 60
7. İleriye Dönük Çözüm Odaklı Olma 62
F. Arabuluculuk Süreci 63
G. Arabuluculuk Anlaşma Belgesi 66
1. Genel Olarak 66
2. Hukuki Niteliği 67
3. İcra Edilebilirlik Şerhi Alınması 70
4. Anlaşma Belgesine Karşı Başvuru Yolları 74
a. Genel Olarak 74
b. İrade Sakatlıkları ve Aşırı Yararlanma Hâlinde İnceleme Yetkisi 74

i. Sözleşmenin kurulmaması İle İrade Sakatlığı Hâllerinin Karşılaştırılması 75
ii. İrade Sakatlığı Hâlleri ve Aşırı Yararlanma 78
aa. Yanılma 78
ab. Aldatma 79
ac. Korkutma 80
ad. Aşırı Yararlanma 81
iii. İrade sakatlığının ve Aşırı Yararlanmanın Sonucu 82
c. Anlaşma Belgesinin “Yok” Hükmünde Olması 84
II. MİLLETLERARASI ARABULUCULUK ANLAŞMA BELGELERİNİN İCRASINA
İLİŞKİN BM SÖZLEŞMESİ (SİNGAPUR SÖZLEŞMESİ) 87
A. Giriş 87
B. Sözleşmenin Amacı 87
C. Sözleşmenin Kapsamı. 88
1. Arabuluculuk Görüşmesi Sonunda Ortaya Çıkması 88
2. Anlaşma Belgesinin Milletlerarası Nitelik Taşıması 90
3. Anlaşma Belgesinin Ticarî Uyuşmazlıklara İlişkin Olması 92
4. Kapsam Dışında Bırakılan Anlaşma Belgeleri 92
5. Anlaşma Belgesine İlişkin Şeklî Koşullar 95
D. Taraf Devletlerin Yükümlülükleri 97
E. Tanıma ve Tenfiz Talebinin Ret Gerekçeleri 98
1. Ehliyetsizlik 99
2. Geçersizlik 99
3. Hükümler İtibariyle Kesin veya Bağlayıcı Olmaması 99
4. Sözleşmenin Daha Sonra Değiştirilmiş Olması 100
5. Anlaşma Belgesindeki Yükümlülüklerin Yerine Getirilmiş Olması 100
6. Anlaşma Belgesindeki Yükümlülüklerin Açık Olmaması 100
7. Anlaşma Belgesi ile Çelişme 101
8. Arabulucudan Kaynaklanan Sebeplerle Ret 101
9. Kamu Düzenine Aykırılık ve Arabuluculuğa Elverişli Olmamak 101
III. DAVA ŞARTI OLARAK ARABULUCULUK 103
A. Genel Olarak 103
B. Dava Şartı Kavramının İsabeti 113
C. Dava Şartı Olarak Arabuluculukta Yetkili Arabuluculuk Bürosu 116

D. Dava Şartı Olarak Arabuluculukta Yargılama Giderlerine İlişkin Özel Durumlar 122
E. Dava Şartı Olarak Arabuluculukta Tahkim ve Diğer Alternatif
Uyuşmazlık Çözüm Yöntemlerine İlişkin Özel Durumlar 126
F. Dava Şartı Olarak Arabuluculukta Geçici Hukuki Koruma Tedbirlerine
İlişkin Özel Durumlar 127
G. Dava Şartı Olarak Arabuluculuğa İlişkin Uygulamadaki Bazı Sorunlar 131
1. Telekonferans ile Arabuluculuk Görüşmelerinin Yapılıp Yapılamayacağı 131
2. Son Tutanağın Düzenlendiği Tarih 132
3. Anlaşma Belgesinde Lehine Herhangi Bir Edim Bulunmayan
Tarafın İcra Edilebilirlik Şerhi Alması 134
4. İtirazın İptali Davalarının Dava Şartı Olarak Arabuluculuk
Kapsamında Yer Alıp Almadığı 136
a. Genel Olarak 136
b. İtirazın İptali Davasının Hukuki Niteliği 137
c. İtirazın İptali Davasının Dava Şartı Olarak Arabuluculuk
Kapsamında Değerlendirilmesi Sorunu 142
5. Menfi Tespit Davalarının Dava Şart Olarak Arabuluculuk Açısından Değerlendirilmesi 145
a. Genel Olarak 145
b. Dava Şartı Olarak Arabuluculuk Açısından Menfî Tespit
Davalarına İlişkin Yargı Kararlarındaki Durum 147
i. Menfî Tespit Davalarının TTK m. 5/A Kapsamına
Girmediği Yönünde Yargı Kararları 147
ii. Menfî Tespit Davalarının TTK m. 5/A Kapsamında
Değerlendiren Yargı Kararları 151
c. Öğretide İleri Sürülen Görüşler 153
d. Değerlendirme ve Görüşümüz 156
e. İİK m. 89 Kapsamında Menfi Tespit Davalarının
Değerlendirilmesi 160
6. Kısmî Dava Durumunda Dava Şartı Olarak Arabuluculuk 160
7. Dava Yığılması (Objektif Dava Birleşmesi) Durumunda Ortaya
Çıkan Usûlî Sorunlar 161
8. Terditli Dava Durumunda Dava Şartı Olarak Arabuluculuk 167
9. Seçimlik Dava Durumunda Dava Şartı Olarak Arabuluculuk 170
10. Karşı Dava Durumunda Dava Şartı Olarak Arabuluculuk 171
11. Islah Durumunda Dava Şartı Olarak Arabuluculuk 173
12. Dava Arkadaşlığı Durumunda Dava Şartı Olarak Arabuluculuk 175

IV. TİCARİ UYUŞMAZLIK KAVRAMI VE TESPİTİ 179
A. Genel Olarak 179
B. Ticari Uyuşmazlığa İlişkin Önemli Kavramlar 180
1. Ticari İşletme 180
a. Kanuni Düzenleme 180
b. Devamlılık 182
c. Bağımsızlık 182
d. Esnaf İşletmesi İçin Öngörülen Sınırı Aşma 182
2. Ticari İş 184
3. Ticari Hüküm 185
4. Tacir 186
C. Ticari Uyuşmazlıklar (Davalar) ve Sınıflandırılmaları 188
1. Genel Olarak 188
2. Mutlak Ticari Uyuşmazlıklar 189
3. Nisbi Ticari Uyuşmazlıklar 191
4. Ticari Uyuşmazlık ve TKHK Bağlamında “Tüketici İşlemi“ İlişkisi 192
V. TİCARİ UYUŞMAZLIKLARIN ARABULUCULUĞA ELVERİŞLİLİĞİ 195
A. Genel Olarak Arabuluculuğa Elverişlilik Sorunsalı 195
B. Tarafların Serbestçe Tasarruf Edebilmesi ve Kamu Düzeni 197
C. Arabuluculuğun Ticari Uyuşmazlıklara Uygulanabilirliği 203
D. Ticari Uyuşmazlıklarda Arabuluculuğa Elverişlilik İncelemesi 205
1. Genel Olarak Ticari Uyuşmazlıkların Arabuluculuğa Elverişliliği 205
2. Şirketler Hukukuna İlişkin Uyuşmazlıkların Arabuluculuğa Elverişliliği 207
a. Korporatif Düzelmedeki (Şirketler hukuku düzenine dayanan) Uyuşmazlıkların Arabuluculuğa Elverişliliği 207
b. Korporatif Düzlem Dışındaki Uyuşmazlıklarda Arabuluculuğa Elverişlilik 215
E. Dava Şartı (Zorunlu) Arabuluculuk Kapsamındaki Ticari Uyuşmazlıklar 215
1. Genel Olarak 215
2. Ticari uyuşmazlıklarda Dava Şartı Arabuluculuğu Düzenleyen TTK
5/A Maddesi 217
3. Uyuşmazlık Türü Bakımından İnceleme 219
4. Uyuşmazlık Konusu Bakımından İnceleme 220
5. Zaman Bakımından İnceleme 221
F. Ticari Uyuşmazlıklarda Arabulucu 222
1. Genel Olarak 222
2. Ticari Hukukunda Uzman Arabulucu 225

VI. İHTİYARİ VE DAVA ŞARTI ARABULUCULUK BAKIMINDAN TİCARİ
UYUŞMAZLIK TÜRLERİ 227
A. Genel Olarak 227
B. Mutlak Ticari Uyuşmazlıklar 228
1. TTK’da Öngörülen Hususlardan Doğan Hukuk Uyuşmazlıkları 228
a. Ticari İşletme Hukuku Kapsamındaki Davalar 228
i. Tacir 228
aa. Tacirin İflası 228
bb. Ticari Satış ve Mal değişimi 230
ii. Ticaret Siciline ilişkin Uyuşmazlıklar 232
aa. Ticaret Sicil Müdürünün Tescili Reddetmesi
Nedeniyle Ortaya Çıkan Uyuşmazlıklar 232
bb. Sicil Kayıtlarından Doğan Sorumluluktan
Kaynaklanan Uyuşmazlıklar 233
(1) Devletin ve Ticaret Odasının Müteselsil Sorumluluğundan Doğan Uyuşmazlıklar (TTK m. 25/2) 233
(2) İlgililerin Sorumluluğu (TTK m. 38) 235
iii. Ticaret Unvanı ve İşletme Adına İlişkin Uyuşmazlıklar 235
aa. Ticaret Unvanına İlişkin Uyuşmazlıklar 235
(1) Genel Olarak 235
(2) Ticaret Unvanının Konu Olduğu Hukuki
İşlemlerden Doğan Uyuşmazlıklar 236
(3) Ticaret Unvanının Korunmasına İlişkin
Taleplerden Doğan Uyuşmazlıklar 237
(a) Tazminat Talebine İlişkin Uyuşmazlık 238
(b) Tecavüzün Tespitine İlişkin Uyuşmazlık 238
(c) Kullanımın Yasaklanmasına (Önlenmesine)
İlişkin Uyuşmazlık 239
(d) Sicil Kaydının Değiştirilmesine İlişkin
Uyuşmazlık 239
(e) Eski Hale İade Talebinden Doğan Uyuşmazlık 240
(f) İmha Talebine İlişkin Uyuşmazlık 241
(g) Kararın Gazete ile Yayımlanması 241
bb. İşletme Adına İlişkin Uyuşmazlıklar 242
iv. Haksız Rekabetten Kaynaklanan Uyuşmazlıklar 243
aa. Genel Olarak Haksız Rekabet Hukuku. 243

bb. Arabuluculuk Bakımından Haksız Rekabetten Doğan Uyuşmazlıklar 246
(1) Uyuşmazlık Türleri ve Taraflar 246
(2) Arabuluculuğa Elverişlilik ve Dava Şartı
Arabuluculuk Bakımından Değerlendirme 248
(a) Haksız Rekabetin Tespitine İlişkin Uyuşmazlık 248
(b) Haksız Rekabetin Men’i Talebinden Doğan Uyuşmazlık 249
(c) Eski Hale İade Talebini İçeren Uyuşmazlık 250
(d) Maddi ve Manevi Tazminat Talepli
Uyuşmazlık 250
(e) Hükmün İlanına Yönelik Talep 251
v. Cari Hesap Sözleşmesinden Kaynaklanan Uyuşmazlıklar 252
aa. Genel Olarak 252
bb. Arabuluculuk Bakımından Cari Hesaptan Doğan Uyuşmazlıklar 254
vi. Acentelik Sözleşmesinden Kaynaklanan Uyuşmazlıklar 255
aa. Genel Olarak Acentelik Sözleşmesi 255
bb. Arabuluculuk Bakımından Acentelik İlişkisinden
Doğan Uyuşmazlıklar 258
(1) Müvekkil ile Acente Arasındaki Uyuşmazlıklar Bakımından 258
(2) Müvekkile İzafeten Acenteye Yöneltilen Veya Müvekkil Adına Acentenin Yönelttiği
Taleplerden Doğan Uyuşmazlıklar Bakımından 259
b. TTK’nın Ticaret Şirketleri Hukuku Kitabı Kapsamındaki Uyuşmazlıklar 262
i. Genel Olarak 262
ii. Ticaret Şirketlerine İlişkin Genel Hükümler Kapsamındaki Uyuşmazlıklar 264
aa. Sermaye Koyma Borcundan Doğan Uyuşmazlıklar 264
(1) Katılma Payı ve Şirketin talep Hakkı 264
(2) Sermaye Koyma Borcundan Doğan
Uyuşmazlıkların Arabuluculuğa Elverişliliği 265
bb. Ortakların Kişisel Alacaklılarının Şirkete Yönelttikleri
Talepler (TTK m. 133) 267
cc. Ticaret Şirketlerinin Yapısal Değişiklerinden Doğan Uyuşmazlıklar 268

(1) Genel Olarak 268
(2) Arabuluculuk Açısından Yapısal Değişikliklerden Doğabilecek Uyuşmazlıklar 270
(a) Yapısal Değişikliklerde Ortaklık Pay ve Haklarının Korunmasına Yönelik Taleplerden Doğan Uyuşmazlıklar (TTK m.
140, 161/1, 183) ................................................. 270
(b) Birleşmede Ayrılma Akçesi Talebinden
Doğan Uyuşmazlıklar 272
(c) Birleşme ve Bölünmede Alacaklıların Korunması Bağlamındaki Uyuşmazlıklar
(TTK m. 157, 175) 272
(d) Denkleştirme Akçesi Talebinden Doğan
Uyuşmazlık 274
(e) Genel Kurul ya da Yönetim Kurulunun Yapısal Değişiklik Kararlarının İptaline İlişkin
Taleplerden Doğan Uyuşmazlıklar 275
(f) Yapısal Değişiklik İşlemlerine Katılmış Bulunanların Sorumluluğundan Doğan
Uyuşmazlıklar (TTK m. 193) 276
dd. Şirketler Topluluğu Düzenlemelerinden Doğan Uyuşmazlıklar 276
(1) Genel Olarak 276
(2) Arabuluculuk Açısından Şirketler Topluluğundan
Doğan Uyuşmazlıklar 278
(a) Kısmi Hâkimiyette Denkleştirme Talebinden
Doğan Uyuşmazlık (TTK m. 202/1) 278
(b) Önemli İşlemler Nedeniyle Tazminat veya Şirketten Ayrılma Taleplerinden Doğan
Uyuşmazlıklar (TTK M. 202/2) 283
(c) Tam Hâkimiyette Denkleştirme Talebinden
Doğan Uyuşmazlıklar (TTK M. 206) 284
(d) Satın Alma Hakkından Doğan Uyuşmazlıklar
(TTK m. 208) 285
(e) Güvenden Doğan Sorumluluktan
Kaynaklanan Uyuşmazlıklar (TTK m. 209) 286
ee. Ticaret Bakanlığının Kamu Düzenine veya İşletme Konusuna Aykırılık ya da Muvazaalı İş Ve Faaliyetler Nedeniyle Şirketin Feshini Talep Etmesinden Doğan
Uyuşmazlıklar (TTK m. 210/3) 286

iii. Kollektif Şirketten Kaynaklanan Uyuşmazlıklar 287
aa. Genel Olarak 287
bb. Tescil Yükümlülüğü Yerine Getirilmeksizin Şirket
Adına İşlere Başlanmasından Doğan Uyuşmazlıklar 289
cc. Yönetim Hak ve Görevinin Sınırlandırılması ya da Geri Alınmasına Yönelik Taleplerden Doğan
Uyuşmazlıklar (TTK m. 219, 220) 289
dd. Ortağın Şirketten Çektiği ya da Şirket Adına Tahsil Ettiği
Paranın Ödenmesine İlişkin Uyuşmazlık (TTK m. 224) 291
ee. Ortağın Kar Payı, Alacak, Ücret ve Sermaye Faizi
İsteminden Doğan Uyuşmazlıklar (TTK m. 228) 291
ff. Ortağın Kollektif Şirketle Rekabet Yasağından Doğan Uyuşmazlıklar 292
gg. Kollektif Şirket Adına Yapılan İşlemlerden Doğan Sorumluluğa İlişkin Uyuşmazlıklar (TTK m. 234, 280) 294
hh. Ortağın, Şirketin Borç Ve Taahhütlerinden
Kaynaklanan Sorumluluğuna Dayalı Uyuşmazlıklar 294
ii. Kollektif Şirket ve Ortaklarının İflasından Doğan Uyuşmazlıklar 295
jj. Ortağın haklı Sebeple İhracından Kaynaklanan
Uyuşmazlıklar 295
kk. İhtilafsız Çıkma ve Çıkarılma Hallerinde Ortağın Payının ve Alacaklarının Hesaplanması ve Ödenmesi Talebinden
Doğan Uyuşmazlıklar (TTK m. 260, 261, 263) 297
ll. Tasfiye Memurlarının İş ve İşlemlerinden Doğan Sorumluluktan ve Ücret Hakkından Kaynaklanan Uyuşmazlıklar (TTK m. 280, 284, 285, 292) 297
mm. Ortakların Ek Ödeme Yükümlülükleri ve Tasfiye Artığının Paylaştırılması Talebinden Doğan Uyuşmazlıklar 298
iv. (Adi) Komandit Şirketten Kaynaklanan Uyuşmazlıklar 299
aa. Genel Olarak 299
bb. Şirket Unvanında Adı Yer Alan Ya da Şirket Adına İşlemlerde Bulunan Komanditer Ortağın
Sorumluluğundan Doğan Uyuşmazlıklar 300
cc. Komanditerin, Koyduğu Sermayenin Değerindeki Fark Nedeniyle Ortaya Çıkan Sorumluktan Doğan
Uyuşmazlıklar 301
dd. Komanditerin Şirkete Girmeden Önce Doğan
Borçlardan Sorumluluğu 302
ee. Komanditerin Ödemediği Sermaye Taahhüdünden
Doğan Uyuşmazlıklar (TTK m. 322) 302

ff. Şirket Alacaklılarına Karşı Komanditenin
Sorumluluğundan Doğan Uyuşmazlıklar 302
v. Anonim Şirketten Kaynaklanan Uyuşmazlıklar 303
aa. Genel Olarak 303
bb. Alacak ve Tazminat Talebi İçermeyen Korporatif Uyuşmazlık Türleri Açısından Somut Elverişlilik
İncelemesi 304
(1) Genel Olarak 304
(2) Şirketin Feshine İlişkin Uyuşmazlıklar 305
(3) Genel Kurul Kararlarının İptaline İlişkin
Uyuşmazlıklar 307
(4) Genel Kurul Kararlarının Yokluk ve Butlanının
Tespitine İlişkin Uyuşmazlıklar 309
(5) Yönetim Kurulu Kararlarının İptaline ve
Butlanına İlişkin Uyuşmazlıklar 310
(6) Bireysel Pay Sahipliği Haklarının ve Azlık
Haklarının Kullanılmasına İlişkin Uyuşmazlıklar 310
(7) Sermaye Şirketlerinden Çıkma Ve Çıkarılma
Davaları 314
(8) Korporatif Düzlemdeki Diğer Uyuşmazlıklar 316
cc. Korporatif Düzlem Dışındaki Uyuşmazlıklar Açısından
Somut Elverişlilik İncelemesi 317
dd. Anonim Şirketten Kaynaklanan Alacak ve Tazminat Davaları 318
(1) Yönetim Kurulu Üyelerinin Sorumluluğundan Doğan Çeşitli Uyuşmazlıklar (TTK m. 553 vd., m.
334/3, 338/2, 393/1, 396) ......................................... 318
(2) Pay Sahibinin, Anonim Şirketin Bir Kişiye Düştüğüne İlişkin Bildirim Yükümlülüğünü
İhlalden Doğan Uyuşmazlıklar (TTK m. 338/2) 321
(3) Kurucu İntifa Senetlerinden Doğan Alacak
Taleplerine İlişkin Uyuşmazlıklar (TTK m. 348/1) 322
(4) Şirketin Tescilinden Önce Şirket Adına Yapılan İşlemlerden Doğan Sorumluluk (TTK m. 355) 322
(5) Görevden alınan Yönetim Kurulu Üyesinin Tazminat Talebinden Doğan Uyuşmazlıklar (TTK m. 364) 323
(6) Yönetim Kurulu Üyelerinin Mali Haklarından
Doğan Uyuşmazlıklar 324
(7) Şirketle İşlem Yapma ve Şirkete Borçlanma
Yasağından Doğan Uyuşmazlıklar (TTK m. 395) 324

(8) Denetimde Sır Saklamadan Doğan Sorumluluğa
İlişkin Uyuşmazlıklar 325
(9) İntifa Hakkı Sahibinin Pay Sahibine Karşı
Sorumluluğu 326
(10) Kötü Niyetle İptal ve Butlan Davası Açanların Sorumluluğundan Doğan Uyuşmazlıklar (TTK m.
451) ........................................................................... 326
(11) Asgari İtibari Değere Aykırı Olarak Çıkarılan Paylardan Doğan Sorumluluğa ilişkin
Uyuşmazlıklar (TTK m. 476) 327
(12) Pay Sahibinin Pay Bedelini İfa Etmemesinden Kaynaklanan Uyuşmazlıklar (TTK m. 482) 328
(13) Bedelleri Tamamen Ödenmeden Çıkarılan Hamiline Yazılı Pay Senetleri Nedeniyle İyi Niyet Sahiplerinin Tazminat Taleplerinden
Kaynaklanan Uyuşmazlıklar (TTK m. 484/2) 330
(14) Tescil Öncesi Pay Senedi Çıkaranların Sorumluluğundan Doğan Uyuşmazlıklar (TTK m.
486/4) ........................................................................ 330
(15) Borsa Şirketince Tanınmayan Pay Sahibinin Tanınma ve Tazminat Talebinden Doğan
Uyuşmazlıklar (TTK m. 497) 331
(16) Sır Saklama Yükümünün İhlalinden Doğan
Sorumluluğa İlişkin Uyuşmazlıklar (TTK m. 527/1) 332
(17) Tasfiye Memurunun Haksız Fiilinden Doğan Şirket Sorumluluğuna İlişkin Uyuşmazlıklar (TTK m. 539/1) 332
(18) Belgelerin ve Beyanların Kanuna Aykırı Olmasından Doğan Sorumluluğa İlişkin Uyuşmazlıklar (TTK m.
449) ........................................................................... 332
(19) Sermaye Hakkında Yanlış Beyanlar ve Ödeme Yetersizliğinin Bilinmesinden Doğan Sorumluluğu
İlişkin Uyuşmazlıklar (TTK m. 550) 333
(20) Haksız Yere Kâr Payı ve Hazırlık Dönem Faizi Alınmasından Doğan Uyuşmazlıklar (TTK m. 512) 333
(21) Ayınlara Değer Biçilmesinde Yolsuzluktan Doğan Uyuşmazlıklar (TTK m. 551/1) 334
(22) Kurucuların, Yönetim Kurulu Üyelerinin,
Yöneticilerin Ve Tasfiye Memurlarının Sorumluluğu 334
(23) Denetçinin Sorumluluğundan Kaynaklanan Uyuşmazlıklar 335

vi. Sermayesi Paylara Bölünmüş Komandit Şirket (Paylı
Komandit Şirket) Bağlamında Ortaya Çıkan Uyuşmazlıklar 335
vii. Limited Şirket Bağlamında Ortaya Çıkan Uyuşmazlıklar 336
aa. Genel Olarak 336
bb. Limited Şirketten Kaynaklanan Uyuşmazlıklara
Uygulanacak Anonim Şirket Hükümleri 336
cc. Limited Şirketlere Özgü Uyuşmazlıklar 339
(1) Limited Şirket Ortak Sayısının Bir Kişiye Düştüğüne İlişkin Bildirim Yükümlülüğünü
İhlalden Doğan Uyuşmazlıklar (TTK m. 574/2) 339
(2) Tüzel Kişilik Kazanılmadan Yapılan İşlemlerden
Doğan Sorumluluk 340
(3) Paydaşların Ek Ödeme ve Yan Edim Yükümlülüğünden Doğan Sorumluluğu (TTK m.
599/1) ........................................................................ 341
(4) İntifa Hakkı Sahibinin Ortağa Karşı Sorumluluğu
(TTK m. 600/3) 341
(5) Ortağın ve Şirketin Ek Ödeme ve Yan Edim Yükümlülüğünden Doğan Sorumluluğu (TTK m.
603 vd.) 342
(6) Kâr payı Taleplerinden Doğan Uyuşmazlıklar
(TTK m. 608) 344
(7) Haksız yere alınmış olan kâr payının iadesi
talebinden doğan Uyuşmazlıklar (TTK m. 611) 345
(8) Ortağın Bağlılık Yükümlülüğü ve Rekabet Yasağının İhlalinden Doğan Uyuşmazlıklar (TTK
m. 613) 345
(9) Müdürlerin Özen ve Bağlılık Yükümlülüğünü ve Rekabet Yasağını İhlallerinden Doğan
Uyuşmazlıklar (TTK m. 626) 346
(10) Müdürlerin Görevden Alınması, Yönetim ve Temsil Yetkisinin Geri Alınması Ve Sınırlandırılmasından
Doğan Uyuşmazlıklar (TTK m. 630) 347
(11) Temsil Yetkisine Sahip Olanların İşlediği Haksız Fiil Nedeniyle Limited Şirkete Yöneltilecek
Taleplerden Doğan Uyuşmazlıklar (TTK m. 632) 348
c. TTK’nın Kıymetli Evrak Kitabı Kapsamındaki Uyuşmazlıklar 348
i. Genel Olarak 348
ii. Hamiline Yazılı Kıymetli Evrakın İptali Talebinden
Kaynaklanan Uyuşmazlıklar 350

iii. Kıymetli Evrakın İadesi Davası (İptal Davası Bağlamında)
(TTK m. 663vd.) 351
iv. Kambiyo Senetlerinde (Poliçe, Bono, Çek) Bedelin
Ödenmesi Talebinden Doğan Uyuşmazlıklar 354
d. TTK’nın Taşıma İşleri Kitabı Kapsamındaki Uyuşmazlıklar 356
i. Genel Olarak 356
ii. Eşya Taşımadan Kaynaklanan Uyuşmazlıklar 358
aa. Taşıyıcının Denetleme Giderlerini Talep Hakkından
Doğan Uyuşmazlıklar (TTK m. 858/4) 358
bb. Refakat Belgelerinin Kullanımı Nedeniyle Ortaya
Çıkan Tazminat Davaları (TTK m. 860/1) 358
cc. Tehlikeli Eşya Niteliğinin Bildirilmemesi Nedeniyle Ortaya Çıkacak Talep Haklarından Doğan
uyuşmazlıklar (TTK m. 861) 359
dd. Bekleme Ücretinden Doğan Uyuşmazlıklar (TTK m.
863/43) ............................................................................. 359
ee. Gönderenin Kusursuz Sorumluluğunda Doğan
Uyuşmazlıklar (TTK m. 864) 360
ff. Gönderenin Taşıma Sözleşmesini Feshetmesi Nedeniyle Ortaya Çıkan Talep Haklarından Doğan
Uyuşmazlıklar (TTK m. 865) 361
gg. Kısmi Taşımadan Doğan uyuşmazlıklar 361
hh. Taşıma ücretinden Doğan Uyuşmazlıklar (TTK m.
870, 871, 872)................................................................... 362
ii. Teslimin Gecikmesinden Kaynaklanan Uyuşmazlıklar
(TTK m. 874) 363
jj. Zıya Veya Hasar İle Gecikmeden Doğan Zararlardan Kaynaklanan Uyuşmazlıklar (TTK m. 875) 363
kk. Taşıyıcının Yardımcılarının Kusurundan Doğan Sorumluluktan Kaynaklanan Uyuşmazlıklar (TTK m. 879) 364
ll. Zarar saptama ve diğer giderlerinden Kaynaklanan Uyuşmazlıklar (TTK m. 881, 882) 364
mm.Fiilî Taşıyıcının Sorumluluğundan Doğan
Uyuşmazlıklar (TTK m. 888) 365
iii. Taşınma Eşyası Taşımasından Kaynaklanan Uyuşmazlıklar
(TTK m. 894-901) 365
iv. Değişik Tür Araçlar ile Taşımadan Kaynaklanan
Uyuşmazlıklar (TTK m. 902-905) 365

v. Yolcu Taşımadan Kaynaklanan Uyuşmazlıklar 366
aa. Seferin Yapılamaması, Gecikmesi veya Duraklaması Nedeniyle Ortaya Çıkan Uyuşmazlıklar (TTK m. 907,
908, 911)........................................................................... 366
bb. Yolcu Bagajına İlişkin Hususlardan Doğan
Uyuşmazlıklar (TTK m. 912) 368
cc. Taşıyıcının sorumluluğundan Doğan uyuşmazlıklar
(TTK m.914) 368
vi. Taşıma İşleri Komisyonculuğu Sözleşmesinden
Kaynaklanan Uyuşmazlıklar (TTK m. 917 -930) 369
e. TTK’nın Deniz Ticareti Kitabı Kapsamındaki Uyuşmazlıklar 370
i. Genel Olarak 370
ii. Gemi Sicili ve Geminin Hukuki İşlemlere Konu
Olmasından Doğan uyuşmazlıklar 371
aa. Gemi Siciline İlişkin Hususlardan Doğan uyuşmazlıklar 371
bb. Geminin Devren İktisabı ve Diğer Hukuki İşlemlere
Konu Olmasından Doğan Uyuşmazlıklar 373
iii. Donatan ve Donatma İştirakinden Kaynaklanan
Uyuşmazlıklar 374
aa. Kendisinin Olmayan Bir Gemiyi Donatan Sıfatıyla İşletene Yöneltilecek Taleplerden Doğan
uyuşmazlıklar (TTK m. 1061) 374
bb. Gemi Adamlarının Kusurlarından Doğan Sorumluluğundan Doğan Uyuşmazlıklar (TTK m.
1062) ................................................................................ 374
cc. Paydaş Donatanların Sorumluluğundan Doğan Uyuşmazlıklar (TTK m. 1079, 1080vd.) 375
dd. Donatma İştirakinden Çıkmak İsteyen Ortağın Fesih İsteminden Kaynaklanan Uyuşmazlıklar (TTK m.
1083) ................................................................................ 376
iv. Kaptanın Sorumluluğundan Doğan Uyuşmazlıklar (TTK m.
1088 – 1118)............................................................................ 377
v. Deniz Ticareti Sözleşmelerinden Doğan Uyuşmazlıklar 379
aa. Gemi Kira Sözleşmelerinden Doğan Uyuşmazlıklar
(TTK m. 1119 -1130) 379
bb. Zaman Çarteri Sözleşmesinden Doğan uyuşmazlıklar 380
cc. Navlun Sözleşmesinden Doğan uyuşmazlıklar 381
vi. Deniz Yoluyla Yolcu Taşınma Sözleşmelerinden
Kaynaklanan Uyuşmazlıklar 383

vii. Deniz Kazalarından Doğan Uyuşmazlıklar (TTK m. 1272- 1319) 385
aa. Müşterek Avaryadan Kaynaklanan uyuşmazlıklar 385
bb. Dispeçin Yapılması Talebinden Kaynaklanan uyuşmazlıklar 386
viii. Çatmadan Kaynaklanan Uyuşmazlıklar (TTK m. 1286 – 1297) 388
ix. Kurtarma Haklarından ve Kurtarma Sözleşmesinden Kaynaklanan Uyuşmazlıklar (TTK m. 1298 – 1319) 390
f. TTK’nın Sigorta Hukuku Kitabı Kapsamındaki Uyuşmazlıklar 390
i. Genel Olarak 390
ii. Sigorta Tahkiminden Önce Arabulucuya Başvuru Şartının Bulunup Bulunmadığı Sorunsalı 391
iii. Genel Olarak Sigorta Sözleşmesinden Doğan
Uyuşmazlıklar 393
iv. Zarar Sigortalarından Kaynaklanan Uyuşmazlıklar 395
aa. Mal Sigortalarından Kaynaklanan Uyuşmazlıklar (TTK
m. 1453-1472) 395
bb. Sorumluluk Sigortalarından Doğan Uyuşmazlıklar
(TTK m. 1473-1484) 397
v. Can Sigortalarından Kaynaklanan Uyuşmazlıklar 398
aa. Hayat Sigortalarından Doğan uyuşmazlıklar (TTK m.
1487 – 1506)..................................................................... 398
bb. Kaza Sigortalarından Doğan uyuşmazlıklar (TTK m.
1507 – 1510)..................................................................... 398
cc. Hastalık ve Sağlık Sigortalarından Doğan
Uyuşmazlıklar (TTK m. 1511-1520) 399
2. TTK m. 4/1 Hükmünde Sayılan Diğer Mutlak Ticari Uyuşmazlıklar 400
a. TMK’nın, Rehin Karşılığında Ödünç Verme İşi İle Uğraşanlar Hakkındaki 962 İlâ 969 Uncu Maddelerinde Öngörülen
Hususlardan Doğan Hukuk Uyuşmazlıkları 400
b. TBK’nın Çeşitli Maddelerinde Öngörülen Hususlardan Doğan
Hukuk Uyuşmazlıkları (TTK m. 4/1-c) 402
i. TBK’nın Malvarlığının veya İşletmenin Devralınması ile İşletmelerin Birleşmesi ve Şekil Değiştirmesi Hakkındaki 202 ve 203. Maddelerinde Öngörülen Hususlardan
Doğan Hukuk Uyuşmazlıkları 402
ii. TBK’nın Rekabet Yasağına İlişkin 444 ila 447. Maddelerinde Öngörülen Hususlardan Doğan Hukuk Uyuşmazlıkları 403

iii. TBK’nın Yayın Sözleşmesine Dair 487 İlâ 501. Maddelerinde Öngörülen Hususlardan Doğan Hukuk Uyuşmazlıkları 404
iv. TBK’nın Kredi Mektubu Ve Kredi Emrini Düzenleyen 515 İlâ 519. Maddelerinde Öngörülen Hususlardan Doğan
Hukuk Uyuşmazlıkları 405
v. TBK’nın Komisyon Sözleşmesine İlişkin 532 İlâ 545. Maddelerinde Öngörülen Hususlardan Doğan Hukuk Uyuşmazlıkları 406
vi. TBK’nın Ticari Temsilciler, Ticari Vekiller Ve Diğer Tacir Yardımcıları İçin Öngörülmüş Bulunan 547 İlâ 554. Maddelerinde Öngörülen Hususlardan Doğan Hukuk
Uyuşmazlıkları 408
c. Fikrî Mülkiyet Hukukuna Dair Mevzuatta Öngörülen
Hususlardan Doğan Hukuk Uyuşmazlıkları (TTK M. 4/1-d) 410
i. Genel Olarak 410
ii. SMK’da Öngörülen Hususlardan Doğan Uyuşmazlıkların Arabuluculuğa Elverişliliği 411
aa. Tescil işlemi 411
bb. Tescil İşlemine İtirazdan Doğan Uyuşmazlıklar 411
cc. YİDK kararlarının iptali 413
dd. Sınai Hakların Hükümsüzlük ve İptaline İlişkin
Uyuşmazlıklar 414
ee. Sınai Haklara Tecavüzden Doğan Uyuşmazlıklar 417
d. Borsa, Sergi, Panayır ve Pazarlar İle Antrepo ve Ticarete Özgü Diğer Yerlere İlişkin Özel Hükümlerde Öngörülen Hususlardan
Doğan Hukuk Uyuşmazlıkları (TTK M. 4/1-e) 421
e. Bankalara, Diğer Kredi Kuruluşlarına, Finansal Kurumlara ve Ödünç Para Verme İşlerine İlişkin Düzenlemelerde Öngörülen
Hususlardan Doğan Hukuk Uyuşmazlıkları (TTK M. 4/1-f) 422
C. Arabuluculuk Bakımından Özel Kanun Hükümleri Nedeniyle Ticari
Sayılan Uyuşmazlıklar 424
D. En az Bir Ticari İşletmeyi İlgilendirmesi Şartıyla Ticari Sayılan
Uyuşmazlıklar (TTK m. 4/1) 426
1. Genel Olarak 426
2. TBK’nın Havale Hakkındaki 555 İlâ 560. Maddelerinde Öngörülen Hususlardan Doğan Hukuk Uyuşmazlıkları 427
3. TBK’nın Saklama Sözleşmelerini Düzenleyen 561 İlâ 580 İnci Maddelerinde. Maddelerinde Öngörülen Hususlardan Doğan
Hukuk Uyuşmazlıkları. 429

4. Fikir ve Sanat Eserlerine İlişkin Haklardan Doğan Uyuşmazlıklar 430
a. Genel Olarak 430
b. Eserden Doğan Haklara İlişkin Sözleşmelerden Doğan Uyuşmazlıklar 432
c. Tespit Talepli Uyuşmazlıklar 433
d. Tecavüzün Men’i (Önlenmesi) ve Ref’i (Kaldırılması) Davası 434
e. Tazminat Davaları 436
KAYNAKÇA 437
KAVRAM İNDEKSİ 445