Türkiye' de Anayasa Şikayeti ( Bireysel Başvuru )

TÜRKİYE' DE ANAYASA ŞİKAYETİ ( BİREYSEL BAŞVURU )



Dr. Tolga ŞİRİN



BİRİNCİ KISIM: ANAYASA ŞİKAYETİNİN GENEL ESASLARI

BİRİNCİ BÖLÜM: ANAYASA ŞİKAYETİNİN ANLAMI VE TARİHSEL GELİŞİMİ

I.ANAYASA ŞİKAYETİ KAVRAMI VE MUKAYESELİ HUKUKTAKİ YERİ

A.ANAYASA ŞİKAYETİ KAVRAMI

1.Anayasa Şikayetinin Terminolojik Anlamı

a.Terminolojik Köken (Etimoloji)

b.Türkiye Öğretisinde "Anayasa Şikayeti" Kullanımı

c.Türkiye Öğretisinde "Anayasal Şikayet/Başvuru" Kullanımı

d.Mukayeseli Hukuktaki Diğer Kullanımlar

e.Türkiye Anayasasındaki Kullanım: Bireysel Başvuru (Kişisel Başvuru)

f.Kavramsal Öneri

2.Anayasa Şikayetinin Hukuksal Tanımı

B.ANAYASA ŞİKAYETİNİN MUKAYESELİ HUKUKTAKİ YERİ

II.ANAYASA ŞİKAYETİNİN HUKUKİ NİTELİĞİ VE BENZER KAVRAMLARDAN FARKI

A.ANAYASA ŞİKAYETİNİN HUKUKİ NİTELİĞİ

1.Genel Olarak

2.Bir Hak Olarak Anayasa Şikayetinin Niteliği

a.Anayasa Şikayeti Bir Hak Mıdır?

(1)Maddi Yaklaşım ve Şekli Yaklaşım Ayrımı

(2)Anayasa Şikayetinin Düzenlendiği Yer Sorunu

(3)Şekli Kritere Göre Anayasa Şikayetinin Niteliği

(4)Maddi Kritere Göre Anayasa Şikayetinin Niteliği

(5)Türkiye Öğretisine Göre Anayasa Şikayetinin Niteliği

(6)Mukayeseli Hukuk Verilerine Göre Anayasa Şikayetinin Niteliği

(7)Anayasa Altı Düzenlemelerde Anayasa Şikayetinin Niteliği

b.Anayasa Şikayeti Ne Tür Bir Haktır?

c.Anayasa Şikayetinin Bir Hak Olarak Tanınmasının Pozitif Sonuçları Nelerdir?

(1)Temel Hak ve Özgürlüklerin Sınırlandırılma Sistemine Tabidir.

(2)Şüphe Durumunda Hak ve Özgürlükler Lehine Yorum Yapılır

(3)Kanun Hükmünde Kararname İle Düzenlenilemez

3.Bir Dava Olarak Anayasa Şikayetinin Niteliği

a.Sübjektif Dava ve Objektif Dava Ayrımı

b.Objektif Dava

c.Sübjektif Dava

d.Anayasa Şikayeti Ne Tür Bir Davadır?

(1)Türkiye Hukukunda Anayasa Şikayeti Davasının Niteliği

(a)İptal ve İtiraz Davalarının Niteliği

(i)İptal Davasının Niteliği

(ii)İtiraz Davasının Niteliği

(b)Anayasa Şikayetinin Sübjektif Karakterine İlişkin Öğeler

(i)Sadece Hakkı İhlal Edilenler Dava Açabilmektedir

(ii)Kamu Başdenetçilerine Şikayette Bulunma İmkânı Tanınmamıştır

(c)Türkiye'deki Anayasa Şikayeti Davasının Objektif Öğeleri

(i)Anayasa'nın Üstünlüğü Esastır

(ii)Kişiliğe Bağlılık, Vazgeçilemezlik ve Devredilemezlik

(iii)Re'sen Tedbir Kararı Verilmektedir.

(iv)Şikayetten Feragat ve Objektif Hukuk Koruması

III.ANAYASA ŞİKAYETİNİN BENZER KAVRAMLARDAN FARKI

A.ANAYASA ŞİKAYETİ VE ACTIO POPULARIS FARKI

1.Actio Popularis Usulü

2.Anayasaya Uygunluk Denetiminde Actio Popularis'in Uygulandığı Ülkeler

3.Actio Popularis'in Anayasa Şikayetinden Ayrılan Yönleri

B.ANAYASA ŞİKAYETİ VE "YARI ACTIO POPULARIS" FARKI

C.ANAYASA ŞİKAYETİ VE SINIF DAVASI FARKI

D.ANAYASA ŞİKAYETİ VE KOMÜNAL BAŞVURU

1.Komünal Anayasa Şikayeti Kavramı

2.Komünal Anayasa Şikayetinin Uygulandığı Ülkeler

3.Türkiye'de Komünal Anayasa Şikayetinin Uygulanabilirliği

a.Tarihsel Olarak Uygulanabilirlik

b.Uluslararası Yükümlülükler Bakımından Uygulanabilirlik

E.ANAYASA ŞİKAYETİ VE DİLEKÇE HAKKI

IV.ANAYASA ŞİKAYETİNİN TARİHSEL GELİŞİMİ

A.MUKAYESELİ HUKUKTAKİ GELİŞİMİ

B.TÜRKİYE HUKUKUNDA TANINMASI

1.Anayasa Şikayeti İçin Anayasa Değişikliği Zorunlu Muydu?

2.İçtihat Yoluyla Anayasa Şikayetinin Tanınması Mümkün Müydü?

3.Yasa Yoluyla Anayasa Şikayetinin Tanınması Mümkün Müydü?

İKİNCİ BÖLÜM: ANAYASA ŞİKAYETİNİN İŞLEVLERİ

I.Genel Olarak

II.Anayasa Şikayetinin Sübjektif İşlevi

III.Anayasa Şikayetinin Objektif İşlevi

IV.Anayasa Şikayetinin Katılımcı İşlevi

V.Anayasa Şikayetinin Meşrulaştırıcı İşlevi

A.Anayasa Yargısı Demokrasi Gerilimi

B.Anayasa Yargısının Meşrulaşmasında Anayasa Şikayetinin Yeri

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM: ANAYASA MAHKEMESİ'NİN BÜNYESİNDE YER ALAN SORUNLAR

I.Mahkeme Mensuplarının Güvenceleri ve Nitelikleri

A.AYM Yargıçları

1.Yargıçların Seçilme Biçimi ve Nitelikleri

2.Verilen Kararın İcra Kabiliyeti

3.Özerk Bütçe

4.Yargısal Bağışıklıklar

5.Azledilmeme ve Emekliye Sevk Edilmeme Güvencesi

6.Mali Teminat

B.Raportörler

II.Yorum Faaliyetinden Kaynaklanan Sorunlar

A.Anayasa Mahkemesinin Resmi İdeoloji Sorunu

B.Türkiye Anayasa Mahkemesinin İHAM'a Uyum Sorunu

C.Bütünsel ve Özel Bir Sorun: Sosyal Hakların Dışlanması

1.İnsan Haklarının Bütünselliği İlkesi

2.1982 Anayasasının Sosyal Haklar Konusundaki Sorunlu Yaklaşımı

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM: İHAM UYGULAMASINDA ANAYASA ŞİKAYETİNİN YERİ

I.Anayasa Şikayeti Yargılamasının İHAM'ın Faaliyetlerine Katkısı Nedir?

II.Anayasa Şikayeti Yargılaması İHAM Denetimine Tabi Midir?

A.Konuyla İlgili İHAM İçtihadının Evrimi

B.AYM'nin Kabul Edilebilirlik İncelemesinin Durumu

C.AYM Önünde Makul Sürede Yargılanma Hakkının İhlali

D.Anayasa Şikayeti Tüketilmesi Gereken Bir İç Hukuk Yolu Mudur?

1.Anayasa Şikayeti Yolunun Makul Sürede Tamamlanamaması

2.Anayasa Şikayeti Yolunun Kısıntılı Olması

3.Anayasa Şikayeti Yolunun Erişilebilir Olmaması

4.Anayasa Şikayeti Yolunun İhlali Gideremeyecek Olması

İKİNCİ KISIM: ANAYASA ŞİKAYETİNİN ÖZEL VE USULİ ESASLARI

BİRİNCI BÖLÜM: ANAYASA ŞİKAYETİ HAKKININ ÖZNESİ

I.Genel Olarak

A.Ehliyet Kavramı ve Anayasa Hukukuna Teşmili

1.Anayasa Hukukunda Ehliyet ve Terminoloji Sorunu

2.Türkiye Anayasa Hukuku Bakımından Ehliyet Kavramının Değerlendirilmesi

3.Doğmamış Organizmalar Bakımından Yetki (Kişiliğin Başladığı An Sorunu)

a.Genel Olarak Doğmamış Organizmaların Temel Hak ve Taraf Ehliyeti Sorunu

b.İHAM'ın Doğmamış Organizmaya Yönelik Yaklaşımı

c.Anayasa Mahkemelerinin Doğmamış Organizmaya Yönelik Yaklaşımı

d.Yeni ve Özgün Bir Sorun: Tüpteki Embriyonun Anayasal Durumu

e.Doğmamış Organizmaların Temel Hak ve Özgürlükleri Sorunu

f.Türkiye Anayasa Mahkemesi'nin Yanıtını Bekleyen Bir Soru

4.Ölüler Bakımından Yetki (Kişiliğin Bittiği An Sorunu)

a.Ölüm ve Temel Hak Taşıyıcılığı Konusunda Öğretideki Görüşler

b.Almanya AYM'sinin Yaklaşımı

c.AYM İçtihadına Yönelik Tepkiler

d.Ölüler Adına Dava Açılması ve/veya Sürdürülmesi

(1)Kişinin Mağdur Olduktan Sonra, Anayasa Şikâyetinden Önce Ölmesi

(2)Kişinin Ölüm Anında Mağdur Edilmesi

(3)Kişinin Öldükten Sonra Mağdur Edilmesi

(4)Kişinin Anayasa Şikâyetinde Bulunduktan Sonra Ölmesi

(a)Almanya Uygulaması

(b)İspanya Uygulaması

(c)İHAM Uygulaması

(d)Türkiye Olağan Usul Hukuku Bakımından Uygulama

(e)Özgün Bir Durum: Başvurucunun Ölümünden Sonra Herhangi Bir İstem Olmamasına Rağmen İhlalin İncelenmeye Devam Edilmesi

5.Anayasa Şikâyeti Ehliyeti Tartışmalı Kişiler

a.Çocuklar

(1)Çocuklar Temel Hakların Taşıyıcısı ve Kullanıcısı Olabilir Mi?

(2)Çocuklar Anayasa Şikayeti Hakkının Taşıyıcısı Mıdır?

b.Diğer Kısıtlılar

c.Yabancılar

(1)Yabancılara Tanınan Siyasal Haklar

(2)Yabancılara Tanınmayan Kişisel Haklar

(3)AYM'nin Yabancılara Yönelik Yaklaşımın Eleştirisi

d.Tüzel Kişiler

(1)Tüzel Kişilerin Niteliğine İlişkin Teoriler

(2)Niteliksel Değerlendirmelerin Uygulamadaki Yansımaları

(3)Özel Hukuk Tüzel Kişileri

(a)Almanya'da Özel Hukuk Tüzel Kişilerinin Anayasa Şikayeti

(b)İHAM'da Özel Hukuk Tüzel Kişilerinin Anayasa Şikayeti

(4)Kamu Tüzel Kişileri

(i)Almanya AYM'sinin Uygulaması

(ii)Konuyla İlgili İHAM Yaklaşımı

(iii)Türkiye Bakımından Özel Bir Değerlendirme

(5)Tüzel Kişilerin Anayasa Şikayetinde Temsili

(6)Tüzel Kişiliğin Sonra Ermesinin ve Nitelik Değiştirmesi

e.Tabiat ve Hayvanların Anayasa Şikayeti Hakkı

f.Mukayeseli Hukukta Anayasa Şikayetinde Bulunmaya Yetkili Diğer Kişiler

(1)Birinci Olasılık: Kamu Başdenetçisi

(2)İkinci Olasılık: Cumhuriyet Başsavcıları

(3)Türkiye Bakımından Değerlendirme

İKİNCİ BÖLÜM: KAMU GÜCÜ KAVRAMI

I.GENEL OLARAK

II.KAMU GÜCÜNÜN ULUSLARARASI SINIRLARI

III.KAMU GÜCÜNÜN ULUSAL KAPSAMI

IV.KAMU GÜCÜNÜN ANAYASA ŞİKAYETİ BAKIMINDAN MEKANSAL DEĞERİ

A.Klasik Egemenlik Alanı Bakımından Kamu Gücü Kavramı

B.Klasik Egemenlik Alanının Dışı Bakımından Kamu Gücü Kavramı

V.ANAYASA ŞİKAYETİ BAĞLAMINDA KAMU GÜCÜ SORUMLULUĞUNUN ZAMANSAL SINIRLARI

VI.KAMU GÜCÜNÜN TEZAHÜRLERİ

A.Bir Kamu Gücü Olarak Yasama

1.Yasalar (Genel Olarak)

2.Türkiye'de Maddi Anlamda Yasaların Anayasa Şikayetine Konu Edilememesi

a.Yeni Bir İptal Yolu Açılacağı Savı

b.İddia ve Değerlendirmenin Aynı Organ Tarafından Yapılacağı Savı

c.Yasama Organının Hassasiyeti Savı

3.Sorunun Çözümüne Yönelik Olası Yöntemler

4.Sorunun Aşılması: Anayasa Şikâyeti İncelemesinde Somut Norm Denetimi

a.Anayasa Şikayeti İncelemesi Bir Dava Mıdır?

b.AYM, Anayasa Şikayeti İncelemesinde Bir "Mahkeme" midir?

c.Ara Değerlendirme

5.Kanun Hükmünde Kararnameler Meselesi

6.Parlamento Kararları

B.Bir Kamu Gücü Olarak Yürütme

1.Sadece Yasanın Uygulanmasından İbaret Yürütme Eylemlerine Karşı Anayasa Şikayeti

2.İdarenin Düzenleyici İşlemleri

3.Özel Kişilerin Yürütmenin Geleneksel Ödevleri Kapsamındaki Faaliyetleri

4.Yürütmenin Özel Hukuk Kapsamındaki Faaliyetleri

5.Yürütmenin Ceza Hukuku Bağlamında Gerçekleştirdiği İşlemler

C.Bir Kamu Gücü Olarak Yargı

1.AYM'nin Yargı Kararları Denetiminin Yarattığı Sorunlar ve Nedenleri

2.Yargı Kararlarına Karşı Anayasa Şikayeti'nin Kapsamı

3.Yargı Kararlarına Karşı Anayasa Şikayeti Denetiminin Sınırları

a.Almanya AYM'sinin Kullandığı Kriterler

b.Öğretide İleri Sürülen Öneriler

c.Konuyla İlgili İHAM Yaklaşımı

d.Mukayeseli Öğretideki Tartışmaların Türkiye Hukukundaki Anlamı

4.Anayasa Şikayetine Konu Edilebilecek Mahkeme Karar Türleri

a.Mahkeme Kararının Anayasaya Aykırı Bir Yasaya Dayanması

b.Anayasal Yargılama Usullerine Uymadan Karar Verilmesi

c.Mahkeme Kararının Kendisinin Hak ve Özgürlük İhlal Etmesi

(1)Temel Hak ve Özgürlüklerin Hiç Dikkate Alınmaması

(2)Temel Hak ve Özgürlüklerin "İlkesel" Olarak Yanlış Değerlendirilmesi

5.Anayasa Şikayetine Konu Edilemeyecek Mahkeme Kararları

a.AYM Kararlarına Karşı Anayasa Şikayeti Sorunu

b.Karar Gerekçelerine Karşı Anayasa Şikayeti

c.Ara Karalara Karşı Anayasa Şikayeti

d.Yüksek Yargı Dışındaki Uyuşmazlık Çözüm Mercilerinin Kararları

e.Yabancı Mahkeme Kararlarına Karşı Anayasa Şikayeti

D.İnsan Haklarının Devlet Dışında Kalan Kişilerce İhlali Sorunu: (DRITTWIRKUNG)

1.Terminoloji

2.İnsan Haklarının Yatay Etkisi Teorisinin Ortaya Çıkışı

3.İnsan Haklarının Yatay Etkisi Konusundaki Savlar (Yatay Etki Biçimleri)

a.Doğrudan Yatay Etki

b.Dolaylı Yatay Etki

E.İhmal Yoluyla Anayasaya Aykırılık

1.Kamu Gücünün İhmal Biçimleri

2.Yasama İhmalleri

a.Mutlak İhmaller (Gerçek İhmaller)

b.Türkiye Anayasa Hukuku Bakımından "Mutlak İhmaller"

c.Nispi İhmaller (Gerçek Olmayan İhmaller)

d.Türkiye Anayasa Hukuku Bakımından Nispi İhmaller

e.Güncelleme Ödevi ve İhmal

f.Pozitif Yükümlülük Işığında İhmal Sorunu

VII.KAMU GÜCÜ MÜDAHALESİNİN GEREKLİ ÖZEL NİTELİKLERİ

A.Kişisellik

B.Güncellik

C.Doğrudanlık

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM: ANAYASA ŞİKAYETİNE KONU EDİLEBİLECEK HAK VE ÖZGÜRLÜKLER

I.Genel Açıklama

II.Hangi İHAS Metninin Esas Alınacağı Sorunu

A.Resmi Tercümedeki Eksiklikler

B.Resmi Tercümede Anlam Kaymaları

C.Ara Değerlendirme

III.EK PROTOKOLLERİN SÖZLEŞME KAPSAMINDA SAYILIP SAYILMAYACAĞI SORUNU

IV.Sözleşme'ye Anlamını Veren Öğe: İHAM İçtihatları

A.Türkiye'nin Taraf Olduğu Davalardaki İçtihatların Anlamı

B.Türkiye'nin Taraf Olmadığı Davalardaki İçtihatların Anlamı

V.Anayasa Şikayetine Konu Edilebilecek Temel Hak Ve Özgürlükler

A.Temel Hak ve Özgürlükler Kavramının Maddi Yaklaşımla Kavranması Gerekliliği

B.Tarihsel ve Amaçsal Yorum

C.İHAS ve Anayasa Arasında Sistematik Yorum

D.İHAS Kapsamında Olan ve Olmayan Hükümlerin Sistematik Yorumu

VI.Sosyal Hakların Anayasa Şikayetine Konu Edilebilirliği

ÜÇÜNCÜ KISIM: ANAYASA ŞİKAYETİNİN USULİ ESASLARI

BİRİNCİ BÖLÜM: ANAYASA ŞİKAYETİ USULÜ

I.Şikayetin Yapılma Biçimi: Yazılı Usul

II.Yazılı Usulde Kullanılacak Dil

A.Anayasa Şikayeti Dilekçesinde Bulunması Gereken Unsurlar

1.Başvurucuya İlişkin Bilgiler

2.Kamu Gücüne İlişkin Bilgiler

3.İhlale ve İhlal Edilen Haklara İlişkin Bilgiler

4.Yargılama Prosedürüne İlişkin Bilgiler

5.Dizi Pusulası

6.Sonuç ve İstemler

7.İmza

III.ANAYASA ŞİKAYETİNİN İLERİ SÜRÜLEBİLECEĞİ MERCİLER

A.Anayasa Mahkemesine Başvuru

B.Diğer Mahkemelere Başvuru

C.Yurtdışı Temsilciliklerine Başvuru

IV.Anayasa Şikayetindeki Eksiklikler ve Şikayetin Akıbeti

V.Anayasa Şikayetinde Temsil

A.Temsilci İfadesinin Anlamı

B.Avukatla Temsil Zorunlu Mudur?

C.Temsil İlişkisinin İspatlaması

VI.Başvuru Harcı

VII.Adli Yardım İstemleri

A.Anayasa Şikayeti Yargılamasında Adli Yardımın Normatif Dayanağı

B.Diğer Yargılama Biçimlerindeki Adli Yardım Hükmünün Anayasa Yargılamasına Teşmili

C.Adli Yardım İsteminde Bulunabilecek Kişiler

D.Adli Yardım Koşulları

1.Yoksulluk Koşulu

2.Haklılık Koşulu

3.Bir Yan Yargılama Olarak Anayasa Şikayetinde Adli Yardım Usulü

VIII.ANAYASA ŞİKAYETİ İNCELEMESİ

A.KOMİSYON İNCELEMESİ: ŞİKAYETİN KABUL EDİLEBİLİRLİK (İNCELENEBİLİRLİK) BAKIMINDAN DENETİMİ

1.GENEL OLARAK KABUL EDİLEBİLİRLİK İNCELEMESİ VE TÜRKİYE UYGULAMASI

a.Kabul Edilebilirlik Teriminin Yerindeliği Sorunu

b.Mukayeseli Uygulamada Kabul Edilebilirlik Denetimi

(1)Çeşitli Ülkelerdeki Kabul Edilebilirlik Örnekleri

(2)Almanya Uygulamasında Kabul Edilebilirlik Denetimi

(3)İHAM Uygulamasında Kabul Edilebilirlik İncelemesi

c.Türkiye AYM'si Uygulaması ve Ara Değerlendirme

2.TÜRKİYE'DE KABUL EDİLEBİLİRLİK (İNCELENEBİLİRLİK) DENETİMİ

a.Mahkeme'nin (Kişi, Konu, Zaman, Yer bakımından) Yetkisi

(1)Kişi bakımından yetki (Ratione Personae)

(2)Konu bakımından yetki ( Ratione Materiae)

(3)Yer bakımından yetki (Ratione Loci)

(4)Zaman bakımından yetki (Ratione Temporis)

b.Olağan Başvuru Yollarının Tüketilmesi ve 30 Günlük Süre Kaydı

(1)Birinci Usuli Koşul: Anayasa Şikayeti Olağan Kanun Yollarının Tüketilmesinden Sonra Yapılır

(a)Subsidiarite (İkincillik) İlkesi

(b)Olağan Kanun Yollarının Anlamı

(i)Olağan İdari Yollar

(ii)Olağan Yargı Yolları

(c)Tüketme Kavramının Anlamı

(i)Şekli Anlamda Tüketmek

(ii)Maddi Anlamda Tüketmek

(iii)İstisnai Durumlar

(d)Almanya Uygulamasındaki İstisnalar

(i)Anayasa ŞikAyetinin Genel Bir Öneme Sahip Olması

(ii)Şikayetçinin Ağır ve Telafi Edilemez Zararı

(iii)Başarı Şansı Olmayan Başvuru Yolları

(e)Kanun Yollarının Kaçırılması Riski ve Riske Karşı Tedbir

(f)Fiziksel Nedenlerle İç Hukuk Yollarını Tüketmeme Sorunu

(2)İkinci Usuli Koşul: 30 Günlük Süre Kaydı

(a)Süre Kaydının Niteliği

(b)Sürenin Hesaplanma Biçimi

(i)30 Günlük Sürenin Başlangıcı

(ii)30 Günlük Sürenin Sona Erişi

(3)Anayasa ŞikAyeti Süresinin Kaçırılması ve Eski Hale İade (Mazeret Hukuku)

(a)Başvurucu anayasa şikAyeti için öngörülen sürenin içinde başvurmamış olmalıdır.

(b)Sürenin kaçırılması bir mazerete dayanmalıdır.

(c)Mazeretin ortaya çıkmasında başvurucunun kabul edilemez bir kusuru bulunmamalıdır.

(d)Eski Hale Getirme'ye İlişkin Bazı Örnekler

(i)Şikayetçinin yasayı bilmemesi

(ii)Sürenin başlangıç anına ilişkin sorunların bulunması

(iii)Hastalık

(iv)Dilekçenin iletim aracındaki sorunlar

(v)Tutulu Olma Hali

(vi)Temsilcinin Hatları

(vii)Kişinin Kendisi İle İlişkili Olmayan Mücbir Haller

(e)Mazeret ile Süresinde Başvuru Yapılamaması Arasında Uygun İlliyet Bağı Bulunmalıdır

(4)Yasalar ve Diğer Düzenleyici İşlemlere Karşı Anayasa Şikâyetinde Zaman Sorunu

(5)İhmal Suretiyle İhlaller ve Anayasa Şikâyeti Zamanı

c.Anayasal Bakımdan ve Şikâyetçinin Zararı Bakımından Önemsiz Başvurular

(1)Anayasal Bakımdan Önem Koşulu (Objektif Önem Kriteri)

(a)Kriterin İşlevleri

(b)Kriterin Uygulama Alanı

(2)Şikâyetçi Bakımdan Önemli Zarar Koşulu (Sübjektif Önem)

d.Açıkça Dayanaktan Yoksun Olmama Koşulu

3.TÜRKİYE'DE KABUL EDİLEBİLİRLİK İNCELEMESİNİN AŞAMALARI

a.Komisyon Raportörlüğü Birimi Aşaması

b.Komisyon Aşaması

(1)Komisyonların Kararlarını Verme Biçimi: Oybirliği

(2)Özgün Bir Durum: Kısmi Kabul Edilebilirlik Kararı

c.Komisyon'un Anayasa Şikayetinin Kabul Edilebilirliğine (İncelenebilirliğine) İlişkin Karar Veremeyeceği Haller

4.KABUL EDİLEBİLİRLİK KONUSUNDAKİ KARARININ KESİNLİĞİ

a.Kabul Edilebilirliğe/Edilemezliğe İlişkin Kararların Kesinliği

b.Kabul Edilebilirlik/Edilmezlik Kararlarının Gerekçeli Olması Gerekliliği

c.Kabul Edilebilirlik/Kabul Edilemezlik Kararlarının Yayımlanması Sorunu

B.BÖLÜM İNCELEMESİ: ŞİKAYETİN ESAS BAKIMDAN DENETİMİ

1.Bölümler Raportörlüğü Aşaması

a.Kabul Edilebilirlik Kararı Verilmemiş Anayasa Şikayetleri

(1)Oybirliği Sağlanamaması

(2)Şikayetin Niteliği veya Kabul Edilebilirliğin Esasa Bağlı Olması

(3)Komisyon'un Anayasa Şikayetinin Kabul Edilebilirliğine (İncelenebilirliğine) İlişkin Karar Veremeyeceği Hallerde Bölüm İncelemesi

b.Kabul Edilebilirlik (İncelenebilirlik) Kararı Verilmiş Anayasa Şikâyetleri

(1)Araştırma Evresi

(a)Layihalar Teatisi

(b)Delil Toplama Süreci

(i)Tanık dinleme

(ii)Keşif yapma

(iii)Uzman dinleme

(2)Karar Taslağının Hazırlanması

(3)Ar/İç Tarafından İnceleme ve Görüş Bildirme Evresi

(4)Bölümlerin Karar Verme Evresi

İKİNCİ BÖLÜM: ANAYASA ŞİKAYETİ YARGILAMASINDA KARARLAR

I.Karar Kavramının Nitelendirilme Biçimi

II.Karar Türleri

A.Düşme Kararı

B.Kötüye Kullanım Kararı

C.Geçici Tedbir Kararı

1.Terminoloji Hakkında

2.İhtiyati Tedbir Düzenlemesinin Süregelen Tartışamaya Katkısı

3.Geçici Tedbirin İşlevleri

4.Geçici Tedbir İsteminde Bulunabilecek Özneler

5.Geçici Tedbir İsteminin Muhatabı, Zamanı ve Sayısı

6.Geçici Tedbir Kararının Diğer Yargılama Yolları ve Esas Kararla Olan İlişkisi: İstisnailik

7.Geçici Tedbir Kararı Verilebilecek Haklar Sorunu

8.Geçici Tedbir Kararı İçin Gerekli Şartlar

a.Genel Koşul: Anayasa Şikayeti Yargılamasına Uygun Olma Koşulu

b.Geçici Tedbir Kararının Özel Koşulları

(1)Ağır ve Telafi Edilmez Dezavantaj

(2)Aciliyet

(3)Kamu Yararı

c.Geçici Tedbir Kararı Örnekleri

d.Yan Yargılama Olarak Geçici Tedbir Yargılaması

D.Pilot Karar

1.Pilot Karar Tekniğinin Gelişimi ve Özgülendiği Amaç

2.Pilot Karar Yöntemine Yönelik Eleştiriler

3.Pilot Kararın Unsurları

a.Pilot Karar Bölüm Tarafından Verilir

b.Tarafların, Adalet Bakanlığının İstemi veya Re'sen İnceleme

c.Sistematik ve Yapısal Bir Sorunun Bulunması

d.Yapısal Sorun ve Alınması Gereken Tedbirler

e.Benzer Başvuruların İncelenmesinin Ertelenebilirliği

4.Pilot Karar Tekniği ve Düzenleyici İşlemlere Karşı Anayasa Şikayeti Sorunu

E.Esasa İlişkin Karar

1.Esasa İlişkin Kararda Neye Hükmedilebilir?

2.AYM Yasası'nın Restitutio in Integrum İlkesi Işığında Eleştirisi

3.Esasa İlişkin Kararın (Hükmün) Kesinliği

a.Anayasa Mahkemesi Kararlarının Şekli Anlamda Kesinliği

b.Anayasa Mahkemesi Kararlarının Maddi Anlamda Kesinliği

(1)Maddi Anlamda Kesin Hükmün Objektif Sınırları

(2)Maddi Anlamda Kesin Hükmün Sübjektif Sınırları

(a)Maddi Anlamda Kesin Hükmün 'Inter Partes' Etkisi

(b)Maddi Anlamda Kesin Hükmün "Erga Omnes" Etkisi

F.ÇELİŞKİLİ KARARLARIN ÇÖZÜMÜ

G.SOYUT VE SOMUT NORM DENETİMİ KARARLARINDAN SONRA ANAYASA ŞİKAYETİ

1.SOYUT NORM DENETİMİ SONRASINDA ANAYASA ŞİKAYETİ

2.SOMUT NORM DENETİMİ SONRASINDA ANAYASA ŞİKAYETİ

H.ANAYASA ŞİKAYETİ YARGILAMASININ YENİLENMESİ