Korunan Tanık Beyanının Adil Yargılanma Hakkı Karşısında Değeri

Stok Kodu:
9789750298653
Boyut:
16x24
Sayfa Sayısı:
442
Basım Yeri:
Ankara
Baskı:
1
Basım Tarihi:
2025-02
Kapak Türü:
Karton
Kağıt Türü:
1.Hamur
%5 indirimli
780,00TL
741,00TL
Taksitli fiyat: 1 x 741,00TL
Havale/EFT ile: 703,95TL
9789750298653
398145
Korunan Tanık Beyanının Adil Yargılanma Hakkı Karşısında Değeri
Korunan Tanık Beyanının Adil Yargılanma Hakkı Karşısında Değeri
741.00

Av. Dr. Tolgahan ŞAFAK

 

İÇİNDEKİLER
 
Ön Söz 
 
7
Kısaltmalar Listesi 
 
17
Giriş 
 
19
Birinci Bölüm
 
 
TANIK VE TANIĞIN KORUNMASI
 
 
I. TANIK 
 
25
A. Tanık ve Tanığın Özellikleri 
 
25
1. Tanık Kavramı 
 
25
2. Tanığın Özellikleri 
 
27
a. Tanıkta Ehliyet Şartının Aranmaması 
 
27
b. Tanığın Olaya İlişkin Bilgi Sahibi Olması 
 
28
c. Tanığın Olaya İlişkin Bilgisini Objektif Şekilde Aktarması 
 
28
d. Tanığın Uyuşmazlığın Tarafı Olmaması 
 
29
3. Anayasa Mahkemesi, AİHM ve Avrupa Konseyi Kararlarına Göre Tanık ve Tanığın Özellikleri 
 
33
B. Tanık Beyanı 
 
34
1. Tanık Beyanı ve Tanık İfadesi 
 
34
2. Tanık Beyanının Önemi 
 
35
3. Tanık Beyanının Güvenilirliği 
 
38
4. Tanık Beyanının Güvenilirliğini Etkileyen Haller 
 
41
a. Hatırlama 
 
43
b. Olay Üzerinden Geçen Zaman 
 
44
c. Yaş 
 
45
d. Akıl Hastalığı 
 
47
e. Hısımlık ve Yakın İlişki 
 
48
f. Baskı ve Korkutulma 
 
49
g. Beyan Öncesi veya Beyan Esnasında Tanığın İçinde Bulunduğu Ortamın Fiziki Şartları 
 
50
h. Tanığa Yöneltilen Yönlendirici Soru 
 
51
ı. Tanığın Duyu Organlarındaki İşlevsel Eksiklikler 
 
53
C. Tanığın Ödevleri ve Hakları 
 
55
1. Tanığın Ödevleri 
 
55
a. Çağrıya Uyma 
 
55
b. Doğru Beyanda Bulunma 
 
56
c. Yemin Etme 
 
56
2. Tanığın Hakları 
 
57
a. Haklarını Öğrenme Hakkı 
 
57
b. Tanıklıktan Çekinme Hakkı 
 
59
c. Kendisi veya Yakınları Aleyhine Beyanda Bulunmama ve Delil Göstermeme Hakkı 
 
63
d. Ücret ve Tazminat Hakkı 
 
63
e. Korunma Talebinde Bulunma Hakkı 
 
64
II. TANIĞIN KORUNMASI 
 
66
A. Tanığın Korunması Kavramı 
 
66
B. Tanığın Korunmasının Amacı, Önemi ve Gerekliliği 
 
67
1. Tanığın Korunmasının Amacı 
 
67
2. Tanığın Korunmasının Önemi ve Gerekliliği 
 
69
a. Genel Olarak 
 
69
b. Tanığın Korunmasının Kendisi Açısından Önemi ve Gerekliliği 
 
70
c. Tanığın Korunmasının Toplumsal Açıdan Önemi ve Gerekliliği 
 
72
d. Tanığın Korunmasının Ceza Yargılaması Açısından Önemi ve Gerekliliği 
 
73
C. Tanığın Korunmasının Temelinde Yer Alan Sebep Olarak Tanığın Korkutulması 
 
77
1. Genel Olarak 
 
77
2. Tanığın Korkutulma Nedenleri 
 
77
3. Tanığın Korkutulma Zamanı 
 
79
4. Tanığın Korkutulma, Sindirilme Biçimleri 
 
81
a. Genel Korkutma 
 
81
b. Kişiye Özel Korkutma 
 
83
aa. Tehdit 
 
83
aaa. Genel Olarak 
 
83
bbb. Açık Tehdit, Zımni Tehdit 
 
83
ccc. Malvarlığına Zarar Verme Suretiyle Tehdit 
 
84
ddd. Üçüncü Kişiye Şiddet Uygulayarak Tehdit 
 
85
bb. Fiziksel Şiddet 
 
85
5. Tanığın Korkutulmasını Kolaylaştıran Durumlar 
 
86
a. Tanığın Duruşmada Hazır Bulunanlar Önünde Dinlenmesi 
 
86
b. Tanık Koruma Konusunda Adli Makamlara Güvensizlik 
 
87
c. Savunmasız (Hassas) Grupta Yer Alan Tanıklardan Olma 
 
88
d. Suç Örgütlerinin Varlığı ve Medyanın Etkisi 
 
90
D. Tanığın Korunmasına İlişkin Ceza Muhakemesi İlkeleri 
 
92
1. Hukuk Devleti İlkesi 
 
92
2. Maddi Gerçeğin Araştırılması İlkesi 
 
94
3. Delil Serbestisi İlkesi (Vicdani Delil Sistemi) 
 
96
4. Doğrudanlık İlkesi 
 
101
5. Aleniyet İlkesi 
 
103
6. Özel Hayatın Gizliliği İlkesi 
 
105
7. Adil Yargılanma Hakkı ve Silahların Eşitliği İlkesi 
 
107
E. Anayasa Mahkemesi Kararlarında Tanığın Korunmasının Yeri 
 
111
İkinci Bölüm
 
 
TÜRK CEZA MUHAKEMESİNDE TANIĞIN KORUNMASI
 
 
I. TÜRK HUKUK SİSTEMİNDE TANIK KORUMA HÜKÜMLERİNİN TARİHSEL GELİŞİMİ 
 
117
A. Genel Olarak 
 
117
B. Tanığın Korunmasına İlişkin Yasal Düzenlemeler 
 
118
1. 1412 sayılı Ceza Muhakemeleri Usulü Kanunu (Mülga) 
 
118
2. 2937 sayılı Devlet İstihbarat Hizmetleri ve Millî İstihbarat Teşkilâtı Kanunu 
 
119
3. 4422 sayılı Çıkar Amaçlı Suç Örgütleriyle Mücadele Kanunu (Mülga) 
 
119
4. Kaçakçılıkla Mücadele Mevzuatı 
 
121
a. 1918 sayılı Kaçakçılığın Men ve Takibine Dair Kanunu (Mülga) 
 
121
b. 4926 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu (Mülga) 
 
121
c. 5607 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu 
 
122
5. 2559 sayılı Polis Vazife ve Selahiyet Kanunu 
 
123
6. 1481 sayılı Asayişe Müessir Bazı Fiillerin Önlenmesi Hakkında Kanun 
 
124
7. 5015 sayılı Petrol Piyasası Kanunu 
 
124
8. 2845 sayılı Devlet Güvenlik Mahkemelerinin Kuruluş ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanun (Mülga) 
 
124
9. 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanunu 
 
125
10. 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu 
 
127
11. 5726 sayılı Tanık Koruma Kanunu 
 
128
II. TANIK KORUMA TEDBİRLERİNİN HUKUKİ NİTELİĞİ, ÖZELLİĞİ, KAPSAMI VE KOŞULLARI 
 
129
A. Koruma Tedbirlerinin Hukuki Niteliği 
 
129
B. Koruma Tedbirlerinin Özellikleri 
 
130
1. Geçicilik 
 
130
2. Zorunluluk 
 
131
3. Gizlilik 
 
132
C. Koruma Tedbirlerinin Kapsamı 
 
133
1. Genel Olarak 
 
133
2. Suç Açısından Kapsamı 
 
133
a Ceza Muhakemesi Kanunu'nda Düzenlenen Kapsamı 
 
133
b. Tanık Koruma Kanunu'nda Düzenlenen Kapsamı 
 
134
3. Kişi Açısından Kapsamı 
 
136
a. Genel Olarak 
 
136
b. Tanık ve Yakınları 
 
137
c. Mağdur ve Yakınları 
 
140
d. Suça İştirak Edenler ve Yakınları 
 
142
e. Gizli Soruşturmacı ve Yakınları 
 
146
f. Muhbir ve Yakınları 
 
153
g. Kamu Görevlileri ve Yakınları 
 
161
h. Savunmasız (Hassas) Gruptaki Tanıklar 
 
164
III. TANIK KORUMA TEDBİRLERİNE BAŞVURABİLMENİN KOŞULLARI 
 
166
A. Genel Olarak 
 
166
B. Kanunda Belirtilen Suçlardan Olma 
 
167
1. Belirli Suçlarla Sınırlandırmanın Nedeni 
 
167
2. 5271 sayılı CMK’da Düzenlenen Suçlar 
 
168
3. TKK’da Düzenlenen Suçlar 
 
170
a. Belirli Suç Tipleri Açısından 
 
171
b. Belirli Bir Sınırın Üzerinde Cezayı Gerektiren Suçlar Açısından 
 
172
C. Korunmaya Muhtaç Kişilerden Olma 
 
173
D. Tehlikenin Varlığı ve Niteliği 
 
174
E. Ölçülülük 
 
177
F. Koruma Tedbirini Talep Etme ve Tedbire Rıza Gösterme 
 
180
IV. TANIK KORUMA TEDBİRİ TÜRLERİ 
 
181
A. Genel Olarak 
 
181
B. Tanık Dinlenirken Uygulanacak Tedbir Türleri (Usuli Tedbir Türleri) 
 
185
1. Karar Vermeye Yetkili Makam 
 
185
a. Genel olarak 
 
185
b. Bölge Adliye Mahkemesi, Yargıtay ve Anayasa Mahkemesi 
 
185
2. Tedbir Türlerinin Niteliği, Kapsamı ve Şartları 
 
186
a. Niteliği 
 
186
b. Kapsamı 
 
188
c. Şartları 
 
189
3. Kararların ve Karara İlişkin Belgelerin Muhafazası ve Gizliliğin İhlali 
 
194
4. Türleri 
 
195
a. Tanığın Kimlik ve Adres Bilgilerinin Gizli Tutulması ve Tebligatlar İçin Ayrı Adres Belirlenmesi 
 
195
aa. Dinleme Usulü 
 
195
bb. Tedbir Türünün Tanığı Koruyabilme Niteliği 
 
197
b. Duruşma Salonunda veya Duruşma Salonu Dışında Bulunan Tanığın Ses veya Görüntüsünün Değiştirilerek Dinlenmesi Usulü 
 
199
aa. Genel Olarak 
 
199
bb. Duruşma Salonunda Bulunan Tanığın Ses veya Görüntüsünün Değiştirilerek Dinlenmesi Usulü 
 
201
cc. Duruşma Salonu Dışında Bulunan Tanığın Ses veya Görüntüsünün Değiştirilerek Dinlenmesi Usulü 
 
205
c. Duruşma Salonunda Bulunma Hakkına Sahip Olanların Yokluğunda Tanığın Ses ve Görüntüsü Değiştirilmeden Dinlenmesi Usulü 
 
206
C. Maddi Koruma Tedbiri Türleri 
 
215
1. Karar Vermeye Yetkili Makam 
 
215
a. Kolluk amiri, Savcı, Hâkim veya Mahkeme 
 
215
b. Tanık Koruma Kurulu 
 
216
2. Niteliği, Kapsamı ve Şartları 
 
216
a. Niteliği 
 
216
b. Kapsamı 
 
217
c. Şartları 
 
219
3. Tanık Korumaya İlişkin Kararların Muhafazası ve Gizliliğin İhlali 
 
221
4. Türleri 
 
221
a. Soruşturma ve Kovuşturma Evresinde Başvurulabilecek Maddi Koruma Tedbiri Türleri 
 
221
aa. Tutuklu ve Hükümlülerin Durumlarına Uygun İnfaz Kurumlarına Yerleştirilmesi 
 
222
bb. Fizikî koruma sağlanması 
 
224
b. Kovuşturma Evresinde Başvurulabilecek Koruma Tedbir Türleri 
 
227
aa. Kimlik ve İlgili Diğer Bilgi ve Belgelerin Değiştirilmesi ve Düzenlenmesi 
 
227
bb. Maddi Yardımda Bulunulması 
 
231
cc. İşyerinin, İş Alanının ve Eğitim, Öğretim Kurumunun Değiştirilmesi 
 
232
dd. Yurt İçinde Başka Bir Yerleşim Yerinde Yaşamasının Sağlanması 
 
233
ee. Başka Bir Ülkede Geçici Olarak Yerleştirilmesinin Sağlanması 
 
236
ff. Fizyolojik Görünümün Değiştirilmesi ve Uygun Kimlik Bilgilerinin Yeniden Düzenlenmesi 
 
239
V. TANIK KORUMA KARARINA İTİRAZ, TEDBİR SÜRESİNİN VEYA TEDBİR TÜRÜNÜN DEĞİŞTİRİLMESİ VEYA TEDBİRİN KALDIRILMASI 
 
240
A. Tanık Koruma Kararına İtiraz 
 
240
1. Genel Olarak 
 
240
2. Kolluk Amiri Kararına İtiraz 
 
241
3. Savcı veya Mahkeme Kararına İtiraz 
 
241
4. Tanık Koruma Kurulu Kararına İtiraz 
 
243
B. Tedbir Süresinin, Türünün Değiştirilmesi veya Tedbirin Kaldırılması 
 
243
1. Yetkili Makam ve Merci 
 
243
2. Nedenleri 
 
244
VI. TANIĞIN VE/VEYA YAKINLARININ KORUNAMAMASINDAN KAYNAKLANAN CEZAİ SORUMLULUK 
 
246
A. Genel Olarak 
 
246
B. Tedbir Kararına Rağmen Tanığın ve/veya Yakınlarının Korunamaması Nedeniyle Ölümü veya Yaralanması 
 
247
C. Tedbir Kararına Rağmen Tanığın ve/veya Yakınlarının Malvarlığının Zarara Uğraması 
 
250
D. Tedbir Kararı Verilmemesi Nedeniyle Tanığın ve/veya Yakınlarının Korunamaması 
 
250
Üçüncü Bölüm
 
 
SANIĞIN ADİL YARGILANMA HAKKI KARŞISINDA
 
 
TANIĞIN KORUNMASININ YERİ VE KORUNAN
 
 
TANIĞIN BEYANININ YARGILAMAYA ETKİSİ
 
 
I. ADİL YARGILANMA HAKKI KAPSAMINDA ŞÜPHELİ VEYA SANIĞIN HAKLARI 
 
254
A. Genel Olarak 
 
254
B. Şüpheli veya Sanığın Sahip Olduğu Genel Haklar 
 
257
1. Kanunla Kurulan Bağımsız ve Tarafsız Mahkeme Önünde Yargılanma Hakkı 
 
258
2. Makul Sürede Yargılanma Hakkı 
 
262
3. Aleni Yargılanma ve Aleni Hüküm Hakkı 
 
267
4. Gerekçeli Karar Hakkı 
 
272
C. Masumiyet Karinesi 
 
274
D. Şüpheli veya Sanığın Asgari Hakları 
 
278
1. Genel Olarak 
 
278
2. Asgari Hak Türleri 
 
280
a. Suçlamanın Niteliği ve Nedenleri Hakkında Bilgilendirilme Hakkı 
 
280
b. Gerekli Zaman ve Kolaylıklara Sahip Olma Hakkı 
 
283
c. Bizzat Savunma veya Müdafi Yardımından Yararlanma Hakkı 
 
287
d. Tercümandan Ücretsiz Yararlanma Hakkı 
 
295
e. İddia Makamına Karşı Hak Eşitliği 
 
299
aa. Genel Olarak 
 
299
bb. Hak Eşitliğini Zorunlu Kılan Silahların Eşitliği ve Hakkaniyete Uygun Yargılanma Hakkı ile Çekişmeli Yargılama ve Çapraz Sorgu 
 
299
aaa. Silahların Eşitliği ve Hakkaniyete Uygun Yargılama Hakkı 
 
299
bbb. Çekişmeli Yargılama ve Çapraz Sorgu 
 
304
ccc. Tanık Dinlenmesinde Hak Eşitliği 
 
308
cc. Duruşmada Bulunma ve Etkili Katılım Konusunda Hak Eşitliği 
 
314
aaa. Duruşmada Bulunma 
 
314
bbb. Etkili Katılım 
 
322
dd. Bilgi ve Belgelere Ulaşmada Hak Eşitliği 
 
327
II. KORUNAN TANIĞIN BEYANININ ADİL YARGILANMA HAKKINA ETKİSİ 
 
329
A. Dengeyi Sağlayacak Tedbir Türünün Belirlenmesi Açısından Beyanın Adil Yargılamaya Etkisi 
 
329
B. Usuli Tedbirler ile Korunan Tanığın Beyanının Adil Yargılamaya Etkisi 
 
333
1. Genel Olarak 
 
333
2. Kimlik ve Adres Bilgileri Gizli Tutulan Tanığın Beyanının Etkisi 
 
334
3. Duruşmada Hazır Bulunma Hakkına Sahip Olanların Yokluğunda veya Ses veya Görüntüsü Değiştirilerek Dinlenen Tanığın Beyanının Etkisi 
 
337
a. Duruşmada Hazır Bulunma Hakkına Sahip Olanların Yokluğunda Dinlenen Tanığın Beyanının Etkisi 
 
337
b. Ses veya Görüntüsü Değiştirilerek Dinlenen Tanığın Beyanının Etkisi 
 
339
III. KORUNAN TANIK BEYANININ ADİL YARGILANMA HAKKINA ETKİSİ KONUSUNDA AİHM’NİN ORTAYA KOYDUĞU KRİTERLER 
 
340
A. Genel Olarak 
 
340
B. AİHM’nin Ortaya Koyduğu Kriterler 
 
342
1. Tanık Koruma Tedbirlerine Başvurmanın İstisna Olması 
 
342
2. Sahip Olduğu Haklar Konusunda Sanığın Mahkemece Bilgilendirilmesi Gereği 
 
344
3. Mahkemenin Kolluk Tarafından Tutulan Rapora Dayanarak Gizli Tanık Dinleme Yoluna Gitmemesi Gereği 
 
345
4. Soruşturma Evresinde Dinlenen Tanığın Duruşmada da Dinlenmesi Gereği 
 
345
5. Gizli Tanık Dinleme Gerekçesinin Mahkemece Ayrıca Araştırılması, Ortaya Konulması ve Tehlikenin Niteliği Konusunda Mahkemenin Tatmin Olması Gereği 
 
348
6. Kimlik Bilgileri Gizli Tutulan Tanığın Beyanlarının Tek Başına Adil Yargılamaya Aykırı Olmaması 
 
350
7. Gizli Tanık Beyanının Mahkûmiyet Hükmüne Tek veya Belirleyici Nitelikte Dayanak Olmaması Gereği 
 
352
8. Savunma Hakkı ile Tanığın Korunma Hakkı Arasında Dengenin Sağlanması Gereği 
 
358
9. Savunma Tarafına Tanığı Sorgulama İmkânının Verilmesi ve Savunmanın Bu Hakkını Kullanmaması, Hakkından Feragat Etmesi 
 
366
IV. TÜRK HUKUKUNUN AİHM KRİTERLERİ KARŞISINDAKİ MEVCUT DURUMU 
 
372
A. Tanık Koruma Tedbirlerine Başvurmanın İstisna Olması ve Şartları Açısından 
 
372
B. Sahip Olduğu Haklar Konusunda Sanığın Mahkemece Bilgilendirilmesi Gereği Açısından 
 
374
C. Mahkemenin Kolluk Tarafından Tutulan Rapora Dayanarak Gizli Tanık Dinleme Yoluna Gitmemesi Gereği Açısından 
 
376
D. Soruşturma Evresinde Dinlenen Tanığın Duruşmada da Dinlenmesi Gereği Açısından 
 
378
E. Gizli Tanık Dinleme Gerekçesinin Mahkemece Ayrıca Araştırılması, Ortaya Konulması ve Tehlikenin Niteliği Konusunda Mahkemenin Tatmin Olması Gereği Açısından 
 
380
F. Kimlik Bilgileri Gizli Tutulan Tanığın Beyanlarının Tek Başına Adil Yargılamaya Aykırı Olmaması Açısından 
 
382
G. Gizli Tanık Beyanının Mahkûmiyet Hükmüne Tek veya Belirleyici Nitelikte Dayanak Olmaması Gereği Açısından 
 
383
H. Savunma Hakkı ile Tanığın Korunma Hakkı Arasında Dengenin Sağlanması Gereği Açısından 
 
385
I. Savunma Tarafına Tanığı Sorgulama İmkânının Verilmesi ve Savunmanın Bu Hakkını Kullanmaması, Hakkından Feragat Etmesi Açısından 
 
389
Sonuç 
 
395
Kaynakça 
 
415
Kavram Dizini 
 
441

Av. Dr. Tolgahan ŞAFAK

 

İÇİNDEKİLER
 
Ön Söz 
 
7
Kısaltmalar Listesi 
 
17
Giriş 
 
19
Birinci Bölüm
 
 
TANIK VE TANIĞIN KORUNMASI
 
 
I. TANIK 
 
25
A. Tanık ve Tanığın Özellikleri 
 
25
1. Tanık Kavramı 
 
25
2. Tanığın Özellikleri 
 
27
a. Tanıkta Ehliyet Şartının Aranmaması 
 
27
b. Tanığın Olaya İlişkin Bilgi Sahibi Olması 
 
28
c. Tanığın Olaya İlişkin Bilgisini Objektif Şekilde Aktarması 
 
28
d. Tanığın Uyuşmazlığın Tarafı Olmaması 
 
29
3. Anayasa Mahkemesi, AİHM ve Avrupa Konseyi Kararlarına Göre Tanık ve Tanığın Özellikleri 
 
33
B. Tanık Beyanı 
 
34
1. Tanık Beyanı ve Tanık İfadesi 
 
34
2. Tanık Beyanının Önemi 
 
35
3. Tanık Beyanının Güvenilirliği 
 
38
4. Tanık Beyanının Güvenilirliğini Etkileyen Haller 
 
41
a. Hatırlama 
 
43
b. Olay Üzerinden Geçen Zaman 
 
44
c. Yaş 
 
45
d. Akıl Hastalığı 
 
47
e. Hısımlık ve Yakın İlişki 
 
48
f. Baskı ve Korkutulma 
 
49
g. Beyan Öncesi veya Beyan Esnasında Tanığın İçinde Bulunduğu Ortamın Fiziki Şartları 
 
50
h. Tanığa Yöneltilen Yönlendirici Soru 
 
51
ı. Tanığın Duyu Organlarındaki İşlevsel Eksiklikler 
 
53
C. Tanığın Ödevleri ve Hakları 
 
55
1. Tanığın Ödevleri 
 
55
a. Çağrıya Uyma 
 
55
b. Doğru Beyanda Bulunma 
 
56
c. Yemin Etme 
 
56
2. Tanığın Hakları 
 
57
a. Haklarını Öğrenme Hakkı 
 
57
b. Tanıklıktan Çekinme Hakkı 
 
59
c. Kendisi veya Yakınları Aleyhine Beyanda Bulunmama ve Delil Göstermeme Hakkı 
 
63
d. Ücret ve Tazminat Hakkı 
 
63
e. Korunma Talebinde Bulunma Hakkı 
 
64
II. TANIĞIN KORUNMASI 
 
66
A. Tanığın Korunması Kavramı 
 
66
B. Tanığın Korunmasının Amacı, Önemi ve Gerekliliği 
 
67
1. Tanığın Korunmasının Amacı 
 
67
2. Tanığın Korunmasının Önemi ve Gerekliliği 
 
69
a. Genel Olarak 
 
69
b. Tanığın Korunmasının Kendisi Açısından Önemi ve Gerekliliği 
 
70
c. Tanığın Korunmasının Toplumsal Açıdan Önemi ve Gerekliliği 
 
72
d. Tanığın Korunmasının Ceza Yargılaması Açısından Önemi ve Gerekliliği 
 
73
C. Tanığın Korunmasının Temelinde Yer Alan Sebep Olarak Tanığın Korkutulması 
 
77
1. Genel Olarak 
 
77
2. Tanığın Korkutulma Nedenleri 
 
77
3. Tanığın Korkutulma Zamanı 
 
79
4. Tanığın Korkutulma, Sindirilme Biçimleri 
 
81
a. Genel Korkutma 
 
81
b. Kişiye Özel Korkutma 
 
83
aa. Tehdit 
 
83
aaa. Genel Olarak 
 
83
bbb. Açık Tehdit, Zımni Tehdit 
 
83
ccc. Malvarlığına Zarar Verme Suretiyle Tehdit 
 
84
ddd. Üçüncü Kişiye Şiddet Uygulayarak Tehdit 
 
85
bb. Fiziksel Şiddet 
 
85
5. Tanığın Korkutulmasını Kolaylaştıran Durumlar 
 
86
a. Tanığın Duruşmada Hazır Bulunanlar Önünde Dinlenmesi 
 
86
b. Tanık Koruma Konusunda Adli Makamlara Güvensizlik 
 
87
c. Savunmasız (Hassas) Grupta Yer Alan Tanıklardan Olma 
 
88
d. Suç Örgütlerinin Varlığı ve Medyanın Etkisi 
 
90
D. Tanığın Korunmasına İlişkin Ceza Muhakemesi İlkeleri 
 
92
1. Hukuk Devleti İlkesi 
 
92
2. Maddi Gerçeğin Araştırılması İlkesi 
 
94
3. Delil Serbestisi İlkesi (Vicdani Delil Sistemi) 
 
96
4. Doğrudanlık İlkesi 
 
101
5. Aleniyet İlkesi 
 
103
6. Özel Hayatın Gizliliği İlkesi 
 
105
7. Adil Yargılanma Hakkı ve Silahların Eşitliği İlkesi 
 
107
E. Anayasa Mahkemesi Kararlarında Tanığın Korunmasının Yeri 
 
111
İkinci Bölüm
 
 
TÜRK CEZA MUHAKEMESİNDE TANIĞIN KORUNMASI
 
 
I. TÜRK HUKUK SİSTEMİNDE TANIK KORUMA HÜKÜMLERİNİN TARİHSEL GELİŞİMİ 
 
117
A. Genel Olarak 
 
117
B. Tanığın Korunmasına İlişkin Yasal Düzenlemeler 
 
118
1. 1412 sayılı Ceza Muhakemeleri Usulü Kanunu (Mülga) 
 
118
2. 2937 sayılı Devlet İstihbarat Hizmetleri ve Millî İstihbarat Teşkilâtı Kanunu 
 
119
3. 4422 sayılı Çıkar Amaçlı Suç Örgütleriyle Mücadele Kanunu (Mülga) 
 
119
4. Kaçakçılıkla Mücadele Mevzuatı 
 
121
a. 1918 sayılı Kaçakçılığın Men ve Takibine Dair Kanunu (Mülga) 
 
121
b. 4926 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu (Mülga) 
 
121
c. 5607 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu 
 
122
5. 2559 sayılı Polis Vazife ve Selahiyet Kanunu 
 
123
6. 1481 sayılı Asayişe Müessir Bazı Fiillerin Önlenmesi Hakkında Kanun 
 
124
7. 5015 sayılı Petrol Piyasası Kanunu 
 
124
8. 2845 sayılı Devlet Güvenlik Mahkemelerinin Kuruluş ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanun (Mülga) 
 
124
9. 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanunu 
 
125
10. 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu 
 
127
11. 5726 sayılı Tanık Koruma Kanunu 
 
128
II. TANIK KORUMA TEDBİRLERİNİN HUKUKİ NİTELİĞİ, ÖZELLİĞİ, KAPSAMI VE KOŞULLARI 
 
129
A. Koruma Tedbirlerinin Hukuki Niteliği 
 
129
B. Koruma Tedbirlerinin Özellikleri 
 
130
1. Geçicilik 
 
130
2. Zorunluluk 
 
131
3. Gizlilik 
 
132
C. Koruma Tedbirlerinin Kapsamı 
 
133
1. Genel Olarak 
 
133
2. Suç Açısından Kapsamı 
 
133
a Ceza Muhakemesi Kanunu'nda Düzenlenen Kapsamı 
 
133
b. Tanık Koruma Kanunu'nda Düzenlenen Kapsamı 
 
134
3. Kişi Açısından Kapsamı 
 
136
a. Genel Olarak 
 
136
b. Tanık ve Yakınları 
 
137
c. Mağdur ve Yakınları 
 
140
d. Suça İştirak Edenler ve Yakınları 
 
142
e. Gizli Soruşturmacı ve Yakınları 
 
146
f. Muhbir ve Yakınları 
 
153
g. Kamu Görevlileri ve Yakınları 
 
161
h. Savunmasız (Hassas) Gruptaki Tanıklar 
 
164
III. TANIK KORUMA TEDBİRLERİNE BAŞVURABİLMENİN KOŞULLARI 
 
166
A. Genel Olarak 
 
166
B. Kanunda Belirtilen Suçlardan Olma 
 
167
1. Belirli Suçlarla Sınırlandırmanın Nedeni 
 
167
2. 5271 sayılı CMK’da Düzenlenen Suçlar 
 
168
3. TKK’da Düzenlenen Suçlar 
 
170
a. Belirli Suç Tipleri Açısından 
 
171
b. Belirli Bir Sınırın Üzerinde Cezayı Gerektiren Suçlar Açısından 
 
172
C. Korunmaya Muhtaç Kişilerden Olma 
 
173
D. Tehlikenin Varlığı ve Niteliği 
 
174
E. Ölçülülük 
 
177
F. Koruma Tedbirini Talep Etme ve Tedbire Rıza Gösterme 
 
180
IV. TANIK KORUMA TEDBİRİ TÜRLERİ 
 
181
A. Genel Olarak 
 
181
B. Tanık Dinlenirken Uygulanacak Tedbir Türleri (Usuli Tedbir Türleri) 
 
185
1. Karar Vermeye Yetkili Makam 
 
185
a. Genel olarak 
 
185
b. Bölge Adliye Mahkemesi, Yargıtay ve Anayasa Mahkemesi 
 
185
2. Tedbir Türlerinin Niteliği, Kapsamı ve Şartları 
 
186
a. Niteliği 
 
186
b. Kapsamı 
 
188
c. Şartları 
 
189
3. Kararların ve Karara İlişkin Belgelerin Muhafazası ve Gizliliğin İhlali 
 
194
4. Türleri 
 
195
a. Tanığın Kimlik ve Adres Bilgilerinin Gizli Tutulması ve Tebligatlar İçin Ayrı Adres Belirlenmesi 
 
195
aa. Dinleme Usulü 
 
195
bb. Tedbir Türünün Tanığı Koruyabilme Niteliği 
 
197
b. Duruşma Salonunda veya Duruşma Salonu Dışında Bulunan Tanığın Ses veya Görüntüsünün Değiştirilerek Dinlenmesi Usulü 
 
199
aa. Genel Olarak 
 
199
bb. Duruşma Salonunda Bulunan Tanığın Ses veya Görüntüsünün Değiştirilerek Dinlenmesi Usulü 
 
201
cc. Duruşma Salonu Dışında Bulunan Tanığın Ses veya Görüntüsünün Değiştirilerek Dinlenmesi Usulü 
 
205
c. Duruşma Salonunda Bulunma Hakkına Sahip Olanların Yokluğunda Tanığın Ses ve Görüntüsü Değiştirilmeden Dinlenmesi Usulü 
 
206
C. Maddi Koruma Tedbiri Türleri 
 
215
1. Karar Vermeye Yetkili Makam 
 
215
a. Kolluk amiri, Savcı, Hâkim veya Mahkeme 
 
215
b. Tanık Koruma Kurulu 
 
216
2. Niteliği, Kapsamı ve Şartları 
 
216
a. Niteliği 
 
216
b. Kapsamı 
 
217
c. Şartları 
 
219
3. Tanık Korumaya İlişkin Kararların Muhafazası ve Gizliliğin İhlali 
 
221
4. Türleri 
 
221
a. Soruşturma ve Kovuşturma Evresinde Başvurulabilecek Maddi Koruma Tedbiri Türleri 
 
221
aa. Tutuklu ve Hükümlülerin Durumlarına Uygun İnfaz Kurumlarına Yerleştirilmesi 
 
222
bb. Fizikî koruma sağlanması 
 
224
b. Kovuşturma Evresinde Başvurulabilecek Koruma Tedbir Türleri 
 
227
aa. Kimlik ve İlgili Diğer Bilgi ve Belgelerin Değiştirilmesi ve Düzenlenmesi 
 
227
bb. Maddi Yardımda Bulunulması 
 
231
cc. İşyerinin, İş Alanının ve Eğitim, Öğretim Kurumunun Değiştirilmesi 
 
232
dd. Yurt İçinde Başka Bir Yerleşim Yerinde Yaşamasının Sağlanması 
 
233
ee. Başka Bir Ülkede Geçici Olarak Yerleştirilmesinin Sağlanması 
 
236
ff. Fizyolojik Görünümün Değiştirilmesi ve Uygun Kimlik Bilgilerinin Yeniden Düzenlenmesi 
 
239
V. TANIK KORUMA KARARINA İTİRAZ, TEDBİR SÜRESİNİN VEYA TEDBİR TÜRÜNÜN DEĞİŞTİRİLMESİ VEYA TEDBİRİN KALDIRILMASI 
 
240
A. Tanık Koruma Kararına İtiraz 
 
240
1. Genel Olarak 
 
240
2. Kolluk Amiri Kararına İtiraz 
 
241
3. Savcı veya Mahkeme Kararına İtiraz 
 
241
4. Tanık Koruma Kurulu Kararına İtiraz 
 
243
B. Tedbir Süresinin, Türünün Değiştirilmesi veya Tedbirin Kaldırılması 
 
243
1. Yetkili Makam ve Merci 
 
243
2. Nedenleri 
 
244
VI. TANIĞIN VE/VEYA YAKINLARININ KORUNAMAMASINDAN KAYNAKLANAN CEZAİ SORUMLULUK 
 
246
A. Genel Olarak 
 
246
B. Tedbir Kararına Rağmen Tanığın ve/veya Yakınlarının Korunamaması Nedeniyle Ölümü veya Yaralanması 
 
247
C. Tedbir Kararına Rağmen Tanığın ve/veya Yakınlarının Malvarlığının Zarara Uğraması 
 
250
D. Tedbir Kararı Verilmemesi Nedeniyle Tanığın ve/veya Yakınlarının Korunamaması 
 
250
Üçüncü Bölüm
 
 
SANIĞIN ADİL YARGILANMA HAKKI KARŞISINDA
 
 
TANIĞIN KORUNMASININ YERİ VE KORUNAN
 
 
TANIĞIN BEYANININ YARGILAMAYA ETKİSİ
 
 
I. ADİL YARGILANMA HAKKI KAPSAMINDA ŞÜPHELİ VEYA SANIĞIN HAKLARI 
 
254
A. Genel Olarak 
 
254
B. Şüpheli veya Sanığın Sahip Olduğu Genel Haklar 
 
257
1. Kanunla Kurulan Bağımsız ve Tarafsız Mahkeme Önünde Yargılanma Hakkı 
 
258
2. Makul Sürede Yargılanma Hakkı 
 
262
3. Aleni Yargılanma ve Aleni Hüküm Hakkı 
 
267
4. Gerekçeli Karar Hakkı 
 
272
C. Masumiyet Karinesi 
 
274
D. Şüpheli veya Sanığın Asgari Hakları 
 
278
1. Genel Olarak 
 
278
2. Asgari Hak Türleri 
 
280
a. Suçlamanın Niteliği ve Nedenleri Hakkında Bilgilendirilme Hakkı 
 
280
b. Gerekli Zaman ve Kolaylıklara Sahip Olma Hakkı 
 
283
c. Bizzat Savunma veya Müdafi Yardımından Yararlanma Hakkı 
 
287
d. Tercümandan Ücretsiz Yararlanma Hakkı 
 
295
e. İddia Makamına Karşı Hak Eşitliği 
 
299
aa. Genel Olarak 
 
299
bb. Hak Eşitliğini Zorunlu Kılan Silahların Eşitliği ve Hakkaniyete Uygun Yargılanma Hakkı ile Çekişmeli Yargılama ve Çapraz Sorgu 
 
299
aaa. Silahların Eşitliği ve Hakkaniyete Uygun Yargılama Hakkı 
 
299
bbb. Çekişmeli Yargılama ve Çapraz Sorgu 
 
304
ccc. Tanık Dinlenmesinde Hak Eşitliği 
 
308
cc. Duruşmada Bulunma ve Etkili Katılım Konusunda Hak Eşitliği 
 
314
aaa. Duruşmada Bulunma 
 
314
bbb. Etkili Katılım 
 
322
dd. Bilgi ve Belgelere Ulaşmada Hak Eşitliği 
 
327
II. KORUNAN TANIĞIN BEYANININ ADİL YARGILANMA HAKKINA ETKİSİ 
 
329
A. Dengeyi Sağlayacak Tedbir Türünün Belirlenmesi Açısından Beyanın Adil Yargılamaya Etkisi 
 
329
B. Usuli Tedbirler ile Korunan Tanığın Beyanının Adil Yargılamaya Etkisi 
 
333
1. Genel Olarak 
 
333
2. Kimlik ve Adres Bilgileri Gizli Tutulan Tanığın Beyanının Etkisi 
 
334
3. Duruşmada Hazır Bulunma Hakkına Sahip Olanların Yokluğunda veya Ses veya Görüntüsü Değiştirilerek Dinlenen Tanığın Beyanının Etkisi 
 
337
a. Duruşmada Hazır Bulunma Hakkına Sahip Olanların Yokluğunda Dinlenen Tanığın Beyanının Etkisi 
 
337
b. Ses veya Görüntüsü Değiştirilerek Dinlenen Tanığın Beyanının Etkisi 
 
339
III. KORUNAN TANIK BEYANININ ADİL YARGILANMA HAKKINA ETKİSİ KONUSUNDA AİHM’NİN ORTAYA KOYDUĞU KRİTERLER 
 
340
A. Genel Olarak 
 
340
B. AİHM’nin Ortaya Koyduğu Kriterler 
 
342
1. Tanık Koruma Tedbirlerine Başvurmanın İstisna Olması 
 
342
2. Sahip Olduğu Haklar Konusunda Sanığın Mahkemece Bilgilendirilmesi Gereği 
 
344
3. Mahkemenin Kolluk Tarafından Tutulan Rapora Dayanarak Gizli Tanık Dinleme Yoluna Gitmemesi Gereği 
 
345
4. Soruşturma Evresinde Dinlenen Tanığın Duruşmada da Dinlenmesi Gereği 
 
345
5. Gizli Tanık Dinleme Gerekçesinin Mahkemece Ayrıca Araştırılması, Ortaya Konulması ve Tehlikenin Niteliği Konusunda Mahkemenin Tatmin Olması Gereği 
 
348
6. Kimlik Bilgileri Gizli Tutulan Tanığın Beyanlarının Tek Başına Adil Yargılamaya Aykırı Olmaması 
 
350
7. Gizli Tanık Beyanının Mahkûmiyet Hükmüne Tek veya Belirleyici Nitelikte Dayanak Olmaması Gereği 
 
352
8. Savunma Hakkı ile Tanığın Korunma Hakkı Arasında Dengenin Sağlanması Gereği 
 
358
9. Savunma Tarafına Tanığı Sorgulama İmkânının Verilmesi ve Savunmanın Bu Hakkını Kullanmaması, Hakkından Feragat Etmesi 
 
366
IV. TÜRK HUKUKUNUN AİHM KRİTERLERİ KARŞISINDAKİ MEVCUT DURUMU 
 
372
A. Tanık Koruma Tedbirlerine Başvurmanın İstisna Olması ve Şartları Açısından 
 
372
B. Sahip Olduğu Haklar Konusunda Sanığın Mahkemece Bilgilendirilmesi Gereği Açısından 
 
374
C. Mahkemenin Kolluk Tarafından Tutulan Rapora Dayanarak Gizli Tanık Dinleme Yoluna Gitmemesi Gereği Açısından 
 
376
D. Soruşturma Evresinde Dinlenen Tanığın Duruşmada da Dinlenmesi Gereği Açısından 
 
378
E. Gizli Tanık Dinleme Gerekçesinin Mahkemece Ayrıca Araştırılması, Ortaya Konulması ve Tehlikenin Niteliği Konusunda Mahkemenin Tatmin Olması Gereği Açısından 
 
380
F. Kimlik Bilgileri Gizli Tutulan Tanığın Beyanlarının Tek Başına Adil Yargılamaya Aykırı Olmaması Açısından 
 
382
G. Gizli Tanık Beyanının Mahkûmiyet Hükmüne Tek veya Belirleyici Nitelikte Dayanak Olmaması Gereği Açısından 
 
383
H. Savunma Hakkı ile Tanığın Korunma Hakkı Arasında Dengenin Sağlanması Gereği Açısından 
 
385
I. Savunma Tarafına Tanığı Sorgulama İmkânının Verilmesi ve Savunmanın Bu Hakkını Kullanmaması, Hakkından Feragat Etmesi Açısından 
 
389
Sonuç 
 
395
Kaynakça 
 
415
Kavram Dizini 
 
441
Yorum yaz
Bu kitaba henüz yorum yapılmamış.
Bonus Card ( Garanti - Teb - Denizbank - Şekerbank vb. )
Taksit Sayısı Taksit tutarı Genel Toplam
Tek Çekim 741,00    741,00   
Cardfinans ( Finansbank )
Taksit Sayısı Taksit tutarı Genel Toplam
Tek Çekim 741,00    741,00   
Maximum Card ( İş Bankası - Ziraat Bankası )
Taksit Sayısı Taksit tutarı Genel Toplam
Tek Çekim 741,00    741,00   
Worldcard ( YKB - Vakıfbank - Anadolubank - Albaraka )
Taksit Sayısı Taksit tutarı Genel Toplam
Tek Çekim 741,00    741,00   
Diğer Kartlar
Taksit Sayısı Taksit tutarı Genel Toplam
Tek Çekim 741,00    741,00   
Kapat