Trafik Kazalarında Hukuki ve Cezai Sorumluluk

KISA PLAN1

GİRİŞ

BİRİNCİ BÖLÜM
TRAFİK HUKUKU KAVRAMLARI
I. TRAFİK KAVRAMI
II. GENEL ANLAMDA KAZA KAVRAMI VE UNSURLARI
III. TRAFİK KAZASINA İLİŞKİN TEMEL KAVRAMLAR, ZARAR SORUMLULARI VE KUSUR

İKİNCİ BÖLÜM
TRAFİK HUKUKUNDAN DOĞAN HUKUKİ SORUMLULUKLAR
I. KUSURSUZ SORUMLULUK
II. KUSUR (HAKSIZ FİİL) SORUMLULUĞU
III. İŞLETENİN SORUMLULUĞU VE SORUMLULUKTAN KURTULMA HALLERİ
IV. TRAFİK KAZASINDA İŞLETEN DIŞINDAKİ SORUMLULAR
V. TRAFİK KAZASINDA DEVLET’İN SORUMLULUĞU
VI. SORUMLULUĞUN KALDIRILMASI VE AZALTILMASI YASAĞI
VII. HUKUK VE CEZA MAHKEMESİ KARARLARININ BİRBİRLERİNE ETKİLERİ

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
TRAFİK HUKUKUNDAN DOĞAN CEZAİ SORUMLULUKLAR
I. TRAFİK SUÇLARI
II. KARAYOLLARI TRAFİK KANUNU’NDA DÜZENLENEN TRAFİK SUÇLARI VE YARGILAMA USULÜ
III. TÜRK CEZA KANUNU’NDA DÜZENLENEN SUÇLAR
IV. TÜRK CEZA HUKUKUNDA TAZMİNAT YAPTIRIMI
V. TRAFİK CEZA HUKUKU VE TÜRK CEZA HUKUKUNDAKİ CEZALARIN UYGULANMASI

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
TRAFİK KAZALARINDAN DOĞAN MADDİ ZARAR VE TAZMİNATLAR
I. TRAFİK KAZASINDAN DOĞAN MADDİ ZARAR
II. TRAFİK KAZASINDAN DOĞAN MADDİ TAZMİNAT

1 Prof. Dr. Yusuf Alper’e “kısa anlatım planı” fikri nedeniyle teşekkür edilen Prof. Dr. Ali Nazım Sözer’in Türk Genel Sağlık Sigortası isimli kitabından esinlenilmiştir.

10 Kısa İçindekiler

BEŞİNCİ BÖLÜM
TRAFİK KAZALARINDAN DOĞAN MANEVİ ZARAR VE TAZMİNATLAR
I. TRAFİK KAZASINDAN DOĞAN MANEVİ ZARAR
II. TRAFİK KAZASINDAN DOĞAN MANEVİ TAZMİNAT

ALTINCI BÖLÜM
TRAFİK HUKUKUNDA SİGORTALAR VE GÜVENCE HESABI
I. SİGORTA KAVRAMI
II. ZORUNLU SİGORTALAR
III. İSTEĞE BAĞLI SİGORTALAR
IV. GÜVENCE HESABI (KARAYOLU TRAFİK GARANTİ SİGORTASI)
V. BİRDEN ÇOK SİGORTANIN BİRARADA BULUNMASI HALİNDE SORUMLULUK SIRASI
VI. YETERSİZ VEYA FAHİŞ TAZMİNAT ÖDEMELERİNİN İPTALİ

YEDİNCİ BÖLÜM
TRAFİK KAZALARINDAN DOĞAN TAZMİNAT DAVALARI VE UYGULANACAK USUL
I. TRAFİK KAZALARINDAN DOĞAN ZARARLARDA AÇILABİLECEK DAVA TÜRLERİ
II. TRAFİK KAZALARINDAN DOĞAN DAVALARDA GÖREV VE YETKİ
III. TRAFİK KAZALARINDAN DOĞAN DAVALARDA UYGULANACAK YAZILI YARGILAMA USULÜ VE DAVANIN AŞAMALARI
IV. BASİT YARGILAMA USULÜ

SEKİZİNCİ BÖLÜM
TRAFİK KAZALARINDAN DOĞAN TAZMİNAT DAVALARINDA ZAMANAŞIMI, FAİZ VE İBRA
I. TRAFİK KAZALARINDAN DOĞAN TAZMİNAT DAVALARINDA ZAMANAŞIMI
II. TRAFİK KAZALARINDAN DOĞAN TAZMİNATLARDA FAİZ
III. TRAFİK KAZALARINDAN DOĞAN TAZMİNAT DAVALARINDA İBRA

DOKUZUNCU BÖLÜM
MADDİ TAZMİNAT HESAPLARINDA YARARLANILAN TABLOLAR VE ÖRNEK BİLİRKİŞİ RAPORLARI
I. TABLOLAR
II. BİLİRKİŞİ RAPORLARI

KAYNAKLAR KAVRAM DİZİNİ

İÇİNDEKİLER
ALTINCI BASKIYA ÖNSÖZ 5
BEŞİNCİ BASKIYA ÖNSÖZ 7
KISA PLAN 9
İÇİNDEKİLER 11
KISALTMALAR 43
GİRİŞ 45
BİRİNCİ BÖLÜM
TRAFİK HUKUKU KAVRAMLARI
I. TRAFİK KAVRAMI 47
A. TRAFİĞİN TANIMI VE GELİŞİMİ 47
B. TRAFİĞİN UNSURLARI 48
1. İNSAN UNSURU 48
a. Sürücü 48
b. Yaya 48
c. Yolcu 48
d. Trafik Görevlisi. 49
2. ARAÇ UNSURU 49
3. ÇEVRE VE YOL UNSURU 49
C. TRAFİĞİN ÖNEMİ 50
II. GENEL ANLAMDA KAZA KAVRAMI VE UNSURLARI 50
A. KAZA KAVRAMI 50
B. KAZANIN UNSURLARI 51
1. KİŞİYE VEYA EŞYAYA GELEN ZARAR 51
2. DIŞARIDAN GELEN OLAY (DIŞ ETKİ) 52
3. İSTENİLMEYEN OLAY 52
4. ANİ OLAY 53
5. UYGUN İLLİYET BAĞI. 54
III. TRAFİK KAZASINA İLİŞKİN TEMEL KAVRAMLAR, ZARAR
SORUMLULARI VE KUSUR 54
A. TRAFİK KAZASI KAVRAMI VE İLGİLİ TANIMLAR 54
B. TRAFİK KAZASI SAYILAN HALLER 55
1. TRAFİK KAZASININ MEYDANA GELDİĞİ YERE GÖRE 55
a. Karayolunda Meydana Gelen Kazalar 55
b. Karayolu Dışında Meydana Gelen Kazalar. 56
2. TRAFİK KAZASINA KARIŞAN ARAÇLARA GÖRE 57

C. İŞLETEN KAVRAMI VE İŞLETEN SAYILANLAR 58
1. GERÇEK İŞLETEN OLARAK SORUMLULAR 58
a. Araç Sahibi 59
b. Ortak İşleten 61
c. İşletenin Belirlenmesi 61
d. Araç Sahibi Dışındaki Gerçek İşletenler 62
aa. Aracı mülkiyeti muhafaza kaydıyla satın alanlar 62
bb. Aracı uzun süreli kiralayanlar 63
2. İŞLETEN GİBİ SORUMLU OLANLAR (FARAZİ İŞLETENLER) 64
a. Motorlu araçla ilgili mesleki faaliyette bulunanlar 64
aa. Oto tamirhane ve servislerinin sorumluluğu 64
bb. Oto galerilerinin sorumluluğu 66
cc. Garaj ve otopark sahiplerinin sorumluluğu 66
dd. Oto kiralama şirketlerinin sorumluluğu 69
b. Yarış düzenleyicileri 70
c. Motorlu aracı çalan veya gasp eden kişiler 70
d. Devletin farazi işleten sayılması 71
3. İŞLETENİN EYLEMLERİNDEN SORUMLU OLDUĞU KİŞİLER 71
a. Sürücü 71
aa. İşleten Olan Sürücü 71
bb. İşleten Olmayan Sürücü 71
b. Aracın Kullanılmasına Katılan Yardımcı Kişiler 72
D. TRAFİK KAZASINDA KUSUR 73
1. KUSURUN OBJEKTİF YÖNÜNÜN BELİRLENMESİ 73
a. Trafik Kurallarına Göre Belirlenmesi 73
aa. Asli Kusurlu Sayılan Durumlar 73
bb. Diğer Kusur Durumların Belirlenmesi 74
b. Özen Kurallarına Göre Belirlenmesi 74
2. KUSURUN SUBJEKTİF YÖNÜNÜN BELİRLENMESİ 75
3. KUSURUN DERECELENDİRİLMESİ 75
a. Ağır Kusur 75
b. Hafif kusur 76
c. Orta Kusur 76
4. UYGULAMADAKİ KUSUR BELİRLEME YÖNTEMİ VE ELEŞTİRİLER 76
5. CEZA MAHKEMESİNDE TESPİT EDİLEN OLGULARIN KUSURUN BELİRLENMESİNE ETKİSİ 77
KONUYA İLİŞKİN YARGITAY KARARLARI 78

İKİNCİ BÖLÜM
TRAFİK HUKUKUNDAN DOĞAN HUKUKİ SORUMLULUKLAR
I. KUSURSUZ SORUMLULUK. 91
A. ÖZEN SORUMLULUĞU (OLAĞAN SEBEP SORUMLULUĞU) 93
1. SORUMLULUĞUN ŞARTLARI 95
2. SORUMLULUKTAN KURTULMA (KURTULUŞ BEYYİNESİ) 95
3. İSTİHDAM EDENİN YARDIMCI KİŞİYE RÜCUU 96
B. TEHLİKE SORUMLULUĞU 96
1. İŞLETENİN KAÇINILMAZLIKTAN DOĞAN SORUMLULUĞU 99
a. Kaçınılmazlık 99
aa. Kaçınılmazlık Kavramı 99
bb. Kaçınılmazlığın Unsurları 99
aaa. İrade Dışında Meydana Gelen Olay 99
bbb. Davranış Kuralının veya Sözleşme Borcunun İhlâli. 100
ccc. İlliyet Bağının Bulunması 100
ddd. Olayın Önlenemezliği 100
b. Kaçınılmazlığın Sorumluluğa Etkisi 101
2. HAKKANİYET SORUMLULUĞU 102
C. HUKUKUMUZDA DİĞER KUSURSUZ SORUMLULUK TÜRLERİ 102
KONUYA İLİŞKİN YARGITAY KARARLARI 103
II. KUSUR (HAKSIZ FİİL) SORUMLULUĞU 109
A. KUSUR SORUMLULUĞU KAVRAMI 109
B. HAKSIZ FİİL 112
C. HAKSIZ FİİLİN UNSURLARI 113
1. FİİL (DAVRANIŞ) 113
a. Davranış Kavramı ve Sorumluktaki Rolü 113
b. Davranışın Tanımı ve Unsurları. 114
c. Davranış Çeşitleri 114
aa. Olumlu Davranış (Bir Şey Yapma) 114
bb. Olumsuz Davranış (Bir Şey Yapmama) 115
2. HUKUKA AYKIRILIK 115
a. Genel Bilgi 115
b. Hukuka Aykırılığı Ortadan Kaldıran Haller 116
3. ZARAR 118
a. Genel Olarak Zarar Kavramı 118
b. Maddi Zararın Tanımı ve Unsurları 118
aa. Malvarlığı 118
bb. Malvarlığının Eksilmesi 119
cc. Azalmanın İrade Dışı Meydana Gelmesi 119

c. Manevi Zarar 120
d. Maddi Zarar Çeşitleri 120
aa. Fiili Zarar – Yoksun kalınan kar 120
bb. Doğrudan Zarar – Dolaylı Zarar 122
cc. Kişiye İlişkin Zarar – Eşyaya İlişkin Zarar 122
4. İLLİYET BAĞI. 123
a. Uygun İlliyet Bağı 123
b. Ortak İlliyet Bağı 124
c. Yarışan (Birlikte) İlliyet Bağı 125
d. İlliyet Bağının Kesilmesi 125
5. KUSUR 125
a. Tanımı 125
b. Kusurun Türleri 126
aa. Kasıt. 126
bb. Kusur (Taksir – İhmal) 127
c. Kusur Ehliyeti 128
aa. Genel Bilgi 128
bb. Temyiz Kudretinden Yoksun Olanların Sorumluluğu 129
d. Kusurun ispatı 129
e. Zarar Görenin Kusuru 129
f. Üçüncü Şahsın Kusuru 130
III. İŞLETENİN SORUMLULUĞU VE SORUMLULUKTAN KURTULMA HALLERİ 131
A. İŞLETME HALİNDE OLAN ARACIN KAZASINDAN SORUMLULUK (TEHLİKE SORUMLULUĞU) ŞARTLARI 131
1. MOTORLU ARAÇ İŞLETME HALİNDE OLMALI 131
2. BİR ZARAR MEYDANA GELMELİ 132
3. MOTORLU ARAÇ İŞLETİLMESİ İLE ZARAR ARASINDA UYGUN İLLİYET
BAĞI OLMALI 133
4. ZARAR HUKUKA AYKIRI KULLANIM NEDENİYLE MEYDANA GELMELİ 134
B. İŞLETME HALİNDE OLMAYAN ARACIN KAZASINDAN SORUMLULUK ŞARTLARI 134
1. ARAÇ İŞLETME HALİNDE OLMAMALI 135
2. ZARAR TRAFİK KAZASINDAN DOĞMALI 136
C. SORUMLULUKTAN KURTULMA HALLERİ 136
1. GENEL SORUMLULUKTAN KURTULMA HALLERİ 136
a. Kusur Bulunmamalı 137
b. Araçtaki Bozukluk Kazayı Etkilememiş Olmalı 137
c. Mücbir Sebep 139
d. Zarar Görenin Ağır Kusuru 140
e. Üçüncü Şahsın Ağır Kusuru 141

2. ÖZEL SORUMLULUKTAN KURTULMA HALLERİ 142
a. Aracın Çalınması veya Gasp Edilmesi 142
b. Hatır İçin Taşıma veya Aracın Hatır İçin Verilmesi 142
KONUYA İLİŞKİN YARGITAY KARARLARI 143
IV. TRAFİK KAZASINDA İŞLETEN DIŞINDAKİ SORUMLULAR 152
A. İŞLETEN OLMAYAN SÜRÜCÜNÜN SORUMLULUĞU 152
B. KARAYOLLARI TRAFİK KANUNU’NA GÖRE SİGORTACININ
SORUMLULUĞU 153
1. GENEL BİLGİ 153
2. SORUMLULUĞUN UNSURLARI 154
3. TRAFİK KAZALARINDA DAVA AÇMADAN ÖNCE TRAFİK
SİGORTACISINA BAŞVURULMASI ÖN ŞARTI 155
4. TRAFİK SİGORTACISININ SORUMLULUĞUNA GETİRİLEN
KISITLAMALAR 156
5. DESTEKTEN YOKSUN KALMA, YANSIMA ZARAR VEYA SİGORTALININ KUSURU HALİNDE TRAFİK SİGORTACISININ SORUMLULUĞU 158
a. Yansıma Zarar (Gelir kaybı, kâr kaybı, iş durması ve kira
mahrumiyeti vb) Halinde Sigortacının Sorumluluğu 158
b. Destekten Yoksun Kalma Zararı Halinde Sigortacının Sorumluluğu 158
aa. Üçüncü Kişinin Ölümü Dolayısıyla Ölenin Desteğinden Yoksun Kalanların Zararları 158
bb. Sigortalının Ölümü Halinde Ölenin Desteğinden Yoksun
Kalanların Zararları 159
c. Sigortalının Kusuru Halinde Sigortacının Sorumluluğu 160
C. GÜVENCE HESABININ SORUMLULUĞU (ZMS SİGORTALARI TARAFINDAN KARŞILANMAYAN ZARARLARDA) 160
D. DİĞER KİŞİLERİN SORUMLULUĞU 160
1. HAYVAN BULUNDURANIN SORUMLULUĞU 160
2. EV BAŞKANININ SORUMLULUĞU 162
3. YAYA VE BİSİKLET SÜRÜCÜLERİNİN SORUMLULUĞU 162
4. ÜRETİCİNİN (İMALATÇININ) SORUMLULUĞU 163
5. RAYLI MOTORLU ARAÇ (TREN) İŞLETENLERİN SORUMLULUĞU 164
KONUYA İLİŞKİN YARGITAY KARARLARI 166
V. TRAFİK KAZASINDA DEVLET’İN SORUMLULUĞU 171
A. DEVLET’İN İŞLETEN OLARAK SORUMLULUĞU 171
B. DEVLET’İN YÖNETSEL İŞLEM VE EYLEMLERDEN (HİZMET
KUSURURUNDAN) DOĞAN SORUMLULUĞU 171
1. GENEL BİLGİ 171
2. HİZMET KUSURUNUN SÖZ KONUSU OLDUĞU DURUMLAR 172
a. Kötü İşleyen Hizmet 172
b. Hizmetin Geç İşlemesi 173
c. Hizmetin Hiç İşlememesi 174

C. TRAFİK KAZASINDA YARALANANLARIN TEDAVİ GİDERLERİNİN
DEVLETÇE KARŞILANMASI 176
1. SİGORTA ŞİRKETLERİNİN SORUMLULUĞUNUN SONA ERMESİ 177
2. SGK’CA TEDAVİ GİDERLERİYLE İLGİLİ ÖDEMELERİN BELİRLENMESİ 177
VI. SORUMLULUĞUN KALDIRILMASI VE AZALTILMASI YASAĞI 178
A. TÜRK BORÇLAR KANUNUNA GÖRE GENEL YASAK HÜKMÜ 178
B. DİĞER KANUNLARDA SORUMLULUĞUN KALDIRILMASI VE AZALTILMASI YASAĞI 179
1. TÜRK TİCARET KANUNUNDA SORUMLULUĞUN KALDIRILMASI VE AZALTILMASI YASAĞI 179
2. KARAYOLLARI TRAFİK KANUNUNDA SORUMLULUĞUN KALDIRILMASI
VE AZALTILMASI YASAĞI 180
3. KARAYOLLARI TAŞIMA KANUNUNDA SORUMLULUĞUN KALDIRILMASI
VE AZALTILMASI YASAĞI 182
KONUYA İLİŞKİN YARGITAY KARARLARI 182
VII. HUKUK VE CEZA MAHKEMESİ KARARLARININ BİRBİRLERİNE
ETKİLERİ 188
A. HAKSIZ FİİL VE SUÇ KAVRAMLARI İLE BİRBİRLERİ ARASINDAKİ ETKİLEŞİMLERİ 188
1. SADECE HAKSIZ FİİL OLUŞTURAN HUKUKA AYKIRI FİİLLER 190
2. SADECE SUÇ OLUŞTURAN HUKUKA AYKIRI FİİLLER 190
3. HEM SUÇ HEM HAKSIZ FİİL OLUŞTURAN HUKUKA AYKIRI FİİLLER 191
B. CEZA MAHKEMESİ KARARLARININ HUKUK MAHKEMESİNDEKİ ETKİLERİ 191
1. BAĞIMSIZLIK İLKESİ VE İSTİSNALARI 191
2. BAĞLANTILI DAVALAR VE BEKLETİCİ SORUN 193
3. BERAAT KARARLARININ HUKUK MAHKEMESİNDEKİ ETKİLERİ 195
a. Yüklenen suçun Fail Tarafından İşlenmediğini veya İddia Edilen Fiilin Gerçekleşmediğini Kesin Olarak Tespit Eden Beraat Kararı
Hukuk Hakimini Bağlar 196
b. Delil Yetersizliğine Dayanan Beraat Kararları Hukuk Hâkimini
Bağlamaz 197
4. CEZA VERİLMESİNE YER OLMADIĞINA DAİR KARARLARIN HUKUK MAHKEMESİNDEKİ ETKİLERİ 198
a. Kusurluluğu Ortadan kaldıran Haller (Ayırt Etme Gücünün Olmadığı) Nedeniyle Ceza Verilmesine Yer Olmadığına Dair
Kararların Hukuk Mahkemesindeki Etkisi 198
b. Cezalandırma Engellerinin Bulunması Nedeniyle Ceza Verilmesine
Yer Olmadığına Dair Kararların Hukuk Mahkemesindeki Etkisi 199
5. MAHKUMİYET KARARLARININ HUKUK MAHKEMESİNDEKİ ETKİLERİ 200
a. Mahkumiyet Kararının Bağlayıcı olduğu Haller 200
aa. Ceza Mahkemesi Kararının Kesin Hüküm Olduğu Mahkumiyet Halleri 200
bb. Ceza Mahkemesi Kararının Maddi Olguyu Tespit Eden
Mahkumiyet Halleri 200

cc. Ceza Mahkemesinin İlliyet Bağını Tespit Eden Mahkumiyet
Halleri 202
dd. Ceza Mahkemesinin Hukuka Aykırılığı ve Kusuru Tespit Eden Mahkumiyet Halleri 203
b. Mahkumiyet Kararının Bağlayıcı olmadığı Haller 204
aa. Kusurun Oranının Tespiti Bakımından Mahkumiyet Kararı
Hukuk Hakimini Bağlamaz 204
bb. Zararın Varlığı ve Miktarının Tespiti Bakımından Mahkumiyet
Kararı Hukuk Hakimini Bağlamaz 205
cc. Ayırt Etme (Temyiz Kudretini) Gücünü Tayin Bakımından Mahkumiyet Kararı Hukuk Hakimini Bağlamaz 206
C. CEZA SORUŞTURMASININ HUKUK MAHKEMESİNE ETKİSİ 207
1. TAKİPSİZLİK KARARLARININ HUKUK MAHKEMESİ KARARINA ETKİSİ 207
2. AF KANUNU NEDENİYLE VERİLEN DÜŞME KARARININ HUKUK
MAHKEMESİ KARARINA ETKİSİ 207
D. CEZA MAHKEMESİNİN HUKUK MAHKEMESİ KARARINDAN ETKİLENMESİ 208
E. BAĞIMSIZLIK İLKESİNİN DİĞER MEDENÎ HUKUK İLİŞKİLERİNE ETKİSİ 209
F. TÜRK CEZA HUKUKUNDA TAZMİNAT YAPTIRIMI VE ŞİKAYETTEN VAZGEÇMENİN TAZMİNATA ETKİSİ 210
1. TÜRK CEZA KANUNUNDA TAZMİNAT YAPTIRIMI 210
2. HAPİS CEZASININ TAZMİNAT KARŞILIĞI ERTELENMESİ 211
3. CEZA YARGILAMASINDA UZLAŞMA 212
a. Trafik Kazasından Doğan Maddi ve Manevi Zarar İçin Uzlaşma 216
b. Uzlaşmanın Failler ve Müteselsil Sorumlular Üzerindeki Etkisi 217
c. Uzlaşma Halinde Manevi Tazminat 219
G. ŞİKAYETTEN VAZGEÇMENİN TAZMİNATA ETKİSİ 220
KONUYA İLİŞKİN YARGITAY KARARLARI 221
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
TRAFİK HUKUKUNDAN DOĞAN CEZAİ SORUMLULUKLAR
I. TRAFİK SUÇLARI 231
A. TRAFİK SUÇU KAVRAMI 231
B. TRAFİK SUÇLARININ HUKUKİ NİTELİĞİ 232
II. KARAYOLLARI TRAFİK KANUNU’NDA DÜZENLENEN TRAFİK SUÇLARI
VE YARGILAMA USULÜ 233
A. KARAYOLLARI TRAFİK KANUNU’NDA DÜZENLENEN TRAFİK SUÇLARI 233
1. SÜRÜCÜ BELGESİ OLMADAN MOTORLU ARAÇ SÜRME SUÇU 234
2. ALKOLLÜ İÇKİ, UYUŞTURUCU VEYA KEYİF VERİCİ MADDELERİN
ETKİSİ ALTINDA ARAÇ SÜRME SUÇU 235
3. HIZ SINIRLAMALARINA İLİŞKİN SUÇLAR 238
4. HIZ SINIRLAMALARINA İLİŞKİN SUÇLARDA CEZA UYGULANMAYACAK HALLER 240
B. TRAFİK SUÇLARINDA YARGILAMA USULÜ 241

1. TRAFİK SUÇLARININ KOVUŞTURULMASI VE GÖREVLİ MAHKEMELER 241
2. TRAFİK SUÇLARINDA TEKERRÜR 242
3. CEZA PUANI UYGULAMASI 243
KONUYA İLİŞKİN YARGITAY KARARLARI 243
III. TÜRK CEZA KANUNU’NDA DÜZENLENEN SUÇLAR 248
A. KASITLI SUÇ. 248
1. TÜRK CEZA KANUNUNDA DOĞRUDAN KAST 248
2. TÜRK CEZA KANUNUNDA OLASI (DOLAYLI) KAST 248
B. TAKSİRLİ SUÇ VE TRAFİK HUKUKUNDA TAKSİRLİ SUÇ 249
1. TAKSİR KAVRAMI VE UNSURLARI 249
2. TÜRK CEZA KANUNU’NDA TAKSİR 250
3. TÜRK CEZA KANUNUNDA BİLİNÇLİ TAKSİR 251
C. TRAFİK HUKUKUNDA TAKSİRLİ SUÇLARDA KUSURUN BELİRLENMESİ 252
1. KUSURUN BELİRLENMESİNDE HAKİM YETKİLİ VE GÖREVLİDİR 252
2. KUSURUN DERECELENDİRİLMESİNDE BİLİRKİŞİ UYGULAMASI 254
D. TRAFİK CEZA HUKUKUNDA İLLİYET (NEDENSELLİK) BAĞI 256
1. ORTAK KUSURLARDA İLLİYET BAĞI 256
2. ÖNE GEÇEN NEDEN VE İLLİYET BAĞI 257
3. İLLİYET BAĞININ KESİLMESİ 259
a. Üçüncü Kişinin Bağımsız Nitelikteki Kusuru 259
b. Zarar Görenin Kusuru 261
c. Ortak Kusurlu Davranışta İlliyet Bağı 262
d. Önlenemez (Mücbir Neden) Durum 262
E. TÜRK CEZA KANUNU’NDA YER ALAN TAKSİRLİ SUÇLAR 263
1. TAKSİRLE ADAM ÖLDÜRME (TCK m. 85) 263
2. TAKSİRLE ADAM YARALAMA 264
a. Taksirle Basit Yaralama (TCK m. 89/1) 264
b. Taksirle Ağır Yaralama (TCK m. 89/2) 264
c. Yüksek Oranda Kayıpların Gerçekleştiği Taksirle Ağır Yaralanmalar
(TCK m. 89/3) 265
d. Birden Çok Kişinin Taksirle Yaralanması (TCK m. 89/4) 265
e. Taksirli Suçlarda Soruşturma ve Kovuşturmanın Şikayete Bağlılığı
(TCK m. 89/5) 265
F. TRAFİK GÜVENLİĞİNİ TEHLİKEYE SOKMA SUÇU (TCK m. 179) 266
1. GENEL BİLGİ 266
2. TRAFİK GÜVENLİĞİNİ SAĞLAYAN TEKNİK İŞARET VE İŞLETİM SİSTEMİNİ DEĞİŞTİREREK TEHLİKEYE NEDEN OLMAK (TCK m.
179/1)............................................................................................... 267 a. Suçun Maddi Unsurları.................................................................. 267
b. Manevi Unsur 270
c. Suça Teşebbüs ve İçtima 270

3. TEHLİKELİ OLABİLECEK ŞEKİLDE ARAÇ KULLANMA SUÇU (TCK m.
179/2) ...............................................................................................271 a. Suçun Maddi Unsurları ..................................................................271
b. Manevi Unsur 273
c. Suça Teşebbüs, İştirak ve İçtima 273
d. Ceza ve Muhakeme 273
4. ALKOL VEYA UYUŞTURUCU MADDE ETKİSİ YA DA BAŞKA BİR
NEDENLE TRAFİĞİ TEHLİKEYE SOKMA SUÇU (TCK m. 179/3) 274
a. Suçun Maddi Unsurları 274
aa. Fail, Mağdur ve Suçun Konusu 274
bb. Alkol veya Uyuşturucu Almış Olmak 274
b. Manevi Unsur 278
c. Suça Teşebbüs, İştirak ve İçtima 279
d. Yaptırım ve Muhakeme 279
G. TRAFİK GÜVENLİĞİNİ TAKSİRLE TEHLİKEYE SOKMA (TCK m. 180) 280
1. SUÇLA KORUNAN HUKUKİ DEĞER 280
2. SUÇUN MADDİ UNSURLARI 281
3. MANEVİ UNSUR 282
4. SUÇA TEŞEBBÜS, İŞTİRAK VE İÇTİMA 282
5. YAPTIRIM VE MUHAKEME 282
H. TRAFİK GÜVENLİĞİNİ TEHLİKEYE SOKMA SUÇU İLE KARAYOLLARI
TRAFİK KANUNU İLİŞKİSİ 282
İ. TRAFİK HUKUKUNDA YAYALARIN CEZAİ SORUMLULUĞU 283
KONUYA İLİŞKİN YARGITAY KARARLARI 285
IV. TÜRK CEZA HUKUKUNDA TAZMİNAT YAPTIRIMI. 297
A. TÜRK CEZA KANUNUNDA TAZMİNAT YAPTIRIMI VE ŞİKAYETTEN VAZGEÇMENİN ETKİSİ 297
1. TÜRK CEZA KANUNU’NDA TAZMİNAT YAPTIRIMI 297
2. ŞİKAYETTEN VAZGEÇMENİN TAZMİNATA ETKİSİ 298
B. HAPİS CEZASININ TAZMİNAT KARŞILIĞI ERTELENMESİ 299
C. CEZA YARGILAMASINDA UZLAŞMA 300
1. UZLAŞMA 300
a. Uzlaşmanın Uzlaştırmacı Tarafından Yapılması 301
b. Uzlaşmanın Mahkeme Tarafından Yapılması 303
2. TRAFİK KAZASINDAN DOĞAN MADDİ VE MANEVİ ZARAR İÇİN
UZLAŞMA 304
3. UZLAŞMANIN DİĞER FAİLLERE VE MÜTESELSİL SORUMLULARA
ETKİSİ 305
4. MANEVİ TAZMİNATIN UZLAŞMA İLE ÖDENMESİ 308
KONUYA İLİŞKİN YARGITAY KARARLARI 309

V. TRAFİK CEZA HUKUKU VE TÜRK CEZA HUKUKUNDAKİ CEZALARIN UYGULANMASI 310
A. SUÇLARIN KOVUŞTURULMASIYLA GÖREVLİ MAHKEME 310
B. CEZALARIN BELİRLENMESİNDE DEĞİŞİK DURUMLAR 311
1. TEKERRÜR (SUÇUN YİNELENMESİ) VE HUKUKİ NİTELİĞİ 311
a. Tekerrürün Koşulları 313
aa. Kişi, Önceden İşlediği Bir Suç Nedeniyle Hapis veya Adli Para Cezasına Mahkum Edilmiş Olmalıdır 313
bb. Önceki Mahkumiyet Hükmünün İnfazından İtibaren Belli Bir
Süre İçinde Yeni Bir Suçun İşlenmiş Olması Gerekir 314
b. Tekerrürün Sonuçları 315
2. SUÇLARIN ÇOKLUĞU HALİ 316
a. Bileşik Suç 317
b. Zincirleme Suç 317
c. Fikri İçtima 319
C. CEZALARIN BELİRLENMESİ VE BİREYSELLEŞTİRİLMESİ 320
D. CEZANIN VERİLEMEYECEĞİ VEYA İNDİRİLEBİLECEĞİ DURUMLAR 323
E. HAKLARI KULLANMAKTAN YOKSUN BIRAKMA 324
F. HAPİS CEZASININ ERTELENMESİ 325
G. HAPİS CEZASINA SEÇENEK YAPTIRIMLAR 327
1. ADLİ PARA CEZASINA ÇEVİRME 328
2. DİĞER SEÇENEK YAPTIRIMLAR 329
H. HÜKMÜN AÇIKLANMASI VE HÜKMÜN AÇIKLANMASININ GERİ BIRAKILMASI 330
1. HÜKÜM 330
2. HÜKMÜN AÇIKLANMASININ GERİ BIRAKILMASI KARARI 330
3. HÜKMÜN AÇIKLANMASI VE SEÇENEK YAPTIRIMLAR 332
4. AÇIKLANMASI GERİ BIRAKILAN KARARIN KALDIRILMASI 332
KONUYA İLİŞKİN YARGITAY KARARLARI 332
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
TRAFİK KAZALARINDAN DOĞAN MADDİ ZARAR VE TAZMİNATLAR
İ. TRAFİK KAZASINDAN DOĞAN MADDİ ZARAR 341
A. ZARAR KAVRAMI 341
B. MADDİ ZARAR KAVRAMI TANIMI VE UNSURLARI 342
1. MADDİ ZARAR KAVRAMI 342
2. MADDİ ZARARIN UNSURLARI 342
a. Malvarlığı 343
b. Malvarlığının Eksilmesi 343
c. Malvarlığındaki Eksilmenin İrade Dışı Meydana Gelmesi 343
3. MADDİ ZARAR TÜRLERİ 344

a. Fiili Zarar - Yoksun kalınan kar 344
b. Doğrudan Zarar - Dolaylı Zarar 345
c. Kişiye İlişkin Zarar - Eşyaya İlişkin Zarar 346
C. MADDİ ZARARIN İSPATLANMASI 346
D. MADDİ ZARARIN HESAPLANACAĞI ZAMAN 347
E. MADDİ ZARAR MİKTARINA FAİZ EKLENMESİ 349
F. MADDİ ZARARIN DENKLEŞTİRİLMESİ (Yararın İndirilmesi) 350
1. GENEL BİLGİ VE YARAR KAVRAMI 350
2. DENKLEŞTİRMENİN ŞARTLARI 351
a. Zarar Verici Olay Zarar Gören Lehine Ekonomikbir Yarar Sağlamalıdır. 351
b. Zarar Verici Olay İle Yarar Arasında Uygun İlliyet Bağı Olmalıdır 352
c. Tarafların İradesi veya Bir Kanun Hükmü Yararın
Denkleştirilmesini Engellememelidir 353
aa. Üçüncü Kişilerin Zarar Gören’e İfa Amacı Taşımayan Yardımları 353
bb. Zarar Görenin Önlem ve Davranışları Sonucu Elde Edilen Yararlar 355
aaa. Zarar Görenin Zararı Kendi İmkanlarıyla Gidermesi 355
bbb. Zarar Görenin Yaptığı Kaza veya Hayat Sigortaları 355
cc. Haksız Fiil Nedeniyle Yapılmayan Giderler 355
dd. Ölenin Desteğinden Yoksun Kalınmasında Özel Durumlar. 356
3. DENKLEŞTİRMEDE HAKKIN KÖTÜYE KULLANILMASI (TMK m. 2) 356
4. DENKLEŞTİRME İŞLEMİNDE USUL SORUNLARI 356
G. TRAFİK KAZASINDAN DOĞAN MADDİ ZARAR ÇEŞİTLERİ 357
1. EŞYA VE HAYVANLARA İLİŞKİN ZARARLAR 357
a. Tam Kayıp (Kullanılamaz Hale Gelme) Zararı 357
b. Onarım Giderleri Zararı 360
c. Onarılmış Eşyalarda Değer Kaybı Zararı 361
aa. Tam Olarak Onarılması İmkansız Araçlarda Değer Kaybı 361
bb. Tam Olarak Onarılıp Eski Haline Getirilebilen Araçlarda
Değer Kaybı. 362
d. Gelir Yoksunluğu Zararı (Ek-Munzam Zarar) 362
e. Özel Aracın Onarım Süresince Kullanılamamasından Doğan Zarar 363
2. İNSANA İLİŞKİN MADDİ ZARARLAR 364
a. Bedensel Bütünlüğün Zedelenmesinden Doğan Maddi Zarar 364
aa. İyileştirme (Tedavi) Giderleri 365
bb. Kazanç Kaybı, Çalışma Gücünün Azalmasından veya Sürekli Kaybından Doğan Zarar 366
aaa. Çalışma Gücünün Geçici Kaybından Doğan Zarar 366
bbb. Çalışma Gücünün Sürekli Olarak Azalması veya
Kaybından Doğan Zarar 366

aaaa. Çalışma Gücündeki Sürekli Azalmanın Oranı 367
bbbb. Zarar Görenin Gelir Durumu 368
cccc. Çalışma Süresi ve Bunun Başlangıç Anı 368
cc. Ekonomik Geleceğin Sarsılmasından Doğan Zarar 369
b. İnsan Ölümünde Maddi Zarar 370
aa. İyileştirme Giderleri ve Gelir Kaybı 370
bb. Gömme (Defin) Giderleri 370
cc. Ölenin Desteğinden Yoksun Kalma 370
KONUYA İLİŞKİN YARGITAY KARARLARI 371
II. TRAFİK KAZASINDAN DOĞAN MADDİ TAZMİNAT 375
A. MADDİ TAZMİNAT KAVRAMI 375
B. TAZMİNATIN AMACI VE ÖNEMİ 376
C. MADDİ TAZMİNAT TÜRLERİ 377
1. AYNİ TAZMİNAT 378
a. Haksız Olarak alınan Şeyin Semereleri İle Birlikte İade Edilmesi 379
b. Aynı Cinsten Misli Eşya İle Değiştirme 379
c. Zarar Gören Şeyin Onarımı 379
d. Haksız Fiil Kararının Yayınlanması 379
2. NAKDİ TAZMİNAT 380
a. Bedensel Bütünlüğün İhlalinde Nakdi Tazmin 380
b. İnsan Ölümünde Nakdi Tazmin (Destekten Yoksun Kalma
Tazminatı) 384
D. TAZMİNATIN BELİRLENMESİ VE HESAPLANMASI 385
1. TAZMİNAT İLE ZARAR ARASINDAKİ İLİŞKİ 385
2. TAZMİNATIN KAPSAMI 386
3. TAZMİNATIN İNDİRİLMESİ VE TAZMİNATTAN İNDİRİM SEBEPLERİ 387
a. Genel Bilgi 387
b. Tazminattan Zarar Verene İlişkin İndirim Sebepleri 388
aa. Zarar Verenin Kusuru Hafif Olmalıdır 388
bb. Zarar Veren Tazminatı Ödediğinde Yoksulluğa Düşecek Olmalıdır 389
cc. Hakkaniyet Tazminatta İndirim Yapmayı Gerektirmelidir 390
c. Tazminattan Zarar Görene İlişkin İndirim Sebepleri 391
aa. Zarar Görenin Zarar Doğuran Fiile Önceden Razı Olması 391
bb. Zarar Görenin Kusuru (Ortak Kusur) 393
aaa. Zararın Doğumunda Ortak Kusur 396
aaaa. Zarara Engel Olacak Tedbirleri Almama veya
Özen Göstermeme 396
bbbb. Zarar Tehlikesini Göze Almak 397
bbb. Zararın Artmasında Ortak Kusur 398
aaaa. Zarar Görenin Meslek Değiştirmekten Kaçınması 399

bbbb. Zarar Görenin Bir Ameliyat veya Tedaviden Kaçınması 399
ccc. Tazminat Yükümlüsünün Durumunu Ağırlaştırma 400
cc. Zarar Görenin Bedensel Yatkınlığı (Bünyevi İstidatı) 401
d. Takdire Bağlı (Durumun Gereği) İndirim Sebepleri 401
aa. Tarafların Ekonomik Durumu 402
aaa. Zarar Verenin Yoksulluğa Düşecek Olması 402
bbb. Zarar Görenin Çok Yüksek Bir Gelire Sahip Olması 403
bb. Hatır (Yardım) İşleri 404
cc. Beklenmeyen Hal (Umulmayan Olay) 404
dd. Yardımcı Kişi Konumundaki Üçüncü Kişinin Kusuru 406
ee. Uzak (Zayıf) İlliyet Bağı 407
ff. Diğer İndirim Sebepleri 407
4. TAZMİNATIN TAMAMEN KALDIRILMASI 407
5. HESAPLANAN TAZMİNAT MİKTARINDAN HAKKANİYET SEBEBİYLE ARTTIRMA VEYA İNDİRME YAPILAMAMASI 408
E. MADDİ TAZMİNAT HAKKININ MİRASÇILARA GEÇMESİ 409
1. EŞYAYA VERİLEN ZARARA İLİŞKİN TAZMİNATTA 409
2. BEDEN BÜTÜNLÜĞÜNÜN İHLALİYLE İLGİLİ TAZMİNATTA 410
3. DESTEKTEN YOKSUN KALMA TAZMİNATINDA 410
F. TAZMİNATA UYGULANACAK FAİZ 410
1. TAZMİNATLARA UYGULANACAK FAİZ TÜRÜ 410
2. TAZMİNATLARDA FAİZ BAŞLANGICI 411
3. DAVA AÇILIRKEN FAİZ İSTEĞİ, FAİZİN TÜRÜNÜN VE FAİZİN BAŞLANGICININ BELİRTİLMESİ 412
G. BEDENSEL BÜTÜNLÜĞÜN İHLALİNDE VE İNSAN ÖLÜMÜNDE TAZMİNAT 412
1. GEÇİCİ İŞ GÖREMEZLİK TAZMİNATI 415
a. Bedensel Zarar Kavramı ve Korunması 416
b. Geçici İş Göremezlikten Doğan Zarar 417
aa. Sakatlığın veya Hastalığın Çeşidi - Derecesi 420
bb. Sakatlığın veya Hastalığın Zarar Görenin Mesleğine Etkisi 421
cc. Zarar Görenin Elde Ettiği Gelir 421
aaa. Giydirilmiş Ücret Kavramı ve Tespiti 421
bbb. Net Ücret Kavramı ve Tespiti 422
2. SÜREKLİ İŞ GÖREMEZLİK TAZMİNATI 423
a. Yaşam Süresi (Muhtemel Ömür Süresi) 424
b. İş Görebilme Çağı (Faal Ömür Süresi - Çalışma Süresi) 424
c. Maluliyet Oranı (meslekte kazanma gücü kaybı - Çalışma Gücü
Kaybı) 426
aa. İş Göremezlik Oranının Tespiti 428
bb. İş Göremezlik Oranının Tespitinde Kullanılan Cetveller 429

aaa. Kılavuz Maluliyet Baremi 429
bbb. SGK Maluliyet Baremi 429
d. İşçinin Ücreti (Müstakbel Gelir Kaybı) 429
e. Kusurun Belirlenmesi 430
3. İŞ GÖREMEZLİKTE TAZMİNAT HESABI 433
a. Tazminat Hesabında Dikkate Alınacak Etkenler 433
aa. İşçiye Bağlı Etkenler 433
bb. İşverene Bağlı Etkenler 436
b. Sürekli İş göremezlikte Zarardan ve Tazminattan Yapılacak
İndirimler 436
aa. SGK Tarafından Sağlanan Parasal Yardımlar 437
aaa. Geçici İş Göremezlik Ödeneği 438
bbb. Sürekli İş Göremezlik Ödeneği 441
bb. Kişinin İş Göremezlik Oranı 443
cc. Zarar Görenin Kendi Kusuru (Ortak Kusur) 444
aaa. Zarar Görenin Kusurlu Bulunduğu Durumlar 445
bbb. Kusurda ve Kaçınılmazlıkta Çeşitli Olasılıklar 447
dd. İşverenin Müzayaka (Yoksulluk) Durumuna Düşmesi 448
ee. Özel Sigorta Ödemeleri 450
ff. İşverence ve Özel Kişilerce Yapılan Ödemeler 451
gg. Sosyal Yardım Zamları ve Sürekli Bakıma Muhtaçlık Geliri 451
KONUYA İLİŞKİN YARGITAY KARARLARI 452
H. DESTEKTEN YOKSUN KALMA TAZMİNATI 460
1. DESTEKTEN YOKSUN KALMA TAZMİNATINA İLİŞKİN KAVRAMLAR 460
a. Destek Kavramı 460
b. Destekten Yoksunluk Kavramı 461
c. Destekten Yoksun Kalanlar 461
2. DESTEKTEN YOKSUN KALMA TAZMİNATININ YASAL DAYANAĞI 461
3. DESTEKTEN YOKSUN KALMA TAZMİNATININ KONUSU VE AMACI 463
4. DESTEKTEN YOKSUN KALMA TAZMİNATININ HUKUKİ NİTELİĞİ 465
5. DESTEKTEN YOKSUN KALMA TAZMİNATINDA İŞLETENİN HUKUKİ SORUMLULUĞU 465
a. Kusurlu Sorumluluk 466
b. Kusursuz Sorumluluk 467
aa. Özen Sorumluluğu (Olağan Sebep Sorumluluğu) 469
bb. Tehlike Sorumluluğu 471
cc. İşletenin Kaçınılmazlıktan Doğan Sorumluluğu 474
aaa. Kaçınılmazlık Kavramı ve Unsurları 474
bbb. Kaçınılmazlığın Sorumluluğa Etkisi 475
dd. Hakkaniyet Sorumluluğu 476
6. DESTEKTEN YOKSUN KALMA ZARARI VE ZARARIN NİTELİĞİ 477

a. Destekten Yoksun Kalma Zararının Niteliği 477
aa. Kazançtan Yoksun Kalma Niteliği 477
bb. Zararın Yansıma Zarar Olup Olmadığı Sorunu 477
b. Ödenmesi Öngörülen Zararların Çeşitleri 478
aa. Cenaze Giderleri 478
bb. Ölüm Hemen Gerçekleşmemişse Tedavi Giderleri 479
cc. Çalışma Gücünün Azalması veya Kaybedilmesinden Doğan Kayıplar 480
7. DESTEKTEN YOKSUN KALMA TAZMİNATININ ÖZEL KOŞULLARI 480
a. Destek Olan Kişinin Ölmesi 480
b. Desteklik İlişkisinin Bulunması 481
aa. Gerçek Destek (Fiili Destek) 481
bb. Varsayılan Destek (Farazi Destek) 482
c. Destekte Bakım Gücünün Bulunması ve Destekten Yoksun Kalanın Bakıma İhtiyacının Bulunması 482
aa. Bakım Gücü 482
bb. Bakım İhtiyacı 483
8. DESTEKTEN YOKSUN KALMA ZARARININ HESAPLANMASI 484
a. Zararın Hesaplanma Tarihi 485
b. Desteğe Ait Gelirin Tespiti 485
aa. Bilinen Dönem Geliri 486
aaa. Bakiye Ömür Hesabı 486
bbb. Desteğin Geliri. 487
bb. Bilinmeyen Dönem Geliri 488
aaa. Aktif Dönem Geliri 488
bbb. Pasif Dönem Geliri 489
c. Desteğe Ait gelirin Paylaştırılması 490
aa. Paylaştırmada İlkeler 490
bb. Paylaştırmada Eş ve Çocukların Payı 490
cc. Destek Gücü ve Bakım ihtiyacı Süresi 491
aaa. Desteğin Bakım (Destek) Gücü Süresi 491
bbb. Destekten Yoksun Kalanların İhtiyaç Süresi 491
d. Destekten Yoksun Kalma Zarar ve Tazminat Hesabında İndirimler 492
aa. Eşin Evlenme Şansı ve Çalışıp Kazanma Yeteneği 492
aaa. Eşin Evlenme Şansı 492
bbb. Eşin Çalışıp Kazanma Yeteneği 493
bb. Yapılmayan Masrafların Dikkate Alınması 494
cc. Desteğin (Müterafık) Kusuru 494
dd. Kaçınılmazlık (Hakkaniyet) İndirimi 495
ee. Miras Geliri 495

ff. Zarar Sorumulusunun Yoksulluk Durumuna Düşmesi 496
gg. Hak sahiplerine Bağlanan Gelirler 496
hh. Özel Sigortalar Tarafından Yapılan Ödemeler 497
aaa. Sigorta Ölen Destek Tarafından Yaptırılmışsa 497
bbb. Sigorta İşleten Tarafından Yaptırılmışsa 497
ıı. İşletence ve Üçüncü Kişilerce Yapılan Ödemeler 498
9. DESTEKTEN YOKSUN KALMA ZARARI HALİNDE TRAFİK
SİGORTACISININ SORUMLULUĞU 498
a. Yansıma Zarar (Gelir kaybı, kâr kaybı, iş durması ve kira
mahrumiyeti vb) Halinde Sigortacının Sorumluluğu 498
b. Destekten Yoksun Kalma Zararı Halinde Sigortacının Sorumluluğu 499
aa. Üçüncü Kişinin Ölümü Dolayısıyla Ölenin Desteğinden Yoksun Kalanların Zararları 499
bb. Sigortalının Ölümü Halinde Ölenin Desteğinden Yoksun
Kalanların Zararları 499
c. Sigortalının Kusuru Halinde Sigortacının Sorumluluğu 500
KONUYA İLİŞKİN YARGITAY KARARLARI 500
BEŞİNCİ BÖLÜM
TRAFİK KAZALARINDAN DOĞAN MANEVİ ZARAR VE TAZMİNATLAR
İ. TRAFİK KAZASINDAN DOĞAN MANEVİ ZARAR 515
A. MANEVİ ZARAR KAVRAMINI AÇIKLAYAN TEORİLER 517
1. SÜBJEKTİF TEORİ 517
2. OBJEKTİF TEORİ 517
3. KARMA TEORİ 519
B. HUKUKA AYKIRI FİİLİN YÖNELDİĞİ VARLIĞIN TÜRÜNE GÖRE MANEVİ ZARAR. 520
1. MADDİ NİTELİKTE OLMAYAN KİŞİSEL DEĞERLERİN İHLALİNE
DAYANAN MANEVİ ZARAR 520
2. MADDİ NİTELİKTEKİ KİŞİSEL VARLIKLARA SALDIRI NEDENİYLE
ORTAYA ÇIKAN MANEVİ ZARAR 521
3. KİŞİLİK HAKKINA DAHİL OLACAK MESLEKİ VE EKONOMİK
DEĞERLERE SALDIRI NEDENİYLE ORTAYA ÇIKAN MANEVİ ZARAR 522
II. TRAFİK KAZASINDAN DOĞAN MANEVİ TAZMİNAT 522
A. MANEVİ TAZMİNAT KAVRAMI 522
B. MANEVİ TAZMİNATIN NİTELİĞİ VE İŞLEVİ 524
1. TATMİN GÖRÜŞÜ 525
2. CEZA GÖRÜŞÜ 526
3. TAZMİNAT (TELAFİ) GÖRÜŞÜ 526
4. CAYDIRICILIK (YARGITAY’IN) GÖRÜŞÜ 527
C. MANEVİ TAZMİNAT DAVASININ AMACI 527
D. MANEVİ ZARAR HALLERİNDE TAZMİNAT İSTEYEBİLECEK OLANLAR 529

1. RUHSAL BÜTÜNLÜĞÜN İHLALİ HALİNDE 529
a. Ruhsal Bütünlüğü Zarar Gören Kişi 529
b. Ağır Bedensel Zarar Gören Kişinin Yakınları 530
c. Zarar Gören Kişinin veya Yakınlarının Mirasçıları 531
2. ÖLÜM NEDENİYLE MANEVİ TAZMİNAT TALEBİNDE BULUNABİLECEK OLANLAR 531
a. Anne ve Baba 532
b. Eş 533
c. Çocuklar 534
d. Kardeşler 535
e. Nişanlı ve Evlatlık 535
f. Diğer Yakınlar 536
E. MANEVİ TAZMİNAT TAKDİRİNDE OLAYIN ÖZELLİKLERİ. 536
1. MANEVİ ZARARIN ÖNEMLİ OLMASI 536
2. ZARAR GÖRENİN KENDİ KUSURU (ORTAK KUSURU) 537
3. OLAYIN KAÇINILMAZLIK SONUCU OLUŞMASI 538
4. SATIN ALMA GÜCÜ 538
5. TARAFLARIN SOSYAL VE EKONOMİK DURUMLARI 539
6. TAZMİNATIN TATMİN DUYGUSU OLUŞTURACAK TUTARDA OLMASI 539
7. TAZMİNATIN CAYDIRICILIK UYANDIRAN TUTARDA OLMASI 540
8. TAZMİNAT DAVASININ GEÇ AÇILMASI 540
9. OLAYIN OLUŞ ŞEKLİ 541
10. KİŞİNİN OLAY TARİHİNDEKİ YAŞI 541
a. Ölüm Tarihindeki Yaşı 541
b. Bedensel Zarar Tarihindeki Yaşı 541
11. ÖLEN KİŞİNİN SAĞLIĞINDA DAVALI İLE ARASINDAKİ İLİŞKİNİN NİTELİĞİ 542
F. MANEVİ TAZMİNATIN BÖLÜNMEZLİĞİ İLKESİ 542
1. MANEVİ TAZMİNATIN EK DAVA KONUSU YAPILAMAMASI 543
2. ISLAH DİLEKÇESİ İLE MANEVİ TAZMİNAT İSTENİLMESİ 544
3. AÇILMAMIŞ SAYILAN DAVADAKİ TUTARIN BAĞLAYICI OLMAMASI 545
4. BEDENSEL ZARARIN GELİŞEREK ARTIŞ GÖSTERMESİ 545
5. MANEVİ TAZMİNATA MAHSUBEN BİR MİKTAR PARA ALINMASINA
RAĞMEN DAVA HAKKININ SAKLI TUTULMASI HALİ 546
KONUYA İLİŞKİN YARGITAY KARARLARI 547
ALTINCI BÖLÜM
TRAFİK HUKUKUNDA SİGORTALAR VE GÜVENCE HESABI
I. SİGORTA KAVRAMI 559
II. ZORUNLU SİGORTALAR 561
A. ZORUNLU MALİ SORUMLULUK SİGORTASI (ZMSS) (TRAFİK SİGORTASI) 563

1. TRAFİK (ZMSS) SİGORTASININ KAPSAMI 565
a. Kaza Yeri Yönünden Kapsam. 565
b. Araç Yönünden Kapsam 566
aa. Araç Türü Yönünden Kapsam 566
bb. Aracın İşletmede Olup Olmamasına Göre Kapsam 566
2. TRAFİK (ZMSS) SİGORTASINCA KARŞILANAN ZARARLAR 567
3. TRAFİK (ZMSS) SİGORTASINCA KARŞILANMAYAN ZARARLAR 567
4. İŞLETEN VE SÜRÜCÜ YAKINLARININ TRAFİK (ZMSS)
SİGORTASINDAN YARARLANMA ŞARTLARI 569
a. Genel Bilgi 569
b. Dava açmadan önce Sigortaya Başvurma Zorunluluğu 570
c. Kaza Sonrasında Sigorta Tarafından İstenen Belgeler 571
aa. Ölüm Halinde İstenen Belgeler 571
bb. Yaralanma Halinde İstenen Belgeler 571
5. ZARARIN KARŞILANMASINDA ÖNCELİKLİ SİGORTA 572
B. KARAYOLU TAŞIMACILIĞI İLE İLGİLİ SİGORTALAR. 573
1. ZORUNLU KARAYOLU TAŞIMACILIK MALİ SORUMLULUK SİGORTASI 574
a. Sigortanın Kapsamı ve Teminatlar 574
aa. Sigortanın Konusu ve Tanımlar 574
bb. Sigorta Kapsamına Giren Teminat Türleri ve Üst Sınırları 576
cc. Sigorta Kapsamı Dışında Kalan Haller 576
dd. Sigortalının Sorumluluğunu Kaldıran veya Azaltan Haller 577
ee. Sigorta Kapsamına Girmeyen Taşıtlar 577
ff. Sigortanın Coğrafi Sınırı, Başlangıcı ve Sonu 578
gg. Sigorta Ücretinin Ödenmesi ve Sorumluluğun Başlangıcı ve
Sonu 578
b. Sigortalının Yükümlülükleri ve Karşılanacak Zarar ve Tazminat 578
aa. Hak Sahibinin Başvuru Hakkı ve Başvuru Süresi 578
bb. Rizikonun (Trafik kazasının) Gerçekleşmesi Halinde
Sigortalının Yükümlükleri 579
cc. Hak Sahibinden İstenebilecek Kazaya İlişkin Belgeler 579
c. Sigortanın Karşılayacağı Zarar ve Tazminat 580
aa. Tazminat Ödemesinde Öncelikli Sigorta Zorunlu Taşımacılık Sigortasıdır 580
bb. Tazminatın ve Dava Masrafları ile Avukatlık Ücretlerinin Ödenmesi 580
cc. Tazminatın Tutarı Teminat Tutarından Fazla ve Zarar Gören
Birden Fazla Olur İse 581
d. Sigortacının Halefiyet ve Rücu Hakkı 581
aa. Sigortacının Halefiyeti ve Zarar Görenlerin Haklarının Saklı Tutulması 581
bb. Sigortacının Sigortalıya Rücu Hakkı 581

e. Sigortalının Doğru Beyanda Bulunma Yükümlülüğü 583
aa. Sigortalının Sözleşme Yapılırken Doğru Beyan Yükümlülüğü 583
bb. Sigortalının Sigorta Süresi İçinde Doğru Beyan Yükümlülüğü 583
f. Sigortalının Ticari ve Mesleki Sırlarının Saklı Tutulması ile
Sigortalının Değişmesi 584
g. Tazminat Davasında Zamanaşımı 584
h. Tazminat Davalarında Yetkili Mahkeme. 585
ı. Sigortacı ve Sigortalının Karşılıklı Tebliğ ve İhbarları 585
2. ZORUNLU KOLTUK FERDİ KAZA SİGORTASI 586
a. Zorunlu Koltuk Ferdi Kaza Sigortasının Özellikleri 586
aa. Sigorta Türü Olarak Koltuk Sigortasının Özellikleri 586
bb. Diğer Sigortalara Göre Koltuk Sigortasının Özellikleri 587
b. Koltuk Sigortasında Teminatın Kapsamı 588
aa. Yer ve Zaman Yönünden Koltuk Sigortasının Kapsamı 588
bb. Zararı doğuran olaylar yönünden Koltuk Sigortasının Kapsamı 589
cc. Sigortalanan kişiler yönünden Koltuk Sigortasının Kapsamı 592
aaa. Yolcular 592
bbb. Yolcu sayılanlar 592
ccc. Sürücüler 595
ddd. Yardımcı kişiler 596
c. Sigortanın Kapsamı, Teminatlar ve Ödenecek Miktarlar 596
aa. Sigortanın Konusu ve Kaza 596
bb. Sigorta Teminatları ve Ödenecek Miktarlar 598
cc. Sigortanın Ödeyeceği Miktarlar 599
dd. Sigorta Teminatı Dışında Kalan Haller 600
d. Zarar Görenlerin Haklarının Saklı Tutulması ve Sigortacının Sigorta Ettirene Rücu Hakkı 600
e. Tazminatın Belirlenmesi, Ödenmesi ve Teminat Türlerinin Birleşmesi 602
aa. Tazminatın Belirlenmesi 602
bb. Teminat Türlerinin Birleşmesi ve Tazminatın Ödenmesi 602
f. Sigortaya Başvurma Zorunluluğu ve Zamanaşımı 603
aa. Dava açmadan önce Sigortaya Başvurma Zorunluluğu 603
bb. Zamanaşımı 604
3. TAŞIMACILIK MALİ SORUMLULUK SİGORTASI 604
a. Tehlikeli Maddeler ve Tehlikeli Atık Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası 604
b. Tüp gaz Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası 605
C. YEŞİL KART (GREEN KART) SİGORTASI 606
D. MOTORLU ARAÇLARLA İLGİLİ MESLEKİ FAALİYETTE BULUNANLARIN SİGORTASI 609
E. YARIŞ DÜZENLEYENLERİN SİGORTASI 610

III. İSTEĞE BAĞLI SİGORTALAR 610
A. İHTİYARÎ MALİ SORUMLULUK SİGORTASI (İMSS) 611
1. İHTİYARİ MALİ SORUMLULUK SİGORTASI TEMİNATININ KAPSAMI 611
2. EK SÖZLEŞMEYLE TEMİNAT KAPSAMINA ALINABİLECEK HAL VE
TEMİNAT DIŞINDA KALAN HALLER 614
3. TAZMİNATIN AZALTILMASI VEYA KALDIRILMASI SONUCUNU
DOĞURAN HALLER 615
B. KASKO SİGORTASI 616
1. KASKO SİGORTASI TEMİNATININ KAPSAMI 618
2. EK SÖZLEŞMEYLE TEMİNAT KAPSAMINA ALINABİLECEK HAL VE
TEMİNAT DIŞINDA KALAN HALLER 619
3. TAZMİNATIN AZALTILMASI VEYA KALDIRILMASI SONUCUNU
DOĞURAN HALLER 621
a. Eksik Sigorta 621
b. Aşkın Sigorta 621
c. Muafiyetler 622
4. KASKO SİGORTASININ BAŞLANGICI VE SONU 622
IV. GÜVENCE HESABI (KARAYOLU TRAFİK GARANTİ SİGORTASI) 622
A. GÜVENCE HESABINA BAŞVURULABİLECEK HÂLLER 623
B. GÜVENCE HESABININ SORUMLULUK SINIRI VE ZARARIN FAZLA OLMASI
HALİ 624
C. GÜVENCE HESABINDAN KARŞILANMAYACAK ZARARLAR 625
D. GÜVENCE HESABI KAPSAMINDAKİ SİGORTALAR 626
E. GÜVENCE HESABINA BAŞVURU ŞEKLİ, SÜRESİ VE GEREKLİ BELGELER 627
1. ÖLÜM HALİNDE GEREKEN BELGELER 627
2. SAKATLANMA HALİNDE GEREKEN BELGELER 627
3. SİGORTACILIK KANUNU’NUN 14/2 C) MADDESİ UYARINCA
BEDENSEL ZARARLAR DIŞINDAKİ MADDİ ZARARLAR İÇİN BELGELER 627
F. GÜVENCE HESABI TARAFINDAN ÖDEMENİN YAPILMASI VEYA DAVA
YOLU 628
G. GÜVENCE HESABININ RÜCU HAKKI VE ZAMANAŞIMI 629
V. BİRDEN ÇOK SİGORTANIN BİRARADA BULUNMASI HALİNDE SORUMLULUK SIRASI 630
VI. YETERSİZ VEYA FAHİŞ TAZMİNAT ÖDEMELERİNİN İPTALİ 631
A. YETERSİZ VEYA FAHİŞ ÖDEMELER 631
B. YETERSİZ VEYA FAHİŞ ÖDEME HALİNDE İBRANAMELERİN HUKUKİ
DURUMU 632
C. YETERSİZ ÖDEMELERİN TAZMİNATTAN İNDİRİMİ VE YÖNTEM 633
KONUYA İLİŞKİN YARGITAY KARARLARI 635

YEDİNCİ BÖLÜM
TRAFİK KAZALARINDAN DOĞAN TAZMİNAT DAVALARI VE UYGULANACAK USUL
I. TRAFİK KAZALARINDAN DOĞAN ZARARLARDA AÇILABİLECEK DAVA TÜRLERİ 657
A. BELİRSİZ ALACAK DAVALARI 657
1. MADDİ TAZMİNATLARDA BELİRSİZ ALACAK DAVASI 657
a. Belirsiz Alacak Davasının Önemi ve İşlevi 658
b. Belirsiz Alacak Davasının Özellikleri ve Açılabileceği Durumlar 660
c. Belirsiz Alacak Davasının Açılması ve Dava Değerinin Artırılması Aşaması 665
2. MANEVİ TAZMİNATLARDA BELİRSİZ ALACAK DAVASI 666
a. Belirsiz Alacak Davasında Manevi Tazminatın İşlevi 666
b. Manevi Tazminat Miktarı ve Belirlemede Ölçü 667
c. Manevi Tazminatın İstenme Zamanı 667
d. Sonradan Ortaya Çıkan Durumlarda Manevi Tazminat 668
B. TESPİT DAVALARI 668
1. MADDİ TAZMİNATLARDA TESPİT DAVASI 668
a. Tespit Davasının Önemi ve İşlevi. 668
b. Tespit Davasının özellikleri ve Açılabileceği Durumlar 669
c. Tespit Davasının Açılması 670
2. MANEVİ TAZMİNATLARDA TESPİT DAVASI 671
C. KISMİ DAVALAR 672
1. MADDİ TAZMİNATLARDA KISMÎ DAVA 672
a. Kısmi Davanın Önemi ve İşlevi 673
b. Kısmi Davanın Özellikleri 674
c. Kısmi Davanın Açılması 674
2. MANEVİ TAZMİNATLARDA KISMÎ DAVA 675
KONUYA İLİŞKİN YARGITAY KARARLARI 676
II. TRAFİK KAZALARINDAN DOĞAN DAVALARDA GÖREV VE YETKİ 686
A. GÖREVLİ MAHKEME 686
1. GENEL BİLGİ 686
a. Göreve İlişkin Genel Hükümler 686
b. İnsan Zararlarında Görev 687
c. Karayolları Trafik Kanunu‘na Göre Görev 688
2. İŞ BÖLÜMÜ 696
a. İş Dağılımı 697
b. İş Bölümü İtirazı 698
3. GÖREVSİZLİK KARARI ÜZERİNE YAPILACAK İŞLEMLER 699
B. YETKİLİ MAHKEME 700

1. GENEL YETKİLİ MAHKEME 701
2. HAKSIZ FİİLDEN DOĞAN DAVALARDA YETKİ 701
3. KARAYOLLARI TRAFİK KANUNU‘NA GÖRE YETKİ 702
4. DAVALININ BİRDEN FAZLA OLMASI HALİNDE YETKİ 704
5. TÜZEL KİŞİLERLE İLGİLİ DAVALARDA YETKİ 705
6. SÖZLEŞMEDEN DOĞAN DAVALARDA YETKİ 706
7. YERLEŞİM YERLERİ İLE İLGİLİ DİĞER MADDELER 706
C. YETKİ SÖZLEŞMESİ. 707
1. GENEL BİLGİ 707
2. YETKİ SÖZLEŞMESİNİN ŞARTLARI 707
a. Kesin Yetkinin Bulunduğu Durumlarda Yetki Sözleşmesi Yapılamaz 707
b. Yetki Sözleşmesi Yazılı Şekilde Olmalıdır 708
c. Uyuşmazlık ve Mahkeme Belirli Olmalıdır 708
D. YETKİ İTİRAZI 708
1. İLK İTİRAZLARDAN OLMASI VE İLERİ SÜRÜLME ZAMANI 708
2. YETKİ İTİRAZININ NASIL YAPILACAĞI 709
3. YETKİ İTİRAZININ İNCELENMESİ VE MAHKEMENİN KARARI 710
4. YETKİNİN KESİN OLDUĞU DAVALARDA, MAHKEMENİN
KENDİLİĞİNDEN KARAR VERMESİ 711
5. YETKİSİZLİK KARARI ÜZERİNE YAPILACAK İŞLEMLER. 712
KONUYA İLİŞKİN YARGITAY KARARLARI 713
III. TRAFİK KAZALARINDAN DOĞAN DAVALARDA UYGULANACAK YAZILI YARGILAMA USULÜ VE DAVANIN AŞAMALARI 726
A. DAVA ŞARTLARI 726
1. HUKUK MUHAKEMELERİ KANUNUNDA BELİRTİLEN ŞARTLAR 726
a. Mahkemeye İlişkin Dava Şartları 727
b. Taraflara İlişkin Dava Şartları 727
c. Dava Konusuna İlişkin Dava Şartları 728
d. Özel Kanunlardaki (2918 s. Trafik Kanunu) Özel Dava Şartları 729
2. DAVA ŞARTLARINA İLİŞKİN MADDE GEREKÇESİNDEKİ AÇIKLAMALAR 729
3. DAVA ŞARTLARININ İNCELENMESİ 732
B. DAVANIN AÇILMASI 734
1. DAVA ÖNCESİ HAZIRLIKLAR 734
2. DAVANIN AÇILMA ZAMANI 734
3. YARGILAMA HARÇ VE GİDERLERİ AVANSI ÖDENMESİ 735
4. DAVA DİLEKÇESİ İLE BİRLİKTE VERİLECEK BELGELER 736
5. DAVA DİLEKÇESİNİN TEBLİĞİ 737
6. DAVANIN GERİ ALINMASI 737
7. TARAFTA İRADİ DEĞİŞİKLİK 738
8. DAVA KONUSUNUN DEVRİ 738
C. DİLEKÇELER AŞAMASI 741

1. DAVA DİLEKÇESİ VE UNSURLARI 741
a. Mahkemenin Adı 741
b. Tarafların Adı, Soyadı ve Adresleri 741
c. Davacının Türkiye Cumhuriyeti (T.C.) Kimlik Numarası 742
d. Kanuni Temsilcilerin ve Davacı Vekilinin Adı, Soyadı ve Adresleri 742
e. Davanın Konusu ve Değeri 743
f. Davanın Dayanağı Olan Vakıaların Sıra Numarası Altında Açık
Özetleri 743
g. İddia Edilen Her Bir Vakıanın Hangi Delillerle İspat Edileceği 744
h. Dayanılan Hukuki Sebepler 744
ı. Belgelerin Dilekçeye Eklenmesi ve Başka Yerlerden Getirtilecek
Belgeler Hakkında Açıklama Yapılması Zorunluluğu 745
j. Talep Sonucu 746
k. İmza 747
2. CEVAP DİLEKÇESİ VE UNSURLARI 747
a. Cevap Dilekçesinin Verilmesi ve Süresi 747
b. Süresinde veya Hiç Cevap Dilekçesi Verilmemesinin Sonucu. 748
c. Cevap Dilekçesinin İçeriği 749
aa. Unsurları 749
bb. Usule İlişkin İtirazlar 750
cc. Esasa İlişkin İtirazlar 751
d. Cevap Dilekçesinde Eksiklik Bulunması 751
e. Karşı Dava Açılması 752
aa. Karşı Dava Açılabilmesinin Şartları 752
bb. Karşı Davanın Açılması ve Süresi 753
cc. Asıl Davanın Sona Ermesi 754
3. CEVABA CEVAP VE İKİNCİ CEVAP DİLEKÇESİ 754
a. Cevaba Cevap Dilekçesi 754
aa. Cevaba Cevap Dilekçesinin Verilmesi 754
bb. Cevaba Cevap Dilekçesinin Verilmemesinin veya Geç
Verilmesinin Sonuçları 755
cc. Cevaba Cevap Dilekçesinde Neler Olmalıdır 755
b. Davalının İkinci Cevap Dilekçesi 756
aa. İkinci Cevap Dilekçesinin Verilme Süresi 756
bb. İkinci Cevap Dilekçesinin İçeriği 756
D. ÖN İNCELEME AŞAMASI 757
1. ANLAM VE AMACI 757
2. ÖN İNCELEMENİN ZAMANI VE KAPSAMI 759
3. ÖN İNCELEME EVRELERİ 759
a. Duruşmasız Ön İnceleme 759
b. Duruşmalı Ön İncelemeye Tarafların Çağrılması 760

4. DAVA ŞARTLARI VE İLK İTİRAZLAR HAKKINDA KARAR VERİLMESİ 760
5. ÖN İNCELEME DURUŞMASI 761
a. Dava Şartlarının İncelenmesi 762
b. İlk İtirazların İncelenmesi 762
c. Uyuşmazlık Konularının Tespit Edilmesi ve Tutanağa Geçirilmesi 763
d. Tarafların Sulhe Teşvik Edilmesi 763
e. Eksik Belgelerin Tamamlatılması 764
6. İDDİA VE SAVUNMANIN GENİŞLETİLMESİ VE DEĞİŞTİRİLMESİ 765
a. Dilekçeler Aşamasında İddia ve Savunmanın Genişletilmesi ve Değiştirilmesi Yasağı. 766
b. Ön İnceleme Aşamasında İddia ve Savunmanın Genişletilmesi ve Değiştirilmesi Yasağı. 767
c. Tahkikat Aşamasında İddia ve Savunmanın Genişletilmesi ve Değiştirilmesi Yasağı. 767
d. İddia ve Savunmanın Genişletilmesi ve Değiştirilmesi Yasağının İstisnaları 767
aa. Karşı Tarafın Açık Muvafakatinde İddia ve Savunmanın Genişletilmesi ve Değiştirilmesi 767
bb. Islah’ta İddia ve Savunmanın Genişletilmesi ve Değiştirilmesi 768
cc. Dava Konusunun Devrinde İddia ve Savunmanın
Genişletilmesi ve Değiştirilmesi 768
aaa. Davalı Tarafından Dava Konusunun Devrinde İddia ve Savunmanın Genişletilmesi ve Değiştirilmesi 769
bbb. Davacı Tarafından Dava Konusunun Devrinde İddia ve Savunmanın Genişletilmesi ve Değiştirilmesi 770
7. ÖN İNCELEME TAMAMLANDIKTAN SONRA SÜRELER HAKKINDA
KARAR VERİLMESİ 771
a. Zamanaşımı 771
b. Hak Düşürücü Süreler. 772
E. TAHKİKAT AŞAMASI VE BU AŞAMADAKİ ÖZEL DURUMLAR 773
1. TAHKİKAT AŞAMASI İŞLEMLERİ 773
2. SES VE GÖRÜNTÜ NAKLEDİLMESİ YOLUYLA DURUŞMA YAPILMASI 773
3. DOSYANIN İŞLEMDEN KALDIRILMASI 774
a. Dosyanın işlemden Kaldırılmasını Gerektiren Durumlar 774
b. Davanın Yenilenmesi 774
c. Davanın Açılmamış Sayılması 775
4. ÖN SORUN VE BEKLETİCİ SORUN 775
a. Ön Sorun 775
b. Bekletici Sorun 776
5. DAVALARIN BİRLEŞTİRİLMESİ VE AYRILMASI 778
a. Davaların Birleştirilmesi 778
aa. Davaların Birleştirilmesi Şartları 778

bb. Davaların Birleştirilmesi Usulü 778
b. Davaların Ayrılması 779
aa. Davaların Ayrılması Şartları 779
bb. Davaların Ayrılması Usulü 780
6. İSTİCVAP 781
7. ISLAH 783
a. Islahın Tanımı 783
b. Islahın Zamanı ve Şekli. 783
c. Islahın Çeşitleri 784
aa. Davanın Tamamen Islahı 784
bb. Davanın Kısmen Islahı 784
d. Islahın Etkisi 784
e. Kötüniyetli Islah 785
f. Islah Yoluyla Zamanaşımı Savunması 785
g. İdare Mahkemelerinde Islah 787
8. MADDİ HATALARIN DÜZELTİLMESİ 787
F. İSPAT YÜKÜ VE DELİLLER 787
1. İSPAT YÜKÜ 789
2. KARİNELER 790
a. Fiili Karineler 790
b. Kanuni Karineler 791
3. KARŞI İSPAT 792
4. İSPATLANMASI GEREKMEYEN DURUMLAR 792
5. DELİLLERİN BİLDİRİLMESİ 795
6. DELİL LİSTELERİ 798
7. TANIK GÖSTERİLMESİ VE DİNLENMESİ 800
a. Avukatların Tanığa Doğrudan Soru Yöneltebilmeleri 806
b. Tarafların Tanığa Doğrudan Soru Yöneltebilmeleri 807
8. BİLİRKİŞİ İNCELEMESİ 808
a. Bilirkişiye Başvurulmasını Gerektiren Durumlar 808
b. Bilirkişi Seçimi 810
c. Bilirkişinin Görev Süresi 811
d. Bilirkişinin Haber Verme Yükümlülüğü 811
e. Bilirkişinin Yetkileri 812
f. Bilirkişi Açıklamalarının Tespiti ve Rapor 812
g. Bilirkişi Raporunun Verilmesi 813
h. Bilirkişi Raporuna İtiraz 813
ı. Bilirkişinin Oy ve Görüşünün Değerlendirilmesi 813
9. UZMAN GÖRÜŞÜ 814
a. Uzman Görüşünün Yararları 815

b. Hangi Konularda Uzman Görüşü Alınabilir 815
c. Uzmandan Hukuki Görüş Alınabilir mi? 816
d. Uzman Görüşünün Mahkemece Değerlendirilmesi 816
G. KARAR VE HÜKÜM 816
1. KARAR KAVRAMI VE ÇEŞİTLERİ 816
2. KARARIN İÇERİĞİ VE BİLDİRİLMESİ 818
3. HÜKMÜN ETKİLERİ 820
4. HÜKMÜN AÇIKLANMASI 821
5. DAVANIN HÜKÜM VERİLMEDEN SONA ERMESİ 821
6. İLAMLARDA ZAMANAŞIMI 827
H. KANUN YOLLARI OLARAK İSTİNAF, TEMYİZ, KANUN YARARINA TEMYİZ
VE YARGILAMANIN YENİLENMESİ 827
1. KANUN YOLU 827
2. İSTİNAF 829
a. İstinaf Kavramı, Hukuki Niteliği Ve Türleri 829
aa. İstinaf Kavramı 829
bb. İstinaf Teşkilatı ve Hukuki Nitelik 829
cc. Geniş Anlamda İstinaf - Dar Anlamda İstinaf 830
b. İstinaf İle Temyiz Arasındaki Temel Farklar 830
c. Zaman Rakımından Uygulama Nedeniyle İstinaf mı, Temyiz mi Olacaktır? 831
d. Yetkili İstinaf Mahkemesi ve İstinaf Mahkemelerinin Bulunduğu
Bölge ve Yargı Çevreleri 833
e. İstinaf Yoluna Başvurulabilecek Kararlar 834
aa. İlk Derece Mahkemesi Kararı Olması 834
bb. Nihaî Karar Olması 835
cc. Kesin Karar Olmaması 835
f. İstinafa Başvuru Süresi ve İş Mahkemelerinde Süre 836
g. İstinaf Dilekçesi, Cevap Dilekçesi ve Katılma yolu ile İstinaf. 838
h. İstinaf Hakkından Feragat 839
ı. İstinaf Başvurusunun Hükmün İcrasına Etkisi 839
i. Ön İnceleme ve Duruşma Yapılmadan Verilecek Kararlar 839
j. İstinafta İnceleme (Tahkikat) Ve İstinabe 840
k. İstinaf İncelemesinde Yapılamayacak İşler 842
aa. Karşı Dava Açma Yasağı 842
bb. Müdahale Talebinde Bulunma Yasağı 842
cc. Islah Talebinde Bulunma Yasağı 843
dd. Birleştirme Talebinde Bulunma Yasağı 843
ee. Yetki Sözleşmesi Yapma Yasağı 844
ff. Yeni Delil Gösterme île İddia ve Savunmada Bulunma Yasağı 845
l. İstinaf Mahkemesi Kararı 845

3. TEMYİZ 847
a. Temyiz Kavramı 847
b. Temyizde Uygulanacak Hükümler 848
c. Temyiz Hakkı ve Hukuki Yararın Bulunması 849
d. Temyiz edilebilen Kararlar 850
e. Temyiz Edilemeyen Kararlar 851
aa. Nihai Bir Karar Olması 851
bb. Temyize Engel Bir Durumun Olmaması 851
cc. İş Mahkemelerinden Verilen Kararlarda Durum 853
aaa. İş Mahkemelerinde Kesinlik ve Temyiz Edilebilirlik Sınırı 853
bbb. İş Mahkemelerinde Temyiz Süresi 853
ccc. İş Mahkemelerinde Katılma Yoluyla Temyiz Süresi 854
f. Temyiz Dilekçesi ve Nereye Verileceği 854
g. Temyiz Süresi ve İncelemesi 855
h. Yargıtay’ın Onama kararları 857
ı. Yargıtay’ın Bozma Sebepleri 857
i. Yargıtay Kararlarının Tebliği 858
j. Bozmaya Uyma veya Direnme 858
4. KANUN YARARINA TEMYİZ 859
5. YARGILAMANIN YENİLENMESİ 860
a. Yargılamanın Yenilenmesi Kavramı 860
b. Yargılamanın Yenilenmesi Sebepleri 861
c. Yargılamanın Yenilenmesini İsteme Süresi 863
d. Yeniden yargılama veya hükmün iptali 863
e. Yeniden yargılamanın İcranın Durdurulmasına Etkisi 863
6. DİĞER KANUN YOLLARI 864
a. Karar Düzeltme 864
b. Kararın Tavzihi 865
KONUYA İLİŞKİN YARGITAY KARARLARI 866
IV. BASİT YARGILAMA USULÜ 890
A. GENEL BİLGİ 890
B. BASİT YARGILAMA USULÜNE TABİ DAVA VE İŞLER 891
C. DAVA AÇILMASI VE DAVAYA KARŞILIK VERİLMESİ 892
D. DELİLLERİN BİLDİRİLMESİ 893
E. BASİT YARGILAMADA İDDİA VE SAVUNMANIN GENİŞLETİLMESİ 893
F. ÖN İNCELEME VE TAHKİKAT 893
G. HÜKÜM 894
H. UYGULANACAK HÜKÜMLER 895
KONUYA İLİŞKİN YARGITAY KARARLARI 895

SEKİZİNCİ BÖLÜM
TRAFİK KAZALARINDAN DOĞAN TAZMİNAT DAVALARINDA ZAMANAŞIMI, FAİZ VE İBRA
İ. TRAFİK KAZALARINDAN DOĞAN TAZMİNAT DAVALARINDA ZAMANAŞIMI 901
A. GENEL ANLAMDA ZAMANAŞIMI 901
1. ZAMANAŞIMI KAVRAMI, AMACI VE ÖNEMİ 902
a. Zamanaşımı Kavramı 902
b. Zamanaşımının Amacı 903
c. Zamanaşımının Önemi 905
2. ZAMANAŞIMININ ŞARTLARI 906
a. Borcun Zamanaşımına Uğramaya Elverişli Olması 906
b. Borcun Muaccel Olması 906
c. Kanuni Sürenin Geçmesi 908
aa. Olağan (Genel) Zamanaşımı Süresi 908
bb. Olağandışı (İstisnai) Zamanaşımı Süresi 908
3. ZAMANAŞIMININ TÜRLERİ 909
a. Kazandırıcı Zamanaşımı - Kaybettirici Zamanaşımı 909
b. Sözleşme Zamanaşımı - Haksız Fiil Zamanaşımı 910
c. Hukuk Zamanaşımı - Ceza Zamanaşımı 910
4. ZAMANAŞIMINDA GENEL İLKELER 911
a. Zamanaşımı Sürelerinin Hesaplanması 911
b. Zamanaşımı Sürelerinin Kesinliği 911
c. Zamanaşımının Durması ve Kesilmesi 911
aa. Zamanaşımının Durması 911
bb. Zamanaşımının Kesilmesi 912
d. Davanın Reddedilmesinde Ek Süre 913
e. Zamanaşımından Vazgeçme (Feragat) 913
f. Zamanaşımının İleri Sürülmesi (Resen İncelenememe) 913
g. Af Kanunlarının Zamanaşımına Etkisi 914
ı. Daimî Def’i Hakkı 914
5. RÜCU DAVALARINDA ZAMANAŞIMI 915
a. Rücu Hakkı ve Koşulları 915
b. Rücu Hakkının Kapsamı 915
c. Rücu Edilebilecek Miktar 916
d. Rücu Hakkının Kaybı 917
e. Rücu Davasında Zamanaşımı Süresi 917
6. ZAMANAŞIMI VE HAK DÜŞÜRÜCÜ SÜRE 917
a. Hak Düşürücü Süre Kavramı 918
b. Hak Düşürücü Süre ve Zamanaşımı Arasındaki Farklar 918
B. HAKSIZ FİİLDE GENEL ZAMANAŞIMI SÜRELERİ 919

1. BORÇLAR HUKUKUNDA ZAMANAŞIMI SÜRELERİ 922
a. Genel Bilgi 922
b. 6098 Sayılı Türk Borçlar Kanunu’nda Zamanaşımı Süreleri 922
aa. İki Yıllık Zamanaşımı Süresi (Olağan-Subjektif-Nispi
Zamanaşımı Süresi) 923
bb. On Yıllık Zamanaşımı Süresi (Mutlak-Objektif Zamanaşımı
Süresi) 924
cc. Ceza Zamanaşımı Süresi 925
aaa. Zarar Veren Fiil, Cezayı Gerektiren Bir Fiil Olmalıdır 925
bbb. Ceza Zamanaşımı Süresi Daha Uzun Olmalıdır 926
ccc. Ceza Davası Zamanaşımının Uygulanabileceği Diğer
Durumlar 927
2. YARGILAMA HUKUKUNDA ZAMANAŞIMI SÜRELERİ 928
a. Genel Bilgi 928
b. 6100 Sayılı Hukuk Muhakemesi Kanunu’na Göre 928
3. TRAFİK HUKUKUNDA ZAMANAŞIMI SÜRELERİ 929
a. Karayolları Trafik Kanununda Zamanaşımı Süreleri 930
aa. İki Yıllık Zamanaşımı Süresi (Olağan-Subjektif-Nispi
Zamanaşımı Süresi) 930
bb. On Yıllık Zamanaşımı Süresi (Mutlak-Objektif Zamanaşımı
Süresi) 931
cc. Ceza Zamanaşımı Süresi (Olağanüstü-Uzamış Zamanaşımı
Süresi) 931
b. Karayolu Taşıma Kanununa Göre Zamanaşımı Süresi 932
C. HAKSIZ FİİLDE ZAMANAŞIMININ BAŞLAMA ZAMANI 934
1. FİİLİN İŞLENDİĞİ TARİH KAVRAMI 934
2. ZARARIN GERÇEKLEŞMESİ KOŞULU 936
3. TAZMİNAT YÜKÜMLÜSÜNÜN (FAİLİN) ÖĞRENİLMESİ 941
4. ZARARIN ÖĞRENİLMESİ 942
5. BEDENSEL ZARARIN ARTMASI (GELİŞEN DURUMLAR) 945
6. BİZİM GÖRÜŞÜMÜZ (ZARARIN PARA İLE ÖLÇÜLEBİLİR DEĞERİNİN ÖĞRENİLMESİ) 947
7. ZARARIN BELİRLENMESİ VE ZAMANAŞIMI AÇISINDAN HMK 107.
MADDESİ YORUMUMUZ 949
8. ÖRNEK DAVA ÜZERİNDEN YARGITAY KARARI DEĞERLENDİRMESİ 951
9. ZARARIN ÖĞRENİLMESİ İÇİN ZARARIN PARA İLE ÖLÇÜLEBİLİR ŞEKİLDE BELİRLENMESİ GEREKTİĞİ KONUSUNDA 16.03.2016
TARİHLİ YARGITAY HUKUK GENEL KURULU KARARI 954
D. İDAREYE KARŞI HAKSIZ FİİL NEDENİYLE AÇILACAK TAZMİNAT
DAVALARINDA ZAMANAŞIMI VE ISLAH 961
E. SİGORTALARDA ZAMANAŞIMI SÜRELERİ 962
1. ZORUNLU MALİ SORUMLULUK (TRAFİK) SİGORTASINDA ZAMANAŞIMI 962

a. 2918 Sayılı KTK’nda Zamanaşımı 962
b. Sigortacıya Uygulanacak Zamanaşımı Süreleri 963
c. Rücu Davalarında Zamanaşımı Süresi 964
d. İşleten ve Sürücü Yakınlarının Trafik Sigortasından
Yaralanmalarında Zamanaşımı Süreleri 964
2. İSTEĞE BAĞLI SİGORTADA ZAMANAŞIMI 965
3. TAŞIMA SİGORTASINDA ZAMANAŞIMI 965
a. Zorunlu Karayolu Taşımacılık Mali Sorumluluk Sigortasında
Zamanaşımı 965
b. Taşıma Sigortasında Zamanaşımı Süreleri 966
c. Taşıma Sigortasında Zamanaşımını Kesen Nedenler 966
d. Taşıma Sigortasında Rücu Davalarında Zamanaşımı Süresi 966
4. ZORUNLU KOLTUK SİGORTASINDA ZAMANAŞIMI 966
a. Karayolu Yolcu Taşımacılığı Zorunlu Koltuk Ferdi Kaza
Sigortasında Zamanaşımı 966
b. Zorunlu Koltuk Sigortasında Zamanaşımı Süreleri 967
c. Zorunlu Koltuk Sigortasında Zamanaşımını Kesen Nedenler 967
d. Zorunlu Koltuk Sigortasında Rücu Davalarında Zamanaşımı Süresi 967
5. GÜVENCE HESABINDA ZAMANAŞIMI 967
6. TÜPGAZ SORUMLULUK SİGORTASINDA ZAMANAŞIMI 968
KONUYA İLİŞKİN YARGITAY KARARLARI 968
II. TRAFİK KAZALARINDAN DOĞAN TAZMİNATLARDA FAİZ 991
A. GENEL ANLAMDA FAİZ 991
1. FAİZ KAVRAMI 991
2. FAİZİN NİTELİĞİ 992
3. FAİZ BORCUNUN KAYNAKLARI 993
4. FAİZ TÜRLERİ 994
a. Kanuni (Yasal) Faiz 994
aa. Genel Bilgi 994
bb. Türk Borçlar Kanunu’nda Yasal Faiz 996
b. Temerrüt (Gecikme) Faizi 998
c. Ticari Faiz 998
5. TRAFİK KAZALARINDA TEKNİK FAİZ 999
B. HAKSIZ FİİLLERDE (TRAFİK KAZALARINDA) FAİZ 1000
1. HAKSIZ FİİLLERDE FAİZ TÜRÜ VE BAŞLANGICI 1000
a. Haksız Fiillerde Faiz Türü 1000
b. Haksız Fiillerde Faiz Başlangıcı. 1001
2. DAVADA FAİZ İSTEĞİ VE BAŞLANGICI 1002
a. Dava Açılırken Faiz İsteği 1002
b. Faizin Başlangıcının Belirtilmesi 1002
aa. Davanın Kısmen Islahında Faiz Başlangıcı 1003

bb. Ek Davada Faiz Başlangıcı 1004
cc. Sigortacının Sorumluluğunda Faiz Başlangıcı 1004
c. Faizin Türünün Belirtilmesi 1005
3. FAİZİN AYRI BİR DAVA İLE İSTENMESİ 1005
a. Ayrı Bir Dava İle Faiz İsteme Nedeni ve Şartları 1005
b. Faiz Davasının Açılışında Yöntem 1006
c. Faiz Davasında Ayrıca Faiz Talebi 1006
4. FAİZ DAVALARINDA ZAMANAŞIMI 1007
a. Faiz ve Zamanaşımı 1007
b. Faiz Davalarında Zamanaşımı Sürelerinin Hesaplanması 1007
5. FAİZİN ANA PARAYI GEÇİP GEÇEMEYECEĞİ 1008
6. BİLEŞİK FAİZ 1009
a. Ticarî Olmayan İşlerde Bileşik Faiz 1009
b. Ticarî İşlerde Bileşik Faiz 1009
KONUYA İLİŞKİN YARGITAY KARARLARI 1010
III. TRAFİK KAZALARINDAN DOĞAN TAZMİNAT DAVALARINDA İBRA 1018
A. İBRA VE İBRA SÖZLEŞMESİ (İBRANAME) KAVRAMI 1018
B. İBRANAMENİN HUKUKİ NİTELİĞİ 1020
C. İBRANAMENİN UNSURLARI 1021
1. ESASA İLİŞKİN UNSURLAR 1021
a. İbranın Konusunu Oluşturan Alacağın Kuşkulu Olmaması, Doğmuş
ve Belirgin Bulunması 1021
b. Tarafların İrade Beyanlarının Uygun Olması ve Alacaklının
Borçluyu Borçtan Kurtarma İradesine Sahip Olması 1021
c. Taraflar Arasında İbra Sözleşmesinin Varlığı 1022
2. İBRA SÖZLEŞMESİNİN ŞEKLİ 1022
D. İBRANIN ÇEŞİTLERİ. 1023
1. İVAZLI İBRA - İVAZSIZ İBRA 1023
a. İvazlı İbra 1023
b. İvazsız ibra 1023
2. TAM İBRA - KISMİ İBRA 1024
E. İBRANIN SONUÇLARI 1024
KONUYA İLİŞKİN YARGITAY KARARLARI 1024
DOKUZUNCU BÖLÜM
MADDİ TAZMİNAT HESAPLARINDA YARARLANILAN TABLOLAR VE ÖRNEK BİLİRKİŞİ RAPORLARI
I. TABLOLAR 1028
???? CSO 1980 (AMERİKAN YAŞAM TABLOSU) 1028
???? GELİR ARTIŞ VE İSKONTO TABLOSU 1032
???? GELİR ARTIŞ VE İSKONTOLAMA İSKONTOLU ÇALIŞMA DÖNEMİ KAZANÇLARI .1034

???? P.M.F (POPULATION MASCULINE ET-FEMININE) YAŞAMA TABLOSU (1931) 1035
???? PMF YAŞAM TABLOSU 1036
II. BİLİRKİŞİ RAPORLARI 1037
???? TRAFİK KAZASINDAN DOĞAN MALULİYETTE MADDİ TAZMİNAT HESABI 1037
???? İŞGÜCÜ KAYBI NEDENİ İLE TAZMİNAT HESAP RAPORU 1043
???? GEÇİCİ İŞ GÖRMEZLİKTEN DOĞAN TAZMİNAT VE MALULİYETTEN DOĞAN TAZMİNAT 1045
???? MALULİYET NEDENİYLE TAZMİNAT 1047
???? KIZ ÇOCUĞUN ÖLÜMÜNDE DESTEKTEN YOKSUN KALMA TAZMİNATI 1049
???? EŞİN ÖLÜMÜNDE DESTEKTEN YOKSUN KALMA TAZMİNATI 1053
???? BAĞ-KUR SİGORTALISININ ÖLÜMÜNDE DESTEKTEN YOKSUN KALMA TAZMİNATI 1059
???? ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİSİNİN YARALANMASINDA TAZMİNAT 1063
???? EV HANIMININ MALULİYETİNDE TAZMİNAT 1067
KAYNAKLAR 1073
KAVRAM DİZİNİ 1089