İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ 5 ÖZET 7 ABSTRACT 9 İÇİNDEKİLER 11 KISALTMALAR 21 GİRİŞ 23 BİRİNCİ BÖLÜM TRAFİK KAZASI VE TRAFİK KAZALARINDA SORUMLULUK Trafik Kazası Kavramı 25 Trafik Kazasından Doğan Sorumluluk. 34 Trafik Kazaları Nedeniyle Tehlike Sorumluluğu 34 Tehlike Sorumluluğu ve Unsurları 39 Motorlu Aracın İşletilme Halinde Olması 40 aa. Trafiğe Çıkarılmaya Dayalı İşletme Görüşü 40 bb. Makine Tekniğine Dayalı İşletme Görüşü 42 cc. Yargıtay’ın İşletme Görüşü 43 dd. Görüşümüz 44 Motorlu Araç İşleteninin veya Teşebbüs Sahibinin Varlığı 46 aa. İşleten 46 aaa. Şekli Ölçüte Göre İşleten (Karine Olarak İşleten) 47 Araç Maliki 47 Aracı Mülkiyeti Muhafaza Kaydıyla Satın Alan 49 Motorlu Aracı Uzun Süre Kiralayan Veya Ariyet (Ödünç) Alan 50 Aracı Rehin Alan 54 Birden Çok İşleten 54 bbb.Maddi Ölçüte Göre İşleten (Gerçek İşleten) 55 ccc. İşleten Gibi Sayılan Kişiler (Farazi İşletenler) 55 Motorlu Araçla İlgili Mesleki Faaliyette Bulunan Teşebbüs Sahibi 56
Motorlu Araçla İlgili Mesleki Faaliyette Bulunan İşletme 57 Mesleki Faaliyet Sahibinin Motorlu Araç Üzerinde Fiili Hakimiyeti 58 Devlet ve Kamu Kurumlarının Sorumlulukları 61 Aracı Çalan Veya Gasp Edenlerin Sorumluluğu 63 İşleten Sayılan Diğer Kişiler 64 bb. Motorlu Aracın Bağlı Olduğu Teşebbüs Sahibinin Sorumluluğu 65 aaa. Teşebbüs Sahibinin Trafik Sigortası Yaptırma Zorunluluğu 66 Tehlike Sorumluluğundan Kurtulma veya Zararın Azaltılması 68 Zarar Görenin Veya Üçüncü Kişinin Ağır Kusuru 72 Mücbir Sebebin Varlığı. 75 Olağan Sebep Sorumluluğu 78 İşletilme Halinde Olmayan Aracın Neden Olduğu Zararlardan Sorumluluk 78 Yardım Edenin Uğradığı Zararlardan Sorumluluk 80 Çalınan ve Gasp Edilen Araç Sürücüsünün Sorumluluğu 82 Kusur Sorumluluğu 84 İşletenin Eylemi İle İşletilme Halinde Olmayan Aracın Sebep Olduğu Zarardan Sorumluluk 84 İşletenlerin Birbirlerine Verdiği Zararlardan Sorumluluk 84 İşletenin Uğradığı Bedensel Zarardan Sorumluluk 84 İşletene veya Motorlu Aracın Bağlı Bulunduğu Teşebbüs Sahibine Ait Eşyanın Zararından Sorumluluk 88 İşleteninin Çalınan Veya Gasp Edilen Araçların Sebep Olduğu Zarardan Sorumluluğu 89 Genel Hükümlere Göre Sorumluluk 92 Hatır İçin Taşıma veya Aracın Verilmesi Halinde Sorumluluk 92 Aracın Çalındığını veya Gasp Edildiğini Bilerek Binen Yolcuya Karşı Sorumluluk 99 Motorlu Aracın Zarar Görmesi Nedeniyle İşletenin Malike Karşı Sorumluluğu 100 Trafik Kazaları Nedeniyle Manevi Tazminat Talepleri 101
İKİNCİ BÖLÜM TRAFİK KAZALARINDA SİGORTA TÜRLERİNE GÖRE SİGORTACININ SORUMLULUĞU Trafik Kazası Nedeniyle Sorumlu Olan Sigortalar 105 Kasko Sigortası 105 Zorunlu Mali Sorumluluk (Trafik) Sigortası 106 İhtiyari Mali Sorumluluk Sigortası (İMSS) 106 Sorumluluk Sigortalarında Zarar Giderimine İlişkin Esaslar 107 ZMSS ve İMSS’ye Hakim İlkeler 107 aa. Genel Olarak 107 bb. Sınırlı Sorumluluk İlkesi. 108 cc. Garameten Ödeme İlkesi 110 dd. Gerçek Zararın Giderilmesi İlkesi 112 ee. Kusur Sorumluluğu İlkesi 113 Zorunlu Koltuk Ferdi Kaza Sigortası 115 Zorunlu Karayolu Taşımacılık Mali Sorumluluk Sigortası 116 Sigortacının Yükümlülükleri 117 Rizikoyu Taşıma Yükümlülüğü 117 Kasko Sigortasında 117 ZMSS ve İMSS’de 118 Zorunlu Koltuk Ferdi Kaza Sigortasında 120 Aydınlatma Yükümlülüğü 120 Sigorta Poliçesi Verme Yükümlülüğü 123 Kasko Sigortasında 123 ZMSS ve İMSS’de 125 Zorunlu Koltuk Ferdi Kaza Sigortasında 126 Giderleri Ödeme Yükümlülüğü 127 Kasko Sigortasında 127 Zorunlu Koltuk Ferdi Kaza Sigortasında 129 Sigorta Tazminatını Ödeme Yükümlülüğü 130 Kasko Sigortasında 130 Sigorta Tazminatının Hesaplanması ve Ödenmesi 130 aa. Kısmi Hasar Halinde 130 bb. Tam Hasar Halinde 132
Kasko Tazminatının Ödeme Zamanı 135 Rizikonun Bildirim Şekli ve Bildirimin Yapılacağı Yer 136 Ödemenin Sonuçları 136 İbranamenin Geçerliliği 137 ZMSS ve İMSS’de 138 Zorunlu Koltuk Ferdi Kaza Sigortasında 142 Sigorta Türlerine Göre Sorumluluğunun Kapsamı 144 Kasko Sigortası 144 Kasko Sigortasının Konusu ve Kapsamı 146 Aracın Karayolunda Veya Demiryolunda Kullanılabilen Araçlarla Çarpışması 149 Aracı Kullananın İradesi Dışında Araca Ani Ve Harici Etkiler Neticesinde Sabit Veya Hareketli Sabit Ya Da Hareketli Bir Cismin Çarpması Veya Aracın Böyle Bir Cisme Çarpması, Devrilmesi, Düşmesi, Yuvarlanması Gibi Kazaları 149 Üçüncü Kişilerin Kötü Niyet Veya Muziplikle Yaptıkları Hareketler İle Fiil Ehliyetine Sahip Olmayan Kişilerin Yol Açacağı Zararlar 150 Aracın Yanması 150 Aracın Parçalarının Çalınması Veya Çalınmaya Teşebbüs Edilmesi 151 Kasko Sözleşmesinde Teminatın Belirlenmesi ve Poliçeye Yazılması 153 Ek Sözleşme İle Teminat Kapsamına Alınabilecek Zararlar 155 Teminat Dışı Kalan Haller 161 Savaş, İstila, İhtilal, İsyan, Ayaklanma ve Bunların Gerektirdiği Askeri Hareketler 161 Nükleer Maddeden Kaynaklı Zararlar ile Tedbirden Kaynaklanan Zararlar 163 Kamu Otoritesi Tarafından Çekilme Hali Hariç Araç Üzerindeki Tasarruflar 163 Aracın Gerekli Sürücü Belgesine Sahip Olmayan Kişilerce Kullanılması 164 Alkol Veya Uyuşturucu Madde Kullanımı Nedeniyle Meydana Gelen Hasarlar 169 aa. 24.05.2013 Tarihinden Önceki Dönem 169 bb. 24.05.2013 Tarihinden Sonraki Dönem 171
Sigortalının, Eylemlerinden Sorumlu Olduğu ya da Birlikte Yaşadığı Kişilerin Araca Kasten Zarar Vermesi 176 Trafik İşaretlerine Aykırı Davranış ve Hız Limiti Aşımı Sonucu Meydana Gelen Zararlar 178 Sigortalının İzni Olmadan Eylemlerinden Sorumlu Olduğu Kişilerin Aracı Kaçırması ya da Çalması Nedeniyle Meydana Gelen Zararlar 180 Zorunlu Haller Dışında Taşıma veya Çekme Halinde Uğranılan Zararlar 182 İstiap Haddinin Aşılması Nedeniyle Meydana Gelen Hasarlar 183 Terör Eylemi ile Eylemle Mücadele Kapsamında Oluşan Kimyasal Veya Biyolojik Zararlar 186 Zorunlu Haller Haricinde Sürücünün Kimliğinin Tespitini Önlemek için Kaza Mahallinden Ayrılması 187 Alacaklı ile Borçlu Sıfatlarının Birleşmesi 189 Kasko Sigortası Teminatını Etkileyen Haller 190 Kasko Sigortasında Özel Belirlemelerin 14 Punto Büyüklüğünde Yazılması 190 Rizikonun Gerçekleşmesi 194 Menfaat Sahibi Değişikliği 194 Trafik Kazalarında Sorumluluk Sigortaları 196 Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası 196 Genel Olarak 196 Trafik Sigortacısının Sorumluluğu 196 aa. Trafik Sigortacısının Sorumluluk Kapsamı 197 bb. Kapsama Giren Teminat Türleri 198 aaa. KTK m. 90’daki Değişikliğin Sigortacının Sorumluluğuna Etkisi 203 09.10.2020 Tarihinden Önce Hukuken Kesinleşen Sorumluluklarda 203 09.10.2020 Tarihinde Henüz Kesinleşmemiş Sorumluluklarda 205 bbb.Trafik Sigortası Genel Şartlarının GİŞ Denetimine Tabi Olup Olmayacağı 207 ccc. Maddi Tazminat Teminatı. 209 Üçüncü Kişinin Malvarlığı Üzerindeki Azalmalar 209
Araç Hasarı 210 (aa) Kısmen Zarar Halinde 210 Trafik Sigortası Genel Şartlarında Değişiklik Yapılmadan Önceki Durum 210 Trafik Sigortası Genel Şartları Değişikliğinden Sonraki Durum 213 (bb) Tam Hasar Halinde 214 Değer Kaybı Tazminatı 215 Hukuki Koruma 222 ddd.Sağlık Giderim Teminatı 223 (1) Geçici İş Görmezlik Zararı Ve Bakıcı Gideri 230 eee. Sürekli Sakatlık Teminatı 232 Sürekli Sakatlık Tazminatının Hesaplanması 234 Sürekli Sakatlık Oranının Tespiti 237 (aa) Sakatlık Oranının Tespitinde Güncel Mevzuat 240 (bb) Sürekli Sakatlık Oranının Tespitinde Yönetmelikte Düzenlenen Usul ve Esaslar 245 (cc) Sürekli Sakatlıkla İlgili Sağlık Kurulu Raporunun Temini 248 Zarar Görenin Mesleği ve Kazancının Tespiti 250 Zarar Görenin Bakiye Ömrünün ve Uygulanacak Formülün Tespiti 254 (aa) Aktif Dönem ve Pasif Döneme Ait Tazminatın Hesaplanması 258 PMF-1931 Yaşam Tablosuna ve Progressif Rant Hesabına Göre 258 TRH-2010 Yaşam Tablosu ve Belirli Süreli Sabit Rant Formülüne Göre 262 Tazminattan İndirim Sebepleri ve Sıra 268 Bakıcı Giderinin Hesaplanması 269 fff. Destekten Yoksun Kalma Teminatı 271 Talepte Bulunabilecek Kişiler 271 Teminat Kapsamındaki Zararlar 273 Hukuken Üçüncü Kişi Sayılanlar 274
Trafik Sigortacısının Sorumluluğu İçin Düzenlenen Usul Ve Esaslar 278 Destekten Yoksun Kalma Tazminatının Hesaplanması 280 Destek Sürelerinin Hesaplanması 280 (aa) Eşin Durumu 281 (bb) Çocuğun Durumu 285 (cc) Anne ve Babanın Durumu 288 Destek Oranının Tespti 290 (aa) YİBKGK Öncesi Durum. 290 (bb) YİBGK Sonrası Durum 292 Desteğin Muhtemel Gelirinin Tespiti 294 İndirim Sebepleri 295 (aa) Zarar Görenin Kusuru 295 (bb) Sağ Kalan Eşin Yeniden Evlenme İhtimali 295 (cc) SGK’nın Hak Sahiplerine Bağladığı Aylığın İlk Peşin Değeri 296 (dd) Muhtemel Yetiştirme Gideri 297 (ee) Yetersiz Ödemeler ve İbra 299 İbranamenin Müteselsilen Sorumluluğa Etkisi 302 Örnek Tazminat Hesabı 304 (aa) Mevcut Trafik Sigortası Genel Şartlarına Göre 304 (bb) Önceki Genel Şartlara Göre 312 cc. Trafik Sigortasının Kapsamı Dışında Kalan Haller 321 aaa. İşletenin, KTK’ya Göre Eylemlerinden Sorumlu Tutulduğu Kişilere Karşı Yöneltebileceği Talepler 323 bbb.İşletenin Akrabalarının Mallarına Gelen Zararlar. 323 ccc. İşletenin KTK’ya Göre Sorumlu Tutulmadığı Şeye Gelen Zararlar 324 ddd.Motorlu Araçta Taşınan Eşya Zararları 325 eee. Hak Sahibinin Kendi Kusuruna Karşılık Gelen Zararlar 326 fff. İlgilinin Sorumluluk Riski Kapsamında Olmayan Tazminat Talepleri 326
ggg. KTK Çerçevesinde Genel Şartlar İle Eklerinde Düzenlenen Teminat İçeriğinde Yer Almayan Talepler 327 hhh.İşletilme Halinde Olmayan Araçların Verdiği Zararlar 330 iii. Dolaylı Zararlara İlişkin Talepler 331 jjj. Cezai Kovuşturma Nedeniyle Tüm Giderler Ve Para Cezaları 332 kkk. Sigortacının Üçüncü Kişiye Def’i Olarak Sunabileceği Durumlar 332 İhtiyari Mali Sorumluluk Sigortası 334 İMSS’nin Konusu ve Kapsamı 334 İMSS’nin Teminatına Dahil Olmayan Zararlar 336 Zorunlu Mali Taşımacılık Sigortası 338 Zorunlu Koltuk Ferdi Kaza Sigortası 340 Zorunlu Koltuk Ferdi Kaza Sigortasının Konusu Ve Kapsamı 343 Ölüm Teminatı 349 Sakatlık Teminatı 350 Tedavi Gideri Teminatı 352 Teminat Dışında Kalan Zararlar 354 Genel Şartlarda Düzenlenen Teminat Kapsamının Üçüncü Kişilere Karşı Etkisi 356 Sigorta Türleri Arasında Trafik Kazası Sonrası Ödeme Sırası 358 ÜÇÜNCÜ BÖLÜM SİGORTACI AÇISINDAN TRAFİK KAZALARINA İLİŞKİN DAVALARDA YETKİ, GÖREV VE ZAMANAŞIMI Yetkili Mahkeme 363 Genel Olarak 363 Kasko Sigortasında Yetkili Mahkeme 364 Trafik Sigortasında Yetkili Mahkeme 366 İMSS’de Yetkili Mahkeme 368 Zorunlu Koltuk Ferdi Kaza Sigortasında Yetkili Mahkeme. 369 Zorunlu Arabuluculukta Yetki 370 Tahkim Başvurusunda Yetkili Yargı Mercileri 371 Görevli Mahkeme 372
