Rekabet merkezinde şekillenen alanlardan haksız rekabet, rekabet hukukundan farklı olarak hem piyasada yarışan rakiplerin hem de piyasadaki diğer tüm katılımcıların aldatıcı ve dürüstlük kurallarına aykırı diğer haksız davranışlardan korunmasını ve rekabetin tüm katılanların yararına adil olarak devamını sağlayan bir piyasa düzeni öngörmektedir. Bu itibarla 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu'n da haksız rekabetin hukuki boyutuna yönelik oldukça detaylı düzenlemelere yer verilmiştir. Ancak ilgili haksız davranışların aynı zamanda ekonomik düzeni bozucu nitelikte sonuçlar doğurma ihtimaline binaen kimi haksız rekabet fiilleri aynı zamanda ceza hukuku müdahalesine layık görülmüştür.
Bu çalışmada da haksız rekabet fiillerine yönelik olarak; 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu'nun 62. maddesinin b, c, d bentlerinde düzenlenen suçlar ele alınmıştır. İlgili suçlar irdelenmeden önce sık karıştırılan hukuki kurumlardan haksız rekabet ve rekabet hukuku arasındaki ilişki incelenerek haksız rekabet suçları ekonomik suçlar perspektifinden incelenmiştir. Bu doğrultuda Türk Ticaret Kanunu'nun 62. maddesinin a bendi yollamasıyla 55. maddesinde yer alan haksız rekabet fiilleri inceleme dışında bırakılmamış, aksine tüm haksız rekabet suçları hem genel olarak değerlendirilmiş hem de ilgili fillerin incelenen suçlarla örtüştüğü noktalarda bu fiillere değinilmiştir.
Suçların reklamlar yoluyla işlenebilmesi sebebiyle reklamlara yönelik düzenlemeler ve uygulamadaki durum da suç bakımından incelenmiş, yalnızca suç tiplerinin inceleme metoduna göre aktarılmasıyla yetinilmemiş, içtihatlarda ki çeşitli kabuller ile yaptırımların gerekliliği ve yerindeliği meseleleri de ele alınmıştır.
 |
Gerçek Dışı veya Yanıltıcı Açıklamada Bulunma Suçu |
|
Ticaret Sırlarını İfşa Etmeye veya Ele Geçirmeye Yöneltme Suçu |
|
Cezayı Gerektiren Haksız Rekabet Fiilini Önlememe veya Gerçeğe Aykırı Beyanları Düzeltmeme Suçu |
|
İÇİNDEKİLER
İçindekiler
Takdim / Sunuş 5
Takdim 7
Önsöz 9
Kısaltmalar 15
Giriş 19
Birinci Bölüm
REKABET KAVRAMI, REKABETİN KORUNMASI İLE İLGİLİ DÜZENLEMELER VE EKONOMİK SUÇLAR BAĞLAMINDA
HAKSIZ REKABET SUÇLARI
I. GENEL OLARAK REKABET KAVRAMI VE REKABET HUKUKU 23
A. Rekabet Kavramı ve Serbest Rekabet 23
1. Serbest Rekabetin Faydaları 25
a. Ekonomi Alanında 25
b. Sosyal Alanda 27
c. Siyasi Alanda 27
2. Geçmişten Bugüne Serbest Rekabetin Hukuken Düzenlenmesi ve Korunması 29
a. İlk Çağlarda Rekabet Düzenlenmeleri 29
b. Modern Rekabet Düzenlenmeleri 30
B. Rekabet Hukuku 32
1. Genel Olarak 32
2. Avrupa Birliği’nde Rekabet Hukuku Düzenlemeleri 35
3. Türkiye’de Rekabet Hukuku Düzenlemeleri 37
II. HAKSIZ REKABET 40
A. Genel Olarak Haksız Rekabet Kavramı 40
B. Haksız Rekabet Düzenlemelerinin Tarihçesi 43
1. Geçmiş Dönemlerde Haksız Rekabet 43
2. Modern Anlamda Karşılaştırmalı ve Milletlerarası Hukukta Haksız Rekabet 44
a. Fransa’da Haksız Rekabet 45
b. Almanya’da Haksız Rekabet 45
c. Birleşik Krallık’ta Haksız Rekabet 47
d. İsviçre’de Haksız Rekabet 49
e. Haksız Rekabete İlişkin Milletlerarası Anlaşmalar 49
f. Avrupa Birliği’nde Haksız Rekabet 52
C. Türk Hukuku’nda Haksız Rekabet 54
1. Mülga Kanunlarda Haksız Rekabet 55
2. Haksız Rekabete İlişkin Mevcut Kanuni Düzenlemeler 56
a. 6098 Sayılı Türk Borçlar Kanunu 56
b. 6102 Sayılı Türk Ticaret Kanunu 57
c. İthalatta Haksız Rekabetin Önlenmesi Hakkında Kanun 58
d. Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun 59
D. Rekabet Hukuku ile Haksız Rekabet Arasındaki İlişki 59
III. EKONOMİK SUÇLAR BAĞLAMINDA HAKSIZ REKABET SUÇLARI 66
A. Ekonomik Suç Kavramı 66
1. Genel Olarak 67
2. Ekonomik Suçlar Açısından Özellik Gösteren Ceza Hukukunun Genel İlkeleri 70
a. Ceza Yaptırımının Son Çare Olması (Ultima Ratio) İlkesi Bakımından 70
b. Suçta ve Cezada Kanunilik İlkesi Bakımından 71
(1) Düzenleyici İşlemlerle Suç İhdası Sorunu 71
(2) Belirlilik İlkesi Bakımından 74
c. Tüzel Kişiliğin Ceza Sorumluluğu Bakımından 76
B. Ekonomi Ceza Hukuku Kapsamında Haksız Rekabet Suçları 78
1. Genel Olarak 78
2. Haksız Rekabet Suçlarının Tarihçesi 79
3. Genel Olarak Türk Hukukunda Haksız Rekabet Suçları 81
4. Haksız Rekabet Suçları ve Bu Kapsamda Ekonomik Suçlar Açısından Özellik Gösteren Ceza Hukuku İlkelerinin Değerlendirilmesi 82
a. Seçimlik Hareketli Suçlar Sorunu 82
b. Ekonomi Ceza Hukuku İlkelerinin Haksız Rekabet Suçları Açısından Değerlendirilmesi 84
(1) Ultima Ratio İlkesi Bakımından 84
(2) Suçta ve Cezada Kanunilik İlkesi Bakımından 86
(3) Tüzel Kişilerin Ceza Sorumluluğu Bakımından 88
İkinci Bölüm
GERÇEK DIŞI VEYA YANILTICI AÇIKLAMADA BULUNMA SUÇU
I. GERÇEK DIŞI VEYA YANILTICI AÇIKLAMADA BULUNMA SUÇU 93
A. Kanuni Tanım 93
B. Korunan Hukuki Değer 96
C. Suçun Unsurları 99
1. Maddi Unsurlar 99
a. Suçun Konusu 99
(1) Genel Olarak 99
(2) Ticari Faaliyetlere İlişkin Gerçeğe Aykırılık veya Yanıltıcılık İçeren Diğer Haksız Rekabet Düzenlemeleri 103
(3) Fikrî ve Sınai Mülkiyete İlişkin Konular Bakımından Haksız Rekabet Hükümlerinin Uygulanıp Uygulanamayacağı Sorunu 106
b. Fiil 115
(1) Genel Olarak 115
(2) Tanıtım Faaliyetleri ve Reklamlar 116
(3) Gerçek Dışı Açıklama 118
(4) Maddede Yer Alan Diğer Dürüstlük Kuralına Aykırı Davranışlar ve Ticari Uygulamaların Fiil Bakımından Değerlendirilmesi: Kendini Üstün Yetenekli Göstermek, İltibasta Bulunmak, Karşılaştırma Yapmak ve Gizlemek Filleri Açısından 121
(5) Yanıltıcı Açıklama 128
c. Fail 139
d. Mağdur 144
2. Manevi Unsurlar 146
3. Hukuka Aykırılık Unsuru 147
D. Kusurluluk 149
E. Suçun Özel Görünüş Biçimleri 150
1. Teşebbüs 150
2. İştirak 152
3. İçtima 152
F. Yaptırım 157
G. Soruşturma ve Kovuşturma 158
H. Suçun Genel Değerlendirilmesi 160
Üçüncü Bölüm
TİCARET SIRLARINI İFŞAYA VEYA ELE GEÇİRMEYE YÖNELTME VE CEZAYI GEREKTİREN HAKSIZ REKABET FİİLİNİ ÖNLEMEME VEYA GERÇEĞE AYKIRI BEYANLARI DÜZELTMEME SUÇLARI
I. TİCARET SIRLARINI İFŞA ETMEYE VEYA ELE GEÇİRMEYE YÖNELTME SUÇU 165
A. Kanuni Tanım 165
B. Korunan Hukuki Değer 167
C. Suçun Unsurları 170
1. Maddi Unsurlar 170
a. Suçun Konusu 170
(1) Genel Olarak Sır Kavramı 170
(2) Üretim Sırrı 172
(3) İş sırrı 173
(4) Ticaret Sırrı 174
(5) İşçi 179
(6) Vekil 180
(7) Diğer Yardımcı Kişiler 181
b. Fiil 182
c. Fail 187
d. Mağdur 187
2. Manevi Unsur 188
3. Hukuka Aykırılık Unsuru 189
D. Kusurluluk 189
E. Suçun Özel Görünüş Biçimleri 190
1. Teşebbüs 190
2. İştirak 191
3. İçtima 193
F. Yaptırım, Soruşturma ve Kovuşturma 195
II. CEZAYI GEREKTİREN HAKSIZ REKABET FİİLİNİ ÖNLEMEME VEYA GERÇEĞE AYKIRI BEYANLARI DÜZELTMEME SUÇU 196
A. Kanuni Tanım 196
B. Korunan Hukuki Değer 196
C. Suçun Unsurları 197
1. Maddi Unsurlar 197
a. Suçun Konusu 197
b. Fiil 198
(1) Genel Olarak 198
(2) Haksız Rekabet Fiilini Önlememe 199
(3) Gerçeğe Aykırı Beyanları Düzeltmeme 201
c. Fail 205
d. Mağdur 206
2. Manevi Unsur 206
3. Hukuka Aykırılık Unsuru 207
D. Kusurluluk 207
E. Suçun Özel Görünüş Biçimleri 207
1. Teşebbüs 207
2. İştirak 208
3. İçtima 209
F. Yaptırım, Soruşturma ve Kovuşturma 209
G. Suçun Genel Değerlendirilmesi 210
Sonuç 211
Kaynakça 221
Kavramlar Dizini 237
|
