Tüketici İşlemleri Hukuku

Av. Ömer Faruk İLGÜN

6502 Sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun ile "Tüketici İşlemi" eser, taşıma, simsarlık, sigorta, vekâlet, bankacılık, benzeri sözleşmeler de dâhil olmak üzere her türlü sözleşme ve hukuki işlemi, ifade eder. Bu tanım ile tüketici işlemi geniş bir alana hakim olmuştur. Bu nedenle tüketici işleminin ne olduğu ve bunun tüketici hukukuna yansıyan boyutu eserde ayrıntılı olarak ele alınmıştır. Tüketici işlemi hukuku anlatımı yapılırken sadece hukukçuların değil tüketicilerin de eserden yararlanması amacıyla ayrıntılı açıklamalar yerine kısa ve öz anlatım tercih edilmiştir. Bu kapsamda Yargı Kararları ayrıntılı olarak esere dahil edilmiştir.

İÇİNDEKİLER

KİTAP HAKKINDA III
ÖNSÖZ V
KISALTMALAR VII
TÜKETİCİ TANIMI VE KANUNUN KAPSAMI  1

I. BÖLÜM
TÜKETİCİ İŞLEMLERİNİN TANIMI VE KAPSAMI
1.1. TÜKETİCİ İŞLEMİ 7
1.1.1. 6502 Sayılı TKHK ile Mevzuatımıza Giren Tüketici İşlemleri 10
A- Eser Sözleşmesi 10
B- Vekâlet Sözleşmesi 11
a- Avukatlık Sözleşmesi 11
b- Tedavi Sözleşmesi 16
C- Taşıma Sözleşmesi 20
D- Simsarlık (Emlak Komisyonculuğu) Sözleşmesi 23
a- Yer Gösterme Belgesi 32
b- Yargıtay Kararlarında Simsarlık (Emlak Müşavirliği) Sözleşmesi 33
E- Sigorta Sözleşmesi 40
F- Bankacılık Sözleşmesi 42
a- İnternet Bankacılığı 45
b- Kredi Kartı Üyelik Sözleşmesi 48
c- Opsiyonlu Döviz Mevduatı ve Opsiyon İşlemleri Çerçeve Sözleşmesi 51
1.1.2. Tüketici İşleminin Temel İlkeleri 53
a- Tüketici Sözleşmesinde Şekil 55
b- Tüketiciden Masraf İstenme Koşulu 56
c- Tüketici Sözleşmesi Nedeniyle Tüketiciden Kambiyo Senedi Alınması 60
d- Adi Kefelet 60
e- Bileşik Faiz Yasağı 62
A- Tüketicinin Sözleşme Öncesi Bilgilendirilmesi 70
a- Satıcı ve Sağlayıcı Hakkında Bilgilendirme 75
b- Sözleşmeye Konu Ürünün Bedeli 75
c- Kredi Sözleşmelerinde Bilgilendirme 76
d- Bilgilendirme Yapılmamanın Sonuçları 76
B- Sözleşmede Haksız Şartlar 77
a- Haksız Şartların Sözleşmeye Etkisi 84
b- Haksız Şartların Denetimi 84
c- Haksız Sözleşme Şartları 85
d- Yargıtay Kararlarında Haksız Şart Kavramı 87
C- Tüketicinin Cayma Hakkı 90
a- Tüketicinin Cayma Hakkı Olan Sözleşmeler 91
b- Cayma Hakkı Kullanımında Şekil 97
c- Cayma Süresi 98
d- Cayma Hakkı Kullanılamayacak Sözleşmeler 98
1.2. AYIPLI MAL 99
1.2.1. Tanım 99
A- Ayıplı Maldan Sorumluluk 101
a- Açık Ayıp 102
b- Gizli Ayıp 103
c- Ayıp İhbar Şekli 106
d- Ayıp İhbar Süresi 109
e- Ayıplı Maldan Sorumluluk 109
f- Ayıplı Malda İspat Yükü 110
B- Tüketicinin Seçimlik Hakkı 114
C- Zamanaşımı 122
1.3. AYIPLI HİZMET 123
1.3.1. Ayıplı Hizmet Tanımı 123
A- Ayıplı Hizmetten Sorumluluk 125
a- Tüketicinin Seçimlik Hakları 127
b- Zamanaşımı 129

II. BÖLÜM
TÜKETİCİ SÖZLEŞMELERİ
1.1. TÜKETİCİ SÖZLEŞMELERİ 131
1.1.1. Taksitle Satış 131
a- Taksitle Satış Sözleşmesinin Şekli 132
b- Sözleşmeden Cayma 133
c- Temerrüt ve Sonuçları 134
d- Kıymetli Evrak Düzenlenmesi 135
1.2. TÜKETİCİ KREDİLERİ 137
A- Tanım 137
a- Sözleşme Öncesi Bilgilendirme Yükümlülüğü 138
b- Sözleşmeden Cayma Hakkı 140
c- Faiz Oranı 141
d- Sözleşmede Değişiklik Yapılması 142
e- Erken Ödeme 142
f- Temerrüt 143
g- Sigorta Yaptırılması 146
ğ- Bağlı Krediler 150
h- Belirli Süreli Kredi Sözleşmesinde Bankalarca Uyulacak Kurallar 151
1.3. KONUT FİNANSMANI SÖZLEŞMELERİ 152
A- Tanım 152
a- Sözleşme Öncesi Bilgilendirme 152
b- Temerrüt 155
c- Bağlı Krediler 156
d- Faiz Oranı 163
e- Erken Ödeme 164
f- Sigorta Yaptırılması 164
g- Konut Finansmanı Sözleşmesinde Bankaların Uyacakları İlkeler 165
1.4. ÖN ÖDEMELİ KONUT SATIŞ SÖZLEŞMELERİ 166
A- Tanım 166
a- Sözleşme Öncesi Bilgilendirme 166
b- Sözleşmeden Cayma Hakkı 168
c- Konutun Teslim Süresi 170
d- Sözleşmeden Dönme 171
1.5. DİĞER TÜKETİCİ SÖZLEŞMELERİ 172
1.5.1. İş Yeri Dışında Kurulan Sözleşmeler 172
a- Sözleşmeden Cayma 173
1.5.2. Mesafeli Sözleşmeler 174
a- Cayma Hakkı 175
b- Cayma Hakkının İstisnaları 176
c- Sözleşmenin İfası ve Teslimat 177
1.5.3. Finansal Hizmetlere İlişkin Mesafeli Sözleşmeler 177
a- Sözleşmeden Cayma 178
1.5.4. Devre Tatil ve Uzun Süreli Tatil Hizmetleri Sözleşmeleri 181
a- Sözleşmeden Cayma 181
1.5.5. Paket Tur Sözleşmeleri 185
1.5.6. Abonelik Sözleşmeleri 191
a- Taahhütlü Abonelik 192
b- Taahhütlü Aboneliğin Süresinden Önce Feshi 193
c- Taahhütlü Aboneliğin Sona Ermesinin Bildirimi 193
1.6. GARANTİ BELGESİ 194
1.6.1. İhtiyari Garanti 195
1.6.2. Satış Sonrası Hizmetler 197

III. BÖLÜM
TÜKETİCİ HAKEM HEYETLERİ
1.1. TÜKETİCİ HAKEM HEYETLERİ 199
A- Kuruluşu ve Görev Alanı 199
a- Raportör 200
b- Başvuru 200
c- İnceleme 200
d- Karar ve Karara İtiraz 201
e- Tüketici Hakem Heyetinde Avukatlık Ücreti 204
f-  Hakem Heyetlerinin Bakamayacağı İşler 208
g- Tüketici Hakem Heyetinde Belirsiz Alacak Talebi 209
ğ- Tüketici Hakem Heyetinde Görev Alan Baro Temsilcisinin Aynı Karara
     Yönelik Olarak Açılan Tüketici Hakem Heyeti Kararının İptali Davasında
     Taraf Vekilliği Konusu 215

IV. BÖLÜM
TÜKETİCİ MAHKEMELERİ
1.1. TÜKETİCİ MAHKEMELERİ 217
1.2.  TÜKETİCİ UYUŞMAZLIKLARINDA ARABULUCULUK 223
1.2.1. Arabuluculuğa  Başvuru Zorunluluğu Olmayan Dava Türleri 224
1.2.2. Arabuluculuk Ücreti 229
1.3. PİRAMİT SATIŞLAR 230
1.4. MÜTEAHHİTTEN  KONUT SATIN ALAN TÜKETİCİNİN HAKLARI 232
a- Yüklenicinin Temliki İşleminden Kaynaklanan Davalar  ve  Satış
     Sözleşmesinin Geçerlilik Koşulu 232
b- Yüklenicinin Temliki İşleminden Kaynaklanan Tapu İptali  ve Tescil
     Davasında Görevli ve Yetkili  Mahkeme 237
c- Yüklenicinin Temliki İşleminden Kaynaklanan Tapu İptali  ve Tescil
    Davasında Zorunlu Dava Arkadaşlığı 238
d- Yüklenicinin Temliki İşleminden Kaynaklanan Tapu İptali  ve Tescil
    Davasının Kabulü İçin Aranan Koşullar 238
e- Yargılama Gideri ve Vekâlet Ücreti 243
1.5. KONULARINA GÖRE EMSAL YARGITAY KARARLARI 245
a- Atık Su Bedelinin Alınabilmesi İçin Kanalizasyon Hizmetinin Verilmiş
   Olması Gerekir 245
b- Türev Araçları ve Kaldıraçlı Alım-Satım İşlemlerinin Ticari Amaçla
   Yapılması Halinde Asliye Ticaret Mahkemesi  Görevlidir 245
c- Kaldıraçlı(forex) İşlem Ticari Amaçla Yapılmadığında Tüketici
    Mahkemesi Görevlidir 248
d- Özel Bankacılık Hizmetleri Sözleşmesi ile Opsiyonlu Döviz Mevduatı
     ve Opsiyon İşlemleri Çerçeve Sözleşmesinden Kaynaklı Davalarda 
     Asliye Ticaret Mahkemesi Görevlidir 249
e- Beş Adet Konutun Satın Alınması Hukuki İşlemi Nedeniyle Açılacak
   Davada Tüketici Mahkemesi Görevli Değildir. 250
f- Bedelden İndirim Yapılmasında Nispi Metot Yöntemi 250
g- Kredi Kartı Bilgilerinin Çalınması  Nedeniyle Tazminat Davası 252
ğ- Nakit İşlem Ücreti, Nakit Çek Komisyonu ve Nakit İşlem Komisyonu Adı
    Altında Kesintiler Yasaldır. 254
h- 7063 Sayılı Kanunun Yürürlüğe Girdiği  20 Aralık 2017 Tarihinden Sonra
    Doğan Hukuki İşlemler Nedeniyle Doğrudan İlamsız Takip Yapılabilir 256
ı- Simsarlık (Emlak Müşavirliği) Sözleşmesinin Geçerlilik Koşulları 257
i- Bağlı Kredi Sözleşmesinin Uygulanma Koşulu 260
j- Yolculuk Esnasında Valiz Kaybedilmesi veya Uçağa Kabul Edilmeme
   Halinde Tazminat 267
k- Ayıbın Hile ile Gizlenmesi Halinde Zamanaşımı Süresi İşlemez 268
l- Vakıf  Üniversitesi Yaz Okulu Ücretinin İadesi  Davası 272
m- Maaşa Bloke Haciz İşleminin Kanuna Uygunluk Koşulu 273
n- Dersaneye Devam Edememe Nedeniyle Ücret İadesi 286
o- Tüketicinin İmzaladığı Senet Nedeniyle Borçlu Olmadığının Tespiti Davası 287
ö- Murisin Kullandığı Kredi Nedeniyle Hayat Sigortası 290
p- Estetik Operasyon Nedeniyle Tazminat 303
r- Diş  Protezi Yapımında  Hata  Nedeniyle Tazminat 319
s- Avukat Davayı Kaybetse de Verilen Hizmetin Karşılığı Olarak Vekalet
   Ücretine Hak Kazanır 322
KAYNAKÇA 325