^{Tüm Yönleri İle Ticarete Yönelik}Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde Suçları

Dr. Suat ÇALIŞKAN ( Cumhuriyet Savcısı )

 

İÇİNDEKİLER

SUNUŞ 3

İÇİNDEKİLER 5

KISALTMALAR. 39

BİRİNCİ BÖLÜM

TÜRK CEZA KANUNUNDA YER ALAN TİCARETE YÖNELİK

UYUŞTURUCU VEYA UYARICI MADDE SUÇLARI

UYUŞTURUCU VEYA UYARICI MADDE KAVRAMI. 47

SUÇUN MADDİ KONUSU 47

1.1. Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde 48

1.1.1. 5237 Sayılı Türk Ceza Kanunu’nun 188. Maddesinin 4.

Fıkrasında Tanımlanan Maddeler 49

1.1.2. Uyuşturucu Maddelerin Murakabesi Hakkında Kanun

Açısından Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde Kavramı. 50

1.1.3. 3298 Sayılı Uyuşturucu Maddelerle İlgili Kanun

Açısından Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde Kavramı. 51

1.1.4. Uyuşturucu Maddelere Dair 1961 Tek Sözleşmesi

Açısından Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde Kavramı. 52

1.1.5. 2313 ve 3298 Sayılı Kanunların Verdiği Yetki Uyarınca

Çıkarılan Bakanlar Kurulu Kararları Açısından Uyuşturucu

veya Uyarıcı Madde Kavramı . 53

1.2. Uyuşturucu veya Uyarıcı Maddelerin Çeşitleri ve Etkileri

Uyuşturucu Maddelerin Sınıflandırılması. 54

1.2.1. Merkezi Sinir Sistemini Yavaşlatanlar (Depresantlar)

Tabii Uyuşturucu veya Uyarıcılar. 55

1.2.1.1. Afyon 55

1.2.1.2. Morfin. 56

1.2.1.3. Eroin. 57

1.2.1.4. Kodein  59

1.2.1.5. Sentetik Uyuşturucular. 59

1.2.1.6. Barbitüratlar 60

1.2.1.7. Trankilizanlar . 60

İçindekiler

6

1.2.1.8. Sedatifler.60

1.2.2. Merkezi Sinir Sistemini Uyaranlar (Stimülanlar) Tabii

Uyaranlar.61

1.2.2.1. Koka Yaprağı61

1.2.2.2. Kokain 63

1.2.2.3. Crack.65

1.2.2.4. Sentetik Uyaranlar65

1.2.2.4.1. Amfetaminler.65

1.2.2.4.2. Captagon67

1.2.2.4.3. Extacy67

1.2.3. Halisinojenler (Hayal Gösterenler)70

1.2.3.1. Esrar70

1.2.3.2. Marihuana.71

1.2.3.3. Meskalin .72

1.2.3.4. LSD.74

1.2.3.5. Sentetik Kannabinoidler (Bonzai) 77

1.3. Ele Geçen Maddenin Suçun Oluşumuna Elverişli Olması.78

1.3.1. Elverişli Olma Hali78

1.3.2. Dikiliden Hint Keneviri Ele Geçirilmesi.78

1.3.3. Narkotik Madde Bulaşıkları 78

1.3.4. Bilirkişi İncelemesi79

1.3.5. Ele Geçen Maddenin Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde

Niteliğinde Olmaması79

1.3.6. Failin İkrarının Tek Başına Delil Olarak

Değerlendirilememesi80

1.3.7. Yeni Geliştirilen Uyuşturucu veya Uyarıcı Maddeler.81

UYUŞTURUCU VEYA UYARICI MADDE İMAL, İTHAL

VE İHRAÇ SUÇU .83

2.1. Yasal Düzenleme ve Genel Açıklamalar83

2.2. Korunan Hukuksal Yarar87

2.3. Suçun Hukuki Konusu88

İçindekiler

7

2.4. Suçun Faili 89

2.4.1. Failin Yabancı Uyruklu Olması Halinde Yapılacak

İşlemler 90

2.5. Suçun Maddi Unsuru 92

2.5.1. İmal 93

2.5.1.1. Uyuşturucu Madde İmal Etme Suçunun Oluşumu. 95

2.5.2. İthal 98

2.5.2.1. Uyuşturucu ve Uyarıcı Madde İthali Kavramı ve

Uygulaması İle İlgili Yargıtay Kararları . 101

2.5.3. İhraç. 106

2.5.3.1. Türkiye Açısından İhraç Olan, Diğer Ülke Açısından

İthal Olan Suçlarda Mahsup Uygulaması 106

2.5.3.2. Yargıtay Uygulaması 109

2.5.3.2.1. Görünüşte İçtima . 109

2.5.3.2.2. TCK'nin 188/2 Maddesinin Uygulanması İle

İlgili Yargıtay Kararlar 110

2.5.3.2.2.1. İnfaz Evrakının Araştırılması Zorunluluğu  110

2.5.3.2.2.2. Mahsup Uygulamasının Yerel Mahkemece

Yapılabilmesi. 110

2.5.3.2.2.3. Etkin Pişmanlık Hükümlerinin

Uygulanabilmesi 110

2.5.3.2.2.4. Yabancı Ülkede Hükmolunan ve İnfaz

Edilen Cezanın Mahsubu. 111

2.5.3.2.3. Uyuşturucu ve Uyarıcı Madde İhracı Kavramı ve

Uygulaması İle İlgili Yargıtay Kararları . 112

2.5.3.2.3.1. TCK’nin 44. Maddesinin Uygulanması 112

2.5.3.2.3.2. Transit Geçişler  113

2.5.3.2.3.3. Yabancı Mahkeme Kararlarının Getirtilme

Zorunluluğu. 115

2.5.3.2.3.4. Yabancı Mahkeme Kararlarının Tercümeli

Evrakının Dosyaya Konulması Zorunluluğu. 115

İçindekiler

8

2.5.3.2.3.5. Ele Geçen Narkotik Madde Miktarı ve İhraç

Etme Amacı Cezanın Alt Sınırından Uzaklaşmasını

Gerektirmesi 116

2.5.3.2.3.6. Sanığın Yurt İçinde Yakalanması ve İhraç

Eyleminin Belirsiz Olması.117

2.5.3.2.3.7. Narkotik Maddenin Ele Geçirilememesi 117

2.5.3.2.3.8. Kargo İle Yurtdışına Narkotik Madde

Gönderme 118

2.5.3.2.3.9. 765 Sayılı TCK İle 5237 Sayılı TCK

Hükümlerinin Karşılaştırılarak Lehe Kanunun Tespiti .119

2.5.3.2.3.10. Narkotik Maddenin Havalimanı Dış Hatlar

Girişinde Bulunan Kontrol Noktasında Yakalanmış

Olması119

2.5.3.2.3.11. Failin X-Ray Cihazından Geçtiği Sırada

Suç Konusu Uyuşturucu Madde İle Birlikte

Yakalanması 120

2.6. Manevi Unsur.120

2.7. Hukuka Aykırılık Unsuru .122

UYUŞTURUCU VEYA UYARICI MADDEYİ RUHSATSIZ

VEYA RUHSATA AYKIRI OLARAK ÜLKE İÇİNDE

SATMAK, SATIŞA ARZ ETMEK, BAŞKALARINA

VERMEK, SEVK ETMEK, NAKLETMEK, DEPOLAMAK,

SATIN ALMAK, KABUL ETME, BULUNDURMAK .123

3.1. Genel Açıklamalar123

3.2. Korunan Hukuksal Yarar124

3.3. Suçun Hukuki Konusu125

3.4. Suçun Faili125

3.5. Suçun Maddi Unsuru126

3.5.1. Satmak .127

3.5.1.1. Yargıtay Uygulaması128

3.5.1.1.1. Sanığın Evinde Çocuğa ve Yetişkine Narkotik

Madde Satarken Yakalanması .128

3.5.1.1.2. Reçeteye Bağlı Olan ve Uyuşturucu veya

Uyarıcı Madde Etkisi Doğuran Her Türlü Maddenin Satışı129

İçindekiler

9

3.5.1.1.3. Satma Eyleminin Sanığın Evinde Gerçekleşmesi . 129

3.5.1.1.4. Narkotik Maddenin Zincirleme Şekilde

Satılması ve Satılan Bir Kişinin de Çocuk Olması 129

3.5.1.1.5. Çocuklara Uyuşturucu Satarken Yakalanma. 129

3.5.1.1.6. Sanığın Uyuşturucu Maddeyi Satma Amacıyla

Bulundurduğuna Dair Delil Bulunmaması 130

3.5.1.1.7. Tanıkların Uyuşturucu Maddeleri Sanıktan

Almadıklarını Söylemeleri  130

3.5.1.1.8. Uyuşturucu Madde Ticareti Yapma Suçunda

Zorunlu Müdafii Görevlendirme Zorunluluğu  131

3.5.1.1.9. Uyuşturucu Satma ile İmal Suçunun Birlikte

İşlenmesi 131

3.5.1.1.10. Sanığın İkrarı. 131

3.5.1.1.11. Ele Geçirilemeyen Maddelerin Uyuşturucu

veya Uyarıcı Madde Kapsamında Değerlendirilememesi. 132

3.5.1.1.12. Analizi Yapılan Madde Yasaklanmamış ve

Ruhsata Tabi Kılınmamış Olması (Uyuşturucu veya

Uyarıcı Maddenin Neye Göre Belirleneceği Hususu). 132

3.5.1.1.13. Birlikte Hareket Eden Birden Fazla Kişiye

Uyuşturucu Madde Satma . 133

3.5.1.1.14. İnfaz Kurumuna Narkotik Madde Sokmak . 133

3.5.2. Satışa Arz Etmek. 134

3.5.2.1. Yargıtay Uygulaması 135

3.5.2.1.1. Suç Delilini Elde Etme Amacıyla Narkotik

Madde Alma 135

3.5.2.1.2. Gizli Soruşturmacının Uyuşturucu Satın Alması

ve Sanığın Evinde Narkotik Maddenin Ele Geçirilmesi . 135

3.5.3. Başkalarına Verme  136

3.5.3.1. Yargıtay Uygulaması 137

3.5.3.1.1. Uyuşturucu Maddeyi Başkalarına İkram Etme . 137

3.5.3.1.2. Uyuşturucu veya Uyarıcı Maddenin Hile İle

veya Zorla Verilmesi. 137

3.5.4. Sevk Etme 137

İçindekiler

10

3.5.4.1. Uyuşturucu veya Uyarıcı Maddenin Kargo İle

Gönderilmesi .139

3.5.4.1.1. Uyuşturucu Maddeyi Kargo İle Cezaevine

Kasıtlı Olarak Gönderme Hali (Kasta Dair Delil

Olmaması) .139

3.5.4.1.2. Narkotik Maddenin Kargo İle Ceza İnfaz

Kurumuna Gönderilmesi .139

3.5.4.1.3. Narkotik Maddenin Yurtdışından Kargo İle

Gönderilmesi .139

3.5.4.1.4. Satın Alınan Narkotik Maddenin Kargo İle

Gönderilmesi .140

3.5.4.1.5. Uyuşturucu Maddenin Kargo Şirketiyle Sanık

Tarafından Gönderildiğine İlişkin Delil Araştırması.140

3.5.4.1.6. Kargo Paketinin Açılması ve Suç Eşyasına El

Konulması141

3.5.4.1.7. Narkotik Maddenin Kargo Görevlilerinin

Şüphelenmesi Üzerine Ele Geçirilmesi .142

3.5.4.1.8. Narkotik Maddenin Kargo ile Yurt Dışına

Gönderilmesi .142

3.5.4.1.9. Gönderdiği Kargo Paketi İçerisindeki

Uyuşturucu Maddeden Haberdar Olmadığına Yönelik

Savunmalar143

3.5.4.1.10. Başka Bir Kişiden Kargoya Teslim Etmek İçin

Aldığı Eşyayı Birine Göndermek İçin Kargoya Teslim

Etme.143

3.5.5. Nakletmek144

3.5.5.1. Uyuşturucunun Hava Limanı Dış Hatlar Gidiş Katı

Transit Alanda Yakalanması .145

3.5.5.2. Uyuşturucunun Hava Limanı Dış Hatlar Gidiş

Terminali Kontrol Noktasında Sanığın X-Ray Cihazından

Geçişi Sırasında Yakalanması .146

3.5.5.3. Failin Temin Ettiği Uyuşturucuyu Arkadaşına

Verirken Yakalanması.146

İçindekiler

11

3.5.5.4. Uyuşturucunun Havalimanının "Şut Altı" Kısmı

Olarak Tabir Edilen Pasaport Sonrası Gümrük Alanı İçinde

Ele Geçirilmesi 146

3.5.5.5. Araç İle Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde Nakletme . 147

3.5.5.6. Araç Dorsesinde Uyuşturucu Maddenin Ele

Geçirilmesi ve Gümrük Sahası 147

3.5.5.7. İkamette ve Taşınan Poşette Narkotik Maddenin Ele

Geçirilmesi ve Failin Yurtdışından Getirdiğini Söylemesi . 148

3.5.5.8. Transit Geçiş. 148

3.5.5.9. Failin Midesinde Narkotik Madde Nakletmesi

(Yurtdışına Gidemeden ve Gümrük Sahasına Girmeden

Yakalanma) . 149

3.5.5.10. Cezaevinde Bulunan Bir Kişiye Narkotik Madde

Götürme. 149

3.5.5.11. Araçla Narkotik Madde Nakleden Failin Konumu

(TCK m. 37/1 Anlamında Sorumluluğu). 150

3.5.5.12. İki Kişinin Yolculuk Ettiği Araçta Yapılan

Aramada Narkotik Maddenin Ele Geçirilmesi ve Araç

Sürücüsünün Yanında Bulunan Kişinin Durumu 151

3.5.6. Depolama. 152

3.5.6.1. Narkotik Maddeyi Evdeki Yatağın Altına Gizlemek . 152

3.5.6.2. Konteynırlardaki Uyuşturucu Maddeyi Depoya

İndirmek ve Saklamak. 153

3.5.7. Satın Almak. 153

3.5.8. Kabul Etmek 153

3.5.9. Bulundurmak. 154

3.6. Manevi Unsur. 154

3.7. Hukuka Aykırılık Unsuru. 155

UYUŞTURUCU VE UYARICI MADDE SUÇLARINDA

AĞIRLAŞTIRILMIŞ YAPTIRIMI GEREKTİREN HALLER. 157

4.1. 5237 Sayılı Türk Ceza Kanununda Düzenlenen Haller 157

4.1.1. Uyuşturucunun Türüne Bağlı Olan Ağırlaştırıcı Neden 157

İçindekiler

12

4.1.2. Suçun İşlendiği Yer Bakımından Öngörülen Ağırlaştırıcı

Neden.159

4.1.2.1. Uyuşturucu Madde Satışının Aracın İçerisinde

Gerçekleşmiş Olması.169

4.1.2.2. Narkotik Maddenin Okula İki Yüz Metreden Yakın

Mesafe İçinde Açıkta Satılması.169

4.1.2.3. Suçun Cami Yakınında İşlenmesi.170

4.1.2.4. Mesafenin Mutad Ulaşıma Göre Belirlenmesi .170

4.1.2.5. Eylemin TCK’nin 188/3 Maddesi Kapsamında

Olması ve Yasada Belirtilen Yerlerde İşlenmesi Koşulu 171

4.1.2.6. Keşif Yapılması ve Yürüme Mesafesine Göre Tespit

Zorunluluğu .171

4.1.2.7. Taşıtın Bir Uyuşturucu Madde Satış Tezgâhı Olarak

Kullanılması 172

4.1.3. Suçun Üç veya Daha Fazla Kişi Tarafından Birlikte

İşlenmesi173

4.1.3.1. Uyuşturucu Maddeyi Diğer Sanıklar Birlikte Satmak

İçin Bulundurma174

4.1.3.2. Failin Alıcı Konumundaki Kişileri Sanıklarla

Buluşturarak Uyuşturucu Madde Temin Etmesini Sağlaması.174

4.1.3.3. Müşterek Faillerin 'Aynı Yönde' Hareket Etmeleri

Zorunluluğu .175

4.1.3.4. Failler Arasında İrtibat Olmaması 175

4.1.3.5. Sanıklardan Birinin Beraat Etmesi .176

4.1.3.6. Ortak Bir İrade İle Hareket Etme ve Suçun İcrasında

Doğrudan Doğruya Etkili Olan Hareketleri Gerçekleştirme

Koşulu176

4.1.3.7. Uyuşturucu Almak İsteyen Kişileri Satıcılara

Yönlendirme177

4.1.3.8. Diğer Sanıklarla İrtibatlı Olmadan Narkotik Maddeyi

Sevk Etme177

4.1.3.9. Narkotik Madde Satıcılarına Polisin Geldiğini

Söyleyerek İkazda Bulunmak178

4.1.3.10. Sanıkların Enaz Üç Kişi Olması Zorunluluğu178

İçindekiler

13

4.1.3.11. Kimlikleri Tespit Edilemeyen Şahıslarla Birlikte

Suç İşleme . 179

4.1.4. Suçun Bir Örgütün Faaliyeti Çerçevesinde İşlenmesi. 179

4.1.4.1. Örgütün Varlığı İçin Aranan Şartlar. 181

4.1.4.2. Uyuşturucu Ticareti Suçunun Örgüt Faaliyeti

Çerçevesinde İşlenip İşlenmediği ve Gizli Soruşturmacı 182

4.1.4.3. Soyut Olarak Sanık Sayısının Üç Kişiden Fazla

Olması . 183

4.1.4.4. İletişimin Tespit Tutanakları ve Telefon

Görüşmelerinin İçerikleri  184

4.1.4.5. "Suç İşleme İradelerinde Devamlılık" ve "Hiyerarşik

İlişki" . 184

4.1.4.6. Amaç Suçları Sürekli Biçimde İşleme Kararlılığının

Mevcut Olup Olmadığının Araştırılması Zorunluluğu 184

4.1.5. Suçların Bazı Mesleki Faaliyet Gösterenler Tarafından

İşlenmesi Hali 185

ÜRETİMİ İZNE, SATIŞI REÇETEYE BAĞLI

UYUŞTURUCU VEYA UYARICI MADDE ETKİSİ

DOĞURAN HER TÜRLÜ MADDELERİN İMAL, İTHAL,

İHRAÇ VE TİCARETİ 187

5.1. Yeşil veya Kırmızı Reçeteye Tabi İlaçların Kullanılması 188

5.2. Yeşil Reçete İle Satılan Haplar. 188

5.3. Yeşil Reçeteye Tâbi Tabletlerin Sanığın Üzerinde ve

İşyerinde Ele Geçirilmesi 188

5.4. Ele Geçen Madde Konusunda Bilirkişi Raporu Alınma

Zorunluluğu. 189

5.5. Cezaevi İdaresi Tarafından Bir Hükümlüye Verilen Yeşil

Reçeteye Tabi İlaçları Başka Hükümlülerin Kullanması  189

5.6. "Suboxone" İsimli Kırmızı Reçeteye Tabi İlaç  190

5.7. Tabletlerin Yasal Kısıtlılık Altında Bulunan Herhangi Bir

Uyuşturucu Madde İçermemesi. 190

5.8. Eczanede Çalışan Sanığın Reçeteye Tabi Hapları Satmaları

İçin Diğer Sanıklara Vermesi 191

İçindekiler

14

5.9. Sanığa Ait İdrar Tetkikinde Reçeteye Tabi İlaç Etken

Maddesinin Çıkması191

5.10. TCK'nin 188/6. Maddesi ve Zincirleme Suç 192

5.11. İlacın İçindeki Maddenin Türünün Önemli Olmaması ve

Cezanın Türe Göre Artırılamaması .192

5.12. Cezaevine Yeşil Reçeteye Tabi İlaç Sokulması .193

UYUŞTURUCU VEYA UYARICI MADDE ÜRETİMİNDE

KULLANILAN VE İTHAL VEYA İMALİ İZNE BAĞLI

MADDEYİ İTHAL, İMAL, SATIŞ, NAKİL, DEPOLAMA VE

İHRAÇ ETME SUÇLARI195

ESRAR ELDE ETME AMACIYLA KENEVİR EKİLMESİ.197

7.1. Kenevir Ekme Suçunun Konusu.198

7.2. Suç Tipinin Tespiti İle İlgili Sorun.198

7.3. Münhasıran Esrar Yapmak İçin Kenevir Ekilmesinin Yasak

Olması .198

7.4. Kenevir Ekiminin İzne Tabi Tutulması198

7.5. Kenevir Ekme Eyleminin Tanımı.198

7.6. Kenevir Bitkisinin Sökülmesi veya Koparılması İle

Oluşabilecek Suçlar.199

7.7. Kenevir Bitkilerinin Hasat Edilmesi veya Kurutulmaya

Bırakılması Hali.199

7.8. Suçun İspatı İle İlgili Delillerin Değerlendirilmesi İşleminin

Önemi 200

7.8.1. Beyan Delili.200

7.8.2. Sanığın İkrarı.200

7.8.3. Vicdani Delil Sistemi ve Sanığın İkrarının

Değerlendirilmesi 201

7.8.4. “Şüpheden Sanık Yararlanır" İlkesinin Gözetilmesi

Zorunluluğu .202

7.5. Yargıtay Uygulaması203

İçindekiler

15

İKİNCİ BÖLÜM

TİCARETE YÖNELİK UYUŞTURUCU VEYA UYARICI MADDE

SUÇLARININ GENEL HÜKÜMLER AÇISINDAN

DEĞERLENDİRİLMESİ

UYUŞTURUCU TİCARETİ SUÇUNDA FAİLİN KASTINI

BELİRLEME ÖLÇÜTLERİ 209

8.1. Genel Açıklamalar 209

8.2. Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde Temin Etme veya Ticaretini

Yapma Amaçlı Bulundurma Haline İlişkin Ölçütler. 209

8.2.1. Sanığın Davranışları 210

8.2.2. Narkotik Maddenin Ele Geçirilme Biçimi, Ele Geçiriliş

ve Bulundurma Şekilleri 210

8.2.3. Narkotik Maddenin Bulunduğu Yer ve Bulundurma

Süresi. 210

8.2.4. Sanığın Uyuşturucu Madde Kullanıp Kullanmadığı . 210

8.2.5. Sanığın Sosyal ve Ekonomik Durumu ile Gelir Düzeyi 211

UYUŞTURUCU SUÇLARINDA YILLIK KULLANIM

MİKTARI ÖLÇÜTÜ İLE KASTIN BELİRLENMESİ  213

9.1. Genel Açıklamalar 213

9.2. Yargıtay Uygulaması 214

9.2.1. Yargıtay’ın Kabul Ettiği Ölçütler 214

9.3. Narkotik Madde Türüne ve Miktarına Göre Failin Kastının

Yorumlanması . 218

9.3.1. Esrar ve Hint Keneviri. 218

Esrarın Miktar, Yakalanma Şekli ve Delil Durumuna Göre

Değerlendirilmesine İlişkin Tablo. 219

Esrar-Ele Geçme ve Delile Göre Değerlendirme Tablosu  219

9.3.2. Eroin ve Kokain. 227

Eroin-Miktara ve Delile Göre Değerlendirme Tablosu. 227

Kokain . 230

Kokain-Miktara ve Delile Göre Değerlendirme Tablosu 230

9.3.3. Sentetik Haplar 233

İçindekiler

16

Sentetik Hap-Miktara ve Delile Göre Değerlendirme Tablosu .234

9.3.4. Metamfetamin237

9.3.5. Sentetik Kannabinoid 238

Sentetik Kannabinoid-Ele Geçme ve Delile Göre

Değerlendirme Tablosu .239

9.3.6. Günlük Kullanım Miktarı 240

9.3.7. Birden Fazla Çeşit Uyuşturucu Madde Ele Geçmesi 241

9.4. Sonuç Değerlendirme .241

TEŞEBBÜS 243

10.1. Teşebbüs Kavramının Tanımı 243

10.2. Teşebbüsün Şartları 243

10.3. Teşebbüsün Aşamaları244

10.4. Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde Suçlarına Teşebbüs245

10.5. Yargıtay Uygulaması246

10.5.1. Narkotik Maddeyi Teslim Alamadan Yakalanma .246

10.5.2. Uyuşturucu Madde Satın Almaya Teşebbüs246

10.5.3. İhraca Teşebbüs.247

10.5.4. İthal Suçunda Teşebbüs.247

10.5.5. Kullanmak İçin Uyuşturucu Madde Satın Almaya

Teşebbüs248

10.6. Teşebbüste Görevli ve Yetkili Mahkeme .248

İŞLENEMEZ SUÇ 249

11.1. Genel Açıklamalar249

11.2. Olayda Ele Geçen Maddenin Uyuşturucu Madde Niteliğinde

Olmaması.250

11.2.1. Konuya İlişkin Emsal Yargıtay Kararları250

11.3. Uyuşturucu Ticareti Suçlarında Ele Geçen Maddenin Miktar

İtibariyle Ticaret Suçunun Oluşumuna Vücut Vermemesi251

11.3.1. Konuya İlişkin Emsal Yargıtay Kararları Şunlardır 252

İçindekiler

17

11.4. Uyuşturucu Madde Kullanma Suçlarında, Kullanıcı

Konumundaki Failin Uyuşturucu Madde Almasının Zaten

Mümkün Olmadığı Durumlar 254

11.4.1. Konuya İlişkin Emsal Yargıtay Kararları 255

İÇTİMA 258

12.1. Genel Açıklamalar 258

12.2. Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde Suçları Açısından İçtima

Hükümleri 259

12.3. Uyuşturucu veya Uyarıcı Maddenin Hem Ticari Hem de

Kullanma Amaçlı Bulundurulması 260

12.4. Ceza İnfaz Kurumunda Bulunan Hükümlüye Uyuşturucu

veya Uyarıcı Madde Getirmek veya Satmak. 261

12.5. Ceza İnfaz Kurumunda Uyuşturucu Madde Bulundurmak

veya Kullanmak. 261

12.6. Uyuşturucu veya Uyarıcı Maddenin Çalınması . 263

12.7. Cezaevine Uyuşturucu Madde Sokmak ve Temin Etmek 264

12.8. Sınır Kapısı Olan Yerlerde Gümrük Görevlilerine Beyanda

Bulunduktan Sonra Ülke Sınırı Geçilmeden Narkotik Maddenin

Yakalanması 264

ZİNCİRLEME SUÇ 267

13.1. Genel Açıklamalar 267

13.2. Uyuşturucu Ticareti Suçundaki Eylem Çeşitliliği 267

13.3. Suçların İçtimaı  268

13.4. Zincirleme Suç Kavramı  269

13.4.1. Genel Açıklamalar. 269

13.4.2. Zincirleme Suçun Koşulları. 269

13.4.3. Suçların Aynı Yerde İşlenmeleri. 270

13.4.4. Aynı Suç İşleme Kararının Varlığının Değerlendirilmesi. 270

13.4.5. Suçlar Arasındaki Süre 271

13.4.6. Hukuki veya Fiili Kesintiler 271

13.5. Uyuşturucu Ticareti Suçunda Zincirleme Suç Hükümlerinin

Uygulanmasına Yönelik İlkeler. 272

İçindekiler

18

13.5.1. Genel Açıklamalar.272

13.5.2. Yargıtay Uygulaması.275

13.5.2.1. Gizli Soruşturmacının Aynı Kişiden Birden Fazla

Narkotik Madde Satın Alması.275

13.5.2.2. Narkotik Maddenin Ele Geçirilmesi Şartı 277

13.5.2.3. Kısa Zaman Diliminde Birden Fazla Kez Aynı

Suçun İşlenmesi.277

13.5.2.4. Uyuşturucu Maddelerin Aynı Bütünün Parçaları

Olması278

UYUŞTURUCU VEYA UYARICI MADDE SUÇLARINDA

İŞTİRAK 279

14.1. Genel Açıklamalar279

14.2. İştirakin Şartları281

14.3. Müşterek Faillik281

14.4. Dolaylı Faillik.282

14.5. Azmettirme.283

14.6. Yardım Etme 284

14.7. Bağlılık Kuralı284

14.8. Yargıtay Uygulaması286

14.8.1. TCK’nin 37. Maddesi Anlamında İştirak 286

14.8.1.1. Evine Bırakılan Eşyanın Esrar Olduğunu Bilme 286

14.8.1.2. Ele Geçen Uyuşturucu Maddeyi Üzerinde

Bulundurma .286

14.8.1.3. Narkotik Maddenin Nakline Katılma .286

14.8.1.4. Alıcı ve Satıcı Arasında İrtibat Sağlama ve

Alışveriş Sırasında Yanlarında Bulunma.287

14.8.1.5. Uyuşturucu Maddeyi Sanıktan Alıp Tarttırarak

Tekrar Sanığa Götürme .287

14.8.1.6. Sanıkların Birlikte Kolluk Görevlilerine Narkotik

Madde Satması 287

14.8.1.7. Bir Kişiden Aldığı Narkotik Maddeyi Bir Başka

Kişiye Verme.287

İçindekiler

19

14.8.1.8. İki Failin Oto ile Narkotik Madde Naklederken

Yakalanmaları . 288

14.8.1.9. Yol Durumu ve Trafik Uygulama Noktaları

Hakkında Bilgi Verme. 288

14.8.2. Yardım Etme . 288

14.8.2.1. Uyuşturucu Kullanıcısını Bir Şahsa Götürüp

Uyuşturucu Madde Temin Etmesini Sağlama. 288

14.8.2.2. Alıcı İle Satıcıyı Buluşturmak 289

GÖNÜLLÜ VAZGEÇME 290

15.1. Genel Açıklamalar 290

15.2. İştirak Hâlinde İşlenen Suçlarda Gönüllü Vazgeçme. 291

15.3. Gönüllü Vazgeçme İle Teşebbüs Arasındaki Farklar. 292

15.3.1. Gönüllü Vazgeçmenin Hukuki Niteliği. 293

15.3.2. Suça Teşebbüs Kavramının Tanımı. 293

15.3.3. Gönüllü Vazgeçme İle Teşebbüs Arasındaki Fark 293

15.4. Öğretideki Görüşler 294

15.5. Yargıtay Uygulaması 295

15.6. Sonuç Değerlendirme . 297

15.7. Uyuşturucu Suçlarında Gönüllü Vazgeçme İle İlgili Yargıtay

Kararları  299

15.7.1. Uyuşturucu Madde Satın Alma Eyleminden Sanığın

Kendi İradesi İle Vazgeçmesi 299

15.7.2. Suç İşleme İradesine Devam Eden Sanık Hakkında

Gönüllü Vazgeçme Hükümlerinin Uygulanamaması 299

YAŞ KÜÇÜKLÜĞÜ 301

16.1. Genel Açıklamalar 301

16.2. 12 Yaşından Küçük Çocuklar. 302

16.3. 12-15 Yaş Grubunda Yer Alan Çocuklar. 302

16.4. 15-18 Yaş Grubunda Yer Alan Çocuklar. 304

16.5. Çocuk Deyimi  305

16.6. Çocukların Suça Azmettirilmesi  305

İçindekiler

20

16.7. Çocuklara Özgü Güvenlik Tedbirlerinin Yasada Açıkça

Gösterilmesi.305

16.8. Dava Zamanaşımı.307

16.9. Ceza Zamanaşımı .307

16.10. Çocuklara Karşı Üstsoy veya Bunlar Üzerinde Hüküm ve

Nüfuzu Olan Kimseler Tarafından İşlenen Suçlarda Dava

Zamanaşımı .307

16.11. Müdafi Görevlendirilme Zorunluluğu308

16.12. Duruşma Düzeninin Sağlanması ve Disiplin Hapsi Yasağı308

16.13. Uzlaşma 308

16.14. Duruşmanın Kapalı Olması 308

16.15. Sanığın Yaşının Tespiti 308

16.16. Yaş Küçüklüğü Nedeniyle Kusurun Bulunmaması309

16.17. Çocuklara Özgü Güvenlik Tedbiri .309

16.18. Çocuğun Akıl Hastası Olması 309

16.19. Tedbir Kararlarında Usûl310

16.20. Tedbir Kararlarına Karşı Kanun Yolu310

16.21. Soruşturma311

16.22. Sosyal Çalışma Görevlisinin Bulundurulabilmesi311

16.23. Çocuk Hakkında Koruyucu ve Destekleyici Tedbirlerin

Uygulanması311

16.24. Çocuğun Gözaltında Tutulması311

16.25. İştirak Hâlinde İşlenen Suçlar.311

16.25.1. Yetişkinlerden Ayrı Soruşturma Yürütülmesi

Zorunluluğu .311

16.25.2. Bekletici Mesele Yapma İmkanı .312

16.25.3. Dava Dosyalarının Birleştirilmesi .312

16.27. Kamu Davasının Açılmasının Ertelenmesi.312

16.28. Adlî Kontrol312

16.29. Tutuklama Yasağı.313

16.30. Duruşma .313

İçindekiler

21

16.31. Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması 313

16.32. Yargıtay Uygulaması 313

AKIL HASTALIĞI. 316

17.1. Akıl Hastalığının Kusur Yeteneğini Etkileyen Sebeplerden

Birisi Olması . 316

17.2. İşlediği Fiille İlgili Olarak Davranışlarını Yönlendirme

Yeteneği Azalmış Olan Kişi 317

17.3. Gözlem Altında Tutma ve Usulünce Sağlık Kurulu Raporu

Alınması Zorunluluğu . 318

17.4. Müdafi Zorunluluğu . 318

SAĞIR VE DİLSİZLİK 319

18.1. Genel Açıklamalar 319

18.2. 15 Yaşını Tamamlamamış Sağır ve Dilsiz Çocuklar . 319

18.3. 15 Yaşını Doldurmuş Olup da 18 Yaşını Doldurmamış Olan

Sağır ve Dilsizler. 319

18.4. 18 Yaşını Doldurmuş Olup da 21 Yaşını Doldurmayan Sağır

ve Dilsizler  320

18.5. 21 Yaşını Doldurmuş Olan Sağır ve Dilsizler 320

18.6. 15 Yaşını Doldurmuş Ancak 18 Yaşını Doldurmamış Sağır

ve Dilsizler  320

18.7. Zamanaşımı Süresi . 321

18.8. Tekerrür Hükümleri Uygulaması Örneği . 321

GEÇİCİ NEDENLER, ALKOL VEYA UYUŞTURUCU

MADDE ETKİSİNDE OLMA . 322

19.1. Kişinin Bilmeden İradesini Etkileyen Bir Maddenin Etkisine

Girmiş Olması Hali . 322

19.2. Annenin Uyku Halinde Bebeğin Ölümüne Neden Olması. 322

19.3. Kişinin Hipnotize Edilmesi  322

19.4. Yanılarak Alkol veya Uyuşturucu Madde Alma  322

19.5. Sistemik Hastalıkların Etkisi 323

19.6. İsteyerek Alkol ya da Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde

Kullanma . 323

İçindekiler

22

BELLİ HAKLARI KULLANMAKTAN YOKSUN

BIRAKILMA.324

20.1. Genel Açıklamalar325

20.2. Belli Hakları Kullanmaktan Yoksun Bırakılma Kararlarının

İnfazı326

20.2.1. Tanım.326

20.2.2. Belli Hak ve Yetkinin Kullanılmasının ya da Belli Bir

Meslek veya Sanatın İcrasının Yasaklanması İle Sürücü

Belgesinin Geri Alınmasına İlişkin Kararlar.327

20.2.3. Hükümlüye Tebligat327

20.2.4. Üç Ayda Bir İlgili Kamu Kurumu İle Meslek

Kuruluşlarına Yazı Yazılarak Bilgi İstenmesi.327

20.2.5. Belli Hak ve Yetkinin Kullanılmasının ya da Belli Bir

Meslek veya Sanatın İcrasının Yasaklanması İle Sürücü

Belgesinin Geri Alınmasına İlişkin Kararların Yerine

Getirilmesi Görevi.327

20.2.6. Hak ve Yetkinin Kullanılmasının ya da Meslek veya

Sanatın İcrasının Yasaklanmasına ya da Sürücü Belgesinin Geri

Alınmasına İlişkin Kararların İnfaza Başlama Zamanı .327

20.2.7. İnfazın Tamamlanması 328

20.2.8. İlgili Kurum ve Kuruluşa Bildirimde Bulunulması.328

20.2.9. Adli Sicil Kanunu Açısından.328

20.2.10. Adli Sicile Kaydedilecek Hak Yoksunluğu Kararları ve

Veriler328

20.2.11. Hak Yoksunluğu Kararlarının Adli Sicilden Silinmesi .328

20.2.12. Arşiv Kaydına Alınma İşlemleri329

20.2.13. Hak Yoksunluklarının Sınırlı Olarak Sayma Yoluyla

Belirlenmesi.329

20.3. Görev Gereği Gözetilmesi ve Uygulanması.329

20.4. Anayasa Mahkemesinin TCK Madde 53 İle İlgili İptal

Kararlarının Resen Gözetilmesi.329

20.5. Hak Yoksunluklarının Süre İle Sınırlı Olması330

İçindekiler

23

20.6. Velayet Hakkından, Vesayet veya Kayyımlığa Ait Bir

Hizmette Bulunmaktan Yasaklanma . 330

20.7. Hak ve Yetkilerden Birinin Kötüye Kullanılması Suretiyle

İşlenen Suçlar 331

20.8. Kararda Gösterilmemiş Olması Hali  332

20.9. Hak Yoksunluğunun, Mahkûmiyetin Kesinleşmesiyle

Başlaması  332

20.10. Teknolojik İmkânlardan Yararlanılması Suretiyle İnfazı. 332

20.11. İnfazın Başlama ve Bitme Zamanı . 333

20.12. İnfazda Yetkili Başsavcılık  333

20.13. İlamın İnfazı İçin Kişilerin Nüfus Kaydına Şerh Düşülmesi

ve İlgili Kurum ve Kuruluşlara Bildirim Yapılması 334

20.14. UYAP Bilişim Sisteminin KİHBİ Bilgi Sistemi İle

Entegrasyonu İle Takip ve İnfaz . 334

20.15. Hak Yoksunluğuna İlişkin İlamlar ve UYAP Bilişim

Sisteminin KİHBİ Bilgi Sistemi İle Entegrasyonu 334

20.16. Yargıtay Uygulaması 334

EŞYA MÜSADERESİ. 337

21.1. Genel Açıklamalar 337

21.2. 7445 Sayılı Yasa ve 2313 Sayılı Kanun Hükümleri

Açısından Müsadere uygulaması. 339

21.2.1. Uyuşturucu Maddelerin Kesin Olarak Raporları

Alındıktan Sonra Müsadere Talebi 340

21.2.2. Müsaderesine Karar Verilen Narkotik Maddenin

Mahalli Mülki Amirliğe Teslim Edilmesi. 340

21.2.3. Örnek Olarak Alınan Uyuşturucu Maddelerin

Müsaderesi  341

21.3. Yargıtay Uygulaması 341

KAZANÇ MÜSADERESİ 343

22.1. Genel Açıklamalar 343

22.2. Yargıtay Uygulaması 344

İçindekiler

24

ÇOCUKLARA ÖZGÜ GÜVENLİK TEDBİRLERİ .348

23.1. Genel Açıklamalar348

23.2. Yargıtay Uygulaması352

SUÇTA TEKERRÜR VE ÖZEL TEHLİKELİ SUÇLULAR.354

24.1. Tekerrür İle İlgili Genel Açıklamalar.355

24.2. Tekerrürün Şartları .356

24.3. Kesinleşmiş Bir Ceza Mahkûmiyetinin Bulunması356

24.3.1. Kişinin Bir Suç İşlemiş Olması .357

24.3.2. Failin Cezaya Mahkûm Edilmiş Olması357

24.3.3. Hükmedilen Ceza Mahkûmiyeti Kesinleşmiş Olmalı .357

24.3.3.1. Kesinleşmiş Ceza Mahkûmiyetinin Sonradan

Ortadan Kalkmamış Olması 358

24.3.3.1.1. Cezanın Ertelenmesi Halinde 358

24.3.3.1.2. Af Hali.358

24.3.3.1.3. Zamanaşımı .359

24.3.3.1.4. Şikâyetten Vazgeçme Halinde.359

24.3.3.1.5. Ön Ödeme360

24.3.3.1.6. Fiilin Suç Olmaktan Çıkarılması Halinde360

24.3.3.1.7. Koşullu Salıverme .360

24.4. Yeni Bir Suçun İşlenmiş Olması 361

24.4.1. İşlenen Fiil Suç Olmalı361

24.4.2. Suç, Önceki Suçtan Dolayı Verilen Ceza Mahkûmiyeti

Kesinleştikten Sonra İşlenmiş Olmalı .361

24.4.3. Suç, Tamamen İşlenmiş Olabileceği Gibi Teşebbüs

Aşamasında da Kalmış Olabilir.362

24.4.4. Suç, Önceki Suçla Aynı Türden Olabileceği Gibi Farklı

Türden de Olabilir .362

24.5. İkinci Suçun Belirli Bir Sürede İşlenmiş Olması .362

24.5.1. Sürenin Başlangıcı.363

24.5.2. Sürenin Uzunluğu363

24.6. Tekerrür Hükümlerinin Uygulanamayacağı Haller364

İçindekiler

25

24.7. Tekerrürün Sonuçları 366

24.8. Tekerrür İle İlgili Yargıtay Uygulaması. 369

24.9. Konuya İlişkin Yargıtay Kararları 370

24.10. Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde Suçlarında Tekerrür

Uygulaması 371

24.10.1. TCK'nin 191. Maddesindeki Değişikliklerin Dikkate

Alınması Zorunluluğu . 372

24.10.2. Tekerrüre Esas Suçun Uzlaşma Kapsamına Alınması  372

UYUŞTURUCU VEYA UYARICI MADDE SUÇLARINDA

ETKİN PİŞMANLIK UYGULAMASI. 373

25.1. Resmi Makamlar Tarafından Haber Alınmadan Önce Etkin

Pişmanlıkta Bulunma Hali. 373

25.1.1. Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde İmal ve Ticareti

Suçlarında Etkin Pişmanlık . 373

25.1.2. Kullanmak İçin Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde Satın

Alan, Kabul Eden veya Bulunduran Kişinin Etkin Pişmanlıkta

Bulunması 375

25.2. Resmi Makamlar Tarafından Haber Alındıktan Sonra Etkin

Pişmanlıkta Bulunma Hali. 375

25.3. Uyuşturucu Kullanma Suçunda Kişinin Soruşturma

Başlamadan Tedavi İçin Sağlık Kuruluna Başvurması Hali . 376

25.4. Yargıtay Uygulaması 378

25.4.1. Suçlar Haber Alındıktan Sonra Gönüllü Olarak, Suçun

Meydana Çıkmasına ve Fail veya Diğer Suç Ortaklarının

Yakalanmasına Hizmet ve Yardım Etme  379

25.4.1.1. Koşulları. 379

25.4.1.2. Suç Ortakları Kavramı 380

25.4.1.3. Yakalanma Kavramı. 380

25.4.1.4. Hizmet ve Yardımın Sonuca Etkili ve Yararlı

Olması Şartı. 380

25.4.1.5. Bilmediği Kişiden Aldığını Söyleme veya Hayali

Kişi İsimleri Verme. 380

İçindekiler

26

25.4.1.6. Failin Bildirdiği Kişinin Yakalanması veya

Yakalanmaması Halleri .381

25.4.1.7. Satış İçin Hazırlandığı Anlaşılmayan Maddeyi

Satmak İçin Bulundurduğunu Bildirme.381

25.4.1.8. Failin Etkili Olmayan İkrarı .381

25.4.1.9. Zincirleme Suçlarda, Zincire Dâhil Tüm Suçlar

Yönünden TCK'nın 192/3. Maddesinin Uygulanma

Şartlarının Olması382

25.4.1.10. Failin Üzerinde Ele Geçen Narkotik Maddeyi

Kimden Aldığını Söylemesi 382

25.4.1.11. Verilen Bilginin Yeterli Olmasa da Bazı İpuçları

Sayesinde Diğer Suç Failinin Tespiti 383

25.4.1.12. Failin Uyuşturucu Maddeyi Aldığı ve Verdiği

Kişileri Söylemesi .383

25.4.1.13. Üzerinde Narkotik Madde Yakalanan Failin,

Narkotik Maddeyi Aldığı Kişiye Ait Telefon Numarasını

Bildirmesi 384

SINIR DIŞI EDİLME385

26.1. Yabancıların Türkiye'yi Terke Davet veya Sınır Dışı

Edilmeleri Halleri 385

26.2. Karar Almaya Yetkili Makamlar385

26.3. Sınır Dışı Edilenlerin Durumu386

26.4. Türkiye'yi Terkedemeyenler.386

TÜZEL KİŞİLER HAKKINDA GÜVENLİK TEDBİRLERİ387

27.1. Genel Açıklamalar387

27.2. Yargıtay Uygulaması388

CEZANIN BELİRLENMESİ.390

28.1. Genel Açıklamalar391

28.2. Yargıtay Uygulaması392

28.3. Temel Cezanın Belirlenmesine Dair Kurallar (TCK m.61/1).393

28.3.1. Temel Cezanın Belirlenmesinde Dikkate Alınacak

Unsurlar .393

İçindekiler

27

28.3.2. Orantılılık İlkesi  394

28.3.3. Cezanın Bireyselleştirilmesi 394

28.3.4. Gerekçe Belirtme Zorunluluğu 394

28.3.5. Eylemin Haksızlık İçeriğiyle ve Dosya Kapsamıyla

Uyumlu Bir Ceza Belirleme Zorunluluğu . 395

28.3.6. TCK 61/1 Maddesine İlişkin Emsal Kararlar 395

28.3.7. TCK 61/2 Maddesine İlişkin Emsal Kararlar 398

28.3.8. TCK 61/3 Maddesine İlişkin Emsal Kararlar 399

28.3.9. TCK 61/4 Maddesine İlişkin Emsal Kararlar 400

23.8.10. TCK 61/5 Maddesine İlişkin Emsal Kararlar 402

28.3.11. TCK 61/6 Maddesine İlişkin Emsal Kararlar 404

28.3.12. TCK 61/7 Maddesine İlişkin Emsal Kararlar 407

28.3.13. TCK 61/8 Maddesine İlişkin Emsal Kararlar 407

28.3.14. TCK 61/9 Maddesine İlişkin Emsal Kararlar 409

28.3.15. TCK 61/10 Maddesine İlişkin Emsal Kararlar 410

28.4. Uyuşturucu Miktarına Göre Ceza Tayini Tablosu . 410

6545 sayılı Kanunla getirilen değişiklikler öncesinde esrar,

eroin ve kokain maddelerinin miktarına göre temel cezanın

belirlenmesine ilişkin tablo . 410

Cezanın alt sınırdan fazla uzaklaşılarak belirlenmesine ilişkin

örnek olay tablosu . 413

TAKDİRİ İNDİRİM NEDENLERİ. 416

29.1. Takdiri İndirim Nedenlerinin Kanunda Sayılanlarla Sınırlı

Olmaması  417

29.2. Takdir Yetkisinin Yargılamayı Yapan Hâkime Ait Olması. 417

29.3. Takdiri İndirimin Uygulanmasına veya Uygulanmamasına

İlişkin Kararların Gerekçeli Olma Zorunluluğu 418

29.4. Yasal ve Yeterli Olmayan Gerekçe Örnekleri 418

Yasal ve Yeterli Olmayan Gerekçe Örnekleri Tablosu. 419

MAHSUP 422

30.1. Cezaların İnfazında Mahsup Uygulaması  422

İçindekiler

28

30.2. Hapis Cezasından Mahsup422

30.3. Adli Para Cezasından Mahsup (Bir Gün 100 TL Sayılır).422

30.4. Yasal Düzenleme İle Getirilen Esaslar.422

30.5. Mahsup Kavramının Hukuki Niteliği.423

30.6. Mahsubun Koşulları .423

30.7. Mahsuba Konu Olabilecek Özgürlüğü Kısıtlayan Haller.424

30.8. Adli Kontrol ve Mahsup İlişkisi .424

30.9. Yabancı Ülkede Gözaltında, Gözlem Altında, Tutuklulukta

veya Hükümlülükte Geçen Süre425

30.10. Yargıtay Uygulaması425

30.10.1. Tutuklama, Yakalama veya Gözaltında Kalınan Suç

Sebebiyle Verilen Hükmün Kesinleşmesi .427

30.10.2. Tutuklulukta Geçen Sürenin İnfaz Edilen Cezadan

Mahsup Edilmesi İlkesi .428

30.10.3. Beraat Edilen Suçtan Tutuklu (Yakalama, Gözaltı)

Kalınan Süre 430

30.10.4. İnfaz Kanunu Hükümlerine Göre Cezaların

Toplanması Gerektiği Haller .430

30.10.5. Uyarlama Yargılaması ve Daha Az Ceza Verilmesi

Gereken Haller.431

30.10.6. Mahsup Edilmesi İstenen Kararın Kesinleşmesinden

Önce İşlenmiş Bir Suçun Bulunması Hali.433

YARGILAMA GİDERLERİ434

31.1. Genel Açıklamalar434

31.2. Yargılama Giderleri İle İlgili Olarak Uyulması Gereken

Kurallar435

31.2.1. Kimlere Yükletilmesi Gerektiğinin Kesinlikle Kararda

Gösterilmesi Zorunluluğu435

31.2.2. Ödenmesi Gereken Para Miktarının Yargıç Tarafından

Belirlenme Zorunluluğu 435

31.2.3. Vekâlet Ücretinin Yasa Yolu Başvurusunda Dile

Getirilmemesi 435

İçindekiler

29

31.2.4. Hükümde Yargılama Giderlerinden Olan Vekâlet

Ücretine Hükmolunmaması. 436

31.2.5. Yerine Getirilme Şekli. 436

31.2.6. Yargılama Giderinin Terkin Edilmesi Gereken

Tutarlardan Az Olması  437

31.2.7. Bazı Giderlerin Yargılama Gideri Sayılmaması 438

31.3. Sanığın Yükümlülüğü. 438

31.4. HAGB ve Erteleme Kararları. 439

31.5. Araştırma Sonucunun Sanık Lehine Ortaya Çıkmış Olması 439

31.6. Hüküm Kesinleşmeden Sanığın Ölmesi. 440

31.7. Sanığın İki Suçtan Yargılaması Halinde Vekâlet Ücreti 440

31.8. Güvenlik Tedbirlerine Hükmedilmesi Halinde Yargılama

Giderlerinin Durumu . 440

31.9. Sanık Hakkında Aynı Olay Nedeniyle İkinci Kez Dava

Açılması Hali. 441

31.10. Talebi Üzerine Müştekiye Baro Tarafından Tayin Edilen

Vekile Ödenen Vekâlet Ücreti  441

31.11. Bağlantılı Davalarda Giderler. 442

31.12. İştirak Halinde İşlenmiş Suçlarda Yargılama Giderleri . 442

31.13. Neden Olunan Yargılama Giderlerinin Ayrı Ayrı Ortak

Yapılan Giderlerin Payları Oranında Alınması Zorunluluğu  443

31.14. Beraat veya Ceza Verilmesine Yer Olmadığı Kararı

Verilmesi Halinde Gider . 443

31.15. İstinaf Yasa Yolu İncelemesi Sırasında Vekâlet Ücretinin

Durumu 444

31.16. İkinci Kez Dava Açılması Halinde Vekâlet Ücretinin

Durumu 445

31.17. Sanığın Bir Suçtan Beraat Etmesi, Diğer Suçtan İse

Mahkûm Olması Halinde Vekalet Ücreti 445

31.18. Karşılıklı Hakaret Hallerinde Gider . 445

31.19. Suç Uydurma ve İftira Gibi Hallerde Gider . 446

31.20. Delil Yetersizliğinden Beraat Kararı Verilmesi . 447

İçindekiler

30

31.21. Kanun Yollarına Başvuru Sonucunda Gider 447

31.21.1. Kanun Yolu Başvurusunun Geri Alınması veya

Reddedilmesi .447

31.21.2. Kanun Yoluna Cumhuriyet Savcısının Başvurması 447

31.21.3. Kısmen Kabul Hali 448

31.21.4. Yargılamanın Yenilenmesi İsteminden İleri Gelen

Giderler448

31.21.5. Eski Hale Getirme İsteminden Doğan Giderler.448

31.21.6. Dosyanın Yargıtay'a Gidiş Dönüş Masrafları449

AVUKATLIK ÜCRETİ450

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

TİCARETE YÖNELİK UYUŞTURUCU VEYA UYARICI MADDE

SUÇLARINDA HUKUKA AYKIRI DELİLLER VE DELİLLERİN

DEĞERLENDİRİLMESİ

HUKUKA AYKIRI DELİLLERİN DİĞER DELİLLERE

ETKİSİ.453

33.1. Genel Açıklamalar453

33.2. Zehirli Ağacın Meyvesi Zehirli Olur İlkesi454

33.3. Yargıtay Uygulaması456

33.3.1. Hukuka Aykırı Arama .456

33.3.2. Hukuka Aykırı Arama Sonucu Ele Geçen Eşyalar ve

Sanık İkrarının Hükme Esas Alınamaması458

33.3.3. Arama Sırasında O Yer İhtiyar Heyetinden veya

Komşulardan İki Kişinin Hazır Bulundurulmaması458

33.3.4. Suçun Topluma Verdiği Zarar İle Devlet Görevlilerinin

Sanığa Ait Hakları İhlal Etmelerinden Doğan Kişisel ve

Toplumsal Zarar Karşılaştırılması.459

33.3.5. Suçüstü Hali ve Kaba Üst Araması .460

33.3.6. Görevlilerin Kimliklerini Gizleyerek Alıcı Rolüne

Girmeleri461

İçindekiler

31

ARAMA İŞLEMLERİ VE GECİKMESİNDE SAKINCA

BULUNAN HÂL KAVRAMI. 463

34.1. Genel Açıklamalar 463

34.2. Arama ve El koymanın Anayasal Esasları . 463

34.3. Adli Arama. 465

34.3.1 Arama Kavramı  465

34.3.2. Üzerinde Arama İşlemi Yapılabilecek Unsurlar . 466

34.3.3. Kişilerin Üzerlerinin Aranmasının Sınırı  466

34.3.4. Arama İle İlgili Hüküm İçeren Yasal Düzenlemeler. 466

34.3.5. Arama İşleminin Türleri 467

34.3.6. Adli Aramaya İlişkin Temel Yasal Düzenlemeler  467

34.3.7. Şüpheli veya Sanıkla İlgili Arama. 468

34.3.8. Arama Kararı. 468

34.3.9. Konutta, İşyerinde ve Kamuya Açık Olmayan Kapalı

Alanlarda Arama . 468

34.3.10. Cumhuriyet Savcısına Ulaşılamayan Hâller 469

34.3.11. Arama Talep, Karar veya Emrinde Bulunması Gereken

Bilgiler. 470

34.3.12. Arama Kararında Gösterilmesi Gereken Hususlar 471

34.3.13. Arama Tutanağı. 471

34.3.14. Arama Sırasında Hazır Bulundurulacak Kişiler 471

34.3.15. Tesadüfen Elde Edilen Delil 472

34.3.16. Adli Arama Kavramının Tanımı . 472

34.3.17. Arama İşleminin Yapılabilmesinin Ön Şartları. 472

34.3.17.1. Gecikmede Sakınca veya Tehlike Bulunması  472

34.3.17.2. Görünüşte Haklılık . 473

34.3.17.3. Ölçülülük Şartı . 473

34.3.18. Arama İşleminin Zamanı. 473

34.3.19. Makul Şüphe 474

34.3.20. Makul Şüphenin Belirlenmesinde Dikkate Alınacak

Hususlar. 474

İçindekiler

32

34.3.21. Arama Konusunda Karar Verecek Makama İletilecek

Raporda Bulunması Gereken Unsurlar475

34.3.22. Diğer Kişilerin Aranması.476

34.3.23. Arama Karar veya Emrinde Bulunması Gereken

Unsurlar.476

34.4. Gecikmesinde Sakınca Bulunan Hâl Kavramı .477

34.4.1. Adli Arama Açısından.477

34.4.2. Önleme Aramaları Açısından 477

34.4.3. Öğretideki Görüşler.478

34.5. Yargıtay Uygulaması479

34.5.1. Cumhuriyet Savcısının Verdiği Yazılı Arama Emrinin

Görünüşte Haklılık ve Ölçülülük İlkelerine Uygun Olması479

34.5.2. Önleme Araması Sırasında Savcılıktan Arama Kararı

Talep Edilmesi.480

34.5.3. Gecikmesinde Sakınca Bulunan Hallerin Neler

Olduğunun Açıkça Gösterilmemesi.481

34.5.4. Sanığa Ait İkamette Gece Vakti Yetkili Makamın Kararı

Olmadan Arama Yapılması .481

34.5.5. Arama Kararı veya Emri Olmadan Yapılan Arama

Sonucu Ele Geçen Delilin Hükme Esas Alınamaması 482

34.5.6. Mesai Saatleri İçerisinde Gecikmesinde Sakınca

Bulunan Halin Nedeni Belirtilmeksizin Savcı Tarafından

Verilmiş Arama Kararının Usulüne Uygun Olmaması .482

34.5.7. Vergi Suçlarında Arama 483

KABA ÜST ARAMASI.484

35.1. Genel Açıklamalar484

35.2. Kişilerin Kaba Üst Aramasının Yapılabilmesi .484

35.3. Adli ve Önleme Aramaları Yönetmeliği.485

35.4. Suçun İşlendiği Bilgisi Üzerine Yapılan Soruşturma

İşlemleri Sırasında Kişilerin Kaba Üst Aramasını Yapabilmesi .487

35.5. Yargıtay Uygulaması488

İçindekiler

33

35.5.1. Üst Araması Yapılacağı Sırada Üzerinde Bulunan

Uyuşturucu Maddeyi Teslim Eden Sanığın Eyleminin Etkin

Pişmanlık Oluşturmaması 492

35.5.2. Suç Eşyasının Sanığın İç Çamaşırının İçinde Ele

Geçirilmiş Olması 492

35.6. Sonuç Değerlendirme . 493

SANIĞIN İKRARININ DELİL OLARAK

DEĞERLENDİRİLMESİNE İLİŞKİN ESASLAR . 495

36.1. Genel Açıklamalar 495

36.2. Sanığın İkrarı Kavramının Tanımı . 495

36.3. Sanığın İkrarının Sağladığı Kolaylıklar 495

36.4. Sanığın İkrarının Delil Olarak Değerlendirilmesinde

Gözetilecek İlkeler  496

36.4.1. Vicdani Delil Sistemi  496

36.4.2. Şüpheden Sanık Yararlanır İlkesi 497

36.4.2.1. Kavram Tanımı. 497

36.4.2.2. “Şüpheden Sanık Yararlanır” İlkesinin Gözetilmesi

Zorunluluğu. 497

36.4.2.3. “Şüpheden Sanık Yararlanır” İlkesinin

Uygulanabileceği Haller 498

36.5. Sanık İkrarının Delil Olarak Hükme Esas Alınma Ölçütleri 498

36.6. Yargıtay Uygulaması 499

36.6.1. Sanığın İkrarının Hükme Esas Alınması ve İkrarın

Dosyadaki Mevcut Deliller İle Örtüşmesi Hali. 499

36.6.2. Sanığın İkrarının Hükme Esas Alınmaması ve İkrarın

Dosyadaki Mevcut Deliller İle Örtüşmemesi Hali  500

GİZLİ SORUŞTURMACI GÖREVLENDİRİLMESİ 502

37.1. Genel Açıklamalar 502

37.2. Yargıtay Uygulaması 504

37.2.1. Sanıkların Atılı Suçlamayı ve Fiziki Takip

Tutanaklarının İçeriklerini Kabul Etmediklerini Savunmaları 507

37.2.2. Gizli Soruşturmacıların Kolluk Görevlisi Olması. 508

İçindekiler

34

37.2.3. Kararın Verildiği Tarihteki Mevzuatın Gözetilmesi508

37.2.4. Gizli Soruşturmacının Sanıktan Birden Fazla Kez

Uyuşturucu Madde Alması509

37.2.5. Cumhuriyet Savcısı Tarafından Adli Kolluk

Görevlisinin Gizli Soruşturmacı Olarak Görevlendirilmesi509

37.2.6. Cumhuriyet Savcısının Acele Hâl Sebebiyle Sözlü

Olarak Verdiği Emirleri Yazılı Olarak Bildirmemesi .511

37.2.7. Sanığın İsminin Geçmediği Dosyada Gizli Soruşturmacı

Görevlendirilmesi512

37.2.8. Görevlilerin Kışkırtıcı Ajan Sayılabilecek Şekilde Faili

Suç İşlemeye Teşvik Ettiği Haller.513

37.2.9. Gizli Soruşturma Yapan Adli Kolluk Görevlisinin Suça

Teşvik Etmeden veya Azmettirmeden Delil Elde Etme

Zorunluluğu .513

37.2.10. Gizli Soruşturma Yapan Adli Kolluk Görevlisi

Yöntemi ve AİHM Kararları .514

TEKNİK ARAÇLARLA İZLEME518

38.1. Yargıtay Uygulaması521

38.1.1. Teknik Araçlarla İzlemeye İlişkin Verilmiş Bir Kararın

Bulunup Bulunmadığının Araştırılması Zorunluluğu521

38.1.2. Tesadüfen Elde Edilen Deliller521

38.1.3. Karar Alınmadan Teknik Araçlarla İzleme Yapılmasının

Hukuki Sonucu 522

38.1.4. CMK’nin 135, 139 ve 140 Maddelerindeki Koruma

Tedbirlerinin Tümünün Aynı Anda Uygulanamaması522

38.1.5. Teknik İzleme Kayıtlarının Getirtilerek Sanığa

İzletilmesi ve Dinletilmesi.523

TELEKOMÜNİKASYON YOLUYLA YAPILAN

İLETİŞİMİN DENETLENMESİ.524

39.1. Genel Açıklamalar524

39.2. Dinleme, Kayda Alma ve Sinyal Bilgilerinin

Değerlendirilebilmesi İle İlgili Tedbire Karar Vermeye Yetkili ve

Görevli Makam526

İçindekiler

35

39.3. Hat Kullanıcısını Gösterir Belge veya Raporun Talebe

Eklenmesi Zorunluluğu . 527

39.4. Tanıklıktan Çekinebilecek Kişilerle İletişim 527

39.5. Kararda Belirtilmesi Gereken Hususlar 527

39.6. Tedbirinin Süresinin Uzatılması. 528

39.7. Mobil Telefonun Yerinin Tespiti . 528

39.8. Telekomünikasyon Yoluyla İletişiminin Tespiti 528

39.9. Gizlilik İlkesi 529

39.10. Tedbirin Uygulanabileceği Suçlar (Katalog Suçlar)  529

39.11. Yargıtay Uygulaması 531

39.11.1. Telefon Görüşmelerinin Tesadüfen Elde Edilen Delil

Niteliğinde Olması  531

39.11.2. Delil Değerlendirilmesi Yasakları. 532

39.11.3. Tesadüfen Dinlemeye Takılan Diğer Sanıklar  533

TELEFON KONUŞMALARININ DELİL OLMA

NİTELİĞİ VE YORUMLANMASI  534

40.1. Telefon Konuşmaları Dışında Delil Bulunmaması  534

40.2. Alınmış Bir Denetleme Kararı Olmadan Kayda Alınmış

Telefon Konuşmalarına Dayanılarak Hüküm Kurulamaması . 534

40.3. İçeriğine Değişik Anlamlar Yüklenmesi Mümkün Olan

Telefon Konuşmaları. 534

40.4. Telefon Konuşmalarında Geçen Maddelerin Ele Geçmemesi . 535

40.5. Telefon Konuşmalarının İncelenmesi. 535

40.6. Telefon Konuşmalarının Özel Kişilerce İzinsiz

Kaydedilmesi ve Kullanılması  536

40.7. Telefon Konuşmasına Dair Çözüm Tutanaklarının Sanıklara

Okunması Zorunluluğu 536

40.8. Hükmün Gerekçesinde Sanığın Telefon Konuşmalarının

Belirtilmesi ve Ne Şekilde Yorumlandığının Açıkça İfade

Edilmesi Zorunluluğu 537

40.9. Gerekçede Hangi Delile Hangi Nedenlerle Üstünlük

Tanındığının Belirtilmesi Zorunluluğu 537

İçindekiler

36

40.10. Mahkûmiyet İçin Telefon Konuşmalarının Olaylarla

Örtüşmesi Zorunluluğu537

BERAAT KARARI VERİLMESİ GEREKEN HALLER.538

41.1. Kendisinde Herhangi Bir Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde

Ele Geçmeyen Sanığın Durumu 538

41.2. Sanığın Ele Geçirilen Uyuşturucu Maddeleri Ticaret

Amacıyla Bulundurduğu İlişkin Delil Olmaması538

41.3. Atfı Cürüm Niteliğinde Kalan Soyut Beyan ve Teşhis

Dışında Delil Olmaması 539

41.4. Kişilerin Sonradan Vazgeçtikleri Soyut Beyanları Dışında

Delil Olmaması539

41.5. Kollukta Müdafiisiz Alınan ve Sonradan Dönülen Soyut

Beyanlar ve Teşhisler 540

41.6. Sanığın Esrarı Yetiştirdiği Kenevirlerden Elde Ettiğine

İlişkin Soyut Beyanı Dışında Delil Olmaması 540

41.7. Narkotik Maddenin Sanık Tarafından Verildiğinin Sabit

Olmaması.540

41.8. İhbarcının Soyut Beyanı Dışında Delil Olmaması .541

41.9. Soyut İstihbari Bilgi Dışında Delil Olmaması541

41.10. Taşıtta Yapılan Aramada Narkotik Maddenin Bulunduğunu

Bilmeyen Sanığın Durumu542

41.11. Somut Olgularla Örtüşmeyen ve İçeriğine Değişik

Anlamlar Yüklenebilecek, Telefon Konuşmaları Dışında.543

HÜKMÜN GEREKÇESİNDE GÖSTERİLMESİ

GEREKEN HUSUSLAR 544

42.1. Genel Açıklamalar544

42.2. Hükmün Gerekçesinde Gösterilmesi Gereken Hususlar 545

42.3. Hükmün Gerekçesi ve Hüküm Fıkrasının İçereceği Hususlar548

42.4. Hükmün Gerekçesinin Yazılma Süresi.550

42.5. Karar ve Hükümlerin İmzalanma Zorunluluğu 550

42.6. Hâkimin Hükmü İmza Edemeyecek Hale Gelmesi550

42.7. Kararın Niteliği ve Yasal Yollara Başvuru İle İlgili Hususlar551

İçindekiler

37

42.8. Yasa Yolu, Süresi, Başvuru Yapılacak Merci İle Başvuru

Şeklinin Anlaşılabilir Nitelikte Açıkça Gösterilmesi Zorunluluğu . 552

42.9. Hükümlerin Nüshaları ve Özetlerinin İmzalanması ve

Mühürlenmesi 553

42.10. Hükmün Bölümleri. 554

42.11. AİHM Uygulaması. 556

42.11.1. Mahkemelerin Davayı Etkili Bir Şekilde İnceleme

Görevi 556

42.11.2. Mahkemelerin Davayı İnceleme Metotları 557

42.11.3. Mahkemelerin Geniş Bir Takdir Yetkisine Sahip

Olması . 557

42.11.4. Temel Sorunların İncelenmiş Olması Zorunluluğu. 557

42.11.5. Mahkemelerin Kararın Hangi Temele

Dayandırdıklarını Yeterince Açıklama Yükümlülüğü  558

42.12. Sonuç Değerlendirme . 558

KAYNAKÇA . 559