HEKİMLERİN CEZAİ VE HUKUKİ SORUMLULUKLARI Turan ATEŞ ( Hakim ) - Hasta- Hekim İlişkisinde Hukuksal Durum - Aydınlatma ve Onam - Tedavi Amaçlı Tıbbı Müdaheleler - Hekimin Sır Saklaması Sorumluluğu - Hekimin Cezai Sorumluluğu - Hükümlü Tutukluların Muayene ve Sevkleri - Hekimin Tıbbı Sorumluluğunun Kaldırılması - Hekimin Tazminat Sorumlulukları - Tıbbı Müdahale Sonucu Meydana Gelen Zarar - Bilirkişilik Kurumları - Hekimlerin Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortaları İÇİNDEKİLER HEKİMLİK MESLEĞİ 1.1. Genel 1 1.2. Tıp Bilimi 2 1.1.1. Genel 2 1.1.2. Hastaları Tedavi Etmek 3 1.1.3. Hastalıkların Sınıflandırılması 4 1.1.4. Klinik İnceleme ve Teşhis 5 1.1.5. Hastanın Yakınmaları 6 1.1.6. Klinik Muayene 6 1.1.7. Teşhise Doğru Yaklaşım 7 1.1.8. Nedenleri Bularak Sonuca Ulaşmak 7 1.1.9. Biyolojik İnceleme ve Teşhis 8 ı Biyolojik Muayeneler 8 k) Bakteriyolojik ve Virolojik Muayeneler 9 1 Ponksiyon ve Biopsi 10 m) İnsan Vücudunu (Tıbbi) Görüntüleme 10 n) İnsan Vücudunun Görünen Kısmı 11 1.1.1.1. > Klinik Araştırmalar 11 HASTA-HEKİM İLİŞKİSİ ilişkinin Hukuksal Durumu 13 a) Vekalet Sözleşmesi Görüşü 13 b Hizmet Sözleşmesi Görüşü 21 c İstisna Sözleşmesi Görüşü 24 d Yekaletsiz İş görme Görüşü 28 e Sui Generiz-Kendine Özgü Sözleşme Görüşü 31 Hekimin Yerine Getirmesi Gereken Görevler 32 1.1.1.2. Hastayı Kabul Etme 32 T Hastaya Teşhis Koyma Borcu 33 c Tedavi Etmek 35 aa) Tıbbi Müdahale ve Kişilik Hakları 37 bb) Yaşama Hakkı 38 cc) Sağlık Hakkı 38 dd) Vücut Bütünlüğü Hakkı 38 1.1. Aydınlatma 39 1.1.1. Aydınlatmanın Amacı ve Niteliği 41 1.1.2. Aydınlatmanın Yapılış Şekli 42 1.1.3. Aydınlatmanın Konusu 42 1.1.4. Bilgilendirmenin Kapsamı ve Sınırları 44 1.1.5. Aydınlatmanın Yerine Getirilmesi 45 1.1.6. Hastanın İzni 46 aa) Fiil Ehliyet Durumu 47 bb) İznin Geçerliliği 49 cc) Hukuk Sistemimizde îznin Aranmadığı Durumlar 50 dd) Yeni Medeni Kanuna göre Koruma Amacı ile Özgürlüğün Kısıtlanması 53 1.1.1.1. Giriş 53 1.1.1.2. Sebepleri 54 1.1.1.3. Yargılama Usulü 57 1.1.1.4. Resmi Sağlık Kurulundan Rapor Alınmalıdır 58 1.1.1.5. Bildirim Zorunluluğu 59 1.1.1.6. itiraz 59 1.1.1.7. Sonuç 60 1.4.1. Açlık Grevine Katılanlara Yapılan Tıbbi Müdahaleler 61 HEKİMİN HASTAYA TIBBİ MÜBAHELESİ 1.4.2.1. Genel 62 1.4.2.2. Hekimce Yapılacak Müdahalenin Koşulları 63 aa) Hekimlik Yapabilmek için Diploma Sahibi Olmak 63 bb) Hekimlik Yapacak Kişinin Türk Vatandaşı Olması 63 cc) Hekimlik Mesleğine Engel Hal 63 1.4.2.3. Hekimlere Yardımcı Görevliler 64 1.4.2.4. Yetkili Olmayanların Yaptığı Tıbbi Müdahaleler 64 1.4.2.5. Müdahalenin Hukuka Uygunluğu 64 1.4.2.6. Tedavi Amaçlı Tıbbi Müdahaleler 65 aa) Cerrahi Müdahaleler 67 1- Cinsel İlişkiye İlişkin Cerrahi Müdahaleler 67 1.5.1. Önceki Yasadaki Düzenleme 67 1.5.2. Yeni Yasadaki Düzenleme 68 1.1. Görevli Yetkili Mahkemeler 95 1.2. Sonuç 95 1.1.1. Vücut Güzelliğine (Estetik) İlişkin Müdahaleler 95 1.1.1.1. Bedensel Rahatsızlığı Giderme Amaçlı Estetik Müdahaleler 97 1.1.1.2. Ruhsal Nitelikli Rahatsızlıkları Gidermeye Yönelik Estetik Müdahaleler 97 1.1.1.3. Salt Güzelleştirme Amaçlı Estetik Müdahaleler 98 1.1.1.4. Estetik Amaçlı Tıbbi Müdahalelerin Hukuksal Durumu 98 1.1.1.5. Estetik Amaçlı Tıbbi Müdahalede Hekimin Hukuki Sorumluluğu 99 1.1.2. Organ ve Doku Nakli İçin Yapılan Müdahaleler 100 bb) Ruh Sağlığına İlişkin Tıbbi Müdahaleler 103 1.4.1. Hastanın Cerrahi Müdahalesinden Sonraki Denetimler 103 1.4.2. Psikolojik Tedaviler 104 1.4.3. İlaçla Yapılan Tedaviler 104 1.4.2.1. Yeni Tıbbi Müdahaleler ve Tıbbi Deneyler 104 aa) Yeni Tedavi Yöntemleri 104 bb) Hastaya Tıbbi Deney 105 1.4.2.2. Hekimin Tıbbi Müdahalelerde Hastaya Karşı Sadakatli ve Özenli Olması 105 aa) Hekimin Hastasına Doğruluk (Sadakat) Borcu 106 bb) Hekimin Hastasına Özen Gösterme Borcu 107 1.4.2.3. Hekimin Sır Saklama Sorumluluğu 114 Hekimin Hastasının Tedavisinden Kaçınması 115 k) Hekimin Hastasına Bilgi Verme Zorunluluğu 116 HEKİMİN ve SAĞLIK PERSONELİNİN CEZAİ SORUMLULUKLARI 1.5.1. Genel 116 1.5.2. Hekimin Cezai Sorumluluğu 118 aa) Tıbbi Müdahalelerin Hukuka Uygunluğu 118 bb) Hekimin Müdahalesinin Hukuka Uygunluğu 120 1.5.3. Şikayet (Yakınma) 127 1.5.4. Hekimin Kasıtlı Eylemi Nedeni ile Cezai Sorumluluğu 127 aa) TCK’nın 26. Maddesindeki Düzenleme 131 bb) TCK’nın 83. Maddesindeki Düzenleme 132 cc) TCK’nın 90. Maddesindeki Düzenleme 135 dd) TCK’nın 91. Maddesindeki Düzenleme 138 ee) TCK’nın 99. Maddesindeki Çocuk Düşürtme 140 ff) TCK’nın 101. Maddesi ve Kısırlaştırma 142 1.1. Kastrasyon-Kısırlaştırma (Hadım Etme) 143 1.2. Kürtaj 143 gg) îlaç Yapmak veya Satmak 144 hh) Kişisel Verilerin Kaydedilmesi ve Başkasına Verilmemesi 145 1.1.1. Hekimin Taksir Nedeniyle Cezai Sorumluluğu 156 aa) Genel (TCK 22. Madde) 156 bb) Hekimin Taksirli Eylemi 161 1.1.1.1. Mesleki Taksir 164 1.1.1.2. İzin Verilen Risk 166 cc) Taksir İçin Koşullar 166 1.4.1. Hekimin Fiili Taksirle İşlemesi 166 1.4.2. Hekimin Eylemi İstekli Olmalı 166 1.4.3. Sonucun İstenmemesi, Ama Öngörülebilir Olması Gerekir 167 1.4.4. Hekimin Eylemi ile Sonuç Arasında İlişki Kurulması Gerekir 167 dd) Hekimin Tıbbi Eyleminde Taksirin Çeşitleri 174 1.4.2.1. Tedbirsizlik 174 1.4.2.2. Dikkatsizlik 174 1.4.2.3. Kurallara Aykırılık 174 1.1.2. Hekimlerin 2238 Sayılı Yasaya Göre Cezai Sorumlulukları 177 1.1.3. Hekimlerin Ceza Muhakemesi Yasasına Göre Sorumlulukları 180 aa) Hekimin Tanıklıktan Çekilmesi 181 bb) Bilirkişi İncelenmesi için, Bilirkişi Ataması ve İncelemelerin Yürütülmesi 181 cc) Gözlem Altına Almak 186 dd) Şüpheli veya Sanığın Beden Muayenesi ve Vücudundan Örnek Alınması 186 ee) Diğer Kişilerin Beden Muayenesi ve Vücuttan Örnek Alınması 188 ff) Hakimin Kararı ve İnceleme Yapması 189 gg) Fiziki Kimliğin Tespiti 190 hh) Ölünün Kimliğini Belirleme ve Adli Muayene 191 ii) Otopsi 192 jj) Yeni Doğan Cesedinin Adli Muayenesi ve Otopsi 196 kk) Zehirlenme Şüphesi Üzerine Yapılacak İşlem 196 1.1.4. Hekimlerin 5275 Sayılı Yasaya Göre Sorumlulukları 197 aa) Hükümlünün Muayene ve Tedavi İstekleri 197 bb) Hükümlünün Beslenmesi 198 cc) Hükümlünün Muayene ve Tedavisi 199 dd) Sağlık Denetimi 199 ee) Hastaneye Sevk 200 ff) înfazı Engelleyecek Hastalık Durumu 200 gg) Hükümlünün Kendisine Verilen Yiyecek ve İçecekleri Reddetmesi 201 HEKİMLERİN ve SAĞLIK GÖREVLİLERİN HUKUKİ SORUMLULUKLARI 1.1. Genel 203 1.2. Hekimlerin Tıbbi (Mesleki) Hataları 206 aa) Tıp Bilimince Genel Olarak Kabul Edilen Kurallar 218 bb) Tıp Bilimince Kabul Edilen Kurallara Aykırılık 218 cc) Hekimin Meslek Kusurları 218 1 - Teşhis Koyma Kusuru 218 1.1.1. Hekimin Tedavi Kusuru 222 1.1.2. Hekimin Beceri ve Özen Kusuru 224 : Hastanın İzninin Alınmasında Yapılan Mesleki Hatalar 230 i Hekimin Tıbbi Sorumluluğunun Kaldırılması 230 aa) Sorumsuzluk Anlaşması 231 1.1.1.1. Hekimin Kendi Kusuruna İlişkin Sorumsuzluk Anlaşması 231 1.1.1.2. Hekimin Yardımcılarının Kusuruna İlişkin Sorumsuzluk Anlaşması 233 bb) Hastanın İzni 233 cc) Zorunluluk Durumu 234 e Operasyon Ekibinin Sorumluluğu 235 aa) Kamu Personeli Olan Sağlık Görevlilerinin Sorumluluğu 236 bb) Hekim, Sağlık Görevlileri ve Hastanelerin Sorumluluk Koşulları 241 1.4.1. Serbest Çalışan Hekimin Durumu 243 1.4.2. Hastanede Çalışan Hekimlerin Durumu 243 1.4.2.1. Kamu (Devlet) Hastanelerinde Çalışan Hekimlerin Durumu 243 1.4.2.2. Özel Hastanelerde Çalışan Hekimlerin Durumu 244 cc) Hemşireler ve Sorumlulukları 246 Hekimlerin ve Sağlık Personelinin Haksız Fiil Sorumluluğu 251 aa) Genel 251 bb) Kusur Sorumluluğunun Koşullan 252 cc) Hukuk Düzenine Aykırılık 254 1.1. Hekimin Kusursuz Sorumluluğu 254 aa) Hekimin İstihdam Eden Olması Nedeniyle Sorumluluğu 255 bb) Hekimin Kullandığı Makine ve Aletlerin Yetersizliği Nedeniyle Kusuru ve Sorumluluğu 257 1.2. Tıbbi Müdahale Sonucu Meydana Gelen Zarar 257 aa) Genel 257 bb) Maddi Zarar ve Tazminat 261 cc) Manevi Zarar ve Tazminat 269 dd) Davaların Açılacağı Mahkemeler 279 BİLİRKİŞİLİK ve KURUMLARI 1.1.1. Genel 283 1.1.2. Yüksek Sağlık Şurası 287 aa) Yüksek Sağlık Şurasının Yapısı 287 bb) Yüksek Sağlık Şurasına Başvuru 288 1.1.3. Adli Tıp Kurumu 289 1.1.4. Üniversitelerin (Tıp Fakültelerinin) Ana Bilim Dalları 303 HEKİMLERİN HUKUKİ SORUMLULUĞUNDA ZAMANAŞIMI 1.1.1.1. Genel 305 1.1.1.2. Sözleşmeye Dayalı Hukuki Sorumluluğunda Zamanaşımı 305 1.1.1.3. Vekaletsiz İş Görmeden Doğan Hukuki Sorumluluğunda Zamanaşımı 305 1.1.1.4. Haksız Fiilden Doğan Hukuki Sorumluluğunda Zamanaşımı 306 1.1.1.5. Ceza Davalarının Tazminat Davalarına Etkileri 306 HEKİMLERİN ZORUNLU MALİ SORUMLULUK SİGORTASI 309 SONUÇ 324 BELGELER 327 EKLER 335
%1240,00 TL237,60 TL
