Milletlerarası Özel Hukukta Öz Ada ve Soyada Uygulanacak Hukuk
-
Ad Değiştirme Davası ve Kayıt Düzeltme Davası
GİRİŞ-1 BÖLÜM I ÖZ AD VE SOYADA DAİRMADDİ HUKUK DÜZENLEMELERİ 1-Ad Kavramı-5 I. -Genel Olarak-5 A. -Hukuki Tanım-6 B. -Tarihçe-8 II. -Adın Çeşitleri-10 A. -Dar Anlamda Ad-10 1. -Öz Ad-13 2. -Soyad-15 B. -Geniş Anlamda Ad-16 1. -Lakap-16 2. -Müstear Ad-17 3. -Asalet Unvanları ve Mesleki Unvanlar-19 C. -Tüzel Kişinin Adı, İşletme Adı ve Ticaret Unvanı-19 1. -Tüzel Kişinin Adı-20 2. -İşletme Adı-20 3. -Ticaret Unvanı-21 III. -Adın Görevleri-21 A. -Belirtme Görevi-21 B. -Düzen Görevi-22 C. -Birlik Yaratma Görevi-23 IV. -Ad Üzerindeki Hakkın Niteliği-23 2-Maddi Hukukta Ad Düzenlemeleri-25 I. -Genel Olarak-25 II. -Mukayeseli Hukuk-25 A. -Şili-25 B. -Almanya-26 C. -Danimarka-30 D. -Çin-33 E. -Kanada-34 F. -Japonya-35 G. -İsveç-36 III. -Türk Hukuku-38 A. -Öz Adın Kazanılması-38 1. -Doğum-38 a. -Evlilik İçi Çocuklar Açısından-38 b. -Evlilik Dışı Çocuklar Açısından-40 c. -Yurt İçindeki ve Yurt Dışındaki Doğumun Bildirim Yükümlüğü-40 2. -Evlat Edinme-42 a. -Yargıtay 18. HD. E. 2005/3685 K. 2005/5286 sayılı Kararı-42 b. -Anayasa Mahkemesi E. 1999/23 K. 1999/18 sayılı Kararı-43 3. -Ana Babası Bilinmeyen Çocuklar ile Zihinsel Engelli Kişiler-45 4. -Müstear Ad ve Lakabın Kazanılması-46 5. -Öz Adın Kazanılmasındaki Hukuki Sınırlamalar-47 a. -Decembres Noelle Davası-47 b. -Kürdistan Davası-49 c. -Memati Davası -52 d. -Messiah (Mesih) Davası-55 B. -Soyadın Kazanılması ve Kaybı-56 1. -Doğum ve Soybağının Reddi-57 a. -Evlilik İçi Doğan Çocuklar-57 b. -Evlilik Dışı Doğan Çocuklar-59 2. -Evlat Edinme-68 3. -Evlenme ve Evliliğin Sona Ermesi-72 4. -Özel Düzenleme Uyarınca Soyad Kazanılması-81 5. -Soyadın Kazanılmasındaki Diğer Haller-82 a. -Soyadın Seçme Yolu ile Kazanılması-82 b. -Soyadı Kanunu Uyarınca Süresinde Seçme Hakkını Kullanmayanların Durumu-82 c. -Ana ve Babası Bilinmeyen Çocukların Soyadı-83 d. -Mahkeme Kararı Nedeniyle (TMK md. 27)-84 3-Milletlerarası Sözleşmeler-84 I. -Milletlerarası Kişi Halleri Komisyonu Sözleşmeleri-85 A. -Genel Olarak-85 B. -Ad ve Soyadların Değiştirilmesine İlişkin 4 Nr. Sözleşme-85 1. -Berlin Yüksek İdare Mahkemesi Kararı ve Değerlendirmeler-89 a. -Berlin Yüksek İdare Mahkemesi’nin Kararı -89 b. -Değerlendirmeler-92 2. -Yargıtay 2. Hukuk Dairesi’nin Jean Pierre Kararı-94 C. -Kişi Halleri İşlemlerinin Düzeltilmesi Kararlarıyla İlgili 9 Nr. Sözleşme-95 D. -Ad ve Soyadların Nüfus Kütüklerine Yazılış Şekline İlişkin 14 Nr. Sözleşme-97 E. -Ad ve Soyadlarına Uygulanacak Hukuka İlişkin 19 Nr. Sözleşme-99 F. -Soyadı Farklılığı Belgesi Verilmesine İlişkin 21 Nr. Sözleşme-100 G. -Soyadının Tanınmasına İlişkin 31 Nr. Sözleşme-101 II. -İnsan Hakları Avrupa Sözleşmesi-102 A. -Genel Olarak-102 B. -İnsan Hakları Avrupa Mahkemesi Kararları-104 1. -Cusan Fazzo/İtalya Kararı-104 2. -Ünal Tekeli/Türkiye Kararı-106 3. -Leventoğlu Abdülkadiroğlu/Türkiye Kararı-107 4. -Tuncer Güneş/Türkiye Kararı-108 5. -Taşkın ve Diğerleri/Türkiye Kararı-108 6. -Güzel Erdagöz/Türkiye Kararı-109 7. -Nuri Aktaş/Türkiye Dosyası-111 8. -Znamenskaya/Rusya Kararı-114 III. -Birleşmiş Milletler Sözleşmeleri-116 A. -Kadınlara Karşı Her Türlü Ayrımcılığın Önlenmesine Dair Sözleşme (CEDAW)-116 B. -Kişisel ve Siyasal Haklara İlişkin Milletlerarası Sözleşme (ICCPR)-117 BÖLÜM II MİLLETLERARASI ÖZEL HUKUKTAÖZ ADA VE SOYADA UYGULANACAK HUKUK 1-Mukayeseli Hukuk Düzenlemeleri-123 I. -Genel Olarak-123 II. -Mukayeseli Hukukta Gerçek Kişinin Öz ADINA ve Soyadına Uygulanacak Hukuk-125 A. -Avrupa Birliği-125 B. -İsviçre Hukuku-127 C. -Alman Hukuku-130 1. -Öz AdA ve Soyada Uygulanacak Hukuk-130 2. -Yabancı Hukuka Göre Kazanılmış Adın İntibak Usulüne Dair Kanunlar İhtilafı Kuralı-133 3. -Başka Bir AB Üyesi Devlette Kazanılmış Adın Almanya’da Beyanı-138 D. -Avusturya Hukuku-138 2-MÖHUK’ta Gerçek Kişilerin Öz Adına ve Soyadına Uygulanacak Hukuk-140 I. -Genel Olarak-140 A. -Şahsi Statü Görüşü-141 B. -Hüküm Statüsü Görüşü-145 II. -Ada Uygulanacak Hukukun İncelenmesi-146 A. -Gerçek Kişilerin Öz Ad ve Soyadı-146 1. -Uygulanacak Hukuk-146 2. -Avrupa Adalet Divanı’nın Grunkin-Paul Kararı-148 a. -Kararın İçeriği-148 b. -Avrupa Adalet Divanı’nın Görüşü-150 c. -Değerlendirmeler-151 B. -Asalet Unvanları-152 1. -Kanunlar İhtilafı Kuralı-152 2. -Avrupa Adalet Divanı’nın Sayn-Wittgenstein Kararı-153 a. -Kararın İçeriği-153 b. -Avrupa Adalet Divanı’nın Görüşü-156 c. -Değerlendirmeler-157 III. -Uygulanacak Hukukun Hatalı Tespit Etmesi-158 A. -Yabancı Hukuka Göre Kazanılan Soyadın MÖHUK md. 5 Yönünden Değerlendirilmesi-158 B. -Yargıtay’ın Brusk Zander Brandon Southall Kararı-162 C. -Öneri ve Değerlendirmeler-165 D. -Öz Adın MÖHUK md. 5 Yönünden Değerlendirilmesi-171 IV. -Öz Ada Uygulanacak Hukuk-172 A. -Doğum-172 1. -Genel Olarak-172 2. -Uygulanacak Hukukun Tespiti-173 3. -Bağlanma Noktasının Esas Alınacağı An-179 a. -MÖHUK md. 16-180 b. -MÖHUK md. 17-181 4. -Uygulama Alanı-182 a. -Öz Adı Verme Hakkı-182 b. -Kamu Düzeninin İhlali-183 B. -Evlat Edinme-187 1. -Genel Olarak-187 2. -Uygulanacak Hukukun Tespiti ve Kamu Düzeninin İhlali-189 V. -Soyada Uygulanacak Hukuk-196 A. -Doğum-196 1. -Genel Olarak-196 2. -Uygulanacak Hukukun Tespiti-197 3. -Soybağının İptali ve Uygulanacak Hukukun Tespiti-205 4. -Doğum ile Kazanılan Soyadının Kamu Düzenini İhlali-209 a. -Doğumla Münferit Soyad Kazanılması-209 b. -Doğumla Değişken Soyad Kazanılması-215 c. -Doğumla Apellidos Kazanılması-217 aa. -Yabancı Hukuka Göre Kazanılan Apellidos-217 bb. -Garcia Avello Kararı-222 d. -Doğumla Kazanılan Soyadın Anlamca Kamu Düzenini İhlal Etmesi-225 aa. -Romkerhall Baronesi ve Baronu Davası-226 bb. -Değerlendirmeler-228 B. -Evlat Edinme-229 1. -Genel Olarak-229 2. -Uygulanacak Hukukun Tespiti-230 3. -Kamu Düzeninin İhlali-232 C. -Evlenme-237 1. -Genel Olarak-237 2. -Evlenmenin Şartlarına Aykırılık-238 3. -Uygulanacak Hukukun Tespiti-240 a. -Uygulanacak Hukuk-240 b. -Losonci Rose-Rose/İsviçre Kararı-245 3. -Kamu Düzeninin İhlali-247 a. -Genel Olarak-247 b. -Evlilik Nedeniyle Apellidos Kazanılması-249 c. -Evlilik Nedeniyle Değişken Soyadı Kazanılması-252 d. -Evlilik Nedeniyle Münferit Soyadı Kazanılması-254 e. -Çocuk Gelinlerin Soyadı-257 D. -Evliliğin Sonra Erme Halleri-258 1. -Boşanma-258 a. -Uygulanacak Hukukun Tespiti-258 b. -Yabancı Hukukun Boşanmaya İzin Vermemesi-262 2. -Ölüm ve Gaiplik Kararı-264 VI. -Soyadının İdari Kararla Kazanılmasında Uygulanacak Hukuk-265 A. -Seçme Yoluyla Soyadının Kazanılmasına Uygulanacak Hukuk-265 B. -Ana ve Babası Bilinmeyen Çocukların Adı-265 VII. -Değerlendirmeler-266 BÖLÜM III AD DEĞİŞTİRME DAVASI VEKAYIT DÜZELTME DAVASI 1-Ad Değiştirme Davası ve Kayıt Düzeltme Davası-273 I. -Ad Değiştirme Davası-273 A. -Yabancı Devlet Vatandaşının Türkiye’de Açtığı Ad Değiştirme Davası-273 1. -Davanın Konusu-274 2. -Yetkili Mahkeme-277 3. -Görevli Mahkeme-277 4. -Yabancının Dava Ehliyeti-280 B. -Kayıt Düzeltme Davası-283 1. -Genel Olarak-284 2. -Yabancılar Kütüğü-286 3. -Yetkili ve Görevli Mahkeme-288 4. -Uygulanacak Hukuk-289 a. -Tespit ve Öneriler-289 b. -Yargıtay 18. Hukuk Dairesi’nin 25. 02. 1997 Tarihli Kararı-289 c. -Yargıtay 2. Hukuk Dairesi’nin 12. 05. 2009 Tarihli Kararı-291 C. -Maddi Hatanın Düzeltilmesi-293 II. -Ad Değiştirme Davasında Uygulanacak Hukuk-295 A. -MÖHUK Açısından-295 1. -Davacının Milli Hukukunun Uygulanmasını Savunan Görüş-295 2. -Davacının İkametgah Yeri Hukukunun Uygulanmasını Savunan Görüş-298 3. -Türk Hukukunun Uygulanması Gerektiğini Savunan Görüş-299 B. -İsviçre MÖHK Açısından-300 C. -Almanya MÖHK Açısından-302 1. -Öz Adın ve Soyadın Değiştirilmesine Dair Kanun-303 2. -Öz Adın ve Soyadın Değiştirilmesine Dair Kanunla İlgili İdari Talimatname -304 3. -Alman Yüksek İdare Mahkemesi’nin 19. 02. 2014 Tarihli Kararı-306 III. -Türkiye’de Açılan Ad Değiştirme Davasında Yabancı Devlet Vatandaşı Tarafından İleri Sürülebilecek Haklı Sebepler-309 A. -Genel Olarak-309 B. -Haklı Sebepler-309 1. -Din-311 2. -Cinsiyet Değişikliği-313 3. -Yabancının Türk Vatandaşlığını Kazanması-315 4. -Topluma Uyum Sağlama-318 5. -Evlat Edinme-318 6. -Evlenme-320 7. -Diğer Sebepler-324 IV. -Ad Değiştirme Davasının Kapsamı-326 V. -Adın Değiştirilmesinin Sonuçları-328 A. -Adın Değiştirilmesine İtiraz-328 B. -Adın Yabancılar Kütüğüne İşlenmesi-330 VI. -Adın Sicile Kaydedilmesinde Uygulanacak Hukuk-330 A. -Türk Hukuku Açısından-330 B. -Alman Hukuku Açısından-332 C. -İsviçre MÖHK Açısından-334 2-Yabancı Devlet Mahkemesi’nde Açılan Ad Değiştirme Davası-336 I. -Genel Olarak-336 II. -Uygulanacak Hukuk-337 III. -Yabancı Mahkemede Açılan Davanın Neticeleri-337 A. -Alman Hukuku Uyarınca-337 B. -İsviçre Hukuku Uyarınca-339 C. -Türk Hukuku Uyarınca-340 1. -Doğrudan Tanıma Usulü-341 2. -Tanıma-342 a. -Tanıma Usulü-344 aa. -Görülmekte Olan Davada Tanıma-344 bb. -Ayrı Bir Tanıma Davası Açılması-344 b. -Tanıma Kararı Verilmesi İçin Aranan Ön Şartlar-347 aa. -Kararın Yabancı Mahkemeden Verilmiş Olması-347 bb. -Kararın Hukuk Davalarına İlişkin Olması-350 cc. -Kararın Kesin Hüküm Kuvvetinde Olması-351 c. -Tanıma İçin Aranan Asli Şartlar-352 aa. -Tenfizin Asli Şartlar Yönünden Tanımadan Farkı: Karşılıklılık-352 bb. -Kararı Yetkili Bir Mahkemenin Vermiş Olması-353 cc. -Kararın Türk Kamu Düzenine Açıkça Aykırı Olmaması-355 dd. -Savunma Haklarına Riayet Edilmiş Olması-359 aaa. -Şartın Kapsam ve Amacı-359 bbb. -Yabancı Mahkemenin Verdiği Ad Değiştirme Kararının Tanınmasında MÖHUK md. 54/ç’nin Rolü-360 ccc. -Değerlendirmeler-365 d. -Tanıma Kararının Sonuçları-372 e. -Tanıma Kararının Tebliği ve İtiraz-374 SONUÇ-375 KAYNAKLAR-385 EKLER EK I: -Milletlerarası Kişi Halleri Komisyonu’nun Adla İlgili Sözleşmeleri-409 A. -Ad ve Soyadların Değiştirilmesine İlişkin 4 Nr. Sözleşme-409 B. -Kişi Halleri İşlemlerinin Düzeltilmesi Kararlarıyla İlgili 9 Nr. Sözleşme-413 C. -Ad ve Soyadların Nüfus Kütüklerine Yazılış Şekline İlişkin 14 Nr. Sözleşme-418 D. -Ad ve Soyadlarına Uygulanacak Hukuka İlişkin 19 Nr. Sözleşme-422 E. -Soyadı Farklılığı Belgesi Verilmesine İlişkin 21 Nr. Sözleşme-425 F. -Soyadının Tanınmasına İlişkin 31 Nr. Sözleşme-431 EK II: -İnsan Hakları Avrupa Sözleşmesi ve Ek Protokollerinin İlgili Maddeleri-440 A. -İnsan Hakları Avrupa Sözleşmesi (Roma, 4. 11. 1950)-440 B. -İnsan Hakları ve Temel Özgürlüklerin Korunmasına İlişkin Sözleşme’ye Ek Protokol Nr. 7 (Strazburg, 22. 09. 1984)-441 C. -İnsan Hakları ve Temel Özgürlüklerin Korunmasına İlişkin Sözleşme’ye Ek Protokol Nr. 12 (Roma, 04. 09. 2000)-441 EK III: -İsviçre, Alman ve Avusturya Milletlerarası Özel Hukuk Kanunlarında Yer Alan Adla İlgili Maddeler-442 A. -İsviçre MÖHK -442 B. -Alman MÖHK-443 C. -Avusturya MÖHK-445
