%3
Türk Anayasa Hukuku
Basım Tarihi
2023-09
Sayfa Sayısı
432
Kapak Türü
Karton
Kağıt Türü
1.Hamur
Basım Yeri
Ankara
Stok Kodu
9789750287787
Boyut
16x24
Baskı
16
Prof. Dr. Yavuz ATAR
İÇİNDEKİLER
Kısaltmalar
17
Birinci Bölüm
GİRİŞ
I. ANAYASA KAVRAMI
21
A. Terminoloji
21
B. Anayasanın Tanımı ve İşlevi
22
C. Anayasanın Bağlayıcılığı, Üstünlüğü ve Normlar Hiyerarşisi
22
D. Anayasaların Sınıflandırılması
23
II. ANAYASA HUKUKU KAVRAMI
31
İkinci Bölüm
TÜRKİYE’DE ANAYASAL GELİŞMELER
I. SENED–İ İTTİFAK
35
II. TANZİMAT FERMANI
36
III. ISLAHAT FERMANI
38
IV. 1876 ANAYASASI (KANUN–U ESASÎ)
38
V. 1921 ANAYASASI
40
VI. 1924 ANAYASASI
42
VII. 1961 ANAYASASI
44
A. 1961 Anayasasının Yapılmasına Yol Açan Faktörler ve Anayasanın Yapılışı
44
B. 1961 Anayasasının Temel Özellikleri ve Getirdiği Yenilikler
46
C. 1971–1973 Değişiklikleri
47
Üçüncü Bölüm
1982 ANAYASASININ YAPILMASI VE ANAYASANIN ÖZELLİKLERİ
I. 1982 ANAYASASININ YAPIM SÜRECİ
51
A. 12 Eylül Askerî Müdahalesi ve 1982 Anayasasının Kabulü
51
B. 1982 Anayasanın Yapılmasına Yol Açan Faktörler
51
II. 1982 ANAYASASININ ÖZELLİKLERİ VE TEMEL FELSEFESİ
52
III. 1982 ANAYASASINDA YAPILAN DEĞİŞİKLİKLER
56
Dördüncü Bölüm
DEVLETİN TEMEL NİTELİKLERİ
I. CUMHURİYETÇİLİK
61
II. BAŞLANGIÇTA YER ALAN İLKELER
62
III. ÜNİTER DEVLET
63
IV. ATATÜRK MİLLİYETÇİLİĞİNE BAĞLI DEVLET
67
V. LÂİK DEVLET
68
A. Din Hürriyeti
69
B. Din ve Devlet İşlerinin Ayrılığı
70
VI. DEMOKRATİK DEVLET
75
A. Demokrasinin Anlamı ve Kurumları
76
1. Demokrasinin Anlamı
76
2. Demokrasinin Kurumları
76
B. Demokratik Devletin Temel Unsurları
80
1. Özgür ve Düzenli Seçimler
80
a. Seçim Kavramı
80
b. Demokratik Seçimin İlkeleri
80
aa. Seçimlerin Serbestliği ilkesi
81
bb. Genel Oy İlkesi
81
cc. Eşit Oy İlkesi
84
dd. Tek Dereceli Seçim İlkesi
84
ee. Gizli Oy İlkesi
85
ff. Açık Sayım ve Döküm İlkesi
85
gg. Seçimlerin Yargı Organlarının Yönetim ve Denetiminde Yapılması İlkesi
85
2. Çok Partili Siyasal Hayat
86
a. Siyasal Partilerin Kurulması, Faaliyetleri ve Parti Üyeliği
87
b. Siyasal Partilerin Hukuki Denetimi
88
aa. Siyasal Partilere Getirilen Yasaklar
88
bb. Siyasal Partilerin Kapatılması veya Devlet Yardımından Yoksun Bırakılması
93
cc. Kapatılan Partiye ve Kapatmaya Neden Olanlara Uygulanan Yaptırımlar
100
c. Siyasal Partilerin Malî Denetimi
100
d. Siyasal Partilere Devlet Yardımı Yapılması
100
3. Temel Hak ve Hürriyetler
101
VII. İNSAN HAKLARINA SAYGILI DEVLET
101
VIII. HUKUK DEVLETİ
103
A. Kavram
103
B. Hukuk Devletinin Gerekleri
104
1. Devlet Organlarının Hukukla Bağlı Olması
104
a. Yasama, Yürütme ve Yargı Organlarının Hukukla Bağlı Olması
104
b. Devlet Organlarının Bağlı Olacağı Hukukun Niteliği ve Kapsamı
105
2. Birey Hak ve Hürriyetlerinin Tanınması ve Korunması
107
3. Bireylerin Hukukî Güvenlik İçinde Olması
108
C. Hukuk Devletini Sağlamanın Mekanizmaları
110
1. Yasama ve Yürütme İşlemlerinin Yargısal Denetimi
110
a. Yasama İşlemlerinin Yargısal Denetimi
110
b. Yürütme İşlemlerinin Yargısal Denetimi
111
c. Yargı Bağımsızlığı
113
2. Diğer Hak Arama Yolları
113
IX. SOSYAL DEVLET
114
A. Kavram
114
B. Devletin Ekonomik Hayata Müdahalesinin Ölçüsü
115
C. Sosyal Devleti Gerçekleştirmeye Yönelik Hukukî Tedbirler
117
1. Bireylere İnsan Onuruna Yakışır Asgari Bir Hayat Düzeyi Sağlamaya Yönelik Temel Sosyal Hakların Tanınması ve Gerçekleştirilmesi
117
a. Temel Sosyal Haklar
117
aa. Çalışma Hakkı
117
bb. Adil Ücret Hakkı
117
cc. Sosyal Güvenlik Hakkı
118
dd. Konut Hakkı
118
ee. Sağlık Hakkı
118
ff. Eğitim Hakkı
119
b. Sosyal hakların sınırı
119
2. Millî Gelirin Adaletli ve Dengeli Bir Şekilde Dağıtılmasını Sağlamaya Yönelik Tedbirler
120
a. Vergi Adaleti
120
b. Kamulaştırma
120
c. Devletleştirme
121
d. Toprak Reformu
121
e. Planlama
122
X. EŞİTLİK
122
Beşinci Bölüm
TEMEL HAK VE HÜRRİYETLER
I. GENEL OLARAK TEMEL HAK VE HÜRRİYETLER
127
A. Kavramlar
127
B. Sınıflandırma
127
1. Jellinek’in Sınıflandırması
127
2. Yeni Sınıflandırmalar
129
II. 1982 ANAYASASININ TEMEL HAK VE HÜRRİYETLERE YAKLAŞIMI
130
III. 1982 ANAYASASININ TEMEL HAK VE HÜRRİYETLERİ SINIFLANDIRMASI
132
IV. TEMEL HAK VE HÜRRİYETLERİN SINIRLANMASI
133
A. Temel Hak ve Hürriyetlerin Objektif ve Anayasal Sınırları
133
1. Objektif (Nesnel) Sınırlar
133
2. Anayasal Sınırlar
133
B. Temel Hak ve Hürriyetlerin Yasama Organınca Sınırlandırılması
134
1. Genel Açıklama
134
2. Temel Hak ve Hürriyetlerin Sınırlandırılmasının Şartları
136
a. Sınırlama Kanunla Yapılmalıdır
136
b. Sınırlama Anayasanın İlgili Maddelerinde Belirtilen Sebeplere Dayanmalıdır
137
c. Sınırlama Anayasanın Sözüne ve Ruhuna Uygun Olmalıdır
140
d. Sınırlama Demokratik Toplum Düzeninin ve Lâik Cumhuriyetin Gereklerine Uygun Olmalıdır
141
e. Sınırlama Temel Hak ve Hürriyetlerin Özlerine Dokunmamalıdır
144
f. Sınırlama Ölçülülük İlkesine Uygun Olmalıdır
145
g. Sınırlamalar Anyasanın İlgili Maddelerinde Yer Alan Ek Güvencelere Aykırı Olmamalıdır
145
V. TEMEL HAK VE HÜRRİYETLERİN KÖTÜYE KULLANILAMAMASI
148
VI. TEMEL HAK VE HÜRRİYETLERİN KULLANILMASININ DURDURULMASI
150
VII. TEMEL HAK VE HÜRRİYETLERİN KORUNMASI
151
A. Ulusal Düzeyde Koruma
152
B. Uluslararası Düzeyde Koruma
153
Altıncı Bölüm
HÜKÛMET SİSTEMİ
I. GENEL OLARAK HÜKÛMET SİSTEMLERİ
161
A. Başkanlık Sisteminin Özellikleri
161
B. Parlamenter Hükûmet Sisteminin Özellikleri
162
C. Meclis Hükûmeti Sisteminin Özellikleri
163
D. Yarı–Başkanlık Sisteminin Özellikleri
163
E. Hükûmet Sistemlerinin Değerlendirilmesi
164
II. TÜRK HÜKÛMET SİSTEMİ
169
B. 2014–2018 Arasındaki Dönemde Hükümet Sistemi: Yarı–Başkanlık Benzeri Sistem
171
C. Cumhurbaşkanlığı (Türk Modeli Başkanlık) Sistemi
173
D. Türk Parlamenter Sistemi ile Cumhurbaşkanlığı Sisteminin Karşılaştırılması
176
E. Türk Hükümet Sisteminin Değerlendirilmesi
181
Yedinci Bölüm
DEVLETİN HUKUKİ FONKSİYONLARI
I. KUVVETLER AYRILIĞI VE FONKSİYONLAR AYRILIĞI
185
II. DEVLETİN HUKUKÎ FONKSİYONLARININ TASNİFİ
185
A. Maddî Bakımdan
185
B. Şeklî ve Organik Bakımdan
187
III. 1982 ANAYASASINA GÖRE DEVLETİN HUKUKÎ FONKSİYONLARININ PAYLAŞILMASI
188
Sekizinci Bölüm
YASAMA
I. YASAMA FONKSİYONU
193
A. Yasama Fonksiyonu ve Yasama Yetkisinin Tanımı ve Niteliği
193
B. Yasama Yetkisinin Özellikleri
194
1. Yasama Yetkisinin Genelliği
194
2. Yasama Yetkisinin Aslîliği
196
3. Yasama Yetkisinin Devredilmezliği
197
II. YASAMA İŞLEMLERİ
198
A. Kanunlar
198
1. Kanun Kavramı
198
2. Kanunların Yapılması
200
a. Kanunun Teklif Edilmesi
200
b. Kanun Teklifinin Görüşülmesi
201
c. Kanun Teklifinin Kabulü
204
d. Kanunların Yayımlanması ve Yürürlüğe Girmesi
205
3. Kanuna Eşit Metinler
206
B. Parlamento Kararları
207
C. İçtüzük Kuralları
211
III. YASAMA ORGANI
214
A. Türkiye Büyük Millet Meclisinin Yapısı ve Milletvekillerinin Seçimi
214
1. Türkiye Büyük Millet Meclisinin Yapısı
214
2. Milletvekillerinin Seçimi
217
a. Seçim Sistemi
217
aa. Genel Olarak Seçim Sistemleri
217
aaa. Çoğunluk Sistemleri
219
bbb. Nisbi Temsil Sistemleri
223
bb. Türk Seçim Sistemi
225
aaa. Seçim Sistemine İlişkin Anayasal İlkeler
226
bbb. Nisbi Temsilin d’Hondt Usûlü
227
ccc. Ulusal (Genel) Baraj
228
b. Seçim Çevreleri
230
c. Milletvekili Seçilme Yeterliliği
231
d. Seçim Dönemi ve Seçimlerin Yenilenmesi
233
e. Seçimlerin Ertelenmesi ve Ara Seçimler
234
f. Adaylık
234
B. Türkiye Büyük Millet Meclisi Üyelerinin Hukukî Durumu
236
1. Milletvekilliği Sıfatının Kazanılması
236
2. Milletin Temsili İlkesi
237
3. Andiçme
237
4. Milletvekilliğiyle Bağdaşmayan İşler
238
5. Parlamenter Muâfiyetler
239
a. Yasama Sorumsuzluğu
239
b. Yasama Dokunulmazlığı
240
6. Milletvekilliğinin Sona Ermesi
243
a. Üyeliğin Düşmesi
243
b. Diğer Sona Erme Halleri
244
7. Yasama Dokunulmazlığının Kaldırılması ve Üyeliğin Düşürülmesi Kararlarının Yargısal Denetimi
245
8. Milletvekillerinin Malî Statüsü
245
C. Türkiye Büyük Millet Meclisinin İç Örgütlenmesi ve Çalışma Düzeni
246
1. Türkiye Büyük Millet Meclisi İçtüzüğü
246
2. Başkanlık Divanı
246
3. Meclis Başkanı
247
4. Siyasi Parti Grupları
248
5. Danışma Kurulu
249
6. Meclis Komisyonları
250
7. Meclisin Toplanması ve Tatili
252
8. Toplantı ve Karar Yeter Sayısı
252
9. Meclis Görüşmeleri
254
10. Oylama Usûlleri
255
D. Türkiye Büyük Millet Meclisinin Görev ve Yetkileri
256
1. Kanun Koymak
256
2. Denge ve Denetleme Yetkilerini Kullanmak
256
a. Yazılı Soru
256
b. Genel Görüşme
257
c. Meclis Araştırması
258
d. Meclis Soruşturması
259
3. Bütçe ve Kesin Hesap Kanun Tekliflerini Görüşmek ve Kabul Etmek
261
a. Bütçe Kanunu
261
b. Kesin Hesap Kanunu
263
4. Para Basılmasına Karar Vermek
263
5. Savaş Hali İlânı ve Silahlı Kuvvet Kullanılmasına İzin Vermek
264
6. Milletlerarası Andlaşmaların Onaylanmasını Uygun Bulmak
264
7. Genel ve Özel Af İlânına Karar Vermek
266
8. Türkiye Büyük Millet Meclisinin Diğer Görev ve Yetkileri
267
Dokuzuncu Bölüm
YÜRÜTME
I. YÜRÜTME FONKSİYONU
271
II. YÜRÜTME İŞLEMLERİ
272
A. Cumhurbaşkanlığı Kararnameleri
273
1. Olağan Cumhurbaşkanlığı Kararnameleri
273
b. Kanun ve Kararname Çatışmasının (Normlar İhtilafı) Çözümü ve Çözüm Kuralının Uygulanması Sorunu
275
c. Cumhurbaşkanlığı Kararnamelerinin Konusu
277
d. Usulü ve Şeklî
281
e. Yargısal Denetimi
281
2. Olağanüstü Hal Cumhurbaşkanlığı Kararnameleri
282
a. Çıkarma Yetkisi, Usulü ve Şekli
282
b. Sebepleri
282
c. Konusu
282
d. Yargısal Denetimi
283
e. Olağanüstü Hâl Cumhurbaşkanlığı Kararnamelerinin Türkiye Büyük Millet Meclisi Tarafından Görüşülmesi ve Sonuçları
283
B. Yönetmelikler
284
C. Cumhurbaşkanı Kararları ve Yürütme Organının Diğer Düzenleyici İşlemleri
285
III. YÜRÜTME ORGANI
286
A. Yürütme Organının Yapısı
286
B. Cumhurbaşkanı
287
1. Cumhurbaşkanının Seçimi ve Göreve Başlaması
287
2. Cumhurbaşkanının Parti İlişkisi
291
3. Cumhurbaşkanının Görev ve Yetkileri
292
4. Cumhurbaşkanının Sorumluluğu
294
a. Siyasi Sorumluluk
294
b. Cezaî Sorumluluk
295
aa. Göreviyle İlgili Cezaî Sorumluluğu
295
bb. Kişisel Suçlarından Dolayı Cezaî Sorumluluğu
296
c. Hukukî Sorumluluk
297
aa. Göreviyle İlgili Hukukî Sorumluluğu
297
bb. Kişisel İşlem ve Eylemleriyle İlgili Hukukî Sorumluluğu
297
5. Cumhurbaşkanına Vekâlet Etme
298
6. Cumhurbaşkanının Görevinin Sona Ermesi
298
C. Cumhurbaşkanı Yardımcıları ve Bakanlar
299
1. Cumhurbaşkanı Yardımcıları ve Bakanların Konumu
299
2. Cumhurbaşkanı Yardımcıları ve Bakanların Görev ve Yetkileri
300
3. Cumhurbaşkanı Yardımcıları ve Bakanların Sorumluluğu
301
a. Siyasi Sorumluluk
301
b. Cezaî Sorumluluk
302
aa. Görevle İlgili Cezaî Sorumluluk
302
bb. Kişisel Suçlardan Dolayı Cezaî Sorumluluk
302
c. Hukukî Sorumluluk
303
aa. Görevle İlgili Hukukî Sorumluluk
303
bb. Kişisel İşlem ve Eylemlerden Dolayı Hukukî Sorumluluk
304
4. Cumhurbaşkanı Yardımcıları ve Bakanların Görevlerinin Sona Ermesi
304
5. Cumhurbaşkanı Yardımcıları ve Bakanlara Vekâlet Etme
304
D. Cumhurbaşkanlığı Politika Kurulları
304
Onuncu Bölüm
YARGI
I. YARGI FONKSİYONU
307
II. YARGININ TARAFSIZLIĞI VE BAĞIMSIZLIĞI
308
A. Mahkemelerin Bağımsızlığı İlkesi
308
B. Hâkimlik Teminatı
310
C. Hâkimler ve Savcılar Kurulu
311
III. YARGI DÜZENİ VE YÜKSEK YARGI ORGANLARI
315
A. Anayasa Yargısı ve Anayasa Mahkemesi
315
B. Adlî Yargı ve Adlî Yargı Organları
316
C. İdarî Yargı ve İdarî Yargı Organları
318
D. Uyuşmazlık Mahkemesi
320
E. Sayıştay
320
F. Seçim Yargısı ve Yüksek Seçim Kurulu
321
IV. ANAYASA YARGISI
321
A. Anayasa Yargısı Kavramı ve Anayasa Yargısının Gelişimi
321
B. Anayasa Mahkemesi
326
1. Anayasa Mahkemesinin Statüsü ve Kuruluşu
326
2. Anayasa Mahkemesinin Görevleri
328
C. Anayasaya Uygunluk Denetiminin Konusu
329
1. Denetime Tâbi Normlar
329
a. Kanunlar
329
b. Anayasa Değişiklikleri (Şekil Bakımından)
331
c. Cumhurbaşkanlığı Kararnameleri
331
d. TBMM İçtüzüğü
331
2. Denetim Dışında Tutulan Normlar
332
a. Milletlerarası Andlaşmalar
332
b. Olağanüstü Hal Cumhurbaşkanlığı Kararnameleri
332
c. Parlamento Kararları
332
d. İnkılâp Kanunları
332
D. Anayasaya Uygunluk Denetimi Şekilleri (Denetim Yolları)
333
1. Soyut Norm Denetimi (İptal Dâvası)
333
a. İptal Dâvası Açma Yetkisi
333
b. İptal Dâvasında Süreler
335
c. İptal Dâvasında Temsil ve Uyulacak Esaslar
336
2. Somut Norm Denetimi (İtiraz Yolu)
339
a. Konusu
339
b. Şartları
340
aa. Bakılmakta Olan Bir Dâva Olmalıdır
340
bb. Dâvaya Bakmakta Olan Merci Bir Mahkeme Olmalıdır
340
cc. İtiraz Konusu Norm Dâvada Uygulanmalıdır
342
dd. Uygulanacak Norm Resen Anayasaya Aykırı Görülmeli veya Aykırılık İddiası Ciddi Bulunmalıdır
343
c. İşleyişi
344
3. Bireysel Başvuru
345
a. Bireysel Başvuru Hakkının Konusu ve Şartları
346
b. Bireysel Başvuru Hakkına Sahip Olanlar
346
c. Bireysel Başvuru Usulü ve Başvuru Süresi
347
d. Bireysel Başvuruların İncelenmesi
347
e. Karar ve Etkileri
348
E. Anayasaya Uygunluk Denetiminin Kapsamı
348
1. Esas Bakımından Denetim
348
a. Sebep Unsuru
348
b. Amaç Unsuru
349
c. Konu Unsuru
352
2. Şekil Bakımından Denetim
354
F. Anayasaya Uygunluk Denetiminde Ölçü Normlar
356
G. Anayasa Mahkemesinin Kararları
358
1. Kararların Kesinliği ve Bağlayıcılığı
358
2. Kararların Etkisi ve Niteliği
360
3. Kararların Yürürlüğe Girmesi
360
4. İptal Kararının Geriye Yürümezliği
361
5. Yargılamanın Yenilenmesi
362
H. Anayasa Mahkemesinin Çalışma ve Yargılama Usûlü
364
I. Anayasa Yargısında Yürürlüğün Durdurulması
366
Onbirinci Bölüm
OLAĞANÜSTÜ HAL YÖNETİMİ
I. GENEL OLARAK
371
II. OLAĞANÜSTÜ HAL İLÂNI
371
A. Olağanüstü Hal İlânı Sebepleri
371
B. Olağanüstü Hal İlânında Yetki, Usûl ve Şekil
372
III. OLAĞANÜSTÜ HAL İLÂNININ HUKUKÎ SONUÇLARI
372
IV. YARGISAL DENETİM
373
A. Olağanüstü Hal İlânı İşleminin Yargısal Denetimi
374
1. Olağanüstü Hal İlânına İlişkin Cumhurbaşkanı Kararının Yargısal Denetimi
374
2. Olağanüstü Hal İlânına İlişkin Cumhurbaşkanı Kararının Türkiye Büyük Millet Meclisince Onaylanması Kararının Yargısal Denetimi
374
B. Olağanüstü Halde Yapılan İşlemlerin Yargısal Denetimi
376
Onikinci Bölüm
ANAYASA VE MİLLETLERARASI HUKUK
I. MİLLETLERARASI ANDLAŞMA KAVRAMI VE ANDLAŞMALARIN YÜRÜRLÜĞE GİRMESİ
379
II. MİLLETLERARASI ANDLAŞMALARIN TÜRK HUKUK DÜZENİ İÇİNDEKİ YERİ
380
III. İNSAN HAKLARI SÖZLEŞMELERİNİN ÖZEL DURUMU
381
IV. MİLLETLERARASI GENEL HUKUKUN TÜRK HUKUK DÜZENİ İÇİNDEKİ YERİ
386
A. Genel Olarak
386
B. Anayasada Milletlerarası Hukuka Atıfta Bulunulan İstisnaî Haller
387
Onüçüncü Bölüm
ANAYASANIN DEĞİŞTİRİLMESİ
I. GENEL OLARAK ANAYASALARIN DEĞİŞTİRİLMESİ SORUNU
391
A. Anayasal Değişmeye Yol Açan Faktörler
391
B. Anayasayı Yapan veya Değiştiren İktidar
394
1. Aslî Kurucu İktidar
394
2. Tali Kurucu İktidar
394
3. Anayasayı Yapan veya Değiştirenlerin Profili: Politika Kararlaştırıcılar ve Teknisyenler
395
C. Anayasaların Yapımı veya Değiştirilmesi Yöntemleri
396
1. Hiyerarşik Yöntem
396
2. Organik Yöntem
397
3. Sözleşme Yöntemi
398
II. 1982 ANAYASASINA GÖRE ANAYASANIN DEĞİŞTİRİLMESİ USÛLÜ
400
A. Değişikliğin Teklif Edilmesi
401
B. Değişiklik Teklifinin Görüşülmesi
402
C. Değişiklik Teklifinin Karara Bağlanması
404
D. Kabul Edilen Değişikliğin Onaylanması
404
III. ANAYASA DEĞİŞİKLİKLERİNİN DENETİMİ
410
Bibliyografya
417
Kavram Dizini
427
Yorumlar
Yorum yaz
Bu kitaba henüz yorum yapılmamış.
